Më thuaj si i var rrobat në tel, të them ç’vajzë je

Nga Alma Nikolli

Për fat të mirë, dikur kam qenë fëmijë. Asnjë lodër nuk më priste, kur zgjohesha në mëngjes, por kisha të gjithë botën që më vetëofrohej dhe unë duhet të krijoja. Në ato ditët kur “geni shpikës” vijonte ende gjumin nën cicërimat e zogjve, sajohesha me lojërat dembele në oborr.Një tel plot me rroba të varura. Aq shikoja dhe më mjaftonte. Ngjyrën dhe renditjen, s’i vija re fare. Futesha mes tyre, bëja figura, ndiqja hijen e gishtave të mij apo mahnitesha se si buburrecët në tokë arrinin t’u iknin pikave të ujit që kullonin nga çarçafët.

Nuk e di sa kohë mund të kalonte ashtu. Një zë i vajzave të lagjes më shkëpuste nga ajo botë dembele drejt “betejave” të vërteta. Ne luanim shpesh një lojë që quhej “topa ngjyrash”. Rregulli ishte ky: ndërsa të ndiqnin me topin në dorë, ti duhet të vrapoje për të prekur ngjyrën që ishte thënë. Ishte pikërisht ai, momenti kur pendohesha që kisha anashkaluar ngjyrën e rrobave…, por sot pendohem më shumë.

Pse?

Po ja, do të isha më sistematike në varjen e rrobave në tel. Se, mirë do të ishte sikur të mund të vetëvareshin…, por ja që nuk e bëjnë. Nuk do të fitoja një lojë, por një betejë me mamin dhe sytë e fqinjëve. Mirë që bëhesh “vajzë e mirë” (thënë në terma të tjera “bën detyrën”), por duhet edhe të jesh një farë ariktekteje apo dizenjuese e teshave në tel.

Të bardhat bashkë, të renditura sipas madhësisë. Eh, dikur fëmijë… të bardhat i nxija sa ishin në tel.

Ato me ngjyra nga më e errëta te e çelëta, apo e kundërta. Një art më vete. Një art dhe lojë prej të rriturish.

Në ditët e “zemëruara”, në vend që të mendosh për “shpullat” që të japin çarçafët, teksa i var në tel, duhet të bësh art edhe në rreshtimin e rrobave sipas kategorisë dhe ngjyrës, ashtu siç të ka mësuar mami, se ja i panë komshinjtë ashtu rrëmujshëm dhe u bë nami.

Me ato pak shoqe që e bashkëndaj këtë hall mund të komentoj vetëm: Më thuaj si i nder rrobat në tel, të them ç’vajzë je. / KultPlus.com

Shqipëria po digjet, Puka po digjet, gjyshërit tanë po digjen…

Nga Alma Nikolli

-“Ku jemi këtu?”, pyeste kinezi.
-“Në Pukë.
Pas shumë minutash pyeste sërish.
-“Po këtu?”
-“Në Pukë”, i përgjigjej po prapë shoqëruesi shqiptar.
Pas një ore.
-“Po tani ku jemi?”
-“Në Pukë”.
-“Po Puka qenka më e madhe se Pekini!”.

Ky është një dialog që mendohet të jetë zhvilluar përgjatë viteve të komunizmit në rrugët e Pukës. Nuk vë dorën një zjarr për vërtetësinë, ama ashtu si atëherë, thuajse përgjatë të gjitha rrugëve të Pukës së madhe apo të vogël, ka pisha të panumërta.
Pisha, që tani kur unë po shkruaj vazhdojnë të digjen. Të shkrumbohen! Pisha të larta që po u thahen halat, e pas pak kohësh do rrëzohen mbi njëra tjetrën. Prej tre ditësh era ndez vatra të reja zjarresh në dy fshatra, Tuç e Lumbardhë. Njëri fshat që po shkrumbohet ishte më i bukuri në botë, sepse aty kam lindur unë. Po tani nuk e ka më fytyrën e vet.

Kumbulla në oborr është djegur e rrëzuar. Ftoi i ka hedhur të gjitha frutat në tokë, ashtu gjysmë të pjekur e gjysmë të djegur rrëfejnë se dikur aty pati jetë. Malet janë zhveshur dhe mushkëritë na u bllokuan, pishat nuk na mbushin dot me frymë. E kë? Ne. Ne që dikush më shumë e dikush më pak jemi rritur me aromën e tyre, me oksigjenin e tyre.
Më tutje, aty nën udhë tymi sikur kishte marrë tjetër ngjyrë. Po digjeshin varrezat. Prej varrezave e teposhtë, flaka sa vinte e shtohej, më ngjante bash sikur ishte zemërimi i të vdekurve që s’po lihen rehat as në atë botë. Ishte gjyshi im që largonte tymin me qeleshe…

Mes tymit e të kolliturave u larguam nga fshati. Ta shikoje të digjej e të mos bëje dot asgjë, përveç fotografive, ishte me të vërtetë e dhimbshme. Është akoma. Do të jetë.
Për zjarrfikëset nuk po flas. I pamë diku “një fshat” larg zjarrit. Helikopterë me ujë? Ata dinë të dalin bukur vetëm në foto. Këmbë njeriu dhe ariu nuk pat, qoftë edhe të na parandalojë për rrezikun e hapave mes tymit e flakëve, ama njeriu mendon me zemër ndonjëherë.

