Era Berisha

Mjeshtëria dhe veçantia e një drame muzikore që zhdërvjellet nëpërmjet përbërjes vokale nën shoqërimin instrumental diversiv ku dëgjuesi futet në rrënjën e fundit të zërit interpretues që buron nga shpirti i një artisti, vokali i të cilit frymon herë në një botë romantike e herë tragjike e ndonjëherë edhe në atë humoristike duke përfunduar kështu në një rrëfim hyjnor të një zëri njerëzor, kësaj radhe shpaloset në festivalin ‘Ramë Lahaj International Opera Festival’, i cili sjell interpretimin e artistëve ekskluzivë që vijnë nga skenat më të mëdha botërore si: ‘Metropolitan Opera’, ‘Teatro alla Scala’ dhe ‘Arena di Verona Festival’ së bashku me atë të tenorit shqiptarë Ramë Lahaj, në një koncert ku përveç përhumbjes në botën e artit lirik, nuk ka vend për asgjë tjetër, shkruan KultPlus.

Festivali Operistik i titulluar ‘Ramë Lahaj International Opera Festival’, një festival i muzikës operistike, këtë vit shënon edicionin e tij të parë në Kosovë. Festivali i parë në llojin e vet erdhi si pasojë e ëndrrës së kamotshme të tenorit Lahaj, i cili si fëmijë gjeti veten në mesin e një lufte kurse tani po realizon ëndrrën për organzimin e një festivali që përfaqëson artin lirik dhe krijon një ure lidhëse mes artistëve të mrekullueshëm vendor dhe atyre ndërkombëtarë. Pikënisja kryesore e festivalit ‘RLIOF’ është bazuar në situatën e zhvillimit të artit lirik në Kosovë dhe nga dëshira e etja e madhe për të pasur një institucion i cili jo vetëm formon por edhe shfaq mundësinë e performimit të brezit të ri por që në të njëjtën kohë krijon një traditë të artit lirik në Kosovë.

Dëshira e tejskajshme e tenorit Lahaj për të qenë jo vetëm një shtyllë mbështetëse por edhe për të dhënë kontributin e tij në një mënyrë shumë konkrete në formimin dhe strukturimin e një arti dhe një festivali të vërtetë mbarëkombëtarë, përtej këtyre kufijve në Kosovë, konsiderohet qëllimi, vullneti dhe shtysa kryesore për të nisur këtë festival. Po ashtu, dëshira e pakrahasueshme për paraqitjen ndaj të rinjve të talentuar të cilët dëshirojnë të kenë mundësinë e performimit dhe në të njëjtën kohë të ecin me hapin e kohës duke pasur parasysh se arti lirik përtej kufijve të Kosovës, ndodhet në një etapë zhvillimi shumë të emancipuar, është cilësuar si një prioritet që ky festival të arrijë të vendos një nivel ndërkombëtarë nëpërmjet strukturës së tij.

‘RLIOF’ në edicionin e tij të parë do të zgjasë përplot 10 ditë duke filluar nga 29 korrik deri më 7 gusht dhe vjen në formën e punëtorive mbi teknikat e këndimit dhe interpretimit operistik të cilat shihen si pjesa bazë dhe shtylla kryesore e festivalit për shkak se strukturimi dhe formimi profesional i brezit të ri në lirikën kosovare dhe ndërthurja mes brezit të ri dhe profesionistëve është shtyllë e themelimit të këtij festivali që do të zhvillohet në një kuadër 5 ditor. Ndërsa, koncerti i parë në qendër të festivalit do të jetë koncerti i titulluar ‘New Generation’ që mbahet në Teatrin Kombëtar më 3 gusht duke filluar nga ora 19:30, një mbrëmje dhe arenë përfaqësuese e talenteve të reja, e që do të vijë si rezultat i punës përgjatë 5 ditëve ku nëpërmjet profesorit të ftuar, Vito Brunetti, i cili është lidhur ngushtë si nga ana profesionale dhe nga ajo humane për të dhënë kontributin e tij për brezat e rinj, synohet të arrihet një formim profesional që tejkalon formimin akademik të një studenti apo artisti të ri për të vënë në pah çdo vlerë e detaje profesionale të tyre e të cilat vetëm artistët që ndajnë skenën, dinë ti ndajnë dhe ti zhvillojnë më tej. Andaj, studentët që marrin pjesë në punëtori ndahen në dëgjues dhe në aktivë për të performuar në këtë koncert.

