Kur mendoj për veten time, Unë vdes së qeshuri, Jeta ime ka qenë një shaka e madhe, Një valle që ecet Një këngë që flitet, Unë qesh aq fort sa gati vdes Kur mendoj për veten time.
Gjashtëdhjetë vjet në botën e këtyre njerëzve Fëmija për të cilin punoj më quan vajzë Unë i them “Po zonjë” për hatër të punës. Shumë krenare për t’u përkulur Shumë e varfër për t’u thyer, Unë qesh derisa barku më dhemb, Kur mendoj për veten time.
Njerëzit e mi mund të më ndajnë përgjysmë Unë qeshë aq fort sa gati vdes, Përrallat që ata tregojnë, tingëllojnë njësoj si gënjeshtra, Ata e rrisin frutin, Dhe ia han lëvoren,
Unë qesh derisa filloj të qaj, Kur mendoj për vetën time./KultPlus.com
Më pyesin se si ndihem a është dashuria ime e pastër dhe pse jam kaq i sigurtë që do t’ia dal mbanë? Ah, ata më shikojnë dhe e ngrijnë shikimin, nga ky vend duan të më flakin vetëm e vetëm se unë te ti kam besim.
Derën ma tregojnë dhe ma hapin këndej s’duan të më shohin më, unë nuk jam ashtu siç ata duan që të jem. Dal ecë tutje-tëhu me mijëra kilometra larg shtëpisë, por asnjëherë i vetëm nuk ndihem sepse besoj te ti.
Besoj te ti mespërmes ngashërimeve dhe qeshjeve, besoj te ti edhe pse jemi të ndarë, te ti do të besoj edhe pas këtij mëngjesi që do të zbardh. Ah, kur të afrohet agu, ah, kur nata nis të shkrihet e të zhduket ah, këto ndjenja janë ngulitur në zemrën time… /KultPlus.com
Kryetari i bashkisë së Shkodrës, Benet Beci dha sot, një ditë pas prezantimit, detaje rreth projektit për Muzeun dhe Memorialin e Dëshmisë dhe Kujtesës që do të jetë një kontribut për të përkujtuar me respektin e duhur të shkuarën e dhimbshme të vuajtjeve gjatë sistemit komunist.
Sipas Becit, projekti është i ndarë në katër ndërhyrje kryesore, ndërsa “muzeu ofron një interpretim të plotë të rolit të qendrës së paraburgimit, krimeve të kryera atje dhe kontekstit historik. Arkitektura dhe ekspozitat janë të integruara për të krijuar një përvojë kohezive dhe të përfshirë që shpreh rëndësinë e vendit”.
“Burgu rikthehet në gjendjen e tij origjinale nga koha kur ishte funksional, me galerinë në nivelin e sipërm të hapur për vizitorët. Një interpretim i ri ofron një përvojë shqisore që paraqet jetën e përditshme të të burgosurve. Elemente specifike do të rikthehen në gjendjen e tyre origjinale për të përmirësuar narrativën e vendit”, thotë Beci.
Sipas kryetarit të bashkisë Shkodër, memoriali është një hapësirë publike e krijuar rishtazi, e dedikuar për të kujtuar viktimat dhe për të organizuar ceremonitë që deri tani zhvillohen brenda muzeut. Ai gjithashtu shërben si një hapësirë urbane e aksesueshme nga rruga kryesore, për të përkujtuar viktimat dhe duke theksuar rëndësinë e parandalimit për përsëritjen e ngjarjeve të tilla
Gjithashtu, Qendra e Edukimit dhe Hulumtimit do të jetë një hapësirë publike brenda muzeut, e dedikuar për të organizuar ekspozita të përkohshme, punëtori edukative dhe evente. “Ajo mund të ketë gjithashtu një departament hulumtimi që është përgjegjës për mbledhjen dhe arkivimin e informacionit, si dhe kurimin e ekspozitave përkohshme ose udhëtuese”, u shpreh Beci ndërsa ndau pamje nga projekti.
Ky projekt, por edhe disa të tjerë transformues për qytetin e Shkodrës u prezantuan dje gjatë një aktiviteti i ku ishte i pranishëm edhe Kryeministri Edi Rama./atsh/KultPlus.com
Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Gjirokastër bëri të ditur se, ka përfunduar puna për restaurimin e Urës të Mesit (Zerzebilit) në Përroin e Dunavatit. Kjo urë është Monument Kulture, Kategoria I.
Kjo ndërhyrje restauruese u realizua nga DRTK Gjirokastër në bashkëpunim me Institutin Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore (IKTK) dhe me mbështetjen e Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit.
Mbi përroin e Zerzebilit gjenden tri ura të vogla të shpallura monumente kulture.
Ndërsa Ura e Mesit, që sapo u restaurua është e ndërtuar me gurë të zinj, me një hark guri në mes dhe përdoret nga kalimtarët dhe në ditët e sotme.
Urat në qytetin e Gjirokastrës janë ndërtuar për të lidhur dy lagje të saj. Përrenjtë që përshkojnë qytetin kanë detyruar ndërtimin e një sërë urash të vogla, tre Urat e Vogla mbi Përroin e Dunavatit u ndërtuan nga Aqif Zerzebili, një person i kamur që donte të lidhte lagjet Manalat e Cfakë me pjesën tjetër të qytetit./atsh/KultPlus.com
George Washington ka qenë presidenti i parë i Shteteve të Bashkuara të Amerikës – lider dhe strateg, i vetmi njeri i zgjedhur unanimisht nga Kolegji Elektoral duke shërbyer dy mandate si president.
Si president i parë, Washington e ka ditur se të gjitha metodat e tij, vendimet dhe lëvizjet do të krijojnë precedent për çdo gjë që do të pasonte, prandaj ai kishte qenë shumë i kujdesshëm dhe i përgjegjshëm me zgjedhjet e tij.
Ai kishte krijuar autoritet duke qëndruar i sinqertë dhe duke mos abuzuar me fuqinë që kishte.
Washington madje kishte refuzuar të shërbente një mandat të tretë dhe kishte vendosur që vitet e fundit t’i jetonte si fermer i thjeshtë, duke vendosur prapë një shembull të mirë.
Ai kishte qenë një njeri me ndjenjë të thellë të detyrës, një hero ushtarak dhe një patriot.
Marrë parasysh atë dhe të bëmat e tij, më poshtë jua sjellim disa prej thënieve të tij që jua përmirësojnë integritetin personal.
– “Lumturia njerëzore dhe detyra morale janë të lidhura në mënyrë të pandashme”
– “Këmbëngulësia dhe shpirti kanë bërë mrekulli në të gjitha epokat”
– “Shoqërohuni me njerëz të kualiteti të mirë, nëse e vlerësoni reputacionin tuaj, pasi që më mirë është të jeni vetëm sesa me shoqëri të keqe”
– “Aq më i vështirë konflikti, aq më i madh është triumfi”
– “Meshkujt e vërtetë e urrejnë luftën, por asnjëherë nuk largohen nga ajo”
– “Më parë vdes në këmbë sesa të jetojë në gjunjë”
– “Më mirë është të mos arsyetoheni sesa ta jepni një arsyetim të keq”
– “Përgatitja për luftë është një prej formave më efikase për ta ruajtur paqen”. / KultPlus.com
Qasjet e ndryshme të shpikësve për krijimin e një sistemi elektrik të standardizuar përfundimisht i larguan ata.
Thomas Edison njihet gjerësisht si një nga shpikësit më të rëndësishëm të historisë, një trashëgimi e lindur nga gjenialiteti i tij i padiskutueshëm në laborator dhe pamëshirshmëria e theksuar si biznesmen. Thënia e vjetër është se historia shkruhet nga fitimtarët, dhe në rastin e Edisonit, ai e rrotulloi narrativën e tij në kohë reale. Ndonjëherë, si në rastin e shpikjeve të zhvilluara nga bashkëkohësit si Nikola Tesla, kjo nënkuptonte paksa përkuljen e së vërtetës.
