Verifikimi i së kaluarës mund t’ua zgjasë afganëve qëndrimin në Kosovë

Rreth 200 afganë janë duke qëndruar në kampin Lyia brenda kampit ushtarak amerikan Bondsteel, që gjendet në afërsi të qytetit të Ferizajt në Kosovë.

Shumica prej tyre janë gra dhe fëmijë të personave, të cilët janë duke kaluar nëpër procese shtesë të verifikimit, para se t’iu mundësohet zhvendosja në Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

Këto informacione i konfirmoi për Radion Evropa e Lirë një burim i Qeverisë amerikane, që ka dijeni për situatën.

Sipas tij, afganët që janë të strehuar në Kosovë, para se të udhëtojnë drejt SHBA-së, duhet të kalojnë disa procedura, si verifikimet e sigurisë, dhe t’i plotësojnë disa kritere shëndetësore, përfshirë imunizimin.

“Deri më sot, afro 400 individë që u strehuan në Kampin Liya për procedura shtesë, kanë vazhduar për në Shtetet e Bashkuara”, tha ky burim.

Mbi 1,300 shtetas afganë kanë gjetur strehim në Kosovë qysh në muajin gusht, kur militantët talibanë kanë marrë pushtetin në Afganistan.

Strehimi në Kosovë është i përkohshëm, derisa ata të kalojnë procesin e verifikimit për riatdhesim në vendet e treta.

Një numër i konsiderueshëm i tyre tashmë e kanë lëshuar Kosovën dhe shumica janë vendosur në SHBA.

Afganët e vendosur në Kosovë raportohet se kanë qenë kryesisht bashkëpunëtorë të SHBA-së dhe NATO-s, gjatë pranisë së tyre në Afganistan, nga viti 2001 deri më 2021.

Por, disa prej tyre përballen me rrezikun që të mos u lejohet udhëtimi drejt SHBA-së, për shkak të shqetësimeve për të kaluarën e tyre.

Megjithëse nuk ofrohet ndonjë shifër e saktë e personave që janë duke kaluar në verifikime shtesë, një zëdhënës i Ambasadës së SHBA-së në Kosovë tha për REL-in se SHBA-ja është e përkushtuar t’i kompletojë brenda një viti verifikimet shtesë për këta qytetarë.

“Ne jemi të përkushtuar që t’i përfundojmë të gjitha përpjekjet e shqyrtimit dhe verifikimit dhe – nëse kërkohet – [edhe] zhvendosjen e afganëve individualë, që aktualisht po u nënshtrohen procedurave shtesë në Kosovë brenda kornizës kohore 365-ditore, të cilën Qeveria e Kosovës e ka vendosur bujarisht”, thuhet në përgjigjën e njërit prej zëdhënësve të Ambasadës së SHBA-së në Prishtinë.

“Për ata individë që nuk do të jenë në gjendje të udhëtojnë në Shtetet e Bashkuara, ne do të punojmë me partnerët ndërkombëtarë për t’i identifikuar vendet që do t’i pranojnë këta afganë”, shtoi ai.

Zëdhënësi nuk dha detaje se cilat mund të jenë ato vende.

Asnjë afgan i interesuar të qëndrojë në Kosovë

Në Ministrinë e Punëve të Brendshme të Kosovës thonë se, bazuar në marrëveshjen e saj me SHBA-në dhe NATO-n, çdo afgan që është në Kosovë mund të qëndrojë vetëm një vit.

“Deri më tani, asnjëri nga qytetarët afganë nuk ka aplikuar për qëndrim në Kosovë”, tha MPB-ja në një deklaratë të shkruar për Radion Evropa e Lirë.

Duke cituar burime brenda administratës amerikane, gazeta amerikane The Wall Street Journal raportoi javën e kaluar se “më pak se dhjetë afganë kanë dështuar t’i kalojnë verifikimet shtesë”, duke e pasur të pamundur zhvendosjen në SHBA.

Po sipas këtij mediumi, në kampin Bondsteel rreth 90 persona të tjerë janë duke kaluar nëpër procedura të njëjta të verifikimit.

Sirrs: Të përshpejtohet verifikimi

Njëri nga afganët që po kalon nëpër procese shtesë të verifikimit, ka asistuar në vitet ‘90 ish-analisten për Lindjen e Mesme, Julia Sirrs, derisa ajo punonte për Agjencinë amerikane të Inteligjencës së Mbrojtjes (DIA) në Afganistan.

Duke folur për REL Sirrs nuk komenton sa i takon personit në fjalë, por thotë se administrata amerikane duhet të përshpejtojë procesin e verifikimit të afganëve, të evakuuar vitin e kaluar.

“Unë e kuptoj që administrata e [presidentit Joe] Biden po merret me një numër të madh individësh, për të cilët duhet proceduar, dhe se Departamentit të Shtetit iu lejua të kishte mungesë të madhe të stafit gjatë administratës së mëparshme. Unë besoj se zyrtarët aktualë të Departamentit po punojnë për përmirësimin e kësaj situate dhe përfshirja e personelit shtesë duhet të ndihmojë në përshpejtimin e përpjekjeve të verifikimit dhe zhvendosjes [së afganëve]”, thotë Sirrs.

Pas marrjes së pushtetit nga talibanët, nga Afganistani u larguan rreth 135 mijë afganë.

Ata janë vendosur përkohësisht në disa vende të treta derisa t’iu përfundojnë procedurat ligjore për shpërngulje të përhershme në Shtetet e Bashkuara dhe vende të tjera të Perëndimit./REL/ KultPlus.com

Kriza e urisë pushton Afganistanin, nëna shet një nga binjakët e sapolindur

Një nënë afgane është detyruar të shesë një nga binjakët e saj të porsalindur, në këmbim të parave të cilat më pas, i ka përdorur për të blerë ushqim për binjakun e mbetur dhe pjesëtarët e tjerë të familjes.

Gruaja 40-vjeçare, nga provinca veriore e Jawzjan-it, ia shiti foshnjën një çifti pa fëmijë, në këmbim të vetëm 104 dollarëve, të cilat ajo shpresonte se do t’i mjaftonin për të blerë ushqim për të paktën gjashtë muajt në vazhdim.

Nëna ka rrëfyer se kishte planifikuar t’i mbante të dy fëmijët, por varfëria e skajshme e ka detyruar atë që të merrte të vendim drastik dhe të dhimbshëm.

Aktualisht, Afganistani po kalon një krizë urie, e cila sa vjen e përkeqësohet, duke e vënë popullin para një sfide të rëndë.

OKB ka paralajmëruar se më shumë se gjysma e popullsisë së Afganistanit do të përballet me urinë këtë dimër, problem i cili nisi pas largimit nga vendi të një sërë organizatash bamirëse, kohë kur talebanët rimorën kontrollin në vend. / KultPlus.com

Largohen nga Kosova edhe 51 afganë tjerë

Këtë të diel janë larguar edhe 51 qytetarë nga Afganistani të cilët kanë qenë të strehuar në Kosovë.

Lajmin e ka dhënë ministri i Brendshëm, Xhelal Sveçla, përmes një shënimi në Facebook.

