Etiketë: Alketa Xhafa Mripa

Alketa Xhafa Mripa promovon ‘Vepra e saj’, një shpalosje e tregimeve unike të 100 grave pioniere shqiptare

Posted on by KultPlus

Era Berisha

Inkurajimi i përfshirjes së gruas në jetën publike dhe forcimin e statusit socioekonomik, në kohëra e realitete të zymta që nga viti 1940 e deri në vitin 1979, artistja Alketa Xhafa-Mripa i mblodhi 100 tregime të rrëfyera në librin e titulluar ‘Vepra e saj’, dhe  u promovua në librarinë Dukagjini, shkruan KultPlus.

Artisten konceptuale, tashmë jemi mësuar ta shohim me instalacione dhe ekspozita, por kësaj radhe, projekti i saj ka marrë formën e një libri, i cili vë në pah arritjet dhe ndryshimin që gratë shqiptare kanë bërë në shoqëri e në fusha të ndryshme, duke mos harruar sakrificat dhe kontributin e pazëvendësueshëm të tyre.

Edhe pse libri i autores tanimë ishte promovuar në formën online, sot, ngjarja mblodhi rreth vetes dashamirë të shumtë të artit të autores, duke sjell në vëmendje rrugëtimin e emancipimit të gruas në shoqëri, i cili jo gjithmonë ka pasur një rrugë të drejtë e pa sfida, e në veçanti për gratë shqiptare, të cilat me forcat e tyre i bëjnë ballë gjithçkaje.

Ky libër shpalos përmbajtjen e 100 grave pioniere të Kosovës, duke përmbledhur veprimtarinë e tyre me profesione nga më të ndryshmet, përfshirë këtu: aktore, regjisore, etnologe, inxhiniere, mjeke, profesoresha, farmaciste, shkrimtare, arkeologe, avokate, stomatologe e shumë tjera.

Prandaj, ky libër rrëfen histori mjaft diversive të 100 grave shqiptare, të cilat ndoshta ende nuk njihen nga fëmijët, por edhe nga të rriturit që nuk patën fatin të mësojnë për to, por që padyshim janë pjesë e rëndësishme e kulturës dhe artit shqiptar, dhe përmes këtij libri do të mbesin dëshmi edhe për gjeneratat e ardhshme.

Ideja e autores, Alketa Xhafa-Mripa, e cila është bërë zëri i tregimeve të shumta që shpalosin jetën e grave dhe përjetimet e tyre personale, ka lindur gjatë një bashkëbisedimi me vajzën e saj, Tibën 8 vjeçare, ku vitin e kaluar gjatë pushimeve verore, nënë e bijë kishin lexuar libra për gratë që kanë ndryshuar botën, e cila pasoi në pyetjen e vajzës se a ka ndonjë libër me gratë e Kosovës.

Gjatë hulumtimeve të artistes, e cila e kuptoi se nuk ekzistonte një libër i tillë për fëmijë, rezultoi që sot ky libër të jetësohet nën prezencën e madhe të të pranishmëve, të cilët patën rastin të marrin nënshkrime nga autorja për librin dhe të shkrepin fotografi me Alketën, të cilat do të mbesin një kujtim i veçantë për secilin nga ata.

Ndërsa, nën atmosferën letrare e cila po shoqërohej me prezencën e aromave të librave, të luleve shumëngjyrëshe dhe të rrezeve të diellit të cilat po depërtonin fuqishëm brenda, për të na shpalosur më shumë gjatë procesit të krijimit të librit, për KultPlus, tregon edhe vetë autorja.

“Procesi ka qenë shumë i mirë dhe shumë i lehtë për arsye se kur diçka bëhet me dashuri, nuk ka vend për sfida. Kemi pasur bashkëpunëtorë shumë të mirë, studentë dhe njerëz profesionistë, të cilët me artin e tyre dhe punën e tyre e formësuan këtë libër”, tregon Mripa.

Sipas saj, vështirësia e vetme mund të konsiderohet limitmi i 100 personazheve dhe gjetja e kontakteve të personave në libër, sepse shumica nuk janë më në mesin tonë dhe për të formësuar tregimet, në mungesë të fëmijëve të personazheve, është dashur të kontaktohet me mbesat apo edhe nipat e tyre.

Në këtë libër, që për fokus ka fëmijët dhe pasurimin e diturisë së tyre mbi këto personazhe, autorja na tregon edhe për domethënien që ky libër ka për të.

“Ka shumë domethënie të madhe, sepse një libër si ky i mungon gjeneratave të reja, prandaj, unë këtë libër dëshiroj që ta shoh në të gjitha bankat shkollore, në çantat dhe libraritë e çdonjërit prej neve. Ndonëse, mijëra gra meritojnë të jenë pjesë e këtij libri, mua më lehtëson fakti se do të ketë hapësirë më shumë në vëllimet tjera, nëpërmjet së cilave do të dëgjohet zëri i shumë grave”, shpreh Mripa.

Dituria mbi këto 100 gra shqiptare, të cilat me mundin e tyre arritën edhe majat e profesioneve të para ndonjëherë në Kosovë, është njëra ndër qëllimet kryesore të autores, e cila ishte mjaft e lumtur me interesimin e shumtë të lexuesve për këtë libër.

“Nuk kisha menduar ndonjëherë se do të ketë kaq shumë lexues, sidomos, kur pata rastin të takoj një lexues, i cili kishte blerë 7 libra, për t’iu dedikuar të tjerëve. Prandaj, e konsideroj veten me shumë fat, sepse për mua kjo është një gjë shumë e bukur kur po e shoh se ky libër po vlerësohet kaq shumë”, thotë ajo.

Teksa, buzëqeshja nuk i mungonte as edhe për një minutë të vetme, për autoren, e bukura e gjithë procesit, i cili ngërthen në vete shumë detaje unike, është se ajo vetë për herë të parë, ka mësuar për disa nga gratë për të cilat nuk kishte njohuri deri më tani, por që tani ajo po e shpërndan atë, në librin e saj.

Rëndësia e këtyre grave të cilat nuk mund të veçohen apo ndahen nga njëra-tjetra, shpalosin histori të veçanta, një iniciativë kjo që ndoshta edhe do të frymëzojë shumë autorë të tjerë që të veprojnë njëjtë.

Ndërsa, në vitin 2022 mendohet të nisë procesi i hulumtimit për tregimet e shumë grave të tjera, të cilat do të kenë mundësi të jenë pjesë e vëllimit të dytë të këtij libri, por që herën tjetër do të shitet në të gjitha libraritë në Kosovë. Ideja për librin është e Alketa Xhafa Mripës, kurse 100 rrëfimet e këtij libri i ka shkruar Alberina Haxhijaj.

Ky libër është botim i Shtëpisë Botuese ”Dukagjini” dhe mbështetet nga UN ëomen, UNKT dhe Raiffeisen Bank./KultPlus.com

Alketa Xhafa: Në Kosovë artistët mbesin jashtëzakonisht të izoluar nga politikat e regjimit me viza

Posted on by Kult Plus

Suada Qorraj

E rritur në një ambient ku arti ishte pjesë e përditshmërisë së saj, Alketa Xhafa – Mripa sot ka arritur të jetë një nga artistet që po përfaqëson në mënyrën më dijnitoze Kosovën jashtë kufijve. Ajo është bërë zëri i tregimeve të shumta që tregojnë jetën e grave, përjetimet e tyre gjatë luftës, por edhe dhunën që sot është ende pjesë e shoqërisë tonë.

Në një intervistë për KultPlus, Alketa Xhafa – Mirpa ka shpalosur rrugëtimin e saj në art që në fillet e para, arsyet se pse pikërisht në artin e saj trajton tema me rëndësi shoqërore, por pa lënë anash edhe sukseset e shumta që ka pasur në këtë vit.

KultPlus: Tash e një kohë arti dhe ju jeni bërë një, a mund të na rrëfeni më tepër rreth filleve tuaja në art? Si ishte rrugëtimi që nga fillimi e deri sot?

Alketa Xhafa – Mripa: Gjatë fëmijërisë e jetës në një sistem tjetër nga sot, jam rritur poashtu përballë një arti ndryshe që frymonte në shtëpinë time. Krahasuar me format tradicionale që shoqëria i njihte dhe praktikonte, të tilla si piktura, skulptura ose vizatimi, babi im, piktor, përdorte gjithçka në veprat e tij, nga rrobat e përditshme, lojërat/ kukullat e mia  e deri tek enët e kuzhinës.

