“Si shkrimtar nuk duhet të gjykosh. Ti duhet të kuptosh”.

Ernest Hemingway (21 Korrik 1899-2 Korrik 1961) ka kontribuar shumë në “këshilla të mbledhura për shkrimtarë të mëdhenj”, nga paralajmërimi i tij i famshëm kundër rrezikut të egos deri tek fjalimi i tij i shkurter por i ylltë në Çmimin Nobel.

Por disa nga urtësitë e tij më të bukura lulëzojnë në vitin 1935 të një pjese Equire me titull “Monologue to the Maestro: A High Seas Letter,” e përfshirë në të mrekullueshmen “Hemigway on Writing” – një përmbledhje e mendimeve më të thella të artistëve të famshëm mbi çështjen, larg nga punimet e tij të botuara dhe letrat e tij private.

Duke shkruar si “Korrespondenti Yt” (your correspondent) e shkurtuar “Y.C.,” Hingway i adresohet autorit ambicioz arkeik, me nofkët “Mice”-shkurtimi i “Maestro,” i cili është ai që e quajti i riu i realitetit i cili frymëzoi pjesën dhe luajti në violinë – dhe paraqet këtë urtësi karakteristike jo të pakuptimtë për t’u bërë shkrimtar:

“Mice: Si mundet një shkrimtar të stërvitet?

Y.C.: Shiko se çfarë ndodh sot. Nëse ju pëlqen peshkimi shiko saktësisht çfarë është që e bëjnë të gjithë. Nëse ju merrni një goditje nga ai ndërsa është duke kërcyer kujtohu derisa të shikosh saktësisht cili ishte veprimi që të dha emocion…

Nëse ishte tërheqja e spangos nga uji dhe mënyra se si ajo shtrëngohej si një tel violine derisa fillonin të binin pika prej saj, apo mënyra se si ai goditej dhe levizte ujin ndërsa hidhej. Kujto zhurmat dhe çfarë u tha. Gjej atë që të dha emocion; cili ishte veprimi që të dha kënaqësi. Pastaj shkruaje në një mënyrë të qartë që lexuesi ta shikoje të njëjtën gjë dhe të ketë të njejtat ndjenja që kishe ti. Ky është ushtrimi…

Mice: Në rregull.

Pastaj hy në kokën e dikujt tjetër… Nëse unë të bërtas përpiqu të kuptosh se për çfarë po mendoj gjithashtu dhe se si ndjehesh në lidhje me këtë. Nëse Karlos mallkon Juanin mendo se cilat janë dy anët e këtij mallkimi.
Mos mendo vetëm se kush ka të drejtë. Si një njeri gjerat janë siç duhet apo nuk duhet të jenë. Si njeri ti e di se cili ka të drejtë dhe cili është gabim. Ti duhet të marrësh vendime dhe duhet t’i zbatosh ato. Si shkrimtar nuk duhet të gjykosh. Ti duhet të kuptosh.

Mice: Në rregull

Y.C.: Dëgjo tani. Kur njerëzit flasin dëgjo me vëmendje. Mos rri duke menduar se çfarë do të thuash. Shumica e njerëzve nuk dëgjojnë kurrë. As nuk vëzhgojnë. Duhet të jesh i aftë të shkosh në një dhomë dhe kur të dalësh të dish gjithçka që shikove aty dhe jo vetëm këtë. Nëse ajo dhomë të dha ndonjë ndjenjë duhet ta dish me siguri se çfarë ishte që të dha një ndjenjë të tillë.
Provoje këtë për praktikë. Kur të jesh në qytet qëndro jashtë teatrit dhe shiko se si ndryshojnë njerëzit nga mënyra se si dalin nga taksia apo makinat motorike. Ka mijëra mënyra për t’u praktikuar. Dhe gjithmonë mendo për njerëzit e tjerë… / KultPlus.com