Historia e Sarandës dhe rrethinave të saj tregohet përmes pikturave dhe skulpturave në Galerinë Art Saranda.
Vepra arti që pasqyrojnë përjetimet e njerëzve dhe qyteteve pas çdo ndryshimi kohor janë të ekspozuara në një rend kronologjik.
“Ekspozita përmban vepra nga koleksionet e galerisë, përfshirë piktura dhe skulptura nga periudha para dhe pas viteve ’90. Para viteve ’90, kemi krijimtari të realizmit socialist, ndërsa pas atyre viteve, ekspozita paraqet veprat e kolonive të piktorëve, simpoziumeve të akvarelit dhe skulpturës, si dhe ekspozitat vetjake. Këto përbëjnë një rrugëtim të artit për qytetin tonë gjatë viteve, nga vitet 1960, duke reflektuar tematika të shekullit XIX, siç ishte lufta për pavarësi, deri në ditët e sotme, me ndryshimet e ngjyrave dhe formave të arteve pamore,” shprehet drejtori i Galerisë, Lefter Ceko.
Ekspozita me histori shqiptare i paraprin muajit të pavarësisë dhe do të qëndrojë e hapur për një kohë të gjatë.
Interesi ka qenë i lartë, përfshirë edhe turistët e huaj.
“Kjo ekspozitë do të jetë e hapur për gjithë sezonin për disa muaj me radhë, dhe pastaj do ta rifreskojmë dhe do të vazhdojmë me ekspozita të tjera vetjake, pasi kemi shumë kërkesa,” shton Ceko.
“Vizitorët janë vendas dhe të huaj. Ata janë të interesuar për të mësuar historinë e këtij vendi, por duke e parë atë përmes prizmit të artit. Tematikat që janë realizuar në piktura dhe skulptura reflektojnë shqetësimet artistike dhe ndjenjat e artistëve, që nga format e punës deri te njerëzit e para rojes para viteve ’90, e deri te bukuritë e qytetit dhe vlerat e monumenteve, si dhe psikologjinë e zhvillimit urban dhe të jetës në përgjithësi.”
Ekspozita është pjesë e muzeut të Galerisë, me veprat që janë dhuruar nga artistë shqiptarë dhe të huaj.
Piktura ndërton ura. Kjo moto pritet ta mbushë me njerëz e vepra artistike Qendrën e Kulturës “Kadri Kadriu” në lagjen Kroi i Vitakut, përtej Ibrit në Mitrovicë.
Ato do të punohen nga piktorë që u mblodhën aty të shtunën, raporton Klan Kosova.
“Me pas sa ma shumë të ri që e frekuentojnë, mos me qenë kjo larg për veriun e jugun se një Mitrovicë është. Me u ba një vend pikniku edhe për gjeneratat e reja”, deklaroi kuratori Veton Gusia i “Artistë për Artistë”.
Aktiviteti në këtë vend, që synohet të bëhet i përvitshëm, mori vlerësime pozitive. Nikoqiri i piknikut me ngjyra pret që kjo qendër arti të bëhet pikë frekuentimi nga të rinjtë.
“Kultura dhe arti është shpirti i popullit, në piedestal një popull e ngritë kultura dhe arti, andaj është shumë e rëndësishme sepse brezat e rijnë edukohen e frymëzohen”, tha Ali Kadriu, udhëheqës i QK “Kadri Kadriu”.
Organizimi artistik te Kroi i Vitakut u pa i rëndësishëm edhe për faktin se mbahet në një pjesë të Republikës ku tensionet nuk janë të rralla.
Të dielën do të shfaqen dokumentarë, e aktivitete do të ketë gjatë gjithë verës./KlanKosova/KultPlus.com
Qytetarët dhe institucionet e artit tani mund të gjurmojnë artin e vjedhur me lehtësi nga telefonat e tyre.
Të hënën, Byroja Federale e Hetimit (FBI) publikoi një version të bazuar në aplikacione të Dosjes Kombëtare të Artit të Vjedhur të SHBA (NSAF), bazën e të dhënave të veprave të artit të vjedhura dhe objekteve të rëndësishme kulturore.
Aplikacioni NSAF u krijua fillimisht për punonjësit e zbatimit të ligjit dhe industrisë së artit, por kushdo në botë mund ta përdorë atë për të verifikuar statusin ligjor të pronës kulturore me disa prekje dhe rrëshqitje.
“Një nga evolucionet më të mëdha për NSAF ishte vënia e tij në dispozicion të publikut,” tha në një deklaratë Colleen Childers e programit të krimit të artit të FBI-së. “Tani, me përmirësimin e ri celular që ne kemi pësuar, ne duam të vazhdojmë të përpiqemi për ta bërë atë një platformë më miqësore për përdoruesit.”
Aplikacioni krenohet me funksionet e kërkimit dhe filtrimit që kategorizojnë artin sipas përshkrimit, vendndodhjes dhe zhanrit, si dhe aftësitë e ndarjes për të ndihmuar në përhapjen e fjalës dhe dërgimin e këshillave drejtpërdrejt në FBI. Aplikacioni është falas për t’u shkarkuar dhe përdorur.
Aplikacioni NSAF i FBI-së nuk është hera e parë që telefonat celularë të publikut janë zëvendësuar në kërkimin e artit të vjedhur. Në vitin 2014, ekipi i karabinierëve të Italisë për krimet e artit lëshoi aplikacionin e parë të smartfonëve për të kërkuar mbështetjen e publikut në luftën kundër krimit të trashëgimisë kulturore.
Dhe në vitin 2021, Organizata Ndërkombëtare e Policisë Kriminale (Interpol) lançoi aplikacionin ID-Art, një mjet që mundëson akses më të gjerë në bazën e të dhënave të organizatës për artin e vjedhur, ndërkohë që raporton dhe regjistron në të njëjtën kohë vendet dhe objektet e trashëgimisë kulturore në rrezik./cnn/KultPlus.com
“Detajet e bëjnë përsosmërinë, dhe përsosmëria nuk është një detaj.”
Detajet, janë në thelb fishekzjarrët në përfundim të një ngjarjeje; janë ato që mahnitin dhe u bëjnë përshtypje shikuesve të një vepre arti. Mbrëmë në ambientet e Paper Gallery ka gjallëruar fryma e një artisti madhështor sikurse Musë Prelvukaj, një artist i cili me mendjen e tij krijon art përmes “figuracionit të transformueshëm”, shkruan KultPlus.
Në një dhomë të vogël për nga madhësia, por të çmueshme për nga sasia e veprave që gjindeshin aty, njerëzit po mblidheshin për të pritur edhe hapjen e ekspozitës “Retrospektivë”.
Musë Prelvukaj i përket gjeneratës së parë që diplomoi në Akademinë e Arteve të Bukura në Universitetin e Prishtinës dhe këtë e vërejmë më së miri në teknikat e vizatimeve të ekspozuara. Përmes shprehjes së gjallë të vijave, dramaticitetit dhe elementeve analitike me shkronja dhe simbole artisti krijon figracione kompozicjonale të ndryshme të cilat e formojnë një imazh në tërësi.
Artisti u shpreh se ka nderin e veçantë që të paraqitet me këto punime përpara publikut dhe shprehi falënderime për “Paper Gallery” që ia ofroi këtë mundësi.
“Këtu të pranishëm kemi shumë artistë të rinj të cilët në të ardhmën mund të jenë pjesë e këtij vendi. Gazi më inkurajoi pasi kjo ekspozitë pas një viti do të bëjë edhe një udhëtim elektronik dhe pas tre viteve do të jetë edhe si katalog. Për mua do të jetë shumë e rëndësishme, pasi jam adhurues i dokumentacionit.
Ai shpjegon se në këtë ekspozitë janë të paraqitura vepra të para të tij dhe për këtë arsye e ka marr emrin kështu.
“Në këtë ekspozitë janë disa punime të mia të parat nëpër ekspozita të tjera, prandaj edhe e kam quajtur “retrospektivë”, derisa punimin ma të vjetër këtu e kam një afishe të vitit 1972, atëherë kur në lëndën “Elementet e Artit”, e kemi marrë si temë romanin “Gjenerali i Ushtrisë së Vdekur”.
Punimet e tij, sipas Prelvukajt, kanë disa faza nëpër të cilat kalojnë, derisa ai thotë se është një adhurues i figuracionit.
“Punimet e mia i kanë disa faza, disa cikle, derisa unë personalisht jam adhurues i figuracionit, jo ashtu se si e shoh, por si e ndiej, e bëj një transformim. Kam motive nga vendlindja, por edhe nga pjesa urbane. U mundova që ndjenjat e mia t’ia ofroj publikut të gjërë dhe besoj që ai do të jetë më i merituari që t’i vlerësojë punimet”.
Në anën tjetër, Gaz Ejupi, si drejtor i Paper Gallery, njofton se qëllimi i tyre është promovimi i artit bashkëkohor.
“Paper Gallery ka filluar në vitin 2022 me qëllim që të promovojë artin bashkëkohor në mënyra dhe mediume të ndryshme të cilat kanë impakt në gjeneratat e reja që synon këtë art. Paper Gallery i ka dy programe, njëri që ka çdo 3 muaj ekspozita dhe tjetra që quhet “projects” që mbahet çdo muaj. Në këtë rast e kemi nderin që të kemi mysafir artistin e profesorin Musë Prelvukaj. Ai ka qenë personi që më ka njoftuar me Akademinë e Arteve, teknikat e grafikës, ku edhe kam filluar aty dhe vazhdoj të kontribouj”.
