Etiketë: anija vlora

Rama për “La Reppublica”: Anija ”Vlora” ishte një dramë e ’90-ës, tani jeni ju italianët që vini në Shqipëri

Posted on by Kult Plus

Kryeministri shqiptar Edi Rama ka postuar në rrjetin e tij social një meme ku pasqyrohej një foto e anijes ”Vlora” të 8 gushtit 1991, me 20 mijë shqiptarë që zbarkuan në Bari, dhe pranë saj, i njëjti imazh i kundërt: turistët italianë që zbarkojnë në Shqipëri, shkruan gazeta italiane, “La Reppublica”.

Kryeministër Edi Rama, si ju lindi ta postoni në Instagram?

Edi Rama – Rashë në kurth. Mendova se ishte titulli i një gazete italiane. Në vend të kësaj, djemtë e rrjeteve sociale më thanë se ishte një meme… E postova sepse ky është një moment i veçantë për ne”.

Në çfarë kuptimi?

“Shifrat janë mbresëlënëse. Rritja e turizmit është 35% dhe po shkon drejt 45%. Vetëm gjysmë milioni italianë».

Është provokim i juaji?

“Jo kundër Italisë, jam i dashuruar me të. Gjyshja ime kishte gjak italian dhe më fliste në gjuhën tuaj që kur linda. Dhe Italia ishte e vetmja dritare drejt botës jashtë bunkerit të diktaturës. Televizorët ishin errësuar, por në Vlorë në verë, nëse moti ishte i mirë, mund të shihnim Rain dhe Telenorbën. Dhe hoqëm dorë të shkonim në plazh. Imagjinoni një duzinë fëmijësh të ulur në dysheme përpara televizorit bardh e zi të gjyshërve të mi. Më pas erdhën vitet nëntëdhjetë dhe zbuluam Lamericën, si në filmin e Gianni Amelio.

Zbarkimi i Vlorës ishte një dramë?

“Ishte pjesa e dytë e një filmi që filloi në vitin 1990, kur mijëra shqiptarë sulmuan ambasadat e huaja duke kërkuar azil politik. Më pas regjimi u shemb dhe kur ndodhi sulmi mbi anijet ishte kaos. Për ne që ishim në Shqipëri, vera e vitit 1991 ishte një moment gëzimi i madh. Po, për ata që largoheshin ishte një kërcim në errësirë, kushtet e udhëtimit ishin çnjerëzore. Por më në fund u liruam, ishte një psherëtimë e thellë lehtësimi pas shekujsh.

Dhe tani cili është efekti i anijeve që nisen nga Italia për në Shqipëri plot turistë?

Vitet e fundit shumë nga e gjithë Evropa kanë ardhur tek ne pak nga pak. Por nuk e kisha imagjinuar kurrë që një ditë italianët do të vinin me kaq numër në pushime. Është një gjë e veçantë. Gjatë regjimit, këtu vinin mesatarisht pesë mijë turistë në vit. Nuk mund të vinte kushdo: vetëm grupe të organizuara marksiste-leniniste që panë te Enver Hoxha bastionin e fundit të komunizmit. Por ata nuk mund të flisnin me ne dhe nëse flisnin ne merrnim në pyetje dhe arrestoheshim. Në aeroportin e Tiranës ishte një berber që u preu mjekrën dhe flokët këtyre militantëve të majtë. Nëse Marksi dhe Lenini do të kishin qenë atje, nuk do të kishin mundur të hynin!”.

Më pas italianët zbuluan njerëz pothuajse të panjohur që jetonin në anën tjetër të Adriatikut. A është mikëpritja e familjeve tona me pushime tani një shpërblim?

“Nuk është si ‘tash e kemi bërë’. Është më tepër një konfirmim i ndjenjës sonë se jemi pjesë e Italisë. Ne kishim dominues, por kur erdhi radha e italianëve nuk mbajtëm mëri. Kur Italia fashiste kapitulloi, shumë shqiptarë i mbrojtën ushtarët italianë si vëllezër dhe shumë u shpëtuan nga nazistët nga familjet që i fshehën. Dhe pastaj gjuha, librat… Unë i detyrohem shumë letrave të gjyshit, falë të cilave zbulova Shopenhauerin, Platonin, Niçen, autorë të ndaluar. Dhe Repubblica e lexoj që nga viti 1993, kam filluar ta blej çdo ditë kur isha në Francë dhe e ndjek akoma: kur ua them kryeministrave italianë, megjithatë, më shohin gabim! (qesh red.). Janë këto arsye kulturore që na mbushin me gëzim kur shohim kaq shumë italianë këtu. Është një lidhje që na kthen në rini, ishin dy ultra fansa, fansat e Battisti-t dhe fansat e Celentanos”.