I lindur në vitin 1847, në fund të revolucionit industrial, Edison ishte pjesë e një valë të re shkencëtarësh dhe shpikësish që ndriçuan rrugën drejt epokës moderne. Laboratori i tij i famshëm kërkimor në Menlo Park, Nju Xhersi priti zhvillimin e inovacioneve që ende nënshtrojnë pjesën më të madhe të infrastrukturës sonë industriale dhe konsumatore, duke përfshirë gramafonin (i cili regjistronte dhe luante tinguj), filmat dhe llambën e dritës. Puna e tij atje ishte aq e rëndësishme sa qyteti në të cilin ndodhej Menlo Park tani mban emrin e tij.
I fiksuar pas punës së tij dhe i njohur si një shef kërkues, Edison kishte një ego po aq inkandeshente sa llambat e tij, një ndjenjë të madhështisë së tij që ishte padyshim e justifikuar. Ai ishte gjithashtu tepër konkurrues, i gatshëm të bënte gjithçka që kërkohej për të siguruar që ideja e tij të fitonte.
Edison shpiku ndriçimin DC, një zgjidhje më e sigurt për llambat harkore shpesh të rrezikshme
I lindur në Serbi, Tesla ishte një gjeni tjetër. Ndërsa Edison ishte një eksperimentues dhe kallajxhi i përjetshëm, Tesla ishte një llogaritës njerëzor dhe aftësia e tij për të përpunuar ekuacione komplekse të matematikës dhe fizikës në mendjen e tij e ndihmoi atë të arrinte suksesin e hershëm të karrierës në Evropë.
Pas një adoleshence nomade që kaloi duke udhëtuar dhe duke ndjekur mësime në të gjithë Evropën Lindore, Tesla u mbyll në Hungari në moshën 25-vjeçare, i punësuar për të punuar si inxhinier elektrik në Bursën Telefonike të Budapestit. Ai shkëlqeu atje, duke kanalizuar prirjet e punës që ai kishte shfaqur si student i mirë në Kroaci përpara se të linte shkollën. Brenda një viti ai shkoi në Paris për të punuar për kompaninë Continental Edison, një degë e biznesit të suksesshëm amerikan të shpikësit.
Në atë moment, energjia elektrike kishte filluar të ndriçonte rrugët e qyteteve në mbarë botën. Në fillim, shumica e qyteteve përdornin llamba me hark të tensionit të lartë për të ndriçuar qiellin e natës, por ndërsa ato shkëlqenin dhe mahnitën një qytetërim që gjatë gjithë historisë ishte qeverisur nga lindja dhe rënia e diellit, teknologjia e hershme e ndriçimit gjithashtu paraqiti një problem. : ishte shumë e rrezikshme . Ndriçimi me hark ushqehej nga stacionet e energjisë që pomponin më shumë se 3,000 volt energji elektrike në të njëjtën kohë, gjë që shpesh çonte në shkëndija, mbinxehje dhe shpërthime të plota në vende publike, duke rënë shira të energjisë elektrike mbi këmbësorët dhe duke ndezur zjarre me rregullsi.
Energjia elektrike e gjeneruar nga rryma direkte (DC) ishte një alternativë shumë më e sigurt, dhe sapo Edison zhvilloi një llambë inkandeshente të qëndrueshme dhe afatgjatë , ai u nis për të siguruar ndriçim për shtëpitë dhe ndërtesat në mbarë botën. Në vitin 1882, kompania e tij Edison Illuminating hapi stacionin e parë qendror të energjisë në botë në Pearl Street në Manhattan. Kompania përdori rrymë direkte për të dhënë 110 volt energji elektrike në ndërtesat e afërta – ajo filloi me 59 klientë – dhe siguroi një reduktim të ndjeshëm të rrezikut të një fatkeqësie aksidentale.
Tesla shpiku një sistem energjie me rrymë alternative
Për dy vitet e ardhshme, prodhimi elektrik DC i Edison-it përhapi dritën inkandeshente në një numër në rritje qytetesh në të gjithë vendin. Por për shtrirjen e saj në rritje, ajo kishte një dobësi të konsiderueshme: energjia elektrike e dhënë nga rryma direkte mund të udhëtonte vetëm kaq larg, veçanërisht në ato ditë të hershme. Si rezultat, shpikësit e tjerë vazhduan të zhvillonin atë që quhej rrymë alternative (AC), e cila mund të modulonte lehtësisht tensionin, duke përdorur transformatorë.
Tesla ishte një nga ata besimtarë të AC. Në vitin 1882, ndërsa punonte për postin e Edisonit në Paris dhe dilte në një shëtitje me një mik, Tesla u godit befas me zgjidhjen e një sfide inxhinierike që e kishte shqetësuar për disa kohë. Aftësia e tij për të vizualizuar të gjitha ekuacionet komplekse matematikore dhe bëmat inxhinierike erdhi në ndihmë, pasi Tesla ëndërroi mekanikën e një motori që gjeneron AC.
Zhvillimi dhe përmirësimi i gjeneratorit të rrymës alternative u bë diçka si një obsesion për të dhe në 1884, kur shefi i tij amerikan në Paris u thirr përsëri në Shtetet e Bashkuara, ai sugjeroi që Tesla të emigronte në perëndim. Dhe kështu në shtator të atij viti, Tesla mbërriti në Manhattan pas një udhëtimi të mundimshëm, në të cilin shumica e pasurisë së tij u vodhën gjatë një rebelimi në anije.
Tesla më në fund punoi për Edison, por të dy kishin ideologji kundërshtuese
Megjithatë, paratë nuk do të ishin një shqetësim për kaq gjatë. Tesla u përplas me vetë Edison, i cili e ftoi shpikësin emigrant të punonte për të në Edison Machine Works në Lower East Side të Manhatanit. Një letër rekomandimi nga shefi i tij i vjetër nuk e dëmtoi kauzën e tij.
Në atë kohë, Tesla kujtoi në një intervistë vite më vonë, se ai ishte i mahnitur nga shefi i tij i ri. “Ky njeri i mrekullueshëm, i cili nuk kishte marrë asnjë trajnim shkencor, por kishte arritur aq shumë, më mbushi me habi.”
Tesla u vu në punë në një sërë projektesh, duke përfshirë riparimin e sistemit të qarkut në Oregon, varkën e parë që u ndez nga energjia elektrike, rimontimin e gjeneratorëve DC dhe detyra të tjera. Vite më vonë, në një intervistë të kryer në 1921, Tesla kujtoi se i kishte bërë përshtypje Edisonit me rregullimin e tij të shpejtë të sistemit të ndriçimit të Oregonit, deri në atë pikë sa Edison e shpalli atë një “njeri të mallkuar të mirë”.
Shpikësi serb u ngarkua gjithashtu me krijimin e një sistemi ndriçimi me hark, por përdorimi i tij i energjisë AC nuk ishte me interes për Edison, i cili kishte një pasuri të investuar në energjinë DC dhe nuk donte të humbiste besnikërinë e tij. Më vonë, Tesla me sa duket do të thoshte se vetë Edison premtoi një shumë të madhe për të përmirësuar sistemin DC, më pas e tërhoqi ofertën kur Tesla i paraqiti punën e tij, duke pretenduar se ai “nuk e kuptonte humorin amerikan”, duke e zemëruar Teslën deri në atë pikë sa ai doli me furtunë dhe u nis vetë, i vendosur të kundërshtonte shpikësin e vjetër.
Më pas Tesla i licencoi patentat rivalit të Edisonit
Tesla punoi për Edison vetëm për rreth gjashtë muaj, dhe pas një kohe të kaluar duke gërmuar varre, ai mori para të mjaftueshme nga investitorët për të krijuar kompaninë e tij në Rahway, New Jersey, afër Menlo Park. Ata investitorë e hoqën kompaninë nga pushteti i tij, dhe vetëm në vitin 1887, me një fabrikë të re në Manhattan, Tesla ishte në gjendje të ndiqte me të vërtetë motorin AC.
Nuk do të kalonte shumë kohë përpara se të zotëronte makinën, pasi iu dhanë shtatë patenta të veçanta për mekanikën e saj të ndryshme në pranverën e vitit 1888. Menjëherë pas kësaj, ai i licencoi ato patenta te George Westinghouse, rivali kryesor i Edisonit në garën për furnizim e qytetet. Gara midis AC dhe DC do të përshkallëzohej prej andej, me Edison që tërhiqte pothuajse të gjitha ndalesat për të provuar se AC ishte i rrezikshëm, (edhe pse vdekja e famshme nga goditja elektrike e elefantit Topsy nuk ishte bërë e tij) për të diskredituar atë që përfundimisht do të dëshmonte një largësi.
