Një dramë e Netflix, ngjarja e të cilit është bazuar në një protestë kundër luftës së Vietnamit, që eskaloi në një përplasje të dhunshme me Sigurimin Nacional. Me një kastë të shkëlqyer aktorësh si Mark Rylance, Joseph Gordon-Levitt, Michael Keaton, Eddie Redmayne dhe Sacha Baron Cohen.
Possessor
Tekno trilleri surreal i Brandon Cronenberg, mund të duket sikur i përngjan stilit të babait të tij David Cronenberg, mirëpo poashtu mund të tërheqësh paralele mes punës së regjisorëve Christofer Nolan dhe Charlie Kaufman, me më shumë therrje dhe nxjerrje sysh.
Summer of 85
Një prej regjisorëve më profilik francez François Ozon është kthyer në rrënjët e tij, ose më saktë në adoleshencë, në adaptimin e novelës së Aidan Chambers që trajton një historie dashurie homoseksuale mes dy adolentëve.
Over the Moon
Një nga animacionet e para të financuara nga Netflix dhe një nga të parët që janë bashkëpunim i produksionit amerikan dhe kinez. “Over the Moon” është bazuar në një legjendë kineze për përëndeshën e hënës Change dhe një vajzë të vogël që ndërton një raketë për të vizituar atë.
I Am Greta
Një prej dokumentarëve më të përfolur të momentit, për vajzën autiste që nisi një lëvizje globale prej protestave të saj në shkollë lidhur me ndryshimet klimatike deri ngritja e saj si aktiviste.
Rebecca
Një prej adaptimeve më të famshme të Rebecca, romancës gotike të shkruar nga nga Daphe du Maurier, një version i të cilës u përshtat nga Alfred Hitchcock me aktorë Laurence Olivier dhe Joan Fontaine.
On The Rocks
Filmi i ri i Sofia Coppola në të cilën ngjajshëm me “Lost in Translation”, ka si karakter kryesor Bill Murray, në rolin e një burri të vjetër që jep këshilla martesore një vajze të re.
Honest Thief
Ky film me personazh Liam Neeson, në zhanrin aksion mund të duket si një vazhdim i filmit Taken. Neeson luan Tom, një hajn në pension që premton të të kthejë fitimet e tij nëse i reduktohet dënimi me burg.
Eternal Beauty
Kjo dramë përcjellë historinë e Jane, një grua e re që vuan nga skizofrenia, nfamilja e saj toksike dhe një qytet që i shtjerron shpirtin, sado tenton të ecë përpara dhe të ketë lidhje normale. / KultPlus.com
Një vaksinë kundër koronavirusit, e cila është zhvilluar nga Universiteti i Oksfordit, duket se është e sigurt për përdorim dhe mund ta nxisë sistemin imunitar të njeriut për të reaguar.
Në testim ishin të përfshirë 1,077 persona, ku u dëshmua se vaksina e ka nxitur prodhimin e antitrupave dhe rruazave të bardha të gjakut, të cilat mund ta luftojnë virusin, shkruan BBC.
Këto rezultate janë shumë premtuese, por ende është shumë herët që të dihet nëse kjo është e mjaftueshme për të ofruar mbrojtje, prandaj disa testime më të mëdha janë në proces e sipër.
Bëhet e ditur se Britania e Madhe tashmë i ka porositur 100 milionë doza të kësaj vaksine.
Vaksina e quajtur ChAdOx1 nCoV-19 është duke u zhvilluar me një shpejtësi të pashembullt. Ajo përbëhet nga një virus i modifikuar gjenetikisht që e shkakton të ftohurën e zakonshme. /KultPlus.com
Së fundmi, kritikët e filmit të BBC Culture, Nicholas Barber dhe Caryn James, zgjodhin 10 nga filmat kryesorë të këtij viti, shkruan BBC. Secili film në vete përmban tema interesante, edhe pse në kohë pandemie, relaizimi i tyre është përfunduar me shumë sukses.
Da 5 Bloods
Filmi i fundit i Spike Lee është një epikë pasionante, kinetike, gjithëpërfshirëse, duke ndërthurur një dramë intensive me zgjuarsi. Ndërsa katër veteranë amerikanë me ngjyrë kthehen në Vietnam për të rikuperuar trupin e mikut të tyre të humbur, si dhe një arkë prej ari, Lee paraqet pamje të gjatë, historike të SHBA–së dhe racizmit. Da 5 Bloods është një nga më të mirët e Spike Lee, që do të thotë shumë.
The Personal History of David Copperfield (Historia personale e David Copperfield)
Një nga padrejtësitë më të këqija të kinemasë është se Historia personale e David Copperfield, i cili u rrëzua në Baftas këtë shkurt. Edhe sipas standardeve të shkrimtarit-regjisorit të saj, Armando Iannucci, ky film i gëzuar dhe pafundësisht inovativ është një arritje vezulluese që ngrit nivelin për shkrimtarët e tjerë, kur vie puna për adaptimin në skenarë të librave të Charles Dickens.
Never Rarely Sometimes Always (Kurrë, rrallë, nganjëherë, gjithmonë)
Kjo dramë e thellë qetësisht tregon historinë e 17-vjeçares, Autumn(Sidney Flanigan), shtatzënë në një qytet të vogël në Pensilvani, ku aborti është i kufizuar, pasi ajo dhe kushërira e saj fshehurazi marrin një autobus në qytetin e afërt në New York për të kryer abortin. Larg një filmi me mesazhe, filmi i shkrimtarit dhe regjisorit Eliza Hittman është një histori inteligjente, elokuente, për zgjedhjet, sekretet dhe vendimet e trishtuara, të dëshpëruara, që gratë e reja ndonjëherë i marrin për të shpëtuar të ardhmen e tyre. Kamera në heshtje kap trishtimin në fytyrën e Autumn, si dhe strukturën e mërzitshme të qytetit të saj dhe realitetin e ndritshëm, dërrmues të Nju-Jorkut.
The Hunt (Gjuetia)
Një triler komedi në lidhje me një bandë të liberalëve të privilegjuar (përfshirë Hilary Swank) që rrëmben disa persona të krahut të djathtë (përfshirë Betty Gilpin) dhe i gjuan për qejf, publikimi i filmit u shty vitin e kaluar pas dy gjuajtjeve masive në Amerikë, dhe ajo u dënua nga presidenti amerikan Donald Trump në Twitter. Por kur doli më në fund këtë pranverë, pak para mbylljes së kinemave, filmi i Craig Zobel dhe Damon Lindelof doli të ishte një udhëtim emocionues që ju bën të hamendësoni se kush është në anën e kujt dhe kush duhet vrarë.
Bacurau
Një nga filmat më të çuditshëm, më shpikës të vitit është kjo perlë e mprehtë braziliane, e vendosur në një fshat të varfër dhe të izoluar të quajtur Bacurau. Komuniteti i ngathët, duke përfshirë Sônia Braga si mjekun e saj shpesh të dehur, është i shtypur nga një politikan i korruptuar dhe i hutuar se pse Bacurau është zhdukur papritmas nga çdo hartë, e shtypur apo në internet. Kur fshati pushtohet nga mercenarë, filmi shndërrohet në një homazh të përgjakur për perëndimorët. Ju mund të analizoni nëntekstin e filmit në lidhje me politikën braziliane ose thjesht të shijoni guximin e tij tërheqës, zhanër-lakues. Regjisorët Kleber Mendonça Filho dhe Juliano Dornelles fituan çmimin e jurisë në Kanë vitin e kaluar.
