Artizanati, pjesë e pandarë e trashëgimisë kulturore

Artizanati është një trashëgimi e çmuar që ka qenë pjesë e kulturave të ndryshme për mijëra vjet. Në zonën e Elbasanit kjo krijimtari është transmetuar brez pas brezi dhe praktikohet ende në ditët tona si pjesë e pandarë e trashëgimisë kulturore.

DRTK Korçë sjell shembullin e njërës prej artizaneve të qytetit të Elbasanit, Etlevës e cila realizon punime të ndryshme me grep, shtiza, qëndisje me makinë, punime me rruaza etj. Të gjitha këto punime ajo i bën duke ndërthur bukur motive dhe elemente tradicionale shqiptare nga më të larmishmet.

Artizania shprehet se pasioni dhe mjeshtëria për artizanatin janë një trashëgimi e çmuar nga nëna e saj, të cilën e ndjen për detyrë ta mbajë gjallë dhe ta përcjellë më tej./atsh/KultPlus.com

Ekspozitë e artizanatit të drugdhendjes në Korçë

Muzeu Kombëtar i Artit Mesjetar çeli ekspozitën me punime në gdhendje druri të një prej artizanëve më të njohur të Korçës.

Në punët e tij reflektohet folklori dhe tradita, ndërthurrur me pasionet. Kjo ekspozitë vjen në kuadër të projektit “Origjina dhe artizanati”, që ka për qëllim njohjen prej brezit të ri të trashëgimisë kulturore, si dhe përcjelljen ndër breza të punës së dorës e trashëgimisë popullore, në përgjithësi.

Të ftuar ishin fëmijë të moshave të ndryshme të cilët u njohën nga afër me punën e palodhur, dhe me mënyrat e trajtimit të gdhendjes së drurit.

Interes shfaqën dhe vizitorët e shumtë të cilët krahas ekspozitës së përhershme, ndoqën me dëshirë aktivitetin.

Drugdhendja është një nga traditat e hershme ndër shekuj, një punë e shkëlqyer dhe po aq e vështirë. E përhapur në të gjithë Shqipërinë, prej kohëve të lashta, me specifikat e çdo vendi, gdhendja e drurit ka zënë gjithmonë një vend tepër të rëndësishëm në jetesën e popullit tonë, duke nisur nga objektet e nevojshme, të përdorimit të përditshëm, deri tek objekte e zbukurimit.

Motive gjeometrike, floreale dhe zoomorfe, të gdhendura me mjeshtëri, do të jenë në fokusin e programit mbi trashëgiminë kulturore, traditën dhe artizanatin.

Ekspozitë e artizanatit të drugdhendjes në Korçë

Muzeu Kombëtar i Artit Mesjetar çeli ekspozitën me punime në gdhendje druri të një prej artizanëve më të njohur të Korçës.

Në punët e tij reflektohet folklori dhe tradita, ndërthurrur me pasionet. Kjo ekspozitë vjen në kuadër të projektit “Origjina dhe artizanati”, që ka për qëllim njohjen prej brezit të ri të trashëgimisë kulturore, si dhe përcjelljen ndër breza të punës së dorës e trashëgimisë popullore, në përgjithësi.

Të ftuar ishin fëmijë të moshave të ndryshme të cilët u njohën nga afër me punën e palodhur, dhe me mënyrat e trajtimit të gdhendjes së drurit.

Interes shfaqën dhe vizitorët e shumtë të cilët krahas ekspozitës së përhershme, ndoqën me dëshirë aktivitetin.

Drugdhendja është një nga traditat e hershme ndër shekuj, një punë e shkëlqyer dhe po aq e vështirë. E përhapur në të gjithë Shqipërinë, prej kohëve të lashta, me specifikat e çdo vendi, gdhendja e drurit ka zënë gjithmonë një vend tepër të rëndësishëm në jetesën e popullit tonë, duke nisur nga objektet e nevojshme, të përdorimit të përditshëm, deri tek objekte e zbukurimit.

