(Rrëfim çartaqejfas)

Po bënim shëtitjen e mëngjesit buzë detit… Kishte pak njerëz. Një burrë në moshë ulur në një karrige plazhi na përshëndeti. Ia kthyem pa ditur se kush është dhe vazhduam ecjen. Në kthim përsëri na u ballafaquan shikimet. Burri me mjekër më përngjau në një piktor të Prishtinës, që e njoh, por nuk ia di emrin. Më ndodh shpesh kjo gjë, prandaj e pashë të udhës t’i flisja. “Më dukeni fytyrë e njohur”, i thashë dhe prisja të më thoshte: “Jam filani nga Prishtina a nga Peja”, por doli krejt e kundërta.

Personi me të cilin na takoi rastësia nuk ishte shqiptar, por gjerman.

Më pyeti në dija gjermanisht a anglisht, unë i thashë jo, “French” dhe filluam bisedën në  frëngjisht. Më tha se kishte tri javë që ishte në Shqipëri, se kishte qenë në Sarandë e Butrint, në Shkodër e Lezhë, për t’u vendosur në kamp këtu në Tale dhe se kjo ishte dita e tij e fundit në këtë vend.

Mësova se emrin e kishte Gert dhe se vinte nga Bohumi. “Aha, Bohum, i thashë, qytet i bukur,  ka një Universitet të njohur dhe njihet edhe për ekipin e futbollit”. Gjermanit i erdhi mirë dhe buzëqeshi. Ndërkohë arriti edhe e shoqja me ca gjëra në duar. Po bëheshin gati të hanin mëngjes buzë detit, mëngjesin e fundit në Shqipëri. Gruaja, një
gjermane sykaltër dhe e qeshur, e bukur edhe në moshë të shtyrë, quhej Elvira. Që të dy ishin pensionistë, sikurse edhe ne, unë dhe ime shoqe, Flutura. Gerti kishte punuar profesor në një shkollë të mesme në Bohum dhe ishte 76 vjeç, siç tha vetë. “Qenkemi moshatarë”, i thashë, duke e shqiptuar këtë fjalë edhe në shqip, në trajtën gege:
“mocanikë”. Dy moshatarë, njëri shqiptar, tjetri gjerman, që të dy mjekërbardhë!

Po bisedonim prej në këmbë, aty buzë detit, ku çifti gjerman po shijonte çastet e fundit nën rrezet e diellit dhe aromën e Adriatikut.

U thamë se jemi nga Prishtina dhe se edhe ne sot, pas pak, do të niseshim për në vendin ku jetojmë. Gerti me gruan që kishin shëtitur botën, nuk kishin qenë në Kosovë dhe ne i ftuam ta vizitojnë Republikën e Kosovës (e përdora me qëllim emërtimin zyrtar), që nuk ka det, por ka bjeshkë të mrekullueshme dhe njerëz bujarë.

“Nesër do të kthehemi për në Gjermani, duke kaluar nga Mali i Zi, Kroacia, Sllovenia e Austria, por shpresojmë një ditë të vijmë edhe në Kosovë…”.

I pyetëm si kanë kaluar dhe a u ka pëlqyer Shqipëria dhe vendi tek janë vendosur, plazhi i Tales. “Mirë, shumë mirë, vend i bukur, por jo sa duhet i pastër”, tha burri, turisti nga Bohumi dhe hodhi shikimin nga plazhi i gjerë përplot me shishe plastike e mbeturina të tjera.

“Një gjë nuk e kuptoj, shtoi, përse gjithë këto shishe pastike? Pse ndodh kjo?!”.

Nuk dita ç’t’i them në çast dhe m’u kujtuan sakaq fqinjët e mi në Ulpianë që pinë duhan dhe i gjuajnë pakot e cigareve për dritare. Herë-herë edhe shishet e birrës a kanaçet.

Turisti gjerman shprehu habinë për këtë veprim dhe më pyeti përsëri: “Pse?”.

Elvira qëndronte pranë të shoqit dhe buzëqeshte. Edhe ajo dhe ime shoqe e ndiqnin bisedën, sepse kuptonin frëngjisht sa për t’u marrë vesh.

Çështje kulture dhe edukate, desha t’i them, sepse s’mund të quhet ndryshe kjo sjellje, por e zbuta pak, duke i zëvendësuar fjalët “kulturë dhe edukatë” me “shprehi e keqe”.

Dhe m’u kujtua një ngjarje e freskët e para pak ditëve.

Një ditë a dy para nisjes për në Shqipëri bëra fjalë me një “kojshiken” time duhanxhie pikërisht për këtë çështje. Dola rastësisht në dritare dhe e pashë me cigare në gojë tek llafoste me dikë, kurse pranë saj katër pako të zbrazura cigaresh të hedhura në park, në barin e gjelbër, që të katra të njëjta, që do të thotë të hedhura nga e njëjta dorë.

“Kush po i gjuan këto sende në park?”, i thashë.

“Çka je kah flet, kojshi, ma ktheu me pafytyrësi, a unë, a?!”

“Nuk thashë se ti, por dikush po dhe unë ty po të shoh këtë çast me cigare në gojë!”.

E hoqi cigaren nga goja dhe duke tundur thonjtë e gjatë të lyer me llak, më tha: “Hajt, allahile, k’qyr punën tande!”.

U detyrova ta mbylli dritaren dhe të kthehem në dhomë për ta “k’qyrur punën time”, ndërkohë që ime shoqe dhe im bir më qortuan pse bëj fjalë me njerëz për punë që nuk janë të miat.

M’u rishfaq e gjallë kjo skenë teksa bisedoja me çiftin gjerman nga Bohumi aty në plazhin e Tales.

“Nuk e kuptoj pse ndodh kjo?”, thoshte gjermani duke parë shishet e plastikës në çdo cep. Habitet Herr Gerti, sepse ai nuk arrin ta kuptojë se ne nuk jemi gjermanë, por ballkanas, shqiptarë dhe se do të na duhet edhe shumë kohë për ta krijuar vetëdijen se duhet të kujdesemi për mjedisin ashtu siç kujdesemi për shtëpitë tona, pra ta ruajmë pastërtinë edhe jashtë pragut e jo vetëm brenda.

U përshëndetëm me miqtë tanë gjermanë, duke u uruar rrugë të mbarë dhe vazhduam ecjen duke shkelur mbi rërën e butë të plazhit, të “stolisur” me plastikat që ia kishin vrarë, me të drejtë, sytë gjermanit. / KultPlus.com