Dhimbja, vuajtja, frika, shpresa e çdo detaj tjetër nga lufta e fundit në Kosovë, përjetohet e rikthehet furishëm tek lexuesi, përmes librit ‘Një lutje për Prishtinën’.

Rezistenca për mbijetesë, shpresa për jetë, por shpeshherë edhe frika për mosekzistencë, përfshijnë ato kolumnat nëpër të cilat shkruhet libri.

I ndjeri Xhemail Mustafa, atëherë i njohur si gazetar, politikan, publicist por edhe si këshilltar politik i presidentit Ibrahim Rugova, la një dokument të rëndësishëm pas vetës, duke paraqitur vërtetuesin më të mirë të luftës në Kosovë.

Nuk pati nevojë për të thënë fjalë me gojë, pasi ato zhduken e struken nën dhe, por la shkrime në letër, të cilat ashtu siç nguliten njëherë, mbesin aty përherë.

‘Një lutje për Prishtinën’ është pagëzuar i tillë, për dy arsye kryesore. E para, për shkak se çdo shqiptar që ka përjetuar tmerrin e luftës, është lutur për familjarët, të afërmit, e fatin e gjithë Kosovës. Është lutur për atë copë fryme të vendit të saj, e rigjallërimin e asaj toke që po digjej nga lufta.

I dyti shkak i vënies së një titulli të tillë, vinte si arsye e përkujtimit të autorit ndaj hoxhës plak me Kur’an në dorë, dhe një personazhi tjetër të librit që ngushëllonte vajzën e tij me citatet e ‘Biblës’. Dy njerëz me pikëpamje të ndryshme drejt një qëllimi të njëjtë, ‘lutjes’ për jetë.

Ashtu siç çdo bashkëjetues i kësaj toke, edhe autori, Mustafa, përmes librit ‘Lutje për Prishtinën’ tregon se si qindra herë ishte lutur për fatin e të gjithëve, atyre që i njihte dhe atyre që nuk i’a kishte haberin se kush ishin. Pra, me atë lutjen që e bënte, i përfshinte të gjithë.

Gjatë luftës, Xhemail Mustafa, nuk kishte gjetur si zgjidhje ikjen, por kishte vendosur të qëndrojë brenda tokës së Kosovës, pa marrë parasysh pasojat.

Brenda vetëm dy muajve kishte ndërruar dy-tri apartamente në kuartin ‘Dardania të Kosovës’, se situata e kërkonte një gjë të tillë. Nga ai nuk u shkoqitën as familja e tij, ku pas vetes mbante gjithnjë gruan dhe djalin.

Në imtësinë më të vogël përshkruan çdo detaj të 78 ditëve të kaluara në ferr. Përshkruan shkatërrimet e serbëve që shkaktuan në Prishtinë, rrahjet brutale të shqiptarëve, krizën për një copë bukë, strukjen e djalit të tij, Besianit, që në atë kohë ishte veçse fëmijë, e deri tek rikthimi i këtij tmerri, në fat të mirë, me ardhjen e NATO-s.

Frika dhe gëzimi shpeshherë bëheshin bashkë, e këtë më së miri e përshkruan edhe ardhja e NATO-s në Kosovë. Në njërën anë gëzoheshin se tmerrit po i vinte fundi, e në anën tjetër i frikësoheshin egërsisë së okupatorit serb.

“Askush nuk e fshihte gëzimin që Aleanca do të sulmonte nga ajri forcat kriminale serbe dhe do të kryente ndaj tyre hakmarrjen e madhe për gjithë ato krime që serbët tashmë po bënin kundër shqiptarëve dhe pasurisë së tyre, si dhe do t’i detyronte ata që të tërhiqen njëherë e përgjithmonë nga Kosova.

Por, ndjenja e pritjes dhe e gëzimit, ky koktej emocionesh disi të ndrydhura, shoqërohej nga droja se mos regjimi serb pikërisht këto sulme nga ajri do t’i merrte si pretekst për ti qëlluar pa asnjë mëshirë shqiptarët në tokë, për të bërë krime monstruoze mbi ta dhe për ta spastruar etnikisht Kosovën”, thotë Mustafa në librin e tij.

