Meditim për Zotin

Nga Ali Podrimja

Mirë që imzot
është i bardhë
dhe e shoh
edhe në ëndërr

I zi të ishte
do të harroja
se kam pasur perëndi
e atdhe ndonjëherë

Mirë që tim zoti
lëkura i ndrit
e nuk më frikëson
as kur floku i skuqet

`i herë ndoshta zbardh
edhe fqinji të ketë
një zot të bardhë
e kopenë në vathë

Po tim zot atëherë
mes mumieve si ta dalloj
apo edhe më në shpinë
rrasën e varrit të bart unë

Toka jonë e fëmijëve tanë

Poezi e shkruar nga Ali Podrimja.

Toka jonë e varret tona pa emër,
Toka jonë gërhamë e gjokseve të shterrura.
Toka jonë e shurdhët, e mallëkuar.
Toka jonë e dashurive tona, e flamujve në hava.
Toka jonë e vajtimeve tona, e këngëve tona.
Toka jonë e fëmijëve tanë t’palindur.
Toka jonë dielli ynë i pikëllimit, dielli ynë i gëzimit.
Toka jonë – fisi yt i shkimbur, gjaksor.

Po të ishte gjallë Ali Podrimja, sot do i mbushte 76 vjet

Ali Podrimja lindi më 28 gusht 1942 në Gjakovë.

Studioi gjuhë dhe letërsi shqiptare në Universitetin e Prishtinës, ku dhe jetoi deri në fund të jetës. Periudha vendimtare për formimin shpirtëror dhe intelektual të poetit janë vitet pesëdhjetë. Më 1957 botoi poezinë e parë në revistën “Jeta e Re”. Ishin vitet kur shqiptarët në Kosovë përjetonin njërin nga terroret me të egra të pushtuesit serb, kohën e aksionit famëkeq për mbledhjen e armëve dhe të shpërnguljeve më dramatike të përmasave tragjike për Kosovën dhe shqiptarët (rreth treqindmijë të shpërngulur dhunshëm në Turqi). Poeti rritej dhe piqej në këto kushte, në këtë atmosfere agonie, që e kishte mbërthyer Kosovën. Qyteti i Gjakovës, ku kishte lindur dhe shkollohej, qytet me traditë të pasur patriotike, ishte më i godituri nga kjo vërshime policore e UDB-së serbe. Poeti i përfshirë në këtë përditshmëri ndjeu nevojë të rezistojë, të kundërvihet dhe ta stigmatizojë tërthorazi synimin e pushtuesit:

Qaj rrafshi im i dashur, qaj!
Diellin tënd verbuar e kanë tytat
E vatrat shkimbur deri më një…

Vargjet janë shkëputur nga poemthi lirik Hija e tokës, të cilin Ali Podrimja e shkroi në vitin 1960, kur ishte gjimnazist. Një vit më pas, më 1961, Ali Podrimja botoi përmbledhjen e parë me vargje elegjiake Thirrje. Më pas vijnë përmbledhjet Shamijat e përshëndetjeve (1963), Dhimbë e bukur (1967), Sampo (1969), Torzo (1971) etj., deri në veprën e tij mjeshtërore Lum, Lumi, (1982), që shënoi një kthesë në poezinë bashkëkohore kosovare.

Në vitet ’80 e ’90 ai do të vazhdojë të botojë libra poetikë si Zari, Buzëqeshje në kafaz etj., deri te dy librat në prozë: Burgu i hapur (1998) dhe Harakiri (1999).

Rrethanat e vështira politike gjatë viteve ´60 dhe ato familjare më pas, kanë lënë gjurmë të pashlyeshme në poezitë e tij.

Vdekja e të birit, Lumit, rezultoi me veprën më të bukur të tij gjerë më sot, Lum Lumi.

Poezia e tij ka bërë që poezia shqiptare në tërësi të respektohet në të gjithë trojet shqiptare, si dhe të përkthehet në shumë gjuhë të huaja. Vargu i Podrimjës karakterizohet nga thjeshtësia, rima e padukshme, dhe simbolet e papritura.

