Poeti Arbër Selmani ka mbajtur dje një tjetër lexim poetik. I ftuar nga organizatorët e Shkollës për Mendim dhe Shkrim Kritik në kryeqytet, ai ka lexuar në ditën e fundit të kësaj shkolle disa prej poezive të tij në gjuhën shqipe dhe në gjuhën angleze, shkruan KultPlus.
Ngjarja simpatike ka ndodhur në Rezidencën 17 në Tauk Bahqe, ajo që dikur është njohur më shumë si Biblioteka Hivzi Sylejmani. Selmani, si zakonisht në leximet e tij poetike, përkujdeset që edhe të bashkëbisedojë me audiencën dhe t`ju tregojë atyre për motivet e tij poetike dhe për inspirimet që qëndrojnë të fshehura prapa poezive të tij.
Gjatë këtij takimi poetik, autori i ka dhuruar edhe disa kopje të librave të tij për të gjithë pjesëmarrësit në këtë ngjarje kulturore, në një pasdite të së mërkurës. Mes poezive që Selmani i lexoi në këtë pasdite letrare ishin edhe ‘E kam vendosur burrin në shitje’ dhe ‘I am the main prostitute of this city’, shkruan KultPlus.
Shkolla për Mendim dhe Kritikë organizatohet nga Organizata Pikëpamja në kryeqytet. Qëllimi i shkollës është t’i ofroj të rinjve dhe të rejave mundësi për të marrë aftësi të avancuara me fokus të veçantë në shkrimin dhe mendimin kritik si mjete për tu bërë faktorë ndryshimi në shoqëri e për të adresuar çështje sociale dhe të komunitetit siç janë nevojat, prioritet dhe interesat e rinisë, barazia gjinore, të drejtat e njeriut, jo diskriminimit, ambientit, etj. Gjatë kësaj shkolle, folës para të regjistruarve ishin Aulonë Kadriu, Dardan Hoti, Lura Limani, Dafina Halili dhe Amer Alija. / KultPlus.com
Nesër, Carlo do të niset për në Afrikë përfundimisht, e ka ndarë mendjen, është ndarë edhe prej meje një shoqe më tha se kjo është vdekje shoqërore se lotët e mi janë të vlefshëm, të logjikshëm se kjo verë do ta ketë këtë trajektore: e trishtë, e mërzitur, terapeutike.
Nesër, Carlo do të niset për në Afrikë më nuk do të darkojmë në restaurantet e këtij qyteti nuk do ta kem një të shtunë të qetë sa të shtunat me të edhe orët e notimit zgjasin më pak, pa shtendosje kartela e tij e regjistrimit do të laget veç prej ankthit tim mendimet e mia janë të thyera aq sa edhe shpirti.
Nesër, Carlo do të niset për në Afrikë as fytyrën e tij se mbaj mend më, me a pa qëllim edhe kjo poezi është e dobët, foshnjore, e paaftë, e sëmurë se e kam ngrënë veten përbrenda tash e 60 ditë për atë njeri e preka sot ulësen afër shoferit, mungon dora e tij.
Nesër, Carlo do të niset për në Afrikë i thashë të dua, i thashë ‘situata është qesharake’, incizova zërin e tij në telefon, fshehurazi, që vajtimi im të ketë një shkas i preka flokët e tij për të fundit herë dhe u lëshova shkallëve si kafsha që do të sakrifikohet qava siç qahet kur dashuria prehet si me sëpatë./ KultPlus.com
QKLL po bëhet gati për festivalin “Varg”. Nata e parë e festivalit “Varg” do të zhvillohet në Durrës dhe do të bashkojë simbolikisht Shqipërinë dhe Kosovën në një skenë letrare. Kjo natë do të trajtojë temën “Letërsitë shqipe apo letërsia shqipe?”
Nën organizimin e Qendrës Kombëtare të Librit e Leximit” dhe me mbështetjen e Ministrisë së Kulturës, aktiviteti do të sjellë Sibel Halimin, Ag Apollonin dhe Arbër Selmanin për të biseduar e lexuar mbi letërsinë shqipe si një të tërë, përtej hapësirave dhe ndasive, për zona kulturore, e histori në perspektiva të reja mendimi.
Ky aktivitet është një nga stacionet e sezonit veror “KultArt” 2023, organizuar nga Ministria e Kulturës, që çon artin e kulturën atje ku është publiku.
Ne nuk duhet të lejojmë që një pjesë e ekzistencës sonë të jetë përcaktues i vetëm i asaj se kush në të vërtetë ne jemi. Identiteti nuk përcaktohet nga një aftësi e kufizuar. Në ekspozitën “MË LËR BRENDA, MË LËR JASHTË’, shihen njerëz të cilët kanë kapërcyer çdo vështirësi në jetën e tyre, duke filluar nga përballja me veten. Çdo individ duhet të përpiqet të kapërcejë vështirësitë pa i lënë ato t’ia përcaktojnë rrugëtimin përpara. E në këtë ekspozitë shfaqet këmbëngulësia e njerëzve përballë sfidave të pakapërcyeshme për të ndjekur pasionet e tyre, shkruan KultPlus.
Mbrëmë në katin e tretë të Hotelit “Grand”, është hapur ekspozita e Arbër Selmanit, “Më lër brenda, më lër jashtë”, ku sjellë në vëmendje njerëz që guxojnë dhe tejkalojnë sfidat dhe pengesat që vijnë në rrugën e jetës. Imazhe të forta tregojnë për një realitet goditës: dikush që noton, një tjetër punon në radio, pak më larg edhe dokumente që konfirmojnë një sëmundje, një gjendje.
Të gjithë kanë një pasion ose një ëndërr. Imagjinoni të keni një ëndërr që dëshironi ta realizoni dhe të dini se, për ta bërë këtë, do t’ju duhet të bëni më shumë përpjekje se shumica e njerëzve. Shpesh herë ai “hapi i parë”, konsiderohet të jetë si pjesa më e vështirë për t’u tejkaluar, por njerëzit në këtë ekspozitë kanë bërë me mijëra kilometra për të arritur këtu ku janë, pa u ndalur përballë vështirësive.
Në një fjalë përshëndetëse dhe falënderuese, Arbër Selmani, falënderoi të gjithë bashkëpunëtorët që e bënë të mundur realizimin e kësaj ekspozite.
“Në ekspozitë janë tetë njerëz, të cilët dua t’i përmendi një nga një, duke filluar nga Medina Surdulli, Mentor Mripa, Shoqata “Autizmi” për fëmijët me autizëm, Eloida nga Ferizaj dhe Genci, e në pjesën tjetër është edhe Fjolla, e cila shkruan poezi dhe pjesa tjetër, ku është motra ime Arbenita Selmani. Në fund është edhe Elvana. Unë e di që ju keni ardhë me e pa ekspozitën e me e përjetu. Edhe rafti edhe shtrati. Unë e di që munden me u bo ma shumë ekspozita, e besoj që duhen me u bo ma shumë ekspozita. Ky ka qenë një tentim i vogël i yni që të bëjmë diçka”, thotë ai.
Tutje, Selmani shton edhe pjesën shpjeguese të ekspozitës, e gjithashtu pohon se po punon në këtë ekspozitë për një kohë të gjatë.
“Ka kohë që punoj në këtë ekspozitë, në të cilën janë 8 pjesëmarrës të cilët janë në dhoma të ndryshme. Shtrati është ajo pamja e parë që ju godet dhe se si këta njerëz janë të futun në shtrat, sepse janë të palëvizshëm”.
Më pas, kuratorja Arlinda Hajrullahu, tha se në fillim e kishte të vështirë ta pranonte ftesën pasi po punonte me persona që nuk janë artistë.
“Kjo është hera e parë që u sfidova me një ekspozitë të këtij lloji. Për herë të parë po punoja me persona që nuk janë artistë, por menjëherë e mora vetën dhe e pashë se jeta e këtyre personave është shumë më e fuqishme, me shumë më shumë dramë, ma shumë vuajtje, dashuri e urrejtje sesa çdo vepër artistike që krijohet nga artistët”.
Njëra ndër pjesëmarreset në këtë ekspozitë, Elvana Shala, tha për KultPlus se jetesa në Kosovë është shumë e vështirë edhe si një njeri normal, por në fund ajo ia ka dalur që të ketë shumë suksese.
“Në fakt e gjithë kjo ekspozitë ka marrë një dimension shumë më të bukur sesa e kam pritur. Nuk është e lehtë të jetosh në Kosovë në kushte tërësisht normale, e lërë më të kesh sfida të ndryshme shëndetësore të cilat i kam pasur unë. Por sot kur i shoh ato dy fotografi edhe objekte të cilat i kam sjell, e kuptoj një rrugëtim të vështirë, por shumë të bukur të asaj pjese të jetës”.
