Poezi nga Erich Fried

Përkthyer nga Lis Bukuroca

Dhuna nuk fillon,
kur një njeri tjetrin ngulfat.
Ajo fillon kur njëri thotë:
“Unë të dua:
ti më takon mua!“
Dhuna nuk fillon,
kur të sëmurët vriten.
Ajo fillon kur njëri thotë:
“Ti je i sëmurë:
Ti duhet të bësh atë që them unë.”
Dhuna fillon,
kur prindërit
sundojnë fëmijët e tyre të dëgjueshëm.
Dhe kur papët dhe mësuesit dhe prindërit
kërkojnë vetëpërmbajtje.
Dhuna sundon atje, ku shteti thotë:
“Për të luftuar dhunën,
nuk duhet të ketë më dhunë,
përveç dhunës sime.”
Dhuna sundon
ku dikush, apo diçka
është shumë e lartë,
ose shumë e shenjtë,
për t’u kritikuar.
Ose, ku kritikës nuk i lejohet të bëjë gjë
por vetëm të flasë.
dhe shenjtorët ose të mëdhenjtë
mund të bëjnë më shumë sesa të flasin.
Dhuna sundon aty ku thuhet:
“Ty të lejohet përdorimi i dhunës!“
Por edhe aty ku thuhet:
“Ty nuk të lejohet përdorimi i dhunës!”
Ligji Themelor i Dhunës
thotë:
“E drejtë është ajo që ne bëjmë.
Dhe çfarë bëjnë të tjerët
ajo është dhunë.”
Dhuna sundon atje,
ku ajo burgos kundërshtarët e saj
dhe shpif ndaj tyre
si nxitës të dhunës.
Dhuna ndoshta nuk mund kurrë
të mposhtet me dhunë,
por mbase jo gjithmonë
pa dhunë.
Ti
Aty ku nuk ka liri
je ti liria
Aty ku nuk ka dinjitet
je ti dinjiteti
Aty ku nuk ka ngrohtësi
Ku nuk ka afërsi të njeriut me njeriun
je ti afërsia dhe ngrohtësia
Zemra e botës së pa zemër
Buzët tua dhe gjuha jote
janë pyetje dhe përgjigje
Në krahët tu dhe në prehrin tënd
është diçka si qetësia
çdo e „detyruarpërtëikur“ prej teje
shkon te rikthimi
Ti je një fillim i së ardhmes
Zemra e botës së pa zemër
Ti nuk je një artikull besimi
dhe as filozofi
as rregullore dhe as pronë
në të cilën kapet njeriu
Ti je një njeri i gjallë
ti je një grua
dhe mund të lajthitesh dhe të dyshosh dhe meqenë e mirë
Zemër e botës së pa zemër

Erich Fried është lindur më 6 maj 1921 në Vjenë, vdiq më 22 nëntor 1988 në Baden-Baden, Gjermani. Ishte poet, shkrimtar, eseist dhe përkthyes gjerman nga Austria. Ka publikuar mbi dyzetë vepra me poezi, tregime, një roman dhe ese.

Ai konsiderohej në qarqe konservatore dhe të djathta si problematik. Një nga poemat më të famshme të tij është “Was es ist”, e cila konsiderohet si një model shembullor i poezisë moderne dhe është bërë pjesë integrale e librave të leximit, në të cilat bëhet fjalë për dashurinë.

Veprimtaria e tij ngërthen kryesisht vargje lirike. Fried konsiderohet një nga përkthyesit më të rëndësishëm të Shekspirit, pasi ai arriti për herë të parë të transferonte lojërat e fjalëve dhe neologjizmat e dramaturgut anglez me kuptim të plotë./ KultPlus.com