Sot në qytetin e Klinës është përuruar busti i atdhetarit Anton Çetta.
Busti u vendos për nderë të 31 vjetorit të Lëvizjes së Pajtimit të Gjaqeve.
Realizimi artistik i portretit në bronz është modeluar nga skulptori Agron Blakçori, ndërs derdhja në bronz është realizuar nga Emiliano Nurçja.
Vendosja e bustit u mundësua nga Komuna e Klinës, Asociacioni Forumi i Intelektualëve “Luigj Gurakuqi” dhe Këshillit të Donatorëve nga Diaspora- Zvicër.
Në shkurt të vitit 1990 disa të rinj e formuan Lëvizjen për Pajtimin e Gjaqeve, në ballë të së cilës u vu Profesori Anton Çetta ndërsa mendohet se kjo lëvizje ka pajtuar mbi 1500 familje./ KultPlus.com
Pajtimi i Gjaqeve në Kosovë konsiderohet si një prej periudhave më të bardha të historisë shqiptare.
Hasmëritë disavjeçare morën fund me një procedurë të tillë ku u desh të përzihej dashuria, dhembshuria, solidariteti dhe mbijetesa.
Dikush fali gjakun e babait, dikush të të birit e dikush të vëllait. Shumë nga ata që falën, thonë se vepruan mirë që e ndërprenë hasmërinë, shkruan KultPlus.
Më 2 shkurt 1990 me nismën e Anton Çetës nisi në Kosovë aksioni atdhetar e humanitar i faljes së gjaqeve që mori përmasa të gjera, duke u përhapur anembanë vendit.
Ky konsiderohet edhe si viti më i organizuar dhe më frytdhënës i kombit shqiptar që hyri në histori si vit i bashkimit e i pajtimit të popullit shqiptar kudo që jetonte, brenda trojeve etnike dhe mërgatë. / KultPlus.com
Sot bëhen 31 vjet nga ngjarja e madhe për faljen e gjaqeve në Verrat e Llukës në Komunën e Deçanit.
Në këtë tubim madhështor më 1 maj 1990 morën pjesë rreth gjysmë milion shqiptarë, me ç‘rast u falën më shumë se 100 gjaqe dhe ngatërresa ndër-shqiptare.
Aksioni për pajtimin e familjeve shqiptare në hasmëri kishte nisur nga disa studentë të rajonit të Dukagjinit, ish-të burgosur politikë, më 2 shkurt 1990 në Lumëbardhë të Deçanit.
Ky aksion u shndërrua në një lëvizje për pajtimin e gjaqeve dhe falë punës së madhe të veprimtarëve në krye me Anton Çettën kjo lëvizje gjithëpopullore arriti të pajtojë familje të cilat falen mbi një mijë gjaqe e ngatërresa ndër-shqiptare. / KultPlus.com
Më 2 shkurt 1990 me Anton Çettën në ballë në Kosovë nisi aksioni atdhetar e humanitar i faljes së gjaqeve, që mori përmasa të gjera, duke u përhapur anembanë vendit, efektet e të cilit ndihen edhe sot.
Ky konsiderohet edhe si viti më i organizuar dhe më frytdhënës i kombit shqiptar që hyri në histori si vit i bashkimit e i pajtimit të popullit shqiptar kudo që jetonte, brenda trojeve etnike dhe mërgatë.
Nuk kishte kaluar shumë kohë nga formimi i Lëvizjes Gjithëkombëtare si përgjigje Millosheviqit për vetë emërimin si kral i të gjithë serbëve në Fushë Kosovë, mbylljes së shkollave, helmimit, mbylljen e universitetit, gazetave e mjeteve tjera të informimit, zgjimi i vetëdijes kombëtare ishte i pa evitueshëm.
Kjo lëvizje u emërua si Lidhja Demokratike e Kosovës dhe se Kryetar u zgjodh dr.Ibrahim Rugova. Rugova kishte pranë vetes edhe njerëz të njohur si atdhetar. Askush nuk luftonte për bajraktarizëm por për atdheun, shkruan KosovaPress.
Kjo rini e shëndoshë pa hezitim timonin e pajtimit ua dhuroi Prof. Anton Çettës dhe profesorëve tjerë nga Instituti Albanologjik, intelektualëve kudo që gjendeshin, akademikëve, punëtorëve e fshatarëve, aktivistëve nga mbar trojet tona etnike.
Njerëzit në atë kohë në krye me Prof. Anton Çettën, marshonin para qindra ekipe profesorësh, studentësh, aktivistësh, këngëtarësh e poetësh…pajtonin popullin, pajtonin ata që deri dje ishin armiq, për tu bërë miq e vëllezër. Heronjtë e këtij aksioni kombëtar, padyshim ishin ata që falnin.
Faleshin për hatrin e atdheut. Në këto tubime madhështore që organizoheshin anë e mbanë Kosovës e trojeve tjera etnike, si në Kaçanik e Lug të Drinit, Rrafsh të Dukagjinit e n´Verra të Llukës, në Shalë e në Karadak, në Llap, Drenicë e Gollak, në Has, Rekë, Podrime, Lapushë, Podgur e Rugovë, Rrafsh i Kosovës dhe kudo, e kudo në viset tjera, tregonte se për popullin tonë e atdheun kishte kris ora më e madhe e historisë sonë. Falje të gjaqeve vazhdojmë të kemi edhe tani. / KultPlus.com
Anton Çetta, që konsiderohet si nderi i kombit, ka qenë dhe mbetet ndër figurat kryesore të rezistencës së shqiptarëve, ku në kohën më të vështirë për popullin kosovar, ai me iniciativën e tij arriti të pajtojë shumë familje, shkruan KultPlus.