Artistja e njohur, Zake Prelvukaj, thotë për KultPlus se Musa është shumë i veçantë në stilin e tij.
“Musa ka qenë shumë para meje, por çdo vijë që ai ka punuar ka krijuar një ndjesi të jashtëzakonshme te unë. Ai ka qenë i butë dhe si një profesor për mua, gjithashtu asnjëherë nuk ka qenë temperament i rëndë, duke më thënë se po ia prek punimet, sa isha si fëmijë, ose diçka të ngjashme. Ndonjëherë mendoj se është shumë mirë që artisti si Musa të jetë fanatik për një figuracioni krijues, e jo figuracion statik. Pra, të ketë një figuracion kreativ e ta ruajë kohën”.
Ajo na rikthen në kohë edhe momentet e vështira që profesori ka pasur gjatë viteve të 90-ta, duke treguar se arti rikthehet te artisti.
“Musa natyrisht që i ka pasur edhe krizat e veta, unë isha shumë e rë në atë kohë e ajo krizë filloi ta thyej pak, por prapë se prapë një gjë e tillë nuk ndodhi. Musën e thirrë arti. Ai gjithmonë thotë se arti vlen, e nuk ka art të keq, por sipas tij arti është i mirë dhe sigurisht mund të jetë edhe art briliant. Ai është detajist e detajet që ai i ka janë shumë interesante, pasi i ka të krijuara nga mendja e tij dhe për këtë arsye ne quhemi krijues”, thotë ajo.
Derisa, në fund profesoresha Prelvukaj, beson fuqishëm që arti i Musës duhet të jetë i pranishëm edhe në Muzetë e ardhshëm të Kosovës, për të dëshmuar se ne kemi art të mirëfillt, si Kosovë.
Kjo ekspozitë do të qëndrojë e hapur për një muaj. /KultPlus.com
Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit në fushën e artit dhe trashëgimisë kulturore për vitin 2022 renditë ndër prioritetet programore fuqizimin e rolit të skenës së pavarur kulturore në zhvillimin dhe zbatimin e politikave publike, rritjen e cilësisë së krijimtarisë artistike, identifikimin dhe mbështetjen e talentëve të rinj, aktivizimin e të rinjve në vendimmarrje dhe aktivitete të fushës së artit dhe trashëgimisë kulturore, rrjetëzimin dhe promovimin e produktit vendor kulturor si produkt konkurrues në tregun ndërkombëtar të industrisë kreative.
Tashmë është hapur thirrja e radhës për mbështetje për OJQ dhe Individë e cila është e ndarë në dy kategori:
Projektet dhe ngjarjet në fushat e artit dhe trashëgimisë kulturore dhe
Projektet e krijuesve (artistëve) të rinj
Bashkangjitur gjeni linkun e thirrjes që përmban të gjitha detajet e aplikimit: KËTU/KultPlus.com
Këto ditë është duke u mbajtur edicioni i 40-të i Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare.
Po ju sjellim fjalën e Anila Balla që e mbajti dje në Seminar:
Me shembjen e Teatrit Kombëtar të Shqipërisë, jo vetëm si godinë, por dhe si rezistencë qytetare, mesazhi i politikëbërësve u bë i qartë. Atyre nuk u intereson asnjë disiplinë kulturore nëse nuk kanë përfitimet e tyre. Përfitimi përkthehet gjithmonë në vlerë monetare. Megjithatë, një grup amatorësh në qytetin e Kamzës rezistojnë me teatrin e tyre duke e sjellë pranë një publiku të vendosur në periferi, jo vetëm fizikisht, por edhe kulturalisht.
Objekt konkret i punimit është përpjekja e teatrit eksperimental, alternativ dhe komunitar në periferitë e Kamzës, Tiranës dhe qyteteve të tjera në Shqipëri, gjithashtu dhe theksimi i nevojës për nisma të tilla për të përmirësuar jetën kulturore, por dhe të rezistencës kulturore. Publiku i Kamzës, prej pesë vitesh ka mundur të shikojë dhe dëgjojë tekstet e Ibsen-it, Fo-së, Ionesco-s. Ky teatër ka sjëllë trajta të reja të përditshmërisë së zymtë të të rinjve, të cilët janë përfshirë në këto nisma; ka sjëllë argëtim në një zonë ku nuk ofrohet shumë përveç kafeneve dhe trash-TV dhe ka parë qëndrueshmëri te një grup të rinjsh që nuk kanë marrë kurrë përkrahje prej organeve qeveritare. Gjetjet kryesore të këtij studimi bazohen në përvojën e atyre artistëve që lëvrojnë teatrin jo-konvencional brenda Republikës së Shqipërisë.
Qasja kërkimore mbështetet në teoricienë teatri, të cilët kanë vënë gurët e themelit në zhvillimin e teatrove alternative dhe eksperimentale duke ndryshuar vazhdimisht kënddrejtimin e rrymave teatrove dhe artistike, si Augusto Boal dhe Jerzey Grotovski. / KultPlus.com
Sot, më 21 korrik, Manifesta, edicioni i 14-të i Bienales Nomade Evropiane është hapur në Prishtinë, Kosovë.
Nga data 22 korrik deri më 30 tetor, Manifesta 14 Prishtina prezanton një program 100 ditor të përbërë nga ndërhyrje të shumta artistike dhe urbane, shfaqje, ngjarje dhe punëtori. Programi i Manifesta 14 i përgjigjet thirrjes së qytetit të Prishtinës, por edhe nevojës globale për të rikthyer dhe rimenduar hapësirat publike. Një Vizion Urban dhe ndërhyrjet urbane nga CRA-Carlo Ratti Associati, një seri konsultimesh me qytetarët dhe projekte të thelluara kërkimore nga ekipi i Edukimit i Manifesta 14, kanë frymëzuar një program artistik dhe urban shumështresor. Nën titullin, ka rëndësi se çfarë botësh bota botëron: si të rrëfejmë tregime ndryshe, programi u zhvillua bashkë me ekipin e Manifesta 14 nga Ndërmjetësuesja Kreative Catherine Nichols në bashkëpunim të ngushtë me kolektive vendase, artistë, studiues, arkitektë dhe aktivistë
Statistika kyçe
Manifesta 14 ka një program rrënjësisht vendor: nga 103 pjesëmarrësit, ku përfshihen 25 kolektive, 39% kanë origjinë nga Kosova, numri më i madh ndonjëherë i pjesëmarrësve vendas i të gjitha edicioneve të Manifesta. Një tjetër 26% të pjesëmarrësve janë nga Ballkani Perëndimor, që do të thotë se 65% e totalit të pjesëmarrësve vijnë nga rajoni. Më tej, 56% e pjesëmarrësve individualë janë gra dhe 3% janë non-binary / jo-binar.
Hapësirat e Manifesta 14 Prishtina
Nëpër 25 hapësira publike dhe gjysmë publike në Prishtinë, nga Hamami i Madh i epokës osmane deri te Pallati i Rinisë dhe Sporteve i kohës së Jugosllavisë, programi më së miri eksplorohet nga shtigjet e Manifesta 14. Përmes këtyre shtigjeve vizitorët mund të shohin zhvillimin e vazhdueshëm urban të këtij kryeqyteti të ri, social e dinamik. Nëpërmjet angazhimit të saj me një sërë vendesh të ndryshme – secila me historitë e veta unike, Manifesta 14 Prishtina tërheq vëmendjen ndaj nevojës dhe përdorimit të hapësirës publike brenda peizazheve urbane. Ndërhyrjet kryesore urbane përfshijnë Korridorin e Gjelbër, i cili lidh dy anët e qytetit me një shteg të qëndrueshëm të lëvizshmërisë dhe hap qasje në laboratorin e të mësuarit eko-urban të zhvilluar nga raumlaborberlin për Manifesta 14 Prishtina në ish-Fabrikën e Tullave.
Për herë të parë në historinë tre dekadeshe të Manifesta, Manifesta 14 ka krijuar një institucion të përhershëm ndërdisiplinor kulturor, Qendrën për Praktikë Rrëfyese, e vendosur në mjediset e ish-bibliotekës “Hivzi Sulejmani”. Ky është rezultat i një ndryshimi të rëndësishëm në qasjen institucionale të Manifesta, duke u përqendruar në krijimin e një ndikimi afatgjatë në infrastrukturën lokale dhe ekosistemin kulturor në Qytetin Mikpritës. Me këtë edicion, Bienalja Nomade Evropiane ka formuar gjithashtu një rrjet rajonal dhe program të ngjarjeve përmes Manifesta 14 Prishtina – Projekti i Ballkanit Perëndimor, duke lidhur programin e Prishtinës me ato të partnerëve kulturorë që vijnë nga i gjithë rajoni.