“Sapo u përshëndetëm me 51 qytetarë afganë, të cilët i strehuam përkohësisht për disa javë në Republikën e Kosovës. Si pjesë e marrëveshjes me Qeverinë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, ata do të vazhdojnë rrugëtimin e tyre për një jetë më sigurt dhe më të mirë në SHBA”, është shprehur Sveçla.

Ministri i Brendshëm thotë se do të vazhdojë bashkëpunimi me NATO-n për transferimin e afganëve nga Kosova.

“Qeveria e Kosovës, bashkë me NATO-n dhe Qeverinë e SHBA-ve, do të vazhdojë bashkëpunimin edhe më tutje, për të realizuar me sukses transferimin e qytetarëve afganë nga Kosova për në vendet e tjera”.

Sveçla shton më tej se Kosova do të ndihmojë në ndërtimin e paqes dhe stabilitet në rajon.

“Jemi të përkushtuar për një shoqëri demokratike dhe që bashkë me aleatët tanë të ndihmojnë në ndërtimin e paqes dhe stabilitet në rajon dhe më gjerë”, ka shkruar tutje Xhelal Sveçla.

Nga Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës “Adem Jashari”, të enjten ishin larguar drejt Mbretërisë së Bashkuar edhe 117 shtetas afganë, të cilët  ishin strehuar në Kosovë. / KultPlus.com

“Jeni me fat që nuk iu prenë kokat”, gazetarët në Afganistan tregojnë për rrahjet nga talibanët

Gazetarët në Afganistan thonë se ata janë rrahur, ndaluar dhe fshikulluar nga talibanët kur përpiqeshin të mbulonin protestat.

Fotografitë që qarkullojnë në internet tregojnë dy gazetarë nga gazeta ‘Etilaatroz’ me rrahje dhe mavijosje pas arrestimit të tyre në kryeqytetin Kabul.

Njëri prej tyre, Taqi Daryabi, tha për BBC se ai ishte dërguar në një stacion policie të rrethit ku u godit me shkelma dhe u rrah.

Zoti Daryabi, së bashku me fotografin e Etilaatroz, Nematullah Naqdi, kishte mbuluar një protestë të grave në Kabul të mërkurën.

Më pas, ata u dërguan në një stacion policie, ku thonë se u rrahën me shkopinj, kabllo elektrike dhe kamxhik. Disa orë më vonë, ata u lanë të lirë nga talibanët, pa asnjë shpjegim.

“Ata më çuan në një dhomë tjetër dhe më vunë prangat pas meje”, tha ai për BBC në Kabul. “Vendosa të mos mbrohem sepse mendova se do të më rrihnin edhe më keq, kështu që u shtriva në dysheme në një pozicion për të mbrojtur pjesën e përparme të trupit tim.

“Tetë prej tyre erdhën dhe filluan të më rrahin … Duke përdorur shkopinj, shkopinj policie, gome, çfarëdo që kishin në duar. Plaga në fytyrën time është nga këpucët ku më goditën me fytyrë.”

“Unë isha pa ndjenja pas kësaj kështu që ata ndaluan. Më çuan në një ndërtesë tjetër ku ishin qelitë dhe më lanë.”

Daryabi tha se kishte rënë pa ndjenja pas rrahjes dhe se pas rreth dy orësh ai ishte liruar.

“Unë mezi mund të ecja, por ata po na thoshin të ecnim shpejt. Kisha dhimbje shumë të mëdha.”

Nematullah Naqdi tha se luftëtarët talibanë ishin përpjekur t’i merrnin aparatin e tij, sapo ai filloi të merrte fotografi të protestës.

“Një nga talibanët më vuri këmbën në kokë. Ata më goditën me kokë … Mendova se do të më vrisnin”, tha Naqdi për agjencinë e lajmeve AFP.

Kur ai pyeti pse po e rrihnin, ata i thanë: “Ju jeni me fat që nuk iu prenë kokat”. / KultPlus.com

Sërish protesta në Afganistan, burrat dhe gratë sfidojnë urdhrin e talibanëve

S’kanë të ndalur protestat në Afganistan. Qytetarët dolën në rrugë në zona të ndryshme të vendit në kërkim të më shumë lirive dhe për respektimin e të drejtave të njeriut, duke sfiduar kështu urdhrin e talibanëve për të qëndruar në shtëpi dhe në heshtje.

Shumë protestues u grumbulluan pranë ambasadës së Pakistanit në Kabul dhe militantët qëlluan në ajër për t’i frikësuar dhe shpërndarë ata. Skena të ngjashme u raportuan në provincën Parwan dhe atë Nimruz. Ka pasur edhe raportime për dhunë të tepruar, kryesisht ndaj dy gazetarëve që po mbulonin protestën e grave pranë një stacioni policie.

Talibanët kanë ndaluar manifestimet që nuk janë të autorizuara nga Ministria e Drejtësisë. Në protestat e fundit, afganët thërrisnin dhe kishin slogane të tilla si “ne kërkojmë liri”, “armët nuk na e mbyllin gojën” dhe “vdekje Pakistanit dhe Amerikës”.

Në zona të ndryshme pati edhe manifestime nga vetëm gratë që kundërshtojnë qeverinë e re të talibanëve të përbërë nga vetëm burrat. Gjithashtu kërkojnë një rol në ekzekutivin e ri, vende pune, edukim dhe liri për të dalë jashtë shtëpisë pa nevojën e shoqërimit nga një burrë.

Ndërkohë, në Herat, një video e siguruar nga CNN shfaq talibanët teksa bëjnë një paradë me automjete ushtarake. Ato besohet se janë përdorur më përpara nga forcat afgane dhe dhuruar nga ushtritë ndërkombëtare. / KultPlus.com

SHBA reagon ndaj qeverisë së përkohshme të talebanëve

Shtetet e Bashkuara thonë se po analizojnë njoftimin e talebanëve për një qeveri të përkohshme në Afganistan dhe se “e kanë bërë të qartë qëndrimin se populli afgan meriton një qeveri gjithëpërfshirëse.”

“Ne do të vazhdojmë të kërkojmë nga Talebanët që të respektojnë angazhimin për të lejuar largimin e sigurt për shtetasit e huaj dhe afganët me dokumente udhëtimi, përfshirë lejimin e fluturimeve për avionët që janë gati shkojnë jashtë Afganistanit në destinacionet e mëtejshme për të cilat është rënë dakord,” i tha Zërit të Amerikës një zëdhënës i Departamentit të Shtetit.

“Ne gjithashtu përsërisim se presim që talebanët të japin siguri që territori afgan të mos përdoret për të kërcënuar ndonjë vend tjetër dhe të lejojë qasje humanitare në mbështetje të popullit afgan. Bota po e ndjek me vëmendje situatën”, tha zëdhënësi.

Talibanët shpallën të martën një qeveri islamike të përkohshme, duke thënë se ajo do të drejtohet nga Mullah Hasan Akhundi, një bashkëpunëtor i ngushtë i themeluesit të lëvizjes islamike, Mullah Omar.

