Kryeministri Albin Kurti ka marr pjesë në ceremoninë e shënimit të 80-vjetorit të Bibliotekës Kombëtare te Kosovës.
Në fjalën e tij, Kurti tha se kjo Bibliotekë është monument i fjalës së shkruar, dhe dëshmi e gjallë e integritetit të popullit shqiptar, njofton Klankosova.tv.
Tutje, i pasi i ekzekutivit shton se Qeveria e Kosovës do të punojë që Biblioteka Kombëtare të përforcojë rolin e saj si shtëpi e dijes shkencore, bukurisë artistike, si dhe një dritë udhëheqëse drejt të ardhmes.
“Më lejoni t’ju përgëzoj për këtë logo të qëlluar, e cila brenda ka logon e Bibliotekës Kombëtare, spiralen antike ilire, që shënon 80-vjetorin e Bibliotekës sivjet, por njëkohësisht duke sikur pakufi. Vitet e fundit mbështetja e Qeverisë së Kosovës, ka qenë thelbësore në zhvillimin e Bibliotekës sonë Kombëtare, sikur krijimi i qendrës së digjitalizimit dhe pasurimi i koleksioneve me mbi 76 mijë njësi të reja librash, kemi ndërtuar ura të forta mes të kaluarës dhe të ardhmes”, tha Kurti.
“Kjo qendër është bërë pikë referimi për ruajtjen dhe digjitalizimin e trashëgimisë sonë, duke përfshirë 873 mijë objekte digjitale. Ekspozita retrospektive mbi 80-vjeçare e Bibliotekës Kombëtare dhe botimet e saj, na jep mundësinë të reflektojmë mbi rrugën e kaluar dhe vizionin për të ardhmen”.
“Biblioteka Kombëtare është monument i fjalës së shkruar dhe një dëshmi e gjallë e integritetit tonë kombëtar. Në këto mure jetojnë idetë, zërat dhe ëndrrat e brezave që kanë ndërtuar vetëdijen tonë si popull. Teksa festojmë këtë përvjetor, le të vazhdojmë angazhimin që ta përforcojmë rolin e saj si një shtëpi e dijes shkencore, dhe bukurisë artistike, si dhe një dritë udhëheqëse drejt të ardhmes”, tha i pari i qeverisë.
“Mos më lini vet” është mesazhi që misionarja e hapjes së Biblitotekës në qytetin e Manastirit, Emira Selimi, iu drejton bashkëkombësve të saj dhe institucioneve të Kosovës dhe të Shqipërisë, në prag të njëvjetorit të hapjes së bibliotekës më të veçantë në hapësirat mbarë shqiptare, Linknest, shkruan KultPlus.
Nesër bëhen 116 vite nga mbajtja e “Kongresit të Manastirit”, në të cilin u vulosën shkronjat e alfabetit shqip, dhe një vit nga hapja e bibliotekës shqipe në po këtë vend, si i vetmi objekt i cili tregon që ky qytet është dhe ka qenë shqiptar. Këto dy ngjarje të kundërta me njëra tjetrën tregojnë historinë dhe fatin e keq të këtij qyteti, i cili kombit shqiptar i dha elementin kryesor të gjuhës, alfabetin.
Gjuha është elementi kryesor identitar i një populli, me të cilin ne në rastin tonë do të duhej të mburreshim, pasi faktet historike e listojnë shqipen ndër gjuhët më unike dhe më të vjetra në Evropë. Por, vetë fakti që Manastiri tanimë ka vetëm një bibliotekë me libra shqip, flet për një histori të dhimbshme asimiluese të qytetit të iluminizmit shqiptar. Megjithatë, një dritë në fund të errësirës shekullore të tunelit është shfaqur.
Emira Selimi, është nismëtarja e hapjes së kësaj biblioteke në këtë qytet kaq domethënës për kulturën dhe historinë tonë, e cila po i jep zë historisë së lavdishme të Manastirit dhe po e orienton atë drejtë rrënjëve të saj. “Linkest” përveçse një bibliotekë e cila është mirëpritur nga shqiptarët e zonës, është shëndrruar edhe në çerdhe “zogjësh” të cilëve iu mësohet të interpretojnë Himnin Kombëtar, iu mësohet historia e popullit shqiptar dhe mbi të gjitha iu injektohet ideja për të studiuar në shtetin amë, prej nga edhe mund ta fuqizojnë dhe mbrojnë identitetin e tyre, të marrë padrejtësisht nga etni të tjera.
Në prag të një-vjetorit të bibliotekës, është paralajmëruar një festë e veçantë me këngë dhe poezi të bukura të Manastirasve. Pjesë e festës do të jetë po ashtu edhe një ekspozitë me krijimtarinë artistike të pjesëtarëve të bibliotekës, mbi të gjitha me motive kombëtare. Për të treguar sfidat, rezultatet dhe ecurinë e këtij institucioni dritëdhënës, Emira Selimi ka shpalosur detaje përmes një interviste me mediumin KultPlus:
KultPlus: Si do ta përshkruanit vitin e parë të funksionimit të Bibliotekës së Manastirit?