Dhe në cilën anë ishte ajo?

Celentano. Madje u përpoqa ta bëja të vinte këtu, por ai nuk udhëton si dikur.

Me pak fjalë, shumë dashuri për Italinë. Por a nuk është se tani doni të na vini në lojë?

“Jo, ne kurrë nuk mund të konkurrojmë me ju. Italia ka 70 për qind të trashëgimisë kulturore botërore. Ndihemi pjesë e Italisë, por pa Leonardo Da Vincin. Shpresa ime është tjetër”.

Cilin?

Se ky fluks turistësh tërheq pak më shumë investime italiane. Përveç Eni-t dhe disa markave, investitorët tuaj janë ende të paktë në vendin tonë. Turizmi është i lidhur me perceptimin e sigurisë, rehatisë dhe gëzimit të jetës. Për ne është një pikë kthese. Ndryshon imazhin e popullit tonë. Falë rrëmujës që bënin disa bashkatdhetarë, ne shkuam me kokën ulur, kishim një stigmë, si ju në emigracionin tuaj në Amerikë, kur ishit “picë e mafia”. Dhe përkundrazi Shqipëria është e fundit në Europë për vjedhjet në shtëpi.

Cili është sekreti i suksesit?

Feja jonë është mikpritja. Ndoshta do të vijë koha kur Shqipëria do të dëshirojë të kapërcejë turizmin popullor dhe të synojë luksin, por jo tani. Dhe ndihma e madhe ka ardhur nga Italia: shumë fëmijë filluan si pjatalarëse, pastaj ata shikuan në kuzhinë dhe mësuan sekretet. Tani këtu ata janë bërë kuzhinierë të zotë. / atsh / KultPlus.com

8 gusht 1991, kur shqiptarët “pushtuan” Barin (FOTO)

Posted on by Kult Plus

Më 8 gusht 1991, anija shqiptare e mallrave “Vlora”, mbërriti në portin e Barit, e tejmbushur me refugjatë nga Shqipëria.

Autoritetet e qytetit dhe rajonit, me mbështetjen e agjencive të lajmeve, gazetave lokale e jo lokale apo lajmeve televizive, përkujtuan ngjarjen si një lloj feste të ndjenjës së mirëpritjes, tanimë e humbur.

Por ngjarjet kanë pasur një rrjedhë të ndryshme: imigrantët fillimisht u mbyllën në stadiumin e vjetër Della Vittoria, dhe më pas u riatdhesuan për në Shqipëri.

Gjendje shëndetësore e mjeteve tona të komunikimit duhet të jetë e lëkundur deri sa dembelizmi pengon rindërtimin e ngjarjeve, të bujshme, që kanë ndodhur vetëm njëzet vjet më parë.

Le të shohim pra se kanë shkuar gjërat, duke ndjekur kronikat e asaj kohe.

Anija Vlora, mbërrin nga Durrësi, gati pa karburant, mundohet të hedhe spirancën në Brindisi, por nuk pranohet dhe drejtohet për në Bari.

Në bord ka edhe njerëz të armatosur, përveç imigrantëve në arrati nga 45 vjet regjimi komunist, tanimë i shkërmoqur, ka dhe gra e fëmijë. Komandanti Halim Milaqi i rrëfen gazetarit Antonio Padalino të revistës ‘Panorama’ se anija e tij kishte mbërritur në port nga Kuba, plot me sheqer, dhe shkarkimi i saj nuk kishte përfunduar akoma, kur e pa që po afrohej ky det njerëzish.

Atëherë jep urdhër që të fillojë lundrimi, por disa policë, që kanë arritur të hipin, i vënë një thikë në fyt dhe e detyrojnë të kthehet prapa për të marrë të gjithë ata njerëz.