Njoftimi erdhi një ditë pasi talebanët deklaruan se kishin pushtuar provincën veriore të Panjshirit, duke i dhënë fund bazës së vetme të rezistencës së armatosur ndaj sundimit të tyre në vendin e shkatërruar nga konflikti.

Zëdhënësi kryesor i talebanëve Zabihullah Mujahid tha në një konferencë shtypi në Kabul se të gjitha emërimet ishin në detyrë dhe se krerët e ministrive të tjera do të emërohen së shpejti.

Akhund, që besohet të jetë në të 60-at, vjen nga provinca jugore afgane e Kandaharit, ku është themeluar lëvizja Talebane. Ai kishte udhëhequr këshillin drejtues të grupit, i cili kishte urdhëruar sulme kryengritëse kundër Shteteve të Bashkuara dhe forcave aleate gjatë gati 20 viteve të luftës.

Mulla Abdul Ghani Baradar, kreu i zyrës politike të grupit, do të shërbejë si zëvendëskryeministër në qeverinë e përkohshme. Sirajuddin Haqqani do të jetë ministër i brendshëm.

Amir Khan Muttaqi do të jetë ministër i jashtëm dhe Mohammad Yaqoob, i biri i Omarit, do të jetë ministri në detyrë i mbrojtjes, shtoi zëdhënësi Mujahid.

Haqqani është kreu i rrjetit Haqqani, i përfshirë nga Shtetet e Bashkuara në listën e organizatave terroriste globale.

Uashingtoni ka ofruar një shpërblim prej 10 milionë dollarësh për informacionin që ndihmon për arrestimin e Haqkanit nën akuzat për drejtimin e sulmeve vdekjeprurëse kundër forcave amerikane dhe aleate në Afganistan. SHBA e denoncon rrjetin Haqqani si “grupi kryengritës më vdekjeprurës dhe më i sofistikuar”.

Shefi i talebanëve Hibatullah Akhundzada do të jetë udhëheqësi suprem i përgjithshëm i qeverisë, ose “Emiratit Islamik të Afganistanit,” tha Ahmadullah Wasiq, ministri në detyrë i informacionit, ndërsa fliste me gazetarët pas konferencës për shtyp të së martës.

Grupi radikal rimori pushtetin në Kabul muajin e kaluar pasi pushtoi pjesën tjetër të vendit në një javë përparimi të shpejtë në fushën e betejës ndërsa trupat amerikane dhe aleate tërhiqeshin nga vendi. Mungesa e mbështetjes vendimtare ushtarake të huaj çoi në kolapsin e forcave të qeverisë afgane.

Talebanët që atëherë kanë siguruar afganët dhe vendet e huaja se do të vendosin një “qeveri gjithëpërfshirëse” në vend dhe nuk do të rikthejnë sundimin e tyre të ashpër islamik të viteve 1990, të shoqëruar nga një sistem brutal i drejtësisë dhe ndalimi i grave dhe vajzave nga jeta publike. Deri tani, të gjithë personat e emëruar në kabinetin kujdestar janë anëtarë talebanë.

Presidenti amerikan Joe Biden, kur u pyet të hënën nëse administrata e tij do të njihte talebanët, tha: “Jo. Është një rrugë e gjatë.”

Të martën, sekretarja e shtypit e Shtëpisë së Bardhë Jen Psaki përsëriti se nuk kishte nxitim për njohje.

“Do të varet nga hapat që ndërmarrin talebanët. Të gjithë, përfshirë Shtetet e Bashkuara, do të shikojnë nëse do të lejohen qytetarët amerikanë dhe qytetarët e vendeve të tjera të largohen, nëse lejojnë individët që duan të largohen nga vendi të largohen, si i trajtojnë gratë dhe vajzat në të gjithë vendin. “

SHBA dhe komuniteti global në përgjithësi u kanë kërkuar talebanëve të sigurojnë mbrojtjen e të drejtave të njeriut, të ndërpresin lidhjet me terroristët e Al-Kaidës dhe të përfshijnë në përfaqësim të gjitha etnitë afgane nëse duan të mbeten pjesë e bashkësisë ndërkombëtare.

Kombet e Bashkuara theksuan të martën, ndërsa reaguan ndaj njoftimit të talebanëve, se vetëm një zgjidhje e negociuar dhe gjithëpërfshirëse do të sjellë paqe të qëndrueshme në Afganistan.

“OKB -ja mbetet e angazhuar për të kontribuar në një zgjidhje paqësore; mbështetja e të drejtave të njeriut të të gjithë afganëve, veçanërisht grave dhe vajzave; nxitja e zhvillimit të qëndrueshëm; dhe sigurimi i ndihmës humanitare jetike dhe mbështetja kritike për civilët në nevojë”, tha zëdhënësi i OKB -së Farhan Haq në konferencën e përditshme të shtypit në Nju Jork.

Michael Kugelman, zëvendës drejtor i programit të Azisë në Qendrën Wilson, vuri në dukje se në të gjitha pozicionet kryesore janë emëruar udhëheqësit talebanë. “Nuk është aspak gjithëpërfshirëse dhe kjo nuk është për t’u habitur. Talebanët nuk kishin lënë kurrë të kuptohej se mes ministrave të kabinetit të tij do të përfshiheshin elementë të tjerë përveçse nga lëvizja e tyre,” shkruante Kugelman në Twitter.

Të paktën 10 persona në kabinetin 33-anëtarësh Talebanë të shpallur të martën ishin pjesë e ekipit të grupit që negocioi marrëveshjen e paqes të shkurtit 2020 me SHBA-në, që i hapi rrugën tërheqjes së të gjitha forcave të huaja nga gati 20 vjet luftë në Afganistan. Tërheqja ushtarake përfundoi më 31 gusht, në përputhje me direktivat e presidentit Biden. / KultPlus.com

Talebanët fshijnë muralen ikonike të ArtLords

Një murale ikonike e realizuar në Kabul nga grupi i artistëve ArtLords pas marrëveshjes së Dohas është fshirë nga talebanët, njoftoi në Twitter një prej autorëve Omaid H. Sharifi, i cili ka lënë Afganistanin me familjen e tij këto ditët e fundit.

“Ata kanë filluar. Talebanët kanë filluar të pikturojnë mbi pikturat tona murale. Ata kanë filluar me atë murale historike që shënoi nënshkrimin e marrëveshjes së Dohas. Muralja e Baradar Khalilzad është zhdukur. Në vend të saj një shkrim bardh e zi që thotë “Mos i beso propagandës së armikut”, një citim nga Mullah Haibatullah”, shkroi artisti duke postuar një fotografi të veprës ashtu siç ishte pranë imazhit të murit pas kalimit të talebanëve.

Vepra, e cila u bë një nga imazhet simbolike të marrëveshjeve të shkurtit 2020, portretizoi të dërguarin special të Trump për Afganistanin, Zalmay Khalilzad, duke i shtrirë dorën Mullah Abdul Ghani Baradar. / KultPlus.com

EPA/HEDAYATULLAH AMID

Talebanët kërkesë Uashingtonit për prani diplomatike në Kabul

Talebanët i kanë kërkuar SHBA-së që të mbajë një prani diplomatike në Afganistan pas përfundimit të tërheqjes së saj, e planifikuar më 31 gusht, por Uashingtoni ende nuk ka marrë një vendim, njoftuan zyrtarë amerikanë.

