Etiketë: amerika

Amerika e Franklin Roosevelt, nga rrënimi në superfuqi

Posted on by Kult Plus

Nga: Luan Kondi

Një nga presidentët më të pëlqyer nga amerikanët, Franklin Delano Roosevelt, njohur ndryshme edhe si FDR (shkronjat e pra të emrit të tij), drejtoi SHBA-në me sukses gjatë Depresionit të Madh dhe Luftës së Dytë Botërore. Programi i tij qeverisës (New Deal) Marrëveshja e Re krijoi vende pune, lejoi hapësira për sindikatat, reformoi vendin me anë të rregullimit të Wall Street dhe sistemit bankar kombëtar, dhe siguroi një rritje ekonomike të qëndrueshme. Disa nga programet e realizuara prej tij si Siguria Sociale dhe Korporata e Sigurimit të Depozitave Federale, janë shumë të rëndësishme ende.

Edhe pse ai u përpoq të mbante Amerikën neutrale gjatë Luftës së Dytë Botërore, duke mbështetur gjithnjë aleatët, por pas sulmeve në Pearl Harbor, Roosevelt e çoi Amerikën në luftë të drejtpërdrejtë. Udhëheqja e tij rezultoi një strategji efikase në luftë pasi mundësoi shkatërrimin përfundimtar të nazistëve dhe fuqive të Boshtit. Shumë historianë mendojnë se hyrja e SHBA-së në luftë ishte një pikë kthese, e pikërisht kjo e bëri Rooseveltin një president të njohur. Franklin kujtohet si një politikan i madh, nga modeli qeverisës i të cilit mund të përfitohet mjaft. Franklin D. Roosevelt udhëhoqi popullin amerikan gjatë një momenti shumë të rëndësishëm të historisë së SHBA-së. Në prag të një lufte të madhe botërore, kur vendi ishte ekonomikisht i shkatërruar, u desh një njeri i fortë, si Franklin, që t’i trajtonte në mënyrë strategjike këto kriza. Presidenca e Roosevelt la një trashëgimi, që e bën atë një emër të madh të familjes së tij. Gjatë viteve ka ndodhur të harrohen disa prej presidentëve të SHBA-së, por me Franklin Roosevelt, që drejtoi dymbëdhjetë vjet, vështirë të ndodhë kjo. Reformat e ndërmarra nga Roosevelt e radhisin atë në krye të listës së presidentëve. Franklin Roosevelt ishte presidenti me moshë të re, që e solli Amerikën në epokën moderne të shekullit XX. Njeriu i fortë, i cili mposhti sëmundjen dhe paaftësinë për të udhëhequr një komb në luftë, mbetet një figurë historike që do të vlerësohet dhe respektohet edhe nga brezat e ardhshëm.  

Si u formua personaliteti i Franklin Roosevelt 

Franklin, edhe pse një president i lavdishëm, nuk ka qenë asnjëherë një nxënës dhe student i shkëlqyer. Ai deri në moshën 14-vjeçare mësoi në çifligun familjar Springwood. Më vonë u dërgua në shkollën përgatitore në Groton, ku shkonin fëmijët e familjeve të pasura, dhe më tej ndoqi studimet në Harvard. Ai mori nota mesatare në të gjithë shkollën dhe madje edhe gjatë shkollës së drejtësisë. Ai u diplomua në Harvard për histori, dhe më vonë ndoqi studimet për drejtësi në Universitetin e Columbias, por i ndërpreu ato pasi dha provimin e avokatisë. Edhe pse pa një diplomë në drejtësi, ai u përpoq të fillonte karrierën si avokat deri sa vendosi të hynte në shërbimin publik. Ashtu siç ndodh te shumë njerëz të suksesshëm, shkollimi i tij në fillim nuk ishte një tregues i vërtetë i asaj që Franklin Roosevelt do të ishte në gjendje të realizonte më vonë në jetë. Përkundër atij suksesi të madh që arriti si një udhëheqës i fuqishëm, Franklin nuk kishte një edukim shumë të fortë formal. Sot do të ishte shumë e vështirë që dikush të bëhet president pa një arsimim të fuqishëm, dhe sidomos pa një prapavijë të fortë ligjore. Edhe pse nuk shkëlqeu në shkollë, Franklin Delano Roosevelt mësoi shumë nga përvoja e jetës. Kjo e ndikoi atë në marrjen e vendimeve shumë të zgjuara gjatë karrierës së tij presidenciale. Franklin ishte kushëriri i pestë i Theodore Roosevelt, Presidentit të 26-të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Ai erdhi nga një familje shumë e privilegjuar, e cila kishte shumë të afërm me ndikim të madh në politikë dhe fusha të tjera. Krenar për prejardhjen e familjes së tij, Franklin pohonte se kishte lidhje me njëmbëdhjetë Presidentë të SHBA-së, si edhe njerëz të famshëm si Robert E. Lee, Jefferson Davis, Mbretëresha Elizabeth dhe Winston S. Churchill. Kjo tregon se aftësitë udhëheqëse të Franklin ishin në linjën e gjakut të tij.Franklin lidhi martesë me Eleanor Roosevelt, mbesën e Theodore Roosevelt. Eleanor ishte grua e zgjuar dhe e mirëarsimuar për kohën e saj. Ajo ndikoi shumë në “New Deal” (Marrëveshjen e Re), si dhe ndihmoi Franklinin në reformat e nevojshme gjatë Depresionit të Madh.  

Një Roosevelt ndryshe në politikë 

Edhe pse Franklin erdhi nga një linjë e gjatë politikanësh, ai ishte i pari demokrat në familjen e tij. Të gjithë Rooseveltët përfshirë dhe Theodorin, ishin republikanë. Në fakt, vendimi i tij për të qenë një demokrat e ndihmoi të fillonte karrierën politike. Në zgjedhjet për Senatin e Shtetit të Nju Jorkut, në vitin 1910, edhe pse kandidonte me siglën e demokratëve, ai u votua kryesisht për shkak të emrit të familjes së tij. Vetëm një demokrat kishte mundur të fitonte në Kontenë e Dutchess, zona ku kandidonte Franklin, që nga viti 1856. Atë kohë, shumë njerëz ende kujtonin me respekt të madh Theodore Rooseveltin, ndaj dhe Partia Demokratike vendosi të kandidonte atje një Roosevelt demokrat. Franklin fitoi me diferencë votash dhe kjo shënoi nisjen e karrierës së tij politike.  Roosevelt kishte një karrierë premtuese sepse më herët ai kishte shërbyer si senator i shtetit dhe Ndihmës Sekretar i Marinës. Në vitin 1920, ai konkurroi për një biletë në Shtëpinë e Bardhë, për zëvendëspresident, teksa guvernatori i Ohios, James Cox ishte kandidat për Presidentit. Ata humbën në betejën elektorale me Warren G. Harding dhe Calvin Coolidge. Kjo nuk e pengoi Franklin të vazhdojë shërbimin në poste publike.  