Objekte dhe fotografia nga e kaluara si forcë për të ardhmën
“Është setra që e kam veshur për herë të parë në përfaqësimin e Kosovës në OKB, ishte hera e parë që Kosova prezantohej si shtet në cilësinë e ambasadores e vullnetit të mirë për Kosovën, ishte hera e parë që Kosova ka një ambasadore me një aftësi të veçantë, dhe kjo ndoshta ka thyer çdo paragjykim e tabu që edhe personat me aftësi të veçanta dijnë dhe mund të ia dalin të jenë liderë e përfaqësues të shtetit. Kjo është arsyeja pse e kam zgjedhur atë setër, pasi ishte një rrugëtim drejt ëndrrës së madhe amerikane për Kosovën. E dyta ka të bëjë me fustanin që e kam veshur në fustanin e maturës, në rrethana tërësisht të vështira e të rënda në jetën time. Por mora forcën dhe tani është një mbrëmjë që do ta mbaj në mend gjatë gjithë jetës. E kam pranuar ftesën që të jem forcë e guxim për pjesën tjetër të personave që nuk janë shumë të dukshëm në opinionin publik”, përfundon Shala.
Edhe pjesëmarrësi tjetër, Mentor Mripa, u shpreh i lumtur që mori pjesë në këtë ekspozitë, derisa tregoi se në mikrofon, ndjehet më së liri ndonjëherë.
“Arbërin e njoh më herët, posaqërisht babai im më ka njoftuar me të. Një ditë pasoi edhe një telefonatë nga ai, e unë po prisja që ai të vijë në emisionin tim, por realisht më ftoi në këtë ekspozitë, e cila më pëlqeu shumë dhe shpresoj që t’iu pëlqejë edhe njerëzve të tjerë. Çdo gjë që punohet me nder është e vështirë, por unë e dua mikrofonin dhe merrem edhe me muzikë e me art. Do të thotë njëkohësisht radion e muzikën m’i ndërlidhë mikrofoni. Kur unë jam në mikrofon, ndjehem më së liri”, tha Mripa për KultPlus.
Një nga notueset më të mira në Kosovë, Medina Surdulli, me shumë emocione tregoi për KultPlus se u ndje shumë e lumtur që fotografia e saj e madhe ishte e pranishme në këtë ekspozitë.
“E falënderoj Arbërin e ka hap ekspozitën tem. Kjo është hera e parë që po marr pjesë. Fotografia jem më ka pëlqyer më së shumti, fotografia jem më ka bo me u ndje shumë mirë dhe shumë e lumtur”.
E pyetur nga KultPlus nëse do ta lë ekipin e Kosovë në not, përgjigjja e Medinës ishte e menjëhershme, duke thënë “jo, asnjëherë”.
Mendime Kosumi nga shoqata “Autizmi”, tha për KultPlus se bashkëpunimi i tyre me Arbërin ka ardhur natyrshëm, derisa ky i fundit ka qenë një ndihmë shumë e madhe për ta.
“Unë do ta shfrytëzoj këtë rast që Arbëri ka kohë që na mbështet neve si organizatë, prej shitjes së librit me donacione të ndryshme, mjete të cilat Arbëri i ka dhuruar, ne i kemi përdorur për të mbuluar shërbimet terapeutike, për fëmijët që nuk kanë kushte sociale për ta bërë pagesën. Këto terapi janë shumë të domosdoshme për të pasur arritje më të mira dhe për të qenë më të pavarur”.
Puna e palodhur e shoqatës së bashku me fëmijët autikë, e pasqyruar mrekullueshëm në ekspozitë
“Edhe këtë herë në ekspozitë jemi munduar që t’i shfaqim disa pjesë shumë të rëndësishme që tregojnë shumë për punën tonë. Këtu është një puzzle me tri pjesë që tregon një fëmijë që është shumë bazik me aftësitë e tij, kur ka ardhur në organizatë të na ka filluar që për herë të parë të punoj me puzzle, e tani ai fëmijë është i pavarur dhe shkon në shkollë i vetëm. Dmth kjo puzzle është e lidhur me ndjenja për neve, është kuptimplotë. Në anën tjetër, e kemi edhe një kuti me forma, përmes së cilës ne kemi zhvilluar performancën vizuale të fëmijëve edhe kemi realizuar seanca. Këto dy mjete janë shumë bazike, për fëmijët që kanë qenë shumë bazik në zhvillimin e tyre dhe janë objektiva shumë të thjeshta, ku përmes tyne ne kemi dashtë të tregojmë pikësynimin e shërbimeve terapeutike”, shton ajo.
Kartolinat në ekspozitë janë në shitje, blerja e tyre do t’i ndihmonte për mbulimin e rasteve sociale
“Pastaj, në ekspozitë i kemi të paraqitura edhe disa punime të cilat janë realizuar gjatë aktiviteteve të ndryshme të shoqatës sonë me fëmijët. Gjithashtu, pjesë e ekspozitës janë edhe kartolinat. Terapistët në bashkëpunim me fëmijët i realizojnë këto kartolina dhe mjetet që grumbullohen nga shitja e tyre, shkojnë për mbulimin e rasteve sociale, ku kemi shumë kërkesa dhe kemi shumë nevojë që t’i mbështesim. Shfrytëzoj rastin që të bëj thirrje për personat që marrin pjesë në ekspozitë të blejnë një ekspozitë që të japin një mesazh duke kontribuar”, thotë në fund Kosumi.
Shoqatën ‘Autizmi’, Eloida Alijan, Elvana Shalan, Fjolla Muhaxhiri Agushollin, Arbenita Selmanim, Genc Beqirn, Mentor Mripan, Medina Surdullin dhe punimet e tyre mund t’i vizitoni në Hotel Grand në Prishtinë, në katin e tretë, çdo ditë prej orës 12:00 – 18:00. Ekspozita do të qëndrojë e hapur rreth 3 javë. /KultPlus.com
*Të gjitha fotografitë janë realizuar nga Nok Selmani*
Arbër Selmani po sjell ekspozitën ‘Më lër brenda, më lër jashtë’, një bërtimë e fuqishme, shpesh e ngjyrosur me një pëlhurë të empatisë, e personave me aftësi të kufizuara të cilët i mungojnë diskursit publik në Kosovë, përcjellë KultPlus.
Ekspozita sjellë në vëmendje njerëz që guxojnë dhe tejkalojnë sfidat dhe pengesat që vijnë në rrugën e jetës. Imazhe të forta që tregojnë për një realitet goditës: dikush që noton, një tjetër punon në radio, pak më larg edhe dokumente që konfirmojnë një sëmundje, një gjendje.
“‘Më lër brenda, më lër jashtë’ është një ekspozitë e atyre që po ndajnë me neve mishërimet e tyre jetësore. Le t`i mbajmë afër nesh, le t`i nxjerrim në botë…”, thotë Selmani.
Pjesëmarrës në këtë ekspozitë do të jenë: Shoqata ‘Autizmi’, Eloida Alija, Elvana Shala, Fjolla Muhaxhiri Agusholli, Arbenita Selmani, Genc Beqiri, Mentor Mripa, Medina Surdulli.
Selmani ka falënderuar edhe bashkëpunëtorët për realizimin e kësaj ekspozite e që janë: Arlinda Hajrullahut (bashkë-kuratore), Skender Xhukollit (instalues i ekspozitës), Nok Selmanit (fotograf) dhe gjithë të tjerët që ndihmuan në çfarëdo forme që kjo ekspozitë të marrë këtë formë.
Hapja e ekspozitës do të bëhet më datë 17 Nëntor, ora 19:00, në Grand Hotel në Prishtinë.
Ekspozitën e ka ndihmuar Byroja e Çështjeve Arsimore dhe Kulturore të Departamentit Amerikan të Shtetit, në bashkëpunim me Meridian International Center si partner zbatues. / KultPlus.com
Të enjten mbrëma në Shtëpinë e Evropës në Prishtinë, shkrimtari, aktivisti i të drejtave të njeriut, fituesi i festivalit të poezisë “Tirana Gate” dhe bursës Sakharov, si dhe njëri nga gjashtë evropianët e vitit 2022 që po bëjnë diferencën, Arbër Selmani, do të sjell një natë të veçantë poetike, përcjell KultPlus.
Arbëri, shkrimet e të cilit janë përkthyer në gjuhën angleze, greke, gjermane, frënge, serbo-kroate dhe të tjera, dhe i cili ka të botuar katër libra me tregime dhe poezi, do të rrëfejë copëza të jetës së tij përmes poezisë dhe tregimeve personale, shoqëruar në kitarë nga Endrit Xërxa.
“Sonte, prej orës 19:00, ju pres për një natë poetike shumë intime. Kom vendosë që me u thellu në emocionet prej të cilave burojnë poezitë e mia. Disa histori të miat familjare e personale janë në poezitë e mia, për të cilat po du me folë ma haptazi, sepse janë aq sa intime, edhe universale. Shkrimi është vuajtje që bëhet ma pak e goditshme. Nëse doni me dëgju pak poezi në shqip e anglisht, rrëfime, kitarën e Endrit Xërxa, edhe me i shoqëru me një pije, ju pres te Europe House – Shtëpia e Evropës në kryeqytet (përballë Komunës së Vjetër dhe Zyres së BE-së)”, ka shkruar Selmani në rrjetet sociale.