The Assistant (Asistentja)
Drama e mprehtë, e kontrolluar fort nga Kitty Green është vendosur në zyrat e rrëmujshme të Nju Jorkut të një manjati grabitqar të filmit. E strukturuar si një ditë e zakonshme në jetë, Asistentja me Julia Garner si punonjëse me përvojë të paktë që mundohet nga para agimit deri pas muzgut, duke iu përgjigjur telefonave, duke shtypur skriptet, duke shpërndarë shishe me ujë dhe duke i rregulluar të gjitha provat e lidhjeve të shefit të saj. Një drejtor si famëkeqi Winstein -njëlloj mund të jetë antagonisti i filmit, por filmi sheh përtej një burri për t’u përqëndruar në një kulturë më të gjerë korporative të seksizmit, kondensimit dhe bashkëfajësimit të heshtur.Nuk ka fjalime të mëdha apo konfrontime shpërthyese, por ka tension përgjatë gjithë kohës ndërsa presim që asistentja të rebelohet kundër shefit të saj… ose të pranojmë që ajo do të vazhdojë të punojë për të, sidoqoftë.
Emma
A kishte nevojë bota për një tjetër skenar të përshtatur nga librat Jane Austen? Në të vërtetë jo, por ky version tërheqës, i gjallë është një shtesë shumë e mirëpritur. Regjisori Autumn de Wilde nuk e rikrijon zhanrin e periudhës; ajo mbështetet në tërheqjen e saj të rehatshme dhe të modës së vjetër. Ndërsa Ema, Anya Taylor-Joy kap zemrën dhe ngrohtësinë e heroinës së tronditur të Austen-it dhe Bill Nighy vjedh me lavdi çdo skenë si babai komik tepër protektiv i Emës.
The Vast of night (Pafundësia e natës)
A po na shikojnë alienët? A po fluturonin ata në qiellin e New Mexico në vitin 1950? Ky mister fantastiko shkencor i qytetit të vogël i shtron ato pyetje, por u përgjigjet atyre me aq shumë entuziazëm dhe origjinalitet saqë duken krejt të reja. Gjatë një mbrëmje, The Vast Of Night paraqet DJ-in e një radio lokale (Jake Horowitz) dhe një operator telefonik (Sierra McCormick) ndërsa ata hetojnë zhurmat e frikshme që po transmetohen nga diku afër. Filmi përfshin një komentim të mprehtë për margjinalizimin e grupeve të caktuara shoqërore, por është bravura e qartë teknike që e bën debutimin e Andrew Patterson shumë të këndshme. Ndërsa kamera paraqet të gjithë qytetin në kohë të gjata, të pandërprera dhe aktorët rrëmbehen përmes dialogut qesharak dhe idiosinkratik, ju e dini që po shihni shfaqjen e një talenti të ri jashtëzakonisht emocionues.
The Painter and the Thief (Piktori dhe hajduti)
Ky dokumentar i çuditshëm e bindës fillon kur Barbora Kysilkova, një artiste çeke në Oslo, ka dy piktura të vjedhura nga një galeri. Pasi hajduti, Karl Bertil-Nordland, është arrestuar, Barbora e kërkon atë dhe i kërkon të pikturojë portretin e tij. Ajo po përvetëson imazhin e tij ashtu si ai vodhi artin e saj, por ky është vetëm fillimi i një miqësie të vërtetë, nganjëherë pikante, pasi historia zgjerohet të përfshijë lidhjen e Barbora-s me të dashurin e saj dhe varësinë e drogës së Karl-it. Regjisori Benjamin Ree ndoqi subjektet e tij për vite me radhë për të krijuar këtë kronikë të pasur me shtresa, frymëzim, faj dhe rikrijimi.
True History of The Kelly Gang (Histori e vërtetë e Kelly Gang)
Biografia e Justin Kurzel nga Ned Kelly, burri famëkeq i Shekullit XIX, është vite dritë larg nga drama mesatare. Përshtatur nga romani i Peter Carey, ka një prekje nga punk-rock – një pamje tërheqëse e peizazheve të shkatërruara të Australisë në epokën koloniale, korrupsionit endemik, seksit dekadent dhe dhunës së përgjakshme. Vetë Kelly (George MacKay) mësohet të mbijetojë në këtë terren të egër nga nëna e tij brutale (Essie Davis), një bandit rrokullisës (Russell Crowe), një polic shfrytëzues (Charlie Hunnam) dhe një zyrtar anglez (Nicholas Hoult). Nën ndikimin e tyre, është pothuajse e pashmangshme që ai të bëhet udhëheqësi i një bande revolucionare. Kurzel dhe ekipi i tij e bëjnë Kelly-n më të egër dhe më të frikshme se kurrë, por edhe më simpatike. /Albinfo.ch / KultPlus.com
Neuroshkencëtarët në Britani thonë se reduktimi i kontaktit mes adoleshentëve dhe miqve të tyre gjatë pandemisë mund të ketë pasoja të dëmshme afatgjata.
Në një kohë të vështirë, zhvillimi i trurit, sjellja dhe shëndeti i tyre mendor mund të jetë në rrezik. Përdorimi i rrjeteve sociale mund të përbëjë disa efekte negative të distancës sociale. Ekspertët bëjnë thirrje që shkollat të rihapen për të rinjtë dhe të sigurohen sa më shpejt.
Adoleshenca e përcaktuar nga shkencëtarët midis moshës 10 dhe 24 vjeç është një fazë e çuditshme kur të rinjtë duan të kalojnë më shumë kohë me miqtë sesa familjen e tyre. E kombinuar me ndryshime të mëdha hormonale dhe biologjike, është një kohë kyçe për zhvillimin e trurit.
Është gjithashtu periudha kur ka më shumë gjasa të kenë probleme me shëndetin mendor.
“Por koha e koronavirusit ka ndikuar shumë në shëndetin e tyre mendor, pasi izolimi nuk funksionon për askënd” thotë Prof Sarah-Jayne Blakemore, nga departamenti i psikologjisë në Universitetin e Kembrixhit.
Psikologja thotë se për shkak të ndikimit të pandemisë Covid-19, shumë të rinj në të gjithë botën aktualisht kanë më pak mundësi për të bashkëvepruar ballë për ballë me bashkëmoshatarët dhe kjo është thelbësore për zhvillimin e tyre.
Artikullinnë revistën “Viewpoint”, i shkruar nga Amy Orben, studiuese në Kembrixh dhe Livia Tomova, nga Instituti i Teknologjisë në Masaçusets, bën thirrje që të bëhen më shumë hulumtime për të kuptuar efektet e “privimit social” tek adoleshentët.
Disa studime kanë treguar që përdorimi aktiv i mediave sociale, siç është mesazhet ose postimet direkte në profilin e një personi tjetër, rrit mirëqenien dhe ndihmon në mirëmbajtjen e marrëdhënieve personale. Sidoqoftë, është treguar që përdorimet pasive të rrjeteve sociale, ndikojnë negativisht në mirëqenien. /bbc/ KultPlus.com
Festivali i muzikës, “Glastonbury”, i cili e ka anuluar edicionin e sivjetmë për shkak të pandemisë së koronavirusit, do të nderohet me transmetimin e disa perfomancave klasike në kanalin BBC.
Festivali i famshëm sivjet do ta shënonte përvjetorin e 50-të të themelimit, por u detyrua të shtyhet për vitin 2021. Prandaj, televizioni BBC po planifikon t’i transmetojnë disa prej interpretimeve më legjendare që kanë zënë vend ndër vite në skenën e festivalit.
Ato to të shfaqen nga data 25 deri më 29 qershor, transmeton Koha.
Performancat e yjeve të tillë si: Adele, Beyoncé, David Bowie, “Coldplay” dhe Jay Z, do të shfaqen në tri episode speciale 90-minutëshe në kanalin “BBC Two”.
Lorna Clarke, teknike e regjisë në “BBC Pop”, citohet të ketë thënë: “Festivali ‘Glastonbury’ për dekada të tëra ka luajtur rol të rëndësishëm në kalendarin muzikor të BBC-së, falë krijimtarisë magjike të organizatorëve të kësaj ngjarjeje, Michael dhe Emily. Edhe pse këtë vit, fusha ku mbahet festivali nuk do të mund të mbushet nga mijëra adhurues të muzikës, BBC ka vendosur ta festojë këtë ngjarje me transmetimin katër ditorë të disa prej momenteve të ikonike të saj, përfshirë këtu edhe pamje nga arkivi i televizionit tonë. Qëllimi ynë është që t’i ofrojmë publikut pak shije të festivalit në shtëpitë e tyre.”