Presidenti në karrigen me rrota 

Franklin Roosevelt u paralizua pas një goditjeje nga poliomieliti në vitin 1921. Ai nuk e la paaftësinë fizike ta ndalonte për t’u marrë me politikë. Roosevelt u përpoq pareshtur të gjente një kurë për sëmundjen e tij. Për një kohë, ai u tërhoq për shkak të sëmundjes, por bashkëshortja Eleanor dhe Louis Howe e inkurajuan të vazhdonte më tej. Roosevelt punoi shumë në përmirësimin e imazhit fizik dhe politik. Ai mësoi të ecte vetë në distanca të shkurtra. Franklin kujdesej të mos shfaqej në publik duke përdorur karrigen me rrota. Asnjëherë nuk deshi të mësohej nga publiku aftësia e tij e kufizuar. Roosevelt i mbajti larg mediat nga ky problem, ndaj ekzistojnë vetëm tre foto që e tregojnë atë në karrigen me rrota. Paraliza e Franklin e solli poliomielitin në vëmendje publike. Mijëra jetë janë kursyer nga çrrënjosja e kësaj sëmundjeje. Për zbulimin e vaksinës kundër poliomielitit ka meritë edhe Roosevelt, pasi nxiti hulumtuesit. Pas disa mosmarrëveshjeve me persona me ndikim në Partinë Demokratike të Nju Jorkut, Roosevelt u shfaq në paqe me ta në Konventat Kombëtare të vitit 1924 dhe 1928 për të emëruar guvernatorin e Nju Jork, Al Smith si kandidat për president. Kjo e rriti ekspozimin e tij kombëtar, ndaj dhe Al Smith i kërkoi të kandidonte për guvernator i Nju Jorkut, në vitin 1928. Roosevelt fitoi me rezultat të ngushtë, por ky triumf i dha besimin të kuptonte se ylli i tij politik ishte në ngjitje. Si guvernator, ai besonte në një qeveri progresive që krijonte programe të reja sociale. Në vitin 1930, republikanët u fajësuan për Depresionin e Madh dhe Franklin Roosevelt ndjeu se kishte ardhur koha e triumfit. Ai filloi përgatitjen për një kandidim në zgjedhjet presidenciale. Shpesh bënte thirrje publike për ndërhyrjen e qeverisë në ekonomi, që të siguronte lehtësi, shërim përmes reformave. Qasja e tij optimiste, pozitive dhe përvoja personale e ndihmuan të fitonte ndaj kandidatit republikan Herbert Hoover, për president, në nëntor të viti 1932. Kur Roosevelt mori detyrën, në mars të vitit 1933, Amerika numëronte 13 milionë të papunë dhe qindra banka ishin mbyllur. Roosevelt u përball me krizën më të madhe në historinë e SHBA-së që nga Lufta Civile. Në 100 ditët e para si presidenti Franklin Roosevelt propozoi reformë të thellë ekonomike materializuar në programin “Marrëveshja e Re”. Ai urdhëroi mbylljen e përkohshme të bankave për të ndaluar tërheqjen e depozitave. Ai formoi një “Task Forcë” me ekspertë ekonomikë, të cilët projektuan agjencitë për të mbështetur fermerët, punësuar të rinjtë, rregulluar pagat e çmimet, siguruar depozitat bankare, rregulluar tregun e aksioneve, subvencionimin e kolateralëve etj. Që nga viti 1936, ekonomia tregoi shenja përmirësimi. Produkti i Brendshëm Bruto u rrit me 34 për qind, dhe papunësia ra nga 25 për qind në 14 për qind. Por, Franklin Roosevelt u përball me kritika për rritjen e shpenzimeve qeveritare, buxhet të çekuilibruar, dhe se e kishte çuar vendin drejt socializmit. Disa akte të Marrëveshjes së Re u deklaruan jo kushtetuese nga Gjykata e Lartë e SHBA-së. Në vitin 1938, opinioni jo pozitiv për qeverisjen, rritja e ngadaltë ekonomike dhe fitoret e republikanëve në zgjedhjet e ndërmjetme, nuk i dha mundësinë Rooseveltit të kalonte legjislacionin e reformës.  

Lavdia e një udhëheqësi të madh 

Që nga fundi i Luftës së Parë Botërore, Amerika kishte adoptuar një politikë izolacioniste në politikën e jashtme. Në fillim të viteve 30-të, Kongresi miratoi aktet e neutralitetit të SHBA-së, duke parandaluar ndërhyrjen e saj në konfliktet e huaja. Në vitin 1933, Franklin D. Roosevelt largoi vendin nga parimi i njëanshëm i Doktrinës Monroe dhe themeloi politika të fqinjësisë së mirë me Amerikën Latine. Megjithatë, me lindjen e konflikteve ushtarake në Azi dhe Evropë, Roosevelt ka kërkuar mënyra për të ndihmuar Kinën në luftën me Japoninë dhe deklaruar se Franca dhe Britania e Madhe ishin “Vija e parë e mbrojtjes” së Amerikës nga Gjermania naziste. Në vitin 1940, Roosevelt nuk ishte shprehur publikisht se do të kandidonte për një mandat të tretë presidencial. Por duke parë fitoret e Gjermanisë në Evropë dhe dominimin në rritje të Japonisë në Azi, ndjeu se vetëm ai kishte përvojën dhe aftësitë për të udhëhequr Amerikën në situata të tilla. Në Konventën Kombëtare të Partisë Demokratike në Çikago, Roosevelt i sfidoi të gjithë kundërshtarët dhe doli kandidat për president i demokratëve. Në nëntor 1940 ai fitoi zgjedhjet presidenciale kundër republikanit Wendell Willkie. Gjatë vitit 1941, Franklin Roosevelt inkurajoi fabrikat e SHBA-së të bëhen një “arsenali i demokracisë” për aleatët – Francën, Britaninë dhe Rusinë. Mizoritë e luftës i detyruan amerikanët të ishin më pak izolacionistë. Roosevelti shfrytëzoi qëndrimin e patundur kundër Fuqive të Boshtit si Gjermania, Italia dhe Japonia për të marrë mbështetjen dypartiake në Kongres për rritjen e numrit të ushtarëve që merrnin pjesë në furnizimin e Aleatëve. Shpresat për të mbajtur SHBA-në larg luftës përfunduan me sulmin japonez në Pearl Harbor, më 7 dhjetor të vitit 1941. Gjatë Luftës II Botërore, Komandanti i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura, Franklin Roosevelt, ndihmoi në realizimin e një strategjie efikase për të fituar mbi Gjermaninë në Evropë dhe Japoninë në Azi e Paqësorin Lindor. Gjatë kësaj kohe, Roosevelt promovoi formimin e Kombeve të Bashkuara. Në shkurt të vitit 1945, ai mori pjesë në Konferencën e Jaltës së bashku me kryeministrin britanik, Winston Churchill dhe sekretarin e përgjithshëm sovjetik, Josif Stalin, për të diskutuar riorganizimin e pasluftës. Pas Konferencës së Jaltës ai u kthye në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, por shëndeti jo i mirë e dha goditjen. Pasditen e 12 prillit të vitit 1945, Roosevelt pësoi hemorragji cerebrale dhe u shua. Vdekja e Franklin Roosevelt tronditi publikun amerikan.  

