Nga Liridon Mulaj

Ekziston pyetja e përbotshme dhe themelore e cila na cyt qysh prej se brënda nesh, thellë në zemër ndjejmë rrahjet e para ndryshe. Ato rrahje të cilat na trandin me forcë dhe papushim drejt pasionit dhe dashurisë sublime. Pyetja e cila rrekemi ti përgjigjemi herë pas here pa dashur kurrë ti japim një përgjigje përfundimtare, të bindur se kjo përgjigje nuk ekziston e se çdo tentativë drejt fundit të saj është e kotë.

Po cila është kjo pyetje që mundon shpirtin e çdokujt që rreket të shkruajë qoftë dhe dy rreshta krijmtari. Që shkund themelin e ekzistencës qe na e mbush jetën me dogma e teori të cilat orientuar nga meterializmi, nuk janë aspak motivuese për krijuesit? Pyetje të cilën ia drejtojmë vetes pas çdo zhgarravine të hedhur në letër? Përse shkrujamë? Cfarë na shtyn të shkruajmë? Në moshën njëmbëdhjetë vjeçare, atëherë kur nisa të shkruaj vjershat e mija të para , përgjigja të cilën i jepja vetes ishte: Shkruaj për të rënë në sy të mësuesve dhe për tu bërë i njohur brenda rrethit të shkollës dhe gjithashtu për të dalë i pari në konkurset e përmuajshme letrare nga të cilat pas njëfarë kohe nuk mu lejua të merrja pjesë.

Shkaku? E fitova për 4 muaj me rradhë dhe nuk kishte më kuptim të isha pjesë e tij. Por gjithsesi sërish shkruaja, për të shpalosur botën timë fëmijërore. Atë botë të madhe por dhe të vështirë në të cilën vuanim dhe lumturoheshim duke qëndruar në qoshin e saj, si një kokrrizë rërë në shkretëtirën e paanë dhe përvëluese. Dhe ashtu shpesh i pushtuar nga ethet e të shkruarit, s’kishte natë (zakonisht shkruaja në darkë dhe fshehtas, veprim të cilin ma diktonte mentaliteti i asaj kohe ku ata që krijonin ishin kryesisht qënie të brishta dhe jo të denja për shoqërinë e gjallë) që nuk grisja faqe të tëra fletoresh mbushur me vargje dhe rrokje herë strikte e herë të lira.

I grisja ato vargje të cilat në fillim më bindeshin e mandej e humbnin fillin, grisja vargjet që i bindeshin numrit të rrokjeve e më pas nuk më rimonin. Ose pas shëtitjeve pothuajse me orë të tëra nëpër dhomë( imagjino të vish vërdallë për orë të tëra në një dhomë tre me tre mbushur me krevate prej llastiku, rafte të stërmëdha prej druri jo të latuar me dyer të shqyera e të rëna si kocka pleqsh e më një sërë objektesh të panevojshme si makina qepëse e prishur që shpesh përdorej si tavolinë, një tavolinë e vogël prej qelqi ku sipër saj qëndronte prej vitesh një statujë e krishtit të kryqëzuar apo ca furka për tjerrje leshi të zhytura nën krevate me bishtat e zgjatur që shpesh pa e pasur mëndjen thyenim qafën duke u penguar në to) e pasi nuk gjeja dot fjalën e duhur që rimonte, ulesha dhe me nerva të tendosura grisja të gjithë fletoren copë e çikë.

Kështu jemi ne, të çmëndur sigurisht dhe anormalë. Dhe çdokush që mendon të kundërtën për veten , duhet ta dijë që nuk është shkrimtar madje guxoj te konstatoj se nuk ka për t’u bërë asnjëhrë nësë çmenduria e tij nuk arrin caqet gjatë asaj kohë të cilën ia kushton shkrimit. Shkrimi është një akt revolucionar , një akt kryengritjeje i qënies sonë të brishtë dhe të vetmuar. Një akt guximi i cili na shtyn t’ia përshfaqim botës brendinë tonë nëpërmjet të shkruarit.

Është kjo mënyra me të cilën ne zgjedhim të përfaqësohemi, të komunikojmë dhe të njihemi në shoqëri. Të shkruarit është përgjigja e pyetjeve që na mundojnë, që na përndjekin. Është qasja jonë ndaj çdokujt dhe parashtrimi që ne i bëjmë vetvetes para njerëzimit. Është rradha e të treguarit dhe të rrëfyerit me qetësi e të gjitha pasojave dhe shkaqeve që i sjellin këto pasoja për të cilat në përditshmëri ne heshtim dhe duke heshtur, refuzojmë ti themi apo t’i komentojmë. Është dora e zgjatur drejt secilit prej jush, si formë leje për të thënë e treguar atë çka kurrë dhe në asnjë formë tjetër nuk do ta kuptoni.