Edicioni i sivjetmë i festivalit “Glastonbury” do t’i përfshinte performancat e artistëve të famshëm të tillë si, Taylor Swift, Kendrick Lamar dhe Sir Paul McCartney. / KultPlus.com
BBC i ka dedikuar një artikull këngëve konkurruese në “Eurovision 2020”.
Ata e nisin
shkrimin me këngën konkurruese të Mbretërisë së Bashkuar këtë vit, që
përfaqësohet nga këngëtari James Newman.
31-vjeçari,
vëllai më i vogël i të cilit është nominuar në ngjarjen më të madhe vjetore të
ndarjes së çmimeve në Birtani, Brit Awards, John Newman, tashmë ka shkruar
këngë për emra të njohur si: Ed Sheeran, Jess Glynne, Calvin Harris dhe Little
Mix.
Ai mori një
çmim Brits dhe një nominim Grammy për punën e tij në këngën e “Rudimental
Waiting All Night”. Nga ana tjetër, ai bashkë-shkroi këngën garuese të Irlandës
në “Eurovision 2017”.
Në maj, James
Newman do të niset për në Roterdam si një artist i vetëm me këngën e tij të
titulluar “Breath My Last”. Është e shkurtër dhe e drejtpërdrejtë”, shkruan BBC referuar
këngës angleze që përfaqëson sivjet Mbretërinë e Bashkuar në “Eurovision.
BBC gjithashtu
nuk ka lënë pa komentuar edhe interpretimin e Arilenës, duke e quajtur si të
nevojshme prezencën e një balade të tillë në “Eurovision”.
“Eurovisioni”
nuk do të ishte “Eurovision” pa një baladë të fuqishme, preferohet të këndohet
në një vëllim kryesor nga një femër me shumë flokë”, nis shkrimin BBC dedikuar
këngës reprezentuese shqiptare.
“Në atë
front, Arilena Ara sjell diçka të tillë. Kënga e saj quhet fjalë për fjalë
“ulërimë” dhe ajo interpreton notat e larta me gjithë hollësinë e një zëri të
veçantë”, vazhdon shkrimin gjiganti britanik.
“Që kur
fitoi X Factor Albania në vitin 2013, ajo është bërë një nga yjet më të mëdha
të vendit, me më shumë se 1.1 milion ndjekës në Instagram. Solo-kënga e saj
“Nëntori” ka qenë gjithashtu një hit në Rusi dhe Rumani, që do të thotë se ajo
do të jetë e njohur për votuesit atje”, ka përfunduar shkrimin BBC dedikuar
Arilenës.
Këngëtarja shqiptare përndryshe do të ngjitet në skenën e ‘Eurovisionit’ në natën e dytë gjysmë-finale, duke kënduar e 18-ta me radhë. / KultPlus.com
Reuters, BBC, CCN janë vetëm disa nga mediat ndërkombëtare që po raportojnë për tërmetin e fuqishëm në Shqipëri, ku deri tash raportohet për 4 të vdekur.
BBC shkruan “Tërmeti i fuqishëm 6.4 magnitudë godet Shqipërinë”.
CNN shkruan: “Të paktën 140 persona janë lënduar nga tërmeti 6.4 ballë në Shqipëri”. Bën të ditur edhe për ndërtesat e shembura e viktimat.
Euronews në titull kryesor të lajmit shkruan “Shqiptarët reagojnë ndaj tërmetit më të fuqishëm në dekadat e fundit”.
Reuters raporton edhe për vendet ku është ndjerë tërmeti.
Tabolidi britanik “Dailymail” shkruan për tre persona të vdekur nga tërmeti i fuqishëm.
Tërmeti është raportuar edhe nga mediat të tjera të huaja, italiane, greke dhe amerikane. / KultPlus.com
BBC ka realizuar një dokumentar të shkurtër rreth Kosovës, me fokus të veçantë marrëdhëniet ndërmjet shqiptarëve dhe serbëve pas luftës.
Në këtë dokumentar flitet rreth ndarjes që vazhdon të jetë në mes të shqiptarëve dhe serbëve, duke thënë se “edhe pse lufta në mes të Kosovës dhe Serbisë ka mbaruar 20 vite më parë, konflikti asnjëherë nuk është zgjidhur në mënyrë të duhur”, transmeton koha.net.
Në disa pjesë të Kosovës, njerëzit nga të dyja anët e konfliktit ende nuk bashkëpunojnë, thuhet në këtë dokumentar.
“A mundet gjenerata e lindur pas luftës të gjejë një mënyrë që të jetojë së bashku?”, pyet BBC.
Ata kanë takuar një shqiptar 20 vjeçar nga Mitrovica, i cili asnjëherë në jetën e tij nuk ka takuar një serb, e të cilin e kanë bindur që të takohet me Selenan, një 16 vjeçare serbe, nga Mitrovica e veriut në urën e qytetit të ndarë.
Faqja zyrtare e Eurovision në Instagram dha disa sekuenca të interpretimit të artistes shqiptare, duke e shoqëruar me përshkrimin: “Jonida Maliqi na ofroi të gjithë ndjeshmërinë e saj.”
BBC në një analizë të shkurtër pas performancës së këngëtares shqiptare ka specifikuar se asnjë vend që ka kënduar i dyti në natën finale të Eurovisionit nuk ia ka dalë të fitojë festivalin.
“Ky është një lajm i keq për Jonida Maliqin e Shqipërisë. Kënga vajtuese e së cilës, “Ktheju tokës”, vështirë të tronditë dikë sa për ta votuar në mënyrë të konsiderueshme”.-thotë në komentin e tij Neil Smith, reporter i BBC-së në Tel Aviv.
“Çdo këngë, çdo lot është veç një suvenir i hidhur, thoshte mes notave të saj këngëtarja shqiptare. Ke humbur identitetin, ndaj kthehu në shtëpi tani”, – citon ai në shkrimin e tij disa nga vargjet e muzikës.
Jonida i dha fuqi këngës dhe mesazhit që mbart ajo. Shqiponja gjigante ishte diçka e gjetur, sipas Neil Smith. / KultPlus.com
Kryeqyteti i Kosovës, Prishtina, zë sot njërën prej hapësirave të gjigantit mediatik BBC.
“A është Prishtina kryeqyteti më i shëmtuar europian?” – është titulli i një shkrimi të gjatë të autores Deborah Huso, që ka qëndruar vet në Prishtinë për dy ditë dhe nga ato që ka parë e trajtuar në tekstin e saj, e kanë bërë që ta shtrojë këtë pyetje në krye të artikullit, njofton Klan Kosova.
Huso, e cila nuk është gazetare e BBC, por bllogere që fokusohet në udhëtime dhe tema të suksesit në punë dhe amësi, sa ka qëndruar në Prishtinë, ka vizituar monumente fetare e historike, bulevarde, statuja dhe objekte të ndryshme.
Ndërtesat e stilit komunist dhe rrugët e pluhurosura e të përbaltura janë, sipas saj, të parat që ta qartësojnë pse Prishtina bie në sy për të keq.
Ajo përmend se publikimi turistik Lonely Planet e ka cilësuar kryeqytetin kosovar si vend që estetikisht nuk do ta bënte kurrë dikë që ta vizitonte ndonjëherë.
Boston Globe dikur kishte shkruar: “Ky qytet ballkanik është ndoshta ndër më të shëmtuarit në botë dhe qyteti më qesharak në Europë”, citon Huso.
Por, megjithatë, ajo përmend se duke qenë një vend që ka përjetuar në vazhdimësi luftëra, Prishtina nuk mund të krahasohet me Parisin apo Romën.
Ndërtesa e Hotelit Grand dhe xhamat e thyer përmenden ndër të parat dhe citohet Presidenti Hashim Thaçi kur kishte thënë për New York Times: “Nuk mendoj se është hoteli më i keq në botë, për shkak se bota është shumë e madhe”.
