Era Berisha

Madhështia e gjithsej katër veprave të mrekullueshme nga kompozitorë të huaj dhe shqiptarë, u jetësuan mbrëmë nga talenti i violinistes Abigeila Voshtina dhe pianistes Artemida Qarri-Haxhiaj në natën e katërt të festivalit ReMusica. Këto vepra gjatë tërë natës frymuan tinguj e melodi të cilat vinë të gërshetuara magjishëm mes vete nga dy instrumentet vezulluese, me ç’rast ritmi i pakrahasueshëm dhe gjallëria perfeksioniste ishin dy aspektet që përkuan me këtë koncert, shkruan KultPlus.

Me dymbëdhjetë reflektorë në ngjyrë të kaltër, drita që rrethakon hapësirën për dy instrumentistet mu në mes të skenës, emri i festivalit që me shkronja të gjelbër gjallëronte fuqishëm në prapaskenë si dhe dritat e ngrohta të drejtuara nga ana e instrumenteve, tashmë është shndërruar në simbolin kyç të koncerteve që po mbahen në Sallën e Kuqe në Prishtinë. Kjo sallë e cila për tri net rresht priti artistë të shkëlqyer, tashmë është bërë gati të pushtohej edhe nga dy artistet që sonte sollën një muzikalitet dhe teknikë të jashtëzakonshme.

Me një duartrokitje nga ana e publikut, në skenë me një elegancë të tejskajshme, doli violinistja Abigeila Voshtina dhe pianistja Artemida Qarri-Haxhiaj, por para se programi të gjente fillimin e tij, violinistja Voshtina iu drejtua audiencës për të treguar për një ndryshim të vogël në interpretimin e veprave.

“Dua të ju informoj për një ndryshim të vogël në program. Ne sonte do të fillojmë me sonatën e Çesk Zadejës sepse mendoj që ka një identitet shumë të spikatshëm të muzikës shqiptare. Është e shkruar në vitin 19 2 dhe e luajtur për herë të parë në 19 4. Sonata është shumë atipike jo vetëm për kohën, jo vetëm për ideologjizmin e komunizmit, por edhe për kohën që jemi sot sepse ka vetëm dy kohë. E shikoni që koha e parë ka një hapësirë që mund ta quajmë mjegullore kurse koha e dytë është gjatë gjithë kohës me një ritëm shumë folklorik tonin, shumë të thyer dhe kjo tregon se sa e fuqishme ka qenë pena e Çeskut dhe pse ai quhet ‘babai i muzikës shqiptare’. E them këtë për arsye se e di që ky festival është për të gjithë ata që janë krijues të rinj dhe kompozitorë të rinj të Kosovës”, thotë Voshtina.

Pas kësaj hyrjeje, në sallë mbizotëroi heshtja për të dëgjuar veprën “Sonata për violinë e piano” e kompozitorit Çesk Zadeja. Dyshja shqiptare solli një fillim tejet të bukur ku në njërën anë lehtazi dalloheshin lëvizjet e mprehta të gishtërinjve në piano dhe në anën tjetër ishte teknika e fuqishme dhe përqendrimi preciz në instrumentin e violinës ato që dëshmonin për ritmin dinamik që gërshetohej në atmosferë me ç’rast shpirti i tyre artistik dilte jashtë çdo kufiri për të përfunduar kështu magjishëm veprën e parë për këtë natë.

Ndërkaq, në radhë ishte vepra e titulluar “Sonata për violinë e piano No.1 la minor Op.105” nga kompozitori Robert Schumann, vepër kjo që me precizitetin, shprehjet e fytyrës, luhatjet e tërë trupit dhe qetësinë adhuruese që shpërfaqnin dy instrumentistet, bëri që çdo melodi e krijuar të gjente rrugën për të hyrë në shpirtin e të pranishmëve. Performanca e tyre frymëzuese erdhi nën inkuadrimin e harkut të violinës në ngjyrë gjaku që vazhdimisht lëvizte pa ndalim dhe çelësave bardh e zi të instrumentit gjigand në ngjyrë të zezë të cilat përjetuan prekje sa të lehta aq edhe të çmendura për të sjell kështu tinguj që furishëm përçuan ndjenja diversive.

Pas interpretimit të veprës së dytë me radhë, një pauzë e shkurtër zuri vend dhe violinistja Voshtina përsëri iu drejtua publikut para se fillonte vepra e tretë.