Katër shtyllat
Programi i Manifesta 14 është i përqendruar rreth katër shtyllave: 1) Qendra për Praktikë Rrëfyese me hapësirën e saj Edukative të quajtuar Oaza, 2) ish-Fabrika e Tullave, 3) Grand Hotel Prishtina dhe ekspozita e saj tematike në shtatë kate dhe 4) shtigjet që lidhin 25 hapësirat mes ndërhyrjeve artistike dhe urbane të shtrira në të gjithë qytetin. Të gjitha këto janë thurur në një itinerar të kompozuar mirë, që bashkon të gjitha elementët ndërdisiplinore të Manifesta 14 Prishtina në një program koheziv, duke i lejuar vizitorët të njihen me historitë e vendeve në të cilat prezantohen ndërhyrjet artistike. Rreth këtyre katër shtyllave, programi tenton të transformojë modelin e bienales në një katalizator pjesëmarrës dhe bashkëpunues për ndryshimet shoqërore. Ju lutemi, shihni aneksin dy për më shumëdetaje mbi secilën nga këto katër shtylla.
Kosova dhe marrëdhënia e saj me Evropën
Ndërhyrjet artistike dhe urbane të Manifesta 14 Prishtina, duke përfshirë ekspozitën tematike të titulluar The Grand Scheme of Things, i kërkojnë vizitorit të marrë parasysh shtysën politike të rrëfimitarisë. Në një botë në të cilën shkëmbehen idetë lirshëm, në një bienale përplot me tregime – çfarë do të thotë për të rinjtë dhe komunitetin artistik të një vendi të jetojnë me kufizime udhëtimi në zonën Shengen? Mungesa e liberalizimit të vizave do të thotë se komunitetet kulturore dhe artistike të Kosovës përballen me pengesat më themelore, të cilat kurizojnë kapacitetin e tyre për të zhvilluar dhe mbajtur dialog konstruktiv me pjesën tjetër të Evropës, e gjithashtu me pjesën tjetër të botës. Si Bienalja Nomade Evropiane, përmes ndërhyrjeve urbane dhe artistike në të gjithë Prishtinën, Manifesta trajton marrëdhëniet e Kosovës me Evropën. Nëpërmjet sinergjisë së pjesëmarrësve ndërkombëtarë dhe vendorë, Manifesta 14 shpreson jo vetëm të vendosë në qendër të vëmendjes talentet e nënpërfaqësuara të rajonit, por edhe të krijojë dhe hapë rrjete të reja për komunitetet artistike dhe kulturore të Kosovës. Stimulimi i bisedimeve ndërmjet kulturave të ndryshme ka qenë thelbësor për të gjitha edicionet e Manifesta; për Manifesta 14 Prishtina, ne përpiqemi të zhvillojmë dhe mbështesim diskutimet kulturore dhe debatet sociale – për të hapur pjesën tjetër të Evropës dhe botës ndaj Kosovës, në mënyrë që bota të ketë mundësinë të shohë gjithçka që Kosova ka për të ofruar. Manifesta 14 Prishtina është pa pagesë dhe e hapur për 100 ditë, deri më 30 tetor 2022. / KultPlus.com
Me rastin e ekspozitës së fundivitit akademik 2021-2022, në Fakultetin e Arteve, tradicionalisht bëhen vizitat në klasa, ku edhe u ekspozuan veprat artistike, punimet dhe detyrat e studentëve të realizuara gjatë këtij viti akademik.
Nga vizitorët e shumtë u vlerësua suksesi i studentëve të cilët u prezantuan me një punë kreative dhe bashkëkohore gjithashtu përkushtimi dhe puna e profesorëve gjatë këtij vitit akademik.
Ekspozita do të jetë e hapur deri në fillim të vitit të ri akademik.
Disa momente nga puna në klasën e Nudos dhe Piktures-Dega Art Konceptual dhe Mediat e Reja me studentë dhe profesoreshën Majlinda Kelmendi
Me studentet e Piktures
RINOR DAUTI “GJUHA INTERNACIONALE “
150X100
Realizuar në lëndën e pikturës. Prof. Majlinda Kelmendi
RINOR DAUTI “GJUHA INTERNACIONALE “
150X100
Realizuar në lëndën e pikturës. Prof. Majlinda Kelmendi
Urë në ujra të trubullta mundë të jet gjuha fakti se pa gjuhë internacionale bashkollore nuk mundësh ta japësh maksimumin në profesjonin apo aktivitetet që I zhvillon të paktën nga provoja ime personale ,dhe ne këtë form jam munduar ta paraqes pak a shumë edhe permes gjuhës së shenjave.
LEONITA MUJA
•PROJECT 2505
•Teknika ; Mixed Media
* Dimensionet 100×150 2021
Realizuar në lëndën e pikturës. Prof. Majlinda Kelmendi
Koncepti: Ideja se koha nuk ka rëndësi në këtë qytet. Pse do t’ju interesonte koha kur dielli është zëvendësuar prej kohësh nga fuqia e madhe e Neo City? Ideja që ju vareni nga skaji dhe shikoni se si bota dridhet poshtë këmbëve tuaja, ka shfaqur këtë ekran nga dritarja e project 2504, ku kishte dëshiruar ta kishte si peizazh të flinte me te, të zgjohej me te, i zgjonte një lloj nostaligjie e së kaluares ku vetëm project 2505 mundet t’a përshkruaj.
Studente: Arjeta Bislimi
Titulli i veprës: The feelings in sky
Realizuar në lëndën e pikturës. Prof. Majlinda Kelmendi
Teknika: Piktura “The feelingns in sky” ka teknikë të kombinuar kryesisht është njëdimensionale , madhësia e saj është 1.60 x 1.10. E punuar me ngjyrë akrilik dhe flamaster.
Koncepti
Vepra the feelings in sky paraqet jetën tonë emocionale të cilën e përjetojmë në përditshmëri.
Duke përfshirë si emocionet negative ashtu edhe ato pozitive.
Doresa Zulfaj
Dimensioni 150/180
Realizuar në lëndën e pikturës. Prof. Majlinda Kelmendi
Ngjyrat: AKRILIK
Titulli: “Mess”
Pershkrimi: Kjo pikturë është nisur me qëllimin që artistja të tregojë inspirimin e saj të ndërlidhur me gjendjen emocionale që është dukshme e shprehur në ngjyra dhe në format e paraqitura.
Krenare Sylejmani
IN COLORS
Realizuar në lëndën e pikturës. Prof. Majlinda Kelmendi
Nje pikture ne te cilen sipas meje eshte e paraqitur vete jeta njerzore , duke e shprehur perms ngjyrave dhe formave zvarritjen e njerzve neper kohe /KultPlus.com
Me studentë të vitit të katërt të Fakultetit të Arteve Nudo të Universitetit të Prishtinës
Mbrëmë në Galerinë Kombëtare të Kosovës, artisti Ardian Isufi hapi ekspozitën e tij “Komploti i Tiranës”, e cila në thelb kishte interaktivitetin, pra komunikim me publikun dhe lënien e këtij të fundit të elaborojnë imagjinatën e tyre deri në kufijtë e fundit për të arritur në një përfundim, konkretisht për të gjetur një përgjigjje, shkruan KultPlus.
Koha po afronte, muzika po fillonte dhe njerëzit po mblidheshin për të parë nga afër punën e artistit Ardian Isufi dhe ekspozitën e tij “Komploti i Tiranës”, të kuruar nga: Geatano Centrone, Vladimir Myrtezai-Grosha, Elton Koritari.
I pari që bëri hapjen e kësaj ekspozite ishte pikërisht drejtori i Galerisë, Naim Spahiu.
“Kjo është ekspozita e parë personale e Ardian Isufit në Galerinë Kombëtare të Kosovës, derisa kjo ekspozitë gjithashtu ka edhe tre kuratorë të cilët do të bëjnë edhe prezantimin e tyre”.
Spahiu gjithashtu ka thënë për KultPlus se puna e madhe që është bërë në Galeri, patjetërsisht e ka edhe rezultatin e saj.
Pastaj, për një fjalim rasti u ftua edhe kuratori nga Italia, Geatano Centrone.
“Isufi ka koherencë në punën e tij, është i besueshëm dhe e mbulon mirë skenën sikurse në koncept po edhe në atë të tradicionales së artit. Ajo çfarë është më e rëndësishmja, Isufi i flet komunitetit, flet për komunitetin më shumë sesa për vetveten nëpërmjet artit të tij”.
Centrone shtoi edhe pjesën se Isufi është një artist që e vë në mënyrë të shkëlqyeshme marrëdhënien sociale me publikun.
“Ai e njeh shumë mirë dhe e përzinë filmin mes politikës dhe publikut, duke u bërë pjesë e atij grupi social e asnjëherë nuk pretendon të jap përgjigjje, po vetëm shton shumë pyetje”.
Sipas radhës, Vladimir Myrtezai-Grosha, tregon se lidhshmëria mes këtyre tre kuratorëve është historia.
“Isufi ka një hapësirë të plotë për të shprehur dhe për ta na servirur atë parehatinë e një artisti”, tha ai mes tjerash.
Më pas, edhe Elton Koritari, i cili fillimisht përktheu nga italishtja në shqip, nuk e zgjati shumë rreth aspektet e ekspozitës.
“Ky është bashkëpunimi i dytë i rëndësishëm me këtë Galeri, të cilën e kam shumë për zemër. Bashkëpunimi im me Kosovën po vazhdon vit pas viti. Çdo dy vite po mendoj për të ardhmen dhe se si mund të prezantohemi më mirë. Duam ta falënderojmë Kosovën”, u shpreh Koritari.
Artisti Ardian Isufi deklaroi se komploti më i madh ka qenë mes tij dhe kuratorëve, e githë bashkëpunëtorëve të tjerë.