Tesla vdiq pothuajse pa para, megjithëse kjo nuk kishte të bënte me Edison. Ai bëri një pasuri nga kontratat e tij me Westinghouse, por i humbi të gjitha përmes marrëveshjeve të dobëta të biznesit, investimeve të këqija dhe shpenzimeve në eksperimente madhështore që rezultuan një dështim. Rivaliteti i tij i supozuar me Edison ishte pothuajse nga shoqërimi dhe ndryshimi i mendimeve për çështjet shkencore, i theksuar vetëm në pamje të pasme si karriera e pabesueshme e Teslës, e cila shtrihej shumë më tepër se risitë e energjisë AC.
“Shkrimtaret shqiptare 1954-1990” është botimi më i ri i Institutit Albanologjik-Prishtinë, që tash e tutje mund të jetë në duart e kureshtarëve dhe dashamirësve të dijeve albanologjisë dhe zhvillimeve të letërsisë shqipe gjatë gjysmës së dytë të shekullit XX, bëhet e ditur nga faqja zyrtare e Institutit Albanologjik, institucion që edhe e ka botuar librin, shkruan KultPlus.
Në këtë monografi shkencore trajtohen një varg shkrimtaresh shqiptare që kanë lënë gjurmë në artin tonë letrar.
Redaktor i librit është Dr. Gëzim Aliu, recensues dhe lektor Dr. Fadil Grajçevci, redakturën kompjuterike e ka bërë Endrit Aliu, ndërsa dizajnin e ballinës Lirijon Kadriu. / KultPlus.com
Ballkani përfshin disa vende në rajonin juglindor të Evropës. Nga këto vende, ju ndoshta keni vizituar shtetin më të njohur: Greqinë, shkruan Tay Belgeri në një artikull të botuar në revistën amerikane “Travel Awaits”.
E njejta gjë mund të thuhet edhe për Kroacinë, e cila u bashkua me Bashkimin Evropian në 2013 – dhe që atëherë është bërë një nga destinacionet bregdetare më luksoze të Evropës.
Po për vendet e tjera të Ballkanit? E kam fjalën për Shqipërinë, Bosnjë-Hercegovinën, Kosovën, Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut, dhe Serbinë.
Ato janë padyshim nën radarin tim, dhe jo vetëm si destinacione verore. Këto vende, gjithashtu po vënë në dispozicion infrastrukturën turistike përgjatë vijës së tyre bregdetare.
Nëse e vizitoni për herë të parë Ballkanin, ky rajon njihet për bukurinë, ushqimin e shijshëm, kulturën mikpritëse (mikpritja është shumë e rëndësishme në kulturën ballkanike) dhe brigjet absolutisht të mrekullueshme.
Ndërsa pikat e nxehta të Mesdheut si Italia, Greqia dhe Kroacia po bëhen gjithnjë e më të mbipopulluara dhe të kushtueshme – plazhet e Ballkanit ofrojnë një arratisje ndryshe nga pushimet tuaja të zakonshme. Le të përqendrohemi në vendet me vijë bregdetare.
Tani për tani po e përjashtoj Kroacinë; ndoshta keni dëgjuar mjaftueshëm për vijën e saj bregdetare gjatë dekadës së fundit.
Tre vendet ballkanike që ju rekomandojmë për një arratisje unike evropiane janë: Shqipëria, Mali i Zi dhe Bosnje-Hercegovina.
Shqipëria
E njohur për çmimet e saj të përballueshme, historinë e lashtë dhe brigjet e thyera e të egra, është e vështirë të mos tërhiqesh nga Shqipëria.
Ne ju sugjerojmë të vizitoni këto plazhe:
Gjiri i Gramës: Ky gji i famshëm është i arritshëm vetëm me varkë, i cili ju strehon në një liman në zemër të Rivierës Shqiptare.
Vetëm sigurohuni që të planifikoni transportin për në dhe nga Gjiri i Gramës paraprakisht – pasi do t’ju duhet një jetë me varkë.
Saranda: Së bashku me një shtrirje të pacënuar bregdetare – ky qytet përfshin gjithashtu aktivitete si turne në kala, rrugët me kalldrëm dhe turne në vende ku ka kafshë të egra.
Dhërmi: Zhytuni në mrekullitë e detit Jon ndërsa rrini në rërën e artë të plazhit të Dhërmiut.
Kujdes: Gjatë pikut të sezonit, kjo zonë bregdetare është më e populluar me turistë – por kjo mund të jetë një plus nëse ju pëlqen jeta e gjallë e natës dhe shumë./atsh/KultPlus.com
Sot është Dita Ndërkombëtare e Grave dhe Vajzave në Shkencë.
“Barazia gjinore dhe fuqizimi i grave ka qenë gjithmonë një çështje thelbësore për Kombet e Bashkuara”, shkruhet sot në faqen e OKB-së.
Gratë dhe vajzat përfaqësojnë gjysmën e popullsisë së botës dhe rrjedhimisht edhe gjysmën e potencialit të saj. Pavarësisht disa përparimeve në dekadat e fundit, me sukses të ndryshëm në varësi të disiplinave dhe vendeve, barazia gjinore në shkencë mbetet e pakapshme.
Sot, vetëm një në tre shkencëtarë është grua. Mungesa e barazisë gjinore në shkencë nuk është vetëm një problem që prek gratë. Ai gjithashtu kufizon përparimin shkencor dhe pengon zhvillimin e një vendi dhe përpjekjet e tij për të ndërtuar shoqëri paqësore.
Një hendek i rëndësishëm gjinor ka vazhduar gjatë viteve në të gjitha nivelet e disiplinave të shkencës, teknologjisë, inxhinierisë dhe matematikës (STEM) në të gjithë botën. Edhe pse gratë kanë bërë përparim të jashtëzakonshëm drejt rritjes së pjesëmarrjes së tyre në arsimin e lartë, ato janë ende të nënpërfaqësuara në këto fusha.
OKB-ja thekson se, barazia gjinore në shkencë është thelbësore për ndërtimin e një të ardhmeje më të mirë për të gjithë, megjithatë gratë dhe vajzat vazhdojnë të përballen me barriera dhe paragjykime sistematike në ndjekjen e karrierës shkencore./atsh/KultPlus.com
Nelson Mandela konsiderohetnjë prej figurave më të shquara dhe frymëzuese të shekullit të kaluar. Ai ishte një luftëtar për të drejtat civile dhe lider i dalluar i Afrikës së Jugut, i cili bëri të pamundurën për të fituar lirinë dhe barazinë për popullin e tij. Kujtimi i tij ende gjallëron në zemrat e njerëzve të gjithë botës si një ikonë e paepur e luftës për drejtësi dhe paqe.
Nelson Rolihlahla Mandela u lind më 18 korrik të vitit 1918 në qytetin e Mvezo, në rrënojat e një shoqërie të ndarë prej apartheidit. Nëpërmjet arsimit të tij të lartë dhe përkushtimit të pashoqëruar ndaj shërbesës së të tjerëve, ai u bë një avokat i të drejtave të njeriut dhe një zë i fuqishëm i luftës kundër ndarjes së races.
Mandela shkëlqeu për herë të parë në skenën botërore gjatë viteve të 1940, kur filloi të drejtojë organizata kundër apartheidit dhe të ngrinte zërin për një Afrikë të Jugut të bashkuar dhe të lirë. Këto përpjekje i sollën atij burgun në vitin 1962, ku ai do të qëndronte për 27 vjet. Në këto vite, ai vazhdoi të mbajë flakët e shpresës dhe të rezistencës, duke u bërë një simbol i përhershëm i rezistencës kundër padrejtësisë.