Emira Selimi: Sprovat dhe sfidat nuk janë ndalur as edhe një moment por mrekullia e gjithë këtij suksesi ka qenë ardhja e fëmijëve shqiptarë të Manastirit në bibliotekë. Gjatë gjithë vitit bibliotekën e kanë vizituar shumë njerëz nga gjitha trevat e tona shqipfolse, ato më kanë dhënë motiv se unë këtu në këtë qytet nuk jam vetë. Suksesi kërkon sfida dhe sakrifica andaj unë i shtrëngoj dhëmbët në çdo sprovë pasiqë qëllimi im kryesor është që Manastiri të kthehet siç ishte dikur dhe andaj punoj me kënaqësi, vullnet dhe shpresë.
KultPlus: Cilat kanë qenë arritjet kryesore të Bibliotekës gjatë këtij viti?
Emira Selimi: Arritja më e madhe e bibliotekës është që fëmijët kanë lexuar libra çdo javë. Për t’i nxitur fëmijet të lexojnë unë është dashur të sakrifikoj akoma më shumë dhe plani ka qenë kush lexon ka dhurata. Kjo fëmijët i ka motivuar. Me këtë ata filluan të lexonin pa ndalur që të arrijnë deri te dhurata, kjo metodë ndikoi shumë pozitivisht te fëmijët, pasi librat fëmijët shqiptarë të Manastirit i ndihmuan të kenë mendim kritik dhe të kenë oratori të pastër, fëmijët e bibliotekës po i mbushin me informacione dhe fëmijët po reagojnë, ata po e njohin kulturën dhe Shqipërinë nga faqet e librave shqip, fëmijët bibliotekën e shikojnë si ambasadë shqiptare dhe ata e shprehin këtë me të gjithë, himni kombëtar shqiptar këndohet në bibliotekë nga fëmijët e tanë, ato e shikojnë bibliotekën si shpresë. Ne i nxisim ata që të lidhen me Shqipërinë dhe i orientoj për studime në Tiranë, ua kam ngulitur në kokë dhe fëmijët dhe prindërit këtë ide e duan dhe e kanë pranuar.
KultPlus:Si është pritur nga komuniteti hapja dhe aktivitetet e Bibliotekës?
Emira Selimi: Biblioteka nga Manastirasit është pritur shumë mirë, shqiptarët e Manastirit e duan dhe e mbështesin bibliotekën. Ata janë shumë të lumtur dhe e pohojnë se një gjë e tillë u ka munguar atyre në Manastir. Ata vijnë dhe huazojnë libra dhe më pas i kthejnë, jo vetëm nga qyteti por edhe nga fshatrat vijnë dhe marrin libra. Vlen të potencohet që Manastiri ka 7 fshatra të banuar me shqiptarë.
KultPlus:Çfarë aktivitetesh keni planifikuar për të shënuar njëvjetorin e hapjes së Bibliotekës?
Emira Selimi: Për përvjetorin e bibliotekës kemi planifikuar t’i falenderojmë gjithë shqiptarët anembanë trevave tona për kontributin e tyre për mbledhjen e librave, më pas fëmijët që i dhanë dritë bibliotekës t’i fikin qirinjtë e parë të bibliotekës së tyre, të këndohen këngë dhe poezi nga manastirasit dhe më pas të hapet ekspozita me punimet e fëmijëve të Manastirit që i kanë përgatitur për nder të përvjetorit të bibliotekës Linkest.
KultPlus:Si ka ndikuar Biblioteka në jetën kulturore dhe edukative të Manastirit gjatë këtij viti?
Emira Selimi: Jashtëzakonisht shumë mirë ka ndikuar biblioteka në bashkëpunim me mësueset e qytetit. Të potencojmë që këtu libri shqip ka munguar shumë dhe këtë e shprehin edhe vetë mësueset. Kemi shumë festa që marrim pjesë bashkë si Viti i Ri, dita e librit, festa mësuesit, dita flamurit etj, të gjitha këto i bëjmë bashkë me fëmijët tanë. Ne planifikojmë që fëmijët ti dërgojmë edhe në Prekaz dhe Vlorë. Të gjitha këto aktivitete janë në dobi të fëmijëve që sa më shumë ato të afrohen me shtetin amë Shqipërinë. Fëmijët janë shumë të vegjël dhe ka qenë shumë më e lehtë puna me ta përderisa ata akoma janë të vegjël. Manastiri duhet të kthehet në qendër kulturore siç ishte gjithmonë edhe historikisht dhe ju them fëmijëve se këtë ëndërr mund ta zgjoni vetëm ju. Ne çdo muaj mundohemi të bëjmë diçka të bukur për kombin dhe Manastirin. Aktivitetet na mbajnë të motivuar përballë problemeve që na paraqiten atje.
KultPlus:Cilat kanë qenë reagimet më domethënëse nga vizitorët dhe lexuesit gjatë këtij viti?
