Aleksandër Moisiu `rikthehet` sërish në Morcotën Ticiniane

Në një vend mjaft të bukur pranë liqenit në Morcotën Ticiniane do të shkëlqejë një bust i artistit të madh, në sheshin që do të mbajë të njëjtin emër Aleksandër Moisiu.

Moisiu, një nga figurat më të shquara të teatrit shqiptar dhe atij evropian, do të ketë një bust dhe një shesh me emrin e tij në qytetin Morcotos të Zvicrës.

Kjo iniciativë e Akademisë për film dhe teatër IFTP në Zvicër është miratuar nga kryetari i komunës së Morcotos, Giacomo Caratti bën të ditur drejtuesi i IFTP-së, regjisori dhe aktori Adem Kicaj. Stafi i IFTP-së, Kicaj, Dashnim Hebibi, Musa Sylajmani dhe Remzi Durmishi kanë vizituar komunën e Morcotos, duke vlerësuar se ky projekt artistik do të jetë historik për të gjithë shqiptarët, pasi që në një vend mjaft të bukur pranë liqenit në Morcotën Ticiniane do të shkëlqejë një bust i artistit të madh, në sheshin që do të mbajë të njëjtin emër Aleksandër Moisiu.

Moisiu lindi në qytetin e Durrësit. Babai i tij ishte me origjinë nga Kavaja, kurse nëna ishte arbëreshe.

Fëmijërinë e tij ai e kaloi në Durrës dhe në Trieste. Në moshën 20-vjeçare, ai me nënën e tij dhe dy motrat shkuan në Vjenë. Aty njihet me aktorin austriak Josef Kainz, me ndihmën e të cilit u njoh si një aktor i madh i fillimit të  shek. XX. Më vonë shkoi në Pragë e më pas në Berlin.

Me gjithë popullaritetin që kishte në botë, ai nuk e harroi kurrë vendin e tij dhe me kërkesën e tij më 1934 autoritetet shqiptare i japin pasaportën shqiptare.

Aleksandër Moisiu vdiq në mars 1935 në Zvicër.

Hëna

Poezi nga Aleksandër Pushkini

Përse moj hënë argjendore,
ti larg nga retë pa pushim,
përmbi kanatet e dritores,
vërshon të mekurin shkëlqim?

Sa herë që më shfaqesh ti,
në shpirt më zgjohen shqetësime,
dhe brenga plot me dhembshuri,
dëshirë plot me flakërime.

Oh, ikni, ikni o kujtime!
o dashuri fatkeqe fli!
O, le të mos më shfaqet më,
të perdja e errët në dritore,
nën dritën tënde argjendore,
fytyr’ e dashur si gjithnjë,
fytyr’ e ëmbël engjëllore
e vashës që s’do ta shoh më.

O ëmbëlsi e dashurisë,
plot ledhatime, plot me gaz,
plot me shkëlqim të lumturisë,
a mund të kthehesh rishmez pas?

I shpejtë porsi një vegim,
me ndritë ti në fluturim;
U zhdukën hijet krejt papritur,
se erdh agimi menjëherë,
dhe ti moj hën’e ndritur
në qiell u mbyte atëherë!
Agimi dritën pse shpërndau?
Nga vash’ e shtrenjtë pse me ndau?

Franc Kafka nuk kursente fjalët e mira për aktorin me prejardhje shqiptare Aleksandër Moisiun

Veprimtaria e Aleksandër Moisiut ishte e fokusuar në Vjenë, për të depërtuar shpejt edhe në teatrot e tjera evropiane. Pas sukseseve të tij të njëpasnjëshme në aktrim ai u angazhua pothuajse në të gjitha vendet e Evropës e Amerikës Veriore.

Ai llogaritej sidomos në vitet para fillimit të Luftës së Parë Botërore si një nga aktorët më të mëdhenj në hapësirën gjermanofolëse.

 Fusha e veprimit të Moisiut përmblidhte të gjithë spektrin e literaturës evropiane të teatrit, duke filluar që nga tragjedia antike greke e deri te koha moderne. Shumë të njohura u bënë interpretimet e tij të Hamletit, të Edipit, të Jedermann dhe të Fedja në veprën e Leon Tolstoit “Kufoma e gjallë”. Ai luajti po ashtu edhe rolet kryesore në premierat e pjesëve teatrale të Hauptmann-it , të Wedekind-it dhe të Hofmannsthal-it .

Për këtë aktor të madh, fjalët nuk i kursyen as filozofët e shkrimtarët më të mëdhenj të Evropës. Filozofi i njohur dhe një nga romancierët më të mëdhenj të gjuhës gjermane, Franc Kafka vlerësoi se gjestet e Moisiut ishin unike dhe të pa para ndonjëherë në skenat botërore.  

“Zëri, mimika dhe gjestet e Moisiut shfaqin diçka unike, diçka e cila nuk ishte parë asnjëherë në skenën botërore të artit”, janë fjalët e Kafkës për Moisiun./ KultPlus.com

‘As rrufetë s’më vrasin dot, se ka një Zot’ (VIDEO)

Aleksandër Gjoka është një këngëtar dhe autor këngësh. Gjatë karrierës së tij muzikore ka qenë pjesëmarrës i disa edicioneve të festivalit “Kënga Magjike”.

“Kuturu” është njëra prej këngëve me të cilën Aleksandër Gjoka mori pjesë në ‘Kënga Magjike 2003’.

KultPlus sot sjell tekstin dhe këngën “Kuturu” të interpretuar aq bukur nga artisti Gjoka:

Eci rrugëve kot, kuturù,
dhe s’di ku shkoj…
Xurxull jam prapë unë… se ajo,
një bohem nuk e do.
Sa të desha, shpirt,
s’mund ta dish.
Të vodhën ty pabesisht,
me pije mbys dhimbjen pa fund.
Sa e lumtur je, unë s’e di,
me atë që jeton.
Mund ta blejë ai për ty dhe botën,
vetëm zemrën, jo!
Mbeti shkretë tani streha jonë,
në luks je ngrirë… në kyç, trishton,
si në muze… si një Xhokondë.
Ref.
Unë në jetë i pasur s’jam vërtet,
por në ëndërr e shoh veten mbret (!)
Nëpër pub-e tok me miqtë harxhoj,
unë Hënën si monedhë.
Ti po fle tani, Xhokonda ime,
shiu si det mbi mua zbrazet,
as rrufetë s’më vrasin dot,
se ka një Zot…!
Eci rrugëve kot, mori fund,
ky fati im – kuturù.
Ty s’të kam tani dhe në shi,
pija po më shkund.
Se në dashuri, kur të dhemb,
jo dehja s’del dhe aq lehtë.
Të desha, Xhokondë, ty… një bohemë….!/ KultPlus.com