Pak orë larg Spanjës, ky vend ka vlera të pakrahasueshme dhe pesë atraksione turistike mahnitëse, sipas një artikulli të botuar në revistën argjentinase “La Nacion”.
Për shumë turistë, udhëtimi në Evropë mbetet një ëndërr e shumëpritur, por një buxhet i pamjaftueshëm do të ishte pengesa kryesore.
Kur paguani për biletat, akomodimin, ushqimin dhe transportin në destinacionet tradicionale si Parisi, Roma apo Barcelona, ato mund të dekurajojnë vizitorët që duan të eksplorojnë kontinentin e vjetër.
Megjithatë, ekziston një destinacion që është vetëm pak orë larg me avion nga Spanja.
Akomodimi në apartamente private kushton vetëm 10 euro nata.
Përveç kësaj, gastronomia është e pasur dhe e aksesueshme për të gjitha buxhetet, pasi ofrohen hotele me mëngjesin duke nisur nga 20 euro.
Ndryshe nga kryeqytetet e tjera evropiane, akomodimi dhe transporti në Shqipëri ofrohen me çmime dukshëm më të ulëta, duke e bërë atë një destinacion ideal për ata që duan të kursejnë para gjatë udhëtimit të tyre.
Me një gamë të gjerë akomodimesh të përballueshme në platforma të tilla si, “Booking” dhe “Airbnb”, vizitorët mund të gjejnë opsione që i përshtaten nevojave dhe buxhetit të tyre.
Për të lëvizur në këtë vend, marrja me qira e një makine është thelbësore, me tarifa që nuk i kalojnë 25 euro në ditë.
Gjithashtu, ekzistojnë platforma që ofrojnë një sërë opsionesh kur merrni me qira një automjet në Shqipëri.
Shqipëria ka një natyrë të egër, një frymë kulturore mes Lindjes dhe Perëndimit dhe 400 kilometra ujëra blu transparente në detet Jon dhe Adriatik.
Pesë atraksionet turistike më të bukura janë:
Riviera Shqiptare: Me plazhet e saj të pastra kristal dhe qytetet piktoreske bregdetare, Riviera Shqiptare është një parajsë për adhuruesit e diellit dhe plazhit.
Gjirokastra dhe Berati: Këto dy qytete janë vende të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, të njohura për arkitekturën e tyre osmane të ruajtur mirë dhe kështjellat mbresëlënëse.
Liqeni i Ohrit: Liqeni i Ohrit është një nga liqenet më të vjetër dhe më të thellë në Evropë, i famshëm për bukurinë e tij natyrore dhe biodiversitetin e pasur.
Kryeqyteti, Tirana: Një qytet vazhdimisht në zhvillim, Tirana ofron një ndërthurje unike të historisë, artit urban, gastronomisë dhe jetës së natës.
Parku Kombëtar i Thethit – Ideal për adhuruesit e ecjes dhe natyrës, ky park kombëtar ofron peizazhe mahnitëse, ujëvara dhe fshatra piktoreskë malorë. /atsh/ KultPlus.com
Peizazhet e egra e të rrëmujshme të Shqipërisë u izoluan nga bota gjatë një epoke 46-vjeçare komuniste, kur ata që udhëtonin drejt Korfuzit mund të shihnin vetëm brigjet e saj të errëta dhe të habiteshin, shkruan Camilla Bell-Davies në një artikull për “The Financial Times”.
Kohët kanë ndryshuar, aktori amerikan Leonardo DiCaprio tani është një avokat për ruajtjen e natyrës së Shqipërisë dhe një investim thelbësor nga kompania amerikane “Patagonia” ka nisur për mbrojtjen e Vjosës, lumi i fundit i egër i Evropës.
Ryan Gellert, CEO i “Patagonias” e përqafoi kauzën pasi vizitoi bregun e lumit Vjosa shtatë vjet më parë.
Përpjekjet për mbrojtjen e Vjosës vijnë në një moment kyç.