“Komploti në aspektin intelegjentë të fjalës, për shkak të komunikimit, i cili ka ngjizur këtë ekspozitë, e cila është e ndarë nëpër disa pjesë, pavijone, ku edhe ka vepra që i kam ekspozuar edhe më parë, duke mos lënë anash edhe veprat e reja që janë bërë vetëm për këtë ekspozitë”.
Artisti vlerëson frymën për t’i dhënë një karakter dhe kontribut kulturës në përgjithësi, me ‘ç’rast është frymëzuar për të punuar edhe më shumë.
Të tre kuratorët, të udhëhequr nga Ardian Isufi, falënderuan përzemërsisht Galerinë Kombëtare të Kosovës dhe bashkëpunimin me ta.
Ndërkaq, artistja Eliza Hoxha, në një prononcim për KultPlu dha përshtypjet e veta mbi këtë ekspozitë.
“Punën e Ardianit e njoh prej më herët dhe ajo çka më pëlqen mund të ndahet në disa pika. Fillimisht, më pëlqen që ai zakonisht me punën e tij i shqyrton fenomenet por e lë publikun ta kuptojë fenomenin duke bërë pyetje, ku gjithësecili mund ta kuptojë vetë veprën. Një vepër arti mund të jetë fluide në kuptimin e plotësimit, ndryshimit, ashtu siç është jeta jonë sot”.
Tute ajo thotë se i ka lënë përshtypje shumë pjesa se si ai përdor jashtëzakonisht shumë situata reale.
“E treta është se ai përdor produkte sikurse sateliti, të cilin e përdori edhe unë, e që nuk është produkt as i imi e as i Ardit, po e përdor si mjet i cili është krejtësisht për diçka tjetër, duke ia dhënë një kuptim të ri”.
E pyetur mbi pjesën se si e vlerëson bashkëpunimin mes Kosovës dhe Shqipërisë në fushën e kulturës, Eliza Hoxha thotë për KultPlus se ekziston kalendari formal kulturor, e duhet të jetë në kuptim më të gjërë.
“Është një dimension formal, i atij kalendarit kulturor që bëhet zakonisht, jo në kuptimin negativ të fjalës, por që duhet të jetë në kuptim më të gjërë në aspektin përmbajtësor që të përfshijë më shumë njerëz. Dhe më pas, mënyra se si përcaktohen njerëzit ose ekspozitat, nuk e di nëse ka ndonjë kriterë apo proces, nuk dua të flas pasi nuk e di. Ndërkaq, te bashkëpunimet që bëhen në tjera relata, në punën që e njeh të dikujt, suksesin që e ka dikush, pastaj ka ftesë e konkurim në konkurs të hapur etj, shumica e ekspozitave që janë bërë në mënyrë të tillë, kanë rezultuar gjithnjë më pozitive”.
Revolta e Isufit për shëmtinë urbane, dramën ligjore dhe plagën artistike ndërthurën edhe një herë imagjinatën dhe artin, të cilat së bashku sipërfaqën, në rastin tonë, në mënyrën më të mirë të mundshme realitetin.
“Komploti i Tiranës” do të qëndrojë e hapur deri më 12 qershor. /KultPlus.com
Gjimnazi Natyror “Xhavit Ahmeti” në Gjilan ka realizuar së fundmi një ekspozitë interesante, që lidhet me temën më aktuale në të gjithë botën, pikërisht pandemia dhe maskat, shkruan KultPlus.
Profesoresha e artit, Magbule Xhemaili, tregon se maskat po ndikonin në lodhje më të madhe sikurse te nxënësit ashtu edhe te profesorët, e madje ato ishin edhe irrituese gjatë procesit mësimor.
Pastaj, përmes një ideje që lindi papritur, nxënësit morën detyrën që t’i përdornin maskat si hapësirë pune, për të shprehur ide, mendim, ndjenjë, emocion.
Me temë të lirë dhe teknikë të çfarëdoshme, nxënësit filluan punën e tyre, duke vendosur tekste, thënie apo edhe ndonjë revoltë, kjo do të ndikonte gjithashtu edhe në ruajtjen e ambientit.
Të gjithë maskat që u mbuluan nga arti, u qepen mes vete dhe kështu forman një terësi maskash, të cilat tanimë janë të ekspozuara në gjimanzin “Xhavit Ahmeti”. /KultPlus.com
Pandemia ka ndikuar që vendet e punës nëpër botë të pësojnë ndryshime, e në të njëjtën kohë të hapen edhe shumë vende të reja pune, transmeton KultPlus.
Scott Wilcock, la punën e tij si mekanik për të ndjekur artin me kohë të plotë në pandemi pasi mori një reagim dërrmues nga fqinjët e tij dhe klientët e tjerë për pikturat e tij me spërkatje bore dhe artin e furçës së ajrit.
Ai ka bërë krijimin e disa figurave dhe dizajneve të ndryshme për festat që kanë qenë këtë vit.
34 vjeçari ka krijuar shumë murale për njerëzit, duke filluar nga tema të ndryshme, si dizajne për festat e Halloween dhe Krishtlindjeve.
Njëra ndër skenat më të famshme që ai krijoi, ishe pikërisht ajo nga filmi Home Alone dhe gjithashtu edhe Miracle on 34th Street, Elf and the Grinch. /KultPlus.com
Grupi britanik i telekomunikacionit, Vodafone, do të ofrojë për shitje SMS-në e parë në botë në një ankand online.
SMS-ja u dërgua në vitin 1992 në të cilin urohen Krishtlindjet.
Sipas mediave të huaja, blerësi do të marrë një kopje unike të protokollit origjinal të komunikimit. E gjithë kjo po mbahet në kuadër të një ankandi bamirësie online që do të organizohet nga shtëpia franceze e ankandeve “Aguttes” më 21 dhjetor. Vodafone i dhuron të ardhurat Kombeve të Bashkuara.
SMS-ja historike ku lexonte “Gëzuar Krishtlindjet” u dërgua më 3 dhjetor 1992 dhe pranuesi ishte Richard Jarvis, punonjës i kompanisë në atë kohë.
Pjesëmarrësit në ankand do të jenë në gjendje të bëjnë oferta duke përdorur kriptomonedhën ethereum (ETH), dhe oferta më e madhe do t’i sjellë dikujt pronësinë ekskluzive të protokollit të komunikimit të përdorur për të transmetuar SMS-në e parë në botë. /KultPlus.com
SMS-ja historike ku lexonte “Gëzuar Krishtlindjet” u dërgua më 3 dhjetor 1992
Bota e artit tani ka një artist të ri, ose më saktë një robot të ri me nofkën “Botto”, i cili ka dalë në treg për pesë javë dhe tashmë ka grumbulluar më shumë se 1 milion euro nga katër veprat e para të artit NFT në ankand, transmeton KultPlus.
Artisti me inteligjencë artificiale përdor algoritme për të analizuar miliona vepra arti dhe për të prodhuar të vetat.
Duke e prezantuar veten si “një algoritëm gjenerues, fati i vetëm i të cilit është krijimi”, Botto i referohet Leonardo da Vinçit si frymëzimin e tij kryesor, duke thënë “Unë nuk mendoj se do të shohim më dikë të tillë”.
Por stili i Botto-s mund të përkufizohet më mirë si i luhatshëm, pasi makina pikturon gjithçka, nga peizazhet shumëngjyrëshe deri te portretet e dekonstruktuara.
Ajo që e dallon Botto-n nga modelet e tjera dhe e bën më të “hapur” është se ai përdor publikun si burim njohurish për të përsosur krijimet e tij. /KultPlus.com
Më 4 Prill 2021, Richard Hutchins, 62 vjeç, shikoi teksa një kamion blu hyri në parkingun e supermarketeve të Ralph në Los Angeles. Richard kishte qenë i pastrehë për gjashtë vjet. Ai nuk e dinte atëherë, por ai kamion blu do ta ndryshonte jetën e tij.
Në moshën gjashtë vjeç, ai punoi në fushat pas shkollës në Georgia. Hutchins përdori çantat ngjyrë kafe të ofruara, së bashku me degëzat nga zjarri për të krijuar qymyr druri. Pasioni i tij për artin u rrit nga atje dhe ai bëri shitjen e tij të parë të madhe prej 1.500 dollarë në moshën vetëm 15 vjeç, transmeton KultPlus.
Për Richard, arti është pjesë e asaj çka ai përfaqëson “Kur pikturoj e vendos jetën time,” tha ai për Guardian.
Sidoqoftë, karriera e tij u ndërpre kur Richard u dërgua në burgun e qarkut në Los Angeles. Ai më vonë u shpall i pafajshëm për krimin për të cilin ishte akuzuar dhe u lirua. Të qenit në një qeli për 22 orë në ditë nuk e ndaloi atë të krijonte punën e tij. Richard u shkruante letra miqve të tij dhe vizatonte në pjesën e jashtme të zarfeve me laps.
I ulur në krevatin e sipërm të marinarit të cilin e përdorte si tryezë në qelinë e tij, Richard zbuloi ngjyrën në disa Skittles dhe M&M që kishte ikur për shkak të ujit të harxhuar. Ai mori flokët nga mjekra dhe bëri një furçë boje për t’u zhytur në ngjyrat e ëa rishtas. Pas kësaj, Richard përdori gjithçka që mund të merrte në dorë për të pikturuar, përfshirë kafen, pastën e dhëmbëve dhe letrën e tualetit.