Figurën e tij e përjetoja si revolucion, për një kohë e shoqëri të kontrolluar nga shteti. Çka ai bënte ishte tërësisht e tija. Puna dhe vepra e tij ma krijuan e zhvilluan dashurin për artin, por edhe rëndësinë e të qenit ndryshe në një kohë kur konformiteti vlerësohej më shumë, e madje edhe imponohej. Për shkak të rrethanave socio-ekonomike të kohës ai po dilte me diçka të re, një medium të ri, që ishte misterioz. Më kujtohet si e vogël më thoshte se gjëja më e fortë dhe më e rëndësishme që askush nuk mund të ta marrë është krijimtaria/origjinaliteti, mendimet dhe idetë e tua brenda mendjes. Mendja është unike. Askush nuk mund të përfaqësojë të njëjtën ide në të njëjtën mënyrë! Origjinaliteti ishte mënyra e tij për ta ndrequr realitetin.

Rrugëtimi im nuk ka qenë i lehtë, pavarësisht ekspozimit tim ndaj artit dhe rritjes në një ambient familjar ku arti ka pasur rëndësi primare, ai ka qenë edhe revoltë, pakënaqësi ndaj sistemit, padrejtësive. Gjenerata ime në përgjithësi jemi rritur e edukuar përballë një opresioni që na ka mundësuar t’i shohim gjërat nga një këndvështrim i qëndrueshëm, por edhe rebel. Nga ky rrugëtim arti është transformuar në një gjuhë të cilën kam zgjedhur ta flas, nevojë për t’i bërë të dukshme gjërat që fjalët nuk kanë fuqi t’i thonë. Rrugëtimi dhe rritja ime artistike më kanë orientuar vazhdimisht në motivin e veprës time e cila vazhdimisht synon t’i vë në pah të vërtetën, të humburën, dhe të harruarën.

KultPlus: Arti juaj gjithmonë ka prekur tema si emigracioni, refugjatët e dhunimet e bëra gjatë luftës. Pse pikërisht jeni fokusuar në këto tema, cila ka qenë arsyeja që ju ka shtyrë t’i vendosni në qendrën e artit tuaj?

Alketa Xhafa – Mripa: Frymëzimi im për të trajtuar tema që më prekin nga një sens individual e kolektiv vije çdo herë nga jeta e përditshme: gjëra që më nxisin, që më ngacmojnë, tema që nuk fliten e rikrijojnë padrejtësi ndaj komuniteteve të ndryshme, shpesh të margjinalizuara e të heshtura nga politikat shoqërore. Arsyeja çdo herë mbetet e njëjtë, për t’i zbuluar konfliktet e brendshme e të përjetuara në shoqëri, për ta transformuar me fuqinë e artit një element të heshtur e të padukshëm të cilin arti e bën më së miri, e zhvendos në një nivel të ri dhe kontribuon në pjesëmarrje, vetëdije e qasje kolektive ndaj trajtimit të problemit. Unë e kam kuptuar dhe përjetuar si artiste por edhe si qytetare aktive, rëndësinë që arti dhe artistët kanë për t’i luftuar e triumfuar padrejtësitë.

KultPlus: Përgjatë këtij viti instalacioni juaj “Thinking of You” ka udhëtuar në shumë vende të botës duke paraqitur kështu historinë e dhunimeve të grave në luftën e fundit në Kosovë. A mund të na tregoni se sa e rëndësishme ishte për ty kjo vepër dhe udhëtimi i saj në vende të ndryshme?

Alketa Xhafa – Mripa: Rëndësia e veprës “Thinking of You” mbetet e përjetshme dhe pesha e saj në artin tim çdo herë e më shumë bëhet më fuqishme, sepse forma përmes së cilës është realizuar fillimisht në Kosovë po reflektohet më shumë e më shumë ndërkombëtarisht, duke i dhënë kështu vëmendje neglizhimit e padrejtësive që ky komunitet fatkeqësisht edhe sot përjeton. Komunitete të tjera në botë që punojnë në zbardhjen dhe luftimin e padrejtësive të ngjashme kanë mirëpritur këtë instalacion duke i dhënë hapësirë realizmit në kontekst lokal, gjë që për mua është një arritje komplete e artit si mision sepse përtej mediumit artistik ka udhëtuar bashkë me të edhe tregimi për gratë e dhunuara dhe krimet e kryera nga forcat serbe në Kosovë.

KultPlus: Ky vit për ju ka qenë i mbushur me aktivitete të shumta e njëra ndër to ishte edhe instalacioni me titull “Kurrë s’je e re për me pri e me pru drejtësi”. Fillimisht a mund të tregoni se si ju lindi ideja që të krijoni një instalacion të tillë?

Alketa Xhafa – Mripa: Synimi çdo herë në një projekt të tillë mbetet të shfaqet potenciali i grave dhe vajzave të reja përmes artit publik si mekanizëm fuqizues, ku merr vëmendje edhe fuqia e aktivizmit për të përshpejtuar ndryshimet shoqërore përmes përfshirjes së grave dhe vajzave.

Me këtë projekt amplifikohen zërat e grave dhe vajzave të reja në udhëheqjen dhe nxitjen e një bote që është e rëndësishme për to dhe brezat e ardhshëm. Në këtë aktivitet janë ftuar gra e vajza të reja të ngrisin zërin për të drejtat e tyre dhe të thyejnë kufijtë e ndërtuar nga stereotipet dhe paragjykimet. Falë aktiviteteve të tilla ku arti shërben si hapësirë dhe platformë e sigurtë, zërat e vajzave dhe grave jehojnë përtej parashikimeve e planifikimeve të shoqërisë e patriarkatit.

KultPlus: Sipas jush ku dallon arti në Londër me artin që zhvillohet në Kosovë?

Alketa Xhafa – Mripa: Dallimet janë të dukshme nganjëherë krahasimi mund të jetë banal sepse në Kosovë mungon shumë mbështetja institucionale për artistët por edhe hapësirat ku arti gjen më shumë rrugë e kanale për t’u zhvilluar. Njëkohësisht artistët në Kosovë mbesin jashtëzakonisht të izoluar nga politikat e regjimit me viza, qasja në programe e fonde ndërkombëtare pothuajse nuk ekziston. Por kjo nuk ka pamundësuar që arti që zhvillohet në Kosovë të mos ketë dimensione të artit që zhvillohet në Londër.

KultPlus: Cili është roli i artistëve në shoqëri sipas jush?

Alketa Xhafa – Mripa: Artistët janë vizionarë dhe aktivistë, ata luajnë një rol të jashtëzakonshëm, veçanërisht në kohëra të vështira. Por roli i tyre është çdo herë më i zbehur e i pamundur pa përkrahjen e shoqërisë dhe komunitetit, e institucioneve përkatëse.

KultPlus: A mendoni se shoqëria jonë ka punuar mjaftueshëm për të mundësuar sjelljen e drejtësisë ndaj grave të dhunuara në luftën e fundit në Kosovë?

Alketa Xhafa – Mripa: Shoqëria dhe njerëzit në Kosovë, duke përfshirë aktivistë, komunitetin artistik e shoqërinë civile kanë treguar solidaritetin e duhur dhe gatishmërinë për ta përkrahur komunitetin e grave të dhunuara gjatë luftës por kjo përkrahje nuk mjafton asnjëherë krahas përjetimeve të tyre gjatë luftës, dhe përgjatë njëzet viteve të fundit. Mbështetja duhet të zgjerohet në mekanizma institucional dhe të merr më shumë vëmendje në trajtimin juridik të krimeve të luftës, sidomos për ata që ende mbesin të lirë dhe të padënuar për krimet e kryera. Vëmendja shoqërore duhet të jetë e përbashkët me institucionet dhe fuqinë politike në vend, në mënyrë që padrejtësitë të trajtohen në mënyrën e duhur. Përkrahja për gratë e dhunuara duhet të mbetet e përjetshme dhe fryma e njëjtë e përkrahjes të përcillet ndër breza.

KultPlus: Sipas jush a ka shënuar shoqëria kosovare progres në aspektin e emancipimit të gruas?

Alketa Xhafa – Mripa: Po, por jo dhe i burrave për gratë. Shoqëria kosovare ka nevojë të edukojë sa më shpesh e më shumë burrat qysh në fëmijëri të hershme mbi të drejtat e grave dhe barazinë gjinore.

KultPlus: Cilat janë planet e juaja në të ardhmen, çka do të presim nga Alketa?