Me rrëzimin e apartheidit në vitin 1994, Nelson Mandela u shpall Presidenti i parë i një Afrike të Jugut të bashkuar, duke i dhënë fund një periudhe të errët dhe të dhimbshme të historisë së këtij vendi. Ndërsa në pushtet, ai mbrojti vlerat e demokracisë, paqes dhe bashkëpunimit, duke ndihmuar vendin të shërbejë si shembull i frymëzimit për kombet e tjera të kërkojnë barazi dhe paqe.
Nelson Mandela u nderua me Çmimin Nobel për Paqe në vitin 1993, një tërheqje e përkushtimit të tij ndaj pajtimit dhe harmonisë ndërkombëtare. Ai e la këtë botë në vitin 2013, por trashëgimia e tij jetojë me të madhe nëpërmjet institucioneve të paqes dhe të drejtave të njeriut që mbajnë emrin e tij.
Edhe pas vdekjes, Mandela mbetet një udhërrëfyes i thellë për më shumë barazi, paqe dhe mirëkuptim mes njerëzve. Përvjetori i lindjes së tij shënohet me respekt dhe nderim nga miliona njerëz në të gjithë botën. Kujtimi i tij na inkurajon të kërkojmë vlera të larta, të mos dorëzohemi përpara sfidave dhe të punojmë nëpër bashkëpunim për një botë më të drejtë dhe më të qëndrueshme.
Në këtë ditë të veçantë, kujtojmë dhe nderojmë jetën e Nelson Mandela, një shembull i rrallë i humanizmit dhe sakrificës për të mirën e të gjithë njerëzve. Le të marrim frymëzim nga jeta dhe veprat e tij, për të vazhduar të ndërtojmë një botë më të përbashkët dhe më të drejtë për të gjithë. / KultPlus.com
Thomas Alva Edison (11 shkurt 1847 – 18 tetor 1931) ishte një shpikës amerikan, shkencëtar dhe biznesmen i cili ka zhvilluar shumë pajisje që ndikuan në jetë në të gjithë botën, duke përfshirë gramofononin, kamerën e filmit, dhe llampën elektrike.
I quajtur “Magjistari i Menlo Park” (tani Edison, New Jersey), nga një raporter i një gazete, ai ishte një nga shpikësit e parë që ka zbatuar parimet e prodhimit në masë dhe punën e madhe të përbashkët në procesin e shpikjes, dhe për këtë arsye është kredituar shpesh me krijimin e laboratorit të parë të hulumtimit industrial.
Edison është konsideruar si shpikësi i tretë më pjellor në histori, duke mbajtur 1.093 patenta të SHBA në emrin e tij, si dhe shumë patentave në Mbretërinë e Bashkuar, Francë dhe Gjermani. Ai është kredituar me shpikje të shumta që kanë kontribuar në komunikim masiv dhe, në veçanti, telekomunikacion. Këto përfshinin stock ticker, një regjistrues vote mekanik, bateri për makinë elektrike, energji elektrike, muzikë të regjistruar dhe filma. Puna e tij e përparuara në këto fusha ishte rezultat i karrierës së tij të hershme si një operator telegrafi. Edison i dha rrugë konceptit dhe zbatimit të energjisë elektrike dhe shpërndarjes në shtëpi, biznese, dhe fabrikat – një zhvillim i rëndësishëm në industrializimin e botës moderne. Stacioni i tij i parë i prodhimit të energjisë elektrike ishte në Manhattan Island, New York.
Të dy Tomas Edisoni dhe Tesla u permendën si laureatë të mundshëm për nobel në 1915. Pavarësisht nga kontributet e tyre shkencore, ata kurrë nuk e morrën këtë çmim. Mendohet se arsyeja ishte armiqësia mes tyre. Ka dëshmi se secili ka minimizuar arritjet e tjera për ta marrë çmimin, që të dy e refuzuan çmimin nese te tjerë e marrin dhe të dy hodhen poshtë mundesinë për ndarjen e çmimit. / KultPlus.com
Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, përmes rrjeteve sociale, ka njoftuar se po qëndron në Paris, me ftesë së presidentit Macron. Ajo ishte e ftuar në darkën e shtruar nga presidenti, në prag të Samitit ndërkombëtar për veprim mbi inteligjencën artificiale.
“Në prag të Samitit ndërkombëtar për veprim mbi inteligjencën artificiale (AI) ishim të ftuar në darkën e shtruar nga Presidenti Macron në pallatin Élysée, krahas liderëve të tjerë, drejtues të organizatave ndërkombëtare dhe figura të shquara nga sektori privat”, ka shkruar Osmani.
Tutje, ajo është shprehur se momente si këto forcojnë lidhjet diplomatike e ekonomike dhe hapin mundësi të reja për bashkëpunim.
“Së bashku me Presidentin Macron, Zëvendëspresidentin amerikan JD Vance, Kryeministrin indian Narendra Modi, atë kanadez Justin Trudeau, e shumë liderë të tjerë botëror, si dhe liderë të disa prej kompanive më të mëdha botërore si Google, Open AI, Alibaba, etj, kishim mundësi të diskutojmë tema të rëndësishme në interes të qytetarëve që përfaqësojmë”, ka shtuar tutje Osmani./KultPlus.com
Artisti Skënder Sallaku lindi në Tiranë më 25 janar 1935. Që në fëmijëri të hershme ai shfaqi një pasion dhe dëshirë të madhe për aktrimin dhe sidomos për zhanrin e humorit.
Njëkohësisht Sallaku me të njëjtin pasion iu përkushtua edhe sportit të mundjes klasike, ku koleksionoi edhe titullin “Kampion Kombëtar”.
Aftësitë e tij sportive do t’i shërbenin edhe në skenë, pasi në vitin 1956 ai u emërua si aktori i parë akrobat pranë Teatrit të Estradës dhe Varietesë së Tiranës, duke u bërë pjesë e trupës profesioniste të atij institucioni.
Pas përfundimit të studimeve në Institutin e Lartë të Fizkulturës ai ndoqi edhe një kurs kualifikimi për akrobat në Cirkun e Pekinit. Karriera e artistit zgjati për më tepër se gjysmëshekulli, ku falë aftësive të tij të shkëlqyera plastike, pantomimike etj., interpretoi në më tepër se 1000 role në skenë dhe ekran, të cilat do të mbeten gjatë në kujtesën e artdashësve dhe si një thesar për trashëgiminë artistike, kryesisht në zhanrin e komedisë.
Disa nga interpretimet e tij më të njohura janë në shfaqjet: “Gaz dhe punë”, “Ditari i një bojaxhiu”, “Ekipi”, “Dosja jonë” e shumë e shumë të tjera. Ndërkohë ai luajti edhe në ekranizimin e materialeve komike si në filmat: “Kur hiqen Maskat”, “Estrada në ekran”, etj., ku ai gjithashtu do të tregonte nivele të larta interpretimi. Për këto arsye artisti Skënder Sallaku gjatë karrierës u vlerësua me shumë çmime si: “Artist i Merituar”, “Artist i Popullit”, “Mirënjohja e Qytetit”, “Urdhri i Punës i Klasit të Dytë”.
Artisti Skënder Sallaku u nda nga jeta më 11 shkurt 2014 në moshën 79-vjeçare nga një sëmundje e pashërueshme prej së cilës ai vuajti për disa vite, por megjithatë gjente forcën të angazhohej dhe të ishte aktiv me mënyrën e tij, që ishte shkrimi i materialeve komike. / KultPlus.com
Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, ditën e djeshme ka emëruar të dërguarin e tij për misionet speciale, Richard Grenell si drejtor ekzekutiv të përkohshem të Qendrës Kennedy. Emërimi erdhi disa ditë pasi vet Trump u emërua kryetar i bordit të ri të asaj qendre.
“Kam kënaqësinë të njoftoj se Ric Grenell do të shërbejë si Drejtor Ekzekutiv i Përkohshëm i Qendrës Kennedy. Ric ndan Vizionin tim për Epokën e Artë të Arteve dhe Kulturës Amerikane dhe do të mbikëqyrë funksionimin e përditshëm të Qendrës. Jo më shumë drag shoë, ose propaganda tjera anti-amerikane — vetëm më të mirët. Ric, mirë se vjen në shoë biznes!” tha presidenti në Truth Social të hënën.