Më poshtë KultPlus ju sjell një nga thëniet e njohura të tij, që flet për popullin shqiptar, për robërimin e traditën e popullit tonë.
Populli shqiptar është i mirë dhe bujar, por ka ra pre nën ndikimin e së keqes, është robëruar nga shumëkush dhe shumëçka, e ne, bijtë dhe bijat e tij, duhet ta “zgjojmë” nga kjo kllapi, ta lirojmë nga ky robërim dhe kushtëzim i traditës së keqe, e cila nuk është e jona, mbi të gjitha është shumë e dëmshme dhe vdekjeprurëse, sepse vëllain e shndërron në vrastar… / KultPlus.com
Fragment nga vepra e Anton Çettës,“Prozë popullore nga Drenica”:
Njani i rrethit t’Deçanit i vrau tre vetë edhe duel n’Malsi. Nêjti tri vjet tu ni shpinak. I zoti i shpisë, kur u çojke, e kish pas zakon me thanë: — Hej zot, mos ëm korit ma shum se tri herë n’ditë. Ky kaçaku, mas tri vjete i tha: — Aman, more plak, qe tri vjet qi rri tu ti, për gjeth ditë ta kam nî qet fjalë. Unë ni herë jam koritë edhe i kam vra tre vetë me e nxerrë ftyrën. He, more bir, – i tha plaku e ke pasë taksirat se nuk e di ti se qysh â korija. Korija à shum turlish. Me i folë vllaut keq, â kori, me i folë e me e idhnue kojshinë, â kori. Me i idhnue print, â kori. Me e sha gruen, â kori. Shum janë koritë n’jetë t’njerit, e për qatâ â zor me pshtue pa u koritë tri herë n’ditë. /KultPlus.com
Familjarët e Anton Çettës kanë reaguar rreth vendimit të vendosjes së shtatores së tij në oborrin e Katedrales “Nënë Tereza” në Prishtinë, shkruan KultPlus.
Në një postim nga e bija e Anton Çettës, Agata Çetta thuhet se ata nuk janë në pajtim që kjo shtatore të vendoset në oborrin e katedrales në Prishtinë sepse kjo bie ndesh me me parimet dhe qëllimet Anton Çettës.
Tutje në postimin e Agata Çetta kërkohet mirëkuptim për vendosjen e shtatores në oborrin e Fakultetit Filologjik.
Më poshtë mund të lexoni deklaratën e plotë:
Deklaratë nga familja e prof. Anton Çettës rreth vendimit për vendosjen e shtatores së prof. Anton Çettës, në oborrin e Katedrales “Nënë Tereza”, Prishtinë
Familja e prof. Anton Çettës, deklaron që nuk është në pajtueshmëri me vendimin që është marrë nga Ipeshkëvia e Kosovës, që me datën 15 janar 2021, shtatorja e prof. Anton Çettës të vendoset në oborrin e Katedrales “Nënë Tereza” në Prishtinë.
Ky veprim nuk qëndron në përpuethshmëri me misionin e prof. Çettës.
Siç dihet, veprimtaria e tij ka qenë në sferën e shkencës, arsimit dhe politikës kombëtare në një kuptim mbipartiak e mbifetar. Kujtesa për këtë veprimtari duhet të ruhet në hapësirat publike që i përgjigjen më mirë misionit të tij të madh kombëtar dhe duhet të ruhet si e tillë edhe për brezat që vijnë pas.
Më poshtë mund të gjeni shkresën e dërguar në formë zyrtare, më datë 24.12.2020, nga familja e prof. Anton Çettës drejtuar Imzot Dodë Gjergjit – Ipeshkëv i Kosovës.
I nderuar Imzot Dodë Gjergji,
Në cilësinë e familjes Çetta, ju dërgojmë këtë letër përmes së cilës deklarohemi rreth vendosjes së shtatores së babait pranë Katedrales “Nënë Tereza” në Prishtinë.
Ne vlerësojmë nismën Tuaj për të respektuar figurën multidimensionale të babait tonë. Por duke njohur mirë shpirtin e tij, dhe duke qenë të vetëdijshme për jetën dhe veprën e tij, vazhdojmë të besojmë fort se, misioni i tij fisnik u realizua duke u bazuar në vlerat e pajtimit, paqes, tolerancës fetare e mbi të gjitha mbi dashurinë e madhe ndaj popullit të vet shqiptar.
Ne vlerësojmë se figura e babait duhet të jetë model që transmeton tek gjeneratat e reja vlerat duke tejkaluar të gjitha dallimet e një shoqërie multireligjioze ku ndodhemi ne, model i paanësisë dhe dinjitetit.
Vendosja e shtatores brenda mureve të oborrit të Katedrales, do të binte ndesh me parimet dhe qëllimet e tij, prandaj ne si familje nuk e miratojmë një vendim të tillë dhe shpresojmë shumë në mbështetjen Tuaj dhe mirëkuptimin e vendosjes së shtatores përballë Fakultetit Filologjik aty ku e ka miratuar Kuvendi Komunal.
