Sapo është ndarë çmimi ‘Nobel’ për Letërsi për vitin 2022. Këtë vit çmimi shkoi për shkrimtaren franceze, Annie Ernaux, shkruan KultPlus.
Annie Ernaux është një shkrimtare dhe profesoreshë franceze e letërsisë. Vepra e saj letrare, kryesisht autobiografike, mban lidhje të ngushta me sociologjinë. Ernaux u nderua me Çmimin Nobel 2022 në Letërsi “për guximin dhe mprehtësinë klinike me të cilën ajo zbulon rrënjët, largimet dhe kufizimet kolektive të kujtesës personale”.
Letërsia e saj shpesh është kthyer në film. Deri më tani katër filma janë realizuar duke u bazuar në librat e Annie.
Por ajo çka na tërhoqi vëmendjen është “Happening”, një film triler dramatik francez i vitit 2021 me regji nga Audrey Diwan, skenar i Diwan dhe Marcia Romano, por i bazuar në romanin e vitit 2000 me të njëjtin emër nga Annie Ernaux.
Në film luajnë Anamaria Vartolomei dhe aktorja shqiptare Luàna Bajrami.
Kjo nuk është hera e parë që Luana bëhet pjesë e kinematografisë botërore.
Luana Bajrami kishte rolin kryesor edhe në filmin e regjisores franceze Audrey Diwan, e që i përket viteve 1960 me titull “L’Evenement” (“Po Ndodh”), film ky që fitoi ‘Luanin e Artë’ në Festivalin e 78-të Ndërkombëtar të Filmit në Venecia.
Ndërsa vitin e kaluar, Luana ishte një ndër emrat më të përfolur në kinematografinë shqiptare pas suksesit me filmin “Luaneshat e Kodrës”.
Ky film, në të cilin tre gra të reja dhe shpirtmadhe vendosin t’i shpëtojnë jetës së tyre të përditshme dhe të formojnë një bandë, u shfaq premierë në Festivalin e Filmit në Kanë.
Përpos premierës në Kanë, “Luaneshat e Kodrës”, ka triumfuar edhe në disa festivale të tjera ndërkombëtare, përfshirë Festivalin e Filmit Calgary, Fesivatlin e filmit “Raindance”. / KultPlus.com
Drama e abortit e regjisores franceze Audrey Diwan, e që i përket viteve 1960 me titull “L’Evenement” (“Po Ndodh”), fitoi ‘Luanin e Artë’ në Festivalin e 78-të Ndërkombëtar të Filmit në Venecia, e në rolet kryesore të tij janë aktoret: Anamaria Vartolomei, Kacey Mottet Klein dhe Luàna Bajrami, shkruan KultPlus.
Regjisorja franceze Audrey Diwan mbërriti dhe goditi audiencën me një imazh të paharrueshëm, shumë më tepër se çdo qilim i kuq: në ekran u pa një abort. E gjatë, e dhimbshme, e tmerrshme. Pa elipsë, si në jetë, sekuencat e së cilës u skaliten në kujtesën e audincës.
“Kinemaja është një mjet për të transmetuar emocione. Ne nuk donim të dramatizonim situatat, ne po kërkonim një mishërim të së vërtetës, të të gjallëve”, tha regjisorja Diwan për shtypin.
Historia, në fund të fundit, ndodhi: krijuesi me origjinë libaneze përshtat romanin me të njëjtin emër nga autorja Annie Ernaux, ku shkrimtarja rrëfen betejën e saj për të ndërprerë një shtatzëni në Francë në vitin 1963. Domethënë, kur ajo ishte vetëm 23 vjeç, ligji e ndaloi atë dhe vetëm të shprehte qëllimin e saj me zë të lartë ishte skandaloze. Prandaj, protagonistja e filmit merret me paralajmërimet, refuzimin e miqve të saj dhe madje edhe të një mjeku i cili, në vend që ta ndihmojë, i injekton asaj një ilaç për të forcuar embrionin.