Sa janë në bord? Gazetat e 9 gusht 1991 shkruanin se bëhej fjalë për 11 000 persona, ndërsa në kronikat e sotme flitet për 20.000. Një gjë është e sigurt, ishte një morì mbresëlënëse njerëzish, e shumë prej tyre ishin kapur edhe në shtizën e flamurit.

Fotografitë e Luca Turi dhe Vittorio Arcieri janë tronditëse dhe kanë përjetësuar edhe njerëz që, pas mbërritjes në port, janë hedhur në ujë nga anija.

Në orën 11e 30 lumi i njerëzve ndodhet në platformë. Kërkojnë bukë dhe ujë. Vlora është kthyer në një nevojtore me erë të keqe. Policia i drejton të gjithë në stadiumin e vjetër të futbollit, ne pritje të vendimeve.

Kryeministri, Giulio Andreotti, dikton nga Roma këtë deklaratë: ‘Nuk jemi absolutisht në gjendje të mirëpresim shqiptarët që po dynden në brigjet italiane dhe vetë qeveria e Tiranës është dakord me ne që ata duhet të riatdhesohen në vendin e tyre’.

Në stadium plas revolta.

Më të rinjtë shkulin pllakat e shkallëve dhe hedhin gurë kundër policisë. Përleshje të ashpra zgjatën tre ditë, më të dhunshmet qenë ato të së dielës, më 11 gusht, me 40 të plagosur mes policisë dhe një numër i pacaktuar mes protestuesve.

Shqiptarëve u jepet ushqimi dhe uji nga qielli, më thasë të hedhur nga helikopterët. Ishin skena Apokalipsi.

Ndërkohë organizohet operacioni më i madh i riatdhesimit në historinë e Republikës së Italisë. Në të marrin pjesë 11 avionë ushtarakë C130 dhe G222, së bashku me tre Super80 të Alitalia-s dhe motobarka si Tiepolo, Palladio dhe Tiziano, në të cilën hipën klandestin gazetari i ‘Il Messaggeros’ Marco Guidi.

Ai u hoq si shqiptar për të mund të njohur historitë e imigrantëve. Në fillim shumë prej tyre nuk e dinë se po i kthejnë. ‘Është e vërtetë që do na çoni në Venecia?’ pyet njëri ekuipazhin, sipas rrëfimit të Marco Guidi.

Të riatdhesuarit qenë 17 mijë e 400, më shumë nga pasagjerët e Vlorës (e përsërisim sipas shifrave të asaj kohe), sepse u riatdhesuan edhe imigrantë që kishin mbërritur me anije të tjera.

Mbetën në Itali 1.500 vetë që kishin paraqitur kërkese për stremi politik.

Gianni De Michelis, ministër i Punëve të Jashtme, fluturoi për në Tiranë për të ilustruar një plan italian ndihme: 90 miliardë lireta për ushqime, 60 miliardë për industrinë dhe furnizimet për hapjen në tetor të shkollave, dhe bashkëpunim në rendin publik për të parandaluar ikje të tjera.

Në Parlament pati polemika mbi metodat e rrepta, madje brutale, të këtij operacioni. Shumë më pak mbi thelbin e tij. Në një konferencë shtypi deputetët e PDS (Partia Demokratike Italiane e sotme) ‘megjithëse kuptojmë vendimin e dhimbshëm për riatdhesimin e refugjatëve në Shqipëri’ ata denoncuan ‘zgjedhjen e pamenduar për të mos respektuar të drejtat e njeriut, duke u mohuar atyre një asistencë të denjë.’

Kjo është e vërteta e fakteve, që askush sot nuk mund t’i ndryshojë. Megjithatë, në ato vite, Italia në përgjithësi dhe Puglia në veçanti dhanë prova shumë të mëdha mikpritjeje.

Më pas mes Romës dhe Tiranës do të lidhet një marrëveshje model, e cila arriti të lehtësojë emigracionin e rregullt të të shumë shqiptarëve.

Por historia e anijes Vlora është kjo.

Marrë nga kronikat mediatike të kohës. / KultPlus.com

8 gusht 1991, kur shqiptarët “pushtuan” Barin (FOTO)

Posted on by Kult Plus

Më 8 gusht 1991, anija shqiptare e mallrave “Vlora”, mbërriti në portin e Barit, e tejmbushur me refugjatë nga Shqipëria.