Të enjten mbrëma në Shtëpinë e Evropës në Prishtinë, shkrimtari, aktivisti i të drejtave të njeriut, fituesi i festivalit të poezisë “Tirana Gate” dhe bursës Sakharov, si dhe njëri nga gjashtë evropianët e vitit 2022 që po bëjnë diferencën, Arbër Selmani, do të sjell një natë të veçantë poetike, përcjell KultPlus.
Arbëri, shkrimet e të cilit janë përkthyer në gjuhën angleze, greke, gjermane, frënge, serbo-kroate dhe të tjera, dhe i cili ka të botuar katër libra me tregime dhe poezi, do të rrëfejë copëza të jetës së tij përmes poezisë dhe tregimeve personale, shoqëruar në kitarë nga Endrit Xërxa.
“Këtë të enjte, prej orës 19:00, ju pres për një natë poetike shumë intime. Kom vendosë që me u thellu në emocionet prej të cilave burojnë poezitë e mia. Disa histori të miat familjare e personale janë në poezitë e mia, për të cilat po du me folë ma haptazi, sepse janë aq sa intime, edhe universale. Shkrimi është vuajtje që bëhet ma pak e goditshme. Nëse doni me dëgju pak poezi në shqip e anglisht, rrëfime, kitarën e Endrit Xërxa, edhe me i shoqëru me një pije, ju pres te Europe House – Shtëpia e Evropës në kryeqytet (përballë Komunës së Vjetër dhe Zyres së BE-së)”, ka shkruar Selmani në rrjetet sociale.
Në një vjetorin e vdekjes së fotografit Meddy Huduti, KultPlus ua sjell poezinë e Arbër Selmanit kushtuar tij:
Sot sikur më është ngulë një thikë në trup. se, kur vdes një fotograf, e mendoni dot sa shkrepjet vdesin sa fokuset, sa buzëqeshjet, sa imazhi, sa mirazhi sa dritë e bardhë e balancuar aty këtu ecjet, shatërvanet, kodrat, përqafimet, fiken ditët kur ky djalë jetoi, shuhen projektet, rrudhen fytyrat e krejt atyre që ai i akullësoi i ndaloi, i jetësoi, i ngriu, në krejt këto fotografi.
se dreqi ta hajë le të bëhen këto fotografi krejt bardhë e zi, pa pikë ngjyre pardje e pashë për herë të fundit atë nur fytyre çka i duhet shkëlqimi këtij qyteti, kur në fotografi vdesin njerëzit, vdes Hana, vdes Deti sot edhe Ahmedi. vdesin festivalet, vdesin martesat, fejesat, ditëlindjet pritjet mbledhitë shoqërore në Brezovicë, kamerat, një dashuri e munguar, shkronjat janë të tepërta, se ai djalë pati pak fjalë por pati duar, pati jetë, me fotografi, pa fjalë bëjeni atë epitaf, sot nuk ka kuptim më shtypja e aparatit, pa fotograf. / KultPlus.com
Video-poezia ‘Po lahem në detin e nënës’ (Bathing in Mother’s Sea) e shkrimtari Arbër Selmani, prej nesër do të jetë pjesë e festivalit CINEM’aMOSTr në Porto të Portugalisë, shkruan KultPlus.
Ky është edicioni i parë i festivalit në fjalë i cili prezanton videoprojekte që bazohen në poezi dhe organizohet nga Asociacioni Kulturor Cabe Cave. Ky edicion i festivalit fillon me 29 shtator deri me 1 tetor.
Video është realizuar nga Nok Selmani përderisa vetë shkrimtari shihet tek zhytet në liqenin e Badovcit duke mëshiruar kështu poezinë me disa pamje që e fuqizojnë edhe më shumë poezinë.
Kujtojmë që e njejta video së pari është shfaqur në York të Anglisë, ndërsa tani po udhëton për në Portugali.
Lajmin e ka bërë të ditur vetë Selmani i cili tutje ka treguar që poezia është një himn për gratë dhe fëmijët e botës.
“Faleminderit Nok Selmanit për xhirimin edhe editimin e videos, dhe faleminderit vetes për zhytjen në Badovc në ora 19:30 në një ditë maji. Poezia është pjesë e librit ’48 piano’, si një himn për gratë dhe fëmijët e botës”, ka shkruar Selmani. / KultPlus.com
Do të zgjohem një ditë një të diele me mëngjes të beharshëm dhe pa fjalë në vend të jogurtit do të të jap helm do t’i lash dhëmbët me lëng sapuni ujin e vaktë do ta bëj akull të ngrirë me krem për shputa do të ta lyej fytyrën dhomën do ta ngjyros veç të t’i dëmtoj sytë do të rrëzohesh në pragun e derës mbushur me thika masazhën e qafës do ta kesh fërkim me goditje Diellin do ta kthej në 1000 re që pluskojnë me nervozë do t’i ushqej me kujdes krejt alergjitë tua nektarinën e butë të pasdites do ta shndërroj në ftua brenda këpucëve do të gjesh iriqët e egër do ta vras me ëmbëlsi çdo ndërrmarje, çdo ide, çdo veprim tëndin, çdo vepër në frenat e veturës, ka diçka që gjithsesi nuk ndalon në vend të ilaçeve, kutitë do t’i mbushi me mbetje të lumit të ndyrë terrinë do të gjesh aty ku kërkon ngjyrë nje gjullurdi do të jetë këndi ku ruan trofetë e jetës së fituar do ta ç’orientoj gëzimin, ekzistencën tënde të sistemuar mykun e ke poshtë shtratit, mbi të, në jastëk brenda do t’i përzë shokët, do t`a copëtoj krenarinë në ëndrrat tua kam ndjellur ardhjen e qindra insekteve propolisi yt për fyt tash është lëndë djegëse.
Gjithçka do të jesh, por jo një mundës një të diele do të shpërthej, se më ka ardhur në maje të hundës. /KultPlus.com
Shkrimtari Arbër Selmani ka marr një tjetër iniciativë në ndihmë të fëmijëve më autizëm, shkruan KultPlus.
Autori i librit “Kosova në 14 tregime kulturore”, që u promovua në vitin 2021, fitimet nga shitja e librave i ka dedikuar në ndihmë për fëmijët me autizëm, njejtë po vazhdon edhe sot.
Kësaj radhe, në bashkëpunim me Librarinë Dukagjini, Selmani ka vendosur që dy pjesët e librit ‘Kosova në 14 tregime kulturore 1 dhe 2’ të vijnë me ofertë prej 15 euro, ku përveç që mund të kontribuoni në bamirësi ju do të lexoni intervistat me 28 personazhe të artit kulturor shqiptar.
“Kom nevojë për ndihmë! Prej vitit të kaluar, kur libri im ‘Kosova në 14 tregime kulturore 2’ ka dalë në shitje, mbi 3000 euro totale të fitimit nga shitja kanë shku te fëmijët me autizëm, te Shoqata “Autizmi” – Prishtinë dhe Shoqata “Autizmi” Prizren. Sot, bashkë me ndihmën e Librarisë Dukagjini, kemi vendosë që dy pjesët e librit me intervista shumë intime gazetareske me i shitë për 15 euro, si set i librave, dhe kuptohet fitimet me vazhdu me shku për fëmijët me autizëm”, shkruan Selmani.
Libri i parë përmbledhë gjithsej 14 intervista që në fokus kanë rrëfimin e karrierës dhe jetës së 14 personazheve si: Xhevat Syla, Mixha Ramë, Adelina Thaqi Meta, Agim Qena, Luan Hajra, Hana Cakuli, Lala Meredith-Vula, Naser Berisha, Rifat Kukaj, Bajram Bylykbashi, Malda Susuri, Zake Prelvukaj, Kenneth Andresen dhe Abdullah Konushevci. Ndërsa libri i dytë, gjithashtu i përberë nga 14 tregime kulturore, mes tyre: Luan Hajra, intervistë me fëmijët e Agim Qenës, intervistë me vajzën e Mixhës Ramë etj.
“Juve që ju njoh e nuk ju njoh, juve që jeni miq të mi e keni ndikim te qytetarët, personalitete të çfarëdo fushe, ju ftoj që edhe me i ble dy librat, edhe me e shpërnda lajmin. Kurgjo nuk po boj vet, gjithmonë gjithçka me ndihmën tuaj e të lexuesit, me përhapë letërsi e me promovu bamirësi….”, shkruan Selmani.
Kujtojmë që në muajin qershor, shkrimtari ka promovuar edhe librin e tij më të ri ‘48 piano’, libër ky që përmban poezi dhe prozë poetike të cilat autori i ka shkruar në një periudhë 12 vjeçare. Njëherit, ky është libri i katërt i autorit.