Grenell, i cili shërbeu si ushtrues detyre i drejtorit të inteligjencës kombëtare të Trump, dhe ambasador në Gjermani në mandatin e tij të parë, së fundmi ka udhëtuar në Venezuelë dhe u vlerësua kryesisht për të ndihmuar në lirimin e gjashtë amerikanëve të ndaluar atje.
Trump tha të premten se do t’u jepte fund mandateve të shumë anëtarëve të bordit të Qendrës Kennedy dhe do të shpallte një bord të ri, të udhëhequr nga ai.
Në përgjigje të postimit të presidentit të premten në mbrëmje, Qendra Kennedy theksoi “marrëdhëniet e saj bashkëpunuese me çdo administratë presidenciale”, duke vënë në dukje se nuk kishte marrë asnjë informacion nga administrata Trump në lidhje me lëvizjen e tij.
Kryetari aktual i bordit të besuar të Qendrës Kennedy është filantropisti miliarder David Rubenstein, i cili ishte bashkëthemelues i firmës së kapitalit privat Carlyle Group dhe kishte shërbyer si këshilltar politikash i ish-presidentit Carter.
Anëtarë të tjerë të bordit përfshijnë biznesmenin Anthony Welters, i cili shërben si zëvendëskryetar dhe Deborah Rutter, e cila shërben si presidente, megjithëse muajin e kaluar ajo njoftoi planet për të dhënë dorëheqjen më vonë këtë vit.
Sipas “The Guardian” Qendra Kennedy, e cila merr fonde federale, është një nga vendet kryesore të artit në vend dhe ka gëzuar prej kohësh mbështetjen dypartiake./KultPlus.com
I am pleased to announce that Ric Grenell will serve as the Interim Executive Director of The Kennedy Center. Ric shares my Vision for a GOLDEN AGE of American Arts and Culture, and will be overseeing the daily operations of the Center. NO MORE DRAG SHOWS, OR OTHER ANTI-AMERICAN…
— Donald J. Trump Posts From His Truth Social (@TrumpDailyPosts) February 10, 2025
Organet e larta të shtetit shqiptar, që dolën më 1920 nga Kongresi i Lushnjës (21-31 Janar 1920) u vendosën më 11 Shkurt 1920 në Tiranë, që u caktua përkohësisht kryeqyteti i Shqipërisë, kurse përfundimisht Tirana u shpall kryeqytet me statutin e Republikës Shqiptare në Janar 1925.
Pas 1920 filloi popullimi me banorë të ardhur nga krahina e qytete të tjera të vendit. Më 11 shkurt 1920, populli i Tiranës priti me entuziazëm Këshillin e Lartë dhe Qeverinë, e cila u vendos pikërisht në atë ndërtesë, ku tiranasit kishin ngritur flamurin në vitin 1912. Autoritetet e larta të shtetit shqiptar që dolën nga Kongresi, në marshimin e tyre (që nisi më 6 shkurt), kaluan në Kavajë dhe në pamundësi për të hyrë në Durrës, i cili ishte i pushtuar nga forcat italiane, u kthyen drejt Shijakut, për të mbërritur në Tiranë.
Arsyet që u vendos të shkohej drejt Tiranës qenë:
– Mosprania e forcave të huaja (pushtuese),
– pozita gjeografike në qendër të vendit,
– patriotizmi shumë herë treguar i popullsisë së trevës, dhe
– ndodhja e disa ndërtesave që mund të përdoreshin si zyra.
Në këtë rrugëtim të rrezikshëm, rol kryesor pati Ministri i Brendshëm, Ahmet Zogu, i cili kishte përkrahësit e tij të armatosur. Sipas kujtimeve të bashkëkohësve, ka qenë moszbrapsja e tij përballë forcave italiane, (që tentuan t’i ndalonin përfaqësuesit e zgjedhur në Lushnje), moment kyç për suksesin e kësaj ndërmarrjeje. Me të mbërritur në Tiranë, Këshilli i Naltë dhe qeveria, më 11 shkurt 1920, mes entuziazmit popullor, e shpallën atë kryeqytet të përkohshëm. Më 1922 Tirana u shkëput si nënprefekturë nga prefektura e Durrësit dhe u bë prefekturë më vete. Më 1923 ajo kishte 12.453 banorë. Më 1924 Tirana u bë arenë e luftës së brendshme politike-Revolucionit të Qershorit dhe rikthimit të Ahmet Zogut, i cili u vu në krye të shtetit, në filim si kryetar i Republikës Presidenciale (1925-1928) pastaj si mbret (1928-1939).
Data 11 shkurt, datë në të cilën Tirana u shpall kryeqytet i përkohshëm, është e një rëndësie parësore në historinë tonë kombëtare; kjo zgjedhje lidhet ngushtë me veprimtarinë e dendur patriotike të tiranasve, para dhe pas pavarësisë. / KultPlus.com
Pleksja e sferave të drejtësisë me atë të kinematografisë, jo vetëm si ndërthurje por edhe si ndërhyrje e imponim, është shqyrtuar në një studim të Jonida Gashit.
Kjo e fundit ka prezantuar në Galerinë Zeta, studimin “Kinemaja para gjyqit, nga kinokronikat e gjyqeve të popullit te filmat e vigjilencës revolucionare të masave”.
Sipas saj, ideja ka nisur nga gjyqet e popullit që ishin procese politike kundër kundërshtarëve politikë ose atyre që shpalleshin si të tillë nga sistemi shtypës komunist.
“Kur i kam parë këto kronika të realizuara në fundin e viteve 40’ dhe në gjysmën e parë të viteve 1950, m’u dukën avangardiste. Në thelb avangardiste sepse kemi të bëjmë me një lloj konvergimi ose mbivendosje të këtyre dy sferave që synon drejt shkrirjes së artit me politikën, arti në këtë rast kinematografia e politikja, drejtësia”, tha Gashi.
Studimi ndahet në tre kapituj për tri periudha, ndërsa Jonida ndalet te dallimi mes fillimit dhe fundit.
“Në 10-vjeçarin e parë u hodhën praktikisht themelet e asaj që quhej ligjshmëria socialiste dhe artit të realizmit socialist, ndërsa gjatë periudhës së revolucionit kulturor, pati përpjekje për të radikalizuara sferën e drejtësisë përfshirja e njerëzve të zakonshëm ose masave punonjësve në dhënien e drejtësisë, në zbulimin e hetimin e gjykimin e krimeve dhe pak më vonë edhe për sferën e artit”, shtoi Jonida Gashi.
Botimi përqendrohet në dy momente kyçe: Dhjetëvjeçari i parë i vendosjes së regjimit komunist në Shqipëri dhe më pas periudha e revolucionit ideologjik dhe kulturor./euronews/ KultPlus.com
Në përgjigje të planit të presidentit amerikan Donald Trump për të blerë GrOenlandën, një rajon autonom i Danimarkës, ka nisur një fushatë për ta bërë “Kaliforninë një territor danez”.
Lidhur me këtë nga faqja web “Danimarkifikimi” (Denmarkification) ka bërë një deklaratë lidhur me fushatën.
Në deklaratë thuhet se fushata synon blerjen e shtetit të Kalifornisë nga SHBA-ja dhe ta shndërrojë atë në territorin danez, në përgjigje të planit të Trumpit për të blerë Groenlandën.
Më tej thuhet se “Republikani Trump nuk e pëlqen Kaliforninë që është një nga bastionet e demokratëve. Trump nuk mund të thuhet se është fansi më i madh i Kalifornisë. Jemi të sigurt që do të jeni të gatshëm ta jepni këtë vend për një çmim të arsyeshëm”.
Deklarata thekson se Trump mund të bëjë çfarëdo që ai vendos dhe se qytetarët “nuk mund ta ndalojnë” atë.
“Nëse Trump dëshiron të shesë Kaliforninë, ai mund ta shesë atë”, thuhet në deklaratë.
Më tej deklarata iu referua çështjeve të diskutueshme në SHBA, duke pretenduar se sundimi i ligjit, kujdesi shëndetësor universal dhe politika e bazuar në fakte mund të mbizotërojnë në Kaliforni.