Sipas këtyre zyrtarëve, udhëheqësit e lëvizjes islamike, që morën pushtetin në Kabul në mes të gushtit, duan që vendet e tjera të mbajnë hapur ambasadat e tyre pas 31 gushtit, përfshirë SHBA.

Megjithatë, ushtria amerikane do të largohet përgjithmonë të martën dhe, si rrjedhojë, nuk do të jetë më në gjendje të garantojë sigurinë e diplomatëve që presidenti Joe Biden do t’u kërkonte të qëndronin në vend, raporton ATSh.

Në këto kushte dhe ndërsa Uashingtoni është ende larg njohjes së një qeverie të ardhshme të udhëhequr nga talebanët, a mund të ruhet një prani diplomatike amerikane?

“Debati po vazhdon brenda administratës Biden”, thanë zyrtarët.

Ata siguruan se një vendim mund të shpallet në fillim të javës tjetër, domethënë pak para përfundimit të tërheqjes amerikane. / KultPlus.com

Mbi 100,000 njerëz janë evakuuar nga Afganistani

Më shumë se 5,000 qytetarë amerikanë janë evakuuar në mënyrë të sigurt nga Afganistani, ka bërë të ditur të premten, gjenerali amerikan William Taylor.

Data 31 gusht është afati i fundit për tërheqjen e plotë të trupave amerikane nga Afganistani.

Sipas Taylor në total numri i njerëzve të cilët janë evakuuar nga Afganistani deri më tani si pjesë e misionit të evakuimit, është 111,000.

Ai ka thënë se edhe 5,400 persona janë ende duke pritur në aeroportin e Kabulit për të ikur nga Afganistani.

Gjatë të enjtes janë kryer dy sulme me bombë dhe armë zjarri jashtë aeroportit të Kabulit, si pasojë e të cilave mbetën të vdekur të paktën 100 persona.

Në mesin e të vrarëve raportohet se janë rreth 90 afganë dhe 13 anëtarë të shërbimit ushtarak amerikan.

Përgjegjësinë për sulmin e ka marrë grupi Shteti Islamik.

Pentagoni ndërkohë ka deklaruar se sulmet e IS-is nuk do ta ndalin SHBA-në që të kryejë evakuime deri në ditën e fundit kur duhet të largohen. / KultPlus.com

Lufta 20-të vjeçare në Afganistan përmes fotografive

Ofensiva e shpejtë talebane dhe tërheqja kaotike e trupave amerikane shënuan fundin e një lufte 20 vjeçare.

Disa muaj pas zgjedhjes së tij, Joe Biden njoftoi tërheqjen e të gjitha forcave të armatosura deri më 11 shtator, 20 vjetori i sulmit terrorist në Kullat Binjake. Kostoja për amerikanët ishte e lartë, pasi më shumë se 2400 ushtarë humbën jetën, ndërsa shpenzimet tejkaluan 2.26 trilionë dollarë, transmeton KultPlus.

Marrëveshja e kushtëzuar e paqes e nënshkruar në shkurt 2020 kishte për qëllim të hapte rrugën për përfundimin e konfliktit. Sidoqoftë, bisedimet pasuese midis qeverisë afgane dhe talebanëve për ndarjen e pushtetit dështuan pasi angazhimi i Joe Biden për një tërheqje të plotë nga Afganistani i bëri talebanët më pak tolerantë.

Talebanët pushtuan Kabulin më 15 gusht. Luftimet nga militantët ekstremistë islamikë kanë çuar në evakuimin e pothuajse të gjithë diplomatëve amerikanë me ndihmën e mijëra trupave të dërguara përsëri në Afganistan për të ndihmuar evakuimin.

Në sfondin e skenave të afganëve të dëshpëruar që përpiqen të bëjnë çmos për të arritur në aeroportin e Kabulit, Presidenti Biden mbrojti vendimin e tij për të tërhequr trupat. “Unë jam presidenti i katërt që drejtoj praninë ushtarake amerikane në Afganistan – dy republikanë, dy demokratë. Unë nuk do ta trashëgoj këtë luftë te i pesti” tha ai.

Më poshtë është një përmbledhje fotografike në luftën që zgjati më shumë se Lufta e Parë Botërore, Lufta e Dytë Botërore dhe Lufta e Koresë së bashku. / KultPlus.com

Khaled Hosseini: Është thjesht zemërthyese të shohësh flamurin taleban të valëvitet mbi atë qytet

Menjëherë pas mbulimit mediatik të ngjarjeve tronditëse në Afganistan, ku talebanët morën pushtetin, shumë njerëz rikujtuan disa prej romaneve bestseller mbi jetën në Afganistan.

Në një intervistë për CNN, autori flet për kthimin e talebanëve në pushtet, çfarë përgjegjësie ka SHBA -ja ndaj Afganistanit dhe çfarë dëshiron që njerëzit të kuptojnë për vendin e tij, transmeton KultPlus.

“Është e trishtë. U zgjova një ditë, ndeza telefonin dhe pashë që Kabuli kishte rënë. Unë kam qenë në Afganistan disa herë që nga 11 shtatori dhe vendosja e amerikanëve në Afganistan, dhe është absolutisht shqetësuese. Kam një lidhje shumë të fortë emocionale me vendin, qytetin, njerëzit e tij. Në fakt nuk kam jetuar në Afganistan që nga viti 1976, por vitet formuese i kalova atje. Është thjesht zemërthyese të shohësh flamurin taleban të valëvitet mbi atë qytet,” tha ai kur u pyet se si u ndje që Kabuli është në duart e talebanëve sërish.

Hosseini shtoi se miqtë dhe familjarët e tij “janë shumë të shqetësuar për sigurinë e tyre, për sigurinë e miqve, për të ardhmen e vendit, për çfarë do të thotë ardhja e talebanëve tani për të drejtat e shumta dhe përfitimet që janë arritur gjatë 20 viteve të fundit”.

Në lidhje me përgjegjësinë e SHBA-së, ai tha:

“Unë fillimisht mbështeta operacionin amerikan në Afganistan – miliona afganë e mbështetën. Kishte ankesa legjitime për mënyrën se si amerikanët bënin biznes në Afganistan. Kishte incidente gjatë viteve që gërryen një pjesë të vullnetit të mirë afgan dhe besimin e amerikanëve. Por në pjesën më të madhe, shumica e afganëve kuptuan se prania amerikane në Afganistan ishte mbrojtja kundër rënies së vendit në duart e kryengritësve. Presidenti Biden mbajti një fjalim ditën tjetër dhe mendoj se do ta pyesja: Cila është trashëgimia e 20 viteve? Për çfarë u bë e gjitha?“, transmeton tutje KultPlus.

Ai theksoi se aganët “janë nën mëshirën e një grupi që SHBA -ja e ka cilësuar si një grup terrorist, i cili zbatoi terror mbi njerëzit afganë në mesin e viteve ’90 dhe e bëri Afganistanin një strehë të sigurt për grupet terroriste. Pra, është një pilulë shumë e hidhur për ta gëlltitur. Dhe nga perspektiva afgane, është e vështirë t’i fajësosh ata për ndjenjën e tradhtisë.”

