Në shënimin e rithemelimit të këtij institucioni, organizatorët kanë prezantuar katër drejtuesit e këtij institucioni, nëpër periudha të ndryshme kohore, shkruan KultPlus.

Gili Hoxhaj

Sot Instituti Albanologjik i Kosovës mbajti një Akademi solemne me anë të se cilës u festua pesëdhjetëvjetori i rithemelimit të Institutit Albanologjik të Kosovës, shkruan KultPlus.
Ky institut kishte mbledhur katër drejtues të këtij institucioni gjatë këtij gjysmë shekulli: Rexhep Qosja, Sadri Fetiu, Fazli Syla, ndërsa i pari që mori fjalën në këtë ceremoni ishte drejtuesi i tanishëm i këtij institucioni, Hysen Matoshi.

Ai në fjalën e tij u shpreh se ky takim është mbledhur për të shënuar një jubile të veçantë dhe për të theksuar disa nga shenjat identifikuese të arritjeve të këtij institucioni kërkimor shkencor që janë të lidhura me kontekste specifike, shoqërore dhe kombëtare. Ai në fjalën e tij tha se themelimi i institutit në vitin 1953 dhe mbyllja e tij vetëm pas dy vitesh të funksionimi shënojnë përpjekjen e parë për krijimin e kapaciteteve institucionale në fushën e studimeve shqiptare në Kosovën e atëhershme.

“Rithemelimi i institucionit u përcoll me një intensitet tjetër të funksionalizimit qoftë në planin e strukturimit të tij, qoftë në planin e aktiviteteve dhe të botimeve shkencore”, u shpreh Matoshi sot në fjalën e tij. Ai shtoi se falë punës së palodhshme të 134 punonjësve që shprehin dijen, kreativitetin dhe punën e palodhshme, sot pas pesëdhjetë vitesh mund të flasim për arritje të konsiderueshme në Institutin e studimeve Albanologjike.

Disa nga arritjet e këtij institucioni përfshijnë 610 vëllime me botime albanologjike, revista, monografi, materiale studimore ku përfshin 152 numra të revistës “Gjurmime albanologjike”, 75 numra të revistës “Gjuha shqipe”, 14 vëllime të materialeve të konferencës “Java e albanologjisë”, 27 vëllime me folklor shqiptar, dhjetëra fjalorë të gjuhës shqipe, kompleti akademik i Rexhep Qoses prej 40 veprave, është përgatitur për botim kompleti i Anton Cettës. Pas tij fjalën e mori akademiiku Rexhep Qosja, i cili u shpreh se në këtë pesëdhjetë vjetor theksoi mospraninë e përfaqësuesve të institucioneve në celebrimin e këtij pesëdhjetë vjetori të Institutit Albanologjik.

“Në këtë pesëdhjetëvjetor nuk po shoh asnjë përfaqësues, asnjë financues të Institutit, kjo do të thotë se institucionet shtetërore munden pa Institutin, unë them jo, sepse Instituti mundet pa ta, sepse ata kanë mandat të përkohshëm, por studiuesit ata që punojnë në institut, krijueset e arteve kanë mandat të përjetshme dhe i ftoj të gjithë ata që punojnë në Institut se kontratat e tyre mund të jenë të përhershme nëse ata bëhen krijues të dalluar”, ishin fjalët e Rexhep Qoses në fjalimin e tij sot në Institutin Albanologjik të Kosovës.

Ai tutje u shpreh se ky institut është tejet i rëndësishëm, pasi që ka qenë edhe vendi ku është zhvilluar një pjesë e rezistencës politike, intelektuale dhe ideologjike. “ Pas vitit 1968, dhe veçmas gjatë vitit 1981 në këtë Institut është bërë rezistencë ndaj Serbisë dhe Jugosllavisë”, ai tutje shtoi se shkrimet që janë shkruar në këtë Institut kanë bërë jehonë edhe në botë, ku janë marrë informatat e para për gjendjen e atëhershme në Jugosllavi.

Qosja po ashtu shtoi se ky Institut është i rëndësishëm për Kosovën jo vetëm me punën e tij kërkimore por edhe me jetëshkrimin dhe biografinë e tij institucionale me të cilën ka luajtur rol të madh në emancipimin e Kosovës në atë kohë. Ai tha se ky institucion është i rëndësishëm për krejt popullin shqiptar, jo vetëm për punën kërkimore por edhe për faktin se ka vënë në pah dhe e ka bërë të dukshme thesarin e popullit të shqiptarëve në Jugosllavinë e atëhershme.

“Ky institucion ka bërë një punë kolosale me rëndësi të jashtëzakonshme pasi që e ka ruajtur e ka sistemuar, e ka mbrojtur dhe e ka vënë ku duhet në pjesë të madhe të traditës sonë kulturore “, tha Qosja.

Pas tij fjalën e mori, Xhavit Jashari – përfaqësues i shoqatave të dala nga lufta, tha se Instituti Albanologjik gjatë gjithë veprimtarisë së tij shkencore dhe kombëtare është dëshmuar në lidhjen e tij parimore të projekteve në mbrojtjen e identitetit shqiptar, duke shtuar se ka qenë institucion ku janë afirmuar idetë e luftës për liri. Me këtë rast Jashari po ashtu ndau një mirënjohje për Institutin Albanologjik të Kosovës, Hysen Matoshit.

Ai me të pranuar këtë mirënjohje u shpreh se kjo mirënjohje e obligon edhe më tutje punën e këtij Institucioni./ KultPlus.com