Ky libër është dedikim i Selmanit për babain e tij si dhe përmban edhe njërën prej poezive më të dashura të autorit. / KultPlus.com
Fundjavën e kaluar, institucioni i sapohapur ‘Qendra për Praktikë Rrëfyese’ pati ditën e parë të dedikuar ndaj aktiviteteve për fëmijë e të rinj.
Mes sesioneve të leximeve, lojërave kolektive, shkrimit krijues dhe punëtorive të vizatimit, mori jetë një prej qëllimeve kryesore të kësaj hapësire: ai i të qenit një hapësirë për komunitetin, për të gjitha gjeneratat, për ta shijuar atë e për të qenë krijues gjithashtu.
Me këtë rast, Manifesta 14 ka falënderuar krijuesit që këtë fundjave e bënë të mrekullueshme.
“Falenderojmë të gjithë profesionistët e krijuesit që e bënë këtë fundjave të mrekullueshme Arbër Selmani, Xhevat Syla, TOKA dhe Jakup Ferri”, thuhet në njoftim. / KultPlus.com
Shkrimtari Arbër Selmani, një ndër personat më aktiv të qytetit të Prishtinës sa i përket jetës kulturore, vazhdon ta rifreskoj faqen e tij në facebook me lajme fantastik të sukseseve të tij të njëpasnjëshme, shkruan KultPlus.
Pas lajmit se është përzgjedhur nga Departamenti i Shtetit Amerikan si njëri nga përfituesit e “IVL Impact Awards” – Çmimet për Reagim IVLP 2022, me projektin ‘Një copë e jetës sime gjysmake’, Selmani ka njoftuar për një tjetër përzgjedhje.
Kësaj radhe dy poezi nga poeti kosovar, janë përzgjedhur në mesin e njëzet shkrimtarëve nga pesë kontinente të botës, për tu botuar në numrin e katërt të The Global Youth Review, duke konsideruar që dy poezitë e tij, ‘Russian Deception’ (Mashtrimi rus) edhe ‘I am the main prostitute of this city’ (Unë jam prostituta kryesore e këtij qyteti), përputhen me temën e këtij numri – “Pasqyra e Shoqërisë”.
Lajmin e ka bërë të ditur vetë Arbëri, duke u shprehu se ky është një lajm që mezi ka pritur ta ndaj me publikun.
“Një lajm që kom pritë me e nda me juve tash e disa javë. Te ky link e gjeni revistën: https://bit.ly/3zu4eI8 e cila e ka dizajnin fantastik por edhe përmbajtjen që përgatitet prej 20 redaktorëve të revistës. Tre kryeredaktorët e revistës së printuar vijnë nga Japonia, Banglladeshi dhe Amerika”, ka shkruar Selmani.
Kujtojmë që në muajin qershor, shkrimtari ka promovuar librin e tij ‘48 piano’, libër ky që përmban poezi dhe prozë poetike të cilat autori i ka shkruar në një periudhë 12 vjeçare. Njëherit, ky është libri i katërt i autorit. / KultPlus.com
Nesër promovohet libri më i ri i shkrimtarit Arbër Selmani, me fillim nga ora 19:00 në hapësirën e Kino Armatës, përcjellë KultPlus.
Libri përmban 48 poezi dhe copëza prozë poetike të shkruara nga Arbër Selmani në një periudhë 15 vjeçare. Ky është libri i katërt i Arbër Selmanit (Pse hidhërohet gjyshi, 2005 | Kosova në 14 tregime kulturore 1, 2019 | Kosova në 14 tregime kulturore 2, 2021), i cili për disa vite ka punuar si gazetar në disa media brenda e jashtë Kosovës.
Ky është libri më personal dhe intim nga Arbër Selmani, me copëza të cilat zbulojnë disa ngarkesa emocionale të autorit në më shumë se një dekadë.
Në promovim do të marrin pjesë edhe Rebeka Qena, Maylinda Kasumoviq, Arta Jashari, Armend Smajli dhe Pranvera Hoxha.
Libri është prodhim i Qendrës Multimedia. / KultPlus.com
“Kosovo 2.0” ka paralajmëruar se më 9 qershor, nga ora 18:00 në Kino ARMATA do të hapet edicioni i tretë i karnavalit me temën “Djersë”.
Hapja do të bëhet përmes bisedës pse djersë, me të ftuarit : Visar Ymeri – drejtor ekzekutiv i Institutit për politika sociale “Musine Kokalari”; Krunoslav Stojakovic – historian dhe drejtues i zyrave të Rosa-Luxemburg-Stiftung në Beograd, Serbi dhe Tuzla, Bosnje dhe Hercegovinë; Ardiana Gashi – profesore në Universitetin e Prishtinës; Borche Manov Bozhinov – mbrojtës i të drejtave të njeriut dhe president i STAR; Besa Luci – kryeredaktore e Kosovo 2.0.
Veç diskutimeve të ftuar për të lexuar poezi janë edhe: Eli Krasniqi & Agnes Nokshiqi; Arbër Selmani; Jonida Beqo; Nora Prekazi dhe Elona Beqiraj.
Në mbrëmje do të performojnë: Don’t Listen to Your Neighbors. / KultPlus.com
Shkrimtari dhe gazetari Arbër Selmani, së shpejti do të promovojë librin e tij më të ri me poezi dhe prozë poetike, shkruan KultPlus.
Ky është libri i tij i dytë me poezi e prozë. Ndërkaq, Selmani deri më tani ka botuar tri libra, njërin me poezi për fëmijë (Pse hidhërohet gjyshi – 2005), librin me shkrime gazetareske ‘Kosova në 14 tregime kulturore’ – 2019, dhe librin me shkrime gazetareske ‘Kosova në 14 tregime kulturore – 2’.
Lajmin e bëri të ditur vetë shkrimtari Selmani nëpërmjet një postimi në rrjetet sociale.
“Librin me poezi e prozë poetike po e promovoj me 7 qershor, në Kino ARMATA në Prishtinë, prej orës 19:00. Kjo është faqja e tretë në libër, dedikimi im. Ky është libri im i dytë me poezi e prozë, të parin e pata botu në vitin 2005, pra i bjen që po kthehem me libër me poezi pas 17 vitesh. Librin e parë ma pat’ sjellë babi në shpi, pa e ditë unë hiç. Këtë libër, po ia dedikoj unë babit, njeriut që më motivoi deri ditën e fundit të jetës së tij….askujt tjetër….”, ka shkruar ai.
Ai gjithashtu është shumë i njohur edhe për poezinë e tij ‘Kur vdiq baba’, e cila deri më sot është përkthyer në shumë gjuhë të botës dhe ka marrë një shpërndarje të madhe në rrjetet sociale. / KultPlus.com
Refuzime Kjo poezi nuk i përmbushë kriteret e konkursit tonë Kjo poezi është politikisht jokorrekte Kjo poezi është sterile, nuk mund ta lë shtatzënë askënd Kemi poezi të tjera që dashurisë ia lëpijnë gojën më mirë se kjo Kjo poezi është e guximshme, por ka shprehje të thata Kjo poezi ta tharton lukthin Kjo poezi na tingëllon si e vjedhur, si e njohur Kjo poezi nuk ka brum, dhe ne nuk kemi sitë për gjendjen e saj Herën tjetër, bëhuni i saktë, dukshëm jeni inspiruar nga Azem Shkreli Poezia ka brum, por e keni pjekur më shumë sesa kërkohet Kjo poezi ka ofenduar rëndë integritetin e njërit prej redaktorëve tanë Faleminderit për vargjet. Redaksia do ta shoshitë çdo zanore e bashkëtingëllore Faleminderit për këtë cikël. Jemi të zhgënjyer, jeni poet mediokër Faleminderit që na e besuat poezinë. Nuk besojmë që do t`ju shkruajmë më Kjo poezi është kundër grave, redaktoret u çartën prej fjalëve tuaja Kjo poezi stimulon sytë e mi të lotojnë gjak Nuk e botojmë dot këtë poezi, inatet personale me ju janë ende prezente A jeni mashkull që i shkruani një mashkulli tjetër, se nuk po ju kuptojmë? Fatkeqësisht, kjo poezi është e dobët dhe varfanjake Kjo poezi është në kundërshtim me politikat e donatorëve tanë Kjo poezi është e nivelit të një fëmije tetë-vjeçar Këto qenkan formulime që i lartësojnë lezbiket? Turp Bravo për guximin, por nuk do të ju përfshijmë në antologji Faleminderit për konkurimin tuaj. Jemi konkurs me nam. Jeni qesharak Gjyshja ime shkruan poezi më bindëse se kjo Poezia është diçka mbi mesatare, nuk jeni i pari që i thurni rreshta babait Faleminderit për poezinë. Nuk shohim talent në penën tuaj Kjo poezi tregon se nuk keni lindur për të qenë tregimtar Kjo poezi është e shpifur, mendja juaj është e rrezikshme Kjo poezi flet shumë për ju. E paskeni vetëbesimin e tepruar Faleminderit që keni marrë kohë. Shkruani, por poezia nuk është habitati juaj Poezia që na e keni dërguar nuk kuptohet as me lexim të pestë Sinqerisht, nuk mund ta botojmë një poezi ku e thumboni pushtetin Faleminderit për dërgimin e poezisë. Jemi revistë serioze, ju jeni poet i parëndësishëm,
Poezia “I am the main prostitute of this city” e poetit Arbër Selamani është përkthyer në gjuhën amerikane në revistën “Changes Review”, revistë kjo që është pjesë e shtëpisë botuese më të re në Nju Jork me titull “Changes Press”, përcjell KultPlus.