Një lider i sprovuar 

Franklin D. Roosevelt ishte udhëheqësi më i rëndësishëm i shekullit të 20-të. Ai shpëtoi demokracinë amerikane nga Depresioni i Madh, udhëhoqi aleatët në fitoren mbi diktatorët, dhe triumfoi në katër palë zgjedhje të njëpasnjëshme. Fitorja e tij merr edhe më shumë vlera pasi dihet se vuante paaftësinë fizike, pas prekjes nga Poliomieliti në vitin 1921. Drejtimi që Franklin i bëri SHBA-së tregon efektivitetin e dukshëm të qeverisjes, një shembull i mirë për politikën e sotme. Roosevelt ishte një udhëheqës i ndërlikuar, i diskutueshëm, por çdo kombinim i ADN-së dhe përvojës e bëri atë të ishte jashtëzakonisht efektiv, sidomos në mandatin e tij të parë dhe të tretë, dhe pasardhësit e kanë parë vazhdimisht atë si një nga udhëheqësit më të fuqishme në historinë e SHBA. Një nga parimet e drejtimit të tij ishte; “Qëllimet mbaji të sigurta, mjetet për ti arritur ato fleksibël”. Fakt është se në vitet 1939-1941, Roosevelt e transformoi Amerikën nga një fuqi e mesme e ndarë dhe në mëdyshje në një udhëheqëse globale. Ai e shtyu izolimin në skajet e jetës kombëtare dhe e tërhoqi vendin në luftë, një veprim ky i kryer me kujdes dhe finesë. Franklin i ndryshonte vazhdimisht taktikat, por pas tyre gjithnjë dallohej synimi i qartë dhe i palëkundur. Për të realizuar synimet e tij, Roosevelt e ktheu qeverinë në një anije me vela, që ecte e fiksuar vetëm drejt progresit, edhe pse ndonjëherë lëkundej, por më në fund e ankoronte atë në portin e zgjedhur prej tij. Suksesi i udhëheqjes së Roosevelt ishte bashkëpunimi; “Ju jeni më të fortë kur punoni me të tjerët”, shprehej FDR. Për shkak të paralizës, pasojë e poliomielitit, Roosevelt u detyrua të mbështetet për arritjen suksesit politik dhe mbijetesën e tij, te familja, miqtë dhe bashkëpunëtorët. Në rrethanat që paraprinë Pearl Harborin, ai caktoi pesë burra të jashtëzakonshëm – diplomatin e mirëshkolluar, Sumner Welles, aventurierin dhe drejtuesin e ardhshëm të aktiviteteve të fshehta të inteligjencës (OSS- Zyra e Shërbimeve Strategjike) Republikanin “Wild Bill” Donovan, punonjësin social dhe influent, Harry Hopkins, kandidatin presidencial të Partisë Republikane (GOP-Grand Old Party) Wendell Willkie, dhe biznesmenin e diplomatin Averell Harriman. Roosevelt i dërgoi ata në misione të veçanta në Europë, që ishin vendimtare për luftën dhe Amerikën e shekullit XX. Pesë të dërguarit ishin frymëzimi dhe instrumentet e politikës së jashtme të Franklin D. Roosevelt. Përvoja e Roosevelt na mëson se: “Të jesh në dijeni të veprimeve të kundërshtarit”, është domosdoshmëri për jetëgjatësinë politike të një lideri. Filozofi dhe diplomat i kohës së luftës Isaiah Berlin ka vërejtur se Franklin Roosevelt besonte në “fleksibilitet, improvizim, trajtimin e personave dhe shfrytëzimin e burimeve të shumëllojshme në mënyra të reja dhe të papritura”. I vendosur për ta neutralizuar krahun izolacionist të Partisë Republikane, ngriti në nivele ndërkombëtare republikanin, Wendell Willkie. Ndokush mendonte se nuk do të ishte e mundur që një ish-rival presidencial t’i shërbente qëllimeve të Rooseveltit, por gaboi. Në të vërtetë, ai zotëronte një shkallë të tillë të lartë të besimit në vete, se koncepti i tij i udhëheqjes së presidencës krejtësisht pa vështirësi apo shqetësim është në thelb shëmbëlltyrë e vetë personalitetit të tij. Besimi i Roosevelt mundësoi mospajtimin e presidentit me këshilltarët kur duhet të merreshin vendime të rëndësishme, mbështetja e tij e hershme për Britanisë në fillim të Luftës së Dytë Botërore shushati shumica e tyre. Zëvendëspresident, guvernator në Nju Jork, dhe më në fund president, ai pothuajse ia ka kushtuar të gjithë jetën e tij shërbimit publik. “Kurioziteti është një gjë e mirë”. Kjo zinte vend të rëndësishëm në metodat e qeverisjes së Roosevelt. Ai liroi zinxhirët komandues. La mënjanë protokollet dhe krijoi perandorinë ndërthurëse administrative. Shpesh ai ua ndante një detyrë të vetme shumë njerëzve. Kjo ishte metoda e duhur për këtë çmenduri administrative. Duke kërkuar inteligjencës kudo, ai shmangu kapjen pas një burimi të vetëm. Me vendosjen e këshilltarëve të tij kundër njëri-tjetrit, ai testoi fuqinë e argumenteve të tyre. Duke shkrirë autoritetin, ai mbante kontrollin mbi çdo gjë. Roosevelt shquhej për Guximin dhe karakteri i fortë. Ai nuk e lejoi asnjëherë paaftësinë të pushtonte shpirtin e tij. Kjo duket në mënyrën se si ai është marrë me poliomielitin që i shkaktoi paaftësinë fizike kur ishte vetëm 39 vjeç. Të gjithë të njohurit e tij ranë dakord: ai u përball me pafuqinë me kurajë, këmbëngulje, dhe shpresë. Këto tipare të karakterit u shfaqën kur, si udhëheqës dhe komandant i përgjithshëm, ai inkurajoi një komb duke luftuar kundër Depresionit të Madh dhe fuqive të Boshtit në Luftën II Botërore. Studiuesi David Kennedy e quan atë një burrë të provuar në jetën politike dhe madje edhe një pasuri kombëtare. Roosevelt ishte një udhëheqës i përgjegjshëm ndaj detyrës. Ndjenja e shërbimit ndaj vendit i ishte rrënjosur nga prindërit, familja e tij e zgjeruar dhe mësuesit në Groton. Ai kurrë nuk kishte parashikuar ndonjë karrierë tjetër veç asaj të shërbyesit publik. I mprehtë dhe mendjehollë, si kushëri i Theodore, Franklin u ngjit në hierarki nga senator i Shtetit të Nju Jorkut e ndihmës sekretar i Marinës, kandidat presidencial. Shumica e njerëzve pranojnë se ai ishte një lider efektiv. Shkrimtarë të shumtë janë përpjekur të gjejnë cilësitë që e bënë atë tërheqës për ndjekësit e tij. Më mirë se kushdo tjetër historiani David Kennedy ka përshkruar disa nga karakteristikat e Roosevelt. “Presidenti i 32 i SHBA-së, ishte njohës i mirë i situatave, karizmatik, vetëbesues, i angazhuar në shërbimin publik, me karakter të fortë, vizion të qartë për të ardhmen e kombit dhe rolin e SHBA-së në botë, zotëronte aftësi politike për të realizuar një fazë përgatitore perfekt përpara marrjes së një vendimi, etj.  Ai zotëronte një kureshtje të madhe, një oreks të pakufi për dije që kombinoheshin me kapacitetin e tij për të absorbuar një gamë të habitshme të fakteve përmes bisedës. Bashkëbisedimi ishte mënyra e tij e preferuar e të mësuarit, ai donte t’i flisnin gjerësisht për çdo gjë”, shkruan David Kennedy. 

Presidenti i katër mandateve u shua në krye të detyrës 

Para Frankin D. Roosevelt, disa presidentë u përpoqën të kërkonin më shumë se dy mandate, por të tjerë e kanë konsideruar të mjaftueshëm drejtimin e vendit në vetëm dy të tillë. Mund të përmendim këtu Ulysses S. Grant, i cili ka bërë përpjekje për një mandat të tretë, por nuk u pa si kandidat i mundshëm nga partia e tij. I ndryshëm ishte rasti i George Washington, i cili u bë i famshëm për mospranimin e një mandati të tretë, dhe shumë ia atribuojnë pikërisht atij amendamentin që u krijua më pas për të krijuar një qeverisje vetëm në dy presidenca. Franklin Roosevelt është i vetmi që u zgjodh të drejtonte vendin në katër mandate. Pasi këtij shërbimi presidencial të Franklin Roosevelt, u propozua dhe më pas u ratifikuara një amendament, ku përcaktohej një afat për presidencën deri në dy mandate. Njerëzit mendonin se të pasurit e një presidenti që shërbente në kaq shumë mandate mund të çonte në korrupsion politik, pushtet të pakufizuar, për shkak të kohës së gjatë të qeverisjes nga një person. Ka pasur disa tentativa për shfuqizimin e këtij amendamenti, por asnjëra prej tyre nuk ka qenë e suksesshme. Franklin Roosevelt do të mbetet i vetmi që ka shërbyer më shumë se dy mandate në krye të SHBA-së. Ai shërbeu si president për dymbëdhjetë vjet, dhe madje u shua pas vitit të parë të mandatit të tij të katërt, pak para shpalljes së fitores ndaj Japonisë, nga një hemorragji cerebrale më 12 prill, 1945. Nga 44 presidentë të Shteteve të Bashkuara, vetëm tetë prej tyre humbën jetën në mandatin e tyre presidencial. Franklin ishte një nga të paktët që u shua nga shkaqe natyrore. Presidentët; Lincoln, Kennedy,  Garfield dhe McKinley, u vranë teksa udhëhiqnin SHBA-në. William Harrison, Presidenti i 9-të i SHBA-së, vdiq në vitin 1841 nga pneumonia, Zachary Taylor, Presidenti i 12-të i SHBA-së, vdiq në vitin 1850 pasi vuante nga disa sëmundje, ndërsa Warren G. Harding, presidenti i 29-të, vdiq nën dyshimin për helm, ndërsa mjekët e tij shkak përcaktuan komplikacionet në zemër. /KultPlus.com

Mposhtet Serbia, Amerika prek finalen olimpike në basketboll

Posted on by KultPlus

Shtetet e Bashkuara të Amerikës e kanë fituar gjysmëfinalen dramatike kundër Serbisë në basketboll në Lojërat Olimpike “Paris 2024”.

Serbët ishin më të mirë se amerikanët në tre çerekët e ndeshjes, ndërsa ShBA-ja u kthye tek në çerekun e fundit.

Çerekun e parë, Serbia e fitoi me rezultat 23-31, të dytin 20-23, të tretin 20-23 kurse në çerekun e katërt, Amerika e la Serbinë me vetëm 15 pikë, duke e fituar atë me 17 pikë diferencë, 32-15.

Më i dalluari ishte Stephan Curry me 36 pikë, dy asistime e tetë topa të vjedhur, kurse te serbët më i miri ishte Bogdanoviq me 29 pikë, tri asistime e katër topa të vjedhur.

Në finalen e Lojërave Olimpike në basketboll, Amerika do të përballet me Francën, të cilët e mposhtën Gjermaninë me rezultat 73:69.

United States’ LeBron James (6) shoots during a men’s semifinal basketball game against Serbia at Bercy Arena at the 2024 Summer Olympics, Thursday, Aug. 8, 2024, in Paris, France. (AP Photo/Mark J. Terrill,Pool)

U bllokuan të futen në mbledhjen e OKB-së, presidentja Osmani refuzoi të futet në mbledhje pa prezencën e katër grave

Posted on by KultPlus

Fahrije Hoti, Vasfije Krasniqi, Elhame Muçolli dhe Shyrete Tairi ishin të pranishme në mbledhjen e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara për Kosovën, të cilat në këtë mbledhje ishin prezentë me ftesë të presidentes së Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, shkruan KultPlus.

KultPlus merr vesh se edhe pse emrat e grave të lartpërmendura janë regjistruar më herët, ashtu sikur edhe është kërkuar me protokol, pak para fillimit të mbledhjes është tentuar nga administrata e OKB-së që katër gratë nga Kosova mos të lejohen të futen në sallë.

