Etiketë: 8 Mars

Një legjendë shumë e famshme tregon se Festa e Gruas është vendosur si datë në vitin 1908, në kujtim të 129 punëtoreve të vdekura në zjarrin që ra në një fabrikë në Nju Jork, fabrika “Cotton”.

Në këtë kohë punëtoret kërkonin kushte më të mira pune dhe me 8 mars pronari i fabrikës bllokoi të gjitha daljet e stabilimentit, në të cilin shpërtheu zjarri dhe vrau shumë prej grave që punonin aty.

Por në të vërtetë bëhet fjalë vetëm për një rrëfenjë që lindi në vitet në vazhdim dhe u tregua sidomos gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Zyrtarisht Dita Ndërkombëtare e Gruas u vendos në Shtetet e Bashkuara më 28 shkurt të vitit 1909. E vendosi Partia Socialiste amerikane që atë ditë organizoi një manifestim të madh, në të cilin kërkohej e drejta e grave për të votuar.

Ky ishte një diskutim i hershëm, si në SHBA (janë të famshëm artikujt e socialistes Corinne Broën), si në Kongresin e VII Ndërkombëtar Socialsit (i mbajtur në Shtutgard në vitin 1907).

Demonstratave që kishin si qëllim votimin, shumë shpejt ju bashkuan edhe pretendime të tjera për të drejtat e grave. Nga nëntori i vitit 1908 deri në shkurt 1909 mijëra punëtore në Nju Jork hynë në grevë për ditë të tëra duke kërkuar rritjen e rrogës dhe përmirësim të kushteve të punës.

Në vitin 1910, Kongresi i VIII Ndërkombëtar Socialist propozoi për herë të parë vendosjen e një dite dedikuar grave.

Më 25 mars të vitit 1911 kupa u mbush: në fabrikën “Triangle” në Nju Jork shpërtheu një zjarr dhe 146 punonjëse (gra të reja emigrante), humbën jetën.

Mbase nga kjo ngjarje lindi edhe legjenda e fabrikës “Cotton”, shumë e ngjashme me të. Që nga ky moment manifestimet e grave u shumëfishuan. Në shumë vende, mes të cilëve edhe në Gjermani, Austri dhe Zvicër, lindi dita dedikuar grave.

Data 8 mars u shënua për herë të parë në histori si Festa e Gruas në vitin 1917, kur gratë e Shën Petërburgut dolën në shesh për të kërkuar fundin e luftës, duke i dhënë kështu jetë “Revolucionit rus të shkurtit”.

Ishte kjo ngjarje që frymëzoi delegatet e Konferencës së Dytë Ndërkombëtare të Grave Komuniste në Moskë të vendosnin datën 8 mars si, Ditën Ndërkombëtare të Punëtorëve.

Në vendet fqinjë me ne, në Itali, Festa e Gruas u përkujtua në vitin 1922 me të njëjtin kuptim politik dhe social. Gjithashtu në Shqipëri, 8 marsi është festuar herë si Dita e Gruas e herë si festa e Nënës.

Më shumë ka qenë kjo e fundit që ka mbizotëruar, ndërsa vitet e fundit, më shumë se një ditë ku gratë duhet të kujtojnë dhe kërkojnë të drejtat e tyre, 8 marsi është shndërruar në një manifestim femëror.

Fundja edhe kështu vlen, mjafton që të paktën një ditë në vit gratë të jenë në qendër të vëmendjes dhe të flitet për to. / KultPlus.com

Viti 2022 nisi me femicid. Lirije Qerimajn e vrau burri i saj. Patriarkalizmi i i rrënjosur në familje, shoqëri e shtet, e la Lirijen të pambrojtur nga dhuna e vrasja. Vrasjet e grave janë të normalizuara, ndërmjetësuara dhe të kontrolluara nga institucionet patriarkale publike dhe private. Femicidi – vrasja e grave se janë gra – tregon që secila grua asht e pasigurtë, e pasiguria jonë, do të duhet të jetë urgjencë e shtetit. Prandaj edhe ky 8 mars na gjenë të revoltuara ndaj dhunës sistematike ndaj vajzave e grave dhe vrasjes së tyre.