Ndërtesën e Bibliotekës Kombëtare “Pjetër Bogdani” ajo e quan famëkeqe, e përmend se si Virtual Tourist e ka quajtur atë njërën prej ndërtesave më të shëmtuara në botë.
“E hapur më 1982, ajo është krijimi më i habitshëm i arkitekturës brutaliste: një monstër me dofarë rrethojash të metalta që të japin të mendosh se është më shumë një burg”. Bukuria e saj e vetme janë 99 kupolat dhe dritaret e mëdha.
Ndërtesën e Katedrales “Shën Nënë Tereza” dhe lartësinë e saj prej 76 metrash, Huso e ka quajtur ironike, duke përmendur se ajo ndodhet në qendër të Prishtinës për faktin se vetë Vatikani ende nuk e njeh pavarësinë e Kosovës dhe se 90 përqind e kosovarëve janë të besimit Islam.
Historia e katedrales, sipas Huso, reflekton dëshirën e kosovarëve për të lënë prapa vetes dekada konfliktesh që më shumë kanë qenë etnike sesa fetare.
Ecjen nëpër sheshin “Nënë Tereza” në Prishtinë ajo e ka përshkruar si të tmerrshme.
Thekson se ndër gjërat e mira këtu ka hasur në kulturën e kafesë, por që shëmtia është te numri i madh i kafeneve – rreth 100 – në një qytet që ka rreth 200 mijë banorë.
Përmendorja e kohës komuniste afër ndërtesës së Komunës së Prishtinës, Monumenti “NEWBORN” dhe monumenti “HEROINAT”, janë të radhës që kanë rënë në syrin e saj.
Objektet e larta fetare të kohërave të vjetra dhe shtatoret e larta te heronjve kombëtarë, por edhe figurave tjera me peshë ndërkombëtare si ajo e Bill Clinton, zënë vend në tekstin e publikuar në BBC.
“Ne ndoshta kemi statujën më të shëmtuar në botë të Bill Clinton” citohet kryetari i komunës Shpend Ahmeti kur ka folur për Osservatorio Balcani Caucaso Transeuropa vitin e kaluar.
“Gruaja e tij Hillary kur përuroi atë tja: ‘Nuk duket se është burri im”.
Në tekst është përmendur edhe mosfurnizimi i vazhdueshëm më ujë, por që në fund Huso gjithçka ka përmbyllur me fjalët: “Padyshim se Prishtina nuk i ngjan as Parisit as Romës. Por, për shkak të së kaluarës së rëndë do të gjeni njerëz që marrin veten shpejt dhe një kryeqytet që është gati ta shkruajë kapitullin e tij të radhës”.
“Kjo është e bukura e pamohueshme”. / KultPlus.com
Një ndër intervistat e dhëna për BBC të komandantit të UÇK-së, Fehmi Lladrovci, ka mbetur në kujtesën e shumë qytetarëve të vendit.
Lladrovci ishte pyetur nëse është i gatshëm të vdes për Kosovën, e kësaj pyetje i ishte përgjigjur si nje hero, e entuziazmi i reflektohej tek sytë.
Me një buzëqeshje karakteristike, do t’i përgjigjej: “Me gjithë dëshirë. Ky do të ishte nderi më i madh për mua”.
Deklarimit të gazetarit të huaj se për serbët ju jeni terrorist, Fehmiu, si për flakë të pushkës, do t’ia kthejë:
“Mirë, le të argumentojnë serbët vetëm një akt të terrorizmit të ushtruar nga Ushtria Çlirimtare e Kosovës. Ndërsa ne mund t’i numërojmë mijëra raste të terrorit të bërë nga falangat serbe mbi popullatën e pambrojtur shqiptare. Le të tregojnë ata vetëm një njeri të pafajshëm , i cili është vrarë nga UÇK-ja, një njeri të paarmatosur, një fëmijë apo një grua, kudoqofshin ata në territorin e Kosovës. Armët nuk i kemi marrë në dorë për të luftuar kundër popullatës serbe që jeton në Kosovë. I morëm kundër regjimit serb dhe kundër forcave policore dhe ushtarake serbe që janë në Kosovë”.
Ata që e ndoqën këtë intervistë tashmë e kishin të qartë platformën e luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Pas zënies së Grykës së Llapushnikut, Fehmi Lladrovci depërton në rajonin e Rahovecit, me qëllim të ushtrimit të ndikimit në mobilizimin e radhëve të UÇK-së. /Periskopi/
Media botërore ka bërë një reportazh për të gjitha femrat shqiptare që prodhojnë reçipeta për të gjithë femrat e Europës. Në këto pamje shihet puna e të gjitha femrave shqiptare që bëjnë për 8 orë në ditë në fabrikat ku ato punojnë, për të bërë gati mallin që do të eksportohet në të gjithë Europën.
Shkrimi i plotë
Pak njerëz në Europë u kushtojnë vëmendje prejardhjes së veshjeve të brendshemev të tyre. Kështu ndodhi edhe për Elizabeth Gowing, deri në momentin që ajo bëri një vizitë në një fabrikë të prodhimit të veshjeve të brendshme për gra në Shqipëri. Sutjenat në një tavolinë dhe ca copëza mëndafshi. “A jam në një bordello apo dhomën e gjumit të një të riu,”- pyeti ajo.
“Kur erdha në Shqipëri më paralajmëruan se mund të përfundojë në një nëntokë lehtësisht, por kjo nuk ishte ajo çka unë kam pritur. Është një hapësirë e ajrosur dhe e ndriçuar industriale ku 40 punëtorë kanë për qëllim kombinimin e detajeve intime që përbëjnë ndërresa të përsosura,”- thotë Gowing për BBC.
Një tavolinë është e mbushur me lule për sutjena. Një thes në afërsi ka trëndafil ngjyrë rozë për t’u qepur si dekoratë mbi to. Një grua po kontrollon elastiken e thurur në një mënyrë që në çdo kontekst tjetër të mund të konsiderohet shumë e papërshtatshme për veshje. Ajo është një ndër 3,000 punëtorët në industrinë e tekstilit në veriun e Shqipërisë.
“Pavarësisht se imponon kulturën e saj kishtare dhe ilire, pak romake, pastaj veneciane, Shkodra ka një të kaluar të shquar letrare. Por megjithë trashëgiminë e saj të lartë kulturore dhe reputacionin për intelektualitetin në bulevardet e pemëve të qytetit, tani është në krye të prodhimit të veshjeve të brendshme,”- shkruan BBC.
Shkodra ka një traditë të gjatë të katolicizmit të devotshëm dhe kjo lidhje kulturore me Italinë forcon marrëdhënien me konsumatorin kryesor të Shqipërisë. Mirela, pronarja e fabrikës që po viziton, flet rrjedhshëm italishten. “Nëntëdhjetë e pesë përqind e tyre janë gra,”- thotë ajo duke folur për punëtoret e saj, dhe shton me një qesh: “Njerëzit nuk mund ta shohin veten duke bërë këtë lloj pune”. Më shumë se gjysma e bizneseve në Shqipëri janë në pronësi të femrave si kjo./ vizore.al
Shën Tereza në mesin e 20 grave më të rëndësishme të historisë botërore
Revista Historike e BBC-së, ka pyetur lexuesit e saj se cilat gra mendojnë se kanë ndryshuar më së shumti për të mirë botën.
Marie Curie është emri që u vu në pah më së shumti dhe u rendit e para në sondazhin që BBC-ja ka realizuar.
E përcjellë nga aktivistja për të drejtat e njeriut, Rosa Parks.
Së bashku të gjitha gratë u mblodhën në një listë prej 20 vetash, që lexuesit e BBC-së i konsiderojnë si gratë më të rëndësishme të historisë së njerëzimit dhe botës së civilizuar.
Shën Nënë Tereza, apo Gonxhe Bojaxhiu me orgjinë shqiptare, është e 20-ta.