Poashtu KultPlus merr vesh se presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani ishte ajo që ka refuzuar të futet në sallë pa prezencën e grave, gra të cilat janë dëshmi e gjallë për vuajtjet dhe tmerret që i kanë përjetuar nga ushtria serbe, pikërisht 25 vjet më parë.

Ndryshe, prezencën e grave në sallën e OKB-së nuk e ka pritur mirë as presidenti i Serbisë, Aleksander Vuciq, i cili ka thënë se për këtë pjesëmarrje ata nuk ishin të paralajmëruar./ KultPlus.com

Ameriko Vespuçi hartografi që zbuloi ‘Botën e Re’

Posted on by Kult Plus

Ameriko Vespuçi, ( 9 mars 1451 — 22 shkurt 1512), ishte financier, lundërtar dhe hartograf i cili ishte i pari që demonstroi se Brazili dhe baseni i Karaibeve nuk ishin pjesët e jashtme të Azisë lindore siç kishte hamendësuar Kolombo nga udhëtimet e tij, por tha se kjo ishte një tokë e re e cila nuk ishte ende e njohur nga Bota e Vjetër.

I referuar si Bota e Re, ky super kontinent i dytë u emërua “Amerika”, që rrjedh nga fjala Americus, versioni latinisht i emrit të Ameriko Vespuçit.

Ameriko Vespuçi është i lindur dhe rritur në Firence të Italisë.

Ka marrë pjesë dy udhëtime në “Botën e Re”, dhe ka qenë udhëheqës i ekspeditës detare spanjolle (1499-1500) e cila si duket ka zbuluar grykëderdhjen e lumit Amazon. Mandej ka udhëhequr edhe ekspeditën portugeze (1501-1502) e cila e ka zbuluar Rio de Zheneiro dhe Rio de Plata.

Duke i paraqitur zbulimet e tija për herë të parë përmendet shprehja Amerikë dhe Bota e Re.

Duke lundruar me flamurin Spanjoll, arriti deri te bregdeti i Brazilit dhe Hundurasit. Në dallim me Kolombin, ka qenë i sigurt se ka zbuluar “Botën e Re” e cili gjindet në mes të Evropës dhe Azisë.

Përshkak se hartografët e kanë injoruar Kolombin, kontinenti i ri e mori emrin Amerikë nga ky hulumtues dhe detar italian.

Duke i paraqitur zbulimet e tija për herë të parë përmendet shprehja Amerikë dhe Bota e Re. Duke lundruar me flamurin Spanjoll, arriti deri te bregdeti i Brazilit dhe Hundurasit. Në dallim me Kolombin, ka qenë i sigurtë se ka zbuluar ” Botën e Re” e cili gjindet në mes të Evropës dhe Azisë. Roli i Vespuçit është i dyanshëm, jo vetem që vërtetoi se Kolombo ka zbuluar tokë të re, por edhe për dy shkrimet e veta, “Mundus Novus” dhe “ Lettera”. Disa mendojn se shkrimet e Vespuçit janë vetëm mendime dhe iluzione, ndërsa disa të tjerë mendojnë se a to shkrime nuk janë të tijat por janë shkruat para periudhës qe ka jetuar Vespuçi.

Në përgjithësi pranohet se Amerika Veriore dhe Jugore u emëruan sipas eksploruesit Italian Amerigo Vespucci nga kartografi Gjerman Martin Waldseemüller. Vespucci, i cili kishte eksploruar Amerikën Jugore mes viteve 1497 dhe 1502, ishte Evropiani i parë që sugjeroi se Amerikat nuk ishin Inditë (grupe ishujsh në Azi), por një tokë tjetër e panjohur më parë për evropianët.

Më 1507, Waldseemüller prodhoi një hartë të botës, në të cilën ai vendosi fjalën “America” në kontinentin e Amerikës Jugore, në mes të Brazilit të sotëm. Ai shpjegoi logjikën për këtë emër në librin e tij “Cosmographiae Introductio”. Për Waldseemüllerin, askush nuk duhet të kundërshtoj emërimin e tokës sipas zbuluesit. Ai përdori verzionin e Latinizuar të emrit të Vespuccit (Americus Vespucius), por në formën femërore “America”, duke ndjekur shembujt “Europa” dhe “Azia”. Më vonë, kur kartografë të tjerë vizatuan Amerikën Veriore, ata shtuan emrin origjinal gjithashtu më 1538, Gerard Mercator përdori emrin America për të gjithë hemisferën perëndimore në hartën e tij të botës.

Ameriko Vespuçi vdiq më 22 shkurt të vitit 1512./KultPlus.com

93 vjet vjet më parë SHBA-ja u bë me himn kombëtar

Posted on by Kult Plus

Më 3 mars të vitit 1931 një akt i Kongresit shpalli këngën “The Star Spangled Banner” himn kombëtar të Shteteve të Bashkuara.

Kënga ishte tepër e dëgjuar për shumë dekada me radhë para se të merrte këtë status. Teksti i saj ishte shkruar nga Francis Scott Key gjatë luftës së vitit 1812 gjatë bombardimeve britanike të kështjellës Fort McHenry në Baltimorë të shtetit Maryland.

Autori i tekstit ishte vete dëshmitar i bombardimeve. Mëngjesin pas sulmit Key u frymëzua kur pa flamurin me 15 yje të valëvitej ende mbi fortesë.

Flamuri tregonte se fortesa nuk ishte dorëzuar dhe se ishte e gatshme të vazhdonte qëndresën. Flota britanike më pas u largua duke i dhënë kështu fund rrezikut për Baltimorën, përcjell ksp.

Fjalët e poemës së Key u kombinuan më vonë me muzikën e një kënge britanike që ishte shumë e dëgjuar më Shtetet e Bashkuara duke krijuar kështu atë që tani është himni kombëtar amerikan. / KultPlus.com

Presidenti Biden uron Presidenten Osmani për ditën e pavarësisë: Kosova dhe Shtetet e Bashkuara ndajnë një miqësi dhe partneritet të qëndrueshëm

Posted on by KultPlus

Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani ka pranuar një telegram urimi për 16 vjetorin e pavarësisë nga Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Joseph R.Biden Jr.

Me këtë rast, Presidenti Biden ka konfirmuar se Kosova dhe Shtetet e Bashkuara ndajnë një miqësi dhe partneritet të qëndrueshëm të përforcuar nga vizioni i përbashkët për një rajon më paqësor, më të sigurt dhe më prosperues.

Në vijim, gjeni letrën e plotë të urimit, të dërguar nga Presidenti Biden:

Zelensky arrin në Kongresin Amerikan, aty varet fati i ndihmës për Ukrainën

Posted on by Kult Plus

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky mbërriti sot në Kongresin Amerikan, skenë e negociatave shumë të ashpra mbi fatin e një pakete të re ndihme për Ukrainën.

Institucioni i fuqishëm u pengua javën e kaluar, pas mosmarrëveshjeve mes demokratëve dhe republikanëve

Marrëveshja përfshinte dhënien e një ndihme prej 61 miliardë dollarësh për Kievin, të kërkuar nga presidenti amerikan Joe Biden. /KultPlus.com

77-vjetori i lindjes së Bill Clinton, mikut të shqiptarëve

Posted on by Kult Plus

Bill Clinton, i lindur William Jefferson Clinton më 19 gusht 1946, ishte një politikan amerikan që shërbeu si Presidenti i 42-të i Shteteve të Bashkuara nga viti 1993 deri në 2001, shkruan KultPlus.

Ai lindi në Hope, Arkansas. Clinton ishte i njohur për personalitetin e tij karizmatik, arritjet politike dhe polemikat gjatë kohës së tij në detyrë

Bill Clinton luajti një rol të rëndësishëm në konfliktin e Kosovës, i cili ndodhi në fund të viteve 1990. Konflikti përfshiu shqiptarët etnikë që kërkonin pavarësinë nga Serbia, gjë që çoi në një goditje brutale nga qeveria jugosllave nën presidentin Slobodan Millosheviç.

Situata u përshkallëzua në një krizë humanitare me abuzime të shumta të të drejtave të njeriut dhe zhvendosje të njerëzve.

Udhëheqja e Bill Klintonit ishte e rëndësishme në avokimin për ndërhyrjen e NATO-s për të ndaluar dhunën dhe për të mbrojtur popullsinë civile në Kosovë. /KultPlus.com

Rama ndanë momente nga përshëndetja me Bill Clinton

Posted on by KultPlus

Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama organizoi një pritje madhështore për ish presidentin e Amerikës Bill Clinton, vizitë që përfundoi gjatë ditës së sotme, shkruan KultPlus.