Shkrimtari tha se ndihet i bekuar që u ka mundësuar shumë njerëzve të njohin Afganistanin përmes librave të tij. Përpos tyre, të cilët i konsideron si një dritare për të njohur Aganistanin, ai sugjeron edhe të tjerë autorë.

“Fariba Nawa, e cila është një gazetare dhe një shkrimtare e mrekullueshme, ka shkruar një libër të “Opium Nation: Child Brides, Drug Lords, and One Woman’s Journey Through Afghanistan”. Është një kujtim familjar për tregtinë e opiumit në Afganistan. Ai gjithashtu siguron një perspektivë mbi Afganistanin gjatë 30 viteve të fundit. Për ata që duan të kuptojnë jo vetëm historinë afgane, por edhe përvojën e afganëve që jetojnë në mërgim, unë do të rekomandoja Tamim Ansary “West of Kabul, East of New York.”

Përsa i përket regjimit të ri të talebanëve, të cilin këta të fundit e kanë përshkruar se do të jetë ndryshe, shkrimtari është skeptik.

“Jam shumë skeptik. Ne mendojmë se talebanët duhet ta provojnë me vepra dhe jo me fjalë. Vëmendja e botës është te talebanët tani, kështu që nuk është për t’u habitur që ata thonë se do të respektojnë të drejtat e njeriut dhe se do të respektojnë të drejtat e grave. Ata janë shumë të kujdesshëm dhe thonë “brenda kufijve të ligjit islam”, megjithatë, kjo fjali është plotësisht e hapur për interpretim”. / KultPlus.com

Khaled Hosseini, is an Afghan-born American novelist and physician. He is a citizen of the United States where he has lived since he was fifteen years old. ?? Tim Knox / eyevine Contact eyevine for more information about using this image: T: +44 (0) 20 8709 8709 E: [email protected] http:///www.eyevine.com

Rrëfimi i oficerit shqiptar që shërbeu në Afganistan dhe humbi shokun e ngushtë në luftë: Afganët është dashur të bëjnë rezistencë

“Edhe pse përpara se të nisemi për një mision ne trajnohemi dhe studiojmë për kulturën, ritualet dhe traditat e vendit ku do të shkojmë, në Afganistan gjeta shumë gjëra të reja që ti i kupton dhe i mëson vetëm kur i prek nga afër. Kur shkova në shtëpitë e tyre kuptova që ata ishin një popull aq mikpritës, në mënyrën e tyre, por të pakursyer”, thotë që në krye të bisedës për Gazetasi.al Denis Deliu, oficer i forcave speciale të ushtrisë i cili ka marrë pjesë gjatë dy misioneve në vijën e parë të sulmit në Kandahar të Afganistanit.

Denisi i cili është trajnuar për 7 vite me radhë nga Forcat Speciale Amerikane “Navy Seal”dhe “Green berets” e që tashmë nuk gjendet më në këtë detyrë, rrëfen që në kontaktet me pjesën tjetër të popullsisë, tregtarë, këpucarë, berberë dhe afganas të thjeshtë, kishte gjithmonë biseda apo episode që i kishin ngelur në mendje dhe që e linin të kuptonte shumë gjëra për atë popull.

“Një ditë po ktheheshim nga një detyrë e largët. Afër bazës kishte dy grupe me fëmijë të moshës 6-7 vjeç, njëri me çanta shkolle që dukej se sapo kishin mbaruar mësimin, dhe një grup tjetër që po rrinin përtej. Fëmijët nga grupi i dytë filluan të na gjuanin me gur në momentin që ne kaluam pranë tyre ndërsa fëmijët që ktheheshin nga shkolla na përshëndetën me duar.

Ishte një episod i shkurtër, por që më tregoi shumë për atë popull dhe për rëndësinë që kishte arsimi atje”, tregon Denisi për Gazetasi.al.

Për ta përforcuar më tej, ai rrëfen që edhe kur forcat e koalicionit zbrisnin nëpër fshatrat që nuk kishin shkolla dhe u bënin dhurata familjeve vendase, sapo largoheshin, ata nisnin sërish t’i godisnin me gurë, sepse në qasjen e tyre, forcat speciale ishin “pushtuesit.”

“Problemi kryesor ishte mungesa e shkollimit, sepse nëse do të arsimoheshin, ata do të kuptonin ndryshimin dhe do fillonin ta pëlqenin atë.

Talibanët i kishin frymëzuar kundra nesh dhe  pesha jonë ishte shumë e madhe pasi duhej t’u vërtetonim që ne ishim atje për sigurinë e tyre dhe jo për t’u bërë keq. Duhej të ishim të sjellshëm me ta dhe t’i ndihmonim të zgjidhnin problemet.

Ata nuk e dinin se si ishte ndryshimi prandaj ishin pro tyre. Kur shihnin se ne po i ndihmonim, disa syresh filluan që të bashkëpunonin me ne”, vijon ai.

Duke qenë gjithë kohës në luftë, talibanët evoluan edhe në taktika. Tashmë ata kishin nisur që të fusnin brenda strukturave të shtetit njerëz të infiltruar që bashkëpunonin me forcat e koalicionit,të cilët merrnin trajnimin e Amerikës, Shqipërisë, Anglisë duke qenë në dijeni të çdo gjëje.

Në 20 shkurt të vitit 2012, gjatë kohës që Denisi ishte në misionin e njohur si “Eagle 4”, një polic i veshur me uniformë afgane por i infiltruar nga talibanët, i qëlloi nga prapa kurrizit. Denisi humbi shokun e tij të ngushtë, kapiten Feti Voglin.

“Në momentin kur humbëm shokun tonë, ne forcat shqiptare ndryshuam të gjitha rregullat me popullsinë, policinë dhe ushtrinë. Nuk kishim më besim tek ta edhe pse e vijonim bashkëpunimin.

Ishim mosbesues edhe pse rregullat e mirësjelljes nuk i humbëm kurrë por në fund të ditës besonim veç njëri-tjetrin dhe forcat e koalicionit.”

Ta prekësh Afganistanin nga afër në një mision të tillë, është një panoramë që nuk mund të imagjinohet shumë lehtësisht pasi atëbotë peripecitë, ashtu si edhe varfëria, ishin më të mëdha.

Ata vuanin për kushtet më minimale, nuk kishte energji elektrike dhe as ujë. Kandahari ishte një provincë e madhe ku gjithçka ishte e ndërtuar me qerpiç, baltë. Por megjithatë, kur shkoje në shtëpitë e tyre të gjithë të nxirrnin çaj dhe një pite të përgatitur vetëm me brum dhe kripë. Nuk kurseheshin asnjëherë.

Gjatë gjithë kohës ne ishim të pajisur me antiplumb, helmeta dhe armatim, por kur dilnim nga baza dhe zbrisnim në tokë për të bërë takime me të parin e fisit, ishte shumë e vështirë, kjo jo veç për faktin që ishim gjithë kohës të rrethuar me të panjohur por aty sulmi mund të binte kurdo.