Aktorja e re dhe e jashtëzakonshme, Anamaria Vartolomei rrëfeu se as nuk e dinte që abortet klandestine dikur ekzistonin në vendin e saj. Edhe pse problemi mbetet në shumë shtete dhe madje edhe në Evropën e vjetër ndonjëherë përparon ngadalë.
Ose edhe të bëni hapa mbrapa, si shtrëngimi i ligjit në Poloni. 69% e gjinekologëve italianë janë kundërshtues të ndërgjegjes, sipas të dhënave të 2018 nga Ministria e Shëndetësisë.
Dhe programi ‘Saved’ zbuloi se në Murcia është e pamundur të ndërpresësh një shtatzëni vullnetarisht në një qendër publike. Shembuj të vërtetë, në shekullin XXI. Ashtu si shprehja “bar falas për të abortuar”, e dëgjuar vitet e fundit në politikën kombëtare. Prandaj një film si ‘Event’, i cili do të mbërrijë në Spanjë në muajin mars, duket më shumë se në kohën e duhur. Ndoshta edhe e nevojshme.
Filmi ka një fillim jo bindës. Disa dialogë dhe situata rëndojnë ndjenjën e realizmit. Ndërsa numërimi mbrapsht përparon, filmi shënon javët e pashmangshme të shtatzënisë që kalojnë. Megjithatë, ankthi i gruas së re është ngjitëse dhe përfundon duke kapur zorrët e shikuesit.
Regjisorja Diwan gjithashtu theksoi rëndësinë e përfaqësimit të ndryshimeve fizike të gruas së re dhe, në të njëjtën kohë, të një qasjeje intime, të fokusuar në filmimin mbi të gjitha “lëvizjet e kokës dhe të syve” të personazheve.
Dhe një aktore tjetër, Anna Mouglalis, e cila luan gruan e vetme të gatshme për të ndihmuar, tha: Karakteri im është një haraç për ato gra që luftuan për të drejtat e abortit. Është e vështirë të tregosh këto histori, edhe në vendet ku është e ligjshme. Ne duhet të vazhdojmë të flasim për të.
Filmi i Diwan për një studente franceze të kolegjit që e gjen veten me një shtatzëni të padëshiruar ishte zgjedhja unanime nga juria prestigjioze që përfshinte fituesit e fundit të Oskarit Bong Joon Ho dhe Chloé Zhao. / KultPlus.com
Filmi më i mirë u shpall vepra e regjisores franceze Audrey Diwan “L’évènement”, film ky i bazuar në romanin e vitit 2000 me të njëjtin emër nga autorja franceze Annie Ernaux, shkruan KultPlus.
Çmimi “Luani i Artë” në Festivalin e 78-të Ndërkombëtar të Filmit të Venecias iu dha regjisores franceze Audrey Diwan për filmin “L’évènement”, me skenar nga Diwan dhe Marcia Romano.
Filmi i Diwan për një student francez të kolegjit që e gjen veten me një shtatzëni të padëshiruar ishte zgjedhja unanime nga juria prestigjioze që përfshinte fituesit e fundit të Oskarit Bong Joon Ho dhe Chloé Zhao.
Konkursi këtë vit ishte mjaft i fortë, duke përfshirë filma të mirëpritur si “Fuqia e Qenit” e Jane Campion, “Nënat Paralele” të Pedro Almodóvar, “Vajza e Humbur” e Maggie Gyllenhaal dhe “Dora e Zotit”. Njëzet e një filma po konkurronin për çmimin, i cili është bërë një tregues i hershëm premtues i perspektivave të një filmi në Oscar.
“E bëra këtë film me zemërim. Unë gjithashtu e bëra filmin me dëshirë. E bëra me barkun, zorrët, zemrën, kokën, ” tha regjisorja Diwan .
“Unë doja që “L’évènement”, të ishte një përvojë.”