Deklarata rendit arsyet e zgjedhjes së Kalifornisë; si klima e saj e ngrohtë dhe me diell, dominimi teknologjik, prodhimi i avokados, liria dhe fakti që ajo ka Disneyland, një nga parqet argëtuese më të famshme në vend, dhe vuri në dukje se nëse shteti do të blihej, Disneyland do të riemërohej me emrin e autorit danez Hans Christian Andersenland.
“Ne madje do të japim furnizim të përjetshëm të pastave daneze për të ëmbëlsuar marrëveshjen”, thuhet në deklaratën, e cila deri më tani është nënshkruar nga rreth 200 mijë njerëz.
Groenlanda, një nga dy rajonet autonome së bashku me Ishujt Faroe nën Mbretërinë e Danimarkës, ndodhet 2 900 kilometra larg Danimarkës./ atsh/ KultPlus.com
… njerëzit nuk e kuptojnë aq sa duhet ose, thënë ndryshe, nuk janë të vetëdijshëm në masën e duhur që mërzia është vuajtje. Ai që gjëndet i mbyllur në një qeli izolimi, ose edhe ai që për një arsye të çfarëdoshme nuk di çfarë të bëjë me veten e tij, në rast se e ka në vetvete mundësinë të bëjë diçka të gjallë, të prodhojë diçka, të priret kah përsiatja, do ta ndjejë mërzinë si një peshë të rëndë, si një barrë, si një paralizë së cilës nuk ia gjen shkakun. Mërzia është një nga torturat më të rënda: shumë moderne e që përhapet përherë e më tepër. Individi që i është dorëzuar kësaj torture pa mundur të mbrohet, ndjehet thellësisht i depresuar. Me gjasë, në këtë pikë do të pyesni veten: po përse vallë pjesa më e madhe e njerëzve si ne nuk e kuptojnë se mërzia është një fatkeqësi, një ndëshkim? Mendoj se përgjigja e kësaj pyetjeje është e thjeshtë: ne sot prodhojmë shumë gjëra që na mundësojnë t’i shmangemi mërzisë. Mund ta shmangim duke gëlltitur qetësues, duke pirë, duke kaluar nga një cocktail te tjetri, duke u grindur me bashkëshorten, duke e lënë veten të zhdaravitet nga mediat, duke u përkushtuar ndaj aktivitetit të dendur seksual, aktivitet i cili shpeshherë lindet si orvatje për të penguar që mërzia të na shfaqet në vetëdije. Por nuk duhet harruar ndjesia e pakëndshme që përjetojmë shumë herë kur shikojmë një film koti ose kur e dëbojmë mërzinë me një mënyrë të çfarëdoshme: një farë dehjeje e dyfishtë që ndjehet atëherë kur kuptojmë se e gjithë ajo ishte një gjë e mërzitshme, se nuk kemi përdorur kohën, por thjesht e kemi vrarë. Ky është përnjëmend një tipar i veçantë i kulturës sonë: ne bëjmë gjithçka për të shpëtuar, për të kursyer kohë dhe, kur e kemi shpëtuar apo kursyer këtë kohë, e vrasim sepse nuk dimë çfarë të bëjmë me të.
Në librin “Dashuria për jetën”, Erich Fromm trajton mërzinë si një nga torturat më të rënda të njeriut modern, një vuajtje që shpesh nuk njihet si e tillë, sepse individi është vazhdimisht i angazhuar në aktivitete që e shtyjnë ose e maskojnë atë. Analiza e Fromm shkon përtej konceptit të zakonshëm të mërzisë si një gjendje kalimtare e pakënaqësisë, duke e paraqitur atë si një simptomë të thellë të boshllëkut ekzistencial dhe të shkëputjes nga jeta autentike.
Fromm pohon se mërzia është një formë e vuajtjes, një ndjenjë e rëndë e paralizës dhe boshllëkut që individi nuk arrin ta shpjegojë. Ai që është i aftë për të krijuar, për të përsiatur dhe për të qenë i pranishëm në realitet, e ndjen mërzinë si një barrë të rëndë. Kjo ndjesi bëhet e padurueshme, sepse personi e percepton boshllëkun si një lloj burgosjeje psikologjike, si një mungesë domethënieje që e zhyt në dëshpërim.
Nga ana tjetër, shumica e njerëzve nuk janë të vetëdijshëm për këtë torturë, sepse kultura moderne ka krijuar pafund mënyra për ta shmangur atë. Fromm rendit një sërë strategjish tipike të njeriut modern për të larguar mërzinë, ndër ta, qetësuesit dhe alkooli, si mjete kimike për të mpirë ndjenjat e zbrazëtisë. Për të vlerësuar si të tillë edhe argëtimin sipërfaqësor, që konsiston në konsumimin pasiv të mediave, kalimi nga një aktivitet pa kuptim te tjetri. Për të përfshirë në këtë tendencë që mbush boshllekun përpirës, me debatet të kota, ekseset emocionale dhe marrëdhëniet problematike, të cilat përdoren si mënyrë për të shmangur reflektimin e brendshëm. Fromm rendit si antidot të mërzisë, seksin pa përmbajtje emocionale, intimitetin jo si një shprehje e dashurisë, por si një përpjekje për të mos e lejuar boshllëkun të shfaqet.
Sipas Fromm-it, këto mjete nuk e zgjidhin problemin e mërzisë, por vetëm e shtyjnë ose rreken ta mbajnë nën frerë atë.
Ndjenja e pakëndshme që mbetet pas konsumimit të një filmi të dobët apo një eksperience sipërfaqësore është një dëshmi e kësaj iluzive shmangieje. Njeriu e kupton se nuk ka përjetuar asgjë domethënëse, se nuk ka jetuar realisht, por thjesht ka vrarë kohën, duke e thelluar hendekun dhe shtuar mërxinë.
Një nga idetë më të thella që Fromm prek është paradoksi i kulturës moderne, ne përpiqemi të kursejmë kohë në çdo mënyrë të mundshme, me teknologjinë, me eficiencën e punës, me optimizimin e çdo aspekti të jetës.
Por, kur e kemi këtë kohë të lirë, nuk dimë çfarë të bëjmë më parë me të, prandaj e “vrasim” përmes angazhimesh boshe.
Kjo tregon një krizë më të madhe. Jeta moderne ka krijuar një njeri që nuk është më i aftë të jetojë me kuptim. Ne nuk dimë të përjetojmë qetësinë, reflektimin, krijimtarinë apo ndjeshmërinë e vërtetë. Prandaj, mërzia bëhet një problem i madh dhe gjithnjë e më i zakonshëm.
Në thelb, Fromm na fton të kuptojmë se shmangia e mërzisë nuk është zgjidhja e saj. Për ta kapërcyer këtë gjendje, duhet të angazhohemi në veprimtari që na japin ndjenjën e kuptimit të jetës së vërtetë dhe ndjekjes së ëndrrave.
Për Fromm arti, letërsia, muzika, dhe çdo formë tjetër e zgjimit të potencialeve të shpirtit krijues është në vetvete një antidot i fuqishëm ndaj mërzisë.
Ai këshillon që ne të jemi të vetëdijshëm për mendimet dhe ndjenjat tona, jo thjesht të shoqërohemi për të shmangur vetminë, por të lidhemi realisht me të tjerët, duke mos i shpëtuar jetës me shpërqendrime, por duke e përqafuar me gjithë kompleksitetin dhe thellësinë e saj sfiduese.
Mërzia, sipas Fromm-it, nuk është një fatkeqësi e pashmangshme, por një thirrje për t’u lidhur më thellë me jetën dhe për të jetuar me një qëllim të vërtetë atë.
Dy artistët e jashtëzakonshëm Dafina Zeqiri dhe Shpat Deda sot kanë publikuar këngën e titulluar “Natën”, shkruan KultPlus.
Teksti i këngës “Natën” është shkruar nga artisti Deda, përderisa për muzikën dhe melodinë ka kontribuar edhe Dafina Zeqiri.
Kënga vjen e realizuar me një videoklip interesant në të cilin janë të ekspozuar shumë njerëz brenda një hapësire luksoze, ku kryefjala janë dy persona, si çift në ardhje.