Shikojeni listën e plotë nga sondazhi i BBC-së:
1. Marie Curie
2. Rosa Parks
3. Emmeline Pankhurst
4. Ada Lovelace
5. Rosalind Franklin
6. Margaret Thatcher
7. Angela Burdett-Coutts
8. Mary Wollstonecraft
9. Florence Nightingale
10. Marie Stopes
11. Eleanor of Aquitaine
12. The Virgin Mary
13. Jane Austen
14. Boudicca
15. Diana, Princess of Wales
16. Amelia Earhart
17. Queen Victoria
18. Josephine Butler
19. Mary Seacole
20. Nëna Terezë
“E zymtë është fjala me të cilën e asocioja unë Shqipërinë. Kam dëgjuar natyrisht për bandat e kriminelëve shqiptarë në Londër. Por kur them Shqipëria, mendoj komunizmin dhe komunizmin e lidh me pamjet që kam parë nga ish Bashkimi Sovjetik”.
Me këtë paragjykim e ka nisur udhëtimin e tij në Shqipëri, komediani i famshëm britanik Romesh Ranganathan i cili shfaqi mbrëmë në BBC 2 episodin e tij të tretë të serialit të tij të përjavshëm ku kësaj herë eksploronte vendin tonë. Vetë komediani thotë se për arsye të panjohura, britanikët mesatarë e konceptojnë Shqipërinë nga klipet e bardh e zi të epokës së komunizmit, pjesa më e madhe e të cilave gabimisht janë xhiruar në Moskë.
Ishte detyra ime që të zbuloja pse Xhejms Belushi është përpjekur të bindë botën se Shqipëria është një alternativë e mundshme.
Me të mbërritur në Shqipëri, Romesh Ranganathan zbulon në fakt se ky nuk është aspak një vend i zymtë dhe i mjerë, megjithëse bie shi dhe moti është gri. I drejtuar përgjatë gjithë udhëtimit të tij nga gazetarja e Erjona Rusi, Romesh nis eksplorimin e tij nëpër Shqipëri por pasi është ftuar në studion e emisionit “Rreze Dielli” ku madje provon jo vetëm rakinë por edhe të gatuajë me Zonjën Tefta.
Udhëtimi i komedianit britanik vijon më pas në fshatin Shën Gjergj ku mikpritet nga banorët e zonës e madje kalon natën në shtëpinë e Fatmirit, një bari i fshatit.
Zbulimi i Shqipërisë vijon me bregdetin, pamjen spektakolare në Kepin e Rodonit ku pavarësisht temperaturave të ulëta Romesh dhe Erjona zhytën në ujin e ftohtë të detit Adriatik. Dokumentari vijon më pas në një prej pikave më të bukura në veri të Shqipërisë, në Theth ku aventura bëhet edhe më e rrezikshme dhe argëtuese pas një udhëtimi rraskapitës prej 7 orësh.
Pavarësisht paragjykimeve të tij përpara se të mbërrinte në Shqipëri, komediani britanik Romesh Ranganathan zbulon në fakt përgjatë këtij udhëtimi se Shqipëria është një destinacion i veçantë pushimesh.
Erdha në Shqipëri me një mendim të caktuar, e lidhja Shqipërinë me komunizmin, dhe me krimin, një vend krejtësisht të zymtë. Kur sheh për mundësinë e vendeve që do të udhëtosh, natyrisht që zymtësia komuniste por edhe kriminaliteti e heqin Shqipërinë nga lista por Shqipëria ka ecur përtej kësaj. Do të jepja të gjithë argumentat që duke ecur këtu ndjehesh i sigurt njësoj si në Londër. ky vend ka gjithçka mund të kërkosh nga një udhëtim në varësi të llojit të pushimeve që dëshiron të bësh. Do të bësh një pushim në qytet, ke Tiranën, do plazhin, Shqipëria e ka. do të shkosh në mal, Shqipëria e ka. I ka pra të gjitha këto. Po, është paksa pas për shkak të komunizmit. Po, është paksa e ashpër around the edges, por nëse nuk e ke problem dhe do të vish në një vend që vuan nga paragjykimet historike, atëherë ky është një vend i mrekullueshëm për ta vizituar.
Romesh e mbyll udhëtimin e tij në Shqipëri me një kujtim tepër të veçantë, në një bunker në Shkodër ai përjetëson Shqiponjën dy krenare me anë të një tatuazhi në krahun e tij./ KultPlus.com
I pandalshëm uragani Dua Lipa, pas finales së Championsit, vjen një dokumentar nga BBC.
Ndezi finalen në Kiev me një shikueshmëri prej 200 milionë shikuesish, konfirmoi çmimin e madh të Formula 1 në Singapor, uragani Dua Lipa nuk ka të ndalur. BBC do t’i kushtojë një dokumentar hapave galopant të artistes shqiptare.
Në artikullin kushtuar Duas, thuhet se pas sukseseve të njëpasnjëshme me dy Brit Awards dhe 1.1 miliard shikime në YouTube me këngën NewRules, këngëtarja nuk ka frikë nga figurat dhe skenat e mëdha./ KultPlus.com
Qendra “Multimedia” ishte nikoqire e një radio drame tashmë me nam. “Në fushën e Kosovës”, është shkruar nga Fin Kennedy dhe është krijuar nga këngët e PJ Harvey gjatë udhëtimit të saj në Kosovë. Mbrëmë në Prishtinë erdhi me regji të Kushtrim Koliqit.TamashaTheatre Company (UK) e INTENT New Theatre (KS-UK), të mbështetur nga Arts Council England dhe British Council, e sollën mbrëmë pranë publikut prishtinas, versionin shqip të kësaj drame që tashmë numëron edhe çmime.
Gili Hoxhaj
Mary Martin, drejtoreshë ekzekutive e Intent New Theatre, para se të filloj leximi skenik tregoi se kjo seri prej pesë episodesh është prodhuar dhe transmetuar në BBC Radio 4 dhe ka arritur mbi 2 milion dëgjues për çdo ditë. Para atyre që ishin në sallë, ajo tregoi për procesin e realizimit të kësaj radiodrame.
“ “Në fushën e Kosovës” është një tekst në pesë episode i ndarë në radiodramë i cili flet për dy njerëz që janë në kërkim të historisë dhe identitetit. Ideja ka filluar pikërisht këtu, dy vite më parë. Fin Kennedy që është shkrimtar nga Tamasha është kontaktuar nga BBC që të shkruaj për Kosovën dhe ata janë inspiruar prej PJ Harvey, i cili po ashtu ishte inspiruar prej Kosovës”, u shpreh Martin, e cila shtoi se Kennedy kishte ardhë në Kosovë për të hulumtuar për shkrimin e tij dhe ka mbajtur një punëtori interesante për radiodramë.
Drita ndriçonte zbehtë fytyrat e aktorëve Maylinda Kosumovic, Shkëlzen Veseli, Labinot Raci, Qëndresa Jashari, Shpëtim Selmani, Allmir Suhodolli. Ata herë ulur e herë në këmbë sollën në shqip dy episode të kësaj radiodrame, që brenda vetëm një dite ka kapur rreth 2 mijë dëgjues të BBC Radio.
Shpëtim Selmani qëndron gjatë gjithë kohës i ulur dhe lexon çdo detaj të veprimeve të personazheve.Rebeka (Qëndresa Jashari) dhe Dardani (Allmir Suhodolli) janë në qendër të radiodramës. Dardani ka qenë vetëm 3 vjeçar e Rebeka vetëm 5 vjeçare në kohën kur u dërguan në Mançester si të mitur të pashoqëruar gjatë konfliktit në 1999. Në kërkim të trashëgimisë së humbur, të rritur pa familje, ata kthehen pas shumë vitesh në një udhëtim në Kosovë. Dardani donte fort që të vinte e të mësonte për të kaluarën e familjes së tij, e Rebeka thirrej në atë që kishte ardhur vetëm për ta shoqëruar të vëllain. Në Prishtinë do të qëndrojnë në tri bare vetëm në natën e parë të ardhjes, në shoqërim të tyre janë Rroni (Labinot Raci) dikur aktivist që i kishte hedh ngjyrë të kuqe rektorit teksa ai fliste në podium e sot një gazetar që kërkonte vetëm stabilitet dhe Venera (Maylinda Kasumovic), e cila edhe pse në muajin e fundit të shtatzënisë, nuk ndalet se kundërshtuari këtë sistem, ajo nuk e kursen veten as nga protesta. Ajo në çdo fjalë nxirrte zërin e saj protestues kundër komandantëve që sot janë shndërruar në njerëz “të paprekshëm” e të korruptuar. Biseda me këta të dy, bën që ata të njihen me situatën aktuale në këtë vend derisa bredhin rreth Prishtinës, pranë ndërtesës së qeverisë e kishës ortodokse që qëndron pa dritare, e pa shfrytëzuar.
