Në Shqipëri është vështirë të gjesh të tillë njerëz si Linda Spahiu, të cilët kanë kaq informacion për veshjet tradicionale shqiptare.

Koleksioni i saj i madh, i bukur do të kërkonte ndoshta edhe më shumë se një jetë për ta pasqyruar atë në sytë tanë.Vendi ku ajo ruan koleksionin e saj gjigand është një prej më të çmuarve e më me vlerë në vendin tonë, e aty Linda nis të flasë natyrshëm duke përshkruar madhështinë e këtij kostumi çam.

“Tumankuqe moj belhollë, ma bën me sy, ma bëj me dorë”, me siguri të gjithë i kemi dëgjuar vargjet e kësaj kënge nëpër gëzime familjare, por a e dini në të vërtetë se për cilat tumankuqe bëhet fjalë?

Hap pas hapi Linda na tregon këtë magji të etnografisë shqiptare

Linda ndërhyn në veshje duke i restauruar ato, por duke ruajtur gjithmonë pjesë të identitetit të tyre. Këtij jeleku unik , i ka ndërruar astarin, por ka qenë edhe përpara një dileme në se duhej të vazhdonte me ndërhyrje të tjera.

Linda na tregon se ndonjëherë i duket vetja si me një gjykim jo të kthjellët, pasi në fantazinë e saj i duket sikur njeh gra të caktuara. Kjo gjë vjen nga prekja e shumë historive nëpërmjet veshjeve, por edhe nga profesioni i saj i vërtetë si mjeke. Ka raste shprehet Linda se gjen edhe letra nëpër veshje që tregojnë shumë për personin që e ka pasur.

Fatkeqësi e quan Linda faktin që objekti i vjen nga tregtari te tregtari duke kaluar dorë më dorë , jo pak herë ka pasur raste kur poseduesit e kostumeve popullore duan të ruajnë anonimatin.

Më tej Linda na shpjegon larminë e copave dhe materialeve për të cilat është konsultuar edhe me miken e saj etnografen, Afërdita Ozuni.

Në mënyrë të përmbledhur Linda na e tregon të kompletuar këtë kostum madhështor të zonës së Çamërisë.

Në përfundim ajo që vjen si një mesazh sa goditës, aq edhe kërkues për shoqërinë shqiptare është mosnjohja dhe nevoja për ta kthyer këtë gjë në nevojë të menjëhershme të rritjes së kulturës për thesarin e artë të etnografisë shqiptare.

/shqiptarja.com