Kryeministri Rama përpos që ka ndarë një foto nga takimi përcjellës, ai ka ndarë më ndjekësit e tij edhe fjalët e Clinton për Shqipërinë.

““Ishte e gjitha e jashtëzakonshme! Nuk do doja të ikja sot dhe po iki duke menduar se emri tjetër i Nju Jorkut është West Albania” – Bill Clinton 🇺🇸❤️🇦🇱”, ka shkruar Rama./ KultPlus.com

Kryeministri Kurti uron SHBA-në: Vlerat e përbashkëta përbëjnë themelin e aleancës

Posted on by KultPlus

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, uroi për përvjetorin e Pavarësisë së SHBA-së, duke thënë se Deklarata është një nga vizionet “më të fuqishme të lirisë dhe barazisë të njohura në botë”.

Nëpërmjet një cicërime në Twitter, kryeministri Kurti ka shkruar se vlerat e përbashkëta përbëjnë themelin e aleancës së kombeve.

“Ashtu si ai vizion që është i përjetshëm, ashtu është edhe aleanca. Gëzuar 4 korrikun”, thuhet në mesazhin e tij./ KultPlus.com

Presidentja Osmani uron SHBA-në për Pavarësinë: Le të vazhdojë të forcohet partneriteti ynë i palëkundur

Posted on by KultPlus

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, i ka uruar Shtetet e Bashkuara të Amerikës (SHBA), në Ditën e Pavarësisë, duke uruar që partneriteti mes dy vendeve të vazhdojë të jetë i palëkundur.

Osmani në një cicërimë në Twitter ka thënë se amerikanët dhe shqiptarët kanë vlera dhe ideale të përbashkëta.

“Gëzuar 4 korrikun për Bidenin, miqtë dhe aleatët tanë amerikanë! Sot, ne bashkohemi me ju për të festuar kombin tuaj të madh dhe idealet e vlerat për të cilat rreh zemra e çdo amerikani dhe çdo kosovari. Le të vazhdojë të forcohet partneriteti ynë i palëkundur!”, ka shkruar ajo./ KultPlus.com

Begaj uron Pavarësinë e Amerikës: Mirënjohës dhe krenarë për historinë që lidh Shqipërinë me SHBA-të

Posted on by KultPlus

Presidenti i Shqipërisë Bajram Begaj ka uruar Shtetet e Bashkuara të Amerikës me rastin e Ditës së Pavarësisë.

Begaj shprehet krenar dhe mirënjohës për historinë që lidh Shqipërinë me Shtetet e Bashkuara, duke e konsideruar SHBA-në si partnerë strategjikë në ndërtimin e të ardhmes së demokracisë.

“Gëzuar 4 Korrikun SHBA!

Mirënjohës dhe krenarë për historinë që lidh Shqipërinë dhe Shtetet e Bashkuara.

Si partnerë strategjikë, jemi të vendosur për të ndërtuar një të ardhme në të cilën ruajmë dhe forcojmë së bashku vlerat e demokracisë”- shkruan Begaj.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës festojnë sot 247-vjetorin e shpalljes së pavarësisë. Më 4 korrik 1776, 13 kolonitë e Mbretërisë së Bashkuar nga Amerika e Veriut shpallën pavarësinë nga Britania e Madhe, duke nënshkruar një dokument që u quajt “Deklarata e Pavarësisë”.

Deklarata e Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara ishte produkt i mbledhjes së Kongresit të Dytë Kontinental në Filadelfia, Pensilvani./ KultPlus.com

Disa fakte rreth 4 korrikut – Dita e Pavarësisë së ShBA

Posted on by KultPlus

Deklarata e Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara është deklarata e miratuar nga mbledhja e Kongresit të Dytë Kontinental në Filadelfia, Pensilvani më 4 korrik 1776, e cila njoftoi se trembëdhjetë kolonitë amerikane, në atë kohë në luftë me Mbretërinë e Britanisë së Madhe, e konsiderojnë veten si trembëdhjetë shtete të pavarur, sovranë, që nuk janë më nën sundimin britanik. Ata formuan një shtet të ri, Shtetet e Bashkuara të Amerikës.

John Adams ishte një udhëheqes në shtytjen për pavarësi, e cila u miratua më 2 korrik me asnjë votë kundër. Një komitet prej pesë vetësh kishte hartuar deklaratën formale, që do të ishte gati kur Kongresi të votonte për pavarësinë. Termi “Deklarata e Pavarësisë” nuk është përdorur në dokument.

John Adams bindi komisionin të zgjidhte Tomas Xheferson për të hartuar draftin origjinal të dokumentit, të cilin Kongresi do ta redaktonte për të prodhuar versionin përfundimtar. Deklarata ishte në fund të fundit një shpjegim formal pse Kongresi kishte votuar më 2 korrik të shpallë pavarësinë nga Britania e Madhe, më tepër se një vit pas shpërthimit të Luftës Revolucionare Amerikane. Ditën tjetër, më 3 korrik, John Adams i shkroi gruas së tij Abigail: “Dita e dytë e korrikut 1776, do të jetë epoka më e paharrueshme në historinë e Amerikës” Por ditëlindjen kombëtare, Dita e Pavarësisë, festohet më 4 korrik, data kur u nënshkrua Deklarata e Pavarësisë.

Pas ratifikimit të tekstit më 4 korrik, Kongresi nxori Deklaratën e Pavarësisë në disa forma. Ajo u botua fillimisht si fletushkë që u shpërnda dhe u lexua gjerësisht për publikun. Kopja e përdorur për këtë fletushkë ka humbur, dhe mund të ketë qenë një kopje në duart e Tomas Xhefersonit. Drafti fillestar i Xhefersonit, të plotë me ndryshimet e bëra nga John Adams dhe Benjamin Franklin, dhe shënimet e Xhefersonit të ndryshimeve të bëra nga Kongresi, janë të ruajtura në Bibliotekën e Kongresit. Versioni më i njohur i Deklaratës, një kopje e nënshkruar që është konsideruar gjerësisht si dokument zyrtar, ndodhet në Arkivat Kombëtare në Uashington DC. Kjo kopje u urdhërua nga Kongresi më 19 korrik, dhe u nënshkrua kryesisht më 2 gusht.

Burimet dhe interpretimi i Deklaratës kanë qenë subjekt i shumë hetimeve shkencore. Deklarata justifikoi pavarësinë e Shteteve të Bashkuara duke renditur ankesat koloniale ndaj Mbretit George III, dhe duke pohuar disa të drejta natyrore dhe juridike, duke përfshirë edhe të drejtën e revolucionit. Abraham Linkolni e bëri Deklaratën epiqendrën e retorikës së tij (si p.sh. në fjalimin e Getisburgut 1863), dhe politikat e tij. Që atëherë, është bërë i mirënjohur pohimi për të drejtat e njeriut, në veçanti fjalia e dytë:

Ne i konsiderojmë këto të vërteta si të vetëkuptueshme, se të gjithë njerëzit janë krijuar të barabartë, se ata janë pajisur nga Krijuesi i tyre me të drejta të patjetërsueshme, se midis këtyre të drejtave janë Jeta, Liria dhe kërkimi i Lumturisë.

Kjo është quajtur “një nga fjalitë më të njohura në gjuhën angleze”, që përmbajnë “fjalët më të fuqishëm dhe rrjedhimore në historinë amerikane”. Pasazhi përfaqësonte një moral standard për të cilin duhej të perpiqeshin Shtetet e Bashkuara. Kjo pikëpamje u promovua sidomos nga Abraham Linkolni, i cili e konsideroi Deklaratën si themel të filozofisë së tij politike, duke argumentuar se Deklarata është një deklaratë e parimeve mbi të cilat duhet të interpretohet Kushtetuta Shtetet e Bashkuara.

Deklarata e Pavarësisë së Shteteve të Bashkuara frymëzoi shumë dokumente të tjera të ngjashme në vende të tjera në shekujt e 18-ë dhe 19-të, duke u përhapur në Vendet e Ulëta, dhe pastaj në Karaibe, Amerikën Spanjolle, Ballkan, Afrikën Perëndimore dhe Evropën Qendrore në dekadat deri në 1848. / KultPlus.com

Arti provokues i Gary Simmons nxjerr në pah ‘traumat e pazgjidhura’ të historisë së Amerikës

Posted on by Kult Plus

Tridhjetë vjet më parë, artisti Gary Simmons rregulloi tetë palë atlete basketbolli të veshura me ar përpara vijave minimale të zeza të një grafiku të lartësisë së policisë, të shtypura në muret e Muzeut Whitney të Artit Amerikan në Nju Jork. Këpucët ishin marka të njohura – një përzierje e Nike, Adidas dhe Reebok – por pa praninë njerëzore. Kë fotografuan vizitorët e galerisë duke i veshur ato dhe pse? “Lineup” e bëri të nënkuptuar stereotipin e të rinjve me ngjyrë, por gjithashtu i bëri shikuesit bashkëpunëtorë në supozimet e tyre. Dekada më vonë, instalacioni provokues është ende shumë i rëndësishëm në një shoqëri ku policia dhe civilët marrin vendime vdekjeprurëse bazuar në rrobat e veshura nga të rinjtë e zinj.