Alketa Xhafa – Mripa: Momentalisht jam duke punuar në një libër shumë të veçantë e për të cilin jam dedikuar plotësisht. Libri përfshin tregimet mbi gratë shqiptare në Kosovë, pionere të profesioneve të ndryshme të cilat kanë ndërtuar themelet e shoqërisë sonë dhe i kanë hapur rrugë emancipimit të gruas. Qëllimi i këtij libri artistik s’është vetëm informativ, por do të realizohet në nder të kontributit të grave të cilat kanë thyer paragjykimet dhe pritshmëritë e një shoqërie që vazhdimisht i kufizonte ato në role tradicionale dhe brenda familjes. Ky projekt shpresoj do të shërbejë  në edukimin e gjeneratave të reja mbi historinë dhe vlerat e shoqërisë sonë falë kontributit të grave./ KultPlus.com

Alketa Xhafa Mripa në bashkëbisedim me Hou Hanru në MAXXI, do të prezantojë edhe projektin “Të mendosh për ty”

Posted on by KultPlus

Hou Hanru, drejtori artistik i MAXXI të Romës do të jetë nikoqir i artistes shqiptare Alketa Xhafa Mripa, bashkëbisedim që do të realizohet sot, në ora 18:00, shkruan KultPlus.

Në Muzeun e Artit Kombëtar të Artit do të bisedohet rreth projekteve të fundit të Alketa Xhafa Mripës, por sipas njoftimit zyrtar të këtij institucioni, theks të veçantë do ti jepet projektit “Të mendosh për ty”, ku Alketa Xhafa Mripa pat prezantuar mbi pesë mijë fustane të grave, simbolikë mbështetëse për gratë e dhunuara gjatë luftës së fundit në Kosovë, projekt që u pat realizuar fillimisht në Stadiumin e Prishtinës, e më pas është prezantuar si kauzë edhe në vende të tjera./ KultPlus.com

Julie Ward: Falë punës së Alketës është thyer heshtja për viktimat e dhunës seksuale në Kosovë

Posted on by KultPlus

Me rastin e shënimit të Ditës Ndërkombëtare të Gruas, dje u dëgjuan dy zëra të fuqishëm që pesë vitet e fundit nuk janë ndalur së luftuari për drejtësi për viktimat e dhunës seksuale gjatë luftës së fundit në Kosovë. Në Kuvendin e Kosovës, Vasfije Krasniqi -Goodman foli para deputetëve të Kuvendit, e në anën tjetër artistja Alketa Xhafa Mripa në Parlamentin britanik në Londër mbajti një fjalim për çështjen e të mbijetuarve të dhunës seksuale gjatë luftës para shfaqjes së dokumentarit mbi veprën artistike “Mendoj për ty” e realizuar pesë vite më parë në Prishtinë. Të dyja kanë thirrur për drejtësi duke adresuar luftën ndaj stigmatizimit të viktimave dhe duke theksuar që krimet e luftës duhet të merren seriozisht, shkruan KultPlus.

Artistja Alketa Xhafa Mripa e cila ka shkuar në Londër si një refugjatë pasi që ishte larguar nga Kosova gjatë luftës së fundit, ka treguar çdoherë se përmes artit të saj përpiqet që të vë në pah çështjet si emigracioni, refugjatët, dhunimet gjatë luftës e të tjera. Ajo vazhdon të mos qëndroj indiferente ndaj padrejtësive, duke i vënë synim vetes që të vë sa më shumë në pah këto çështje përmes artit.

Kështu veproi edhe ditën e djeshme, Xhafa- Mripa ku përvec fjalimit ajo foli edhe përmes dokumentarit “Mendoj për ty”. Përmes kësaj vepre, Xhafa-Mripa ngriti vëmendjen për drejtësi, luftën ndaj stigmatizimit të viktimave si dhe bëri thirrje që krimet e luftës të trajtohen më me seriozitet dhe urgjencë.

Të pranishëm në këtë prezantim në Parlamentin Britanik ishin deputet, shoqëri civile, aktivist të ndryshëm të çështjes së gruas, miq të Kosovës si dhe Liridona Hertica, si përfaqësuese nga Ambasada e Republikës së Kosovës në Londër.

Alketa Xhafa Mripa ka thënë për KultPlus se dëshmia e fuqishme e Vasfije Krasniqi – Goodman dje para deputetëve në Kuvendin e Kosovës bëri që historia të përsëritet e përsëritet. Por, gjithashtu ajo shprehet e lumtur për gratë prezentë dje në Parlamentin britanik.

“Ishte një kënaqësi të shihje Julie Ward një poete dhe politikane e cila ishte e motivuar të dilte për zgjedhjet në Parlamentin Evropian për shkak të mashtrimit të dhunës ndaj grave dhe vajzave në nivel global. Ajo bëri fushatën me One Billion Rising dhe u bashkua me Komitetin për të Drejtat e Grave dhe Barazinë Gjinore dhe delegacionin për marrëdhëniet me Kosovën. Gjithashtu takim personal me Margaret Oëen, një avokat për të drejtat e njeriut. Ajo themeloi organizatat e para ndërkombëtare që adresojnë çështjet e të drejtave të njeriut, dhe tani është drejtoresha e WPD, Widows for Peace via Democracy”.

Por, pas përfundimit të kësaj ngjarje, instalacioni “Mendoj për ty” e inspiroi Julie Ward për të shkruar një analizë të thuktë. Në këtë analizë, Ward e vlerëson artisten kosovare si shumë të kujdesshme në punën e saj dhe pohon që dhuna seksuale në konflikt vazhdon, por falë punës së Alketës është thyer heshtja.

KultPlus ju sjell analizën e plotë të Julie Ward për instalacionin “Mendoj për ty” të artistes Alketa Xhafa Mripa:

“Këto akte të papërshkrueshme të dhunës janë kryer në kohë lufte, në formë përdhunimi seksual të viktimave para anëtarëve të familjes, duke përfshirë burrat dhe fëmijët.

Fatkeqësisht dhuna seksuale është pjesë e vazhdimit të dhunës në baza gjinore nga burrat, dhe fatkeqësisht nuk ka asnjë shenjë që kjo të ndalohet.

Gjatë luftës në ish-Jugosllavi ishin rreth 50.000 gra dhe vajza që u dhunuan nga policia serbe. Dekada më vonë, ky komunitet po lufton me stigmën e turpit ndërsa dhunuesit janë ende të pa dënuar nga drejtësia.

Artistja kosovare Alketa Xhafa-Mripa u shqetësua pasi që e pa një intervistë televizive me një të mbijetuar anonime. Dhe ajo vendosi që në vitin 2015 ta krijojë një instalacion arti si mjet ndërgjegjësimi dhe solidariteti me viktimat.

“Thinking about you”, përfshinë bashkimin e rreth 5.000 fustaneve të shtrirë në fushën e stadiumit të futbollit në Prishtinë. Këto veshje u dhanë nga gra dhe vajza kosovare, si dhe nga ish-Presidentja Atifete Jahjaga dhe ylli i popit Rita Ora.

Pesë vjet më vonë, unë dhe Alketa me grupin e komunitetit të rinisë shqiptare kundër dhunës me qendër në Londër, shikuam dokumentarin e Fitim Shalës. Ne jemi një grup në kuadër të së cilit kemi artistë, politikanë, akademikë, avokatë, gazetarë, aktivistë të komunitetit, një ish-oficer policie dhe anëtarë të diasporës kosovare.

I njoh disa gra në këtë film, i kam takuar gjatë vizitave të mia në Kosovë si anëtare e Parlamentit Evropian për marrëdhëniet me Kosovën. Ato veshje janë zgjedhur me shumë kujdes, dhe janë veshje që kanë një histori për pronarët e tyre, si fjala vjen, ato janë veshur për ndonjë ditëlindje apo ndonjë ditë tjetër të veçantë. Këto veshje u bënë trupat e grave, të lakuara, të shtruara në tavolina mes lotësh mirënjohjeje.

Në këtë vepër arti, artistja është shumë e kujdesshme. Procesi i këtyre veshjeve që filloi 5 vjet më parë kishte qëllim shërimin kolektiv përmes angazhimit publik me objekte simbolike.

Viktimat e përdhunimit të luftës së fundit në Kosovë tashmë flasin edhe përtej kufijve të vendit të tyre. Dhuna seksuale në konflikt vazhdon, por falë punës së Alketës është thyer heshtja.” / KultPlus.com

Alketa Xhafa Mripa fton vajzat e reja të ”vulosin” të ardhmen e tyre

Posted on by KultPlus

Të jesh grua në një shoqëri patriarkale, do të thotë shumë. Do të thotë poashtu se sakrifica është gjëja më e vogël që duhet të bësh, për të shkuar drejt ambicieve tua. Mirëpo, për tu dëgjuar, për të rënë në sy, për të treguar se kush je, duhet të fillosh prej diku. Gjërat e mëdha nisin nga gjërat e vogla.