Dardani dhe Rebeka kanë vetëm një fotografi, por kanë shpresa që do të gjejnë gjurmët e familjes. Arsyeja përse ata janë kthyer është sepse një varrezë masive është gjetur pranë fshatit të tyre të vjetër dhe ata duhet të japin një mostër të ADN-së për të parë nëse diçka nga mbetjet u përkasin prindërve. Ata takojnë xhaxhain e Rronit, Luanin (Shkëlzen Veseli), sot një nëpunës civil e dikur ushtar i UCK-së. Mes pijesh, e bisedash ai mbron ushtarët e UCK-së e thotë se “lufta i ndryshoi ata”, përpiqet t’u tregoi historinë e Kosovës, e thotë se me këtë histori më së miri mund të njoftohen nëse shkojnë në memorialin e Jasharëve. Rebeka e cila ishe 5 vjeçare kur ka ikur, kujtimet shpejt i përfytyrojnë të kaluarën. Edhe tek ajo ngjallen shkëndijat e urrejtjes. E vetmja gjë që kërkon që të ik nga këto kujtime, është kërkesa që të largohet nga ky vend.
Pas leximit skenik të aktorëve, të pranishmit shijuan episodin e tretë të kësaj radio drame, mirëpo jo përmes leximit skenik por përmes dëgjimit në versionin origjinal të saj. Publiku ishte gati se në errësirë, e vëmendja ishte e fokusuar tek zërat e zhurma që dëgjohej. Ky version të jepte ndjesinë e të qenit në vendin ku po zhvillohej radio drama, një mundësi që publiku vet ta vizualizoj gjithë ngjarjen. Në këtë episod Dardani e Rebeka janë udhës për tek përmendoret e Jasharave, ku ndalen në muzeun afër tyre. Dardani ngrit pyetje e dilema, të cilat do ta nevrikosin kuratorin e muzeut. Gjatë kohës sa zëri i tij shpjegon historinë e Jasharajve, ndeshen me gjërat e tyre personale e lodrat e fëmijëve tëJasharajve. Gjatë dëgjimit të kësaj pjese jo dhe pak nga publiku do t’u rrëshqasin lotët.
Pas kësaj, rruga e tyre vazhdon për tek Malet e Sharrit, në fshatin e tyre të vjetër. Në rrugë hasin banorë, shkrepin fotografi e dëgjojnë këngët e tyre në rrugë. I pyesin për Bukurijen, të vetmit emër që e njohin dhe që duhet ta gjejnë. Bukurija ka ruajtur një zingjir çelësash të shtëpisë së vjetër, e u mëson që prindërit ishin nga qyteti i ndarë i Mitrovicës e jo nga fshati. “Çdo çelës ka një histori”, u drejtohet Bukurija atyre, derisa nisen për në shtëpinë e vjetër të fshatit.
Debo Adebayo, producent i Fin Kennedymori mori fjalën menjëherë pas përfundimit të radiodramës ndërsa tha se shpreson që do të gjejnë bashkëpunim mes artistëve, kompani e kompozitorë të ndryshëm, në mënyrë që ta sjellin edhe versionin shqip të kësaj radiodrame në radiot e Kosoës. Ai po ashtu tha se synimet e tyre janë që ta sjellin një Festival të Radio dramës në Kosovë.
“Ajo çfarë ne dëshirojmë të bëjmë është të krijojmë një festival të radiodramave duke shpresuar që ato radiodrama do të jenë të inspiruara jo vetëm nga kjo çfarë ka bërë Fin Kennedy por edhe nga rrëfimet e kaluara dhe të tashme të Kosovës. Ideja e këtyre radiodramave është që të angazhohen autorë kosovar e aktorë kosovar që t’i prodhojnë këto radiodrama”, u shpreh Adebay
Regjisori Kushtrim Koliqi kishte qenë njëri nga të kontaktuarit e Kennedy, i cili është porositur nga BBC që ta bëj këtë radiodramë në Kosovë. Pas punës së tij hulumtuese, Kennedy ishte kthyer me draftin e parë. Më pas ai ishte konsultuar me Koliqin lidhur me përmbajtjen e tekstit, në mënyrë që konteksti i ngjarjes të jetë i qartë dhe i saktë.Koliqi i cili është njëri nga themeluesit e INTENT NewTheatre u shpreh se beson se Kosova ka market për radiodramat.
“Për ta prodhuar një radiodramë duhet shumë më shumë investim se sa gjërat që prodhojnë radiot, duhet më shumë angazhim dhe ne i dijmë mundësitë që i kanë radiot këtu. Ne jemi duke tentuar që të prodhojmë radiodrama edhe pse jemi ende në fillim, unë e kam bërë regjinë e këtij leximi skenik pasi e kam njohur këtë radiodramë dhe jemi munduar t’i sjellim edhe komunitetin e radiove që potencialisht do të mund të punojmë me ta”, tregoi Koliqi për KultPlus.
Radio drama “Në fushën e Kosovës” fitoi drama produksioni më të mirë në BBC RADIO & MUSIC AWARD 2018./ KultPlus.com
“Në fushën e Kosovës”, një radio dramë e shfaqur në BBC, vjen për publikun Kosovar si një lexim në skenë i dy episodeve të para dhe dëgjimi i tre episodeve në Anglisht, shkruan KultPlus.
“Në fushën e Kosovës” është shkruar nga Fin Kennedy, vjen me regji të Kushtrim Koliqit dhe është e inspiruar nga këngët e PJ Harvey të dedikuara udhëtimit të saj në Kosovë. Radio drama tregon historinë e kërkimit të identitetit nëpërmjet një udhëtimi tek një trashëgimi e humbur.
Radio drama “Në fushën e Kosovës” fitoi drama produksioni më të mirë në BBC RADIO & MUSIC AWARD 2018.
Rebeka dhe Dardan, vëlla dhe motër të lindur në Kosovë, të cilët u sollën në Mançester si të mitur të pashoqëruar gjatë konfliktit në 1999, rikthehen në Kosovë pasi një varr masiv është zbuluar afër fshatit të tyre të lindjes. Ata zbulojnë një komb të ri që përpiqet të krijojë një rrugë për shpresë dhe pajtim dhe aty kuptojnë se edhe ata duhet të udhëtojnë në të kaluarën e tyre për të ecur përpara. Ata mbajnë një sërë çelësash, që u janë dhënë atyre nga një fqinj para se të largohen, duke ofruar mundësinë për të hapur shtëpinë e tyre dhe me të, kujtimet.
Leximi në skenë do të performohet nga: Maylinda Kosumovic, Shkelzen Veseli, Labinot Raci, Qendresa Jashari, Shpetim Selmani, Allmir Suhodolli.
Leximi në skenë është realizuar nga Tamasha Theatre Company (UK) dhe Intent New Theatre (KS). Leximi do të bëhet në Qendrën Multimedia duke filluar nga ora 20:00, më 17 maj. / KultPlus.com
BBC ka renditur dhjetë filmat që thyen tabutë në kinematografi.
Një ndër ta është edhe filmi me personazhin e parë gei. Homoseksualiteti ishte një fenomen jo i përdorur në filmat evropianë dhe hollivudianë që nga vitet 20’, 30’, 40’ por sugjerohej që ato të jepeshin të koduar. Filmat eksperimentalë nuk kishin ndërmend të ekspozoheshin, por megjithatë, 20-vjeçari Kenneth Anger, një nga producentët më të mirë amerikanë, u dënua për prodhimin e filmit Fireworks në vitin 1947, një film për jetën e një të riu homoseksual.