Vija bregdetare e Adriatikut të Shqipërisë ishte një vendpushim kryesor këtë verë, pasi udhëtarët erdhën në kërkim të pikave të pazbuluara dhe çmimeve të përballueshme.
Përballë këtij bumi të pashmangshëm të vizitorëve, shumë pyesin se si ruhet nje destinacion i egër që tërhoqi një numër në rritje turistësh.
Për ta gjetur atë, drejtohuni thellë në brendësi të Shqipërisë, ku fermerët e kthyer në pronarë bujtinash po praktikojnë një formë turizmi të ngadaltë rural që ruan traditat agrare dhe mikpritjen shpirtërore të Shqipërisë, të ngjashme me fermat e agroturizmit në Itali.
Mes tyre është ”Albaniku”, një butik agroturizëm i zhytur mes pyjeve dhe maleve të luginës së Deshnicës të Vjosës.
Elona Bejo, e cila drejton ecjet përgjatë shtigjeve të Vjosës, mbledh barëra medicinale dhe eksploron faltoret e bektashinjve.
Ndërsa përvoja e Albanikut, ajo është përqendruar në traditë dhe trajtimet moderne si yoga dhe kuzhina vegjetariane.
Vazhdimësia e praktikës së qëndrueshme ka qenë relativisht e pandërprerë këtu në Shqipëri, e lënë mënjanë vetëm për pak kohë, në mesin e viteve 1990 gjatë tranzicionit kaotik.
Bejo shpjegon se shumë vendas përdorin njohuritë e prindërve të tyre pa pasur nevojë të gërmojnë shumë prapa në histori.
Ajo shpreson që vizitorët të mund të nxjerrin njohuri nga kjo ekzistencë e vetë-mjaftueshme.
“Elektriciste, infermiere, agronome, veterinere, kuzhiniere, shpikëse, marangoze… Unë jam pak nga të gjitha këto profesione dhe shumë të tjera”, tha ajo.
Në veri dallohen Bjeshkët e Nemuna, një emër i parezistueshëm për aventurierët.
Kullat e tyre të errëta shkëmbore dhe luginat e thella të lumenjve u sigurojnë mbrojtje klaneve vendase të Malësisë që u organizuan në bazë të një kodi të lashtë, Kanunit të Lekë Dukagjinit.
Ndërkohë që ligjet e Kanunit për gjakmarrjen janë ulur kryesisht, theksi i tij në nderimin e vizitorëve vazhdon.
“Shtëpia e shqiptarit është e Zotit dhe e mikut” kumbon gjithandej në agroturizmin e drejtuar nga familjet në luginën e Valbonës.
Të aksesueshme përgjatë shtegut të Majave të Ballkanit, një udhëtim epik i një alpinisti bazuar në shtigjet e vjetra të barinjve, këto bujtina mbeten kryesisht të palidhura me rrugë.
Stani i Arif Kadris, në malin e Gjarpërit, bujtina ”Bashkimi” në luginën e thellë të Dobërdolit dhe banesa e Bashkim Trezhnjeva në fshatin Sylbicë, janë të thjeshta, por të rrethuara nga bukuria.
Udhëtimet mes tyre, pesë deri në tetë orë në ditë, ofrojnë pamje të pafundme malore dhe lumin e bruztë të Valbonës poshtë.
Arinjtë, ujqërit dhe rrëqebulli enden nëpër pyje.
Një fermer vendas i bujtinës nuk e priti mirë rrugën e asfaltuar që u ndërtua pothuajse në të gjithë luginën e Valbonës, duke arritur deri te dera e tij.
Më parë, të ftuarit qëndronin me të për një javë në natyrë.
“Tani ata ndalojnë vetëm për një kafe të shpejtë në rrugën e tyre”, tha ai.
Neomalsore është e arritshme nëpërmjet një shëtitjeje me varkë 70-minutëshe përmes kanionit marramendës të Liqenit të Komanit.
Fisi Molla është veçanërisht legjendar për pritjen këtu, për breza me radhë ata u kanë shërbyer udhëtarëve kalimtarë ushqim dhe verë të mirë, dhe i kanë përcjellë me traget përtej liqenit, duke nderuar gjithmonë Kanunin.