E sot, këtë gjë më së miri e shfaqi artistja konceptuale Alketa Xhafa Mripa, përmes një debati të hapur me vajza të reja, që për bazë kishte kauzën feministe dhe ngritjen e zërit për të drejtat që secilit njeri i takojnë, shkruan KultPlus.

Kauza është e fokusuar kryesisht në zhvillimin intelektual të vajzave të reja, në motivimin e tyre drejt të ardhmes, duke i shtyrë ato të ngrisin zërin e tyre përmes iniciativave të ndryshme, në fusha të ndryshme. Qofshin ato fusha të shkencës apo të artit.

‘Kurrë s’je shumë e re, për me pri e me pru drejtësi”, ishte kjo thënia bazë e këtij eventi, thënie kjo që e kishte inspiruar edhe artisten ideatore të këtij debati.

”Jam inspiruar nga një thënie, ka qenë një inspirim momenti. Ashtu si Greta e cila filloi revoltën e saj krejtësisht e vetme, edhe ne vajzat nga Kosova, mundemi me e ngritë zërin për të drejtat tona. Ne kemi shumë e shumë Greta” shprehej Alketa Xhafa Mripa.

Ajo përmes një fjalimi mjaft motivues për gratë në përgjithësi, e sidomos vajzat e reja, u bëri thirrje atyre qe t’i dërgojnë asaj thënië nga më të ndryshmet, që kanë për qëllimin motivimin ndaj vajzave të reja.

Këto thënie, do të mblidhen dhe me to do të bëhet një mural në Prishtinë, vendi i të cilit nuk është caktuar akoma nga organizatorët. Muralet do të bëhen me 11 dhe 12 tetor derisa të mblidhen thëniet rreth kësaj kauzë vetëdijësimi. Thëniet do të vendosen në formë të vulës, dhe do të kenë ngjyrën pink.

Ky kombinim, sipas organizatorëve, nuk është i rastësishëm. Ne jemi mësuar që ngjyra pink të simbolizojë delikatesën femërore, mirëpo, kjo delikatesë do të kombinohet me një vulë, duke e bërë kështu atë një delikatesë të vulosur e të pandryshueshme.

Artistja, tregoi edhe rreth jetës së saj dhe barrierave që ka hasur gjatë rrugëtimit të saj drejt suksesit, duke i hapur rrugën edhe publikut të bashkangjitet në debat për të folur rreth eksperiencave të tyre, që sigurisht kishin bazën në mendësinë patriarkate.

Debati zuri vend në hapësiren e ”Menzës” në lagjen Ramiz Sadiku, edhe ishte i përkrahur nga UN WOMEN KOSOVO. /KultPlus.com

Arti si protestë kundër shtypjes nuk duhet që të vijë vetëm nga artistët

Posted on by KultPlus

Alberina Haxhijaj

Sot në Galerinë Kombëtare të Kosovës është mbajtur diskutimi “Arti si protestë kundër shtypjes”. Ky diskutim është organizuar në kuadër të ekspozitës “Perceptime: Burrneshat” e cila do të sjellë për një muaj rresht, diskutime të ndryshme të cilat kanë të bëjnë me artin dhe përfaqësimin e grave në këtë fushë.

Paneliste e këtij paneli të moderuar nga Zana Hoxha Krasniqi,  ishte artistja Alketa Xhafa – Mripa, e njohur për instalacionet e saj që shtrojne pyetje rreth grave të përdhunuara, të drejtave të imigrantëve, si dhe grupeve të tjera të margjinalizuara. Alketës,  për të diskutuar më shumë për “Artin si protestë kundër shtypjes” i është bashkuar edhe Jeta Xharra, gazetare,  që njihet për gazetarinë e saj hulumtuese ku përmes punës së saj,  lufton për të drejtat e njeriut dhe lirinë e shprehjes.

Artistja Alketa Xhafa- Mripa në këtë panel diskutimi shpalosi më shumë detaje rreth veprës së saj “Baby Doll On, Baby Doll Off” me të cilën u përfaqësua në ekspozitën “Burrneshat”. Ajo tregoi se vepra e saj tregon se gratë janë më shumë sesa të bukura, të turpshme, apo me moral. Sipas saj,  gratë janë më shumë sesa një objekt të cilin mund ta lësh të flasësh, apo ta bësh të heshtë sipas dëshirës, sikur të ishte një llampë për ta vendosur në prizë. Pikërisht kjo vepër ka ardhur si një protestë kundër shtypjes dhe pro respektimit të të drejtave të grave. E realizuar në vitin 2007,  një ditë pas Ditës së Gruas, Alketa Xhafa- Mripa ka kërkuar që respektimi dhe vlerësimi i grave të bëhet gjatë gjithë vitit, gjatë 365 ditëve dhe jo vetëm për data të caktuar si Dita e Gruas.

“Si artiste nuk mundem të qëndroj indiferente ndaj padrejtësive,  dhe si artiste,  e vetmja mënyrë që unë mund të reagojë është përmes artit. Prandaj këtë e kam bërë edhe te kjo vepër por edhe tek të tjerat. Fatkeqësisht kjo vepër qëndron akoma, mirëpo ka ndryshime pasi që ligji i natyrës na bënë që të ndryshojmë dhe e di se çdo transformim është e bukura e jetës, mirëpo neve si gra na mbetet për të punuar edhe më shumë”, u shpreh ajo.

Madje, një protestë përmes artit të saj kjo artiste e pati bërë edhe me instalacionin e saj “Mendoj për ty”, ku kishte mbledhur mbi 5 mijë fustana dhe i kishte vendosur në stadiumin e Prishtinës në solidarizim me gratë e dhunuara gjatë luftës. Vendosja e këtyre fustaneve në një ambient të njohur kryesisht si i burrave, e ku aty ata e shfaqin mllefin, shajnë e djersitin, kishte ardhur pasi që ajo e kishte parë një dokumentar që fliste për të dhunuarat gjatë luftës. Sipas saj, ajo duke mos pasur mundësi që të ndryshojë ligje apo diçka të tillë, formë të vetme të reagimit e ka parë artin e saj.

Në anën tjetër, gazetarja Jeta Xharra u shpreh se nuk nënkupton që vetëm artistët mund ta përdorin artin si formë kundër shtypjes. Ajo u shpreh se një rezistencë e tillë është bërë edhe më parë përmes shtëpive-shkolla, zhurmave me çelësa,  gjersa i godisnin me ta ndonjë hekur gjatë protestave në vitet e 90-ta, apo varrosja e një arkivoli të zbrazët si shenjë për të varrosur dhunën e atëhershme, por edhe përmes satelitëve nëpër banesa para luftës, si mjet për të pasur mundësi për tu informuar në kohën kur Kosova ishte në terr informativ.

 “Format e rezistencës paqësore që i kemi përdorur në atë kohë për me u shpreh, apo për me i tregu botës se çka po dojmë i kam parë si shumë të rëndësishme në atë kohë. Bazat e para për të menduar në mënyrë kritike unë nuk i kam marrë prej shkollës, por prej teatrit. Bazat e para e që më kanë shty që edhe me studiu dramaturgjinë i kam marrë në Teatrin Dodona,  kur pata parë shfaqjen ‘ Moti paton’. Aty katër burra më mësuan se ne mund të kritikojmë, përqeshim dhe shajmë dikë ose diçka. Mundemi edhe me e rregullu shoqërinë tu ja vendos një pasqyrë në një formë përpara”, u shpreh ajo, duke theksuar se arti në Kosovë është më përpara, për shkak të kritikës që ja jep ambientit dhe kohës ku jetojmë në krahasim me industritë tjera.

Tutje ajo tregoi se pikërisht teatri e ka frymëzuar edhe për punën e saj të tashme si gazetare. Emisioni “Jeta në Kosovë” ka lindur si ide kur në vitin 2003 ajo shkoi për të parë adaptimin e filmit klasik të njohur “A Clockwork Orange” i cili erdhi i adaptuar nga Faik Ispahiu. Këtu ai kritikonte Bashkësinë Ndërkombëtare, UNMIK-un e të huajt.

“Kam dashur që këtë gjuhë kritikuese ta përdorë në emisionin tim, pasi që këtë ton edhe këtë rezistencë, që ti nuk je ma i mirë se unë veç pse fol anglisht ose serbisht. Kjo ka qenë edhe arsyeja që më ka bërë që për një vit ti kërkojë Ispahiut që me bashkëpunu dhe që 15-të vite e kemi të njëjtin emision me idenë që jo vetëm të informojë, po të bëjmë edhe teatër. Pra kështu e përdori unë artin rezistues në punën time e ku ja kom pa hajrin”, u shpreh ajo.

