Arbër Selmani

Fotografiye: Nok Selmani

Diana Shaka avdive reflektinla pozitiviteti thay akava ola azhutingya karshi e buderi pharipyenge ano jivdipe. Shukar disponipe dikhola kay amalinla ola lungyaripeya, inisoske oy sitoy ani thavdipe e 48 anglonilayengo e olaka jivdipasko phirgya prekal problemya, dukha, kola qhinarna o manushesko ilo thay kerlamen te mekhape.

Numay vash hari, feri so e sah akaleya e Diana Shaka triunfingya ano akava amalipe. Biyami ani Jakova, Diana Shaka avdive jivdinla kiraya ani Fush Kosova ji kay phiravla olako dromipe mashkar trin thavdya Prishtina, Fush Kosova, Jakova. Oy sitoy yekh barvali ejiptianka koya kergya buti bershencar ano shukaripe e komunitetesko, numay ini e sah komunitetyengo kola jivdinena ani Kosova.

 ‘’Akana 16 bersha kerava buti ani Organizaciya vash e Rafin vash Juvla Roma, Ashkaliye thay Egipqanya ani Kosova, ano financiengo sektori. May angle kergyum buti ani Jakova, ji kay palo maribe shrdingyum sar aktivista, shrdipeya e komunitetyenge qhavorencar, sar edukatora, thay palo odova ini e Zvicrake Caritasea. Palo odova shrdingyum te kerav buti ini ano registirpe e romengo, ashkaliengo thay egipqanyengo ani Kosova, numay odothe palo yekh problem ulavdilum thay phiravgyum e aver angazhipyencar’’, mothavla Diana ji kay arakhape ola ano ofisya e organizaciyako, ani Prishtina.

 ‘’Vash duy bersha te kvash dromingyum vi ani Drenica, ekya agoringyum yekh manglarno kursi vash butyake. Ano odova vahti, palo maribe, na sine lohke te nakhe ani Drenica, thay mere kolegyencar kotar o Caritas Kosova kergyem sar yekh halovipe tana mothava nikaske so sim me! Nakhava sine thay avava sine autobuseya Drenicatar, sar sebepi e siguripasko’’, lungyarla Diana.

Diana, therla yekh sah jivdipe ano servisi e juvlenge e trin komunitetyengo, mashkar may marjinalizime ani Kosova, roma, ashkalie thay egipqanya.

‘’Vash shukar baht, mortyako kolori na sine phando thay na dikhola so sim. Jangyola kay isi jene ano komuniteti may parne, numay kana siyen may kalo, lelola kan, lelola kan so siyan, thay odote shrdla diskriminipe, racizmo, anglokrisipya. Sine miri baht kay mi morti te ovel hari may parni’’, vakerla Diana, yekh shukarni aktivista, e shukar oratoria, ano aktivizmo thay ano gendya, ano genipe. Oy vakerla kay sito may lohke te kerel buti olaki buti ano finance, vay te vakerel, numay amen manga te shuna may buderi olako vakeripe. Oy azhutinla olaki organizaciya ini e aver kontaktyencar, odote kote si mangipe, ano rodlaripya thay publikipya.

 ‘’Akaya buti e mortyake koloreski ekzistingya ani Kosova ini palo maribe. Amen korkore sar komuniteti kana dikha daykaste may phande koloreya, jana kay sito kotor e komunitetesko. Na manglape sine akava kotor te khelel but rola, numay ani Kosova ayekha sine sarsakana, thay problem sito may buderi ano familiako edukipe, odote kote shrdla o nakamipe. Ko albanya janava kay but ver vastingyola akaya fraza – dikhoveja sar majupe/romanica – thay nesave vera vastisalo ano anglo me akyende, vash daykh aver personeske. Jande vash mange so sim, thay akava mande but kerlama qhelale te shungyovav, odova so vakergyola anglo mande thay gndingyola sar phagipe vay racizmo. But ver vastingyola ini – uh tikni majupa, hajde te lavtut angali – o lafi majup na musay te normalizingyol ani Kosova’’, lungyarla Diana.

Diana komunikinla lugnyaripea e egipqanyune komuniteteya ani Kosova, o romna thay juvla telefonina ola thay putarna olengo ilo e Diana. Oy vakerla kay isi hari dive kay akceptingya yekh kharipe vash yekh problemi kay thergya jeno e komunitetesko thay Diana tntinela vash olako shukaripe te iklol olake ano azhutipe.

Aqhova ini ano akava kotor e ‘’majupyengo’’, akaya terminologia koya shokirinla!