Motive gjeometrike, floreale dhe zoomorfe, të gdhendura me mjeshtëri, do të jenë në fokusin e programit mbi trashëgiminë kulturore, traditën dhe artizanatin./atsh/KultPlus.com

“Artizanati sot”, ekspozitë me punime të artizaneve në Muzeun Etnografik të Elbasanit

Nga thellësitë e shekujve mbërrin deri sot talenti i punimeve artizanale të artizaneve të qarkut të Elbasanit, ku gratë mbajnë gjallë traditën e paraardhësve të tyre.

Në kuadër të promovimit të artizaneve të qarkut, në ambientet e Muzeut Etnografik Elbasan nga data 5 prill deri më 25 prill po organizohet “Artizanati Sot”, ku artizanet po shpalosin punimet e tyre, për të gjithë qytetarët elbasanas, por edhe turistët e shumtë që vizitojnë Elbasanin.

Në këtë promovim artizanet kanë sjellë përmes punimeve të tyre trashëgiminë kulturore  shqiptare.

Ato kanë shpalosur punimet e tyre në tezgjah, gdhendje druri, sapunë artizanalë, qëndisje në gjergjef, stoli, punime çantash me grep dhe çanta me rruaza, etj.

Me pasionin e tyre artizanet edhe një herë vënë në dukje se tradita e lashtë në Elbasan vazhdon të ruhet me fanatizëm nga njëri brez tek tjetri deri në ditët e sotme.

Artizanet që marrin pjesë në këtë aktivitet janë Hamide Filja, Brixhilda Çirraga, Shpresa Samurri, Josif Muça, Anisa Mëhalla, Edlira Kote, Nertila Allaj, Titi, Etleva Mata, Zana Hoxha, Motrat Koçollari, Etleva Ahmati, Bukurije Musai, etj.

Nga punimet në tezgjah dhe gdhendjet e mrekullueshme në dru, te sapunët artizanalë, çdo detaj rrëfen një histori./atsh/KultPlus.com

“Panairi i Artizanatit”, ekspzohen produkte të prodhuara mjeshtërisht nga artistë popullorë

Letër nga Durrësi

AKTIVITET KULTUROR MODEL

Këto ditë, në Bulevardin e Pishave, në plazhin e Golemit, u zhvillua një aktivitet kulturor jo i zakonshëm! Bulevardi mori pamjen e një “Çarshie të Vjetër” me plotë tezga të zbukuruara me ngjyra dhe motive nga trashëgimia jonë kulturore.

Rrjeti Shqiptar për Zhvillim Rural – ANRD, në bashkëpunim me Bashkinë e Kavajës e me mbështetje nga Enti i Kombeve të Bashkuara për Barazi Gjinore dhe Fuqizimin e Grave – UN WOMEN si dhe me mbështetje financiare nga Qeveria Suedeze, përmes Fondit të Objektivave të Zhvillimit të Qëndrueshëm të Kombeve të Bashkuara në Shqipëri, kishin organizuar PANAIRIN E ARTIZANATIT, në të cilin morën pjesë dhjetëra artizanë e artizane nga Durrësi, Tirana, Elbasani, Kavaja, Vau Dejës, Berati, Gjirokastra etj. Në një kënd ishte edhe tavolina e punës, e menduar si punëtori në natyrë për të gjithë ata të rinj e të reja që dëshironin të provojnë se si bëhet një punë dore nga artizanati. U ekspozuan lloj-lloj produkte të prodhuara mjeshtërisht nga artistë popullorë të këtyre trevave, si: kostume popullore, poçeri, punime tezgjahu, qëndisma, punë grepi e shtize, filigran e produkte të tjera.

Aktiviteti ishte një gjetje origjinale për të bashkuar në një vend shumë artizanë e artizane dhe për t’i ekspozuar punimet e tyre të dorës. Nga ana tjetër, eventi u organizua në vlugun e turistëve vendorë e të huaj dhe, ata që patën rastin ta vizitojnë këtë panair, thjesht u mrekulluan! Ky Panairi i Artizanatit pa dyshim që mund të merret si model i një eventi shumë domethënës, si për turistët ashtu edhe për prodhuesit e punimeve të dorës. Turistët mund të kthehen duke marrë me vete ndonjë punim me motive popullore, ndërsa artizanëve e artizaneve u shtohet besimi se ekonomia solide familjare mund të arrihet edhe përmes artizanatit.