Më 18 korrik 2012, Ali Podrimja ishte zhdukur pas një festivali të poezisë në Francë. Pas kërkimeve të pareshtura të autoriteteve franceze, më 21 korrik 2012, u gjet trupi i pa jetë i shkrimtarit. Ai vdiq në rrethana të pasqaruara./ KultPlus.com

Kur pikon vetmi nën strehë

Poezi e shkruar nga Ali Podrimja.

Ti s’di asgjë miku im
pse unë këndoj
kur ti ma shkel hijen
pse kurrë dorë nuk ngrita në ty
Kohët keq të mësuan
Kam parë njerëz duke blerë litar
Pas fishkëllimës së plumbit duke vrapuar planetit
dhe kam pyetur: për cilën kokë ai lak
për cilin gjak ai hak
Tinëz vetes tinëz dreqit dola në kunavikë
me gurin e shqetësuar në behe
hijena gjuajta mbi botë
në zjarr vura dorën për ty
Ti s’di asgjë miku im
pse pikon vetmi
nën strehë
pse sytë më zmadhohen
Kohët keq të mësuan
kur zotat i munda

“Në veri ma grabisin Kosovën serbët, në jug maqedonët, në perëndim malazezët…”

Vajza e shkrimtarit të madh Dritëro Agolli ka postuar sot një letër që shkrimtari i njohur Ali Podrimja i niste të atit të saj, me një shqetësim shumë të madh.

“Vendlindja e Azem Shkrelit nuk është më nën jurisprudencën e Kosovës, po të Malit të Zi, ndërsa varri i Fahredin Gungës gjendet nën jurisprudencën e Serbisë … E, unë ku të prehem? Shqipëria, mund të më ofrojë azil?”- i shkruan Podrimja, Agollit në një letër të vitit 2003.

Postimi

“ E, unë ku të prehem ?” – një shpirt i shqetësuar poeti atdhedashës, sa herë duhet ta ketë përsëritur këtë pyetje. E kur Kombi është në duart e bajraktarëve, pyetja është e thekshme, e dhimbshme.

Me kë mund të ndante këtë shqetësim i madhi Ali Podrimja, përveçse me të ngjashmin dhe “vëllain” e tij poet dhe atdhetar, Dritëroin.

– I dashur Dritëro , Ç’të bëj? Në veri ma grabisin Kosovën sërbët, në jug maqedonët, në Perêndim malazezët…

Vendlindja e Azem Shkrelit nuk është më nën jurisprudencën e Kosovës, po të Malit të Zi , ndërsa varri i Fahredin Gungës gjendet nën jurisprudencën e Serbisë …

E, unë ku të prehem ? Shqipëria, mund të më ofrojë azil? Kam rënë në hall me bajraktarët e kombit . Nuk di ç’të bëj ?…

Të qafon yt vëlla,

Ali Podrimja

26 shkurt 2003 , Ulpianë

Poezia që Ali Podrimja i kushtoi Adem Demaçit

Katrori magjik
(Adem Demaçit)

Tani gjendesh
brenda katrorit magjik
dhe kërkon Kosovën në hartën e vezullimeve
Jugu e Lindja Veriu e Perëndimi
katër kapakë të mbyllur
të një ëndrre
Tej grilave përcjell fluturimin e dallëndysheve se besimi
drejtpeshimi i lirisë
Ciatje gjarpërinjsh rreth gishtit të ngritur nga Zoti
Dhe pika e gjakut vizaton Diellin
Katrori magjik
është fatal
po qe se bie brenda tij
Në cilën anë do të zgjohet Kosova./KultPlus.com

Kur do të flasësh o Ali Podrimja

Një poezi e njohur e Ali Podrimjes, dhe ndër më të pëlqyerat edhe të vetë shkrimtarit, është “Kur do të flasësh o Ali Podrimja”. Poezia është shkruar në vitin 1990, një vit i cili ishte dëshmitar i ndryshimeve në sistemin jugosllav dhe fillimit të vuajtjes për shqiptarët në këtë sistem.