Bashkëpunimi i rëndësishëm dhe i frytshëm me ‘Mascarade Opera Studio’ vjen me një strukturë tashmë tepër të konsoliduar e të vlefshme për hapin ndërmjet përfundimit të shkollimit dhe nisjes së karrierës për sa i përket talenteve të reja. Prandaj, talentet e reja që spikaten nga edicioni i parë në punëtori dhe nga koncerti ‘New Generation’, do të kenë mundësinë e fitimit të një burse të studimit nëpërmjet mbështetjes profesionale, ekonomike dhe sociale të ‘Mascarade Opera Studio’ që konsiderohet një investim i madh përshkak se në kushte të tilla, arti kërkon pikërisht këtë mbështeje për një artist të ri që përpara vetes ka një rrugëtim të gjatë e të vështirë. Është menduar se nga kjo mundësi e mirë, studentët do të kenë një pritshmëri konkrete.

Gjithashtu, përveç punëtorive dhe koncertit ‘New Generation’, më pas mbrëmjet do të pasohen me një mbrëmje shumë speciale të titulluar ‘Opera Night’ e cila vjen me datën 4 gusht, ku do të prezantohen emra të lirikës botërore që vijnë në skenën tonë të bashkangjitur nga artistët kosovarë dhe shqiptarë, të cilët do të performojnë përkrah tyre. Një bashkëpunim i tillë dëshmon për nivelin e profesionalizmit në këtë festival duke pasur parasysh se emrat e ftuar janë profesionistë të skenës e që i përkasin një karriere të shndërritshme dhe tani këta emra do të jenë pranë publikut kosovarë.

Pastaj, një event tepër i veçantë, përveç ‘Opera Night’, është menduar të jetë edhe emërtimi i një dedikimi special të të madhes e të pakrahasueshmes, Nexhmije Pagarausha. Festivali synon që kësaj ikone e një njeriu kaq meritor të artist kosovar e cila ka lënë një ndër kontributet më të shquara dhe më të vlefshme për atë se çka ajo përfaqëson, ti dhuroj një vend të merituar brenda strukturës së festivalit që do të përmbajë numra të spikatur dhe special që i përkasin repertorit të Pagarushës, e të cilat do të ngrihen në piedestalin e duhur duke ardhur në një formë strukturore të ngritur klasike por sigurisht pa prekur dhe pa cënuar asnjëherë identitetin muzikor të tyre. Ndërsa, përtej kësaj, mendohen të bashkëngjiten edhe numra të repertorit klasik shqiptarë për krijimin e një ndërthurje ndërmjet klasicizmit shqiptarë e kosovarë dhe atij botëror.

Krejt në fund, ‘RLIOF’ do të sjell mbrëmjen e fundit për këtë edicion, një mbrëmje që pikë kryesore ka përmbledhjen e gjithçkaje të bukur të eksperiencës dhe gjithçka se çfarë tenori Lahaj synon të arrijë nëpërmjet interpretimit të tij me datën 7 gusht. Ky koncert madhështor në sheshin ‘Skënderbeu’ në Prishtinë e i cili titullohet ‘Ramë Lahaj&Friends’, do të sjell të ftuar special, muzikë shumëngjyrëshe, larmi klasike, profesionalizëm të vërtetë dhe natyrisht privilegjin e tenorit Lahaj që ai e posedon ndaj prezencës në vendin e tij.

Përpos shpalosjes së programit të këtij festivali, në një intervistë për KultPlus, drejtoresha artistike e festivalit ‘Ramë Lahaj International Opera Festival’, Ulpiana Aliaj, ka folur edhe për bashkëpunimin me mjeshtrin italian Vito Brunetti dhe rëndësinë për trajnimin e artistëve të rinj.

“Bashkëpunimi me maestron Vito Brunetti erdhi në një formë shumë të natyrshme dhe organike pasi tenori Lahaj ka qenë një ndër studentët e tij dhe sigurisht duke njohur prapavijën e tij profesionale dhe duke njohur emrat e rëndësishëm që kanë kaluar përmes klasës së tij, ishte zgjedhja ideale për të qenë ai pikërisht pjesë e puntorisë së parë në edicionin e parë të festivalit. Sigurisht që edukimi i brezit të ri është gjëja më e rëndësishme dhe hallka kryesore sepse kemi tendecën që me të vërtetë të përcjellim synimin dhe ndërtimin e festivalit”, thotë Aliaj.

