Nga Ballsor Hoxha

Sipas të gjitha palëve të përfshira, direkt, në dialogun Kosovë – Serbi, e tëra është humbur, gjegjësisht, e tëra është fituar. Derisa, për po të njëjtin dialog, përfaqësuesit e BE-së thonë se ka filluar, ka rinisur për dikë tjetër, e do të vazhdojë dialogu për të tjerë.

E çuditshme, e njëjta gjë është shumëfishuar sikur në filmat e vizatuar, në një shpejtësi marramendëse dhe të gjitha këto, e tërë kjo pafundësi shumëfishimi (Lexo: prodhimi) të fjalëve, kanë vlerë ekzakte, apo thënë ndryshe, nuk kanë asnjë vlerë.

Në të vërtetë, sipas palës shqiptare në këtë pjesë të dialogut, qoftë ky fillimi, apo vazhdim, apo rinisje, dialogu duhet të jetë gjithëpërfshirës, derisa për Serbinë – Asociacioni – i komuniteteve serbe brenda Kosovës duhet të jetë pikënisja e këtij dialogu. Por kjo është aq e pafundme në konotacionet e shpikjeve të shprehjeve dhe pafundësisë së shumëfishimit të tyre sa që tanimë nuk është me rëndësi, dhe aq më shumë, qytetarët janë të fundosur në pafundësinë e fjalëve të prodhuara, strategjive, dhe aq më shumë fitoreve/humbjeve të të gjithëve, dhe të askujt.

Në të vërtetë, këto çudi janë vetë politika, e çuditshme në kotësinë e shumëfishimit të shprehjeve të saj, deri në zhvleftësim të tyre, me qëllim të zbutjes së prodhimtarisë fjalamane, për të kthyer njerëzit e përfshirë në këtë drejt dialogut! Por çudia më e madhe në këtë është identifikimi i secilës palë me shprehjen e vetë përbrenda dialogut, së pari si fuqizim i forcës së vetë politike (e që është prodhim i fjalorit të tërë ndërlidhur me shprehjen e vetë), dhe së dyti si luftë politike për pronësim të historisë.

Po që se kërkojmë etimologjikisht (burimin) e fjalës – association – ajo, sipas burimeve gjuhësore është fjalë latine që do të thotë shkurt: “përbashkim, për…”, gjë që si shprehje është huazuar pa një shqipërim të saj shumë vonë në gjuhën tonë. Por, që në të vërtetë krijon një paradoks të kuptimit të kësaj fjale, në krahasim me rëndësinë ligjore, kushtetuese dhe shtetërore e politike që ka marrë në dialogun në fjalë.  

Po të kthehemi në bazën e tërë asaj që ndërlidhet me fjalën – asociacion – në të vërtetë është se ka dy fjalë të vetme të cilat janë zhvleftësuar deri në pafundësi shprehjesh dhe shenjash ligjore: historia, dhe themelimi, kalimi, dhe pronësimi i saj; dhe së dyti dialogu, kthimi kah njerëzorja, fundi i luftës dhe kthimi kah ardhmëria.

Sa i përket historisë dhe, le të themi, themelit të saj në kohën bashkëkohore, jemi në gjendje deziluzionimi nga premtimi, që na kanë dhënë, apo që i kishim dhënë vetes. Pikërisht sepse ai varet edhe nga pala e anës tjetër. Apo, pikërisht se ai arrihet vetëm edhe me palën tjetër.

Ndërsa sa i përket dialogut si kthim kah e ardhmja, duke e lënë historinë bashkëkohore, në të qenit histori, e jo pronë gjyqi apo edhe të drejte, jemi shumë të dërmuar politike dhe prodhimtarie të pafundësisë së historisë dhe të ndërlidhjes së qeniesimit tonë me atë, për të qenë në gjendje të shohim debrinë (shkatërrimin) të cilin e kemi krijuar në këtë fabrikë politike.

Por, në fund të fundit, a nuk është e tëra kjo, në tërësinë e të gjitha shprehjeve të mundshme, ankth, ankth kalimi nëpër një histori të bërë gjigante, duke qenë apo mos qenë ashtu, dhe ankth përballjeje me realen e të mundshmes sonë. Qoftë si ekzistencë e qoftë si zgjim në ekzistencën tonë.

Derisa si ekzistencë e jona, që do të thotë vazhdimësi e asaj për çka dhe si e njohim veten, qytetarët “janë optimist se do të kuptojnë se çka po ndodhë…” (siç u shpreh rastësisht një nga gazetaret ditën e 27 shkurtit); në zgjimin tonë në ekzistencën tonë ne tanimë po kuptojmë, se si prapa në historinë bashkëkohore, dhe po ashtu edhe para në ardhmëri, ankthin që e kemi kaluar po e ripërtypim të izoluar nga vetë ardhmëria./ KultPlus.com