Vjollca Duraku

Shtatë këngë shqipe të kompozitorëve shqiptarë, të padëgjuara deri më tani, janë sjellur mrekullisht të përmbledhura në albumin e parë “Romanca shqiptare” të sopranos Vita Guhelli, shkruan KultPlus.

Mbrëmë, në ambientet e KultPlus Caffe Gallery, është bërë promovimi i albumit të parë të sopranos Vita Guhelli, PhD. e Shkencave të Muzikës në Universitetin e Sofjes, që me shijen e saj të hollë zgjodhi kompozime perlë, të kompozitorëve të pasur artistikisht shqiptarë.

Kënga “Bylbyli”, e kompozitorit Limoz Dizdari, e cila e kishte përcjellë sopranon gjatë gjithë studimeve, e që përkonte komplet me stilin e sopranos, mbrëmë u prezantua edhe me videoklip, përderisa këngët tjera të përfshira në album ishin: Elegji- Gjon Kapedani, Fryn Veri- Endri Sina, Këngë-Vasil Tole, N’mes dashurive- Tonin Zadea, Këto këngë t’i këndo- Dhora Leka dhë Mbrëmje në bregdet- Limos Dizdari.

Në një atmosferë të ngrohtë, të krijuar nga dekorimet e festave të fundvitit, në ambientet e mediumit KultPlus, mbrëmja u hap nga një fjalim i Vesa Guhellit, për të cilën ky promovim paraqiste një vepër madhore pasi publikut po i viheshin në dispozicion “Romanca shqiptare”, vepra margaritarë, që me kohë ishin lënë në harresë, e që më pastaj ishin edhe vështirë të qasshme, pas kërkimit në platformat muzikore.

“Romancat Shqiptare e kanë ruajtur shpirtin e lirë të artistit me një kujdes të veçantë, duke e shpërfaqur përjetimin e brendshëm dhe realitetin e dhimbshëm shqiptarë, përmes shkrirjes së vargjeve në nota muzikore. E gjitha kjo në një periudhë të vështirë për artistët si ajo e Komunizmit.  Vargjet në “Romancat shqiptare”, autorëve të mëdhenj shqiptarë ia zbërthejnë lajt-motivin e veprës muzikore” tha më tej prezantuesja.

Më pas ngjarja u koncentrua në një bashkëbisedim mes drejtoreshës së mediumit KultPlus, Ardianë Pajaziti dhe sopranos Vita Guhelli, për t’i informuar më shumë publikun për përmbajtjen e këtij albumi, si një përmbajtje mjaft unike dhe e pa trajtuar deri më tani.

“Është kënaqësi shumë e madhe që në kohën të cilën po jetojmë, në kohën ku jemi duke pasur prurje jo të mira, të kemi një album të tillë. Kjo është një kënaqësi e dyfishtë sidomos për artistët me shije të hollë.  Vita me këngët e përfshira, sonte ka sjellur perla të zgjedhura shqipe”, tha fillimisht drejtoresha Pajaziti e cila si rrallë herë kishte përzgjedhur që të ishte në rolin e moderueses së ngjarjes.

Më tej sopranoja Guhelli, tha se një projekt i tillë që i kishte munguar tregut të muzikës serioze, dhe se dëshira e saj për të sjellë në duart e publikut një produkt të tillë kishte filluar vetëm pasi kishte hasur në to gjatë studimeve të doktoraturës në Universitetin e Sofjes, e që të cilat i kishin habitur edhe profesorët e universitetit.

“Në kohën që po jetojmë, duke pasur parasysh prurjet që po i dëgjomë, e shihim ndoshta ka qenë momenti i duhur për një album të tillë. Dëshira ka ardhur qysh para tre vitesh kur fillova studimet e doktoratës dhe hasa në një literaturë brilante në vepra fantastike shqipe që nuk janë publikuar asnjëherë. I takonin arkivës shqiptare mirëpo nuk ishin publikuar dhe mendova që t’i sjellë, dhe ky ishte momenti i duhur”, tha më tej Guhelli duke shtuar se këngët janë një përmbajtje që përpos publikut me kënaqësi do t’i dëgjojnë edhe studentët e muzikës, të cilët më pas kanë mundësi edhe t’i punojnë.