Sipas saj, struktura e festivalit përmban një hapësirë shumë të gjerë dhe ndërthurja që është menduar ndërmjet profesionistëve dhe të rinjve është pikërisht ajo shtyllë që nxit më tepër brezin e ri për tu kultivuar dhe mbi të gjitha për të parë në mënyrë të drejtpërdrejtë nivelin por edhe dëshirën e rrugëtimin e secilit artist.

“Duke u nisur nga shembulli i tenorit Lahaj, se si ai ka nisur formimin, strukturimin e shkollimin e tij por edhe eksperiencën e tij skenike nga një vend kaq i vogël në thelb por shumë i madh në dije e për më tepër në art dhe talent, ai mbërrin në majat e skenave ndërkombëtare. Ky është edhe synimi i festivalit sepse artisti i ri ka një rrugëtim të gjatë dhe të vështirë për tu përballur, përtej asaj se çka ne shohim në skenë dhe kështu arrihet një sukses mëse i dukshëm, siç është në këtë rast, suksesi i tenorit Lahaj por edhe shumë artistëve të tjerë që tashmë janë emra të vlefshëm të skenës botërore”, ka thënë Aliaj.

Për Aliajn, përputhja e shumë kushteve për të krijuar një strukturë të tillë dhe për të zhvilluar një festival 10 ditor, sigurisht që është e nevojshme që të ekzistojnë garanci të plota, mbështetje por nevojitet edhe një vizion shumë i qartë profesional për ta realizuar atë.

Ndërsa, për artistët që vinë nga arena ndërkombëtare e që mbajnë emra prestigjioz të skenës dhe të cilët do të inerpretojnë në skenë së bashku me tenorin Lahaj në mbrëmjen e fundit të titulluar ‘Ramë Lahaj&Friends’, Aliaj për KultPlus tha se publiku kosovarë do të ketë mundësinë të prek e të ketë pranë vetes pikërisht këta këngëtarë që ndoshta deri në këto momente do ti mund ti shihnim e preknim vetëm nëpërmjet skenave dhe arenave ndërkombëtare.

“Fakti që ata vinë në Kosovë për miqësinë, respektin dhe dashamirësinë por edhe për dëshirën e tyre, tregon për një strukturë kaq të shëndoshë artistike, për arsye se në momentin që kemi prezantuar strukturën e festivalit dhe çka synohet, të gjithë kanë shprehur dashamirësinë për t’iu bashkangjitur tenorit Lahaj”, thotë Aliaj.

Por, tani Aliaj shpreson se gjithçka do të shkojë sipas planit sepse secila mbrëmje në festival ka patjetër një specifikë të veçantë dhe kjo jo më kot sepse ata dëshirojnë të lëvrojnë në një lamë më të gjerë për sa i përket spektrit klasik por mbi të gjitha, atij profesional. Ndërkohë, sipas saj dëshira që respekti dhe mikpritja tashmë e dëshmuar nga publiku kosovarë të jetë po njëlloj edhe kësaj here, është tejet e madhe.

Krejt në fund, Aliaj për KultPlus ka shpalosur edhe pritshmëritë e saj për këtë edicion.

“Prishtmëritë tona përkrah këtij festivali janë vërtetë të larta, kjo sepse ne nisemi shumë duke parë talentin, dëshirën dhe dashurinë për artin lirik që ndodhet në Kosovë. Sigurisht që duke u nisur nga figura e spikatur e asaj se cka përfaqëson Lahaj për artin lirik por mbi të gjitha për qytetarinë kosovare, duam që nëpërmjet këtij kontributi të vyer, me të cilin ne vërtetë po e bëjmë me shumë dashuri e shumë shpirt, të sjellim një realitet i cili duhet të vijë në rritje, pse jo në strukturimin dhe ngritjen e një institucioni të artit lirik siç është Teatri i Operës, një institucion që Kosova vërtetë e meriton, kështu që prishtmëritë tona janë vërtetë të larta”, përfundon Aliaj.

Ajo tutje ka potencuar dëshirën që nëpërmjet këtij institucioni të ngrehen baza të shëndosha për të zhvilluar më tej një art lirik elitar në Kosovë.

Andaj, të gjithë studentët e interesuar për punëtorinë ftohen të dërgojnë 2 audio/video materiale jo më të vjetra se 1 vit ne email-in: [email protected]. / KultPlus.com