Ekspozita “Perceptime: Burrneshat” si dhe diskutimet që po zhvillohen janë rezultat i bashkëpunimit në mes të British Council dhe Galerisë./ KultPlus.com

Burrneshat e guximshme që sfidojnë botën përmes artit

Posted on by Kult Plus

Alberina Haxhijaj

Galeria Kombëtare e Kosovës sot ka mirëpritur ekspozitën “Burrneshat”. Kjo ekspozitë e cila ka bërë së bashku katërmbëdhjetë artiste nga Britania dhe gjashtë artiste nga Kosova si dhe kolektivin HAVEIT, është inicuar nga Këshilli Britanik, ndërsa veprat e artistëve britanike janë marrë nga koleksioni të cilin e posedon British Council.

Vjehrra e artistes Alije Vokshi qëndron përballë baroneshave të Madame Yevonde në hyrje të Galerisë Kombëtare. “INA”, piktura e cila është pjesë e koleksionit të Galerisë, paraqet një grua e cila mbanë një shami në kokë dhe duart njëra mbi tjetrën. Në anën tjetër një nga zonjat që i qëndron përballë është zonja e Michael Balkon, ajo me një armë në duar është portretizuar si hyjnesha romake Minerva.

Mirëpo, përderisa këto piktura mund të vështrohen për bukurinë e tyre disa hapa më tutje prapa bukurisë fshihet një gjendje e cila sjellë tension dhe reagim. Portretet e pesë vajzave të reja e të grimosura të paraqitura si “Spice Girls” nga  Clare Strand, portretizojnë situatën ku vajzat e reja, edhe pse ndjehen të ngulfatura në mënyrë që të pranohen në shoqëri, vishen dhe sillen si gra të rritura. Në anën tjetër modelja e realizuar nga Alketa Xhafa –Mripa paraqitet si një kukull, të cilën duke e vënë në prizë mund ta ndizesh dhe ta fikësh, ta lësh të flasë ose ta bësh të heshtë. Një vepër kjo e cila erdhi si reagim nga artistja në vitin 2007, një ditë pas 8 marsit, Ditës së Gruas.

“Me simbole të vogla jam munduar që të rrumbullakojë dhe të paraqes gruan shqiptare”, shprehet artistja derisa bisedon edhe me të pranishmit që afrohen për të parë punën e saj.

“Në ekspozitë ka emra për të cilat unë kam mësuar pasi që i kam pasur në literaturë si Tracy Emin apo Sarah Lucas. Prandaj të ekspozojë punën time se bashku me to, e sidomos në Kosovë është nder i madh. Njëkohësisht është kënaqësi edhe me artistët shqiptare,  punët e të cilave i njoh dhe i çmoj”, u shpreh ajo për KultPlus duke cilësuar se akoma ka punë për tu bërë për emancipimin e gruas në shoqëri. Diçka që e kërkon edhe artistja Ann Elliot e cila përmes nallaneve na fton që të ecim në këpucët e saj,  të cilat lënë gjurmët e dikujt tjetër, të një kuratoreje.


INA nga Alije Vokshi

Kjo ekspozitë vë në pah më shumë sesa vetëm çështjen e pozitës së gruas e që vërehet qartë te artistja shqiptare Arbana Hajredinaj me videon “30 %” e që tregon përfaqësimin e grave në Parlamentin e Kosovës. Kjo ekspozitë tregon ofshamën e grave përmes Zake Prelvukaj e cila largon katranin nga lëkura. Ju mëson që të mos kërkoni falje shpesh, sepse atëherë ajo do të humb vlerën përmes Anetha Hamilton dhe karriges së saj, këmbët e të cilës janë kopje e këmbëve të artistes. Kjo ekspozitë tregon se diçka nuk është në rregull përmes gruas që sjellë Tracey Emin, prej vaginës së të cilës nuk kuptohet a po dalin apo po hyjnë monedhat por edhe përmes videos “Nuk dëgjojë asgjë” të Rudina Xhaferit në të cilën ajo çep veshin e saj.

Drejtoresha e Galerisë, Arta Agani – Në prapavijë “Baby Doll On, Baby Doll Off” nga Alketa Xhafa Mripa

Me një aranzhim që i ngjan një beteje,  sipas drejtoreshës së Galerisë, Arta Aganit kjo ekspozitë synon të shfaq ndërrimet mes roleve, ku gruaja nuk është vetëm një formë dhe burri nuk është vetëm një funksion. Ajo tregon se kjo ekspozitë e fragmentuar në disa faza bënë që gratë artiste të ndërrojnë nga njëra fazë në tjetrën, nga forma deri të funksioni.

“Në pjesën e titullar ‘tejkalimi i kufirit gjinor’ e cila gjendet në katin e dytë të Galerisë, artistet e shfaqura tashmë e kanë kuptuar rolin e tyre në shoqëri si gra artiste. Ato me krenari ekspozojnë artin e tyre duke mos kritikuar dhe ankuar. Ato janë në krye të muzeve dhe galerive dhe nuk janë të shqetësuara për barazinë gjinore në art, sepse në këtë fazë ajo duket e parëndësishme”, theksoi Agani. 

Tek ‘tejkalimi i kufirit gjinor’ hynë disa artiste pjesë e kësaj ekspozitë si kolektivi HAVEIT, të cilat edhe në këtë ekspozitë ishin të pranishme duke e rruar patriarkalitetin, pastaj Flaka Haliti me “Bolet e mia” apo artistja Sarah Lucas me vezët e fërguara.

Gillian Wearing- Kopshti

Kjo ekspozitë nuk mund të kalojë vetëm me një shikim pasiv,  theksoi ambasador i Mbretërisë së Bashkuar në Kosovë, Ruairi O’Connell në hapje të kësaj ekspozite.  Sipas tij,  çështja për të cilën duhet të mendojmë e që e përcjellë edhe këtë ekspozitë është sesi trajtohet gjysma e shoqërisë sonë.

“Të gjithë ata që do të vijnë në këtë ekspozitë do të marrin nga një porosi të ndryshme. Porosia që unë mora,  është ajo e guximit dhe e sfidës. Disa nga veprat janë shumë personale dhe disa janë shumë sfiduese. Unë jam i nderuar që i njoh edhe personalisht disa nga artistet dhe nuk me befason që punët e tyre janë reagim i guximit dhe sfidës. Ne duhet që të reagojmë ndaj kësaj, të sfidohemi nga to dhe të mendojmë më ndryshe kur të largohemi dhe jo njëlloj siç kemi menduar kur kemi ardhur”, theksoi ai.

Abigail Lane- Pa titull (Ann Elliot)

Ekspozita “Burrneshat” do të qëndrojë e hapur deri më 24 shkurt./ KultPlus.com

Sarah Lucas – Autoportret me vezë të fërguara

https://kosovo.britishcouncil.org/programmes/arts/perceptions

Alketa Xhafa-Mripa takohet me Angelina Jolie (FOTO)

Posted on by KultPlus

Artistja bashkëkohore kosovare, Alketa Xhafa-Mripa e cila jeton dhe vepron ën Londër, jo rrallë ka befasuar me punën e saj dhe zëri i saj është dëgjuar në botë, shkruan KultPlus.

Takimet e Alketës më personalitete të njohura botërore nuk kanë munguar, madje disa prej tyre kanë vizituar ekspozitat e instalacionet e saj.

Por, Alketa tashmë është takuar edhe me aktoren e famshme botërore Angelina Jolie.

Takimi i tyre ka ndodhur në Fighting Stigma Through Film ku të dyja ishin të pranishme.

Një fotografi nga ky moment e ka shpërndarë në Facebook Orgesa Arifi.

“Fotografi e turbullte e Alketa Xh M dhe Angelina Jolie ne Fighting Stigma Through Film.
AngJi oshte me se krenare qe Kosova lufton stigmen permes filmografise dhe artit ne Kosove 🙂.
Happy Friday everyone! — attending Fighting Stigma Through Film at BFI Southbank Belvedere Road, London, SE1 8XT.”, ka shkruar Arifi.

Alketa Xhafa Mripa ka përfunduar studimet në “Central Saint Martins” dhe Histori të Artit në “Tate Modern”, Londër.

E ardhur si studente në Londër, Alketa u kthye në refugjate kur shpërtheu lufta e Kosovës 1998-1999.

Që atëherë ajo ka shfaqur punën e saj në ekspozita në mbarë Evropën, duke përfshirë Berlinin, Londrën, Italinë, Portugalinë dhe Kosovën e saj të lindjes, ku ajo fitoi njohje më të gjerë për instalimin e saj artistik ‘Thinking of You’.