Vendi ishte i gjithi me mina dhe ne i besonim shumë qenit antieksploziv i cili ecte përpara nesh. Duhej një guxim dhe një vigjilencë e jashtëzakonshme.”

Duke qenë pjesë e një misioni të tillë dhe duke jetuar në atë zonë,krijimi i miqësive me afganët ishte shpesh i pashmangshëm.

“Shumicën e kontakteve që i kishim besnike ishin përkthyesit që punonin me forcat speciale, të cilët ishin më të përzgjedhur e që kishin kaluar të gjithë filtrat sepse do të merrnin pjesë në operacione sekrete që mund të dekonspiroheshin.

Kishte përkthyes afganë-afganë që jetonin në Kandahar, por që vinin nga Kabuli ose nga qytetet e tjera për shkak se të afërmit, fqinjët dhe shokët e tyre duhej të mos e merrnin vesh që punonin me forcat e koalicionit dhe përkthyes afganë- amerikanë me pasaportë amerikane që ishin tërësisht të besueshëm.”

“Ne trajnuam njerëz që të luftonin për ndryshimin. Në 2014, kur isha në misionin e fundit, i lamë vetë ato të drejtonin misione, të vendosnin vetë objektivat, të merrnin kontrollin gjë që siç duket nuk u arrit siç duhet. Afganët të paktën duhet të kishin bërë më shumë rezistencë.

“Ne kemi luftuar kundra talibanëve dhe tashmë e imagjinoj se si është situata atje. Të jesh gjithë kohës nën trysninë e armëve është shumë e vështirë. Tani nuk ka më rend dhe siguri, do sundojë ligji i më të fortëve dhe më të fortët janë talibanët.”

“Unë besoj tek mirësia e atij populli dhe ndihem krenar që do t’i mikpresim ata afganë që shërbyen pranë nesh në shërbimet tona, njerëz që kanë punuar me forcat e koalicionit, sepse ne vetë e kemi provuar si popull migrimin edhe pse nuk kishim luftë. Ata i pret vdekja pasi talibanët i konsiderojnë si tradhëtarë afganët që kanë bashkëpunuar.”

“Përtej kësaj, Shqipëria është pjesë e NATOS dhe ka përgjegjësi për këta njerëz si edhe për t’iu përgjigjur aleancës.”

“Shqipëria duhet të fuqizojë institucionet e sigurisë. Nuk përjashtohet mundësia që me elitën të futen dhe talibanë të infiltruar  por mendoj që ne i kemi kapacitetet njerëzore dhe operacionale që t’i verifikojmë dhe t’i mbajë të kontrolluar. Mund t’i marrin në pyetje, mbi trajnimet e tyre, mbi përgatitjen ushtarake për të patur një pasqyrë të qartë”, thotë ushtaraku shqiptar që shërbeu në Afganistan”

Për Denisin, afganët janë një popull i zgjuar dhe me zemër të madhe që po vuajnë për shkak të pasivitetit të klasës politike dhe influencës së Pakistanit. / KultPlus.com

Qeveria e Kosovës zgjeron listën e afganëve që do të strehojë përkohësisht

Qeveria e Kosovës ka marrë vendim për ndryshimin dhe plotësimin e pikës 2 të vendimit të Qeverisë Nr.01/26 , për mbrojtjen e personave të rrezikuar nga konflikti në Afganistan.

Qeveria e Kosovës ka mbajtur mbledhjen e 28-të me radhë, në të cilën miratoi vendimin për ndryshimin dhe plotësimin e vendimit për çështjen e afganëve.

“Qeveria ka mbajtur mbledhjen e saj të 28-të, kësaj radhe në formë elektronike, në të cilën është miratuar vendimi për ndryshimin dhe plotësimin e pikës 2 të Vendimit të Qeverisë Nr. 01/26 të datës 16.08.2021 për ofrimin e mbrojtjes së përkohshme dhe të menjëhershme personave të rrezikuar nga konflikti i brendshëm në Afganistan”, thuhet në njoftimin e Qeverisë.

Sipas këtij vendimi, mbrojtje e përkohshme dhe e menjëhershme do t’iu ofrohet personave të kualifikuar nën grupin P2 (me prioritet të dytë dhe familjeve të tyre).

“Sipas vendimit të miratuar sot, përpos personave që janë në proces të aplikimit për Special Immigrant Visa (Vizave të Veçanta Imigruese) të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, mbrojtje të përkohshme dhe të menjëhershëm do t’i ofrohet edhe personave të kualifikuar nën grupin P2 (klasifikim i veçantë i përcaktuar nga Departamenti i Shtetit Amerikan si Prioriteti 2), përfshirë familjarët e këtyre dy grupeve”, njofton zyra e kryeministrit. / KultPlus.com

Foshnja që u bart dorë më dorë është ribashkuar me familjen e saj

Të enjtën në Aeroportin e Kabulit është bartur një foshnje dorë më dorë në mënyrë që të largohet nga regjimi i ri i talebanëve nën të cilin ra Afganistani. Videoja ku shihet foshnja duke u bartur raportohet se është ribashkuar me familjen e saj.

Në video shihet momenti kur foshnja kapet nga trupat ushtarake të SHBA’së pasi kaloi rrethojat me gjemba.

“Foshnja që shihej në video është dërguar tek shërbimi mjekësor”, thotë Major James Stenger, raporton NY Times.

Tutje, zëdhënësi i Marinsave konfirmoi “Mund të konfirmoj se foshnja u ribashkua me babanë e tyre dhe është e sigurt në aeroport”.

“Ky është një shembull i vërtetë i profesionalizmit të marinsave në vend, të cilët po marrin vendime të shpejta në një situatë dinamike në mbështetje të operacioneve të evakuimit,” tha ai. / KultPlus.com

Shqiptarët e Afganistanit, sykaltërit që jetojnë mes këngëve dhe valleve

Kemi të bëjmë me një rast unik të ekzistencës së paraardhësve tanë ilirë. Në një cep të botës me mijëra kilometra larg ekziston një popullsi që ka mbajtur gjallë karakteristikat, gjuhën dhe zakonet pellazge dhe ilire. Kjo zonë ka rënë tanimë nën sundimin e talibanëve, duke bërë që shumë nga traditat e tyre të ndryshojnë.

Ekzistenca e ilirëve është në rajonin e Hindrokinës së madhe gjeografike në Qafiristab (sot Nuristan), një vend ku Afganistani, Pakistani, Kina dhe Taxhikistani bashkohen. Saktësisht ndodhet në zonën ku më parë u vra Bin Laden dhe u zbulua fillimisht nga skenaristi amerikan James Hilton, i cili realizoi një dokumentar të titulluar “Lost Horizons”.

Në maj 1983, Ernesto Skura shkroi në gazetën e Lidhjes arbëreshe së bashku me Antonio Bellushit një artikull me titull “Ilirët në Afganistan”. E njëjta gjë shkruhet edhe në librin “Arvanitasit” nga historiani i madh më prejardhje shqiptare, Aristides Kola, që përshkruan kohën e vendosjes së ilirëve në atë vend të largët.