Nëpërmjet një njoftimi në rrjetin social Facebook, poeti ka thënë se poezia është e shkruar në origjinal në gjuhën shqipe, e përkthyer prej Fadil Bajrajt në anglisht, dhe do të jetë pjesë e librit të radhës me poezi.
Më poshtë KultPlus ua sjell postimin e tij të plotë:
Breaking news! Changes Press – një shtëpi botuese e re me qendër në New York, e ka botu në numrin e fundit të revistës së saj Changes Review, poezinë teme ‘I am the main prostitute of this city’, një kryengritje e jemja ndaj rendit shoqëror i cili kryefjalë e ka shtypjen e komunikimit edhe mënyrave e shprehjeve të reja se si njerëzit e jetojnë jetën e tyre.
Poezia është e shkruar në origjinal në gjuhën shqipe, e përkthyer prej Fadil Bajrajt në anglisht, dhe do të jetë pjesë e librit të radhës me poezi.
Pos meje, në këtë numër të gazetës janë edhe shtatë autorë tjerë të kombësive të ndryshme. / KultPlus.com
Sot, në ditën e vdekjes së këngëtarit të mirënjohur shqiptar, Luan Hajra, po risjellim intervistën e tij të dhënë në vitin 2020.
Arbër Selmani
‘Me muzikë kam fillu shumë herët, diku rreth 12-13 vjeçar, së pari nëpër dasma. Asokohe, në Mitrovicë ishte orkestra e Sali Currit, dhe kur ata e vërejtën që po këndoj mirë, më merrshin me vete kudo. Si fëmijë kam qenë i lazdruem, çpurdhak. Hajde me neve – ma bojshin, dhe kadale kështu nisa me këndu. Bakshishi ka qenë i vogël, shkojshim shpesh edhe pa pagesë. Unë jam i Mitrovicës, edhe andej, edhe këndej. Dy shpija i kemi të kallta andej, edhe nja dy hekterë tokë. Tash, aty afër urës, ka banesa, ku i kemi pasë shpijat’
Ngadalë, Luan Hajra e kupton se ky kapërcim prapa në jetën e tij ndoshta do të jetë ngushëllim e ndoshta pezmatim për mendjen e tij, por nuk përton t`ia lejojë vetes një mrekulli të tillë, kujtimin e momenteve të së kaluarës. Luan Hajrën e quanin edhe mbret të muzikës së mirëfilltë e qytetare në Kosovë, në një kohë tjetër, kur rendi i gjërave funksiononte ndryshe.
Sot Luani është një burrë simpatik e me rrudha njerëzore. E gjej në një kafene jo larg qendrës së qytetit në Prishtinë, aspak i mërzitur që një e dielë do të na shkojë duke gërmuar në thellësitë e jetës së tij për të kuptuar se kush ishte Luani dikur, kush është Luani sot. Si për shaka e kuptojmë të dytë, unë dhe ai, që prej tij prisnin gjithmonë një paraqitje luani. Kur shqiptarët donin ta takonin a përqafonin Luan Hajrën, dilte përpara një fytyrë e butë dhe lirike, jo me tipare luani. Ky është pra Luan Hajra, zëri lirik që për disa dekada mrekulloi veshin e gjithësisë shqiptare me krijimet e tij muzikore.
*
Luan Hajra u rrit pa baba, dhe besoni, atë e pa në vetëm pak raste e orë e momente të jetës së tij.
‘Baba, Arifi, iki në Shqipëri herët, në vitin 1955, si ballist. Ishte i burgosun. Babgjyshin mu ma kanë pasë pushkatu, baba nuk osht rahatu kurrë. Babës edhe vllaun ia patën pushkatu. Baba ishte patriot, ballist i Ballit Kombëtar. Unë e morra vesh këtë gjë më vonë, prej kushërinjve, diku rreth moshës 18 a 19 vjeç, sepse nana nuk donte që edhe na fëmijët me u bo të tillë. Jom rrit pa babë, prush. Me ikjen e babës, si familje kemi hjekë shumë prej UDB-së. Ata na vizitonin shpesh, ose duhej na me u paraqitë në ato vendet e tyre. Baba o kon i pa-rahatueshëm, u rrehke edhe me policët. Çdo javë ka qenë nëpër burgje, prej Prizreni e deri në Shqipëri. Baba ka hangër burgje të rënda, edhe me rrymë nëpër trup, se kanë mendu që është shpiun edhe ky, si shumë të tjerë. Më kujtohet që atë kohë një burrë që i jepke lajmet në Shqipëri i përngjajke babës tem, edhe nisi me u përhapë lajmi që baba i Luanit po jep lajme. Baba megjithatë ishte në të tjera gajle’ tregon Luan Hajra.
Këngëtarin Luan Hajra, dhe çdo njeri tjetër që ka shumë bagazh tregimesh, është mirë ta ngacmosh tek familja. Disa nuk do të flasin, të tjerët po, dhe të dyja perspektivat janë krejt të pranueshme e arsyeshme.
Luani flet me shumë pasion por edhe sytë sikur molisen e tkurren kur Luani, sot në moshën e shtyrë, flet për familjarët e tij, për nënën e tij Gjylsymin, për vëllezërit e tij, jo për motrat meqë nuk e kishte asnjë. Nga e tërë familja, veç Luani do të dilte si këngëtar, si një rreze e hareshme në mes të territ të kohërave kur Luani jetoi në Mitrovicë, e më pas edhe në Prishtinë. Me ardhjen në këtë të fundit, Luanit do t`i hapeshin horizontet e suksesit në karrierën prej këngëtari dhe ajo çka pasoi është vetëm një kapitull i shkruar bukur e mirë i librit të jetës së Luan Hajrës sonë.
*
‘Unë gradualisht filloj me u marrë me kangë. Sheka, një kojshi i imi, i binte kitarës, djemt poashtu i këndojshin, unë shkojsha mas tyne. Atëherë kangët meksikane ishin në modë, dhe unë nisa me i këndu e ata e panë që po këndoj mirë. Për një vit të ri shkuam në Novi Pazar në Serbi, edhe unë me ekipin. Më vonë e këndova një kangë nga Joselito i famshëm, ishte kolona zanore për filmin ‘Nanë dëgjo kangën time’. Filmin e donim të gjithë. Arrita sukses të madh shumë. Populli më pas në Kosovë nisi me më njoftë. Me orkestrën ‘Yjet e Zjarrta’ fillimisht, në Mitrovicë. Më pas u bëra pjesë e orkestrës ‘Qëndresa’ e cila udhëheqej prej Fahri Beqiri, një prej shoqërive më të forta në Kosovë asokohe, as Hajdar Dushi nuk iu ka afru. Ka qenë kori mprapa, violina, instrumentet frymore, një orkestër e kompletuar. Jepshim koncerte nëpër plot salla. Më vonë na shpartalluan, ndoshta prej asaj çka ushtronim e ndoshta edhe shkaku i emrit’ tregon tutje Luan Hajra.
‘Në vitin 1968, rastësisht isha me një aheng dhe aty ishte edhe këngëtarja e njohur Valbona Nimani. Ajo lehtas vjen dhe më thotë – Luan, a bon ti me ardhë në audicion në Radio? E mendoj dhe shkoj. Unë atëherë isha në shkollë të muzikës dhe e mësova një kangë që ma dhanë për detyrë. I mësova notat që mi kishin dërgu dhe erdha në audicion. Redaktor i muzikës atëherë në Radio Prishtinë ishte Kris Leka. Nexhmije Pagarusha, Liliana Çavolli, Jordan Nikoliqi – të gjithë e dëgjuan zërin tim dhe pyesnin kush isha unë. U tmerruan, prej hajgares, se unë isha ai zë, prisnin dikë tjetër ndoshta. Aty u bëra anëtar i Radio Prishtinës’ vazhon tutje Luan Hajra.
*
Prej që ka nisur të këndojë, Luan Hajra na ka servuar plot këngë të mira që i bëjnë shoqëri njëra tjetrës në rrugëtimin muzikor i cili vazhdon edhe sot, përkundër vështirësive dhe shpesh mangësive të të qenit një këngëtar i mirë në Kosovë, i lënë në harresë.