Diwan është gruaja e gjashtë që ka xhiruar një film fitues të ‘Luanit të Artë’. Të tjerët përfshijnë: Chloé Zhao (“Nomadland”), Margarethe Von Trotta (“Marianne & Juliane”), Agnès Varda (“Vagabond”), Mira Nair (“Dasma e Musoneve”) dhe Sofia Coppola (“Diku”).
Me shpalljen e veprës më të mirë dhe ndarjen e çmimeve, sot ka përfunduar Festivali i 78-të i filmit në Venecia të Italisë.
Jane Campion
“Luani i Argjendtë” në kategorinë e regjisorit më të mirë i takoi regjisores nga Zelanda e Re, Jane Campion për filmin “The power of the dog”.
Regjisori italian, Paolo Sorrentino mori “Çmimin e Jurisë” për filmin “E stata la mano di Dio” të bazuar në një tragjedi formuese personale, ndërsa “Çmimi Special i Jurisë” shkoi për regjisorin italian, Michelangelo Frammartino për filmin “Il Buco”.
Paolo Sorrentino
Në kategorinë për aktorin më të mirë mashkull, çmimi i takoi aktorit filipinas, John Arcilla për rolin në “On the job: The missing 8”, ndërkohë që çmimi për aktoren më të mirë femër iu dha aktores spanjolle, Penelope Cruz për performancën e saj si nënë e re në filmin “Nënat paralele” të regjisorit Pedro Almodovar. Ajo falënderoi regjisorin dhe bashkëpunëtorin e saj të shpeshtë.
Penelope Cruz
“Më frymëzoni çdo ditë me kërkimin tuaj për të vërtetën”, ka thënë Cruz.
“Ju keni krijuar përsëri magji dhe unë nuk mund të jem më mirënjohëse ose krenare që jam pjesë e saj,” vazhdoi ajo. “Të adhuroj.”
Maggie Gyllenhaal
Maggie Gyllenhaal fitoi skenarin më të mirë për përshtatjen e romanit të autores Elena Ferrante të vitit 2008, të titulluar “Vajza e Humbur”, i cili është edhe skenari dhe filmi i saj i parë si regjisore.
“Nuk mund t’ju them se sa e emocionuar jam që jam këtu,” tha Gyllenhaal.
“Unë u martova në Itali, në Pulia. Mora vesh se isha shtatzënë me vajzën time të dytë në Itali. Dhe vërtet jeta ime si regjisore dhe shkrimtare dhe filmi im lindi këtu në këtë teatër. ”
Gyllenhaal tha se filmi i saj është “Italian në eshtrat e tij” edhe pse është xhiruar në Greqi dhe në gjuhën angleze.
“Në një mënyrë si gra ne kemi lindur në një marrëveshje për të heshtur dhe Ferrante e prishi atë marrëveshje,” tha Gyllenhaal. “Unë kisha të njëjtën ndjenjë kur pashë “The Piano” kur isha në shkollë të mesme.”
Ceremonia e ndarjes së çmimeve përfundon festivalin e parë të madh të filmit të sezonit të vjeshtës, i cili deri më tani është shfaqur si një sukses i jashtëzakonshëm, pavarësisht variantit delta. Protokollet e sigurisë COVID ishin të rrepta.
Por Venecia gjithashtu riktheu me sukses magjepsjen në një qilim të kuq që mund të ketë qenë më pak i mbushur me njerëz se zakonisht, por i kompensuar në momentet virale.
Festivali i Filmit në Venecia, është një festival filmi ndërkombëtar dhe njëherësh më i vjetri në botë. Festivali i parë u mbajt në vitin 1932 në kuadër të Bienales së Venecias.
Që nga viti 1934, mbahet çdo vit në fund të gushtit dhe në fillim të shtatorit në vendin historik Palazzo del Cinema në Lungomare Marconi, në ishullin Lido të Venecias. Festivali nuk është mbajtur midis viteve 1943 dhe 1945, pastaj në vitin 1973 dhe në vitet 1977-1978./ KultPlus.com
