Foto: Getty images
Një mosmarrëveshje midis udhëheqësve nigerianë mund të rrezikojë planet për kthimin e disa prej artefakteve më të famshme të Afrikës, bronzet e Beninit, të cilat u plaçkitën gjatë epokës koloniale dhe që tani ruhen kryesisht në muzetë perëndimore, siç raporton shkrimtari Barnaby Phillips.
Bronzet, mijëra skulptura metali dhe gdhendje në fildish, iu morën mbretërisë së Afrikës Perëndimore të Beninit ( sot Edo Shteti në Nigerinë jugore), nga një forcë ushtarake britanike në vitin 1897, transmeton KultPlus.
Në Evropë bukuria dhe sofistikimi i tyre shkaktoi një ndjesi të menjëhershme dhe ato vlerësohen gjerësisht si ndër veprat më të mëdha artistike të Afrikës. Në vitet e fundit, përderisa qeveritë evropiane janë nën presion për të shlyer krimet e epokës koloniale, disa kanë folur për dëshirën e tyre për të kthyer artefakte të plaçkitura gjatë asaj periudhe.
Në prill qeveria gjermane tha se dëshironte të kthente qindra bronze të Beninit. Edhe disa muze në Mbretërinë e Bashkuar kanë bërë njoftime të ngjashme. Kthimi i bronzeve të Beninit në Nigeri do të shënonte një moment të jashtëzakonshëm në historinë post-koloniale të Afrikës dhe është një perspektivë që duket më e mundshme tani sesa në çdo kohë që nga viti 1897.
Por kur mbreti i Beninit, Ewuare II, thirri “të gjithë njerëzit me qëllime të mira” në një takim urgjent në kryeqytetin Edo Benin City në fillim të këtij muaji, nuk u cilësua festë. Qindra njerëz iu përgjigjën thirrjes së mbretit dhe u mblodhën në pallatin e tij, të veshur me rroba të bukura, duke kënduar lavdërimet e tij. Ewuare II, stërnipi i Oba-s i cili u rrëzua nga Britanikët në vitin 1897, paralajmëroi një përpjekje që ai e quan “grup artificial” që po synon të “devijojë” kthimin e Bronzave. Ky grup, Trusti i Restaurimit të Trashëgimisë (LRT) kishte edhe mbështetjen e Guvernatorit të Shtetit Edo Godwin Obaseki dhe kishte planifikuar të vendoste Bronzet në një Muze të Artit Afrikan Perëndimor. “Destinacioni i duhur dhe i vetëm i ligjshëm” për bronzet do të ishte një “Muzeu Mbretëror i Beninit”, tha ai, i vendosur brenda ambienteve të pallatit të tij.
Ai këmbënguli se bronzet duhej të ktheheshin nga ishin marrë dhe se ai ishte “kujdestari i të gjithë trashëgimisë kulturore të Mbretërisë së Beninit”. Argumenti i mbretit është bindës, por në mënyrë të çuditshme, djali i tij dhe trashëgimtari i caktuar, princi i kurorës Ezelekhae Ewuare, mori pjesë në mbledhjet e bordit të LRT-së për të cilat ai pretendon se nuk di asgjë. Edhe Komisioni Kombëtar i Nigerisë për Muzeumet dhe Monumentet, që përfaqëson qeverinë federale thotë se nuk di asgjë për këtë plan. Muzeu Britanik ka nënshkruar një marrëveshje me LRT për një projekt arkeologjik në Benin City. Qeveria gjermane po diskuton të bëjë të njëjtën gjë, për financimin e një ndërtese për të strehuar fillimisht bronzet e kthyera./KultPlus.com