Me respekt,
vajzat e Anton Çettës,
Donika Çetta Junçaj dhe Agata Çetta/ KultPlus.com
Deklaratë nga familja e prof. Anton Çettës rreth vendimit për vendosjen e shtatores së prof. Anton Çettës, në oborrin e…
Më 7 prill të vitit 1990 në gazetën prestigjioze “New York Times” kishte zënë vend shkrimi i cili fliste për faljen e gjakut dhe punën që po bënte Anton Çetta.
Lajmi fillon më përshkrimin e familjes Dragacina dhe Betushi, ku dy anëtarët e familjes së tyre – Libibe Dragacina dhe Beslim Betushi i zgjatin dorën njëri tjetrit për t’ia falur gjakun e vrasjes.
Artikulli tregon se deri tani, që nga 1 shkurti janë pajtuar rreth 150 familje dhe se organizatorët janë të bindur se do të zgjidhen edhe 450 deri në 550 raste të mbetura, shkruan KultPlus.
“Në këtë situatë e cila ka qenë e vështirë për shqiptarët, ne dëshirojmë që të kemi të paktën një reduktim të kësaj të keqe”, është shprehur Anton Çetta, nismëtari i kësaj iniciative, për New York Times.
“Në kohë të vështira, është ligj natyror që njeriu dëshiron të ndjehet i sigurt”, ka theksuar Çetta.
Artikulli tutje tregon se për të marrë gjak duhet që të vritet një nga burrat e familjes, duke treguar se vrasësi është i pari që mendohet të vritet por nëse nuk mundet që të vritet ai atëherë vritet një anëtar tjetër i familjes, mashkull.
Anton Çetta për New York Times ka treguar se grupi i tij po përpiqen të ndryshojnë këtë traditë duke u thirrur në çështje patriotike në këtë kohë trazirash kur shumë shqiptarë po i bëjnë rezistencë asaj që ata thonë se është presioni në rritje i qeverisë qendrore në Beograd, ndaj tyre.
Shkrimi tutje diskuton edhe për problemet në mes të serbëve dhe shqiptarëve dhe pretendimet që kanë serbët për Kosovën duke e quajtur atë tokë të tyre. “Kur gratë hoqën shamitë ishte e vështirë, por tani ato ulen mes nesh”, Anton Çetta u tha familjeve të një fshati.
“Tani është e vështirë për të falur gjakun, por më vonë do të jetë normale. Duhet të betohemi se nuk do të vrasim më njëri-tjetrin”. / KultPlus.com
Sot shënohet 101 vjetori i lindjes së atdhetarit AntonÇetta , shkruan KultPlus.
Më 2 shkurt 1990 me Anton Çettën në ballë në Kosovë nisi aksioni atdhetar e humanitar i faljes së gjaqeve, që mori përmasa të gjera, duke u përhapur anembanë vendit, efektet e të cilit ndihen edhe sot.
Viti 1990 njihet si viti i bashkimit dhe i pajtimit të popullit shqiptar.
Ndërsa sot KultPlus ju sjell fjalimin që Anton Çetta e mbajti për faljen e gjaqeve. / KultPlus.com
Anton Çetta, që konsiderohet si nderi i kombit, ka qenë dhe mbetet ndër figurat kryesore të rezistencës së shqiptarëve, ku në kohën më të vështirë për popullin kosovar, ai me iniciativën e tij arriti të pajtojë shumë familje, shkruan KultPlus.
Më poshtë KultPlus ju sjell një nga thëniet e njohura të tij, që flet për popullin shqiptar, për robërimin e traditën e popullit tonë.
Populli shqiptar është i mirë dhe bujar, por ka ra pre nën ndikimin e së keqes, është robëruar nga shumëkush dhe shumëçka, e ne, bijtë dhe bijat e tij, duhet ta “zgjojmë” nga kjo kllapi, ta lirojmë nga ky robërim dhe kushtëzim i traditës së keqe, e cila nuk është e jona, mbi të gjitha është shumë e dëmshme dhe vdekjeprurëse, sepse vëllain e shndërron në vrastar… / KultPlus.com
Anton Çetta njihet për rolin dhe kontributin e tij në faljen e gjaqeve, shkruan KultPlus.
Ai konsiderohet si njeriu që vuri paqe në mes shqiptarëve, duke bërë që të lënë hakmarrjen prapa dhe ti shtrijnë dorën njëri tjetrin, pavarësisht rrethanave. Në këtë video nga arkiva e RTK-së, shihet edhe një djalë rreth moshës 10 vjece duke falë gjakun e babait të tij.
Kurse vetë Çetta, shihet në këtë video duke shpjeguar se kur kishte filluar aksionin e pajtimit të gjaqeve, në dy ditët e para kishin arritur që të bindnin dy familje që të falnin gjakun dhe të marrin besë për dy muaj.
Kurse pas një aktiviteti të madh, Cetta thot se brenda një dite kanë arritë që vetëm nga Drenica të falen 100 gjaqe. Për më shumë shikojeni videon./KultPlus.com
Në kuadër të muajit të Anton Çettës, sot është hapur ekspozita “Rrëfime Biografike”, kushtuar profesorit Anton Çetta në Muzeun Kombëtar të Kosovës.
Kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti, ka falënderuar familjen Çetta që ka vënë në dispozicion të Muzeut Kombëtar dhe të gjithë qytetarëve të Kosovës që ta shohin dhe ta përjetojnë këtë histori, si pjesë e trashëgimisë shtetërore, për gjeneratat që vijnë
“Me i pa të gjithë ato foto e shkrime të ndryshme të tri gjeneratave të familjes Çetta është praktikisht historia e krejt zhvillimeve të popullit shqiptar nga shpallja e pavarësisë dhe vërtetë ju përgëzoj për këtë punë të mrekullueshme. Është më interes për gjeneratat e ardhshme gjithë kjo trashëgimi edhe kulturore, edhe historike të dorëshkrimeve të bëhet pjesë e trashëgimisë tonë shtetërore për gjeneratat që vijnë”, tha Hoti.
Ndërsa, ministrja e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi, tha se kjo ekspozitë është një tregues për historinë e popullit shqiptar ndër vite.
“Gjithsesi që për neve është detyrë edhe kjo ekspozitë tregon për pjesën tonë shqiptare se si kanë rrjedhur edhe ngjarjet historike duke filluar një Shqipëri e madhe pastaj e ndarë me familje dhe gjithë kjo është një thesar i madh i historisë. Ne do të kujdesemi për këtë thesar tonë historik të cilin thesar e bëjnë njerëzit dhe dijetarët, e një ndër ta ka qenë edhe profesor Anton Çetta”, tha ajo.
Kuratori i ekspozitës, Skender Boshtrakaj, tha se ka qenë nder i veçantë për të që të ndihmojë familjen që të paraqesë jetën e profesorit Anton Çettës.
“Ai nuk ka lindur po thjeshtë këtij populli i ka ndodhur, i ka ndodh në shkencë, i ka ndodhur në aktivitetin e vet, i ka ndodh si zjarri dhe mendoj që kjo gjeneratë e ka për obligim qysh e kanë pasur historikisht paraardhësit tanë ruajtjen e zjarrit, e kanë për obligim me e ruajt kujtimin për këtë njëri, për këtë ndodhi dhe për figurat e ngjashme që i kanë ndodh kombit tonë. Ka qenë një nder i veçantë me ndihmuar familjen në një projekt të tillë që estetikisht me e pru në një mënyrë modeste qysh ka qenë jeta e tij, por në asnjë mënyrë vepra e tij”, tha ai./ KultPlus.com
Më 26 nëntor 2020 u bë përurimi i 13 vëllimeve të prof. Anton Çettës, me rastin e 100 vjetorit të lindjes dhe 25 vjetorit të vdekjes së profesorit.
Pas një pune disavjeçare të Degës së Folklorit me bashkëpunëtorë dhe me vajzat e profesorit, në përkrahje të plotë të Institutit Albanologjik, vëllimet arritën të botohen me financimin e Ministrisë së Arsimit të Kosovës.
Përurimi i organizua nga Ministria e Kulturës në bashkëpunim me Institutin Albanologjik, në kuadër të Muajit të Anton Çettës, të shpallur nga Ministrja e Kulturës e Kosovës, znj. Vlora Dumoshi, në mjediset e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës.
Për veprimtarinë e prof. Çettës, për rëndësinë e veprave dhe ecurinë e projektit e të botimit, folën drejtori i Institutit Hysen Matoshi, udhëheqësja e projektit Leontina Gega- Musa e udhëheqësja e Degës së Folklorit Arbnora Dushi. U shprehën falënderime në veçanti për bashkëpunētorët dhe mbështetësit, që e bënë të mundur realizimin e këtij projekti deri në finalizim.
Të pranishëm në këtë takim qenë edhe Kryeministri i Kosovës Avdullah Hoti dhe ministrja e Kulturës Vlora Dumoshi, të cilët e vlerësuan lartë veprimtarinë e prof. Çettës, respektivisht shprehën mirënjohje për punën e Institutit dhe dëshirë për bashkëpunime të mëtutjeshme.
Në emër të familjes së prof. Anton Çettës shprehu falënderime për Degën e Folklorit, Institutin Albanologjik dhe Ministritë e Arsimit e të Kulturës, e bija e profesorit Donika Çetta- Junçaj.
Gjithashtu aktivitetin e nderuan tenori Liridon Sejdiu me këngën premierë për Anton Çettën dhe nipi i prof. Çettës, Antonio Junçaj me ekzekutim në piano./ KultPlus.com
Në faljen e gjaqeve, që konsiderohet si kontributi më i madh i Anton Çettës, i cili zhduki hasmërinë dhe ofroi shqiptarët mes vete, ka ndodhë që edhe vajzat dhe gratë të falin gjakun, shkruan KultPlus.
Në këtë pamje shihet Muradije Murkiqi duke ia zgjatë dorën e pajtimit Anton Çetës, e cila falë gjakun dhe i jep fund hasmërisë mes familjeve. / KultPlus.com
Me vendimin e Kuvendit Komunal të Prishtinës do të vendoset shtatorja e Anton Çettës në parkun e Fakultetit Filologjik, shkruan KultPlus.
Lajmi është bërë i ditur nga Agata Çetta e cila ka shkruar në rrjetin social Facebook se me këtë vendim u plotësua dëshira e popullit për ruajtjen e respektit ndaj Anton Çettës.
“Guri i rëndë peshon në vend të vet”
Me vendimin që u mor sot në Kuvendin Komunal të Prishtinës, që shtatorja e prof. Anton Çettës të vendoset në parkun para Fakultetit Filologjik në Prishtinë, u plotësua dëshira e popullit që ruan kujtimin dhe respektin për figurën e tij.