“Kur vendosa programin dhe fola me pianisten Artemidën zgjodhëm kompozitorin Johannes Brahms i cili është jashtëzakonisht i rëndë dhe kjo nganjëherë nuk duket sepse njerëzit mendojnë që instrumentistët bëjnë ‘la la la’ por nuk është kaq e thjeshtë. Atëherë ideja se pse zgjodhëm këta dy autorë gjerman si R.Schumann dhe J.Brahms është jo sepse Gjermania për fatin tonë të madh ka shkruar me të vërtetë shumë, por këta të dy lidhen shumë me njëri-tjetrin. Kjo ishte arsyeja pse ne zgjodhëm këta dy autorë, por që me të vërtetë, kush ka dëgjuar dhe kush ka luajtur, e di natyrisht se sa e rëndë është muzika gjermane, e rëndë jo si muzikë sepse muzika është jashtëzakonisht e bukur, por që kërkon me të vërtetë shumë po shumë fuqi. Jam e sigurt se do t’iu pëlqej”, thotë Voshtina.

Një piano dhe një violinë sollën veprën e radhës të titulluar “Sonata për violinë e piano No.2 në la maxhor, op.100” nga kompozitori Johannes Brahms. Dy instrumentet kësaj here u futën në teknikën e fuqishme të dy pronareve të tyre, me ç’rast muzika e fuqishme që pasonte në çdo moment bëri që edhe flokët e interpretuesve të dridheshin me lëvizjet e tyre të shpejta dhe të sakta. Ndeshja e pianos dhe violinës tërë kohën po krijonte një gërshetim plotësues dhe të gjithanshëm që solli një gjallëri që herë vinte në formën e ngadaltë dhe më lirike, ndërsa në momentin tjetër ndryshonte duke sjell një rrotullim të zhurmshëm dhe energjik të paparë.

Ndërkaq para se edhe vepra e fundit të jehonte, violinistja Voshtina përsëri mori fjalën.

“Kemi një ‘Scherzo’ e cila po luhet për herë të parë. Duhej patjetër që ta futnim një kompozitor kosovar dhe me një krijim të ri, kështu që shpresoj të ju pëlqej”, thotë ajo.

Ishte kjo dyshe shqiptare që mbrëmë solli një interpretim magjepsës me tërë programin e luajtur, duke kapur kështu vëmendjen e të pranishmëve me performimin e notave që dukshëm buronin nga brendësia e tyre shpirtërore e kjo vërehej sidomos nga vepra “Schero” të kompozitorit Drinor Zymberi që shënoi fundin e kësaj nate, duke lënë pas momente dhe kujtime që do i përcjellin të pranishmit për një kohë të gjatë.

Krejt në fund, publiku me duartrokitjet e pa ndalura dhe brohoritjet e shumta falënderoi violinisten Abigeila Voshtina dhe pianisten Artemida Qarri-Haxhiaj për performancën e bukur dhe të paharrueshme, duke i rikthyer ato për të dytën herë në skenë, me ç’rast edhe violinistja Voshtina mori fjalën për të përmbyllur këtë koncert.

“Ky koncert ka pasur shumë episode sepse donim ta fillonim që në vitin 2019 por ra pandemia, pastaj pas pandemisë Artemida ka pasur një vajzë dhe tani më në fund erdhi ky moment, kështu që faleminderit shumë për ftesën dhe punën që ju e bëni. Faleminderit dhe publikut për pjesëmarrjen ngase pa ju asgjë nuk do të funksiononte”, thotë Voshtina.

Ndërkaq, kujtojmë se edicioni i 21-të i festivalit ReMusica, “The Sound of Change”, trajton temën e ndryshimeve klimatike dhe bën thirrje për ndërgjegjësim tek publiku për veprim klimatik. E gjithë kjo, është reflektuar në programin e sivjetmë, duke u kujdesur që përmbajtja e tij të orientohet në këtë temë, me fokus në katër elementet e natyrës – Toka, Uji, Ajri dhe Zjarri.

Festivali ReMusica do të zgjasë deri më 21 prill. Ndërsa, sonte në Teatrin Oda duke filluar nga ora 20:00, vjen koncerti i radhës “Electroacoustic and Acousmatic Night (Earth and Wind)” nga kompozitorja Elizabeth Anderson. Ndërkaq, nga ora 21:00 po ashtu në Teatrin Oda mbahet koncerti audio-vizual “Isolation Music” nga kompozitori Mehmet Can Ozder dhe kompozitori Ilir Bajri.

Fotografia në ballinë: Rrahman Osmani / KultPlus.com