E pyetur për shkakun që solli deri te krijimi i këtij albumi me plotë vlerë, sopranoja Guhelli tha që ruajtja e shpirtit të lirë  artistik të kompozitorëve në fjalë, në një kohë izolimi siç ishte ajo e komunizmit ka qenë provokim, që ka lënë gjurmë në shpirtin e saj.

“Fryma stilistike që e sjellin kompozitorët si Gjon Kapedanit, Vasil Tolen, Endri Sinën kanë një frymë stilistike shumë moderne. Këta kompozitor kanë qenë shumë disident. Artistë disident. Pra, nuk e kanë përqafuar ideologjinë e realizmit socialist të asaj periudhe. Kanë shkruar vërtetë muzikë në rrethana aspak të favorshme dhe këto vepra i kanë fshehur sepse kanë qenë të ndaluara në periudhën e komunizmit të shkruash muzikë moderne nuk ka qenë as në plan-programin mësimor të studentëve të kompozimit, në muzikën e gjysmës së dytë të shekullit 20-të, ku çdo gjë inovative ka qenë e ndaluar. Ky ndoshta ka qenë provokimi më i madh që më ka ngacmuar thellë në shpirt”, tha gjithashtu Guhelli duke shprehur mirënjohje edhe për prindërit e saj të cilët vazhdimisht e kishin ushqyer me ndjenja atdhedashurie, që ishte një shkak tjetër po ashtu, që publiku të mund të mbante në duar albumin e saj.

Ndërsa në një fjalë për kompozitorët, veprat e të cilave i kishte studiuar me kënaqësi, sopranoja Guhelli i quante si njerëz të jashtëzakonshëm me bagazh të madh artistik, ku si bazë të krijimtarisë së tyre e cilësonte  letërsinë.

“Unë jam e fasionuar me vargjet të cilat i kanë përzgjedhur këta kompozitorë.Për shkak të hulumtimit shkencor më është dashur të kem kontakte të vazhdueshme me ta. Unë kam vërejtur një botë të papërshkrueshme artistike të tyre. Nëse flasim për Limoz Dizdarin, nuk ka poezi që ai njeri nuk e di. Ai është i lidhur shumë me letërsinë. Letërsia ndikon shumë në prurjet e tij kompozicionale. Po ashtu edhe Endri Sina. Do të thotë janë shumë të lidhur me poezinë.  Ndërsa Gjon Kapedani flet për njeriun e ngopur, “Mbinjeriun”, sepse njeriu është i pangopur për nga natyrë, ndërsa ai  flet për një “Mbinjeri” i cili është i ngopur, e i cili nuk i dëshiron gjërat matëriale në jetë, ndaj thotë: “Unë do të vdes mes njerëzve gjithmonë të ngijshëm, ndaj në drekët e mija shtoni vetëm kafe të idhëta”. Kjo ka qenë një ndër vargjet që më ka emocionu”, tha Guhelli më tej drejtuar publikut i cili po e shijonte pafund mbrëmjen.

Sopranoja më tej tregoi që studentët ishin targeti i synuar për këtë album, pasi sipas saj ata do të kishin mundësi që më pas t’i studionin, duke e përqafuar fillimisht muzikën e tyre, për të dal më pastaj edhe atë botërore.

“Komuniteti i parë i cili më ka rënë ndër mend kanë qenë studentët, vetë si studente kam pasur dëshirë me pas shumë vepra shqipe për t’i elaboruar,  për t’i pasur në youtube në platformat muzikore, që unë gjatë studimeve të mija  nuk mbërrija t’i gjeja. Studenti së pari ka nevojë që të dëgjojë veprën muzikore, për të pasur një qasje se si të fillojë të studiojë veprën”, shtoi ajo.

Për kontribut në projektin e finalizuar u përmendën edhe bashkëpunëtorët si dhe familjarët të cilët ishin mbështetja me e madhe gjatë gjithë rrugëtimit Vita Guhellit, e cila tha se nuk do të ndalej së sjelluri vepra me vlerë, duke e pasuruar edhe më shumë muzikën vendore dhe pastaj edhe atë botërore.

Krejt në fund, publikut iu prezantua edhe videoklipi i këngës “Bylbyli”, nga ku edhe ceremonia e promovimit shënoi mbyllje, duke u pasuar pastaj me biseda të lira mes miqsh të shoqëruara me gota vere/ KultPlus.com