Në fillim ishte provë dhe gabim. Ai dërgoi rreth 15-20 zarfe kudo çdo javë, miqve ose çdo adrese që mund të vinte në dorë. Në fund të secilit zarf, ai shënoi ditët e kohës së burgut. Ai madje u bë një artist i paraqitur në një galeri në Pasadena, California, pasi dërgoi disa prej zarfeve atje.
Pas ekspozitës ai ia dhuroi zarfet bibliotekës UC Santa Barbara, ku edhe sot ato mund të shihen të varura në mure. Në total, Richard pikturoi rreth 200 zarfa ndërsa ishte në burg. Tani, printimet e këtyre pikturave në zarf janë shitur në faqen e tij të internetit për rreth 700 dollarë, me origjinalet për rreth 2,500 dollarë secila. Richard thotë se një mik i tij po i bën edhe libër atyre.
Pasi Richard u largua nga burgu, ai punoi për një kohë në një studio në Kaliforni. Por, kur një zjarr shkatërroi ndërtesën, Richard humbi rreth 800 pjesë të punës së tij. Menjëherë pas kësaj, Richard mbeti i pastrehë. Deri në vitin 2021, Richard po jetonte në një strehë si pjesë e një skeme në LA që strehonte të pastrehët gjatë pandemisë. Ai kishte qenë i pastrehë për gjashtë vjet.
Në atë furgon blu në prill ishte Charlie “Rocket” Jabaley, menaxheri i mëparshëm i 2Chainz.Pas bisedës, Charlie i dha Richard numrin e tij dhe tha që të telefononte të nesërmen. Richard shtoi: “Ju dëgjoni kaq shumë dhe asgjë nuk ndodh.”
Charlie iu përgjigj thirrjes së tij dhe të nesërmen ai mori Richard për t’i blerë pajisje arti, kanavacë, ngjyra dhe furça me vlerë 2,000 dollarë. Gjithçka që i duhej Richardit ishte t’i futet punës.
Ky takim i rastësishëm në Ralph më vonë çoi në shfaqjen e veprës së Richard në muret e galerisë Sofitel në Beverley Hills. Atë natë, ishin 500 njerëz që e fotografonin dhe bërtisnin emrin e Richard./ KultPlus.com
Artistja vizualeMarina Vitaglione ka përdorur një teknikë fotografike tradicionale për të prodhuar imazhe të botës tjetër të mostrave të ndotjes së ajrit në Londër, shkruan BBC, transmeton KultPlus.
Fotografitë:Marina Vitaglione
Drury Way, Wembley, north-west London, sample collected in August 2020
Duke punuar së bashku me shkencëtarët nga Rrjeti i Cilësisë së Ajrit në Londër, pjesë e Imperial College London (ICL), Marinës iu dha mundësia e marrjes së mostrave të ajrit nga e gjithë kryeqyteti, duke përfshirë Brixton Road dhe Lewisham, në jug të Londrës.
Loampit Vale, Lewisham, south-east London (left), and Drury Way, Wembley, north-west London (right), samples collected in August 2020
Disa i vuri në një shirit letre, duke përdorur një pajisje për monitorimin e zbutjes beta (BAM) dhe më pas i fotografoi përmes një mikroskopi (më poshtë).
BAM samples under a microscope and a digital photo of the resulting close-up
Në të tjerat ajo u zgjerua dixhitalisht përmes spektroskopisë Raman, matjes së intensitetit dhe gjatësisë së valës së dritës së shpërndarë nga molekulat.
Marina më pas aplikoi një proces shtypje cianotipi, një nga metodat më të vjetra të prodhimit të imazheve me dritë, duke vendosur negativë transparentë të këtyre imazheve dixhitale në letër të veshur me emulsion fotosensitiv (poshtë), të cilën ajo e ekspozoi ndaj rrezeve të diellit.
Beddington Lane, Croydon, south London, sample collected in July 2020
“Unë zgjodha këtë teknikë sepse lejoi Diellin të zbulonte grimcat toksike në letër dhe në këtë mënyrë të bëhej pjesë e shtypjes,” i tha Marina BBC News.
“Në një nivel estetik, toni cianotip i blu-blu më kujton qiellin e pastër, pa re, në kontrast me vizionin e reve gri që kemi kur mendojmë për ndotjen e ajrit”.
Strand building rooftop, King’s College, central London, samples collected in December 2017
“Përdora letër japoneze gampi, fletët e bëra me dorë, të hollë dhe delikate, ngjallin vetë lehtësinë e ajrit. Qëllimi im ishte ta bëja të padukshme të dukshme dhe ta tregoja çështjen në një mënyrë të re për të rritur ndërgjegjësimin për të”.
Brixton Road, Lambeth, south London, sample collected in August 2020
Grupi i Kërkimeve Mjedisore, në ICL, mbledh më shumë se 70 milion matje të ndotjes së ajrit në vit në të gjithë Anglinë jug-lindore.
“Ashtë një sfidë e vërtetë të ndash me publikun kuptimin tonë për kërcënimin kryesisht të padukshëm [ndotja e ajrit] për shëndetin tonë,” tha profesori Frank Kelly.
“Për këtë arsye, ne duam të punojmë me artistë vizualë si Marina Vitaglione. Ndotja e ajrit është e lidhur me kushtet e frymëmarrjes të tilla si astma, sëmundjet kardiovaskulare dhe ka prova të shfaqura të shoqatave me sëmundje njohëse siç është çmenduria”.
Strand building rooftop, King’s College, central London, samples collected in April 2017
Organizata Botërore e Shëndetësisë vlerëson se ndotja e ajrit është përgjegjëse për vdekjet e hershme të shtatë milion njerëzve në të gjithë botën çdo vit.
Strategjia e fundit e qeverisë së MB për cilësinë e ajrit njohu ndotjen e ajrit si rrezikun kryesor mjedisor për shëndetin e njeriut në MB dhe kërcënimin e katërt më të madh për shëndetin publik pas kancerit, sëmundjeve të zemrës dhe mbipeshes.
Brixton Road, Lambeth, south London, sample collected in August 2020
Në dhjetor, një mjek i mjekut zbuloi se ndotja e ajrit kishte shkaktuar vdekjen e Ella Adoo-Kissi-Debra, nëntë vjeç, në Lewisham.
Dhe hulumtimi i ICL sugjeron që plumbi nga benzina vazhdon në ajrin e Londrës pavarësisht se u ndalua në 1999.
Strand building rooftop, King’s College, central London, samples collected in March 2017
Gjatë bllokimit të parë në Mbretërinë e Bashkuar për shkak të pandemisë së koronavirusit, vitin e kaluar, nivelet e ndotjes së ajrit ranë në nivelin më të ulët që nga fillimi i regjistrimeve, në vitin 2000, sipas Rrjetit të Cilësisë së Ajrit në Londër.
Por tani, profesori Kelly tha: “Statistikat qeveritare tregojnë se trafiku rrugor është kthyer pothuajse në nivelet para-pandemike pasi disa njerëz janë ende duke shmangur transportin publik dhe kanë kaluar në përdorimin e makinave të tyre më shumë. Kjo është reflektuar në qytete anembanë botës.”
“Duket se revolucioni i punës nga shtëpia më vete nuk do të zgjidhë problemet tona të ndotjes së ajrit. Duke pasur parasysh shkallën e problemit, duhet një rrugë e gjatë për të bërë.”
“Por rritja e ndërgjegjësimit përmes projekteve artistike si ajo e Marinës, së bashku me politikat e shëndosha të mbështetura nga provat, mund të ndihmojnë në përmirësimin e cilësisë së ajrit në qytetet tona. Sidoqoftë, ne duhet të jemi vigjilentë për sfidat e reja të reja, siç janë ato të paraqitura nga grimcat mikroplastike të rritura në ajrin që thithim”, shtoi ai.
Tolworth Broadway, Kingston Upon Thames, south-west London, sample collected in October 2020
Imazhet e ndotjes së ajrit të Marinës janë pjesë e ekspozitës What On Earth, në Koppel Project Exchange, në Londër, deri më 25 korrik. / KultPlus.com
Çdo shikues kur sheh artin e Chad Knight beson se janë reale, sepse mënyra se si ky artist i dizajnon duken të tilla. Të gjitha veprat e artit janë në formën digjitale, nga artisti amerikan me prejardhje nga Portland.
Me dizajn 3D, puna e Knight dhe bota e tij në art, duke mahnitur publikun me peizazhe natyrore e futuristike e japin ndjenjën e realizmit.
Ndonjëherë, ndërthuren figurat dhe peizazhi në mënyrë harmonike, figurat shndërrohen në peizazh dhe anasjelltas, të tilla si një grua e mbështetur në një ujëvarë me flokë të lëshuara.
Ky univers i paraqitur nga artisti Knight, del të jetë një arratisje nga realiteti i zymtë.
“Unë preferoj që puna ime të shihet nga lentet e shikuesit, dhe të mos merrem shumë në përvojën e tyre me ndjenjat e mia, arti im vjen nga vizionet e së ardhmes, se si do të duket njerëzimi në dekadat e ardhshme, një lloj etno-futurizmi, një shndërrim i bukur i tipareve fizike të njerëzimit që evoluojnë nga globalizimi”, thotë Knight.
Flokët janë një motiv i përsëritur, gratë në formën e statujës janë përshkruar me flokë të bukura, të cilat duken të gjalla, të pakontrollueshme dhe të lira.