‘Dashurova unë një vajzë’, ‘Mbrëmja e maturës’, ‘Na ka çu Dudia letër’, ‘Oda me tavan’, ‘Lulëzoi fusha, lulëzoi mali’, ‘O Zambak’, ‘Kur hana del’, ‘Te dugojë e re’, ‘Po ta marrë kangën me saze’, janë disa prej shkëputjeve nga repertuari i Luan Hajrës. Diferencën e të gjitha këngëve do ta bënte ‘Arabella’, këngë të cilën Luani e hodhi në ajrin e artit shqiptar në vitin 1973 në festivalin e njohur ‘Akordet e Kosovës’.
Kënga do të merrte maksimumin, pesë shpërblime në atë edicion të festivalit, duke u bërë hit e duke e shndërruar Luan Hajrën në sensacion.
‘Atëherë e luta Gjergj Kaçinarin, autorin e kangës, që t’i bëja disa ndryshime në strofa. Kangët asokohe në festival këndoheshin në dy versione, në dy aranzhime orkestrale të ndryshme. Unë dhe Radmila Karaklajić e kënduam ‘Arabellën’. Kënga u bë e dëgjuar gjithandej, ishte sukses absolut, dhe pas saj më nuk ishte problem për mu me depërtu në muzikë’ tregon Luan Hajra.
Luan Hajra nuk ka kryer asnjë shkollë për muzikë. Nga ana e familjes së babait të tij kanë kënduar, por jo edhe nga ana e nënës së tij. Luani e kaloi jetën me tre vëllezërit e tij, prej të cilëve dy kanë vdekur, njëri kishte talent por nuk e pati kurrë mundësinë e fortë të këndonte e të dilte në pah, si Luani. Burri që e këndon ‘Arabellën’ është veçse një ish nxënës i i shkollës së mesme ekonomike në Mitrovicë, më pas edhe i shkollës së lartë ekonomike në Zveqan.
‘Në Prishtinë e kom banesën qysh prej vitit 1974. Nja dhjetë vite në Prishtinë nuk kom mujt me u rahatu, udhëtojsha gjithmonë. Atëherë e pata njoftë edhe Haki Misinin dhe Xhelal Velën, krejt natën bojshim ahengje e lujshim letra, dhe më pas udhëtoja me ta prej Mitrovicës në Prishtinë.
*
Para ‘Arabellës’, në vitin 1971, Luan Hajra këndoi në festivalin ‘Akordet e Kosovës’ me një kompozim të Musa Piperkut, me të cilin kompozim do të shpërblehej me vendin e dytë. Ta themi konkretisht: Luani po e shtronte me kujdes rrugën e tij drejt pëlqimit në popull por edhe drejt Akordeve, dhe Akordet asokohe kanë qenë sinonimi i muzikës në Kosovë, një festival përtej një festivali të thjeshtë por një mekanizëm që vlerësonte më të mirët dhe kanalizonte muzikën e mirëfilltë duke larguar nga tregu atë muzikë të panevojshme, të pahijshme, të dobët, dele e zezë. Luani ishte antonimi, prandaj përkiste në Akorde, dhe meritonte të ishte bashkëpunëtori i më të mirëve të kohës.
‘Prej ‘Arabellës’, rrugët mu çelën. Fillova me incizu dhe më pas i pata disa muaj si provë në Radio Prishtinë. Më vonë e kuptova që, duke qenë djali i një ballisti, më kanë përcjellë Shërbimi Sekret asokohe, UDBA. Unë nuk bona kurrë gabime. Gjithmonë kam këndu kangë melankolike e nuk jam rrokë kah politika. Kur nisa me këndu kangë të lehta qytetare, u pranuan shumë mirë, se unë zanin e kom bash për atë lloj zhanri. Më vonë nisa edhe me popullore. Atë kohë, orkestrat vareshin prej kangëtarit, rrogat vareshin prej kangëtarëve, dhe kangëtarët shpesh dështojshin. E di që një herë Orkestri i Radio Prishtinës më tha se kishte mbetë keq për nja gjysmë ore dhe më kërkoi nëse kam naj kangë me e mbushë normën, me e plotësu kohën. Unë i kisha disa kangë, e mes tyre njëra më e veçantë’ më tregon tutje këngëtari Luan Hajra, të cilin unë e quaj me përkëdheli, axha Luan.
Rroka Mandolinën. Të përpunuar në shqip për herë të parë e këndon Luan Hajra, rreth viteve 1975, 1976. Në tavolinë, axha Luan ma këndon edhe në versionin serbisht, por edhe në atë turqisht.
‘Historia e kësaj kange është pak misterioze. Kjo kangë është këndu ndryshe, nuk dihet a është turqisht apo serbisht. Unë, për me e bo ma interesante e shpejtova ritmin pak në shqip dhe e përpunova në mënyrën time. Kanga shpërtheu masnej, është këndu edhe në kazermat e Jugosllavisë. Krejt Jugosllavinë e kom shti me këndu shqip me atë kangë. Asnjëherë asnjë problem nuk ka dalë prej saj. Kangën e kom këndu edhe në një koncert në sallën Pinki në Beograd, në vitin 1978. Çfarë suksesi e kom pasë atje, nuk ta merr mendja. Dul ‘Rroka Mandolinën’ dhe unë katër herë shkova si pjesë e grupit jugosllav në Amerikë, në Ditët e Jugosllavisë në Detroit. Decividivisht më ftojshin mu atje, me kangëtarë tjerë prej krejt Ballkanit. Herën e fundit në Amerikë shkova me grupin nga Kosova, me Shyhrete Behlulin, Shkurte Fejzën e Sabri Fejzullahun. Në një dasëm, bashkë me Ajshe Zukën, krejt nata më shkoi duke e këndu ‘Rroka Mandolinën’ dhe dikur më erdhi në maje të hundës se ja nisa edhe tekstin me e përzi’ më rrëfen Luan Hajra dhe sytë e mendja sikur i përcëllejnë ndryshe kur flet për këtë këngë dhe për nostalgjinë e kohëve të humbura por jo të harruara.
*
Etapa të ndryshme të jetës së Luan Hajrës përshkohen me muzikë, por shpesh edhe me vuajtje dhe njëjtë edhe me ndritje suksesesh. Duke qenë djali i një ballisti, Luani ishte halë në sy për shërbimin sekret dhe për shumë apetite tjera të lidhura me shtetin. Shteti dhe muzika asokohe ishin si maca me miun. Sa herë shkonte në Shqipëri, sa herë udhëtonte, Luan Hajra – tanimë Luan Hajra i famshëm dhe jo ai Luan Hajra i lazdruar fëmijë e adoleshent, kishte probleme me regjimin këtu e atje, me regjimet e asaj kohe.
‘Kur isha në Shqipëri, gjithmonë regjimi dojke me ditë ku isha, çka kam bo. Në vitin 1973 kom shku për herë të parë në Shqipëri, me Ansamblin Shota, atje më thirrën në degën e shërbimit sekret, dojshin me nxjerrë fjalë. Sa herë jena shku në Shqipëri, kena pasë problem’ vazhdon Hajra.
Megjithatë, Luan Hajra dhe Shqipëria kanë lidhje të veçantë. Luani tregon se gjithmonë ka gëzuar një famë të madhe në Shqipëri, madje thotë se atje ka pasur suksesin e tij më të madh.
‘Kom këndu nëpër krejt qytetet e Shqipërisë. Suksesin ma t`madh e kom pasë në Shqipëri, se në Kosovë, për këtë kom edhe fakte. Ndoshta shkaku i ngjyrës së zërit, nuk e di pse, por atje popullata janë mahnitë me muzikën time. Unë kam qenë i pari që fillova me i knu varg-kangët, deri atëherë këndojshin me ndërpreje, e unë fillova me i këndu kangët në varg, pa ndërprerje. Rreth vitit 1980, në Shkodër e pata mbajtë një koncert shumë të madh, më besoni që edhe xhamat e sallës janë thy qaq shumë ka pasë njerëz brenda e jashtë saj. Esat Bicurri, Bashkim Paçuku, Liliana Çavolli, Nexhmije Pagarusha, Bik Ndoja, Shyqri Alushi, të gjithë ishin në koncert dhe e panë se më kthyen për të këndu nja pesë herë. Kur u kry koncerti, u shtrua një darkë për të gjithë neve. Kryebashkiaku i Shkodrës asokohe nuk bindej se unë isha Luan Hajra. Shyqri Alushi – këngëtar i njohur i muzikës popullore shkodrane, më tha që u bëra mbret i këngës. Mu duk se e arrita zenitin e karrierës sime, a në fakt unë i kisha idoll të gjithë këta emrat tjerë në koncert. Bojsha hajgare e thojsha se po e braktisi muzikën tërësisht’
Luan Hajra, me grupe tjera këngëtarësh, ka koncertuar gjithandej nëpër Jugosllavi e ndërsa pas Amerikës, këmba e tij ka shkelur edhe Australina, ku njashtu ka kënduar shqip për zemrat e shqiptarëve.