Pra sërish lind pyetja pse shkruajmë në këtë botë të sunduar nga materializmi dhe interesi material? Si shkrimtar i ri e kam dhe unë një përgjigje. Përgjigje e cila lindi ditën kur lexova një roman dhe pasi e mbylla ndjeja si dreqi që t’lija gjithçka pezull, dhe t’ia rifilloja sërish, dhe ashtu bëra. E lexova atë roman tre herë me rradhë dhe s’pata të ngopur ashtu siç mushkëritë e njeriut kërkojnë oksigjenin pas një zhytjeje të gjatë nën ujë.

Dhe ajo ndjenjë e mrekullueshme të cilën e përjetova pas atij leximi u kthye në qëllimin e jetës sime dhe gjithashtu në përgjigjen e pyetjes sime se përse shkruaja, për ta bërë lexuesin të ndjejë të njëjtën nevojë ( e theksoj leximi është nevojë mbi dëshirë) të cilën ndjeva unë pasi mbylla kapakët e atij romani. Përse pra shkruaj unë sot? Shkruaj për të magjepsur lexuesin, shkruaj për të mos e lënë vetëm dhe nëpërmjet aktit të vetmuar të të shkruarit të sakrifikoj për lumturinë e tij.

Shkruaj për t’u ndjerë i rëndësishëm, sigurisht. Shkruaj për të zbrasur brendine time nga mijëra brenga e përjetime të shkuara. Shkruaj për të qënë një pikëtakimi, nyje lidhëse e metafizikës dhe reales. Shkruaj për të krijuar botën që dua. Atë jo perfekten, absolutisht por padyshim atë që unë kam si vizion, ku vuaj si dreqi, dashuroj si fëmijë, rrëzohem ngrihem e lumturohem në çaste jo të qarte e përsëri vuaj sa herë botës sime i nevojiten dramat .

Ja përshmbull, në një copëz nga romani i ri që kam në dorëshkrim shkruaj kështu – “Rrëmbeja vështrime të panjohurish e ndërtoja me ta skena madhështore miqësie. Diku në një plazh, rreth zjarrit. Tridhjetë apo dyzet veta, të gjithë të qeshur e me dëshira të fshehura nën tinguj. Luaja në kitarë, ndërkohë një flokëkuqe me lëkurën e brishte e sytë e bukur, këndonte diçka si pa zë.

Dëfreja si njeriu më i lumtur në botë. I gëzohesha jetës teksa ndjeja butësinë e saj kuptimplotë. Rehatinë e të qënit i pranuar. Më pas, gjithcka shembej. Fytyrat fshiheshin pas udhëve të largëta e ndiqnin gjurmët për ku ishin nisur. Ndërkaq unë përfundoja duke kafshuar pëllembët. Si masë e ngurtë , mbushur me iluzione, shpirti më zbrazej mbi imazhe të turbullta , mbi kitarë, rërë. Mbi lekurën e brishtë , mbi sytë e kaltër të imagjinuar. Gjithcka thërrmohej mbi dëshpërim” Dua të them se , ja për këto shkruaj, për të arritur atje ku nuk mundem dot ndryshe. Shkruaj për të sistemuar në kujtesë ,gjithë ato vite mes kohërash të rremujta. Shkruaj për ti dhënë drejtimim e duhur , jetës sime dhe për t’i dhënë asaj një kuptim . Shkruaj sepse të krijosh, të njeh me njerëz të mrekullueshëm.

Njerëz me të cilët të bashkon ideali i të krijuarit , njerëz me të cilët na bashkojnë kokat tona të zgjatura në ajër mes mendimesh dhe figurash letrare të jashtëzakonshme. Sepse brënda botës së letërsisë, edhe zhgënjimet janë si një tregim i shkurtër. Shkruaj sepse kam tre botë brënda vetes që presin të dalin në dritë.

Shkruaj pasi metaforat e mija nga mënyra sesi i krijoj, shpesh më ngjajnë me një balerinë që në majë të gishtave ecën mbi një litar ku mjafton një fjalë e vënë gabim e gjithçka prishet. Kjo më ndodh sa herë frymëzimi e mund arsyen e në gjendje hipnoze, dora shkruan komanduar nga zemra. Një fije e hollë ndan madhêshtinë nga patetitizmi , letërsinë nga zhargoni i përditshëm dhe unë shkruaj pikërisht për të mos e lejuar këtë. Shkruaj sepse fundja, e ndjej se nuk di të bëj asgjë tjetér më mirë e mes jetë-vdekjes shpirtërore në këtë botë të ngurtë, unë vetëm kur shkruaj, arrij të ndjej se po jetoj, se jam i gjallë. / KultPlus.com