U përmbush edhe një nismë e drejtuar nga Ministre znj. Vlora Dumoshi, krahas shumë aktiviteteve të parapara për këtë muaj.
Suksese t’gjithëve që kanë qenë të angazhuar në këtë vendim.
Krenohemi me ty Tatë!”, ka shkruar ajo./ KultPlus.com
Anton Çetta, që konsiderohet si nderi i kombit, ka qenë dhe mbetet ndër figurat kryesore të rezistencës së shqiptarëve, ku në kohën më të vështirë për popullin kosovar, ai me iniciativën e tij arriti të pajtojë shumë familje, shkruan KultPlus.
Më poshtë KultPlus ju sjell një nga thëniet e njohura të tij, që flet për popullin shqiptar, për robërimin e traditën e popullit tonë.
Populli shqiptar është i mirë dhe bujar, por ka ra pre nën ndikimin e së keqes, është robëruar nga shumëkush dhe shumëçka, e ne, bijtë dhe bijat e tij, duhet ta “zgjojmë” nga kjo kllapi, ta lirojmë nga ky robërim dhe kushtëzim i traditës së keqe, e cila nuk është e jona, mbi të gjitha është shumë e dëmshme dhe vdekjeprurëse, sepse vëllain e shndërron në vrastar… / KultPlus.com
SPECIALE – Para 25 viteve u shua Anton Çetta, Ditë Zie e shpallur nga Presidenti Rugova
-Në Kosovë Nëntori 2020 Muaji i Anton Çettës, Qeveria e Program aktivitetetesh, disa mbahen edhe në Shqipëri.
-Anton Çetta i lindur në 3 Janar 1920 në Gjakovë, i shkolluar edhe në Tiranë dhe Korçë, profesor letërsie, shkrimtar e mbledhës i shquar i folklorit, u shua në 3 Nëntor 1995 në Prishtinë, kur në nderimet e gjithë kombit u shpall Ditë zie në Kosovë nga Presidenti historik Ibrahim Rugova, i cili e ka derkoruar me “Medaljen e artë të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit” në 10 Qershor 2003, në 125 vjetorin e ngjarjes historike.
-Nga raportimet e gazetës së rezistencës Bujku para 25 viteve – Presidenti Rugova: Profesor Anton Çetta do të mbetet njëri prej burrave më të mëdhenj të botës shqiptare…Ishte institucion i urtisë shqiptare…
Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul Jashari.
PRISHTINË, 3 Nëntor 2020/ Në Kosovë ky Nëntor 2020 është Muaji i Anton Çettës, i shpallur nga Qeveria në 100 vjetorin e lindjes dhe 25 vjetorin e shuarjes, që është sot, si dhe në 30 vjetorin e nisjes së aksionit të pajtimit mes shqiptarëve – pajtimit të gjaqeve, të cilit i printe.
Anton Çetta i lindur në 3 Janar 1920 në Gjakovë, i shkolluar edhe në Tiranë dhe Korçë, profesor letërsie, shkrimtar e mbledhës i shquar i folklorit, u shua në 3 Nëntor 1995 në Prishtinë, kur në nderimet e gjithë kombit u shpall Ditë zie në Kosovë nga Presidenti historik Ibrahim Rugova, i cili e ka derkoruar me “Medaljen e artë të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit” në 10 Qershor 2003, në 125 vjetorin e ngjarjes historike. “Medalja e Paqes dhe Pajtimit Anton Çetta” është një nga dekoratat që ndante Presidenti Rugova që nga 24 Dhjetori 2003, kur nënshkroi Rregulloren për dekoratat që i jep institucioni i Presidentit të Kosovës.
Anton Çetta është dekoruar edhe nga Presidenti i Kosovës Fatmir Sejdiu me “Medaljen e Artë për Paqe, Demokraci dhe Humanizëm-Dr. Ibrahim Rugova” , në 30 Prill 2010 – 20 vjetorin e Kuvendit të Pajtimit të Verrat e Llukës. Para 30 viteve, në 1 Maj 1990, te Verrat e Llukës në rrethinën e Deçanit gjysëm milioni shqiptarë u tubuan në Kuvendin e Besëlidhjes shqiptare dhe të nisjes së aksionit të pajtimit të gjaqeve, i cili në rrethanat më të vështira të okupimit i ka bashkuar drejt lirisë dhe pavarësisë së Kosovës.
“Profesor Anton Cetta do të mbetet njëri prej burrave më të mëdhenj të botës shqiptare. Vepra e tij e madhe ishte udhëheqja e aksionit të madh kombëtar e njërëzor – pajtimi i gjaqeve në fillim të viteve ’90-të…Profesori Anton kontribuoi në forcimin e rrugës për liri e pavarësi duke u zgjedhur deputet i Republikës së Kosovës në zgjedhjet e para të lira. Kisha nderin të jem student i tij dhe ta kam mik”, shprehej Presidenti Rugova para 25 viteve në mbledhje komemorative.
Në muzeun “Shtëpia e Pavarësisë së Kosovës Dr. Ibrahim Rugova” në Prishtinë ruhet një fotografi krejt e veçantë, e Anton Çettës me Presidentin historik Ibrahim Rugova, e cila e vetme i ka shpëtuar djegies nga zjarri i vënë në atë shtëpi nga forcat serbe para 21 viteve – në pranverën 1999.