Historia deri më sot tregon se ata janë pasardhës të 6000 luftëtarëve ilirë që u larguan nga vendi i tyre pas vrasjes së mbretit Kliti nga Aleksandëri i madh rreth vitit 300 p.e.s. Ata qëndruan aty, për shkak të distancës se nuk mund të ktheheshin në shtëpi dhe u vendosën në këtë rajon për gjithmonë, duke u detyruar të martoheshin më gratë në atë vend. Gjuha e tyre u quajt “burrashka” e cila ishte gjuha e burrave, ndërsa gratë flisnin gjuhë tjetër. Edhe në kohët e sotme kjo gjuhë quhet si më parë, por është vetëm e folur dhe jo e shkruar.

Karakteristikat e këtyre banorëve janë të ndryshme nga ato të pakistanezëve. Ata jetojnë më gjatë, kanë flokë ngjyrë kafe dhe bëjnë verë. Lugina ku ata jetojnë sot quhet “hundëza” dhe realisht është një pjesë e madhe tokë qe mbyllet me një nyje midis dy maleve që i rrethon.

Një tjetër mal pranë luginës është i mbuluar me akullnajat që rrëshqasin me kalimin e kohës. Ky mal quhet “rakoposhi”. Atje kultivohen perime, fruta dhe drithëra të ndryshme si, patate, bizele, tranguj, grurë, misër, elb, kajsi, dardha, mollë, pjeshkë, kumbulla, fiq dhe shalqi, produkte që vendasit nuk i kultivojnë. Banorët janë fermerë të shkëlqyer dhe kanë krijuar një sistem mahnitës dhe madhështor të ujitjes që vadisin tarraca të tëra me perime dhe fruta.

Njerëzit janë shumë miqësorë dhe të dobishëm për njëri-tjetrin. President i Hundëzës zgjidhet personi i cili cilësohet më i mirë dhe ai që ka ndihmuar njerëzit më shumë gjatë viteve, ndërsa festa kryesore e tyre është Viti i Ri diellor, të cilin ata e quajnë Narosh.

Këta njerëz janë shumë të ndryshëm në krahasim me pakistanezët me lëkurë të errët ose afganët dhe kinezët. Ata janë të bardhe dhe kanë faqet e kuqe. Shumica e tyre janë më sy të kaltër ose të gjelbër. Në lartësinë e maleve është një fis i madh i quajtur Kalash.

Zotat Kalash shfaqen në portat e tyre me një simbol që shpreh origjinën e tyre të lashtë të ilirëve dhe lidhjen e tyre me Aleksandrin e Madh, një dhi me dy brirë, ashtu si ishte edhe përkrenarja e Skënderbeut. Veshjet e tyre janë si të shqiptarëve në kohët e hershme, me poture dhe këmisha të zbukuruara.

Ndërsa vallet e tyre shoqërohen nga tinguj të baterisë dhe fyellit. Një vallëzim tradicional popullor është kërcimi i shpatave, që kërcehet gjithmonë nga burrat të cilët mbajnë të veshura rroba shumëngjyrëshe të quajtura “kamarbunde”.

Ky komunitet ka shumë histori dhe mite që tregojnë se ata jetojnë shumë të lumtur dhe të shëndetshëm për një kohë të gjatë. Ka edhe njerëz që kurrë nuk sëmurën apo të kenë ndonjë sëmundje.

Por cili është sekreti i jetës së gjatë dhe të shëndetshme të tyre?

Disa mite tregojnë se ata kurrë nuk hanë ushqim të përpunuar, por përkundrazi konsumojnë produktet që mbjellin në tokat e tyre. Ata konsumojnë veçanërisht kajsitë. Njerëzit shpesh habiten nga ajo që mësojnë për këtë popull (i njohur edhe si Burusho) që zakonisht jetojnë gjatë.

Ndërsa në Pakistan, jetëgjatësia mesatare e një personi është 67 vjeç, në Hundëza mosha 100 vjeçare nuk përbën plakje. Edhe në këtë moshë ata janë të fuqishme dhe të shëndetshme. Ata hanë ushqim dy herë në ditë, një mëngjes të shëndetshëm dhe një darkë të mirë pas perëndimit të diellit. Për më tepër, ata hanë fruta, perime, qumësht dhe djathë. Nuk ka kimikate ose acide në ushqimet e tyre.

Sëmundjet e ndryshme si tensioni nuk i njohin. Ata janë krejtësisht të paprekur nga sëmundjet e lidhura me stresin, duke u bërë krejtësisht imun ndaj tyre. Sipas hulumtimeve, kajsia e Luginës së Hundëzës thuhet të jetë sekreti i mungesës së tumoreve.

Ky komunitet ha sasi të mëdha të këtij fruti që është i pasur me amigdalin (vitamina B-17). Në vend që të shikojnë filma dhe të qëndrojnë brenda, ata ecin shumë. Gjithashtu, një herë në vit në një periudhë prej dy muajsh komuniteti i Hundëzës konsumon vetëm lëngun e kajsisë, duke përmbushur një traditë shumë vjeçare. Shumë ekspertë kanë treguar se mënyra e konsumimit është sekreti i jetëgjatësisë së tyre. / Oculus News / KultPlus.com

Gazetarja e CNN-it largohet me 300 afganë nga Kabuli: Nuk jam sy patrembur, frikësohesha çdo ditë

Gazetarja e vlerësuar me çmime e CNN-it, Clarissa Ward u largua nga Afganistani pas disa ditësh raportimi nga rrugët e Kabulit teksa Talebanët tashmë kanë marrë pushtetin në atë vend.

Ward njoftoi në Twitter rreth orës 4.25 të shtunën në mëngjes se kishte zbritur në Doha me ekipin e saj dhe rreth 300 refugjatë nga Afganistani.

“Shumë falënderime për të gjithë kujdesin dhe mbështetjen e tyre Forcës Ajrore Amerikane, e cila na transportoi, dhe Katarin, që na priti. Ne jemi shumë të lumtur”, shkroi Ward në Twitter.

Gazetarja raportoi për Talebanët dhe kishte situata më të tensionuara me anëtarët e atij grupi në Kabul, kujton The Hill. Një luftëtar i Talebanit gati sa nuk e kishte goditur gazetaren amerikane.

“Njerëzit thanë, “Kjo grua është sy e patrembur”, por unë me të vërtetë ju them se jo. Unë isha shumë e frikësuar dhe nuk më pëlqen të jem aty ku plumbat fluturojnë… Unë dridhem sa herë që dëgjoj një të shtënë. Unë i urrej të shtënat si të gjithë të tjerët”, tha Ward në një intervistë për The Hill.

Shumë gazetarë u larguan nga vendi në fillim të kësaj jave, ndërsa evakuimi i mijëra të huajve dhe afganëve që bashkëpunuan me faktorin ndërkombëtar vazhdon në aeroportin në Kabul. / KultPlus.com

Kurti mban takim me Nuland për çështjen e afganëve, SHBA do të mbulojë financiarisht strehimin e tyre

Kryeministri Albin Kurti, ka mbajtur një takim virtual me nën sekretaren e shtetit amerikan për Çështje Politike, Victoria Nuland, si dhe zv. sekretaren e shtetit, Wendy R. Sherman, lidhur me çështjen e strehimit të afganëve në Kosovë.