“Më pëlqen t’u jap figurave të mia flokë që janë një zgjatim i fuqisë së tyre të brendshme, diçka që zë hapësirë dhe ndihet e gjallë, një tipar që sfidon gravitetin dhe natyrën”, thotë Knight.
Shumë prej veprave të këtij artisti bazohen rreth frymës njerëzore, konflikteve e ‘’luftërave’’ që hasim kundër vetvetes, dhuna e botës fizike, besimi, frika e shpresa.
Qëllimi kryesor i Knight është të heqim dorë nga dyshimi i vetvetes dhe përditshmëria jonë, e të ndihemi që i përkasim kësaj bote, duke u përqendruar në vepra që krijojnë imagjinatë e vetëdijesim shoqëror.
Shkak i artit vizual dhe popullaritetit të tij del të jetë edhe pandemia, duke qenë aktiv e nganjëherë edhe të varur nga teknologjia, ky artist e ka shfrytëzuar këtë kohë që t’ju jap njerëzve një vizion tjetër të botës.
“Kjo pandemi ka dëshmuar që ne si specie do të mbështetemi më shumë në botën virtuale si një mjet përparimi dhe mbijetese, teknologjia ia ka hapur këtë rrugë realitetit virtual. Unë mendoj se njerëzit do të shikojnë drejt botës virtuale në vitet që vijnë si një medium i shprehjes personale”, thotë Knight.
Chad Knight filloi të punonte si dizajner për marka të ndryshme duke përfshirë Vans, DC Shoes dhe Nike. Që nga viti 2013, Knight krijoi një gamë të gjerë të veprave artistike digjitale duke eksploruar tema të arkitekturës, inxhinierisë dhe skulpturës bashkëkohore të dizajnuara në programe 3D. /visual/ CBC / KultPlus.com
Gjithsej gjashtë piktura të cilat shpalosin botën e fizikës kuantike, astrofizikës dhe metafizikës në një formë të vendeve utopike virtuale janë prezantuar sot në ekspozitën e titulluar ‘’Spooky Action at a Distance’’, në Paper Gallery, shkruan KultPlus.
Këto gjashtë piktura gjetën ekzistencën e tyre në formën e skicave dixhitale të frymëzuara nga idetë e Niels Bohr, Einstein, Michio Kaku, Tyson ku së bashku me eksperimente dhe teori të ndryshme si: “double slit experiment”, “casimir effect”, “theory of relativity”, “string theory”, u gjallëruan në formën e pikturave reale të cilat ishin vendosur brenda katër mureve.
Vizitorë të shumtë patën rastin të shohin këto piktura që portretizojnë punën e artistit Shkamb Jaka, për të cilin kthimi i gjeometrisë Euklidiane në piktura si pasqyrim i një bote 3D që mund të përjetohet vetëm në një mënyrë 4D është qasja kryesore e tij.
Shprehja e botëkuptimit të artistëve që shpeshherë ndoshta edhe nuk e gjejnë shpjegimin specifik të mënyrës së të shprehurit përmes artit e ku këtë herë ka ndodhur po njëlloj me Jaken, i cili ka përplasur këto piktura që ndoshta për shumë kë mund të duken të pakuptimta por për shumë të tjerë ato depërtojnë në kompleksitetin e mendimeve dhe ideve dhe kështu zhvillojnë një qasje artistike të veçantë të perceptimit.
Në mesin e gjashtë pikturave, ajo e cila dallohej nga të tjerat ishte piktura e cila sipër saj e kishte të vendosur një video-instilacion të po të njëjtit imazh por aty është shfaqur skica dixhitale e artistit që dukej se i është bashkangjitur pikturës në një ngjyrim të vetëm identik. Këtu lehtësisht dëshmohet dhe dallohet talenti dhe puna e vërtetë e një artisti.
Ndërsa për të folur më shumë rreth idesë për këtë ekspozitë, e pranishme ishte edhe koordinatorja nga Paper Gallery, Rina Statovci.
“Koncepti i Paper Gallery është dhurimi i një platforme për artistët e rinj si Shkambi dhe ne gjithmonë mundohemi që galerinë tonë ta dhurojmë si një hapësirë ku artistët e rinj shqiptarë dhe ndërkombëtarë të vinë ta shfrytëzojnë dhe realizojnë ekspozita personale ose projekte tjera si instalacione, video-instalacione, performanca dhe çka do që ka të bëjë me art”, tha ajo.
Sipas saj, bashkëpunimi me Shkambin është menduar qysh nga viti 2020 ku është vendosur që ekspozita të gjejë vend në muajin maj. Por, që në fakt ideja origjinale ka qenë ofrimi i një pjese tjetër të Paper Gallery vetëm për një punë të tij por pas disa bisedimeve dhe pas përfundimit të konceptit që Shkambi ka pasur për këtë ekspozitë është vendosur që të ofrohet e gjithë hapësira e Paper Gallery që ai të realizojë një ekspozitë personale.
“Artistët e rinj që shumë shpesh nuk zhvillohen sepse Kosova si një shtet i vogël nuk është shumë i pasur dhe nuk ka kushte të mjaftueshme që ata të kenë një hapësirë. Prandaj, ata nuk duhet të ndalen sepse ka vende ekspozuese në Kosovë ku ofrohen këto mundësi artistëve të rinj që të shfaqin punën e tyre”, përfundon ajo.
Ekspozita e hapur për publikun erdhi në një formë mjaft të bukur ku në mesin e ngjyrave, dritat po vinin në pah ende më shumë detajet e veçanta të këtyre pikturave të cilat kapnin syrin e çdo kujt që afrohej për ti parë dhe analizuar thellësisht ato.
Kurse për të folur më shumë rreth procesit të pikturimit të një pune një-vjeçare, për KultPlus foli vetë artisti Shkamb Jaka.
“Ekspozita është frymëzuar nga një thënie e Ajnshtajnit ku ai është frikësuar nga një eksperiment, një eksperiment ky që në njëfarë forme i ka thyer të gjitha ligjet e natyrës dhe atë se çfarë ai ka thënë deri atëherë. Saktësisht ka të bëjë me dritën që ekziston si valë edhe si grimcë por që Bori e ka kundërshtuar duke thënë se drita është grimcë vetëm kur observohet që do të thotë se drita ka një koishencë të veten dhe tani kur ajo observohet, kthehet në grimcë”, shprehet Jaka.
Sipas tij, kur drita ka koishencë ajo mundet të telekomunikojë që do të thotë se është më e shpejt sesa shpejtësia e dritës dhe ky konstatim i ka thyer ligjet e natyrës, me ç’rast është quajtur Spooky Action at a Distance dhe njëkohësisht erdhi si emër i kësaj ekspozite.
Për Jaken, procesi i pikturimit ka qenë pak i vështirë sepse është dashur të arrihet në një përfundim për të treguar botëkuptimin e tij dhe shpjeguar atë në mënyrën më të mirë, por që me mbështetjen e profesoreshës së tij Zake Prelvukaj, e cila ka qenë përkrahësja më e madhe, kjo ekspozitë erdhi deri në prezantimin e saj.
“Unë do e veçoja pikturën e parë sepse ka nisur një stil të ri tek unë gjatë pandemisë dhe që tani ajo mund të shihet në dy forma, në dixhitale dhe fizike. Prandaj, pavarësisht sfidave prapa skenave, kjo ekspozitë është shfaqur ashtu siç e kam imagjinuar dhe dëshiruar”, përfundon Jaka për KultPlus. / KultPlus.com
Gjatë pandemisë, Donald Verger i ka dhënë më shumë krijimtari fotografive të tij, duke i vënë fokus formës së zemrës.
Fotografitë e tij me krijimet në formë zemre të bëra me kristale shumëngjyrëshe janë vënë në shkolla dhe spitale të cilat janë goditur nga COVID-19, në SHBA.
Shumë artistë janë prekur po ashtu nga pandemia, megjithatë ata po gjejnë mënyra për t’u kthyer, shkruan AP.
Përpjekjet e Vergerit shfaqin kontributin e tij të vogël për t’i dhënë njerëzve një buzëqeshje apo një moment qetësie, krahas izolimit që kanë përjetuar për shkak të koronavirusit.
Ai ka dërguar rreth 25,000 kartolina prej zemre në shkolla dhe spitale. Punonjësit më pas u japin ato stafit, studentëve dhe pacientëve.
Tash vonë, ai ka dhuruar 10,000 kartolina me mbishkrim “Dashuri” në to. 10,000 të tjera kishin mbishkrimin “Shpresë”. /Koha/ KultPlus.com
Punimet e realizuara në Pershore janë realizuar nga një artist i cili njihet me emrin “Mr Sce”.
Ai ka thënë se donte t’i “bënte njerëzit të lumtur” me veprat e tij, pasi rizbuloi dashurinë për artin gjatë pandemisë së koronavirusit.
Një person vendas e quajti atë “Banksy i Pershorit”, megjithëse stili i veprës së tij të fundit është shumë i ndryshëm.
Veprat me kafshë të ndryshme janë pikturuar në qese plastike, mbështjellë rreth pemëve – një teknikë për të cilën “Mr. Sce” ka thënë se ishte frymëzuar nga një grafist. Ai ka thënë se ky material i lejon që arti të shkrihet me ambientin përreth.