Në shuplakë fiket ylli
na shikon në sy dhe përbihesh
shpinën pa na kthyer asnjëherë o ali podrimja

Rri atje nën qiellin e ftohtë dhe hesht me vjet
beson ende
në njeri

E emri të falsifikohet
mbiemri nënshkrimi datëlindja
emir i nënës i babait i vendlindjes i të parit
përrallat fëmijërore vallet lodrat
heronjtë këngët vajet kremtet

Mbi gjuhën tënde të lashtë mbi fisin
shqirren
dhe derdhen përronj të zez

E ti hesht o ali podrimja
beson ende
në njeri

Në hone të errta në bodrume mesjetare
elaborate emërtime të çuditshme rrënime
mallkime
lehje ndjekje kyçje
gjueti e egër

Ndizen fiken qirinj erë temjani pikojnë fjaët
trupat rezervati
nën sjetull të fatit dheun marrin fëmijët
Gruaja end e shkreh pëlhurën
në Kullë letre
Mbi kokë zgjatet hija sorrat korbat qiellit
kaçurrelat e verdha kreh
me një grusht dhé në gji
nisesh larg larg

Në Evropën mondane je albanais
arbëresh në Itali në Greqi arvanitas
arnaut në Turqi hamdurlah
në Amerikë mish konservash
e asgjë tjetër
e asgjë tjetër

Kushedi sa gjuhë flet zoti yt
E ti hesht o ali podrimja
beson ende
në njeri
Por por
kur do të flasësh o burrë i dheut
apo më parë duhet të lindësh
Kulmin tënd ç’e mbulojnë myshqet

Ali Podrimja

Vargjet e Ali Podrimjës për nipin e tij

Poezi nga Ali Podrimja – AJO QË NUK VDES.

Nipit, Gent Salihut

Nganjëherë Kosova m’i
ngjan
Urës së Fshenjtë
E lartë e bukur ku trimi
Shfaqet me shkabë në krah

Ditën buzëqesh natën
dënesë
Loti i rrjedh faqës së rjepur
Nuk di nga cili qiell rigon

Kosova m’i ngjan
nganjëherë
Gruas së lakuriquar
Në rrasë guri pret e shtrirë

Bie në gjunjë i Zoti,
qumësht ulkoje pi
Në qiellin blu fluturon
shkaba
Nga krahu i trimit

Bukuri që nuk vdes

Ali Podrimja (Ulpianë, 2007)

Ali Podrimja në detaje e përshkroi vdekjen buzë lumit

Ali Podrimja

E nata ka mbuluar gjurmët dhe klithjet

Je shtrirë buzë lumit i sëmurë
lumit i ke folur në veshin guaskë
ai të ka bartur
dikah të ka bartur
kah vedi
e ti i ke folur me zemër
e dhimbje e të rëna ke ndjerë
në shpirt
në trup

e ti i ke folur lumit të thellë
ai ka ikur kah brigjet e humbura
prej sëmundjes sate ka ikur

e ti je shtrirë buzë lumit të gufuar

lumi ka përgjuar jetën tënde tërë kohën
të ka pushtuar si magjia të ka mashtruar pastaj
lumi të ka vënë në gjumë pas nëntëdhjetenëntë
vjet pagjumësie
dhe ka ikur kah brigjet e humbura

ti ashtu me shpirt në hava i shtrirë
ke soditur sytë e zgurdulluar të heshtjes

e nata i ka mbuluar gjurmët dhe klithjet.

Lum si ti Ali Podrimja

LUM SI TI ALI PODRIMJA

(Në përvjetor)

Rrahman Paçarizi

Nëse kisha me e përkufizu fatin, e kisha konsideru veten me fat që kam jetu në një periudhë thyerjesh dhe kam arritë me njoftë shumë njerëz, ndër ta Ali Podrimjen, Azem Shkrelin, Besim Bokshin… Të gjallëve s’ua kam besën. Deka është faqe e bardhë.

Ka qenë dimër i vitit 2011. Duhej të mbanim një punëtori të RTK-së me Bordin dhe Menaxhmentin e RTK-së. Si zakonisht, në të njëjtën veturë udhëtuam me Ali Podrimjen, e Naim Beqirajn. Pra, unë dhe dy poetë të mirë të Kosovës. Unë s’e konsideroj veten poet edhe pse shkruaj, por poezia më ka ndihmu me i njoftë njerëzit që i përmenda, pra edhe bashkudhëtarët e mi. Ata që e kanë njoftë Ali Podrimjen e dinë se ai s’ka qenë njeriu i workshopeve.