Një gjë të tillë e ka bërë me dije zyra e kryeministrit me anë të një komunikate dërguar medieve, teksa ka bërë të ditur se shpenzimet për të strehuarit do t’i mbulojë SHBA’ja.

“Ata shprehën vlerësimin e tyre të thellë për shtetet mike, duke përfshirë këtu edhe Kosovën, që kanë treguar vullnetin dhe ofruar gatishmërinë e tyre për të strehuar përkohësisht qytetarët afganë, aplikantë në procesin për ‘Viza Speciale të Imigrimit’ (SIV) në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Sherman potencoi se të gjitha shpenzimet nga strehimi i përkohshëm i qytetarëve afganë do të mbulohet nga qeveria amerikane”, thuhet ndër të tjera në komunikatë.

Në mbledhjen 26-të, Qeveria ka miratuar kërkesën e ministrit të Punëve të Brendshme, Xhelal Sveçla, për dhënien e mbrojtjes së përkohshme të personave të rrezikuar nga konflikti i brendshëm në Afganistan.

Ende nuk dihet numri i saktë i afganëve që do të strehohen në Kosovë, ndonëse ekspertë të fushës së sigurisë kanë vlerësuar se shteti mund t’iu bëjë vend rreth 3,500 personave.

Dy vendet të cilat janë përfolur për strehimin e personave që vijnë nga Afganistani është Parku Inovativ në Prizren, si dhe kampi i KFOR-it francez në Vushtrri. / Gazeta Express / KultPlus.com

A e dini që Afganistani ishte shteti i parë që e kishte njohur Kosovën?

Republika Islamike e Afganistaniti – shteti që së fundmi ra nën pushtetin e Talebanëve, ishte i pari që njohu shtetësinë e Kosovës. Kjo njohje erdhi pak orë pas shpalljes së Pavarësisë më 17 shkurt 2008.

Edhe pse në listën e njohjeve, zyrtarisht shteti i parë që njohu Kosovën figuron Kosta Rika, megjithatë në ditën e pavarësisë është raportuar se Qeveria e Kosovës njohjen e parë e mori nga Afganistani.

Ndër të parat shtete që njohën Kosovën pas Afganistanit e Kosta Rikës ishin Shqipëria, Shtetet e Bashkuara Amerikës, Mbretëria e Bashkuar, Turqia, Franca e të tjerë.

Tri ditë më parë, ish-presidenti i Ashraf Ghani u largua nga Afganistani pak kohë para se talebanët të merrnin nën kontroll kryeqytetin Kabul.

Kjo ndodhi vetëm pasi forcat e Shteteteve të Bashkuara të Amerikës filluan të largohen nga Afganistani.

SHBA intervenoi më 2001 në Afganistan, pak pas sulmeve të 11 shtatorit, ku hoqi Talebanët nga pushteti pasi këta të fundit refuzuan të bashkëpunojnë rreth luftës kundër terrorizmit.

Me t’u rrëzuar talebanët u themelua administrata e re demokratike në Afganistan. Administratë kjo që njohu Pavarësinë e Kosovës. / KultPlus.com

Presidentja Osmani me përfaqësues të tri organizatave të OKB-së diskutoi për strehimin e qytetarëve nga Afganistani

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka pritur sot në takim një delegacion të përbërë nga Ulrika Richardson, Koordinatore e Kombeve të Bashkuara për zhvillim, Erol Arduc nga UNHCR-ja dhe Anna Rostocka nga IOM me të cilët është diskutuar për përgatitjet e Kosovës për sistemimin e qytetarëve nga Afganistani në kuadër të Programit të Posaçëm të Vizave për Migrim të SHBA-ve.

Përfaqësuesit e të tri organizatave kanë falënderuar Presidenten Osmani për gatishmërinë e shtetit të Kosovës për strehimin e qytetarëve nga Afganistani dhe në të njëjtën kohë kanë ofruar mbështetje ndaj institucioneve të Kosovës për t`u dalë në ndihmë të strehuarve.

Presidentja Osmani nga ana tjetër ka përsëritur se Kosova është e hapur për qytetarët nga Afganistani.

“Ne jemi të hapur për t`i mirëpritur qytetarët nga Afganistani, sepse askush më mirë se ne nuk e njeh dhimbjen e tyre. Për më tepër këtë po e bëjmë bashkë me aleatin tonë strategjik- SHBA-në ”, ka theksuar Presidentja Osmani.  / KultPlus.com

Pamje nga Afganistani para talebanëve në vitet e 60-ta (FOTO)

Kush mendon se Afganistani ka qenë gjithmonë një vend i përfshirë nga lufta dhe larg kulturës perëndimore, e ka gabim.

Fotografitë e shkrepura nga Bill Podlich, profesor universiteti amerikan i transferuar në Kabul në vitin 1967, tregojnë jetën e afganëve në vitet ’60, përpara vendosjes së regjimit të talebanëve, transmeton KultPlus.

Në fotot me ngjyra, të publikuara nga bashkëshortja e Podlich, shikohen kopshte dhe parqe, gra të veshura me modën perëndimore, mrekulli arkitekturore dhe makina sportive që lëviznin në rrugë të shtruara.

Shumë nga strukturat në foto janë shkatërruar nga më shumë se 30 vite konflikti dhe pushtimi amerikan, pas atentateve të 11 shtatorit 2001, në Nju Jork, shkruan a2news. Për shembull, kopshtet Paghman, ku Podlich ka fotografuar dy vajzat e tij, nuk janë më.

Njëra nga vajzat, Peg Podlich, u shpreh: “Kur shoh fotot e shkrepura nga im atë, kujtoj Afganistanin si një vend me histori dhe kulturë të pasur. Është një eksperiencë e tmerrshme që të shohësh se si po vuan ai popull prej 40 vitesh”. / KultPlus.com

Khaled Hosseini: Makthi që afganët kishin frikë po shpaloset para syve tanë

Shkrimtari afgano-amerikan, Khaled Hosseini ka reaguar për situatën në vendin e tij pasi talebanët kanë marrë kontrollin e vendit dhe qytetarët duan të largohen.

Hosseini i cili në librat e tij ka përshkruar tmerret e luftës në Afganistan thotë se makthi që kishin afganët prej vitesh tashmë po shpaloset pas vendimit të amerikanëve për t’u tërhequr.

Ai gjithashtu kërkon që populli afgan të mos braktiset pasi ka 40 vjet që kërkon paqe, transmeton KultPlus.

Statusi i plotë i shkrimtarit Hossein.

Vendimi amerikan është marrë. Dhe makthi që afganët kishin frikë po shpaloset para syve tanë. Ne nuk mund të braktisim një popull që ka kërkuar dyzet vjet paqe. Gratë afgane nuk duhet të ligështohen përsëri pas dyerve të mbyllura dhe perdeve të tërhequra. #Lutuni për Afganistanin. / KultPlus.com