Autoritetet e qytetit dhe rajonit, me mbështetjen e agjencive të lajmeve, gazetave lokale e jo lokale apo lajmeve televizive, përkujtuan ngjarjen si një lloj feste të ndjenjës së mirëpritjes, tanimë e humbur.

Por ngjarjet kanë pasur një rrjedhë të ndryshme: imigrantët fillimisht u mbyllën në stadiumin e vjetër Della Vittoria, dhe më pas u riatdhesuan për në Shqipëri.

Gjendje shëndetësore e mjeteve tona të komunikimit duhet të jetë e lëkundur deri sa dembelizmi pengon rindërtimin e ngjarjeve, të bujshme, që kanë ndodhur vetëm njëzet vjet më parë.

Le të shohim pra se kanë shkuar gjërat, duke ndjekur kronikat e asaj kohe.

Anija Vlora, mbërrin nga Durrësi, gati pa karburant, mundohet të hedhe spirancën në Brindisi, por nuk pranohet dhe drejtohet për në Bari.

Në bord ka edhe njerëz të armatosur, përveç imigrantëve në arrati nga 45 vjet regjimi komunist, tanimë i shkërmoqur, ka dhe gra e fëmijë. Komandanti Halim Milaqi i rrëfen gazetarit Antonio Padalino të revistës ‘Panorama’ se anija e tij kishte mbërritur në port nga Kuba, plot me sheqer, dhe shkarkimi i saj nuk kishte përfunduar akoma, kur e pa që po afrohej ky det njerëzish.

Atëherë jep urdhër që të fillojë lundrimi, por disa policë, që kanë arritur të hipin, i vënë një thikë në fyt dhe e detyrojnë të kthehet prapa për të marrë të gjithë ata njerëz.

Sa janë në bord? Gazetat e 9 gusht 1991 shkruanin se bëhej fjalë për 11 000 persona, ndërsa në kronikat e sotme flitet për 20.000. Një gjë është e sigurt, ishte një morì mbresëlënëse njerëzish, e shumë prej tyre ishin kapur edhe në shtizën e flamurit.

Fotografitë e Luca Turi dhe Vittorio Arcieri janë tronditëse dhe kanë përjetësuar edhe njerëz që, pas mbërritjes në port, janë hedhur në ujë nga anija.

Në orën 11e 30 lumi i njerëzve ndodhet në platformë. Kërkojnë bukë dhe ujë. Vlora është kthyer në një nevojtore me erë të keqe. Policia i drejton të gjithë në stadiumin e vjetër të futbollit, ne pritje të vendimeve.

Kryeministri, Giulio Andreotti, dikton nga Roma këtë deklaratë: ‘Nuk jemi absolutisht në gjendje të mirëpresim shqiptarët që po dynden në brigjet italiane dhe vetë qeveria e Tiranës është dakord me ne që ata duhet të riatdhesohen në vendin e tyre’.

Në stadium plas revolta.

Më të rinjtë shkulin pllakat e shkallëve dhe hedhin gurë kundër policisë. Përleshje të ashpra zgjatën tre ditë, më të dhunshmet qenë ato të së dielës, më 11 gusht, me 40 të plagosur mes policisë dhe një numër i pacaktuar mes protestuesve.

Shqiptarëve u jepet ushqimi dhe uji nga qielli, më thasë të hedhur nga helikopterët. Ishin skena Apokalipsi.

Ndërkohë organizohet operacioni më i madh i riatdhesimit në historinë e Republikës së Italisë. Në të marrin pjesë 11 avionë ushtarakë C130 dhe G222, së bashku me tre Super80 të Alitalia-s dhe motobarka si Tiepolo, Palladio dhe Tiziano, në të cilën hipën klandestin gazetari i ‘Il Messaggeros’ Marco Guidi.

Ai u hoq si shqiptar për të mund të njohur historitë e imigrantëve. Në fillim shumë prej tyre nuk e dinë se po i kthejnë. ‘Është e vërtetë që do na çoni në Venecia?’ pyet njëri ekuipazhin, sipas rrëfimit të Marco Guidi.

