Arbëreshët e Firmos në Piazza San Pietro më 1968-ën (FOTO)

Kostumet janë një “status simbol” i ambientit shoqëror dhe veshjet tradicionale dëshmojnë  kulturën arbëreshe. Të skematizuara dhe të thjeshtësuara në përpunimin e tyre, ato i ofrojnë etnologut një fushë hulumtimi mbi veshjen e lashtë të arbëreshëve. Veshja e gruas ka paraqitur në historinë e popullit arbëresh një element të krenarisë gjatë momenteve më të errëta të historisë.

Arbëreshët në Firmo gjithmonë ka ruajtur me fanatizën kuturën, traditat dhe historinë. Ende sot në Firmo flitet në gjuhën shqipe. Në një intervistë muaj më parë kryetari i Komunës Giuseppe Bosco tregonte se një nga programet që kjo komunë ndjek në shërbim të ruajtjes së vlerave arbëreshe është vëmëndja ndaj muzikës arbëreshe, duke radhitur disa eksperienca interesante që nga krijimi i një grupi folklorik, kori, si dhe muzikante shumë të rëndësishëm që i kanë dhënë zë njohjes dhe përhapjes së pasurisë poetike dhe letrare të Firmos, duke e përshtatur në këngë.

Foto kortezi e Vincenzino Ducas Angeli Vaccaro/diapsorashqiptare/ KultPlus.com

Të veçuar, por të pandarë, Arbëreshët në Vlorë më 28 nëntor 1912

Në ngritjen e Flamurit në Vlorë, më 28 Nëntor 1912, ishte i pranishëm edhe Komitetit Italo-Shqiptar, Arbëreshët. Mëvetësimi i Shqipërisë është pritur gjatë prej arbëreshëve, të cilët e kanë mbështetur në të gjitha format e mundshme këtë proces. Në foton e mëposhtme të publikuar para nga Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave, dokumentohet prania e tyre fizike në këtë datë të shënuar.

Janë 9 personalitete arbëreshe që morën pjesë në Shpalljen e Pavarësisë, të rreshtuar në foto sipas këtij rendi: (më këmbë, nga e majta) Luigi Chimisso, Salvatore Stratico, Attilio Belluscio, Pierino Maurea, (ulur, nga e majta) Gerardo Conforti, Culielmo Ciarla, Francesco Mauro, Francesco Chinigo, Pasquale Dorsa.

Fotoja e botuar në faqen zyrtare të DPA, shoqërohet edhe me një shënim, ku të gjithë arbëreshët e cituar më sipër cilësohen si Komiteti Italo-Shqiptar: “Pas vdekjes së Gjerk Kastriotit-Skënderbeut, shumë prej arbërorëve u larguan për në Italinë e Jugut, për të mbrojtur veten, familjen dhe traditat. Pas lanë shpirtin dhe pasurinë, por nuk harruan atdheun. Më 28 nëntor 1912, kur në Vlorë shpallej mëvetësia e Shqipërisë nga Perandoria Osmane, një grup italo-arbëresh marrin pjesë në ngritjen e flamurit”./ KultPlus.com

Ritualet e arbëreshëve për përkujtimin e të vdekurve

Halloween është një festë me origjinë nga vendet latine, që mbahet në përkujtim të familjarëve që kanë ndërruar jetë. Edhe arbëreshët kanë ritualet e tyre të përkujtimit të të vdekurve.

Kulti i të vdekurve mes arbëreshëve, ëshë shumë i njohur dhe përkujtohet sipas ritualeve bizantine e shtuna e parë dhe njëmbëdhjetë ditë pas vdekjes. Në komunitetet arbëreshe, është zakon që t’i kushtohet një javë kujtimit të të vdekurve. Në të gjithë shtëpitë, gjatë kësaj jave, mbahen ndezur llampa vaji, me qëllim që kur të hyjnë, të vdekurit të shohin dritën. Në komunitetet shqiptare të Sila Greca, është traditë gjatë javës së të vdekurve apo gjatë vitit, mbajtja e Meshës së Shenjtë në të drejtë të shpirtit të të vdekurit.

Eshtë zakon përdorimi i grurit të zier për të kujtuar të vdekurin. Gruri, sipas liturgjistëve është simbol i trupit të njeriut, i destinuar të ringrihet në një jetë të re, pas shpërbërjes dhe pluhurit të varrimit. Prifti ftohet nga të afërmit e të vdekurit që të hyjë në shtëpitë e tyre për t’i bekuar. Për këtë ceremoni të gjithë të afërmit mblidhen përreth një tryeze, ku ndodhet një pjatë e madhe me grurë të zier tashmë, dy bukë të mëdha, një shishe verë, një gotë, një lugë dhe një thikë.

Dy fëmijë, në anët e tryezës, mbajnë në duar një qiri të ndezur. Mbi një mangall shpërndahet grurë, aroma e të cilit simbolizon veprat dhe virtutet e të vdekurit. Prifti, në lutjen e bekimit, i kërkon Zotit të bekojë farat e grurit me frute të ndryshme. Në fund, buka prihet në feta dhe mbi secilën prej tyre vendoset gruri i zier. U shpërndahet të gjithë të pranishmëve, duke filluar nga më të afërmit./ KultPlus.com

Arbëreshët ecin me veshje tradicionale në Itali duke kënduar “Nën një portokall”

Arbëreshet e Italisë janë shembulli më i mirë se si ruhet tradita qindra vjeçare shqiptare, shkruan KultPlus.


Edhe këtë vit rrugët e Lungros janë mbushur përplot me këngë e veshje arbëreshe ndërsa në këtë mënyrë ata të bashkuar kanë shënuar ‘Paradën historike të Skënderbeut”.

Derisa ecin rrugëve ata këndojnë këngën e njohur “Nën një portokall”, për të ndjerë emocionet e këtij interpretimi KultPlus ju përcjellë videon më poshtë.

Arbëreshët (albanesi d’Italia ose italo-albanesi në italisht), domëthënë shqiptarët e Italisë, të quajtur edhe italo-shqiptarë, janë pakica etno-gjuhësore shqiptare vendosur historikisht në jug të Italisë.

Ata jetojnë në Itali nga shekulli XV, ku ka qënë mërgata arbëreshe deri shekullit XVIII, në rajonet e Abrucos, Kampaniës, Apulias, veçanërisht në Bazilikat, Moliz, Kalabri dhe Sicili.

Janë emërtuar si arbëreshë, pasi në kohën kur u larguan nga Shqipëria, ajo quhej Arbëria. Arbëreshët u vendosën në Itali në shekujt e pesëmbëdhjetë dhe tetëmbëdhjetë, pas vdekjes së heroit kombëtar shqiptar Gjergj Kastrioti Skënderbeu dhe pushtimit gradual të Shqipërisë dhe të gjithë Perandorisë Bizantine nga turqit osmane./ KultPlus.com

105 vite nga ngritja e flamurit shqiptar nga Arbëreshët e Italisë në Milano

Sot plotë 105 vite nga kur Arbëreshët e Italisë patën ngritur flamurin shqiptar në Milano.

Më 21 maj 1913, shkrimtari dhe hulumtuesi Arbëresh Zef Skiroi (në foto), përmes një telegrami dërguar Ministrisë së Punëve të Jashtme të Qeverisë së Vlorës, njofton se Arbëreshët e Italisë kanë ngritur flamurin shqiptar në Milano, duke dëshiruar përparim të plotë dhe liri për kombin e Skënderbeut./ KultPlus.com
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10156159603275631&set=gm.1708383159237450&type=3&theater&ifg=1