Arti i saj vjen nëpërmjet formave të ndryshme si filmave, instalacioneve, pikturave dhe fotografive, gjithnjë duke promovuar pavarësinë e gruas dhe duke kthyer vëmendjen në sjelljet redukcioniste të shoqërive shtypëse.

Ndërsa me punën e saj të titulluar ‘Refugees Welcome’, Alketa kërkonte të rikrijojë ndjenjën e mikpritjes që ajo vetë përjetoi si refugjate në Britani të Madhe. / KultPlus.com

Alketa Xhafa Mripa në revistën e famshme Guardian Weekend

Posted on by Kult Plus

Artistja e artit bashkëkohor, Alketa Xhafa Mripa ka zënë vend në revistën e famshme Guardian Weekend.

Portreti i saj shpërfaqet si grua që ka luajtur një rol të madh në ndihmën për të siguruar një pozitë më të mirë për mijëra gra të dhunuara gjatë luftës së fundit në Kosovë, duke e përmendur kontributin e saj në fitoren historike për pensionet ndaj viktimave të dhunës seksuale.

Xhafa Mripa është e njohur për instilacionin e saj “Thinking of You”, “Mendoj për Ty”, ku në shenjë solidariteti u varën fustane dhe funde për t’u dhënë zë këtyre viktimave.

Fotografia është realizuaar nga Richard Saker. Alketa Xhafa-Mripa është një artiste bashkëkohore kosovare me banim në Londër, Britani e Madhe. Ajo ka përfunduar studimet në “Central Saint Martins” dhe Histori të Artit në “Tate Modern”, Londër. Artistja e artit konceptual e ka transformuar stadiumin e futbollit në një instalacion arti, me mijëra fustane, duke e përmendur kontributin e saj në fitoren historike për pensionet ndaj viktimave të dhunës seksuale.

Artistja, 35 vjeçare zgjedhi fustanet ose fundet për të simbolizuar brishtësinë dhe delirësinë. Duke i vendosur 5 mijë fustane në telin e rrobave, “Rrobat e papastra në publik”, është mënyra për të treguar çështjet private në publik, por në rast se rrobat janë të pastra, të lara, si femrat që shpëtuan të cilat janë të pastra, ato nuk mbajnë asnjë njollë”, ka thënë ajo për një intervistë në Londër.

“Dua që këto mijëra fustane të iu godasin me realitetin që ndodhi dhe dua që njerëzit të flasin për të. Instalacioni mund të shtrëngohet nga secili, pavarësisht gjuhës së tyre”, ka thënë ajo. Alketa Xhafa – Mripa ka përfunduar studimet në “Central Saint Martins” dhe Histori të Artit në “Tate Modern”, Londër.

Gjatë kohës së luftës ajo u kthye në refugjate dhe prej atëherë ka shfaqur punën e saj në ekspozita në mbarë Evropën, duke përfshirë Berlinin, Londrën, Italinë, Portugalinë dhe Kosovën e saj të lindjes, ku ajo fitoi njohje më të gjerë për instalimin e saj artistik ‘Thinking of You’. / KultPlus.com

“Britania akoma po flet” sjellë Alketa Xhafa Mripën me një video interesante

Posted on by KultPlus

Artistja Alketa Xhafa Mripa ka realizuar një video pothuajse 6 minuta si pjesë e “Britani akoma po flet”, një kundërpërgjigje ndaj instalacionit të saj “Mirësevini refugjatë” të realizuar në vitin 2016, shkruan KultPlus.

“Britania akoma po flet” është një projekt për të cilin artistja akoma është duke punuar. Regjinë e ka bërë Roberto Duque, ndërsa është mbështetur nga Counterpoints Arts. Përderisa, Rachel Elderkin, Lydia Mckenzie, Kassi Jameson, Thomas Higginson dhe William John Banks janë valltarët të cilët i janë bashkuar artistes Xhafa.

“Kam ardhur në Britani në vitin 1997 nga Kosova. Jam shumë me fat që kam ardhur në këtë vend në një kohë kur ai ishte mikpritës ndaj refugjatëve, sikurse unë. Është shumë e vështirë për këdo që lë rehatinë e shtëpisë së vet, jo nga zgjedhja por si pasojë e dëshpërimit dhe nevojës për të mbijetuar. Më është thyer zemra duke parë pamjet e fundit të cilat shpalosin krizën e refugjatëve përgjatë Evropës… dhe për këtë arsye ka qenë veçanërisht e rëndë të shihen qëndrimet e ashpra të britanikëve kundrejt refugjatëve”, është një pjesë e përshkrimi të dhënë në këtë video të publikuar.

Artistja me instilacionin e saj në kamion “Të mirëpresim refugjatët”, përreth Britanisë vitin e kaluar, ftoi publikun që të hynte brenda kamionit që të pinin qaj së bashku me refugjatët. Kjo hapësirë, e siguruar përmes instalacionit, inicio dhe frymëzoi një bisedë shumë të nevojshme në lidhje me këtë temë.

Kjo krijoi një platformë të sigurt për shoqërinë britanike dhe për të gjithë ata që ndjehen si në shtëpi në Britani, që të ndajnë mendimet e tyre duke treguar solidaritet dhe mikpritje nga britanikë për refugjatët, përkundër asaj që thonë mediat.

Këtu barten shënimet, ndjenjat, mendimet dhe fjalët e disa njerëzve pas BREXIT…ku edhe sot “Britania akoma flet”…/KultPlus.com

Sonte, Alketa Xhafa Mripa sjellë ‘Britain Is Still Speaking’

Posted on by KultPlus

Ajo ka qenë e qetë por asnjëherë larg prej artit. Qetësia e saj e ka bërë që të reflektojë mbi punën e saj të radhës.

Artistja Alketa Xhafa Mripa sonte kësisoj do të prezantojë rezultatin e një pune tjetër të saj artistike.
“Britain is still speaking” është titulli i videos.

“Unë kam ardhur në Angli nga Kosova në vitin 1997. Jam me fat që erdha në këtë vend në një kohë kur mirëpriteshin refugjatët. Është e vështirë të largohesh nga shtëpia jote, jo me dëshirë, dhe të kërkosh mbijetesë” thuhet në një pjesë të tekstit të videos.

Videoja ka dalë si rezultat i punës së kaluar të artistës ku refugjatët në Angli patën mundësi të pinin çaj dhe të ndanin disa minuta me artisten brenda kamionit “Refugees Welcome”.

Tregimet e ndara aty janë pjesë e videos, shkruan KultPlus.

“Britain is still speaking” është mënyra e artistes për të treguar se Britania e Madhe ende po flet, dhe nuk ka përfunduar së foluri siç thotë slogani i #Brexit “Britain has spoken”.
“Ideja e videos është të tregojë se përkundër sentimentit kundër refugjatëve në mbarë botën, ka ende një solidaritet në mesin e popullit britanik për refugjatët në nevojë” tregon Alketa Xhafa Mripa për KultPlus.

Videoperformanca do të shfaqet sonte në ora 18:00 në VaMuseum – Victoria and Albert Museum, në kuadër të Javës së Refugjatëve. / KultPlus.com

Për gruan, Atifete Jahjaga e Alketa Xhafa Mripa do të flasin në Londër

Posted on by KultPlus

Për të shënuar 8 marsin, Ditën e Gruas, Ambasada e Kosovës në Lodër, do të shfaqë dokumentarin “Mendoj për ty”, dokumentar që spikatë punën e madhe të artistes Alketa Xhafa Mripës, në projektin “Mendoj për ty”, shkruan KultPlus.

Gjithashtu të pranishmit do të kenë mundësinë që të diskutojnë me artisten kosovare, Alketa Xhafa Mripa, si dhe me ish-Presidenten e Kosovës, Atifete Jahjaga.

“Mendoj për ty” është nismë e Alketa Xhafës, kushtuat grave të dhunuara në Luftën e fundit në Kosovë. Artistja vendosin vëmendjen e të gjithëve mbi këtë temë, kur mblodhi rreth 5 mijë fustaneve nga e mbarë Kosova për ti vendosur më pas ato në Stadiumin e qytetit në Prishtinë.

Presidentja e atëhershme e Kosovës, Atifete Jahjaga ishte e para që dhuroi një fustan, duke e vlerësuar nisëm e artistes dhe duke shprehur solidaritet me viktimat. Aktualisht, artistja Alketa Xhafa është duke punuar për rikrijimin e të njëjtit instalacion në Londër, por me dedikim tjetër, kështu që çdo donacion i veshjeve është i mirëpritur./KultPlus.com

“Rrno për me tregue” se Alketa Xhafa Mripa ju dëgjon

Posted on by KultPlus

Rrëfe për kohën që ke përjetuar apo dëgjuar gjatë regjimit komunist, të gjitha rrëfimet do të jenë pjesë e instalcionit artistik të Alketa Xhafa Miripës,instalacion që do të prezantohet më 9 maj të këtij viti, shkruan KultPlus.