Frika prej hakmarrjes serbe kishte bërë që shumë shqiptarë të gjenin vend jashtë Kosovës, përpara se të nisnin sulmet kundër forcave serbe.

Por, pavarësisht pasojave që mund të kishin dhe shkatërrimet që mund të ndodhnin, Mustafa, nuk ndërmori asnjë hap për të ikur, por qëndroi me ngulm në tokën që tashmë po lahej në gjak.

“Tek po ngjitesha shkallëve të pallatit ku po banoja, në pjesën qendrore të lagjes ‘Dardania’, pashë njërin nga fqinjët, që bashkë me fëmijët po zbriste me nguti e me një nervozë, shkallëve teposhtë. Po shkojnë, i thashë vetës, kurse për të satën herë gjatë ditës një zë i rëndë vinte nga brenda dhe përpiqej ti bënte sfidë zbrazjes me rrëmujë të Kosovës.

Duhet të qëndrojmë, i thashë vetës, pa qenë i sigurtë se do t’ia dalim t’i shpëtojmë thikës serbe. Nëse e lëshojmë Kosovën- kjo do të jetë fitorja më e madhe dhe përfundimtare e serbëve, po e ribindja vetën”.

Këto janë disa fragmente nga libri i Mustafës, me anë të së cilës tregohet fuqia e Mustafës, por edhe të shumë shqiptarëve të tjerë, që as vdekja nuk i ndalte ta lëshonin vendin.

Një përshkrim i tillë përbën të tërë librin, një forcë e kurajo e njerëzve për të ardhmen, që ‘shpresonin’ që një ditë do i sjellte koha.

Besianin, djalin e tij, e përmend shumë në libër, duke e përshkruar si një tip të mbyllur, që nuk fliste shumë e që me kohën veç sa po strukej edhe më thellësisht. Besiani, si çdo fëmijë tjetër që ka përjetuar tmerret e luftës, nuk ka pasur gjasa të jetë si fëmijët e sotëm, me lëvizshmërinë më të madhe e me harenë madhështore në fytyrat e  vockla, pasi që realiteti atyre ua mohonte një gjë të tillë.

Autori Xhemail Mustafa, nisi të shkruajë librin e tij, si një ditar, duke e pasqyruar çdo ditë që kalonte, pa e ditur nëse një ditë do të mund ta përfundonte atë.  Pasi jeta e tij si e shumë të tjerëve matej në të qindtat e sekondit, se dije se kur dhe sa do të kishe mundësinë të qëndroje gjallë, përballë plumbave serb.

Megjithatë, luftës arriti ti bënte ballë e më në fund shkrimin e 385 faqeve e finalizoi me hyrjen e Aleancave të NATO-s në Kosovë.

“Tek po i ngjisja shkallët më dukej se po zbrisja poshtë një errësire që po bëhej përherë e më e panjohur. Sikur po udhëtoja nëpër errësirë, kurse, në fakt, ishin po këto shkallë, të cilat sot po i kaloja me shumë qejf dhe me një disponim që nuk jam i sigurtë nëse mund ta përshkruaj dhe ta definoj. Shkallët po i ngjitja pa e hetuar se tashmë isha përballë derës së apartamentit, ndërsa, njerëzit që takova me një përzemërsi, të cilën nuk e kisha provuar ndonjëherë. Njësoj si me ata që njiheshim, si me ata që po shiheshim për herë të parë, po përshëndeteshim me një përzemërsi, e cila ngadalë dhe më gjasë padashje po shndërrohej në ritual”

“Emocionet e çlirimit të lirisë po i vëreja tek të gjithë që po i shihja dhe po i takoja.”- janë fjalët përmbyllëse të librit.

Përmbyllja e librit pasoi edhe me përmbylljen e një kapitulli të errët të historisë së Kosovës, e cila më në fund po përcillej me lumturinë më të madhe në çdo fytyrë të kosovarëve. / KultPlus.com