Edicioni i pestë i festivalit të filmit ‘Kino Kosova’ do të mbahet në Bernë nga 11 deri më 15 shtator. Sipas njoftimit të organizatorëve, festivali i këtij viti përqendrohet në temën “Contemplating” – “Përsiatje”, duke shfaqur filma nga Kosova dhe diaspora e saj në kinematë e Bernës.
Sivjet në ‘Kino Kosova’ do të shfaqen mbi 30 filma, duke ofruar një program të larmishëm dhe atraktiv.
Bosnja dhe Hercegovina është shteti mysafir këtë edicion në bashkëpunim me Sarajevo Film Festival dhe Shoqatën e kineastëve nga Bosnje dhe Hercegovina, dhe me një program të veçantë me filmat e shkurtër zviceranë në bashkëpunim me Festivalin e Filmit të Shkurtër nga Winterthur (Kurzfilmtage Winterthur).
“Përveç shfaqjeve të filmave, pjesëmarrja e artistëve do të jetë e lartë dhe do të ketë panel diskutime, ku audienca do të ketë mundësinë të thellohet në tema të ndryshme së bashku me kineastët dhe artistët. Midis tyre, një panel do të eksplorojë artin e filmave të shkurtër, ndërsa një tjetër do të shqyrtojë fuqinë transformuese të festivaleve të filmit në shoqëritë e pasluftës. Gjithashtu, festivali ka kënaqësinë të mirëpresë dy artiste nga Kosova, Blerta Hashani dhe Lumturie Krasniqi, të cilat po marrin pjesë në një rezidencë artistike në qendrën kulturore PROGR në Bernë përpara se të prezantojnë punën e tyre gjatë festivalit”, thuhet në njoftimin e organizatorëve të festivalit.
Gjithashtu, festivalit do t’i shtojnë ngjyra muzikore edhe artistja shqiptare Linda Rukaj dhe kuarteti i saj.
Javën që lamë pas në Bernë u mbajt edicioni i katërt i festivalit KinoKosova, i cili, përveç në Bernë, mbahet edhe në Cyrih.
Nga 20 deri me 24 shtator, adhuruesit e artit të shtatë patën mundësi që për herën e katërt me radhë të ngujohen para ekranit të madh në Bernë e të ndjekin një program mjaft interesant, ku pos filmave, bënin pjesë edhe punëtoritë, panelet e diskutimit, një ekspozitë arti si dhe në fund, një koncert.
Filmdashësit iu gëzuan shfaqjes së mbi 30 filmave të metrazheve të ndryshëm nga artistë e regjisorë nga Kosova, si dhe të mysafirëve që kësaj radhe ishin kineastë nga Greqia, shkruan albinfo.ch. Kjo, për publikun ishte një mundësi e mirë për të përjetuar dhe mësuar nga perspektiva e rajonit të Ballkanit.
Tashmë me dy edicione brenda vitit, në Cyrih dhe Bernë, Kino Kosova ngadalë dhe sigurt po shndërrohet në një festival serioz, jehona dhe fama e të cilit nga viti në vit është duke shënuar ngritje të mirëfilltë.
“Konsistenca apo edhe lidhja për idenë e organizimit të një festivali më se të nevojshëm për komunitetin shqiptaro-zviceran, janë tashmë një ndër çelësat kryesorë të suksesit të vazhdueshëm të këtij projekti” tha për Albinfo.ch, drejtori artistik i KinoKosova, Sabahet Meta.
Sipas tij, festivali po rritet në mënyrë të natyrshme, duke u nisur edhe nga numri i drejtuesve dhe i afër 20 vullnetarëve, shkruan albinfo.ch. Ndërsa për numrin e shikuesve mjafton të thuhet se këtë vit, në mungesë të ulëseve të mjaftueshme, shpesh herë ka ndodhur që shikuesit janë detyruar të ulen edhe në tokë, për të ndjekur programin e KinoKosova.
Lidhjes tashmë speciale mes Zvicrës dhe Kosovës, organizatorët ia kanë ofruar edhe këtë platformë, ku trajtohen shumë aspekte që e karakterizojnë shoqërinë kosovare (dhe atë evropiane), siç janë migracioni, gjinia, vizat, shpresat, ligjet dhe nevojat.