Ali Podrimja, që veten e quante “mixha”, s’kishte durim me ndejtë në mbledhje, e sidomos jo në mbledhjet e gjata të Bordit të RTK-së, natyrisht as në punëtoritë e organizuara për sistematizimin e vendeve të punës. “Brucosh, ma gjej një veturë se du me shku deri në Tiranë. Dritëroi s’është mirë me shëndet!” Ia siguruam veturën dhe vazhduam mbledhjen. Nuk kaluan dy-tri orë dhe sa dolëm për një pauzë, “mixha” ishte ulë vetëm në oborrin e hotelit. Cigare nuk mbante me vete, por e ndizte nganjëherë. “A nuk shkove?”, e pyeta. “Shkova e u ktheva. M’kanë ba nervoz.” Mjaftonte. Ali Podrimja ishte poet dhe kishte botën e tij. Kishte diçka që nuk shkon në karakterin e tij. Nuk kishte durim, ta ndërpriste fjalën kur i tekej, madje as veten s’mund ta duronte – edhe vetes ia priste llafin. Kaq i pasistemuar ishte, por njëkohësisht tepër i mbyllur. E njihja që nga viti 1995, kur kisha nisë me punu në “Bota Sot”. Një herë erdhi për ta marrë për kafe Milazim Krasniqin, por meqë ai ishte i zënë pata dalë unë me Aliun për kafe. E thërrisja zoti Ali dhe ai më shikonte si të mos kuptonte pse po i drejtohesha ashtu. Për mu kish qenë andërr me e taku Ali Podrimjen – mbaja mend çdo varg të tij. E kam rrëfyer njëherë se sa i dëshpëruar qeshë kthyer në zyrë pas takimit të parë me Ali Podrimjen, se më ishte dukë sikur më kishte injoru. Ali Podrimja, pra, s’kishte durim me e dëgju as veten, e lëre më një fëmijë të verdhë që i ishte ngjitë si rrodhe për kafe. Milazimi ma shpjegoi se nuk më kishte injoru, por i tillë ishte Ali Podrimja. Pra, ali Podrimja ishte poet. Nuk ishte i zakonshëm, i rëndomtë, nuk ishte si njerëzit e tjerë. Dukej sikur asnjë fjalë s’e çonte deri në fund dhe shpesh e këpuste ndonjë sharje ashtu në ajër. Aq i pasistemuar në dukje, Ali Podrimja kurrë nuk ka folë për veten dhe as për miqtë e tij. As barcoleta madje. Ndërsa, të gjithë miqtë e tij tregonin barcoleta për të, ai kurrë s’e hapte gojën. Vdekjen e Azem Shkrelit e pati përjetu rëndë. Kishin kalu një jetë bashkë. Ishin krejt të ndryshëm. Gjithë çfarë kishte Aliu nuk kishte Azem dhe gjithë çka kishte Azemi, nuk kishte Aliu. Mirëpo, të dy ishin për t’u dashur deri në adhurim, të tillë çfarë ishin.