“Lineup” është vetëm një nga veprat kryesore të paraqitura në retrospektivën gjithëpërfshirëse “Gary Simmons: Armiku Publik”, i cili aktualisht po shfaqet në Muzeun e Artit Bashkëkohor të Çikagos përpara se të udhëtojë në Muzeun e Artit Pérez në Miami më vonë këtë vit. Një shfaqje e kësaj përmasash është vonuar shumë për Simmons, sipas kuratorëve René Morales dhe Jadine Collingwood – është shfaqja e tij e parë gjithëpërfshirëse muzeore në 21 vjet.

“(Simmons) ndihmoi në krijimin e hapësirës për artin kritik, konceptual vërtet sfidues që trajton racën,” tha Morales, shefi kurator në muze, në një intervistë video. “Shumë prej nesh në botën e artit sot po përfitojnë nga ajo hapësirë… Ndjehet si një moment shumë i rëndësishëm për të bërë një hap prapa dhe për të menduar se si arritëm këtu dhe kush na ndihmoi të arrijmë këtu.”

Që nga fundi i viteve 1980, Simmons ka punuar shumë në një gamë të gjerë mediumesh për të ilustruar se si racizmi është futur në jetën dhe kulturën vizuale amerikane. Në serinë e tij “Erasure”, ai ka prodhuar vizatime me shkumës të personazheve vizatimorë të frymëzuar nga minstrel, të cilat i fshin dhe i njolloset në efekte fantazmë, si kujtime që nuk mund të fshihen plotësisht. Ai ka shtrembëruar faksimilet e objekteve të njohura të klasës me simbolet e supremacisë së bardhë për të treguar se sa herët mund të zënë rrënjë paragjykime të tilla – një shtizë flamuri me flamurin e tij të zëvendësuar nga laqet e varura, ose një rrobë Klu Klux Klan të madhësisë së fëmijëve të varur në një raft të vogël pallto.

“Disa nga punët vërtet të drejtpërdrejta dhe të ngarkuara politikisht ishin nga fundi i viteve 80 dhe fillimi i viteve ’90,” kujtoi Simmons në një intervistë video përpara hapjes së shfaqjes. “Në një farë mënyre, është një testament i punës, të qëndrosh në këmbë dhe të kesh këtë jetëgjatësi… Por në të njëjtën shënim, është shqetësuese të dish se nuk kemi kaluar disa nga ato çështje. Është shumë për të ardhur keq që (ata) janë po aq të rëndësishme sot.”

Merrni “Dezinformation Supremacy Board”, një instalim i vitit 1989 i tavolinave shkollore të rregulluara përpara dërrasave të gjata dhe të holla me shkumës bosh, të cilat janë të gjitha të bardha. Simmons po “mendonte për mënyrat në të cilat historitë që na tregohen janë ose të ngushta ose të kufizuara, veçanërisht kur po mendojmë për historinë e marrëdhënieve racore në këtë vend,” shpjegoi Collingwood.

Pjesa pasqyronte drejtpërdrejt edukimin që ai mori duke u rritur në Queens, Nju Jork, si fëmijë i një familje emigranti nga Inditë Perëndimore. Dhe sot, me klasat anembanë Shteteve të Bashkuara duke u bërë një pikë e përtërirë për ndarje, ku librat mbi racën dhe gjininë po ndalohen, dhe kurrikulat mbi historinë e zezakëve sfidohen dhe zbardhen, urgjenca e saj rritet. Siç e përshkruan Morales, puna e Simmons nxjerr në pah “traumat serioze dhe të pazgjidhura” të historisë së vendit.

“Ne jemi në një udhëkryq tani ku duhet të vendosim nëse do të shikojmë larg dhe të përpiqemi t’i fshijmë ato histori, ose t’i përballemi me to dhe të sigurohemi që ato të mos fshihen nën qilim,” tha Morales. “Sepse duke harruar këto histori, rrezikojmë t’i përsërisim ato. Dhe përsëri, unë mendoj se ai mësim thjesht duket më në kohë se sa ka qenë ndonjëherë.”

Për Simmons, mesazhet janë ende shumë personale. “Unë shikoj vajzën time, e cila po shkon në vitin e saj të fundit në shkollën e mesme dhe ajo së shpejti do të votojë,” tha ai. “Dhe ajo që ende përballet me shumë nga ato sfida për të cilat po flisja në veprat 30 e më shumë vite më parë është zhgënjyese.”

Mungesa e prekshme

“Gjykata e jetës” e artit të Simmons është fshirja, shpjegoi ai – ajo që mungon në vepër, ose kalimtare në ekzistencën e saj. Ndonjëherë, është një referencë e drejtpërdrejtë për fshirjen në kulturën popullore, siç janë pikturat e tij me emrat e aktorëve zezakë si Hattie McDaniel, e cila u bë e para afrikano-amerikane që mori një çmim Oscar për rolin e saj në filmin e vitit 1939 “Gone With the Wind”. ”, por nuk ishte në gjendje të ulej me kolegët e saj në çmime për shkak të ndarjes.

Herë të tjera, është shpërndarja e vetë mediumit, si kur Simmons eksperimentoi me shkrimin në qiell të një ylli me pesë cepa – një simbol që ai shpesh e ka përfshirë për të simbolizuar dëshirat e venitura ose një ndjenjë humbjeje – mbi MCA në 1996. Ylli gjithashtu ka tundi me kokë në pika të veçanta të historisë, të tilla si Black Star Line i Marcus Garvey, një linjë e dështuar e anijeve për diasporën afrikane që historianët besojnë se ishte sabotuar nga autoritetet federale të SHBA.

“Me çdo vepër të Gary-t, mund të marrësh diçka kaq të thjeshtë, si një yll. Dhe ka të gjitha këto referenca në të, të cilat mund t’ju pëlqejnë t’i zbuloni, “tha Collingwood.

Por në përgjithësi, ajo që dukshëm mungon në punën e Simmons janë figurat njerëzore. Në të gjitha mjediset që Simmon sjell në mendje, është një lëshim i dukshëm që lë hapësirë ​​për interpretimet e një shikuesi, dhe asociacionet dhe kujtimet e tyre.

Simmons është i magjepsur nga kompleksiteti i kujtesës dhe emocioneve – si mund të vëzhgojmë gabimet e kujtimeve tona dhe se si historitë e turbullta kolektive mund të bëhen si rezultat.

“Asnjë kujtim nuk është një kujtim i vërtetë dhe mendoj se një pjesë e fshirjes është se është pothuajse sikur vepra ekziston mes dy vendeve; është mes përfaqësimit dhe abstraksionit,” shpjegoi ai. “Dhe ka një turbullim që ndodh midis atyre vendeve, dhe shikuesit i kërkohet të plotësojë ato boshllëqe ose t’i plotësojë ato rreshta.”

Shtresat dhe shtresat

Për “Armiku publik”, Simmons rikrijoi katër vizatime me shkumës në muret në hyrje të ekspozitës së galerisë, duke përfshirë një treshe të quajtur “1964” që u shfaq fillimisht në Fondacionin Bohen në Nju Jork në 2006. Çdo vizatim përshkruan një strukturë arkitekturore me implikime më të errëta , të tilla si kryevepra moderniste e viteve 1940 të arkitektit Philip Johnson House Glass – një ndërtesë e cila dyshohet se ishte ndikuar pjesërisht nga shtëpitë polake të zhveshura gjatë Luftës së Dytë Botërore dhe një reflektim i përkatësisë së supozuar naziste të Johnson. Simmons e përkthen çdo subjekt sikur të ishte një spektër, i turbullt dhe i pezulluar sikur të ishte ndërtuar nga tymi.

Artisti bëri vizatimet monumentale në vend, fillimisht duke skicuar me shkumës dhe më pas duke veshur doreza për të rrëshqitur duart mbi sipërfaqet në harqe të gjata. Me Jay-Z ose Eric B. & Rakim – muzika e tij hype, thotë ai – duke shpërthyer në sfond, Simmons kaloi orë të tëra duke mjegulluar shenjat që kishte lënë.

“Vizatimet e murit janë pothuajse si kjo mbetje, ose suvenir, si të thuash, të një shfaqjeje që shikuesi nuk mund ta shohë kurrë,” tha ai. “Fizikisht, është pak më sfiduese sesa kur isha (në fund të të 20-tave, në fillim të të 30-tave”, shtoi ai duke qeshur.