Natyrisht, qëllimi i këtij eventi, mbi të gjitha, është që të nxirren në pah vlerat e trashëgimisë kulturore, të shtohet edhe më shumë dashuria për artizanatin dhe, mbi të gjitha, të sensibilizohen institucionet nacionale për një bashkëpunim sa më të ngushte me mjeshtrit e këtij arti popullor që të jenë sa më shumë pranë origjinales dhe, në këtë periudhë të globalizimit, tregut të përbashkët në industrinë kulturore, t’i qasemi me vlera burimore nga trashëgimia jonë kulturore.

Pa dyshim, ky event model duhet të kalojë në aktivitet tradicional dhe të lëvizë në të gjitha qendrat, duke i ftuar edhe artizanet dhe artizanët nga Kosova, si dhe nga viset e tjera etnike. Ky aktivitet jo vetëm që do të ishte i qëlluar në kohën e turistëve por, mbi të gjitha, do të ishte i dinjitetshëm edhe në pritje të mërgimtarëve tanë! Një mundësi e jashtëzakonshme për zhvillimin e artizanatit si një degë e industrisë kulturore!

Nëse institucionet qendrore dhe ato lokale nuk janë në gjendje që të organizojnë evente të tilla kulturore, të paktën mund t’i përkrahin dhe t’i motivojnë iniciativat e këtilla që mund të dalin nga shoqëria civile.
Në rastin konkret, Rrjeti Shqiptar për Zhvillim Rural – ANRD-ja ua bëri të qartë të gjitha institucioneve përkatëse shtetërore se, eventet e këtillë jo vetëm që janë të rëndësishëm, porse edhe të domosdoshëm të shtrihen përgjatë tërë periudhës së turizmit, madje cep më cep shteteve shqiptare si dhe në viseve tona etnike. Trashëgimia jonë kulturore e jashtëzakonshme duhet të dalë përtej “punëtorive”, madje përtej muzeve etnologjike. Në një event si Panairi i Artizanatit duhet që të kenë qasje edhe ata që për shkaqe të ndryshme nuk kanë qenë në vendlindje apo nuk kanë pasur mundësi ta vizitojnë Panairin. Kjo mund të bëhet duke e organizuar vit për vit Panairi të jetë edhe online dhe, përmes katalogëve elektronikë të kenë mundësinë e porositjes të prodhimeve artizanale që mund t’iu pëlqejnë shqiptarëve anekënd botës. /HEJZA/ KultPlus.com

Qendra e Traditës Moderne Shqiptare, kontribuon në fuqizimin e gruas përmes artizanatit

Më shumë se 100 gra nga Kukësi janë bërë pjesë e Qendrës së Traditës Moderne Shqiptare.

Të gjitha këto gra, kanë shkathtësi të shkëlqyera në punë dore, që i kanë trashëguar nga nënat dhe gjyshet e tyre, ndërsa sot, pasionin e tyre kanë arritur ta modernizojnë dhe ta materializojnë përmes qendrës MATH.Qendra ka angazhuar disa barinj nga Malësia e Kukësit, përmes të cilëve siguron produktin e parë që më pas dërgohet në Qendër për t’u pastruar, tjerrë dhe ngjyrosur.

Kjo u ka mundësuar këtyre grave që pasionin e tyre ta shndërrojnë në punë të përditshme dhe të përfitojnë nga ky zanat.Produktet artizanale i shesin përmes Qendrës dhe së fundi edhe përmes faqes së internetit “katunar.al”.

I financuar nga Qeveria Gjermane dhe zbatuar nga GIZ, programi ProSEED mbështet Qendrën MATH, me qëllimin që të arrijë sa më shumë gra të papuna të Kukësit dhe në të njëjtën kohë, t’i fuqizojë ato përmes modernizimit të teknikave, produkteve dhe të zhvillojë aftësitë e tyre sipërmarrëse. /atsh/ KultPlus.com