‘Kur knojsha në dasma, rrijsha deri në fund, kur u kryjke, atëherë këndojshin venalitë. I ngojsha kangët dhe najnjo që ma kapke veshi që ishte e mirë, e merrsha tekstin dhe e knojsha në dasmën tjetër, merrsha kangë prej popullit dhe kësisoj i kam qitë në jetë plot kangë’ flet me ëndje Luan Hajra.
*
Gjatë luftës në Kosovë, Hajra me familje do të largohej për në Tetovë.
‘Kemi hjekë shumë, mua mu duk sikur po e përjetonim ekzodin e Holokaustit, veç nuk e kishim edhe gjashtë-yllëshin. Me daljen në zonën neutrale, jom shfry shumë, kom bërtitë në qiell. Gruaja bile më thojke çka ki, ndërsa unë i tregova që më në fund ishim të lirë sepse deri në këtë pikë nuk kishim qenë. Rrugës patëm mbetë keq, kerri u prish e nuk më bojke, kemi hypë krejt së bashku në një kamion, qysh e tek nuk e di, ka qenë e tmerrshme. Unë kom vujt shumë asaj kohe, e mos vet ata që janë vra e masakru’ shprehet Luani.
Pas luftës, Luan Hajra vazhdon të këndojë, në Maqedoni e në Kosovë e në Shqipëri, me këngë në bashkëpunim me Shpresa Gashin e Ajshe Zukën. Disa krijime i ka edhe nga Gazmend Zajmi. Nuk e ka të ruajtur fonotekën e tij, por për fat, tri lente të mëdhaja me projektet e tij muzikore ai i ka dërguar para shumë kohëve te Agron Çobani, dikur drejtues i Televizionit Shqiptar.
Shkojmë kah fundi, edhe pse vështirë të gjejmë fundin e tregimit të Luan Hajrës. Meqë ‘Arabella’ është një himn, Luani mbetet zemra e Arabellës. Luani ka tri vajza: Dafinën, Donikën dhe Delinën. Ai sot jeton në Prishtinë, ndërsa shkaku i veshkëve duhet të shkojë në dializë, tri herë brenda javës. Gjatë pandemisë, ai solli edhe një këngë të re, këngën ‘Hatixhe’.
Hajrës ka 19 vjet që i ka vdekur e shoqja, Sanija, e meqë askush nuk e zëvendëson dot këtë grua, Luani nuk është martuar prapë asnjëherë. Sanija vdiq pas disa problemeve shëndetësore dhe pas një drame me mjekët në Kosovë, për të cilën Luani flet me dhimbje e trishtim. Luani u desh të shkonte në Polici e gjetkë, për të kërkuar çka në të vërtetë ndodhi me udhëtaren e jetës së tij.
Në fund, jo pse ai e ka peng, por unë dua të flasim për mirënjohjes e shpërblimet që ai morri në jetë, sepse fundja, një artist meriton një mirënjohje paçka se nuk ka aspak nevojë për të. Shpirti, megjithatë, fle më qetë kur i yti të pranon.
‘Shtetit këtu kurrë nuk i ra ndërmend për mua, shteti asgja nuk më ka dhanë. Mirënjohje unë në jetë kam marrë veç prej Beogradit, në vitin 1976, dhe një mirënjohje e atëhershme kishte domethënie të madhe për mua e për kombin tim. Mirënjohje tjetër nuk kam, as nga Shqipëria e as nga Kosova. E sa për muzikën shqipe sot, është në gjendje të mjerueshme. Kanë faj mediat, ekziston një festival si ‘Zambaku i Prizrenit’ por asnjëherë në nivelin e Akordeve’ vazhdon Luan Hajra.
Luan Hajra, sot 72 vjeçar, megjithatë nuk ndalon. Ka pak rëndësi që aparatet kulturore të shtetit nuk e kujtojnë. E kujtojnë ndjenjat e shqiptarëve, për të cilët ai së shpejti do të sjellë edhe dy këngë të reja.
(Ky tekst është botuar me ndihmën e Komunës së Prishtinës dhe subvencioneve kulturore vjetore nga kjo Komunë)
Dy poezi të Arbër Selmanit janë botuar edhe në Indi, duke u njohur kështu puna e tij edhe në nivel ndërkombëtar, shkruan KultPlus.
Nëpërmjet një postimi në rrjetet sociale, poeti Selmani ka bërë të ditur se poezia “‘Zoti shëron’ dhe ‘E kam vendosur burrin në shitje’, janë botuar në revistën Rhodora në Indi.
Më poshtë KultPlus ua sjell postimin e plotë të tij:
Dy poezi të miat botohen në Indi! Two poems of mine, part of Rhodora Magazine in India!
Në numrin e fundit të Rhodora Magazine, janar 2022, redaktoret i kanë botuar dy poezitë e mia ‘Zoti shëron’ (God Heals) dhe ‘E kam vendosur burrin në shitje’ (I put my husband up for sale), në gjuhën angleze, bashkë me poetë të tjerë nga mbarë bota (https://bit.ly/3oQPPQE).
Në këtë numër të revistës, e cila e ka marrë emrin prej poezisë “The Rhodora, On Being Asked, Whence is the Flower” nga Ralph Emerson, ka edhe prozë dhe dy drama.
Në parathënie shkruhet: This issue features work from a talented lot. Arbër Selmani tackles irreconcilable differences with wit in “I Put My Husband Up for Sale” (Ky numër ka brenda punë të plot poetëve të talentuar. Arbër Selmani trajton me zgjuarsi dallimet e papajtueshme në poezinë ‘E kam vendosur burrin në shitje). / KultPlus.com
Të pres në xhaminë e qytetit mes lutjeve e mëkateve eja thuaji Zotit se je më i vogël se ai je turpi i jetës sime eja lutu jepi me gojë frazat që t’i mësoi Libri i Shenjtë në hyrje, zhvishi këpucët trosha buke jepi asaj gruas rome te dera, ec në turmën e burrave, dhe afrohu ku të më gjesh.
Të pres në xhaminë e qytetit eja falju Tokës, falju Diellit, falju kafshëve çdo shpirti që shtrëngon jam në rendin e parë eja dhe bashkë flasim eja përmendja të madhërishmit, sa i pafuqishëm je ti ti, plaga e madhe e dashurisë.
Të pres në xhaminë e qytetit eja në tempull, ti krimb i keq eja dylufto me kohën kur ishe burrë i mirë kur ishe insan i kam hapur dritaret, hoxha po e pret shiun unë po të pres ty qyteti po e pret këngën e shpëtimit.
të pres në xhaminë e qytetit të vish të kuptohemi për herë të parë.
vishe këmishën e gjelbër, bëhu mbret i fesë islame shikojmë kupolat, sherefet, minaret, ti qan për veten unë qaj pse nuk qava kurrë.
Të pres në xhaminë e qytetit Eja, edhe nëse nuk më do Eja se ke heshtur boll mendja jote ka agjëruar gjatë, Eja e thuaji të madhit dhe shokëve të tij që njerëzit e mirë sot nuk janë në këtë xhami.
Të pres në xhaminë e qytetit eja, të lutem, sepse as unë nuk të dua përkulemi në tepihun e pastër kadife te dera, gjuaji përtoke pallavrat që të mbajnë gjallë Ulu afër meje, mos e shaj krijuesin.
Më gjej në qetësi, jam aty ku ulet njeriu i mjerë afrohu, mos ma kap dorën, mbylle gojën, lutu për mua a për veten, jam duke të pritur në xhaminë e fundit të dy jetëve tona. / KultPlus.com
Me ngjyra të mistershme, enigma të thurura përbrenda pikturave, fotografi poetike, instalacion reflektues, video komunikuese si dhe gjeometrinë e spërkatur gjithandej në katër mure, u shpalos ekspozita “Pasqyrë.Plotni.” e artistes Arlinda Hajrullahu me kurator Arbër Selmani, me ç’rast dimensionet e ndryshme të veprave unike erdhën fuqishëm përballë syve të publikut, sy këta të cilët u bënë pjesë e thellë e ekspozitës, për të takuar kështu gjysmën e shpirtit të tyre përbrenda një plotësie hyjnore, shkruan KultPlus.
Ende pa shënuar ora 19:00, artdashës të shumtë kishin mbushur hapësirën e ngrohtë të Galerisë së Fakultetit të Arteve. Ndërsa, për ata që vazhdimisht po hynin brenda një nga një, do të ishte piktura e titulluar ‘Mbahu fort’ e zhytur në ngjyra të errëta që shpërfaqte dorën e një gruaje, ajo që paralajmëronte të pranishmit për atë se çka do të pasonte tutje. Për atë ndjenjën që e shtrëngon fort intensitetin e ekspozitës; plotësia. E titulluar “Pasqyrë.Plotni.”, ekspozita erdhi në një formë krejtësisht të veçantë, formë kjo e cila ngërthen njeriun brenda ciklonit të ndjenjave të gjalla e të ndezura që papritmas flluskojnë brenda shpirtit të pranishëm.