Qeveria e Kosovës ka miratuar edhe Programin e aktiviteteve gjatë nëntorit në përkujtim dhe nderim të jetës dhe veprës së Anton Çettës, disa prej të cilave do mbahen edhe në Shqipëri:
Përurimi i veprave të Anton Çettës; Përurimi i Kullës se Fazli Buqollit në Raushiq, investim i Ministrisë se Kulturës, Rinisë dhe Sportit; Këndi i Anton Çettës – ekspozitë në Muzeun Kombëtar të Kosovës; Emisione Televizive- RTK, shfaqja e emisioneve dhe dokumentareve te vjetra dhe punimi i një dokumentari të ri; Simpozium shkencor në Prishtinë dhe Tiranë; Ekspozitë e fotografive ne Prishtinë dhe Tiranë – Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Muzeu Kombëtar i Kosovës dhe Muzeu Historik në Tiranë; Themelimi i Çmimit “Anton Çetta”.
Në 4 Maj 2017 Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës, ka aprovuar kërkesën e Qendrës Rajonale të Trashëgimisë Kulturore të Pejës për përfshirjen e hapësirës Verrat e Llukës, në Fshatin Llukë të Epërme të Komunës së Deçanit, në Listën e Trashëgimisë Kulturore për Mbrojtje.
Me atë rast u theksua se, me këtë akt institucionet e Kosovës shtet nga 17 Shkurti historik 2008 i shpalljes së Pavarësisë, tregojnë e vijojnë kujdesin e shtuar ndaj trashëgimisë kulturore të Kosovës, të cilën e marrin në mbrojtje, e promovojnë dhe ua përcjellin brezave si vlerë e shtetit të Kosovës.
Gazeta Bujku, e përditëshme e rezistencës, e lëvizjes për liri e pavarësi të Kosovës, me orientim e përcaktim të fuqishëm propërëndimor euroatlantik që nisi të dalë nga 18 Janari 1991, kryeredaktori i parë-themelusi i së cilës isha, e që sfidonte ndalimin e dhunshëm nga regjimi okupator serb të gazetës Rilindja – të vetmes të përditshme shqipe në Kosovë, në numrin e 6 Nëntorit 2005 – ditë e hënë, në ballinë e në dy faqe tjera të brendshme shkruante gjerësisht, duke nisur me mbititullin “Të premtën kah mesnata vdiq Profesor Anton Çetta” dhe me kryetitullin “Mbetëm pa një emër të shquar të kulturës shqiptare”.
“Kumti i rëndë dhe i dhembshëm se të premtën në mbrëmje, në Prishtinë, në moshën 75 vjeçare, vdiq intelektuali ynë i shquar Anton Çetta, jehoi pikëllueshëm ndër të gjitha mjediset shqiptare”, shkruante gazeta Bujku, e cila lart në ballinë kishte kryelajmin.
ME RASTIN E VDEKJES SË ANTON ÇETTËS
Sot ditë zie në Republikën e Kosovës
Presidenti i Republikës së Kosovës Dr. Ibrahim Rugova, me rastin e vdekjes së deputetit më të vjetër – Anton Çetta, të zgjedhur në zgjedhjet shumëpartiake dhe të lira për Parlamentin e Republikës së Kosovës, të mbajtura më 24 maj 1992, shpalli ditë zie 6 nëntorin e vitit 1995.
Në ballinë Gazeta Bujku shkruante edhe për ngushëllimet nga Shqipëria me titullin “Presidenti Berisha ngushëlloi Rugovën dhe Familjen Çetta”, ndërsa duke raportuar nga mbledhja komemorative në Prishtinë të plotë e të veçantë botonte:
FJALA E PRESIDENTIT TË REPUBLIKËS SË KOSOVËS DR. IBRAHIM RUGOVA
Anton Çetta ishte institucion i urtisë shqiptare
Familje e Nderuar, Zonja dhe Zotërinj, përfaqësues të institucioneve shtetërore e kulturore të Kosovës, Miq të Anton Çettës, në emër të Republikës së Kosovës, dhe timin, më lejoni t’i them disa fjalë me rastin e vdekjes së Profesor Anton Çettës.
Profesor Anton Çetta, siç e quan populli i Kosovës, arriti për të gjallë të bëhet Institucion i urtisë shqiptare, duke zbuluar thesarin dhe shpirtin e tij dhe duke punuar për të.
Profesor Çetta është shembulli më i mirë se si pasuria intelektuale lidhet mirë me aksionin praktik në momente të vështira e të rënda për një popull. Gjatë 50 vjetëve veprimtarie, ai nuk u ndal kurrë dhe nuk u dorëzua kurrë.
Profesor Anton Çetta do të mbetet njëri prej burrave më të mëdhenj të botës shqiptare.
Sot Profesori s’ndërroi jetë, sepse Institucioni i personalitetit të tij i mendjes dhe aksionit, formulë e urtisë shqiptare, do të jetojë në brezat që vijnë dhe do të hyjë në analet shqiptare dhe ndërkombëtare.
Vepra e tij e madhe ishte udhëheqja e aksionit të madh kombëtar e njërëzor – pajtimi i gjaqeve në fillim të viteve ’90-të. Vetëm njeriu që e njeh mirë shpirtin e popullit dhe të këtyre trojeve, siç ishte Çetta, kishte mundësi të shëronte shoqërinë shqiptare, të paqetonte njerëzit, edhe në këto vite okupimi.
Profesori Anton kontribuoi në forcimin e rrugës për liri e pavarësi duke u zgjedhur deputet i Republikës së Kosovës në zgjedhjet e para të lira.