“Sinqerisht, reagimet kanë qenë të papritura”, ka thënë artisti. “Nuk mendoja se do të kishte kaq shumë interes. Mendova se disa fëmijë mund të mendojnë ‘kjo është interesante’, por shumë njerëz më kanë kontaktuar për të më thënë faleminderit. Kjo tregon se sa shumë u duhet njerëzve diçka e bukur”.
Ai ka thënë se dashuria e tij për artin u ringjall vitin e kaluar, pasi pikturoi dy dërrasa të mëdha për punëtorët shëndetësorë – ishte hera e parë që kishte pikturuar në më shumë se gjashtë vjet.
Ai postoi në Facebook, përmes të cilit kërkoi hapësirë për të realizuar punime dhe iu dha mundësia që të realizonte një mural për klubin e futbollit të qytetit të Pershores, si shenjë nderimi për Stuart Walker, i cili vdiq në fillim të vitit 2020.
Jacqui Marler, nga klubi i futbollit, e cila e porositi “Mr Sce” që të pikturonte muralin, e ka vlerësuar punën e tij si “të mahnitshme”.
Ajo ka thënë se e ka vënë re që veprat e realizuara së fundi në qytet kanë ndikuar për të mirë te qytetarët. “Ato vetëm shfaqeshin… ne kemi filluar që ta quajmë atë Banksy i Pershorit”, ka thënë ajo.
Marler ka thënë se ajo ka parë familje duke ecur rrotull në kërkim të identifikimit të të gjitha veprave artistike.
“Kjo është diçka shumë e mirë. Çdo gjë për momentin është kaq negative, dhe punimet janë mjaft të bukura e që na bën mirë”, ka thënë ajo.
Imazhi i një dhelpre është larguar kohëve të fundit. “Mr Sce”, ka thënë se ai ka në plan të vendosë punime të reja që njerëzit t’i zbulojnë në ditët në vijim.
“Unë nuk jam duke u përpjekur të bëj karrierë, por thjesht po përpiqem t’i bëj njerëzit të lumtur”, ka thënë ai.
Kur të hapet qendra e vaksinimit në Bottrop, njerëzit do të jenë në atë çfarë duket e rrallë në këto ditë: një ekspozitë skulpturore në mes të një salle të gjerë
Një diçka e ngjashme si formë njerëzore me ngjyrë trëndafili rri në dysheme; diçka që duket sikur kthetrat e një ariu nga një skulpturë guri; një lloj gjysmë-tubi dhe blloqe të mëdha mermeri.
Gereon Krebber, skulptor dhe profesor në Akademinë e Arteve në Düsseldorf, e ka shndërruar një pjesë të sallës së madhe me hekur e beton të qendrës së vaksinimit në Bottrop në peizazh skulpturor.
Disa javë para se njerëzit të vijnë për t’u vaksinuar, qyteti i Bottropit në Gjermaninë Perëndimore e ka gjetur veten papritur me një hapësirë të re për skulpturën.
Projekti ka marrë vëmendje, për shkak se sikur gjithandej vendit, ngjarjet kulturore janë anuluar dhe institucionet janë mbyllur. Nuk bën përjashtim as Bottropi, në të cilin mbahet një festival vjetor i organos dhe një tjetër për teatrin e kukullave. Edhe muzeu “Josef Albers”, që mban emrin e mësuesit të Bauhasit, është mbyllur.
Hapësira e gjerë në qendrën e vaksinimit ishte tamam për banorin e qytetit, Gereon Krebber, i cili do të duhej t’i shpaloste skulpturat e tij në zgjatimin e ri të muzeut. “Ne në Bottrop kemi atë që kemi”, ka thënë për DW zëdhënësi i qytetit, Alexander Pläsken.
Kështu një hapësirë e re arti në qendrën e vaksinimit është një rastësi e bukur, edhe nëse qendra nuk i ka hapur ende dyert për shkak të mungesës së vaksinave. Ekipet mobile të vaksinimit po vizitojnë qendrat e pensionimit për të dhënë dozat e para të vaksinimit.
Por veprat artistike në qendrën e vaksinimit mund të kenë një efekt, sigurisht jo kundër virusit, por mbase ato do të ndihmojnë që njerëzit ta heqin mendjen për pak çaste nga gjendja e rëndë.
“Doja të gjeja imazhe të diçkasë që është në nivel mikroskopik, por që nuk është e dukshme”, ka thënë Krebber, mbi imazhet për kërcënimin e padukshëm e vdekjeprurës.
Skulpturat e tij janë një përzierje formash amorfe e arkitektonike, që nuk duhet të vijnë si befasi në dritën e faktit që ai studioi me dy artistë që punojnë në gjuhët kundërshtuese, Tony Cragg dhe Hubert Kiecol.
Krebber ka thënë për DW-në se ai e sheh veten si “skulptor i mosmarrëveshjeve”, por ka theksuar se nuk do të jetë si “ilustrator i pandemisë”. Ai merret me analogjitë, dhe dëshiron që njerëzit t’i shohin veprat e tij për ta përjetuar prekshmërinë e tyre.
“Ky është vërtet një vend i vështirë”, ka shtuar Krebber, objektet e të cilit kontrastojnë me optikën goxha biznesore të sallës. Sigurisht se ato përmbushin të gjitha kërkesat për të frenuar rreziqet nga zjarri.
Për arsye të sigurisë nga zjarri, Krebberit iu desh të mbulonte dyshemenë e sallës me një shtrojë plastike – por ajo funksionoi për bukuri me sendet artistike, duke i bërë ato të dukeshin si të ishin në një pjatë artistike.
Bottropi s’është i vetmi qytet gjerman që i shpalos veprat artistike në një qendër vaksinimi: qyteti bavarez i Straubingut ka vendosur në mure vepra të artistëve të ndryshëm. Arti mund të ndihmojë të kuptohet stresi mendor që u shkaktua gjatë krizës së koronavirusit, thotë Krebber, duke shtuar, “por ju mund të kaloni skaj tij dhe të mos ia hidhni sytë. Kjo është e bukura e tij!”. / Deutsche Welle/ Koha/ KultPlus.com
Amantia Rrokaj u bë e njohur me krijimet e saj me materiale të ndryshme të riciklueshme.
Në një lidhje me Skype në “Abc-ja e mëngjesit”, Amantia tregoi se pas diagnostikimit me sëmundjen e Parkinsonit u përball me një sërë vështirësish. Megjithatë, ajo tregoi se vendosi t’i bëjë ballë kësaj sëmundjeje me forcën e shpirtit të saj artistik, që e mbante të fshehur për vite me radhë, transmeton KultPlus.
“Më pas u regjistrova në kërcim dhe u dhashë shumë pas kërcimeve të ndryshme. Kjo zgjati katër vjet kur unë vendosa të merresha përfundimisht me tango, të cilën doja të arrija të merrja diplomën si mësuese përsëri duke e ditur që nuk do të jepja asnjëherë mësim.
Derisa dhimbjet e bënë të pamundur vazhdimin e kësaj gjëje dhe erdhi momenti që ngela në shtëpi. Ndërkohë isha e regjistruar në grupin e valles të shoqatës “Jeta” në Athinë, kur shkoj për një moment për të zbukuruar ambientin e zyrave. Kur shkoj në shtëpi gjeta një kuti dhe brenda doja të formoja fjalën jeta. E formova me bizhu dhe nga ai çast e tutje unë fillova të krijoja, merrja dërrasa dhe fillova t’i ngjisja dhe kam arritur deri këtu.”, u shpreh ajo. / KultPlus.com
Doktori amerikan Joseph Varon ngushëllonte një pacient të moshuar, pa e ditur që fotografia e tij do të bëhej e njohur, shkruan KultPlus.
Fotografia ishte shkrepur në Ditën e Falenderimeve, teksa Varon po shfaqte një afërsi me pacientin e tij në spitalin United Memorial Medica Center në Hjuston.
Në një intervistë të dhënë për CNN, doktori tregoi historinë e këtij momenti që është kapur nga aparati fotografik.
“Ai është në të 70-tat. Po qante si një fëmijë. Unë e pyeta se çfarë kishte. Ai më tregoi se dëshironte të kishte pranë familjen. Po mendoja për këtë burrë dhe për qindrat herët që kjo ka ndodhur me pacientët e tjerë”, kishte treguar Varon.
Tutje ai përveç kësaj historie ka treguar se si po përballen me pacientët, duke tentuar çdo herë të jenë pranë tyre.
“Hyj në dhomat e tyre; ulem në shtratin e tyre dhe bisedoj me ta, sepse ata me të vërtetë kanë nevojë për dikë që t’u shtrijë një dorë. Dhe stafi im është shumë i mirë e bën shumë mirë këtë, por ne kemi kaq shumë pacientë sa që nuk mund t’i mbajmë dorën çdo pacienti. Mundohemi të jemi njerëzor. Disa prej tyre qajnë pa pushim. Kemi pasur raste kur kanë tentuar të hidhen nga dritarja, është e tmerrshme për ne”, ka shtuar doktori nga Hjuston.