Të riatdhesuarit qenë 17 mijë e 400, më shumë nga pasagjerët e Vlorës (e përsërisim sipas shifrave të asaj kohe), sepse u riatdhesuan edhe imigrantë që kishin mbërritur me anije të tjera.

Mbetën në Itali 1.500 vetë që kishin paraqitur kërkese për stremi politik.

Gianni De Michelis, ministër i Punëve të Jashtme, fluturoi për në Tiranë për të ilustruar një plan italian ndihme: 90 miliardë lireta për ushqime, 60 miliardë për industrinë dhe furnizimet për hapjen në tetor të shkollave, dhe bashkëpunim në rendin publik për të parandaluar ikje të tjera.

Në Parlament pati polemika mbi metodat e rrepta, madje brutale, të këtij operacioni. Shumë më pak mbi thelbin e tij. Në një konferencë shtypi deputetët e PDS (Partia Demokratike Italiane e sotme) ‘megjithëse kuptojmë vendimin e dhimbshëm për riatdhesimin e refugjatëve në Shqipëri’ ata denoncuan ‘zgjedhjen e pamenduar për të mos respektuar të drejtat e njeriut, duke u mohuar atyre një asistencë të denjë.’

Kjo është e vërteta e fakteve, që askush sot nuk mund t’i ndryshojë. Megjithatë, në ato vite, Italia në përgjithësi dhe Puglia në veçanti dhanë prova shumë të mëdha mikpritjeje.

Më pas mes Romës dhe Tiranës do të lidhet një marrëveshje model, e cila arriti të lehtësojë emigracionin e rregullt të të shumë shqiptarëve.

Por historia e anijes Vlora është kjo.

Marrë nga kronikat mediatike të kohës. / KultPlus.com

Kujtimet e fotoreporterit për anijen “Vlora”: Një histori për t’u rrëfyer

Posted on by Kult Plus

E përditshmja prestigjioze italiane “La Repubblica” ka kujtuar 30-vjetorin e anijes “Vlora” përmes rrëfimeve të fotografit të kohës Lorenzo Turi.

Tridhjetë vjet më parë 20 mijë shqiptarë zbarkuan në Bari nga anija e Vlorës. Ajo ngjarje mbahet mend në të gjithë botën mbi të gjitha falë një fotografie që më mirë se çdo fjalë arriti të përcillte dimensionet e dramës: mijëra njerëz u mblodhën në mol dhe po aq akoma në bordin e anijes, të kapur pas litarëve ose shtizave të flamurit. Por ndoshta pak njerëz e dinë që ai imazh është marrë nga një djalë i vogël. Lorenzo Turi ishte 16 vjeç në atë kohë dhe punonte në agjencinë e fotografive të babait të tij Luca.

“Kjo është një fotografi që kam bërë në orën 14.30, pas disa orësh që anija ishte ankoruar: kalata ishte plot dhe anija ishte ende plot me njerëz, sikur askush të mos kishte zbritur”.

Sot, 30 vjet më vonë, pavarësisht përvojave në gjysmën e botës edhe në skenarët e luftës për Reuters, për Sky dhe tani edhe për agjencinë e prodhimit dhe shërbimit Xentek, kujtesa e 8 gushtit 1991 mbetet e pashlyeshme.

“Ajo ditë nuk mund të harrohet – thotë Turi sot – sepse është një gjë unike, e papërsëritshme. Asnjëherë nuk kishte ndodhur dhe ndoshta nuk do t’i ndodhë askujt që të ballafaqohet me një anije që ishte shndërruar në një lloj pengese njerëzore. Për orë të tëra, burra, gra dhe fëmijë të të gjitha moshave dolën nga anija Vlora, të ndotur, të lodhur, të uritur dhe në nevojë për gjithçka ”.

Fotografi shumë i ri po kërkonte një pikë nga e cila mund të kishte një paraqitje të saktë të situatës.

“Unë u ngjita – thotë ai – në murin e portit duke u ngjitur në një shkallë të ndryshkur. Nuk kishte dritë perfekte, por pozicioni ishte i mirë. Dhe kështu bëra fotografinë: ai imazh është bërë simboli i kësaj historie”.

Marrë nga La Repubblica / KultPlus.com