Por artistja kosovare që jeton në Britani, kësaj here ka zgjedhë Shqipërinë për të mbledhë këto informacione, e cila tashmë ka arritë në Tiranë, bashkë me ekpinin e saj, të cilët janë pjesë e projektit “Edhe muret kanë veshë”, nismë e re e Autoritetit për Informimin mbi Dokumentat e ish Sigurimit të Shtetit, që nisi sot, më 20 shkurt, në përvjetorin e 27-të të rrëzimit të shtatores së ish diktatorit, e që i kushtohet mbledhjes së dëshmive të të gjithë atyre që vuajtën gjatë regjimit komunist.

Bashkia e Tiranës është e para që e ka mbështetur këtë projekt, i cili kurohet nga kryetarja e Autoritetit për Informimin mbi Dokumentat e ish Sigurimit të Shtetit, Gentjana Sula, dhe synon të sjellë në dritë një copëz historie, përmes përjetimeve personale.

Finalizimi i këtij projekti do të bëhet pikërisht në ditën e Evropës. Alketa Xhafa Mripa njihet për instalacione të fuqishme, dikurse ishte edhe instalacioni i mbledhjes së fustaneve për ti dhënë forcë grave të dhunuara në luftën e Kosovës, dhe paralel, tashmë është duke e realizuar një projekt të ngjashëm edhe në Angli,por që u dedikohet grave që kanë përjetuar dhunë./KultPlus.com

Disenjatorja shqiptare dhuron fustanin e saj për instalacionin e Alketa Xhafa Mripës në Londër

Posted on by KultPlus

Në mars të vitit 2018, artistja Alketa Xhafa Mripa do të jetë sërish në vëmendjen e medieve, për instalacionin e famshëm “Thinking Of You”, por tash me dedikim tjetër dhe në një vend tjetër, shkruan KultPlus.

Duke marë si referencë instalacionin e famshëm të realizuar në Kosovë “Thinking Of You”, ku Alketa Xhafa Mripa pat grumbulluar fustane të shumtë nga vajza dhe gra, duke përfshirë edhe fustane nga të famshmet, ajo pat inkurajuar gratë e Kosovës, të cilat mbi supet e tyre bartin tmerrin e dhunimit përgjatë luftës së fundit në Kosovë.

Kjo artiste shqiptare nëpërmjet një instalacioni të ngjashëm, ka filluar të grumbullojë fustane në Britani të Madhe për të mbijetuarat e dhunës seksuale. “Jam duke realizuar veprën “Thinking Of You”, në Londër, në bashkëpunim me UN Women UK “For he For she”, që do të mbahet në muajin mars në “Arts Week London””, ka thënë Alketa Xhafa Mripa për KultPlus. Ajo ka thënë se fustanet do të mblidhen me të njëjtën procedurë, sikurse në Kosovë, kurse kampanja e mbledhjes së fustaneve tashmë ka nisë.

Së fundi, një fustan për këtë instalacion të Alketa Xhafës e ka dhuruar edhe disenjatorja shqiptare Laura Imami, e cila njihet për brendin e saj të syzeve në Londër /KultPlus.com

Ekspozita Onufri, këtë vit me artistë të lindur në vitet ’70-’80

Posted on by KultPlus

Edicioni i 23-të i Ekspozitës Ndërkombëtare “Onufri”, do të hapet më 20 dhjetor në Galerinë Kombëtare të Arteve.

Kuruar nga Gaetano Centrone, ekspozita titullohet “AU FIL DU TEMPS – Kujtesë kolektive, kujtime personale”.

Ekspozita ofron një itinerar ekspozues që zhvillohet në dhomat dhe ambjentet e Galerisë Kombëtare të Arteve në Tiranë. Janë dhjetë artistë pjesëmarrës, që vijnë nga gjashtë vende; të gjithë të lindur në vitet ’70 dhe ’80 dhe me një cv të pasur ndërkombëtare: Zeni Ballazhi, Adi Haxhiaj, Koja, Perino & Vele, Leonard Qylafi, Calixto Ramírez, Jelena Tomasevic, Vangjush Vellahu, Alketa Xhafa Mripa, Fani Zguro.

Kuratori Centrone përpiqet, me aq sa është e mundur, për të gjetur një emërues të përbashkët që bashkon përvojën e shumicës mes artistëve shqiptarë, sepse filloi prej tyre në këtë hulumtim që dëshiron të jetë aktual dhe ndërkombëtar. Pas shumë studimesh ai doli në konkluzionin se Historia mbizotëron në punën e tyre. Por kuratori nuk ka qëllim të ndërtojë një ekspozitë politike (kjo nuk është në planet e tij) duke qenë se ka një dallim të madh mes elementit kulturor dhe atij socio-politik.



Në këtë pikë faktori kohë bëhet një element qendror. Mënyra se si koha gërryen në kokat tona dhe çfarë mbetet e konsiderohet ex post. Dallimi midis kujtesës kolektive dhe kujtesës personale është shumë i paqartë, më shumë se sa mund të mendohet. Dhe po ashtu dallimi mes njëjësit dhe shumësit është më kompleks se sa mund të mendohet. Ekziston një apo shumë kujtime kolektive? Dhe kush i formon ato? Dhe sa kujtime personale preken nga ngjarjet e historisë?

Është e panevojshme të mohohet se në këtë pjesë të botës ngjarjet historike kanë hyrë shumë në jetën e popujve. Për zgjedhjen e titullit ne kërkuam një shprehje të mrekullueshme të gjuhës frënge: au fil du temps. Në italisht, për shembull, mund të përkthehet me kalimin e kohës, por fjalë për fjalë ka bukurinë e saj në versionin origjinal: në fije të kohës. Një fije që ngjit Historinë me histori personale, duke shtyrë nga lart me zërat e ndryshëm polifonikë të një tregimi. Aktualiteti i së tashmes, historia në sfond. / KultPlus.com

Alketa Xhafa me instalacion të ri, grumbullon fustane për të mbijetuarat e dhunës seksuale në Britani të Madhe

Posted on by KultPlus

Në mars të vitit 2018, artistja Alketa Xhafa Mripa do të jetë sërish në vëmendjen e medieve, për instalacionin e famshëm “Thinking Of You”, por tash me dedikim tjetër dhe në një vend tjetër, shkruan KultPlus.

Duke marë si referencë instalacionin e famshëm të realizuar në Kosovë “Thinking Of You”, ku Alketa Xhafa Mripa pat grumbulluar fustane të shumtë nga vajza dhe gra, duke përfshirë edhe fustane nga të famshmet, ajo pat inkurajuar gratë e Kosovës, të cilat mbi supet e tyre bartin tmerrin e dhunimit përgjatë luftës së fundit në Kosovë.

Kjo artiste shqiptare nëpërmjet një instalacioni të ngjashëm, do të grumbullojë fustane në Britani të Madhe për të mbijetuarat e dhunës seksuale.

“Jam duke realizuar veprën “Thinking Of You”, në Londër, në bashkëpunim me UN Women UK “For he For she”, që do të mbahet në muajin mars në “Arts Week London””, ka thënë Alketa Xhafa Mripa për KultPlus.
Ajo ka thënë se fustanet do të mblidhen me të njëjtën procedurë, sikurse në Kosovë, kurse kampanja e mbledhjes së fustaneve do të nisë në muajin janar të vitit 2018./KultPlus.com

Tre artistë kosovarë sivjet pjesë e çmimit Onufri

Posted on by Kult Plus

Ekspozita e 23-të Ndërkombëtare e Artit, sivjet sjellë gjithsej dhjetë artistë që garojnë për çmimin e madh Onufri, shkruan KultPlus.

“AU FIL DU TEMPS – Kujtime kolektive, kujtime personale”, titullohet ekspozita e kuruar nga Gaetano Centrone, e cila hapet më 20 dhjetorë në Galerinë Kombëtare të Arteve të Tiranës.

Ekspozita do të presë dhjetë artistë ndërkombëtarë si protagonistë:
Zeni Ballazhin – Maqedoni, Kosovë; Adi Haxhiaj – Shqipëri, Itali; KOJA (Fitore Isufi) – Kosovë; Perino & Vele – SHBA & Itali; Leonard Qylafi – Shqipëri; Calixto Ramirez – Meksikë; Jelena Tomaseviq – Mal i zi; Vangjush Vellahu – Shqipëri, Gjermani; Alketa Xhafa Mripa – Kosovë, Angli; Fani Zguro – Shqipëri, Itali, Gjermani.