Pjesë e KinoKosova të edicionit të katërt ishte edhe filmi “Cascadeuses” i regjisores shqiptare nga Zvicra, Elena Avdija. Ai ofron njohuri mbi botën e rrezikshme të grave kaskadere, e cila është ende e padrejtë në krahasim me atë të burrave të këtij profesioni. Kujtojmë se Elena në Festivalin e Filmit të Cyrihut (ZFF, në progreamin “Focus”) vitin e kaluar ishte shpallur fituese për regjinë më të mirë. Ajo po ashtu është vlerësuar si Personalitet i Vitit 2022 në sferën e kulturës respektivisht filmit, nga redaksia e platformës mediale albinfo.ch.
“Cascadeuses” që u shfaq në natën e fundit të festivalit, ngjalli shumë reagime nga të pranishmit. Në fund shikuesit patën mundësi të marrin pjesë në rubrikën “Pyetje dhe përgjigje”, si platformë bashkëbisedimi mes shikuesve dhe regjisorëve/aktorëve.
Për regjisoren Avdija, që merrte pjesë për herë të parë në këtë festival, KinoKosova është një pasqyrë/platformë e mirë për shikuesit në Zvicër për të treguar se edhe në vende, si Kosova, ka filmbërës që me veprat e tyre dinë të japin mesazhe të fuqishme.
Si pjesë përbërëse e KinoKosova këtë vit ishin edhe panelet e diskutimit, ku u trajtuan tema të ndryshme, e jo vetëm të kinematografisë, raporton albinfo.ch. Ato u moderuan nga gazetarja zvicerane, Aleksandra Hiltmann, e cila që nga edicioni i parë është pjesë e KinoKosovës.
Hiltmann deklaroi për albinfo.ch se ky edicion ka qenë një sukses i madh jo vetëm për nga numri i shikuesve, por edhe nga cilësia e filmave, si dhe nga programi më se i pasur i festivalit.
Ekspozita e artistit të mirënjohur kosovar, Jakup Ferri, ishte ngjarja tjetër që e pasuroi edhe më shumë KinoKosovën.
Jakup Ferri vitin e kaluar ishte pjesëmarrës në Bienalen e Venecias, ku përmes artit ngacmon vizitorët me imagjinatën e tij të gjallë, ngjyra të fuqishme, një shije delikate të humorit si dhe pafajësinë fëmijërore.
Festivali KinoKosova, siç është bërë tashmë traditë, u përmbyll në mënyrën më të mirë me një koncert, ku për të pranishmit u përkujdesën Edona Vatoci me grupin e saj dhe Leart Rama nga Kosova, si dhe DJ PanoΣ. / KultPlus.com
Shtatorja monumentale e Heroit tonë Kombëtar, Gjergj Kastriotit-Skënderbeut do të vendoset në kryeqytetin e Zvicrës, Bern.
Shtatorja do të vendoset në vitin e ardhshëm dhe do të realizohet nga skulptori Gëzim Muriqi.
Kështu ka informuar sot Paulin Zefi përmes Facebookut, me ç’rast ka theksuar se projekti do të financohet nga Veli Berisha, që jeton në Bern, si dhe nga familja e tij./ KultPlus.com
Në ambientet e Ambasadës së Kosovës në Bernë, Ilir Xheladini ka hapur ekspozitën me artefakte ilire e shqiptare, “Museum Illyricum”.
Një muze shqiptar në Zvicër: Ky është caku që Ilir Xheladini e ka para syve kur grumbullon artefakte të ndryshme që e shënojnë historinë ilire e shqiptare, nga antikiteti e këndej. Dhe po këtë qëllim e ka edhe ekspozita që ai hapi të premten mbrëma në ambientet e Ambasadës së Republikës së Kosovës, në Bernë.
“Museum Illyricum” mban emrin ekspozita që u hap para një numri të konsiderueshëm të pranishmish, shqiptarë e zviceranë.
Në stendat e ekspozitës, Xheladini ka vendosur, të ndara sipas periudhave historike dhe sipas fushave që u përkasin: harta të vjetra, bankënota, monedha metalike, veshje të vjetra origjinale kombëtare, gravura, ballina revistash, stoli të lashta, enë balte dhe deri edhe një helmetë të moçme. “E gjithë kjo pasuri e shpalosur për vizitorët, nuk është as një e treta e thesarit që e kam grumbulluar me vite”, thotë Iliri për albinfo.ch. Mbrapa kësaj pasurie qëndron një punë pasionante, një idealizëm i rrallë për kohën tonë dhe pse jo, edhe një sakrificë materiale e autorit.