Më poshtë, KultPlus ju sjell videoklipin e këngës “Natën” të realizuar nga këngëtarët e veçantë Shpat Deda dhe Dafina Zeqiri:
“Libërthi i Dashurisë” i autorit Shpëtim Selmani është përkthyer në bullgarisht nga Ekaterina Tarpomanova.
Rreth librit:
Ka disa momente të mëdha në jetën e një njeriu kur gjithçka përmbyset, kur ndërgjegjja jote të shtyn të rishikosh jo vetëm veten, por edhe botën në të cilën jeton. Për një artist dhe poet 30-vjeçar nga Kosova pas luftës, diçka e tillë është lindja e fëmijës së parë. Rrëfyesi tregon transformimin e tij teksa përgatitet të bëhet prind. Ai reflekton mbi marrëdhënien e tij me babain, lidhjen me letërsinë dhe nacionalizmin, konsumizmin dhe shumë gjëra të tjera. Ndjenja e lindjes së një krijese të re e shtyn atë të shikojë ekzistencën e tij nga një këndvështrim i ri dhe i ndryshëm. Një vepër fragmentarike me elemente poetike, “Libri i Dashurisë” është një libër personal për autorin, reflektim dhe meditimi mbi pozicionin, identitetin dhe rolin e tij në shoqëri. Një libër për dashurinë.
Të falem ty, o gjuhë-shkëmb, me rrënjët thellë në shkëmbenj, që çave qiellinkur t’ u vrënj dhe shembe bisha e shtërpënj, po mbete prapë: shkrep e shtëng: të falem, gjuhë shkrepëtim, që shkrep në qiej e vrungullon, me bujë pyjesh bubullon, me gjëmë detesh uturon, dhe je, siç ishe: vetëtim; të falem ty, o gjuhë – hoj, ty, zëth i nënës – qetësi, ty, këngë e foshnjës – kaltësi, ty afsh’ i zemrës – dashuri gjithmon e ëmbël mjaltë zgjoi. Të falem ty o gjuhë e fisit tim, siç nuk i falem asnjë perëndi – se tempull i përjetshëm më je ti, dhe ti mburoje nëpër mot të zi ti, dritë e krirtë nëpër errësi, ti, perëndi, që nuk ke perëndim./ KultPlus.com
Shqipëria po bëhet një destinacion gjithnjë e më popullor në mesin e turistëve britanikë falë përballueshmerisë së saj dhe vendpushimeve mahnitëse, kulturës unike dhe vendeve historike, shkruan Katrina Turrill në një artikull të botuar në të përditshmen britanike “Sun”.
Ajo që me të vërtetë e bën vendin ballkanik të mrekullueshëm, është se ai është plot me xhevahire të fshehura për t’u zbuluar, nga ujëvarat sekrete deri te gjiret e veçuara.
Si pjesë e nismës sonë “Best Of Beaches”, ne u kërkuam vendasve – që e njohin më mirë vendin – sugjerime për atraksionet më të mira për t’u vizituar dhe vendet më të mira për të qëndruar.
Genc Krasniqi, Linda Alia, Enuar Abasllari, Jack Dushku dhe Manon Dushku janë të gjithë vendas në Shqipëri – ata kane ndarë rekomandimet e tyre.
Plazhet tropikale në Evropë
“Keni plazhe me rërë në pjesën më të madhe të vendit, nga veriu deri në Orikum në jug “, tha Genc Krasniqi, një këshilltar marketingu në Shqipëri.
“Më pëlqen Velipoja, plazhi më verior i vendit që është jo shumë larg kufirit me Malin e Zi – dhe Shëngjini, një qytet bregdetar popullor në verilindje të vendit me një shëtitore të mbushur me dyqane”, shtoi ai.
“Plazhi im i preferuar me guralecë është Gjipeja, një gji me ujëra të pastra kristal – pranë një kanioni të madh që është vendi i përsosur për kamping dhe eksplorim”, tha ai.
“Plazhet në Qeparo, Borsh dhe Livadh në Rivierën Shqiptare janë xhevahiret më të mira të fshehura për të shijuar detin Jon pa zhurmën dhe rrëmujën e zonave të ngarkuara”, tha Linda Alia, e cila drejton turnetë ushqimore në Shqipëri.
“Jini të përgatitur të merrni me qira një makinë pasi transporti në këto zona është i kufizuar. Të tre plazhet ndodhen në bregun më jugor të vendit, një ore larg me makinë nga njëri-tjetri”, shtoi ajo.
“Himara, një qytet bregdetar në Rivierën Shqiptare në jug të vendit ka plazhe të bukura dhe atraksione të lashta. Vija bregdetare në Himarë është e ndarë në dy pjesë. Plazhi kryesor ka një shëtitore të frekuentuar me kafene dhe dyqane, ndërsa në jug është më i qetë”, tha Enuar Abasllari, një guidë turistike në Shqipëri.
“Riviera Shqiptare në jug të Shqipërisë ka plazhet më të bukura”, thanë Jack dhe Manon Dushku, nga guida private turistike në Shqipëri.
“Vendi kryesor është plazhi i Ksamilit, i cili është një gadishull i vogël me rërë të bardhë perfekte dhe ujëra blu të ndezur, me ishuj të vegjël përballë plazhit që mund t’i vizitoni me një kanoe ose varkë të vogël”, thanë ata.
“Është si një plazh tropikal, por në Evropë. Thënë kjo, Ksamili është më mirë të vizitohet në fillim të sezonit, në një muaj si qershori, përpara se të popullohet me turistë”, thanë ata.
Xhevahire të fshehura – vende të cilat i dinë vetëm vendasit
“Nëse i doni malet, me siguri do të ndiheni si në shtëpinë tuaj në Vermosh. Ky është fshati më verior i Shqipërisë me një lumë piktoresk që përshkon pamjet e tij të mrekullueshme malore”, tha Genc Krasniqi.
“Ujëvara e Grunasit ndodhet në zemër të Parkut Kombëtar të Thethit dhe është një mrekulli natyrore mahnitëse që rrjedh nga një lartësi prej 30 metrash”, tha Enuar Abasllari.
“Është e rrethuar me gjelbërim dhe shkëmbinj të thepisur, duke e bërë atë një destinacion të përsosur për të apasionuarit pas natyrës”, shtoi ai.
“Gjithashtu është Shpella e Haxhi Aliut – e vendosur përgjatë Gadishullit të Karaburunit – një shpellë misterioze detare që mban emrin e piratit të famshëm Haxhi Ali. Ai është i arritshëm vetëm me varkë, që do të thotë se sekretet e tij mbahen mirë të fshehura”, tha ai.
“Një vend që vetëm vendasit e dinë është Ujëvara e Shëngjergjit, afërsisht një orë e gjysmë larg me makinë nga Tirana”, thanë Jack dhe Manon Dushku.
“Shijoni natyrën e bukur, shkëmbinjtë, ujin e vrullshëm – dhe madje mund të bëni not freskues në ujëvarë. Ujëvara 30 metra e lartë është rreth 20 minuta me ecje nga buza e lumit”, thanë ata.
“Gjiri i Krorëzit, I cili mund të arrihet vetëm me varkë, është magjik në një ditë me diell, por merrni me vete drekën tuaj pasi restorantet janë të pakta. Do të gjeni disa varka që ofrojnë udhëtime ditore nga qyteti i Sarandës, që zakonisht nisen rreth orës 9:00 ose 10 :00 të mëngjesit. Udhëtimet zakonisht kushtojnë nga 20 paund e sipër”, tha Linda Alia.
Plazhet e fshehura (larg turmave)
“Gjiri i Dafinës është një parajsë e izoluar përgjatë Rivierës Shqiptare, që ofron ujëra të pastra kristal dhe rërë të pacenuar”, tha Enuar Abasllari.
“I arritshëm kryesisht me varkë, ai ofron një arratisje të qetë nga turmat, ideale për një ditë të qetë me dielli dhe not në një bukuri natyrore të pacënuar”, shtoi ai.
Atraksionet e përballueshme që ia vlen të vizitohen
“Vija bregdetare nga Kavaja në Zvërnec është një mundësi e shkëlqyer nëse keni një buxhet të kufizuar”, tha Genc Krasniqi.