Ani Kosova musay maybuderi o qhavore e bershengo 3-4, te miksingyon so may but. Odothar shrdla o edukipe, odola generaciatar musay te shrdel o miksiripe ini e qhavorengo e parne thay kale koloreya, thay te mothavgyol kay saren siton yekhune, kay na isi diferencipe. Ayekha o qhavore dikhna daykaste may phande koloreya thay akava shrdla te ovel normaliteti’’, vakerla Diana.

*

 ‘’Me ji ani shtarti klasa sinum odoya koya korkori na kamla sine te beshel e ‘’majupyencar’’, feri so na lelum kan so si akava lafi thay gndingym kay sito qhelalo, shungyum ani klasa. Me amalisalum e jenencar e buderune komunitetyengo. Ani miri mahala, kana iklovava sine kherestar, vakerna sine – iklisti akaya albanka. May dosna mi day shrdingya kay te amalinel mande e qhayencar kotar o komuniteti thay odothe lelum kan kay sito sasavo qhigode shukar. Ani panjti klasa mothavgyum ani klasa kay sim jeni e komuniteteski, thay odole divestar kote nakhava mothavava akava fakti. Yekh problemi numay sinema e yekhe mere cimeryendar angleder, ani Prishtina, yekh olendar lela kan kay sim ejiptianka thay shrdinga e nesave akuzyencar thay e koshibyencar mamuy mange, soske me e komuniteteski thay makhape thay uravape shuka, numay e khereski gazdarica lela kan thay yekhavaratar ulavga ola kherestar. O sah mere cimerya, mere amalina kolencar jivdingyum na sinema problemi ano akava kotor’’.

Diana, therla but qhigodya te mothavel. Oy, vakergya adive kay, o korkoro fakti kay akaya sitoy tema e diskutipaski o edukipe e qhayengo roma, ashkalie thay egipqnaya ani Kosova, sito shukar hari buti, leindoy pe dikhipe palo maribe ani Kosova na lepardile akala teme, thay na shukar kan lelilo kay o romna thay juvla biyangyona e hakyencar thay odola hakya musay te respektingyon.

 ‘’Terne qhaya avdive  janena so mangna, thay ni yekh olendar na mangla te agorinel numay e elementaruna skola. Buderi olendar agorinde e mashkarutni skola, ji kay buderi olendar ini o fakulteti. Pashe 200 qhaya isi avdive, thay akava phare kerlama, kotar o komunitetya, agorinde e skola thay na siton butyarde odothe kote musay, siton ano organizaciye thay na ano instituciye odothe kote manglape olengo angazhipe. Yekhuno qhigode isito ini vash e murshenge, ini on therna problemya, baro bibutikeripe ani Kosova khela efekti ko terne e trin komunitetyengo’’, mothavla Diana.

Diana agoringa elementaruni skola, numay soske prandisali terni thay sar korkori day (ulavdi romestar) e pere qhavorencar, mekla may dosna o skoluipe, Ani Kosova palo odova agoringya e generaluni ekonomiya, mashkarutno skoluipe, thay palo odova lugnyargya o jivdipe ano valya e aktivistyenga jivdipasko.

 ‘’Nashti iklislum te iklovav e sasave qhigodeya. Sinum korkori day, manglape sine may buderi dikhipe vash qhaveske, vi ayekha ani miri familiya na thergem laqe jivdipaske kondiciye. Gelum ano kursya e anglikana qhibyako, kursya e kompyuteryengo, agoringym o kursi e AFAS-esko baht e QKSJ-eske thay Amerikako Ofisi vash o pokipe kola shainde, palo odova ini o kursi e Quickbooks-esko baht e KCSF-eske thay RROGRAEK, thay baht olenge avdive kerava buti thay phiravava shukar buti ano aspekti e financiengo ani organizaciya kote kerava buti’’, mothavla Diana Shaka.

 ‘’Shunape garavdi (sigurimi) ani Kosova, ano ververutne olake thana, na thergyum ni yekh problemi’’, mothavla vash o agor e Diana palo so puqavola vash o tromalipe thay siguripe olako  thay loshalilum kay yekh juvli sar oy, e buderi mangipeya vash te azhutinel thay te averinel o mentaliteti, jivdinla ano shndipe thay akceptimi ano yekh amalipe sar Kosova.

TEKSTI NË GJUHËN SHQIPE.

(Akava teksti produktisalo sar kotor e proyektesko ‘’Phikodeipe e mediengo thay e jurnalistikako vash o manushikane hakaya ani Kosova’’, phikodeimo kotar o ofisi e Europaka Uniako ani Kosova thay realizimo kotar Kosovo 2.0, CEL thay QKSGJ. Andripe e akala botipasko sito godornipe e KultPlus/YIHR KS thay ano ni yekh drom nashti te konsideringyol sar pratsav e EU vay K2.0, CEL vay QKSGJ)