Pas ca momentesh, hapjen e ekspozitës e bëri kuratori Arbër Selmani i cili tregon se ekspozita ka një poetikë brenda.
“Jam për herë të parë në rolin e kuratorit dhe jemi mundu që së bashku me Arlindën të sjellim një ekspozitë e cila ka mesazh, e cila ka poetikë brenda saj. Ka pasqyrë, ujë, video e mjete të ndryshme të cilat mund ti shihni brenda ekspozitës. Unë do doja që ju secili ta shijoni këtë ekspozitë sepse ju do ta shihni dhe do ta gjeni veten në të gjitha pikturat”, thotë Selmani.
Ndërsa, artistja Arlinda Hajrullahu i uroi mirëseardhjen të pranishmëve e njëkohësisht tregoi se kanë kaluar plot 10 vite që nga ekspozita e kaluar e saj.
“Unë do të doja të ju uroja mirëseardhjen. Prania e juaj këtu është mjaft shumë e rëndësishme për mua dhe njëkohësisht është një përkrahje morale që besoj më është dashur në këtë rikthim që nga ekspozita ime e kaluar personale, 10 vite më parë. Uroj që ti shijoni punimet, ta gjeni veten dhe të bëheni pjesë e tyre”, thotë Hajrullahu.
Për të vazhduar kështu pas pikturës së parë që solli njeriun ballë për ballë me veten nëpërmjet pasqyrës së vendosur mu në vend të fytyrës së gruas, ishin pikturat e tjera si: ‘Ti dhe unë’, ‘Dyer të mbyllura’, ‘Errët’, ‘Mburoja’, ‘Bashkëbisedë’ dhe ‘Rrënjët’, që po prisnin njerëzit t’i afroheshin atyre, për të parë e reflektuar atë që sytë e tyre, bota e tyre dhe emocionet e tyre shpalosnin para pikturave në një betejë personale që qetësisht zhvillohej ndërmjet. Pra, ishin pikturat e palëvizshme dhe njeriu i gjallë që futeshin brenda një komunikimi shpirtëror sa në një mënyrë flagrante po aq edhe të shkëlqyeshme.
Secila pikturë, secila figurë përbrenda pikturës, përmbante një pasqyrë, kjo për shkak të krijimit të një ndërveprimi me publikun, i cili po njëlloj si duart e spikatura në veprat artistike, ka ndjerë duart e artistes Hajrullahu, që herë anonin ka butësia e vrullshme e herë të tjera pushtonin ngjyrat e plasaritura bukur në krijimet e saj. Ndërkohë, ngjyrat e errëta ishin ato të cilat fshehtësisht mbizotëronin përgjatë ekspozitës si një zinxhir i pashkëputshëm i krijimit të një atmosfere që pa kushte përqafonte brendësinë e vërtetë të qenies njerëzore.
“Pasqyrë.Plotni.”, ekspozitë kjo që erdhi me ide të posaçme dhe të thella për publikun solli edhe inkuadrime të veçanta siç ishin: shkallët afër pikturës ‘Mburoja’ për të vënë akoma më shumë në pah lojën mjeshtërore të pikturës abstrakte, instalacioni me ç’rast e vetmja pikturë pa pasqyrë u vu në qendër të një pasqyre të mbushur me ujë e që ishte vendosur mu në tokë si një dalje e shquar e pikëllimit të pikturës jashtë mburojës së ngjyrës, si dhe kubi i vendosur në pjesën e parë të ekspozitës, kub ky lëvizës që shpalosi katër gjysmë portrete të cilat plotësoheshin kur të pranishmit afroheshin pranë për të parë veten e tyre si dhe për tu bërë pjesë e pandashme e portreteve që në pamje nuk ndërlidheshin me fytyrën përballë por kjo veçse ishte bërë tashmë individualiteti vetjak i kësaj ekspozite të rrallë.
Po ashtu, pjesa e dytë e ekspozitës e ndarë nga vetëm një mur në mes, shpërfaqi një atmosferë pothuajse më të qetë në përmbajtje por të njëjtë si koncept. Ajo që shihet së pari është një shkrim i vendosur në murin e bardhë, si një hyrje e rastësishme në ambientin tjetër. E përballë atij shkrimi, qëndronte edhe pyetja: ‘A nuk jemi secili pasqyrë e secilit?’, që duket se obligonte të pranishmit të rrinin pak më shumë minuta përballë saj, me ç’rast kështu përmbushej qëllimi i ekspozitës.
Ndërkaq, në qoshet e hapësirës së dytë të kësaj ekspozite ku në njërin kënd pareshtur luante videoja e realizuar nga Nok Selmani, nën meloditë e veprës ‘Maya’ të kompozitorit Librun Jupolli, shpalosi ekspozitën në një ambient tjetër; atë të natyrës së qetë e të mbushur me ndjenjën e të qënurit i plotësuar. Ndërsa këndi tjetër, një kënd që i ngjasonte këndit familjar, përmbante dy piktura nën titullin ‘Ambient 1&2’, të cilat përballë tyre të vendosura do i gjendeshin afër dy ulëse, në kuadër të një bashkëbisedimi mes të pranishmëve, të cilët do të shoqëroheshin nga një dritë e ngrohtë pranë tyre, për të mos i’u shkëputur asnjë çast ndenjës familjare, ajo që ndodhet në shtëpinë e gjithsecilit.
Kështu krejt në fund, veçantia e “Pasqyrë.Plotni”, në një heshtje totale që vështronte emocionet e ndjenjat e shprazura nga të pranishmit, erdhi nëpërmjet një pasqyre të vendosur horizontalisht në tokë, pasqyrë kjo që heshtazi shikonte pasionin për artin pamor, rëndësinë që ajo ka tek njeriu, udhëkryqin e punimeve që pikën e gjeti me një vështrim të papritur në pasqyrën e fundit; pasqyra e vetme e plotë.
Gjithashtu, për të treguar rreth bashkëpunimit të tyre, për KultPlus foli kuratori i ekspozitës, Arbër Selmani.
“Bashkëpunimi me artisten ka lindur nga vetë artistja e cila ka vendosur që të ketë një kurator për këtë ekspozitë, ku ajo i ka parë shkrimet e mia në rrjetet sociale, mënyrën se si unë i ndërtoj fjalitë dhe mënyrën se si unë shkruaj. Kemi dashur që ngadalë ta krijojmë konceptin kuratorial, i cili ka pasë disa elemente si pasqyra e uji, duke u lidhur kështu në titullin e ekspozitës ‘Pasqyrë.Plotni.’, sepse asnjë pasqyrë nuk është e plotë realisht, përveç njërës. Pastaj e kemi krijuar një video, një poezi, një kënd familjar duke bërë që ekspozita të përthekoj disa ambiente”, thotë Selmani.
Sipas tij, ideja ka qenë që njëri të gjejë veten tek tjetri dhe anasjelltas.
“Në psikologji thonë se ti je reflektimi i dikujt tjetër dhe ti je reflektimi i sjelljeve të dikujt tjetër, specifkisht sidomos kur e dashuron dikë ku është gjithmonë ajo energjia që ta dhuron një person dhe ti ia kthen. Pyetja e ekspozitës është ‘A nuk jemi ne secili pasqyrë e njëri-tjetrit?’, si për të mirë ashtu edhe për të keqe, mendoj se reflektojmë tek njëri-tjetri. Po më pëlqen shumë që ka kaq shumë interesim dhe se njerëzit dëshirojnë të dinë se çfarë po ndodh. Kubi në fakt më ka lënë më së shumti përshtypje sepse janë portrete gjysmake, duke parë gjysmën e fytyrës së dikujt tjetër dhe gjysmën e fytyrës tënde, andaj secili person është duke qenë edhe vetë artist, e kjo ka qenë qëllimi jonë”, përfundon Selmani për KultPlus.
Kurse, artistja Arlinda Hajrullahu, për KultPlus shpalosi përshtypjet e saj për këtë mbrëmje mjaft të bukur.
“Në rend të parë, në këtë kohë pandemie, po më vjen mirë që po shoh shumë njerëz që nuk i kam parë me vite. Po ndjehem e lehtësuar që veçse është bërë hapja e ekspozitës për arsye se është një punë disa vjeçare e cila u kurorëzua me këtë ekspozitë. Besoj që vizitorët do ta shijojnë e ta pëlqejnë sepse u ktheva me një ekspozitë personale pas 10 vitesh”, thotë Hajrullahu.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri me 23 shkurt 2022 në Galerinë e Fakultetit të Arteve. / KultPlus.com