Në vitin 2007, në këto zona ka pasur zjarre thuajse me përmasa të tilla. Ashtu si sot, edhe atëherë thuhej se ishte i qëllimshëm. Pse shqiptarët po na e djegin oksigjenin qëllimisht? Që të na thonë se askush nuk do ta fikë? Përse po na i vdesin sërish të vdekurit? Pse duan të na zhdukin çdo lidhje të qenësishme që kemi me vendin tonë? Që të ikim? Të ikim pa merakun se kemi kujtime pas? Kujtime që nuk kanë më një vend, kujtime të mbetura në zemër.

Mami mos m’i publiko më fotografitë në Facebook!

Nga Alma Nikolli*

Mami, unë sot në mëngjes u zgjova 20 vjeçe, vite që i kam gëzuar falë teje. Si thuajse në çdo ditë të jetës sime edhe sot prite me durim që të hap sytë përtueshëm për të më dhuruar një përqafim të ngrohtë dhe për…të më shkrepur një fotografi që ta ndaje me miqtë në facebook. Edhe sot do t’u tregoje me krenari se jam bërë vajza më e mirë dhe më e bukur në botë dhe se ti je krenare për mua.

Më pas ti dole nga dhoma dhe unë fillova të mendoj se cfarë dua të bëj në jetë tani që preka këtë moshë magjike. Në mendje më parakaluan shumë vite të miat.

E mban mend ditën e parë të shkollës në klasën e dytë? Më bleve disa lule për mësuesen, e unë nuk doja as të shkoja në shkollë. Isha mërzitur për macen që na humbi në plazh nuk doja fare të qeshja, aq më pak për një fotografi. Ti më the të qeshja sa për facebook. Me bishtaleca të shtrembëruara dhe duke qeshur me zor, vajza jote mori një lumë komentesh pozitive. Të gjithë panë tek unë një fëmijë të lumtur që shkon me mall e gaz në shkollë, gati sa edhe ti harrove që nuk kam më mace.

Një ditë të bukur t’u shkrep të më bëje modele. Seç u hap një konkurs reklame dhe fëmija më i pëlqyer do të ishte fatlumi. Me ditë të tëra fotografia ime i shkonte çdo të afërmi, fqinji, miku e miku të mikut. Nuk u bëra dot modele, se nuk fituam, kushedi kush na tha po e nuk na votoi.

Pastaj fillova të mësohem. Në çdo gjë që bëja “monitorohesha”. Një fustan i ri, një kala në rërë, një letër që ta lija pas dere… gjithçka, gjithçka ndahej me miqtë në facebook, që duhet thënë që nuk na i kanë kursyer asnjëherë fjalët e ëmbla dhe ne nuk ua kemi bërë me hile për fëmijët e tyre.

Fillova të mësoj që dëftesa të më dilte në facebook, nisa kurs pianoje, edhe pse e lashë shpejt, bëmë udhëtime e qepëm plot fustane pa e pasur në mendje.

Një ditë të bukur ti mami më more te parada e homoseksualëve, jo s’e kishim ndonjë të tillë në shtëpi, por thjesht për të qenë. Unë atëherë isha dakord më çdo gjë që ishe ti, por s’e kuptova pse prindërit e tjerë që të kishin inat më shanë edhe mua. Ndoshta ishin ata prindërit që nuk na bënë like tek fotoja, ku do bëhesha modele, mendoja atëherë. Ku e dija unë ç’peshë kishte një bluzë, unë atë me Frozenin kisha të preferuarën, të tjerat i vishja pa përtesë, mjafton të më blije një vezë kinder në këmbim.

Po tani jam rritur, jam 20 vjeçe. I kuptoj të gjitha. E di se nuk dua të bëhem as modele, as pianiste dhe as fëmija më i pëlqyer në facebook.

Mendoj fëmijërinë tënde mami, më kujtohet se më ke thënë që e vetmja vuajtje ishin gjunjtë e vrarë dhe tetat që u puthnin pa u pyetur në rrugë. Mua teta Romina një ditë më pa dhe as kokën nuk ma ledhatoi se më tha që më prishte flokët se i kisha kapur shumë bukur, se m’i kishte parë në facebook.

Të lutem mami, tani që jam rritur mos m’i posto më fotografitë në facebook. Kam nevojë që ndonjë teta apo xhaxhi edhe të më shohë e dojë për atë që jam në jetën reale.

*Letër imagjinare i një fëmije që sot është 5 vjeç, duhen dhe 15 vite që ajo të dërgohet, por unë e kam shkruar sot./KultPlus.com