Neomalsore, që do të thotë “malësor i ri”, tregon se gjithçka prodhohet në vend me zero mbetje.
Marjana Koçeku, vajza më e vogël, e cila studioi jashtë vendit përpara se të kthehej për të drejtuar bujtinën me familjen e saj, e konsideron durimin “një fjalë të re”.
“Është një koncept i rrënjosur tashmë në gjakun tonë, nga të jetuarit në vende të izoluara, nga skamja dhe durimi”, tha ajo.
Këtu, ushqimi sezonal shijohet nën dritën e qirinjve në sofra, peshk i pjekur në flakë, supë me hithra, bukë misri me arra dhe djathë deleje të kripur, të shërbyer me perime turshi, kos, fruta dhe mjaltë.
“Njerëzit vijnë këtu për t’u shkëputur nga përditshmëria”, tha Koçeku.
Por, në stinët më të ftohta, në pranverë dhe shtator, familjet të ngrohin me raki dhe çaj mali pranë një vatre të ndezur.
Mysafirët mund të futen në skaf dhe të peshkojnë, ose të notojnë në liqenin e kaltër,, i ndjekur nga një banjë në malësi, ujë i ngrohur në flakë, flokë të larë me hi për shkëlqim natyral.
Natën, yjet ”këndojnë” në errësirë, të patrazuar nga drita artificiale.
Këto vendstrehime janë ambiente të të jetuarit sezonal.
Por Koçeku, Bejo dhe të afërmit e tyre kujtojnë stigmën me të cilën u përballën malësorët gjatë viteve 2000, kur të rinjtë shqiptarë lakmonin prosperitetin urban.
“Njerëzit në qytete na quanin injorantë dhe thoshin se jetonim në shpella. Të rinjtë nuk mund të shihnin të ardhme këtu, kështu që u nisën për në Londër”, tha ajo.
“Tani dua t’u tregoj atyre se ju mund të studioni në universitet, të udhëtoni nëpër botë dhe të ktheheni përsëri në rrënjët tuaja”, tha Koçeku.
Një nënprodukt i izolimit të këtyre agroturizmit është se pronarët janë aktivë në media sociale.
Përdorimi i platformës për të përkrahur një mënyrë jetese më të thjeshtë është diçka që asaj i duket argëtuese.
“Kush do ta kishte menduar se në më pak se 100 vjet ne do të kalonim nga transportimi i klaneve nëpër liqen në pritjen e udhëtarëve nga e gjithë bota dhe postimin e zonës online”, tha ajo.
“Kanë kaluar shekuj të tërë para syve tanë, ndryshimi ka qenë kaq e shpejtë”, shtoi ajo.
Tre aventura të tjera shqiptare
”Mrizi i Zanave”, Lezhë
Kur shefi i kuzhinës Altin Prenga u kthye në Shqipëri nga Italia, ai riimagjinoi një shtëpi ferme të rrënuar në majë të kodrës në një restorant dhe fermë me dhoma prej guri dhe xhami.
Ushqimet janë të kushtueshme dhe stafi është jashtëzakonisht i gëzuar.
Ambientet e brendshme të kujtojnë shtëpizat malore zvicerane, me qilima lëkure deleje dhe aromat e lisit dhe sherebelës.
”Les Villas”, Qeparo
Midis hoteleve të larta komuniste në jug të Durrësit dhe Sarandës gjenden xhevahire të paprekura bregdetare, të arritshme nëpërmjet rrugëve të pjerrëta malore që përqafojnë Adriatikun.
Pas komunizmit, shumica e fshatarëve të Qeparoit u larguan në Itali, por njerëzit po kthehen për t’i kthyer shtëpitë e tyre në hotele dhe vila.
E dallueshme është ”Les Villas” de Qeparo për pishinën e saj të vogël dhe pamjet e saj nga deti.