E, atë dhjetor deri sa po ktheheshim nga Tirana, dhe i mërzitur siç ishte për fjalosjen e rëndë me Dritëro Agollin, Ali Podrimja u bë tepër intim me mua e Naime Beqirajn. Edhe Naimja që e njihte shumë më gjatë se unë çuditej se si Ali Podrimja ishte hapur aq shumë. Ajo udhë e bërë bashkë ishte konfesioni i fundit e ndoshta i vetmi i Ali Podrimjes. Ali Podrimja na tregoi gjithçka për pothuajse të gjithë njerëzit e kulturës e letërsisë në Kosovë, do me thënë për raportet e tij për vështirësitë e mbështetjet. Në esencë, ajo që pamë ishte se Ali Podrimja e donte secilin në mënyrën e tij, ndonëse kishte arritur të prishte raportet me secilin së paku për një orë, i kishte sha, po prapë i kishte dashur. Natyrisht me Basri Çapriqin asnjëherë nuk ishte fjalosë, sepse Basriu, që tash rron me Aliun, ishte tepër i gjerë, ulqinak tipik, mesdhetar.
Ajo udhë, ai autokonfesion i Ali Podrimjes ishte i fundit, e ndoshta i vetmi, por me siguri ishte hera e parë dhe e fundit kur Ali Podrimja kishte arritë me e dëgju veten aq gjatë, pa ia pre fjalën vetes.
Dhe, në përvjetorë të tillë, kur Naime Beqiraj poston fotografinë nga Durrësi me Ali Podrimjen, mu më kujtohet veç udha e fundit e tij me mua e Naimen. Pak muaj më pas ai shkoi te Lumi i tij. Dha shpirt te nje lumë. Ali Podrimja ishte poet, jetonte si i tillë, e poetët nuk janë të përsosur, por janë të veçantë. Papërsosmëria e tyre është përsosmëri.
Atë udhë me Aliun e Naimen nuk e zhbëj. Nëse kisha me e përkufizu fatin, e kisha konsideru veten me fat që kam jetu në një periudhë thyerjesh dhe kam arritë me njoftë shumë njerëz, ndër ta Ali Podrimjen, Azem Shkrelin, Besim Bokshin… Të gjallëve s’ua kam besën. Deka është faqe e bardhë.
Lum si ti Ali Podrimja që ke vdekë më vakt dhe ke marrë me vete plot rrëfime të patreguara. Prandaj, je poet, Ali Podrimja. Kemi me e gjetë një vend për shtatore për ty. Ndoshta te Pallati i shtypit, që tash është ndërtesë qeveritare. S’besoj që dikush ka me guxu me kërku shesh ma të gjerë për ty.

Rënkimi

Ali Podrimja

Qaj, rrafshi im i dashur, qaj!
Diellin tënd verbuar ta kanë tytat
e vatrat shkimbur deri në një;
zogun në qiell vrarë ta kanë – me duar të mia të çara,
me rrashta tona t’shpuara mbuluar t’kanë.
Qaj,
rrafshi im i dashur, qaj!
Në flakën e oxhakut, t’oxhaqeve tona therë e pjekur kanë deshtë me këmborë, pragje thyer e konaqe mbyllur.
gjakun pijë na kanë në sofrën tonë
e na – vdekur kemi për mbretër, sulltanë…
Qaj,
rrafshi im i dashur, qaj!
Gjak e rrashta në ty kam shkelur konak e më konak duke të të rënë; dasmën me dy tre krushqi e kam bërë e dekën jashtë pragut si sytë e ballit nxjerrë e kam kur na kanë gjuajtur,
kur na kanë vrarë.
O, qaj tokë e dashur, qaj!
Plepi im qiellin do të shpojë, plepi im i kallur –
qiellin e humbur maje një shpate.

Ali Podrimja: Vetëm ose Hamlet i sëmurë

Nga Ali Podrimja.

Pak po më jep, jeta ime,
e tepër po lyp nga Unë.
Të të jap s’mundem më
tepër,
se sa të të ngre në këmbë.
S’mundem më tepër se sa
të të jap emër,
se sa të të mësoj të ecësh
kah e vërtetë, kah njerëzit,
se sa kohën time për ta
falur,
durimin e gurit, zjarrin,
kaltrinë.
S’mundem më tepër të të
jap
e ti tepër po lyp nga Unë.
Ne mes të verbërve vetëm
jam,
në mes të hijeve,
perëndive.
Vetëm para vetvetes
e hapësisë e murit,
para dashurisë e urrejtjes
vetëm.
Po ti tepër po lyp nga Unë
e pak po më jep, jeta ime.
0 Hamlet, o Hamlet, po vijnë mjekët me mantele
të bardha,
me mantele të zeza po
vijnë, për të të shëruar,
kokë e pafjetur e botës.

Vargjet e Ali Podrimjës për gruan e tij Fitoren

NË XHAMIN E ERRËT IMAZH I SË NESËRMES

Fitore Podrimjes

e bukura veshur kish rrobat për mejdan
këmishë qëndisur nga gjuhët e flakes
rreth qafe m’i kishte hedhur duart plot dhé e rrënjë
seç pëshpëriste lutje të moçme majë klithmave
Mali i Borërave hijonte mbi shpirtra
nën një dru mijëvjeçar thithja gishtërinjtë
tek kapërcente bjeshkë zjarre ujëra
kapsoll syri im i tretë
gjallë a dekë të takoheshim i lutesha të madhit
nuk mund të ekzistoj pa të as pa mua ajo
mes trupave lëshonte shtat e nesërmja
nën një çati të Iliridës zog i qiejve
më kishte zgjuar
kur trupin e saj ia kishte mbështjellë tymi
rrobat e mejdanit a i rrinë mirë
me sa lule qëndisur këmisha nga gjuhët e flakës
të thara buzët e tej Malit të Borërave
frymon Kosova e frikshme dhe e bukur
vezullimë e verbër kish shkrepur e në xhamin
e errët imazh i së nesërmes vijëzohej
na duhen lotët edhe për gëzim grua e dashur