“Ekspozitën e kam ndarë në tri periudha: Antikiteti, koha e Ilirisë, Mesjeta dhe historia e re, nga pavarësia e Shqipërisë e deri në vitet dyzeta të shekullit të kaluar. Nga antikiteti, kemi artefakte nga koha e sundimit romak që njëkohësisht është edhe koha e ilirëve. Këtu vlejnë të përmenden monedhat dhe stolitë e ndryshme të asaj periudhe. Ndërsa më për zemër i kam stolitë prej guri dhe prej argjendi të kulturës arbërore të Komanit. Kemi gjithashtu edhe artefakte nga Bizanti, kryesisht stoli dhe monedha”, shprehet Xhelaidini. Po ashtu bie në sy një numër i madh hartash të punuara në shekullin 19 për hapësirat shqiptare dhe ilire ashtu si dhe librash me po këtë tematikë, gjithmonë nga autorë të huaj.
Ndërsa kohën e re, nga shpallja e pavarësisë së Shqipërisë, në këtë ekspozitë e pasqyrojnë edhe pullat postare, të edituara që nga qeveria e parë shqiptare e Ismaiil Qemalit e deri te koha e Zogut, sqaron më tutje Ilir Xheladini.
Duke mos qenë historian as arkeolog me profesion Xheladinin e karakterizon një pasion i jashtëzakonshëm, pothuaj fanatizëm për t`u marrë me identifikimin dhe grumbullimin artefakteve historike. “Fillesa ka ndodhur në një mënyrë të thuash ankedotiale. Në vitet 1995-1996 derisa në Universitetin e Neuchatelit ndiqja leksionet për frëngjishten e vjetër, profesori na fliste gjithë kohën për Romën Antike dhe me asnjë fjalë nuk përmendte praninë ilire që ishte e po asaj periudhe. Unë e pyesja por kot. Pastaj në një antikuariat në qytet gjeta harta të ilirëve, të cilat ia tregova profesorit dhe nga ky moment filluam dialogun me të edhe për Ilirinë. Këtu ka qenë pika nga e cila kam filluar angazhimin për të gjetur e grumbulluar artefaktet, një pjesë të të cilave po i shihni këtu. Janë gjëra që të tjerët i kanë por ne nuk dimë për ekzistencën e tyre. Shumicën i kam gjetur në Francë, Kanada, SHBA etj. Këto i kam siguruar falë anëtarësisë sime në grupin e koleksionistëve. Sigurisht një pjesë të mirë i kam blerë”, pranon Xheladini, i cili për pasionin e tij ka mbështetje edhe bashkëshorten e tij, shkruan albinfo.ch.
Hapja e ekspozitës në Bernë për Ilirin, më shumë se thjesht ekspozim eksponatesh, është menduar si një cytje për të shtyrë të tjerët që të ndihmojnë në ngritjen e një muzeu shqiptar në Zvicër. “Krijimi i një fondacioni për këtë qëllim do të ishte hapi i parë në këtë drejtim. Në gjithë këtë përpjekje të tij, Iliri nuk harron të përmend se ka pasur mbështetjen e Ambasadës së Kosovës. Ndërsa rreth krijimit të fondacionit të përmendur, ai dhe Ministri Këshilltar i Ambasadës, Mustafë Xhemaili thonë për albinfo.ch se besojnë në gatishmërinë për ndihmë të Rrjetit të Bizneseve Shqiptare të Zvicrës.
Ambasadorja e Kosovës në Zvicër, Nazane Breca në cilësinë e mikpritëses, me një fjalë rasti ka prezantuar z. Xheladini, duke e përgëzuar atë për punën e frytshme si koleksionist por edhe si autor librash në gjuhën frënge. Ajo ka theksuar se mërgata krahas barrës që ka pasur për sigurimin e mbijetesës së Kosovës për vite të tëra, po jep kontribut të çmuar edhe në vendosjen e lidhjeve kulturore me vendet ku jeton. Një shembull i tillë është ai i Ilir Xheladinit, ekspozita e të cilit është hapur sonte. Ajo ka treguar me këtë rast gatishmërinë e ambasadës për të mbështetur aktivitetet artistike kulturore, pasi që, siç është shprehur ambasadorja: “arti prek zemrat dhe hap dyer drejt ndërgjegjeje. Arti e kultura heqin barriera duke ngritur ura takimi me të tjerët. Ato kanë rëndësi edhe për faktin se ndikojnë në rrëzimin e paragjykimeve dhe klisheve denigruese që herë herë ngrenë krye për vendin dhe popullin tonë”, ka përfunduar ambasadorja Breca.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri më 15 dhjetor 2017 dhe ajo mund të vizitohet gjatë orarit të punës të Ambasadës./ KultPlus.com