Hotel ”Tradita”, Shkodër
Prekja e turizmit mezi ndihet në liqenin e Shkodrës në veri të Shqipërisë, me përjashtim të restorantit të çuditshëm të vendosur përgjatë bregut të mbushur varka peshkimi.
Në Balani ose Syri i Sheganit, peshkatarët e shndërrojnë krapin e thjeshtë të liqenit në një kënaqësi kulinarie, duke e zier atë me një salcë kumbulle të thatë dhe domate.
Qëndroni në qytetin e vjetër të Shkodrës, ku ndërthuret arkitektura veneciane dhe osmane.
Hoteli elegant ”Tradita” organizon festa në restorant gjatë fundjavave.
Pak raki do t’ju ndihmonte të ndiqnit ritmin ballkanik, ndërsa kamarierët thurin me mjeshtëri pjatat e shkëlqyera me djath dhe perime. /atsh/KultPlus.com
Pasi popullsia globale arriti në 8 miliardë më 15 nëntor 2022, janë bërë parashikime të ndryshme se kur do të arrijë kulmin numri i njerëzve në Tokë. Studimet ndryshojnë, me disa që sugjerojnë se popullsia e botës do të arrijë 8.8 miliardë njerëz nga mesi i këtij shekulli, përpara se të nisë të bjerë.
Parashikime të tjera, si ato të OKB, vlerësojnë se popullsia e botës mund të arrijë më shumë se 10 miliardë deri në vitet 2080. Në çdo rast, rritja e konsiderueshme e popullsisë ka çuar në mbipopullim të konsiderueshëm në disa nga qytetet më të mëdha të botës, duke shkaktuar shqetësime madhore në lidhje me ndotjen dhe mbipopullimin. Ja cilat janë 10 qytetet më të populluara në botë, dhe si është të jetosh në to.
10. Osaka, Japoni: 19.2 milionë njerëz
Historikisht e rëndësishme si një qendër e tregtisë dhe industrisë, Osaka është ende një qendër financiare shtëpia e shumë kompanive të mëdha japoneze. Ajo është e famshme për kulturën e saj ushqimore dhe arkitekturën moderne, duke qenë shumë popullore për turistët.
Falë një sistemi të mirë të transportit publik, metroja arrin të transportojë mbi 900 milionë pasagjerë në vit. Por ashtu si me çdo mega–qytet modern, trafiku mbetet një problem i madh për shkak të mbipopullimit. Problem është edhe strehimi.
9. Pekin, Kinë: 19.4 milionë njerëz
Qyteti i dytë më i madh i Kinës, është një nga më të vjetrit në botë. Këtu ndodhen shumica ebizneseve më të mëdha të vendit. Pekini ka aktualisht numrin më të madh të miliarderëve në botë. Por për shkak të ndotjes industriale, stuhive të shpeshta të rërës dhe gazrave të makinave, shumë banorëve u thuhet shpesh të qëndrojnë brenda për të shmangur rreziqet e mundshme shëndetësore.
8. Mumbai, Indi: 20.1 milionë njerëz
I ndërtuar mbi 7 ishuj, Mumbai është një qytet historik, plot me kulturë dhe art. Këtu ndodhet qendra e industrisë së filmit indian (Bollywood). Po ashtu është kryeqyteti tregtar dhe financiar i Indisë. Dhe po këtu e kanë selinë shumica e kompanive më të mëdha, gjë që ka sjellë një fluks të madh njerëzish që vijnë nga zonat rurale.
Problemet kryesore janë higjiena e dobët dhe strehimi me cilësi të ulët. Mumbai ka rrugët më të mbingarkuara në botë, kryesisht për shkak të mungesës së infrastrukturës dhe një sistemi transporti publik që nuk është në gjendje të përballojë fluksin.
7. Dhaka, Bangladesh: 20.2 milionë njerëz
Kryeqyteti i Bangladeshit po rritet me një ritëm të shpejtë, i nxitur nga një industri botuese elulëzuar. Po ky qytet historik është qendra e kulturës bengaleze. Këtu organizohen festivale të panumërta të artit dhe ceremoni fetare gjatë gjithë vitit. Po për shkak të pozicionit të saj në deltën e Gangut, Dhaka është e prirur ndaj përmbytjeve të shpeshta gjatë sezonit të musonit dhe cikloneve.