Kisha nderin të jem student i tij dhe ta kam mik.
I falem kujtimit të tij.
I qoftë i lehtë dheu i Kosovës./gazetadiell/ KultPlus.com
Humanisti me nam shqiptar, Anton Çetta do të mbahet mend kontibutin e tij të madh që e dha në pajtimin e gjaqeve mes shqiptarëve.
Në një video të publikuar së fundi në rrjetet sociale thuhet se Çeta arriti të tubonte mbi një gjysëm milioni njerëz në një tubim, në Kuvendin e VERRAVE TË LLUKËS, në Llukë të Epërme të Komunës së Deçanit, shkruan InfoPress.
“Plaku i urtë”, siç i kishte dhënë epitetin populli, kishte arritur të pajtonte me mijëra familje të hasmuara dhe dukuria e keqe e gjakmarrjes pothuajse ishte zhdukur krejtësisht deri kah mesi i viteve ’90.
Sot bëhen 25 vjet që prej kur është ndarë nga jeta atdhetari, patrioti, mbledhësi i folklorit e shkrimtari ynë i madh, Anton Çetta. Për nder të figurës së tij, me propozim të Ministres së Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi, Qeveria e Kosovës, ka marrë vendim që muaji nëntor të jetë muaji i Anton Çettës.
Në kuadër të këtij muaji janë planifikuar që të organizohen një sërë aktivitetesh në nderim dhe kujtim të kësaj figure të ndritshme të Kosovës, por për shkaqe pandemie shumë nga organizimet do të mbahen në mënyrë online ose me sa më pak njerëz të grumbulluar për të respektuar rekomandimet e institucioneve shëndetësore.
Aktivitetet kanë nisur nga sot me botimin e kompletit të veprave të Anton Çettës, të cilat i prezantoi Ministrja e Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Vlora Dumoshi, në një takim me Ministren e Financave, Hykmete Bajrami. Ndonëse sot parashihet që të bëhej edhe promovimi i kompletit të veprave, mirëpo për shkak të rrethanave me Covid-19, organizimi një promovimi të tillë ishte i pamundur.
Kompleti i veprave të Çettës përmban 13 vëllime, duke përfshirë krijimet për fëmijë, përmbledhjen e folklorit në 5 vëllime, kërkimet folklorike, balada dhe legjenda, këngë kreshnike, varia, të tjerët për veprën e Anton Çettës janë përmbledhur në një vëllim, Anton Çetta dhe aksioni i pajtimit të gjaqeve dhe vëllimi i fundit Intevista dhe letërkëmbime. Botimi i kompletit është mbështetur nga MKRS-ja dhe Qeveria e Kosovës.
Ministrja Dumoshi me këtë rast tha se e falënderon Ministren Hykmete Bajrami për mbështetjen që i ka dhënë këtij botimi, përmes Ministrisë së Arsimit, si ish ministre e Arsimit.
Ministret Dumoshi e Bajrami e vlerësuan lart figurën e Çettës dhe u shprehën se përmes këtyre aktiviteteve Qeveria e Kosovës e nderon dhe e çmon figurën e tij.
Në përvjetorin e Anton Çettës, ministret Dumoshi e Bajrami qëndruar për homazhe tek varri i tij, në Prizren, së bashku profesor Rizah Krasniqin, si rikujtim dhe përulje për angazhimin dhe kontributin e tij të jashtëzakonshëm për pajtimin e mijëra familjeve të hasmuara dhe në çrrënjosjen e dukurisë së keqe të gjakmarrjes.
“Aksioni për Pajtimin e Gjaqeve bëri që viti 1990 të futej në histori si viti kur kjo plagë do të zhdukej rrënjësisht. Si institucione të shtetit të Kosovës e kemi për obligim dhe detyrim që historinë e Kosovës ta kujtojmë dhe nderojmë brenda të gjithë mekanizmave institucionalë që posedojmë”, tha ministrja Dumoshi. / KultPlus.com
Në 25 vjetorin e vdekjes së veprimtarit të pajtimit shqiptar, Anton Çettës, kryetarja e Kuvendit, Vjosa Osmani e kujtoj veprimtarinë e tij, duke propozuar që shtatorja e tij të vendoset në oborrin e institucionit ku ajo e drejton, shkruan KultPlus.
Në një postim në profilin e saj, Osmani ka theksuar se ne ende nuk kemi një shtatore të tij në një vend të denjë, ku mund të pëkrulemi e ta falenderojmë, pavarësisht pse ai la 1200 gjaqe të falura. Andaj, shtatorja për “Plakun e urtë” sipas saj do të ishte nder për gjithë Kosovën.
“Si Kryetare e Kuvendit, do t’i propozojë Kryesisë së institucionit më të lartë përfaqësues e legjislativ, që shtatorja e Anton Çettës të vendoset në oborrin e Kuvendit, pra në shtëpinë e përfaqësuesve të popullit, si figurë frymëzimi e pajtimi”, ka shkruar Osmani.
Tutje, kryetarja e Kuvendit të Kosovës është shprehur se ai e ka bërë ta pamundërën në një kohë të pamundshme, duke mbledhur dhe pajtuar shqiptarët.
“Ideja e tij për pajtimin nuk ka marrë fund. Ëndrra vazhdon, teksa nevoja për pajtim e unifikim vjen e rritet në këto kohë të zorshme për vendin”, ka thënë Vjosa Osmani.
