Për gati një vit nuk ka ndjerë dritë dielli mbi lëkurë, vetëm muret e ftohta të guvës së vet, të cilat i gërvisht dhe gërryen pandërprerë, nervoz dhe pa pushim, me kthetra dhe dhëmbë të copëtuara e të pamprehura; nuk di të bëjë dallimin e natës nga dita, gjumit nga zgjimi, flatrat e veta nga katrani i errësirës apo trupit gjithë kallo nga gurët e shkëmbinjtë, me të cilat, nga forca e zakonit, shkëmben përshëndetje të sjellshme.

 Ia tregojnë historinë në përralla të frikshme që tmerrojnë fëmijë të vegjël. Mbaroje darkën, se përndryshe ta merr ajo, thonë ata. Mendon se të ka shok, dhe ndërkohë që je në gjumë do përvidhet brenda si fllad nga dritarja ose do ngrihet si avull nga dërrasat e dyshemesë, aq ngadalë sa nuk e dallon dot, do të të futet në shtrat dhe do të shtrihet qetësisht pranë teje, më pas do të ngulë gjuhën e pirunjtë drejt e në flegrat e hundëve të tua, gojës e veshëve për të dalë më në fund nga sytë e tu, do të lutet që të vdesësh e të mos shohësh diellin e së nesërmes. Mos ia kthe fjalën prindërve, mos u bëj egoist, mendjemadh, dembel, i babëzitur, ziliqar; mos gënje, se do shfaqet të të hajë të gjallë, të të gëlltisi si alte.

Jeton në gjykimet e kaluara dorë më dorë nga të inatosurit, fjalët e përdorura në përshkrimin e kokëfortëve dhe të acaruarve, të mëriturve e të hidhurve, strehohet në rrugët ku ecim vetëm, ku lumenjtë takohen e ku rrymat janë më të pabesa, në shtëpi të braktisura, pyje e lugina të papopulluara, në male të vetmuara, majat e të cilave shpojnë retë si tullumbace.

Një herë në vit i lejohet të dali nga shpella e vet, gjithmonë në pranverë, me lindje të diellit, ku pemët rrinë drejt dhe fushat kanë nisur të rrisin një gëzof bimësh të ri. Vetëm atë ditë ka një palë flatra të marra hua dhe e quajnë kulçeder, po ditët e tjera quhet ndryshe. Thuhet se ndërkohë që është e lirë, shkatërron çdo gjë që shikon, godet drurët me flakë, boshatisë qytete, rrafshon çdo gjë për të cilën njerëzit kishin punuar gjithë vitin. Pas kësaj, fillon e kërkon për ndonjë vend të përshtatshëm për të dremitur; viziton detin, tokën, hyjninë, e pasi bie dakord për ndonjë vend, harron se nga ka ardhur, ku qëndronte vetëm një ditë më parë, sa njerëz ka vrarë, të fajshëm e të pafajshëm, madje këndon me zë të ngjirur deri në joshje. 

Një vit, teksa tundej dlirshëm mbi një degë, ndjeu një guralec ta godiste anash. Buçiti si bubullimë dhe u zhduk sa hap e mbyll sytë.

“Kush është atje?” pyeti një zë i kthjellët nga goja e një vajze të mbështjellë me lëkurë ariu, që po rrinte në rrëzë të pemës. Me flakërim, krijesa ra nga qielli dhe kapi vajzën, mbështolli veten rreth trupit të saj e i mbajti fytyrat e tyre afër njëra-tjetrës. Solli gjuhën e vet nëpër zgavrat e syve të vajzës, të cilat ishin të zbrazta si të të vdekurve.

“A e di se çfarë jam unë, ti budallaçkë?” pyeti.

“Jo,” u përgjigj vajza para se të niste nga e qeshura. “Jam e verbër.”

“Më gudulise me që ra fjala,” tha dhe vazhdoi të qeshte. “Je shumë i fortë,” ia behu sërish ajo, ndërkohë që krijesa e shtrëngoi më shumë. “Do të doja të isha dhe unë.”