Edhe këtë 8 mars, “Marshojmë s’festojmë” kanë marrë forcën nga njëra-tjetra dhe me zërat e trupat të grave që të ngriten për t’i kundërshtuar padrejtësitë ndaj çdo vajze a gruaje kudo. Përmes marshit protestues në rrugë, revoltës në punë a shtëpi, gratë do t’i kundërvihen patriarkatit shtypës.

“Ne organizohemi çdo 8 mars e luftojmë çdo ditë për siguri, liri e barazi, që e drejta për jetë të na takojë të gjithave/ëve njëjtë, të kemi barazi ekonomike, të jemi të lira/ë nga racizmi, mizogjenia, seksizmi, homofobia, transfobia e çdo formë tjetër e shtypjes që po na dhunon dhe po na vret. Ne i ftojmë të gjitha/ë në në luftën tonë të përbashkët për çlirim, barazi gjinore e drejtësi shoqërore, dhe në solidaritet gjinor, racor, klasor e ndër-shtetëror”, thuhet në njoftimin e tyre.

Këtë vit marshi në Prishtinë do t’i ketë tri pikëtakime kryesore:

10:00 – Pallati i Drejtësisë, Hajvali, Prishtinë
11:20 – Rrethi i Flamurit, Prishtinë
12:00 – Sheshi “Zahir Pajaziti”, Prishtinë, për të vazhduar në trajektoren tradicionale deri te Qeveria e Kosovës.

Nisja për në Hajvali bëhet me autobusë të organizuar nga Kolektivi „Marshojmë s’festojmë” tek parkingu pranë TV21 – në ora 9:40.Manifestimi i sivjetëm i 8 marsit nga „Marshojmë s’festojmë“ (deri tani) do të bëhet në Prishtinë, Mitrovicë, Prizren, Obiliq, Pejë, Gjilan, Rahovec, Lipjan, Shtime, Vushtrri. /KultPlus.com

Iniciativa “Marshojmë s’festojmë” do të vazhdoj edhe këtë vit aktivitetet për përçim të mesazhit në Ditën e Gruas, shkruan KultPlus.

Nën moton e sivjetme “Marshojmë kundër patriarkatit që vret”, do të kujtohen viktimat vajza dhe gra.

“Edhe ky 8 mars na gjen të revoltuara ndaj sistemeve shtypëse që kanë mundësuar përshkallëzimin e dhunës ndaj grave dhe vajzave gjatë viteve të fundit. Do të dalim nga shtëpitë, universitetet, shkollat, dhomat e gjumit, fabrikat, zyret, spitalet e do të qëndrojmë të bashkuara kundrejt patriarkatit që vret”, thuhet në njoftim.

Tutje, organizatorët theksojnë se edhe organizimi i këtij viti është një rezistencë në vete për patriarkatin, që sipas tyre, vazhdon t’ua marrë jetën grave në Kosovë.

Në anën tjetër, ata kanë bërë thirrje për t’u bashkuar në marshin e 8 Marsit duke filluar nga ora 12:00 në sheshin “Zahir Pajaziti”, teksa është menduar edhe një formë tjetër e ‘protestimit’.

“Ata/o që thirrjes duan t’i bashkohen nga shtëpitë, i ftojmë që në ballkonet e tyre të vendosin mbishkrime në çarçafë ku përshkruajnë luftën e tyre kundër shtypjes që ndodhë brenda dhe jashtë shtëpive”, bëjnë thirrje organizatorët.

“Marshojmë s’festojmë” tanimë është kthyer një revoltë për mbrojtje të të drejtave të grave, në ditën kur festohet dita e tyre. / KultPlus.com