Kujtojmë që këtë fotografi që tanimë ka pushtuar botën sociale, piktori Agim Sulaj e ka sjellur me magjinë e brushave, e që shumë shpejt artdashësit nga Tirana do të kenë rastin ta shohin për së afërmi në ekspozitën e tij personale. / KultPlus.com
Në prag të 70 vjetorit të lindjes dhe 50 vjetorit të krijimtarisë artistike të Luljeta Gorancit
Afrim Demiri
Nuk është lehtë të jesh prizrenas, aq më parë nuk është lehtë të jesh artist në Prizren. Estetika klasike e qytetit të lashtë të sfidon në çdo hap, ose si vlerë kulminante ose si preokupim, frymëzim i përhershëm që ta jep Prizreni. Këto ndjenja të mbizotërojnë, kur duhet të shkruash për Luljeta Kujtimi- Goranci, karikaturistën e parë në Kosovë dhe piktoren e dhjetra, qindra punimeve të shpërndara gjithandej nëpër botë.
Kur mendon se ke dalë nga një qytet muze dhe ke hyrë në një banesë prizrenase, mashtrohesh lehtë! Në të vërtetë nga muzeu i hapur, vizitori hyn në një galeri të hapur punimesh artistike, derisa mikëpritëse është vetë piktorja Lulja. Që në hyrje, në të dy anët e korridorit të pret portreti i të shenjtës Nanës Tereze, pastaj piktura e Hamamit të qytetit e zhytur në tone nostalgjike të kohës e deri tek ornamentet e ndryshme të enëve të qeramikës të cilat të ftojnë për një mëny të begat artistike.
Prizreni në vitet e 70-ta, artit shqiptar i dhuroi dy karikaturistë, të cilët në punimet tyre nënshkruheshin me dy pseudonime karakteristike: njëri si “Therrë Murrizi” e tjetri si “Lulja”. Ishin këta Ramadan Zaplluzha dhe Luljeta Kujtimi-Goranci, që trokitnin fuqishëm në botën e artit. Luljeta, duke folur me pietet për Ramadanin e ndjerë, tregon se si kishte filluar ta kultivoj artin e karikaturës.
“Në atë kohë isha e vetmja karikaturiste, fuqia shprehëse e karikaturës më mahniste, më dukej se vija fitonte fuqi vetëm në karikaturë, duke shpalosur karakteret e inidvidit”, pohon Lulja, derisa kujton që në ndërkohë edhe Lule Krasniqi kishte publikuar karikatura nëpër revistat tona të kohës dhe posaçërisht në revistën humoristike “Thumbi”.
Dy Lule sfidonin mentalitetin e kohës nëpërmjet artit të karikaturës. Karikaturat e saja, krahas edhe punimeve të tjera, në ekspozita kolektive ishin ekspozuar në Kosovë, Maqedoni, Vojvodinë , Shqipëri e gjetiu. Ndërkaq katër ekspozitat personale, Lulja në prag të 70 vjetorit të lindjes si dhe të 50 vjetorit të krijimtarisë së saj artistike, i kujton si katër ngjarje të veçanta të jetës artistike.
Qeramika, qelqi, letra, pëlhura janë materialet që piktorja Lulja, flet për strukturën, për vetitë dhe përshtashmërinë e tyre, derisa tregon se si i ngjyrosë me plot emocione. Mozaiqet, ornamentet dhe motivet janë të vjelura nga Prizreni, me kujdesin estetik.
Prizreni është motivi im i përjetshëm dhe nuk ka vepër art që e përfshinë të tërin, sa mendon që e ke krijuar një hark përfshirës tipik për të, sa të hapen edhe dhjetra të tjerë me plot motive”, shprehet ajo duke u ndjerë krenare që Prizrenit historik, ka arritur t’i dhurojë shumë punime të saj, të cilat ia shtojnë bukurinë atij.
“Me vite punimet e mia kanë qenë të ekspozuara në Shtëpinë e Lidhjes së Prizrenit, ndjehem mirë që punimin tim të Mic Sokolit, ua kam dhuruar trashëgimtarëve të familjes së tij, me rastin e 125 vjetorit të Lidhjes”, pohon Lulja.
Artit të saj ia shton një përmasë të veçantë, ndjenja e saj mirënjohëse.
“Nuk ka personalitet që ka mbështet çështjen tonë kombëtare, që nuk i kam punuar ndonjë vepër artistike, që nga çifti Klinton, Clarkut, kryetarit Bajden, e deri tek piloti i parë i NATO-s që bombardoi Serbinë, etj”, thekson ajo.
Mirënjohja si art, apo arti si mirënjohje vijnë të bashkëdyzuara në krijimtarinë e zj.Lulja. Si kundërshpërblim, ajo na tregon dhjetra medalonësh falënderues, që kishte pranuar nga ata për punimet e saja. Shën Tereza, ishte motivi i saj i përhershëm.
“Nuk e di as vet, sa portrete të saja i kam punuar”, pohon ajo më zë të ultë, që kumbon si një lutje e qetë!
Portreti saj qëndron edhe në Selinë e Vatikanit.
“Është frymëzimi im, e ndjejë frymën e saj dhe dua ta zbatoj saherë që punojë më fëmijë me aftësi të kufizueme dhe të prekur nga Sindromi Down”, thekson ajo me modesti për punën e çmueshme që e bën falas, për bartjen e ndjenjës estetike të së bukurës tek fëmijët.
Arti i Godancit, shpesh ka komunikuar me lexuesit, nëpërmjet ilustrimeve të aq shumë revistave dhe librave, qofshin shkollor apo artistik. Një poezi e poetit të vrarë nga serbët Ymer Elshani, ishte përcjellë me një ilustrim të saj, sikundër që poezitë e poetit të ndjerë rom Kujtim Paçakut, ishin ilustruar gjithashtu me punimet e saja.
“Ilustrimet e tilla janë një provokim i veçantë për piktorin, sikur hyn në një botë të huaj artistike, por pastaj e sheh se je identifikuar aq shumë me të sa prodhon vepra të fuqishme sa fuqia shprehëse letrare”, shpjegon ajo punën e saj si ilustratore veprash.
Shija për estetizmin e saj, thotë se i buron nga nana e saj, kurse përkushtimi për punën, nga babai.
“Nana më njoftonte me veshjet tona popullore, me shoqen time të fëmijërisë, Edi Shukriun, në ditët e tregut në Prizren, shkonim nga një shitëse në tjetrën dhe i shikonim punimet e moçme, të qëndisurat në rrobet tona popullore”, kthehet në kohën e shkuar ajo, aty ku kishte filluar dashuria e saj edhe për modelimin dhe dizajnin.
Vajzat e saja Sivona dhe Albana kishin vazhduar punën e saj në modelim dhe dizajn, kurse Vlora iu kishte përkushtuar ekonomisë.
Ajo sot e asaj dite vuan pse nuk është bërë filigraniste, por motivet e filigranizmit i kishte transformuar në ornamentet e pasura të pasqyruara nëpër enë të rralla të qeramikës. Prizreni për të nuk ishte vetëm qytet historik, as vetëm kryeqyetet shpirtëror i shqiptarëve.
“Prizreni për mua është qytet art, artistikja në të pikon”, thekson ajo derisa ndjehet mirë që e ka bagatuar estetikën e tij, nëpërmjet shumë veprave.
Për Lulen, motivi i luleve mbizotëron nëpër punime. “Nuk është çudi shprehet ajo, janë të gjitha lule prizrenase, janë lule të fëmijërisë sime që janë kultivuar nëpër shtëpitë tona”, sqaron ajo kodin e fshehur krijues.
Laureatja e shpërblimit vjetor për kulturë në Prizren, dhe i shumë çmimeve dhe mirënjohjeve, kërkon që arti ta përçon ndjenjën e tolerances, përtej kufizimeve dhe urrejtjes.
“Arti duhet të provokon artistikisht, por nuk duhet të ngjallë urrejtje”, pohon ajo duke folur për kartikaturat e gazetës “Charlie Hebdo”. Ajo ndjente keqardhje që karikatura të ketë ngallë aq mllef. Sipas saj asnjë formë e artit nuk është krejtësisht realist, në çdo realizëm ka një tis magjik që e fuqizon veprën artistike.
Shumëçka ka mbetë peng në punën e saj 50 vjeçare. “Ende besoj që kam kohë që pesë motive të parealizueshme deri më sot, t’i realizoj”, pohon ajo.
Njërin prej tyre nuk e fsheh, synonte që portretin e nuses prizrenase, gjatë ceremonisë së zbukurimit me pika, ta përjetësoj në një pikturë. Pastaj heshtë pë një kohë! Mbase mendonte për Vrapuesen e Prizrenit, apo tek portreti i Bekim Fehmiut, ku ta dimë duhet ta presim ekspozitën e saj të pestë.
Akuarel, akuarel është fjala që e shqipton më së shpeshti gjatë bisedës, disi flet si për një gjuhë të saj ngjyrash dhe ka frikë se mos nuk po e kuptojmë që tonaliteti i ngjyrave për të është kryesori. “Jo të gjitha materialet janë të përshtatshme për akuarel, shpesh shkollat tona nuk i kushtojnë rëndësi punës praktike, por përvoja ime ka qenë mësuesja më e mirë për mua”, pohon ajo.
Degradimi i vlerave artistike në kohën tonë e zemëronte pa masë. “Artit i duhet promovimi i përhershëm, nuk kultivohen vlerat estetike ad hoc, tash u bë mirë që po kthehen disa Festivale, sikur ai i Karikatures në Ferizaj nga Shoqata “Hithi”’, komenton ajo.
Zbukurimi i vazove të ndjek në çdo kënd të banesës së saj, aty nuk kishte lule, por të punuara nga dora e zj.Lule ato vërtetë kundërmonin plot aromë artistike. / KultPlus.com
