Nga Sabaudin Zhuta

Marshi patriotik i Orkestrës frymore “Zana e Maleve” e Kishës katolike të shqiptarëve “Zemra e Krishtit” në Shkup, me të cilin u prit çlirimi i Shkupit, më 12 gusht 1912 ku printe edhe Hasan Prishtina, Idriz Seferi, Bajram Curri e Isë Boletini, në kohën e veprimtarisë së saj është quajtur edhe “Banda muzikore e klubit të katolikëve”.

Në koncertet e kësaj orkestre kanë marrë pjesë shqiptarët katolikë e myslimanë. Orkestra ka qenë pjesëmarrëse në gëzimet familjare të shqiptarëve, duke i gëzuar të gjithë qytetarët e Shkupit pa dallim feje dhe kombësie në të gjitha festat fetare, pashkë, bajram etj.

Menjëherë pas shpalljes së “Hyrjetit” (Kushtetutës), më 1 tetor 1908, patriotët shqiptarë formuan edhe “Klubin shqiptar” të mbështetur fuqimisht nga kisha katolike “Zemra e Krishtit” në Shkup. Që nga viti 1909 kryepeshkop i Shkupit ka qenë Lazër Mjeda (1869-1935). Kjo kishë katolike u kthye në qendër të veprimtarisë për klubin “Shqip”, dhe ku u hapën kurse për mësimin e gjuhës shqipe, u krijuan kori, grupi teatral dhe orkestra frymore. Klubi Shqiptar hapi degët e tij edhe në qytete të tjera, si në Prishtinë, Tetovë, Mitrovicë, Kumanovë, Prizren etj.

Kolë Bojaxhia dhe vajza e tij Gonxhe (Shën Nëna Terezë) kanë qenë pjesëtarë aktiv të aktiviteteve kulturore të organizuara nga kisha katolike e shqiptarëve “Zemra e Krishtit” në qytetin e Shkupit.
“Klubi Shqip” i Shkupit u kthye në një vatër të vëllazërimit dhe të bashkimit, të myslimanëve e të krishterëve shqiptarë…/ KultPlus.com