“Nuk ke frikë nga unë?” pyeti.

“Frikë?”

“Po.”

“Sigurisht që nuk kam frikë nga ty,” iu gjegj ajo, duke goditur me shaka lëkurën e krijesës, e paaftë të vlerësontë pafundësinë e saj, dhe qeshi prap. “Dhe nuk është shumë e sjellshme të më quash budallaçkë kur nuk më njeh. Vërtetë jam e verbër, por jam shumë e zgjuar.”

“Vërtetë?”

“Pooo!”

E vetmja gjë që mund të bënte ishte të bashkohej me të qeshurat e saj, e uli vajzën në tokë e ndërsa po bëhej gati të ikte, vajza nxori dorën e majtë dhe e kapi nga fundi i bishtit.

“Ku mendon se po shkon?”

“Po iki,” u përgjigj, e liruar nga mbërthimi i vajzës e sjellur në pozicion sulmi, lëkura e mbështjellë nga luspa e rrudha vezulluese, goja si armë e mbushur, gati për të këputur krahun e vajzës si ndëshkim për paturpësinë e saj.

“Mirë,” tha ajo. “Po mos ik që tani. Dëshiron të luash me mua si fillim?”

“Të luaj?”

“Pooo!”

Pasi e mendoi për pak kohë, pranoi ftesën e vajzës, dhe të dyja bashkë ndoqën njëra-tjetrën përgjatë fushave dhe kullotave, duke u fshehur me rradhë nëpër shkurret e degët e pemëve, dhe me të afruar të darkës, të dyja ishin të dërrmuara e i kishin thënë gjithçka njëra-tjetrës: vajza për familjen e saj, e cila e kishte përzënë nga shtëpia se nuk dinin çfarë t’i bënin një vajze të verbër, ndërsa krijesa i kishte treguar për shpellën ku kishte kaluar jetën dhe gjithë emrat e ndryshëm që i kishin vënë.

Emri i vajzës ishte Drita, e krijesës i ishte dukur e mahnitshme pasi vajza nuk e kishte parë kurrë dritën.

Para se të thonin lamtumirë, ranë dakord të takoheshin sërish pas një viti, dhe që nga ai moment, ata u takuan çdo mot, gjithmonë në lulëzim të pranverës, në të njëjtin pyll ku u takuan herën e parë, në të njëjtën skutë ku vajza gati kishte humbur krahun e saj. 

Ndër vite, i mësoi vajzës gjueti, si të zinte pre e si të gjuante me shtizë. I këputi vajzës gjysmën e gjoksit në mënyrë që të shtinte më mirë me shigjetë, dhe krenarisht ndoqi zhvillimin e saj drejt maturimit e rritjes, një grua po aq e fortë sa një burrë.

Një pranverë, krijesa mori kurajën të pyeste, gjithë turp e frikë, nëse Drita do të martohej me të, nëse ajo do mund të jetonte me të, duke kaluar çdo moment bashkë, çdo ditë të vitit.

Drita nisi të qante dhe nuk mundi të përgjigjej, e mposhtur nga emocionet.

“Dhe a ka rëndësi që unë dikur gjithashtu kam qenë… vajzë?”  pyeti krijesa.

“Jo,” u përgjigj Drita, duke u qetësuar e duke zgjatur duart tek faqet e krijesës. “Nuk ka aspak rëndësi,” vazhdoi ajo, duke afruar e prekur buzët e veta me të sajat, të ngurta si lëvore. “Do të bëhem gruaja jote, sigurisht që po. Tanimë e kam parë.”

“Çfarë ke parë” pyeti krijesa.

“Dritën.”

Thuhet që edhe sot e kësaj ditë, ato rrojnë aty, vetëm bashkë, të ngjitura si statuja njëra përballë tjetrës, në një shpellë në shpat të malit ku nata nuk ikën kurrë. 

(fragment nga romani “Bolla”)

Përktheu nga anglishtja: Driola Kraja. / KultPlus.com