“Në çdo qytet këtu, do të gjeni akomodime të përballueshme, restorante dhe bare – thjesht sigurohuni që të pyesni vendasit dhe ata do të jenë të lumtur t’ju ndihmojnë”, tha ai.
“Kalaja e Gjirokastrës, e vendosur në majë të qytetit historik të Gjirokastrës, është një kështjellë e mrekullueshme me pamje panoramike të luginës së Drinit”, tha Enuar Abasllari.
“I pasur me histori, ai strehon muze dhe artefakte, duke u ofruar vizitorëve një udhëtim magjepsës nëpër të kaluarën e Shqipërisë dhe madhështinë e saj arkitekturore. Hyrja kushton më shumë se 3 paund”, shtoi ai.
“Burimi i Syrit të Kaltër midis Sarandës dhe Gjirokastrës është një burim mahnitës nënujor që pompon ujin në sipërfaqe me një shpejtësi të madhe – sigurohuni që të arrini atje herët për ta shijuar ndërkohë që është ende i qetë”, thanë Jack dhe Manon Dushku.
Aktivitetet që duhet të bëni
“Shqipëria ka shumë për të ofruar krahasuar me madhësinë e saj të vogël – në kryeqytetin e Tiranës do të gjeni malin e bukur të Dajtit dhe muzeun e kthyer në bunker komunist, Bunk’art”, tha Genc Krasniqi.
“Nëse doni të zhyteni pak më shumë në histori dhe kulturë, atëherë duhet të vizitoni vendet e UNESCO-s; të Beratin me shtëpitë e tij osmane, kishat bizantine dhe Xhaminë e Kuqe; dhe Gjirokastrën – shtëpia e Kalasë së Gjirokastrës, si dhe polisin e lashtë grek dhe qytetin romak të Butrintit”, shtoi ai.
“Për pamje spektakolare, ecni në Bjeshkët e Nemuna ose bëni një udhëtim relaksues përgjatë vijës bregdetare nga Vlora në Sarandë përmes Qafës së Llogarasë”, tha ai.
“Ka shumë plazhe ku mund të ndaleni përgjatë rrugës për një zhytje, më pas të ktheheni përgjatë rrugës tjetër që kalon përmes Syrit të Kaltër dhe Viroit në Gjirokastër”, shtoi ai.
“Fluturoni mbi bregdetin magjepsës të Vlorës, ku deti i kaltër takohet me shkëmbinjtë e thepisur”, tha Enuar Abasllari.
“Parashutizmi këtu ofron një pikë të pazakontë për të parë pamjet befasuese të deteve Adriatik dhe Jon, duke ndërthurur adrenalinën me bukurinë natyrore mahnitëse. Turnetë kushtojnë rreth 115 paund “, tha ai.
“Gjithashtu, lundroni në pragjet drithëruese të lumit Vjosa, lumi i fundit i egër i Evropës – me ujërat e tij të pastra kristal, kanionet mahnitëse dhe biodiversitetin e pasur”, shtoi ai.
Pamjet e preferuara
“Restoranti Panorama”, i vendosur në shpatet e malit të Dajtit, u ofron vizitorëve një pamje të mrekullueshme mbi Tiranën dhe peizazhet përreth”, tha Enuar Abasllari.
“Ndërsa shijoni vaktin tuaj, mund të shijoni peizazhin e madh të qytetit, të përshtatur nga gjelbërimi i harlisur dhe silueta e largët e detit Adriatik. Pjatat e makaronave si tortelini me krem pana, kushtojnë 3 paund, nëse dëshironi të qëndroni për darkë”, tha ai.
“Kuzum Baba”, i vendosur në një kodër me pamje nga qyteti i Vlorës, ofron një panoramë spektakolare të bregdetit dhe qytetit më poshtë. Ky vend historik dhe shpirtëror u ofron vizitorëve një vendstrehim paqësor me pamje mahnitëse të detit Jon dhe Rivierës Shqiptare”, shtoi ai.
“Qafa e Llogarasë, në jug të Shqipërisë është pika më e lartë në rrugën bregdetare përgjatë Rivierës Shqiptare që lidh Vlorën me Sarandën”, thanë Jack dhe Manon Dushku.
“Nga Qafa e Llogarasë, ju keni një pamje të bukur të detit Jon dhe fshatit Dhërmi – një vend i mrekullueshëm për të ndaluar në një udhëtim rrugor përgjatë Rivierës Shqiptare”, shtuan ata.
Vendi më i mirë për të marrë fëmijët
“I vendosur në Parkun Kombëtar të Malit të Dajtit pranë Tiranës, ndodhet një shesh lojërash emocionues për fëmijët, Parku i Aventurave të Dajtit, që ofron një sërë aktivitetesh. Hyrja kushton 10 paund për femijet nën 8 vjeç dhe 13,30 paund për personat mbi 8 vjeç”, tha Enuar Abasllari.
Qyteti portual i zhurmshëm i Shqipërisë, Durrësi, ofron një ndërthurje të vlerave historike dhe atraksioneve moderne perfekte për një ditë familjare.
Fëmijët mund të eksplorojnë amfiteatrin antik dhe muzeun arkeologjik, ndërsa shëtitorja e gjallë dhe bregdeti ofrojnë mundësi për lojëra dhe kohë të lirë.
“Grand Park-u në Tiranë ofron kënde lojërash dhe kafene përgjatë bregut të liqenit”, thanë Jack dhe Manon Dushku.
“Jo shumë larg Parkut të Madh, mund të çoni fëmijë të vegjël në Kopshtin Zoologjik të Tiranës dhe Kopshtin Botanik”, shtuan ata.
Shmangni vendet me turma turistësh
“Syri i Kaltër është një burim natyror mahnitës i njohur për ujërat e tij magjepsëse blu, i vendosur në Delvine të Sarandës. Fatkeqësisht, popullariteti i tij do të thotë se shpesh është i tejmbushur me turistë, veçanërisht gjatë verës”, tha Enuar Abasllari.
“Për të shmangur turmat, merrni parasysh të vizitoni atraksionet e njohura, si Syri i Kaltër ose Parku Kombëtar i Butrintit, herët në mëngjes ose vonë pasdite”, shtoi ai.
“Në vend të plazheve të njohura si Ksamili, eksploroni Plazhin e Lukovës ose Gjirin e Dafinës”, tha ai.
“Kur vizitoni objektet fetare, përshëndetni ngrohtësisht vendasit dhe mësoni disa fraza në shqip për të treguar respekt dhe për të ndërtuar një marrëdhënie”, tha Enuar Abasllari.
“Ndërsa kartat e kreditit pranohen gjerësisht në qytetet më të mëdha, qytetet më të vogla dhe zonat rurale mund të pranojnë vetëm para në dorë, kështu që sigurohuni të keni mjaftueshëm monedha vendase (Lek) për udhëtimet tuaja, veçanërisht kur shkoni në zona të largëta”, shtoi ai. /atsh/ KultPlus.com
Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit promovoi sot librin për fëmijë “Antoku”, me autor Ralf Spiron.
Aktiviteti i organizuar në QKLL ishte konceptuar si një bisedë mes poeteshës Mimoza Ahmeti dhe autorit, i cili iu përgjigj pyetjeve dhe interesimit për krijimin e tij. Ngjarja në këtë tregim, bazohet në historinë dhe mitologjinë japoneze.
Kultura e Japonisë bazohet shumë në mitologji, që ka në qendër të saj, familjen. Protagonisti i librit, Antoku është përcjellës i diturisë, për të larguar errësirën, jo vetëm simbolikisht. Vepra është trajtuar në formën e përrallës, pasi u drejtohet fëmijëve, të cilëve u nevojitet një gjuhë e thjeshtë për të nxënë dije.
Ralf Spiro sqaroi se ka projekte të tjera, veçanërisht për fëmijë, dhe në pjesën më të madhe të rasteve frymëzohet nga djali i tij. Autori sqaroi, se ka testuar gjuhën e librit, tek i biri për të arritur thithjen e materialit, që gjithnjë është i bazuar te fantazia. Sipas tij, Antoku është përzgjedhur për të qenë personazhi kryesor, pasi është i vetmi perandor-fëmijë që ka ekzistuar realisht në Japoni./atsh/ KultPlus.com