6. Kajro, Egjipt: 20.4 milionë njerëz
Përveç arkitekturës së famshme historike, Kajro njihet si shtëpia e njërës prej mrekullive të lashta të botës; kompleksit të piramidave të Gizës së lashtë. Këtu banon 11 për qind të popullsisë së vendit. Aktualisht është në plan një projekt që do të ndihmojë në lehtësimin e problemeve të rëndësishme të trafikut.
5. Mexico City, Meksikë: 21.6 milionë njerëz
Ndodhet në pllajën e njohur si Lugina e Meksikës, 2240 m mbi nivelin e detit dhe është kryeqyteti më i vjetër në Amerikë. Zhvillimi i këtij metropoli është i jashtëzakonshëm. Në vitin 1900, popullsia e tij ishte vetëm 500.000 banorë. Por për shkak të një numri të madh njerëzish që erdhën nga zonat rurale në kërkim të punës, ky numër u rrit në 9 milionë deri në vitet 1970.
Për shkak të mungesës së banesave, ky fluks detyroi një numër të madh njerëzish të ngrinin banesa pa leje. Sot Mexico City është tani një qendër e madhe biznesi dhe një atraksion turistik popullor, plot me muzeume dhe me vende të këndshme për të ngrënë.
4. São Paulo, Brazil: 21.8 milionë njerëz
Është një qytet i kontrasteve të mëdha. Varfëri ekstreme përballë një pasurie të madhe. Rrokaqiejt e mëdhenj të zonës financiare ngrihen mbi lagjet e varfra të qytetit, të njohura si favela. Problem i madh është furnizimi me ujë të pijshëm. Gjithsesi vitet e fundit ka pësuar një rënie të kriminalitetit, ndërsa është përmirësuar cilësia e ajrit.
3. Shanghai, Kinë: 26.3 milionë njerëz
Shumë vite më parë, ishte qenë një fshat i vogël peshkatarësh. Por falë vendndodhjes së tij pranë grykëderdhjes jugore të lumit Jance, u bë dalëngadalë qyteti më i madh në Kinë, dhe një nga më të mëdhenjtë në botë. Aty ndodhen disa qendra tregtare të mëdha moderne, por edhe restorante që ofrojnë ushqimin tradicional kinez.
2. Delhi, Indi: 29.3 milionë njerëz
Vetë qyteti ka ekzistuar prej më shumë se 2000 vjetësh, gjë që shkakton grupin e vet të problemeve. Infrastruktura është e vjetruar, edhe pse kohët e fundit ka pasur shumë projekte të ndërtimit të rrugëve, që kanë ndihmuar në lehtësimin e trafikut. Problem madhor ështëndotja nga rrugët dhe industria, por edhe standardi i dobët i banesave, ku jeton 50 për qind e popullsisë.
1. Tokio, Japoni: 37.4 milionë njerëz
Metropoli i Tokios shtrihet në një sipërfaqe prej vetëm 13.452 km2, me një dendësi 2.642 njerëz në çdo km2. Kjo paraqet probleme për banorët e saj për sa i përket hapësirës së jetesës dhe udhëtimit. Mungesa e banesave të lira është një problem akut. Ndaj apartamentet e vogla me sipërfaqe vetëm 9 m2 po bëhen gjithnjë e më të preferuara në mesin e banorëve të rinj, qëpërpiqen të vendosen me banim pranë qendrës së qytetit për punë.
Edhe shëtitja nëpër qytet është gjithashtu shumë problematike. Rrugët shpesh janë të tejmbushura. Edhe transporti publik është gjithashtu shpesh i mbipopulluar dhe i shtrenjtë, megjithëse është pothuajse gjithmonë në orar. / “Science Focus” – Bota.al/KultPlus.com