Anton Çetta mbahet mend për urtësinë e tij që kishte, për punë e madhe që ka bërë në mbledhjen e folklorit shqiptar. / KultPlus.com
Sot mbushen 25 vjet të ndarjes nga jeta të plakut të urtë Anton Çetta.
Ai mbahet mend për urtësinë e tij që kishte, për punë e madhe që ka bërë në mbledhjen e folklorit shqiptar.
Por veprimtaria e tij më e madhe është në Lëvizjen e pajtimit të gjaqeve. Kjo lëvizje u zhvillua në fillim të viteve të 90-ta dhe arriti për një kohë të shkurtër të pajtojë hasmëritë mes shqiptarëve në Kosovë dhe trevat tjera shqiptare.
Kjo lëvizje e udhëhequr nga plaku i urtë, u përkrah nga studentët dhe intelektualët e kohës.
Ndryshe, Qeveria e Kosovës sivjet ka vendosur që nëntori të jetë muaji i Anton Çettës, duke u shënuar me një varg aktivitetesh si përurimi i veprave të Anton Çettës, përurimi i Kullës se Fazli Buqollit në Raushiq.
MKRS ka bërë të ditur se gjatë këtij muaji do të ketë edhe ekspozita, filma dokumentarë e simpoziume shkencore në Tiranë dhe Prishtinë.
Ndryshe, viti 2020 shënon 30-vjetorin e pajtimit të gjaqeve, kthesës historike mbarë popullore në Kosovë e jashtë saj, që i kontribuoi zhdukjes së hasmërive dhe shërimit të shoqërisë shqiptare e pajtimit mes njerëzve. / KultPlus.com
Më 7 prill të vitit 1990 në gazetën prestigjioze “New York Times” kishte zënë vend shkrimi i cili fliste për faljen e gjakut dhe punën që po bënte Anton Çetta.
Lajmi fillon më përshkrimin e familjes Dragacina dhe Betushi, ku dy anëtarët e familjes së tyre – Libibe Dragacina dhe Beslim Betushi i zgjatin dorën njëri tjetrit për t’ia falur gjakun e vrasjes.
Artikulli tregon se deri tani, që nga 1 shkurti janë pajtuar rreth 150 familje dhe se organizatorët janë të bindur se do të zgjidhen edhe 450 deri në 550 raste të mbetura, shkruan KultPlus.
“Në këtë situatë e cila ka qenë e vështirë për shqiptarët, ne dëshirojmë që të kemi të paktën një reduktim të kësaj të keqe”, është shprehur Anton Çetta, nismëtari i kësaj iniciative, për New York Times.
“Në kohë të vështira, është ligj natyror që njeriu dëshiron të ndjehet i sigurt”, ka theksuar Çetta.
Artikulli tutje tregon se për të marrë gjak duhet që të vritet një nga burrat e familjes, duke treguar se vrasësi është i pari që mendohet të vritet por nëse nuk mundet që të vritet ai atëherë vritet një anëtar tjetër i familjes, mashkull.
Anton Çetta për New York Times ka treguar se grupi i tij po përpiqen të ndryshojnë këtë traditë duke u thirrur në çështje patriotike në këtë kohë trazirash kur shumë shqiptarë po i bëjnë rezistencë asaj që ata thonë se është presioni në rritje i qeverisë qendrore në Beograd, ndaj tyre.
Shkrimi tutje diskuton edhe për problemet në mes të serbëve dhe shqiptarëve dhe pretendimet që kanë serbët për Kosovën duke e quajtur atë tokë të tyre. “Kur gratë hoqën shamitë ishte e vështirë, por tani ato ulen mes nesh”, Anton Çetta u tha familjeve të një fshati.
“Tani është e vështirë për të falur gjakun, por më vonë do të jetë normale. Duhet të betohemi se nuk do të vrasim më njëri-tjetrin”. / KultPlus.com
N’kohë t’vjetra gjaku për ftyrë ish kanë katër lira; gjaku i burrit dymdhetë lira e varra sakat gjashtë lira.
Shkon njani tu ni plak edhe e dvet: – Qysh bâhet kjo punë qi varra i ka gjashtë lira e ftyra katër lira? – Ftyra nuk lahet me pare, – ja kthei plaku. – Ai qi nuk don m’e hupë ftyrën e vet, për tâ âsht pishtoli. Ai qi nuk ka dert për ftyrë e do m’i marrë paret, boll i ka katër lira.
Anton Çetta, që konsiderohet si nderi i kombit, ka qenë dhe mbetet ndër figurat kryesore të rezistencës së shqiptarëve, ku në kohën më të vështirë për popullin kosovar, ai me iniciativën e tij arriti të pajtojë shumë familje, shkruan KultPlus.
Më poshtë KultPlus ju sjell një nga thëniet e njohura të tij, që flet për popullin shqiptar, për robërimin e traditën e popullit tonë.
Populli shqiptar është i mirë dhe bujar, por ka ra pre nën ndikimin e së keqes, është robëruar nga shumëkush dhe shumëçka, e ne, bijtë dhe bijat e tij, duhet ta “zgjojmë” nga kjo kllapi, ta lirojmë nga ky robërim dhe kushtëzim i traditës së keqe, e cila nuk është e jona, mbi të gjitha është shumë e dëmshme dhe vdekjeprurëse, sepse vëllain e shndërron në vrastar… / KultPlus.com
