“Dy letra”- Anton Chekhov

I dashur dhe i shtrenjti, xhaxhai im, Anisim Petroviç! 

Tani ishte tek unë bashkëfshatari Juaj, Kuroshejevi, dhe më tha, mes të tjerash, se këto ditë qenka kthyer nga jashtë shtetit, me familjen e tij, fqinji Juaj, Murdasheviçi. Ky lajm më befasoi së tepërmi, ngaqë përflitej se Murdasheviçët nuk do të ktheheshin më këtu. I dashuri dhe i shtrenjti im xhaxha! Në qoftë se e doni sadopak nipin tuaj të vogël, çapni, ju lutem, te Murdasheviçët dhe pyesni se si i ka punët bija e tij, për shpirt, Mashjenka. Po ju rrëfej një të fshehtë fort të çmuar të shpirtit. Vetëm Juve mund t’jua besoj. Unë e dua Mashnjekën, e dua marrëzisht, më shumë se jetën! E pra, gjashtë vjet ndarje nuk e kanë cënuar aspak dashurinë time ndaj saj. Gjallë është dhe shëndoshë e mirë? Shkruamëni, se në ç’gjendje e gjetët, dhe pyeteni nëse më kujton dhe më do si më parë. A mund t’i dërgoj ndonjë letër? Mësoni gjithë sa të mundeni, i dashur, dhe më shkruani hollësisht.
Thuajini asaj se unë nuk jam më ai studenti i drojtur e i varfër… Tashmë jam bërë avokat, kam përvojë, para… Me një fjalë, për një lumturi të plotë, tani më mungon vetëm ajo… vetëm ajo!
Në pritje të një përgjigjeje sa më të shpejtë, të përqafoj.
Vladimir Greçnjevi

Përgjigja:
I dashur nipi im, Vollodja!
Me të marrë letrën tënde, ditën tjetër e mbajta frymën te Murdasheviçi. Burrë për së mbari, s’ke ç’i thua! Vërtet ishe plakur e thinjur jashtë shtetit, por nuk e kishte harruar mikun e tij të vjetër, aq sa kur hyra, u hodh në këmbë e më përqafoi dhe, pasi më kqyri gjatë, më tha me zë të ëmbël e mëdyshas: “Sikur s’po të njoh”. Kur i përmenda emrin, më përqafoi sërish e më tha: “Tani po, më kujtohesh”. Shpirt njeriu. Meqë ishte rasti, pimë e hëngrëm diçka e ndenjëm një copë herë bashkë. Më shpjegoi me shembuj dhe mënyra të ndryshme jetën që kishte bërë jashtë dhe më hutoi fare me përshkrimet lojacake të moralit të ngatërruar të gjermanëve. Shkenca e gjermanëve, sipas tij, ka shkuar tepër larg. Më tregoi një tablo të blerë gjatë një udhëtimi në Itali, ku qe zografisur një person i seksit femër, me një veshje të çuditshme, pa pikë lezeti. E takova edhe Mashjenkën. Kish veshur një fustan të shtrenjtë ngjyrërozë, me ca lajle-lule që kushtojnë një djall e gjysmë. Ty të mbante mend fare mirë, madje iu mbushën sytë me lot kur pyeti për ty. Pret letër nga ti dhe të falenderon për kujtimet dhe ndjenjat. Të shkruan se tashmë ke goxha përvojë dhe para. Në më dëgjofsh mua, ruaji paratë, shpirt, dhe mbahu denjësisht, siç të ka hije. Dhe unë qesh i ri një herë e një kohë dhe e pata tepruar me zullumin me dashuriçat, ama u dhashë fund shpejt, dhe s’jam penduar. Me kaq, të uroj e të bekoj gjithë të mirat.
Xhaxhai dhe dashamirësi yt, Anisim Greçnjevi.

P.S. Ti shkruan disi turbullt, por në mënyrë tërheqëse dhe bukur. Ua tregova letrën tënde të gjithë fqinjëve. Pasi e lexuan, ata të quajtën gati-gati shkrimtar, madje i biri i atë Grigorit, Vladimiri, propozoi që ta botonim në gazetë. Ia tregova edhe Mashjenkës, edhe të shoqit të saj, gjermanit Urmaher, me të cilin Mashjenka është martuar vitin e shkuar. Gjermani e lexoi dhe të lavdëroi. Tani letrën tënde ia tregoj dhe ia lexoj kujtdo që takoj. Më shkruaj prapë. Havjari i Murdasheviçit ishte aq i shijshëm, sa të lije thonjtë./filozofia.al