Ali Podrimja (Tetovë, 30.3.1999)

Zgjohu, Kosovë

Zgjohu, Kosovë! Zgjohu nëna ime e dashur,
balli dhe emri im i shkelur,
zgjohu,oj! A po e ndien vajin tim?
A po sheh si ti kam ngulur sytë
mu në zemer, mu në shpirt,
si t`i kam hedhur duart rreth belit
per të përqafuar unë, ashti yt?

Zgjohu, Kosovë!

Nga degët e mia të thyera kush po dahet,
këtë cvater kush po e le?
Ç`janë keto gjurmë gjaku që po shtohen
nëper fytyren tende,
këto varre e murana qe po sillen vërdallë
rreth shtëpisë sime?…
Zgjohu, Kosovë! Zgjohu, nëna ime e dashur,
balli dhe emri im i shkelur,
Zgjohu, Kosovë!…

Sonte vëtem mbeta e
në derë të oborrit askush s`po me troket,
askush më, thua vdekur jam e harruar
Në keto troje e suka gjaku.

Thua më është shkrimbur hisja
e mbyllur dera e konakut…..
Zgjohu, Kosovë, flakë e hershme e ashtit tim
t`pelcitur.
Bota në ty le të kallet!

Unë, Biri Yt, Kosovë

Poezi nga Ali Podrimja

Unë, biri yt, Kosovë t’i njoh dëshirat e heshtura,
t’i njoh ëndrrat, erërat e fjetura me shekuj,
t’i njoh vuatjet, gëzimet, vdekjet,
t’i njoh lindjet e bardha, caqet e tuka të kulluara;
ta di gjakun që të vlon në gji,
dallgën kur të rrahë netëve t’pagjumta
e të shpërthej do si vullkan:-
më mirë se kushdo tjetër të njoh, Kosovë.
Unë biri yt./KultPlus.com

Dy poetët e mëdhenj kosovarë në një fotografi (FOTO)

Azem Shkreli nga Peja dhe Ali Podrimja nga Gjakova janë përfaqësuesit më të mirë kosovarë sa i përket artit poetik, shkruan KultPlus.

Këta dy poetë shënuan kthesën e parë drejt hapjes dhe modernizimit të poezisë shqipe. Arti i tyre i veçantë poetik, tashmë ka depërtuar edhe në nivel ndërkombëtar, pasi që poezitë e tyre janë përkthyer edhe në shumë gjuhë të huaja. KultPlus ju sjellë një fotografi të përbashkët të këtyre dy poetëve. /KultPlus.com

Përtej dhimbjes

Poezi nga Ali Podrimja.

Ka rënë degë e thyer prej reje në trupin tënd të
shitur. Kosovë.

Konaqet e tua deri në themel po rrënohen,
e përtej dhimbjes do britje shemben me ballin tim,
me krahët e zogut tim të vrarë me dashurinë e
njerëzve të mi të kallur etjeje.

Rreth trupit tënd si gjarpër mbështjellë jam,
vatrat e shkimbura për t’i përflakur,
duar e këmbë t’i lidh me lëmshin e përrallave të tua –
se s’të lëshoj gjallë me gjak, pa të larë pëllëmbë për
pëllëmbë, eshtra e jetë në ty pa i lënë
konak e më konak pa të ndezur flakë…
10 Kam rënë degë e thyer prej reje në trupin tënd të
shitur prej pushkës kobzezë, prej pushkës
së padukshme…
Cila do të jetë kënga ime e mbramë dhe fjala e fisit tim^

Plepi i shtëpisë sime u dogj, ku t’i preh sytë,
ku ta shuaj flakën e ujës për ty, Kosovë?