Çështja shkoi deri në Gjykatën e Lartë të Kalifornisë. Në fund ata e liruan Kenneth Anger, duke i thënë se filmi ishte art dhe jo pornografi. Ndërsa skena e parë e seksit në një film i përket vitit të largët 1933. Një aktore austriake 18-vjeçare, Hedy Lamarr, e theu këtë tabu në filmin çek “Ecstasy” në vitin 1933. Dy skena në veçanti shkaktuan polemika. Në rastin e parë, kur Lamarr noton nudo në liqen.
Dhe rasti i dytë, ajo kryen marrëdhënie seksuale me një mashkull, që besohet të jetë hera e parë e raportit seksual në një film jo-pornografik. Kamera merr plane detaj të fytyrës së saj gjatë skenës kur ajo është e pushtuar nga pasioni. Skena e parë seksuale shfaq për herë të parë orgazmën femërore në ekran. /Përgatiti: Endri Farka/Tirana Observer
1. Fjala e parë fyese
Shumë vetë besojnë gabimisht se thënia e fundit e Rhett Butler në ‘Gone with the Wind’ – I dashur Frankly, mua nuk më plas fare – është fjala e parë fyese e përdorur në një film të Hollivudit. Por ajo nuk është hera e parë sepse 14 vjet përpara këtij filmi, në vitin 1925, Mbreti Vidor në filmin e tij me luftë “Parada e Madhe” shfryhet kundra armiqve duke thënë – Mallkuar qofshin shpirtrat e tyre.
2. Skena e parë e seksit
Një aktore austriake 18-vjeçare, Hedy Lamarr, e theu këtë tabu në filmin çek “Ecstasy” në vitin 1933. Dy skena në veçanti shkaktuan polemika. Në rastin e parë, kur Lamarr noton nudo në liqen. Dhe rasti i dytë, ajo kryen marrëdhënie seksuale me një mashkull, që besohet të jetë hera e parë e raportit seksual në një film jo-pornografik. Kamera merr plane detaj të fytyrës së saj gjatë skenës kur ajo është e pushtuar nga pasioni. Skena e parë seksuale shfaq për herë të parë orgazmën femërore në ekran.
3. Personazhi i parë gei
Homoseksualiteti ishte një fenomen jo i përdorur në filmat europianë dhe hollivudianë që nga vitet 20’,30’,40’ por sugjerohej që ato të jepeshin të koduar. Filmat eksperimentalë nuk kishin ndërmend të ekspozoheshin, por megjithatë, 20-vjeçari Kenneth Anger, një nga producentët më të mirë amerikanë, u dënua për prodhimin e filmit Fireworks në vitin 1947, një film për jetën e një të riu homoseksual. Çështja shkoi deri në Gjykatën e Lartë të Kalifornisë. Në fund ata e liruan Kenneth Anger, duke i thënë se filmi ishte art dhe jo pornografi.
4. Puthja e parë ndër-rracore
Kodi i Hollivudit në vitin 1934 ndalonte marrëdhëniet ndër-rracore. Por shumë filma filluan ta sfidonin Kodin gjatë viteve ‘50. Filmi “Killer’s Kiss” i Stanley Kubrick shfaqi puthjen e parë midis një femre të bardhë (Irene Kane) dhe mashkullit me ngjyrë (xhamajkanit Frank Silvera). Silvera kishte lëkurë të zbehtë, dhe nuk po luante rolin e një personazhi me ngjyrë në film, prandaj dyshohet nëse audienca ka qenë në dijeni të prejardhjes së tij afrikane. Më pas në 1957, erdhi filmi ‘Island in the sun’. Ai shfaqte romancën mes një vajze të Karaibeve (Dorothy Dandridge) dhe zyrtarit britanik (John Justin). Pas këtij vjen filmi “The Crimson Kimono” filmi i parë hollivudian që shfaq një puthje të vërtetë ndër-rracore.
5. Shpëlarja e parë e VC-së
Filmi ‘Psycho’ i Alfred Hitchcock nuk kishte asnjë shfaqje nudo gjatë skenës së dushit – por një tjetër dukuri në banjon e Motelit Bates tërhoqi vëmendje të madhe: zhurma e shpëlarjes së vc-së në një film Hollivudi. VC-ja është shfaqur edhe në filma të tjerë më parë, si në filmin e vitit 1928 ‘The Crowd’, por jo me zhurmën e shpëlarjes. Audiencës iu desh të priste 10 vjet pas filmit Psycho që ta shihte këtë skenë.
6. Femra e parë nudo
Filmi “Inspiration” (1915), rreth një artisti që kërkonte modelen perfekte që të ishte muza e tij, mund të ketë qenë shfaqja e pare e një femre nudo në ekran në një film jo-pornografik. Deri në vitet 30’ kjo gjë nuk lejohej, pasi censuroheshin. Filmi ‘Peeping Tom’ i Michael Powell e theu këtë tabu kur, personazhi i Pamela Green shkurtimisht ekspozoi gjoksin e saj. Karriera e Powell u mbyll pak kohë pas polemikave që u krijuan rreth filmit Peeping Tom. Pas ndryshimit të Kodit për moslejimin e personazheve topless, prodhimi i parë që u shfaq ishte “The Pawnbroker” i Sidney Lumet.
7. Vrasja e parë për vdekje
Kodi i Hollivudit në vitin 1934 thoshte se një vdekje nga të shtënat duhet të filmohet në dy pjesë: e shtëna e qitësit, dhe më pas viktima që bie. Filmi i Sergio Leones “A fistful of dollars” theu këtë rregull në skenat e mëparshme. Kamera është e pozicionuar pas personazhit të Cleant Eastwood, kur ai i qëllon një grupi kundërshtarësh të cilët rrëzohen njëri pas tjetrit. Ky ishte efekti i qitësit, i cili rrit identifikimin e dhunës tek audienca.
8. Plaga e parë me gjak
Shumë pak vdekje të shkaktuara nga të shtënat shoqëroheshin me plagë tek viktima. Kjo skenë u realizua nga regjisorët në filmat bardh-e-zi, veçanërisht nga Alfred Hitchcock, në skenat e tmerrshme të vdekjes në filmin ‘Foreign Correspondent’ (1940). Këto skena ishin më të rralla në filmat me ngjyra. ‘Bonnie and Clyde’ (1967) ndryshoi gjithçka kur tregoi viktimën e qëlluar në fytyrë nga dyshja vrasëse. Filmi përfundon me Bonnie-n dhe Clyde-n të mbytur nga plumbat, dhe me rrobat e tyre plot gjak.
9. Mashkulli i parë nudo
Producentët e filmave kanë qenë ngurrues për shfaqjen e lakuriqësisë së meshkujve se sa të femrave. Biles edhe kur regjisorët përfshinë plane të meshkujve pa rroba në vitet 60’ – si në filmin ‘This Sporting Life’ të Lindsay Anderson dhe ‘Seconds’ të John Frankenheimer. Shumë prej këtyre filmave janë censuruar përpara lançimit të tyre. Filmi ‘Women in Love’ i Ken Russell mund të jetë filmi i parë që paraqiti meshkuj nudo, një ndeshje mundjeje ku Oliver Reed dhe Alan Bates ishin nudo.
10. Vdekja e parë reale
Imazhe të vdekjeve aktuale kanë qarkulluar nëpër kronikat e lajmeve përgjatë viteve por një nga dokumentarët kryesorë që tregoi një vrasje ishte dokumentari i vitit 1970 nga Gimme Shelter, një tregim i koncertit të Rolling Stones në Kaliforni. Kulmi i filmit ishte vdekja e Meredith Hunter, afrikano-amerikanit që u përpoq të sulmonte skenën me një pistoletë në dorë. Alan Passarom një anëtar i Hells Angels, me përgjegjësinë e sigurisë, e goditi disa herë me thikë Meredith Hunter në kurriz. Video u përdor në gjyq, dhe e liroi truprojën për shkak të vetë-mbrojtjes. ‘The passenger’ i Michelangelo Antoninit konsideroi si filmi i parë që shfaqi pamjet e një vdekjeje: një burrë i dënuar që ekzekutohet nga skuadra e pushkatimit.(Bota.al). /KultPlus.com
BBC, ka publikuar një video bashkë me një shkrim të shkurtër për muzikën e mrekullueshme të sazeve shqiptare, përcjell KultPlus.