“AU FIL DU TEMPS – Kujtime kolektive, kujtime personale”, nga 21 dhjetori e deri më 20 janar 2018-të do të jetë e hapur në Galerinë Kombëtare të Arteve

Ekspozita Ndërkombëtare AU FIL DU TEMPS

Kurator: GAETANO CENTRONE

Ekspozita ofron një itinerar që zhvillohet në dhomat e Galerisë Kombëtare të Arteve të Tiranës. Ka dhjetë artistë pjesëmarrës nga gjashtë vende të ndryshme; të gjithë ata kanë lindur në vitet ’70 dhe në vitet ’80 dhe kanë kurrikulë ndërkombëtare të vlefshme.
«Unë u përpoqa të gjeja – megjithatë është e mundur – një emërues që kombinon përvojën e shumicës midis artistëve shqiptarë, sepse fillova prej tyre gjatë hulumtimit tim. – thotë Gaetano Centrone – Unë i kam studiuar ata për disa vjet dhe më ka bërë përshtypje prania e historisë në veprat e tyre. Megjithatë nuk kam ndërmend të krijoj një ekspozitë politike, që nuk është qëllimi im, unë jam gjithmonë shumë i vëmendshëm për të ndarë elementin kulturor dhe atë social-politik. Unë jam një mbështetës i fortë i së vërtetës intuitive të artit, kështu që unë kam vënë theksin në konceptin e kohës. Mënyra se si koha krijon mendjen tonë dhe atë që mbetet si ish-post.

Dallimi midis kujtesës kolektive dhe kujtimeve personale është shumë i lehtë, më lehtë sesa mendojmë. Gjithashtu, dallimi midis formës së njëjësit dhe shumësit, është më kompleks se sa ne e mendojmë. A ka vetëm një ose a ka më shumë kujtime kolektive? Kush i krijon ato? Sa kujtime personale ndikohen nga ngjarjet historike? Është e padobishme të mohohet fakti, se në këtë pjesë të botës, ngjarjet historike kanë ndikuar shumë në të kaluarën e popullsisë. »

Rreth zgjedhjes së titullit Centrone thotë: «Au fil du temps është një shprehje e mrekullueshme nga gjuha franceze. Në anglisht mund të përkthehet si- me kalimin e kohës, por bukuria e vërtetë mund të gjendet në të vërtetë në kuptimin origjinal: në fije kohore. Një fije që ngjall historinë dhe historitë personale, duke u shtyer nga sipër me zërat polifonikë të ndryshëm të një historie. »/ KultPlus.com

Alketa Xhafa në Bruksel do të shpalosë rrëfimin për fëmijërinë e saj nën regjimin serb

Posted on by Kult Plus

Sot artistja Alketa Xhafa Mripa, është mirëpritur si mysafire në Université Libre në Belgjikë në javën e artit “Një javë të luftojmë dhunimin”, ku është e ftuar që sonte të mbaj edhe një fjalim lidhur me përvojën e saj artistike të inspiruar nga përjetimet e saj personale gjatë viteve të 90’ta, shkruan KultPlus.

Organizimi i kësaj jave ka nisur nga organizata e studentëve shqiptarë në Bruksel- Grr-Rape Project dhe VLERA , ndërsa do të zgjas gjatë gjithë javës në kampusin e Université Libre në Belgjikë. Përgjatë dy muajve organizatorët kanë mbledhur fustane në Bruksel duke mundësuar kështu krijimin e një instalacioni gati të njëjtë me “Thinking of You” që është organizuar më parë në Stadiumin e qytetit në Prishtinë, shkruan KultPlus.

Artistja Alketa Xhafa sonte nga ora 19:00 në kuadër të këtij organizimi është e ftuar të mbaj një fjalim të cilin ajo e ka bazuar në rrugëtimin e saj personal, i cili e ka inspiruar atë në krijimin e instilacionit “Thinking of You”.

“Arti sot më shumë se kurrë duhet të ngritë çështje, duhet të bëj të mendosh , të shprehesh të vërtetën”, është fjalia me të cilën do të nis fuqishëm fjalimin e saj Alketa Xhafa.

Ajo gjatë fjalimit të saj po ashtu do të rrëfej për rëndësinë e artit në shoqëri ku në kuadër të kësaj do të theksoi fëmijërinë e saj në vitet e 90’ta, nën regjimin serb dhe diskriminimin që kishin përjetuar shqiptarët në atë kohe.
Ky organizim ka për qëllim mbështetjen e të mbijetuarave të dhunës seksuale në konflikte të ndryshme. Arti mund të shërbejë si përgjigje ndaj dhunës seksuale në kohë lufte, dhe kjo Javë synon të flasë pikërisht mbi këtë, mbi dhunimin si një metodë e cila përdoret në luftë por edhe dëmtohet prej stigmës shoqërore që i është vënë mbi.

Xhafa është artiste e disa mediumeve artistike, përfshirë instalacionin, performancën, fotografinë, vizatimet dhe videon. Puna e saj është ekspozuar në Firence, Lisbonë, Berlin, Londër e Prishtinë. /KultPlus.com

Alketa Xhafa-Mripa, folëse në TEDxTirana (Foto)

Posted on by KultPlus

Alketa Xhafa-Mripa është një artiste bashkëkohore kosovare me banim në Londër, Britani e Madhe. Ajo ka përfunduar studimet në “Central Saint Martins” dhe Histori të Artit në “Tate Modern”, Londër.

E ardhur si studente në Londër, Alketa u kthye në refugjate kur shpërtheu lufta e Kosovës 1998-1999.

Që atëherë ajo ka shfaqur punën e saj në ekspozita në mbarë Evropën, duke përfshirë Berlinin, Londrën, Italinë, Portugalinë dhe Kosovën e saj të lindjes, ku ajo fitoi njohje më të gjerë për instalimin e saj artistik ‘Thinking of You’.

Arti i saj vjen nëpërmjet formave të ndryshme si filmave, instalacioneve, pikturave dhe fotografive, gjithnjë duke promovuar pavarësinë e gruas dhe duke kthyer vëmendjen në sjelljet redukcioniste të shoqërive shtypëse.

Në punën e saj të tanishme, të titulluar ‘Refugees Welcome’, Alketa kërkon të rikrijojë ndjenjën e mikpritjes që ajo vetë përjetoi si refugjate në Britani të Madhe.

Ndërkaq sot, që nga ora 17:30 ajo pritet të jetë pjesë e TEDxTirana2017, tek Katedralja Ortodokse “Ringjallja e Krishtit” në Tiranë, ku do të marrë pjesë si folëse. / KultPlus.com

Alketa Xhafa Mripa, artistja që pështynë e nuk njeh kufij (FOTO)

Posted on by KultPlus

Tabela e bilardos është moment eksitimi. Njëjtë, edhe moment i duelit, gjithmonë për fitore. Tabela e bilardos është tabela e topave me ngjyra. Tabela vështirë se mendohet si vend ku pështyhet, a prej të cilit pështyhet në drejtim tjetër.

Por tabela është edhe vendi i veprës artistike të radhës nga Alketa Xhafa Mripa.

Përderisa loja zhvillohet normalisht, në një tavolinë bilardoje rregullat dhe kufijtë e arenës dakordohen nga lojtarët. Kur fillon performanca e artistes, ajo del nga diku, rreth publikut, ecën drejt tavolinës, ngjitet, shtrihet në bark, e nxjerr kokën dhe pështyn.

Pështyma e saj natyrore shkon përtej kufijve. Performancën e tillë “Ujëvara/Waterfalls” Alketa Xhafa Mripa e realizoi para disa ditësh në kuadër të Autostrada Biennale – Bienalja e Artit e cila në Prizren po sjellë artistë të ndryshëm që sfidojnë kufijtë me mediume të ndryshme e duke ndërtuar art mbi inspirime të ndryshme.

Performanca ka ardhur në Stacionin e Autobusëve, vend ku politikat e mëdha dhe të vogla bashkohen përmes pasagjerëve dhe automjeteve, një vend që përfaqëson të dyja, rrugët e ndryshme të kontrollit politik dhe njëkohësisht prodhon linjat e fluturimit që vijnë e shkojnë përmes kufijve.

Projeksioni i performancës është i shfaqur në tavolinën e bilardos deri në fund të Bienales, deri me 13 shtator. / KultPlus.com

Foto: Tuğhan Anıt