20 Qershor, 2019 - 5:44 pm
Çajkovski rreth depresionit:
“Ja ku jam, ulur pranë dritares së hapur duke mbushur mushkëritë me ajrin e freskët të agut pranveror. Jeta është prapë e bukur; ia vlen vërtetë të jetosh në këtë mëngjes maji. E përsëris, jeta është e bukur pavarësisht gjithçkaje.
Gjithçkaja në këtë rast përfshin: 1. Sëmundjet; e kam tepruar ca me alkoolin këto kohë dhe nervat i kam copë. 2. Presioni nga Konservatori; çdo ditë e më shumë më mbushet mendja se nuk jam i përshtatshëm për të dhënë mësime të teorisë së muzikës. 3. Paratë; shumë, shumë keq në këtë sektor.
Me pak fjalë, ka shumë gjemba… por ka edhe trëndafila gjithashtu”.
Në vjeshtën e vitit 1876, Çajkovski, për të cilin depresioni nuk ishte i panjohur, ngushëllonte nipin në një moment dëshpërimi për të:
“Pëllumbi im, mbase nuk ndiheshe mirë kur më shkrove. Nga rreshtat që kishe shkruar e kuptova menjëherë melankolinë që të ka pushtuar. E njoh shumë mirë atë ndjenjë, më është futur në lëkurë.
Ka ditë, orë, javë madje edhe muaj, kur çdo gjë më duket e zezë, kur vetëm mendimi se askush nuk do t’ia dijë për mua, se jeta ime nuk vlen dy lekë, më torturon; kur mendoj se edhe nëse zhdukem sot nga faqja e dheut, nuk do të ishte ndonjë humbje e madhe për muzikën ruse.
Unë jam egoist. Punoj vetëm për vete, kujdesem vetëm për veten. Pa dyshim kjo është komode, ashtu sikurse është e mërzitshme, e pajetë. Por ti je i pazëvendësueshëm për kaq shumë njerëz.
Si mund të vësh në dyshim dashurinë e njerëzve që të rrethojnë? Se, ta dish, është e pamundur për dikë që mos të të dojë ty. Ti, familja jote, vëllezërit e mi, jeni të rëndësishëm për mua. Ju dua të gjithëve, jo se na rrjedh i njëjti gjak në deje, por sepse ju jeni njerëzit më të mirë në botë”.