“Armiku publik” eksploron vazhdimisht cilësitë fantazmë të punës së Simmons, më fjalë për fjalë në një seri pikturash me vaj dhe dylli që përshkruajnë struktura nga filmat e famshëm horror të viteve 1960 dhe 1970 si “Amityville Horror” dhe “The Texas Chainsaw Massacre”, secili i dhënë. në nuancat spektrale të shiritit të filmit të zi dhe gri. Simmons i referohet filmave për shumë arsye, shpesh për nuancat e tyre të mprehta rreth racës dhe klasës, por shtëpia e përhumbur – një vend i pranisë së mungesës, ku kujtesa dhe historia janë të ngulitura në vetë kockat e strukturës – është një mishërim i duhur i veprës së tij .

“Më pëlqen ideja të ndihesh sikur ke qenë diku, edhe nëse nuk ke qenë kurrë më parë atje – ajo deja vu. Unë jam vërtet i tërhequr nga këto lloj gjërash,” tha ai, duke diskutuar se si kujtesa dhe historia janë të ndërlidhura. “Unë mendoj se njerëzit e zinj në tërësi janë të përhumbur nga e kaluara e tyre.”

Minimi i thellësive të punës së Simmons do të thotë të familjarizoheni me leksikun vizual – tabelat, yjet, kapuçët e Klan, trëndafilat, karikaturat, arkitekturën – që ai përdor, secili me kuptime të shtresuara.

Por edhe pa i ditur pikat e referencës, subjektet dhe motivet e tij janë menduar të jenë universale. Për Simmons, shkrirja e perspektivave është çështja, veçanërisht në një kohë kur vendi është duke u përçarë politikisht dhe socialisht; praktika e tij funksionon si një arkiv, në shumë mënyra, gjatë një kohe disonance dhe fshirjeje njohëse.

“Kjo kohë është kaq përçarëse tani… për këtë qëllim, duket se ka më pak interes për të pasur një bisedë të dy të kundërtave,” tha Simmons. “Dhe kjo është me të vërtetë për të ardhur keq… sepse është një klimë e tillë fisnore tani që njerëzit thjesht mbyllen në çast me mundësinë që ata mund të kuptojnë se nga vjen dikush tjetër.”/cnn/KultPlus.com

SHBA-ja me ndihmë ushtarake për Ukrainën në vlerë të 375 milionë dollarëve

Posted on by Kult Plus

Presidenti amerikan Joe Biden ka njoftuar një paketë të re ndihme ushtarake për Ukrainën deri në 375 milionë dollarë.

Ai i tha presidentit të Ukrainës Volodymyr Zelensky – në një takim në margjinat e samitit të G7-ës – se SHBA po bënte gjithçka që mundej për të forcuar mbrojtjen e vendit kundër pushtimit rus.

Paketa do të përfshijë municione, artileri, mjete të blinduara dhe stërvitje, raporton BBC, transmeton Klankosova.tv.

Duke falënderuar SHBA-në, llogaria e Zelensky në Twitter postoi: “Ata diskutuan bashkëpunimin e mëtejshëm për forcimin e aftësive mbrojtëse të vendit tonë, zbatimin e formulës së paqes në Ukrainë dhe projektet e rindërtimit”./KultPlus.com

526 vite nga udhëtimi i parë i Ameriko Vespuçit drejt ‘Botës së Re’

Posted on by Kult Plus

Sot bëhen 526 vite nga udhëtimi i parë i detarit italian, Ameriko Vespuçit, drejt zbulimit të ‘Botës së Re’, apo ndryshe siç njihet sot Amerikës, shkruan KultPlus.

Ameriko Vespuçi, ka lindur më 9 mars 1451, dhe vdiç më 22 shkurt 1512. Ai ishte eksplorues italian, financier, lundërtar dhe hartograf. Ai ishte i pari që demonstroi se Brazili dhe Baseni i Karaibeve nuk ishin pjesë të jashtme të Azisë lindore siç kishte hamendësuar Kolombo nga udhëtimet e tij. Vespuçi tha se kjo ishte një tokë e re e cila nuk ishte ende e njohur nga Bota e Vjetër.

I referuar si ‘Bota e Re’, ky super kontinent i dytë u emërua “Amerikë”, që rrjedh nga fjala Americus, versioni latinisht i emrit të Ameriko Vespuçit.

Ai ka marrë pjesë në dy udhëtime në “Botën e Re”, dhe ka qenë udhëheqës i ekspeditës detare spanjolle (1499-1500) e cila si duket ka zbuluar grykëderdhjen e lumit Amazon. Madej ka udhëhequr edhe ekspeditën portugeze (1501-1502) e cila e ka zbuluar Rio de Zheneiro dhe Rio de Plata.

Duke i paraqitur zbulimet e tija për herë të parë përmendet shprehja Amerikë dhe Bota e Re. Duke lundruar me flamurin Spanjoll, arriti deri te bregdeti i Brazilit dhe Hundurasit. Në dallim me Kolombin, ka qenë i sigurt se ka zbuluar “Botën e Re” e cili gjindet në mes të Evropës dhe Azisë. Përshkak se hartografët e kanë injoruar Kolombin, kontinenti i ri e mori emrin Amerikë nga ky hulumtues dhe detar italian./KultPlus.com

Ag Apolloni: Ta kundërshtosh Asociacionin domethënë t’ia njohësh meritën Amerikës për çlirimin e plotë e përfundimtar të Kosovës

Posted on by Kult Plus

Shkruan: Ag Apolloni

Thonë se nëse nuk do ta pranojmë Asociacionin, do të ketë kthim mbrapa në raport me Perëndimin. Ndoshta duhet të kthehemi pak mbrapa, meqë s’i kemi çelë sytë kur kemi ecë përpara. Ma mirë me ecë pak mbrapa e me u kthy kah e mbara, se me ecë para drejt humnerës.

Nëse ecim qysh kemi ecë, jo në Evropë, po as në Prevallë s’kemi me mujtë me shkue, o vëllezër që iu keni hypë skijave! Së paku, jo kah Shtërpca.

E ju që keni luftu, qysh po mundeni me e përkrahë Asociacionin? Keni luftu, se nuk keni mujtë me duru kontrollin serb, e sot po lypni me ua dhanë serbëve një pjesë të Kosovës nën kontroll. Turp!

Asociacioni duhet të kundërshtohet. Jo me ia ba qejfin Kurtit, as me bâ nervoz Escobar-in, por me mbrojtë territorin e Kosovës.

U dashka me pranu Asociacionin për me na njoftë Serbia?! Serbia na njeh dhe na e njohim mirë. S’po na duhet njohja zyrtare e saj, përderisa ende s’ka kërku falje për gjenocidin që ka bâ në Kosovë.

Nëse formohet Asociacioni, atëherë Amerika s’do të mund të krenohet që na ka çlirue. Ta kundërshtosh Asociacionin domethënë t’ia njohësh meritën Amerikës për çlirimin e plotë e përfundimtar të Kosovës.

E kuptoj që Amerika është kritiku vazhdimisht, pa të drejtë, për intervenimin e saj në Kosovë, e kritikohet edhe tash, po pa të drejtë, se s’po e detyron Kosovën me pranu formimin zinxhiror serb të komunave me shumicë të pakicës serbe, mirëpo si superfuqi që është ajo mund ta tejkalojë edhe këtë presion evropian dhe t’i ofrojë mbështetje të plotë Kosovës të cilën e ka çliru vetë.

Përndryshe, na e dimë që Amerika mund të na detyrojë ta pranojmë Asociacionin, por kjo është njësoj si, pasi t’i kesh largu kriminelët nga fusha e luftës, të vendosësh mina në atë fushë dhe t’u thuash shqiptarëve: tash ecni lirisht se s’ka kriminelë! Asociacioni është tanësia e minave në Kosovë.

Asociacioni është problem mbipartiak. Nuk rrezikon partinë, po shtetin. Presioni për krijimin e tij duhet t’i shqetësojë të gjithë shqiptarët.

P. S.

Nëse flasim për dashni, unë e dua Amerikën ma shumë se Escobar-i. Por nëse flasim për drejtësi, çlirimtarët tanë amerikanë s’duhet të na bëjnë trysni. / KultPlus.com

Amerika e ndihmon shtetin e Ukrainës me pajisje ushtarake në vlerë 775 milionë dollarë

Posted on by Kult Plus

Shtetet e Bashkuara vazhdojnë të jenë donatori më i madh i ndihmës ushtarake për Ukrainën në luftën e saj kundër Rusisë, përcjell KultPlus.

Së fundmi presidenti Joe Biden ka vendosur të ndihmojë shtetin ukrainas me pajisje ushtarake në vlerë 775 milionë dollarë.

Pas këtij vendimi ka reaguar presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky, i cili falënderoi kolegun e tij amerikan, Joe Biden, për paketën e fundit të ndihmës ushtarake.

