Me një letër dërguar opinionit ndërkombëtar, anëtarët e PEN Qendrës Ndërkombëtare, shkrimtarë dhe shkrimtare nga hapësira e ish- Jugosllavisë, kanë shfaqur shqetësimin për situatën e përgjithshme në Ballkanin Pereëndimor dhe për këtë kanë fajësuar regjimin e Beogradit për shka të qëndrimit luftënxitës në Kosovë, Bosnjë e Hercegovinë dhe në Mal të Zi.

Shqetësimit të këtyre PEN Qendrave, u bashkohet edhe PEN Qendra e Kosovës.

Në vazhdim, letra e PEN Qendrave:

“Ne, anëtarët dhe anëtaret e PEN Qendrës Ndërkombëtare, shkrimtarë dhe shkrimtare nga hapësira e ish-Jugsllavisë, ia tërheqim vëmendjen opinionit botëror për rrezikun e qartë dhe të shpejtë nga konfliktet në territorin e Ballkanit Perëndimor.

Vite më herët, narrativat agresive të nacionalsitëve serbë ndihmuar nga regjimi në Beograd dhe nga një pjesë e klerit të Kishës Ortodokse Serbe, destabilizuan rajonin, para së gjithash Bosnjë e Hercegovinën, Malin e Zi dhe Kosovën.

Me fillimin e invadimit rus në Ukrainë, retorika gresive serbomadhe përforcohet në gjithë ish-Jugosllavinë. Regjimi në Beograd dhe regjimi në Banjallukë (entiteti i Republikës Serbe, B e H), nuk fshehin simpatitë ndaj apetiteve imperialiste të Rusisë dhe as rëndësinë e përkrahjes së regjimit në Kremlin.

Në shtatorin e vitit 2023, përshkallëzimi i armatosur filloi me sulmin terrorist në Banjskë (Kosovë), ndërsa, sa vie e afrohet votimi për rezolutën e KB-së për gjenocidin srebrenicas, kërcënimet e Milorad Dodikut me shkëputje të Republikës Serbe po forcohen dhe këto nuk do të duhej nënçmuar. Pranimi i pritshëm i Kosovës në Këshillin e Europës është edhe një pikë kritike, sepse regjimi i Aleksandër Vuçiqit nuk po tregon asnjë gatishmëri për bashkëpunim, paqe dhe kompromis. Përkundrazi, me paralajmërimin për tubime serbomëdha me organizim të shtetit të Serbisë dhe të Kishës Ortodoske, qëndrimi luftënxitës i regjimit të Beogradit bëhet i qartë dhe i rrezikshëm.

Regjimi agresiv beogradas, i cili pafshehur dhe haptas po armatoset, është burimi kryesor i destabilitetit në Ballkanin Perëndimor. Njëherë në të kaluarën, kjo narrativë e po këtyre qarqeve, na ka shtyrë në luftën e përgjakshme dhjetëvjeçare në hapësirën e ish-Jugosllavisë. Nuk guxojmë të lejojmë që kjo të ndodhë sërish. Duhet ta dimë rrezikun dhe duhet ta ngrëmë qartë zërin kundër konflikteve të armatosura në territorin e Ballkanit Perëndimor.

Me këtë rast apelojmë te regjimi i Beogradit që të pranojë pajtimin si opsion të vetëm të mundshëm politik në hapësirat e ish-Jugosllavisë. Poashtu apelojmë te bashkësia ndërkombëtare që të reagojë urgjentisht ndaj këtij rreziku dhe të bëjë çdo gjë që është në forcën e saj ashtu që flaka e luftës të mos ndizet sërish në Ballkanin Perëndimor.

Theksojmë se ky apel nuk është drejtuar kundër popullit serb, por, përkundrazi, ka për qëllim që edhe atë ta mbrojë nga regjimi që po e shtyn edhe më tej në konflikte në rajon, dhe më së shumti t’i mbrojë ata që kanë guximin t’i kritikojnë veprimet e regjimit aktual në Serbi,

Të shqetësuar, ju lusim për bashkëpunim dhe paqe”, përfundon letra të cilën e kanë nënshkruar anëtarët e PEN Qendrave:

Adil Olluri
Adnan Čirgić
Ag Apolloni
Agron Gashi
Ahmed Burić
Ajla Demiragić
Aleksandar Radoman
Alida Bremer
Almir Alić
Aljaž Koprivnikar
Amir Brka
Andrea Lešić
Andrej Nikolaidis
Anton Berishaj
Antonije Nino Žalica
Artan Krasniqi
Asmir Kujović
Avni Spahiu
Aziz Mustafa
Barbara Pogačnik
Binak Kelmendi
Boban Batrićević 
Boris A. Novak
Branko Čegec
Diana Burazer
Dije Demiri Frangu
Dražen Katunarić
Dubravka Duba Sambolec
Dušan Gojkov
Đorđe Šćepović
Elvis Ljajić
Engjëll I. Berisha
Esad Duraković
Fahredin Shehu
Faiz Softić
Ferida Duraković
Flamur Maloku
Gëzim Aliu
Ibrahim Berisha
Ibrahim Kadriu
Iva Grgić Maroević
Ivan Herceg
Ivan Radeljković
Izet Perviz
Jasna Šamić
Jelena Luzina
Jelena Šušanj
Lana Derkač
Lidija Dimkovska
Lila Cona
Lindita Tahiri
Lulzim Tafa
Marijan Grakalić
Marko Vidojković
Milan Jazbec
Milazim Krasniqi
Milena Šmit
Milorad Popović
Monika Žagar
Nadežda Čačinović
Naim Kryeziu
Naime Beqiraj
Nataša Konc Lorenzutti
Nenad Popović
Nerimane Kamberi
Nerzuk Ćurak
Nihad Hasanović
Osman Gashi
Safer Grbić
Said Khatibi
Sali Bashota
Sanja Orlandić
Sanja Roić
Sanja Šoštaric
Selma Raljević
Senada Kreso
Sibila Petlevski
Sonja Zubović
Šuhreta Dumanić
Tanja Miletić Oručević
Tanja Tuma
Tijana Rakočević
Tomica Bajsić
Vahid Duraković
Vahidin Preljević
Vanda Mikšić
Vesna Mikolič
Vladimir Martinovski
Vladimir Martinovski
Xhevahire Izmaku
Zlatko Topčić
Zoran Anchevski 
Zvonko Maković/ KultPlus.com