Kjo kronikë, tregon se si kjo muzikë saze, që për shumë veta mbetet ende e panjohur , të mbërrijë tek një audiencë botërore. Poashtu këtë kronikë e ka publikuar edhe kryeministri shqiptare Edi Rama, me të cilën edhe ua ka uruar shqiptarëve ditën e diel.
Po e sjellim të plotë storien:
Kur rritesh nën regjimin komunist, në një kënd të izoluar të Europës, bota moderne nuk mbërrin tek ty. Gjërat e veçanta të vendit tënd, të cilave ti u gëzohesh, të formësojnë, mbeten me ty, ato edhe mund të të përndjekin. Tingujt e adoleshencës sime në Shqipëri, nuk ishin këngët e “The Beatles” apo “Rolling Stones”. Ne kishim kolonën tonë zanore. Ajo që po dëgjoni është një kaba për violinë, një vajtim. Është saze, muzika tradicionale e jugut të Shqipërisë. Kur vendi u hap ndaj botës dy dekada më parë, njerëzit filluan të lëvizin nëpër botë dhe me ta edhe muzika e tyre. Jam takuar me njërin prej artistëve që po e mbajnë gjallë këtë muzikë.
“Quhem Aurel Qirio. Jemi këtu jashtë kishës së Shën Lukës në Barbican Centre ku do të japim shfaqe pas disa javësh”. Aureli është violinisti i parë në një grup muzikantësh shqiptarë që po njihen në gjithë botën. Ata quhen Saz’iso dhe pas dy javësh do të publikojnë një album me pesëmbëdhjetë këngë tradicionale, që do të pasohet nga koncerti i tyre i parë jashtë Shqipërisë, këtu në kryeqytetin e Britanisë. “Kur erdha në Londër para pesë vjetësh, ishim vetëm unë dhe violina, fëmija im. Nuk dija se ku do të luaja me violinën time dhe muzikën e vendit tim. Jam shumë krenar dhe mendoj se njerëzit në Londër do e dëgjojnë me shumë interes këtë muzikë.”.
Por si mundi kjo muzikë saze, që për shumë veta mbetet ende e panjohur, të mbërrijë tek një audiencë botërore?
Joye Boyd është një producent muzikor me famë botërore. Ai ka prodhuar regjistrime për grupe si “Pink Floyd” dhe “Buena Vista Social Club” në Kubë dhe tani e ka kthyer vëmendjen e tij nga Shqipëria. Më takoi në studio me koproducentët e tij, Andrea Gerkler dhe Edit Pula nga Tirana.
Kur filloi ai të pasionohej pas muzikës? “E kam pasur gjithmonë ëndërr të shkoja në festivalin e Gjirokastrës. Çdo pesë vjet në Shqipëri organizohet një koncert i gjithë muzikës kombëtare. Lart në kështjellë, pamje fantastike, me malet rreth e rrotull dhe muret e kështjellës. E kam ditur prej vitesh dhe e kam pasur gjithnjë ëndërr që të shkoja. Herën e parë shkova para tre vjetësh e gjysmë. Dëgjova muzikën dhe u mahnita. Muzika e sazes ishte më e pasura dhe ajo që ia vlente më shumë të regjistrohej dhe të përhapej nëpër botë. Ka vërtet diçka të vetën, diçka të thellë, diçka, nuk e di, tragjike ose më komplekse që sigurisht që mund të pritet nga karakteri shqiptar. Sa më shumë e dëgjon, aq më shumë thellohesh në të, aq më shumë ndjenja, shpirt, më shumë thellësi ndjen dhe veçanërisht isopolifonia është aq mrekullisht komplekse. Mënyra sesi dy zëra improvizojnë, sesi ndërthuren me njëri-tjetrin në arabeskët e kësaj muzike eshtë diçka shumë joshëse. Nuk është se të rrëmben, por të bën për vete”.
Edit është nga Tirana, kryeqyteti i Shqipërisë. Si u përfshive në këtë histori, në këtë projekt? “Edhe unë e zbulova këtë muzikë si një e huaj, sepse jetoja në Angli dhe kur u ktheva në Shqipëri vazhdova të zbuloj me tej muzikën tonë. Dhe siç e di, pas periudhës komuniste, muzika popullore konsiderohej totalisht demode. Por ajo ishte diçka shumë familjare e fëmijërisë sonë. Ti je rritur me muzikën popullore si muzika e vetme që mund të dëgjonim në të vetmen radio kombëtare që kishim. – Ajo ishte dhe muzika që shoqëronte stinën e verës, dasmat, të gjitha momentet e gëzuara që kishim gjatë kohës së komunizmit. Në një farë mënyre, ajo është çka na lidh me kujtimet tona të bukura. – Me thënë të drejtën, ajo ishte e vetmja, sepse ne s’e kishim kurrë mundësinë të dëgjonim asnjë muzikë tjetër. Pasi jetova trembëdhjetë vjet në Mbretërinë e Bashkuar, fillova të kuptoj se sa e pazbuluar është muzika shqiptare dhe ndaj fillova gradualisht dhe me mjete shumë modeste që t’i kthehesha asaj dhe të bëja diçka.”
Në një farë mënyre ishin muzika, tingujt e muzikës nga Jugu i Shqipërisë që i bashkuan. Joe, ti ke ardhur këtu me bashkëshorten tënde, Andrean. Muzika shqiptare është bërë si diçka shumë personale për ty, apo jo? – Po, ashtu është, sepse ne u martuam gjatë realizimin të këtij projekti dhe në një farë mënyre muzika shqiptare është kolona zanore e asaj ngjarjeje. Mendoj se jemi dakord se që të dy pëlqejmë këngën e tretë në listë, “Penxherene e zotërisë sate”, për dramën që mbart. Edhe pse flet për një djalë adoleshent, i cili i lutet vajzës që jeton në shtëpinë ngjitur që t’i japi shaminë. Zërat e grave tregojnë historinë dhe nuk është e nevojshme të kuptosh fjalët për të ndjerë emocionin”.
Edit, po të kthej pas në kohë. Shqiptarët kanë filluar të udhëtojnë. Njerëzit kanë filluar të dëgjojnë për Shqipërinë, për kulturën, për muzikën. A ka pasur kjo gjë impakt mbi muzikën dhe vendin?” – “Absolutisht! Brezat e rinj kanë filluar ta mësojnë atë, ta kërcejnë, ta praktikojnë. Madje dhe në lokale trendi tani mund të dëgjosh ansamble të muzikës folk që performojnë. Mezi po e prisja këtë ringjallje të muzikës tradicionale shqiptare”. A mendon se ka vend në skenën e muzikës botërore për muzikën shqiptare?” – “Mund ta shohësh të ashtuquajturën skenë të muzikës botërore në mënyrë shumë cinike dhe të thuash se moda ndryshon dhe se prozhektorët spostohen nga mali në tango, në gamelan, zhvendoset sipas një trendi të ri, një zbulimi të ri. Shqipëria tani është nën dritën e prozhektorit. Njerëzit po e ripëlqejnë këtë muzikë, e cila ka ngjallur interes. Sollëm në Tiranë Jerry Boys, inxhinierin e “Buena Vista Social Club” që të regjistrojë këtë muzikë dhe them se tingëllon njësoj, ka po të njëjtën ngrohtësi magjike. Shpresojmë që do të kapi momentin dhe interesi për muzikën të rritet nga anë të ndryshme të Shqipërisë dhe muzika shqiptare do t’i bashkohet standardeve të muzikës botërore, të cilën njerëzit anë e mbanë botës vërtet e respektojnë dhe kanë interes./ KultPlus.com