“Unë e vlerësojë shumë ndihmë ushtarake amerikane në shumën prej 775 milionë dollarësh. Faleminderit president, për marrjen e këtij vendimi. Ne kemi ndërmarrë një hap tjetër të rëndësishëm për të mposhtur agresorin. Ukraina do të jetë e lirë”, shkroi Zelensky në Twitter. /KultPlus.com

Escobar optimist se nesër arrihet një marrëveshje që ruan sovranitetin e Kosovës

Posted on by Kult Plus

I Dërguari i Posaçëm i SHBA për Ballkanin, Gabriel Escobar u shprehë optimist se do të arrihet një marrëveshje e cila e ruan sovranitetin dhe pavarësinë e Kosovës në takimin e Nivelit të Lartë Kurti-Vuçiq nesër në Bruksel. “Një marrëveshje qe parandalon dhunën.”

“Nuk dua të paragjykojë assesi, jemi duke shikuar drejt zgjidhjes dhe stabilitetit rajonal”, ka thënë Escobar për televizionin Kanal10.

Ai ka përmendur edhe Asociacionin e komunave Serbe. “Sa për Asociacionin e Komunave Serbe, marrëveshja e nënshkruar duhet zbatuar në përputhje me Kushtetutën e Kosovës”, shtoi ai.

Të enjten në Bruksel, Kryeministri i Republikës së Kosovës Albin Kurti dhe Presidenti serb Vuçiq do të takohen me përfaqësues të BE-së dhe SHBA-së në kuadër të dialogut. /KultPlus.com

99 vjet nga lindja e Bob Dole, mikut të madh të shqiptarëve

Posted on by Kult Plus

Senatori Bob Dole, pati miqësi shumë të mirë me shqiptarët dhe shtetin e Kosovës, shkruan KultPlus.

Sot shënohet 99 vjetori i lindjes së tij, derisa më 17 janar 1997, presidenti amerikan Bill Klinton paraqiti Medaljen e Lirisë Dole (“Medalja presidenciale e Lirisë”), nderi më i lartë civil në Shtetet e Bashkuara.

Në vitin 1999 ai u dërgua nga Sekretari amerikan i atëhershëm i Shtetit Madeleine Albright në negociatat e Rambujesë, por intervenimi i NATO-s nuk mund të parandalojë në konfliktin e Kosovës.

Delegacioni i senatit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, më 29 gusht të vitit 1990 vizitoi Kosovën për herë të parë të udhëhequr pikërisht nga senatori Bob Dole.

Mendja e tij gjeniale dhe aftësitë njohëse në ligjvënie, e kanë karakterizuar Dolen, i cili ka pasur një karrierë të gjatë në Kongresin amerikan.

Dole ka dhënë kontribut të madh në ndërkombëtarizimin e çështjes së vendit të Kosovës.

Kosova kishte përuruar një pllakë përkujtimore në sheshin “Zahir Pajaziti” në Prishtinë për nderë të senatorit. /KultPlus.com

Joe Biden do të dërgojë 1 miliard dollarë ndihmë në Ukrainë

Posted on by Kult Plus

Administrata Biden njoftoi të mërkurën se do të ofrojë një ndihmë ushtarake shtesë prej 1 miliard dollarësh për Ukrainën për të luftuar Rusinë, transmeton KultPlus.

Presidenti i SHBA Joe Biden foli me telefon me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky të mërkurën përpara njoftimit.

Sipas një zyrtari amerikan, paketa më e fundit përfshin 18 obusi, 36,000 fishekë municion obusi dhe dy sisteme mbrojtëse bregdetare Harpoon.

“E informova Presidentin Zelenskyy se Shtetet e Bashkuara po ofrojnë 1 miliardë dollarë të tjerë ndihmë për sigurinë për Ukrainën, duke përfshirë artileri shtesë dhe armë të mbrojtjes bregdetare, si dhe municione për artilerinë dhe sistemet e avancuara të raketave që ukrainasve u duhen për të mbështetur operacionet e tyre mbrojtëse në Donbas”, tha Biden në një deklaratë pas telefonatës.

Duke folur në Bruksel, Sekretari i Mbrojtjes Lloyd Austin tha se SHBA-ja dhe Ukraina “po punojnë në hap për të përmbushur kërkesat e Ukrainës për aftësi të reja, veçanërisht nevojën e saj për zjarre me rreze të gjatë, forca të blinduara dhe mbrojtje bregdetare”, shkruan CNN.

Paketa pritet të përfshijë armë dhe furnizime që mund të dërgohen shpejt nga rezervat ekzistuese të SHBA-së, si dhe lëshimin e kontratave të reja për furnizime afatgjata për Ukrainën.

SHBA do të sigurojë gjithashtu 225 milionë dollarë ndihmë humanitare për Ukrainën, e cila Biden tha se do të shkojë drejt “furnizimit me ujë të pijshëm të sigurt, furnizime kritike mjekësore dhe kujdes shëndetësor, ushqim, strehim dhe para për familjet për të blerë sende thelbësore”.

Austin po takohet në Bruksel të mërkurën me një grup pune prej afro 50 vendesh për të diskutuar krizën. /KultPlus.com

(AP Photo/Evan Vucci, File)

Duke mos ditur se kishte zbuluar një botë të re, Kristofor Kolombi vdiq në moshën 55-vjeçare

Posted on by Kult Plus

Më 20 maj të vitit 1506, në Spanjë vdiq në moshën 55 vjeçare, detari italian Kristofor Kolombi, nismëtari i kolonizimit të Hemisferës Perëndimore, pa e ditur se kishte zbuluar një Botë të re.

Ai ishte hulumtues dhe tregtar i cili kaloi i pari Oqeanin Atlantik dhe zbuloi Amerikën në vitin 1492 nën flamurin e Kastilës, Spanjë. Ai mendonte se Toka është relativisht e vogël dhe se mundet me anije të arrihet deri në Lindje të Largët duke lundruar në drejtim të perëndimit.

Vlerësimi i tij i gabuar rreth madhësisë së Tokës, shkaktoi edhe në llogaritjen e rezervave ushqimore dhe të pijeve për një rrugë kaq të gjatë, vlerësim i cili ka mundur të shkaktojë edhe dështimin e ekspeditës së tij, por për fat të mirë, në rrugë e “pengoi” e papritura për atë kohë, kontinenti i panjohur, Amerika.

Prapë se prapë Kolombi vdiq duke menduar se ka zbuluar rrugën për në Indi dhe jo kontinentin e ri, Amerikën, kur më vonë e vërtetoi Ameriko Vespuçi, sipas të cilit edhe e mori emrin ky kontinent. / KultPlus.com

Joe Biden e akuzon për gjenocid Putinin

Posted on by Kult Plus

Joe Biden ka akuzuar Rusinë për kryerjen e gjenocidit në Ukrainë, duke thënë se Vladimir Putin ka kryer krime lufte, përcjell KultPlus.

Biden ka qenë vazhdimisht i hapur në denoncimin e vrasjes me shumicë ruse të civilëve ukrainas, duke e etiketuar Putinin si “kriminel lufte” në mes të marsit.

Hetime të shumta janë duke u zhvilluar për mizoritë ruse në Ukrainë, të cilat përfshijnë rrënimin e Mariupolit dhe ekzekutimet e civilëve në periferi të Kievit, Bucha.

Prokurori në Gjykatën Penale Ndërkombëtare në Hagë hapi një çështje në shkurt duke thënë se kishte “një bazë të arsyeshme për të besuar se në Ukrainë janë kryer si krime lufte ashtu edhe krime kundër njerëzimit”.

Për të vërtetuar një gjenocid, sipas Konventës së Gjenocidit të vitit 1948 thuhet se një një njeri ose dikush i akuzuar duhet të shkatërrojë tërësisht ose pjesërisht një grup kombëtar, etnik, racor ose fetar. /KultPlus.com

Zelensky paralajmëron se Rusia do të sulmojë anëtarët e NATO-së

Posted on by Kult Plus

Lufta në Ukrainë po vazhdon, derisa sot po bëhen 18 ditë që kur filloi okupimi rus në këtë vend, transmeton KultPlus.

Për këtë çështje, presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy, po vazhdon të kërkojë ndihmë nga superfuqitë, për të ndalur luftën.

Zelensky tha se ai kishte paralajmëruar NATO-n se pa sanksione parandaluese, Rusia do të fillonte një luftë dhe se Moska do të përdorte Nord Stream 2 si armë.

“Tani po e përsëris përsëri: nëse nuk e mbyllni qiellin tonë, është vetëm çështje kohe para se raketat ruse të bien në territorin tuaj, në territorin e NATO-s, në shtëpitë e qytetarëve të NATO-s”, tha Zelensky në një fjalim të fundit me video.

“Tani është e qartë,” tha ai. /KultPlus.com