Emira Selimi: Zakonisht emocionohen kur vinë, se kur e shëtisin Manastirin asgjë nuk shikon në gjuhën shqipe, kur futen në bibliotekë me mijra libra shqip. Poashtu dhe ne ndodhemi në qendër “Shirok Sokak” Shqiptarët emocionohen menjëherë shumë. Më shumë më prekin fjalët e fëmijëve, kur më japin komplimente me fjalët e tyre rrënqethëse. Këto mbesin në zemrën dhe mendjen time gjithë kohës. Me fëmijët kam kaluar një vit të mrekullueshëm.
KultPlus:Cilat kanë qenë sfidat më të mëdha me të cilat jeni përballur në vitin e parë të funksionimit?
Emira Selimi: Për ata që nuk e dinë, mua nuk më lejuan ta hapja bibliotekën në katin përdhesë të Muzeut të Alfabetit. Andaj unë mbeta me librat në rrugë dhe u detyrova të marr objekt tjetër në Manastir me qera, qeraja e të cilës është 1500€ në muaj me tatim. Dhe unë 1 vit e mbaj vetë me qindra sakrifica e strese pa fund. Asnjë institucion nuk më ka përkrahur pa asnjë arsye. Sfida më e madhe e imja është kjo, kam kërkuar ndihm shumë herë në shumë shoqata por ka qenë e kotë, askush nuk më ka ndihmuar, doja të filloja me antarsimet online që të mbijetoja as atë nuk më lejuan, gjithë kohës jam bllokuar por sërish mrekullikisht kam mbijetuar.
KultPlus:Çfarë vizioni keni për zhvillimin e Bibliotekës në vitet e ardhshme?
Emira Selimi: Kjo nuk është vetëm bibliotekë është përtej saj. Kati i tretë i bibliotekës është bërë si një shkollë e vogël. Aty dua që cdo javë të mbahen ligjerata historie për Manastirasit, të ftoj studiues, historianë, shkenctarë që Manastiri sërish të kthehet vatër të kulturës për kombin tonë. E them gjithmonë që çdo bibliotekë është e veçantë por kjo është disi më ndryshe, këtë e themeloi kombi shqiptarë dhe askush tjetër por qytetarët tanë nga gjitha trevat shqipfolse.
KultPlus:Çfarë do t’i përcillnit publikut për rëndësinë e një institucioni siç ka Biblioteka për një qytet si Manastiri?
Emira Selimi: Kjo bibliotekë i ka mbi 100 fëmijë shqiptarë të vegjël vetëm brenda 1 viti, kjo bibliotekë shqiptarët e Manastorit i ka bërë të mos ndjehen vetëm, andaj ju lus që ta mbajmë në jetë bibliotekën shqipe në qytetin e Alfabetit. Mjaftë kemi humbur duke i anashkaluar qytetet më të rëndësishme shqiptare, tani është koha të kthjellemi. Biblioteka dhe manastirasit kanë nevojë për shqiptarët, biblioteka është shpresë për rikthimin e këtij qyteti historik. Kjo bibliotekë është qendër kulture për shqiptarët në Manastir. Të gjithë shqiptarët duhet të vinë në bibliotekë dhe ta mbështesin. Biblioteka në Manastir po e mbron gjuhën shqipe dhe historinë e kombit tonë për shqiptarët e Manastirit.
KultPlus:Cili është mesazhi juaj për komunitetin, për ata që e kanë mbështetur Bibliotekën dhe për ata që ende nuk e kanë vizituar?
Emira Selimi: Mesazhi im është mos më lini vetë. Më shumë se kurrë kam nevojë për bashkëkombasit e mi të më mbështesin. Të gjithë ju që e ndihmuat bibliotekën do të mbeteni në histori, ju që nuk e keni vizituar ende Manastirin ejani se është qyteti më i mrekullueshëm i shqiptarëve. Manastiri është qyteti i iluminizmit, ju lutem ejani dhe na vizitoni në Manastir./ KultPlus.com
Në “Ditën e letërsisë dibrane”, një grup shkrimtarësh dhe artdashësish i janë bashkuar aktivitetit të organizuar nga Lidhja e Intelektualëve Dibranë.
“Dita e Letërsisë Dibrane”, aktiviteti i Lidhjes së Intelektualëve Dibranë, pas organizimit në disa qytete, përmbylli turin e saj me aktivitetin e mbajtur sot në Pallatin e Kulturës “Haki Stërmilli”, Peshkopi, mes të ftuarish, intelektualëve, autorë, botues e libradashës.
Në praninë e zëvendësministres së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Lira Pipa, kryetarit të Bashkisë Dibër, Rahim Spahiu, përfaqësuesit e Ministrisë së Arsimit, kryetarit të Lidhjes së Intelektualëve Dibranë, Shpëtim Cami, për promovimin e letërsisë dhe autorëve dibranë, së bashku me autorë e dhuruesit për fondin e pasur që i shtuan Bibliotekës së Peshkopisë me këtë rast.
Aktiviteti është përmbyllur me një bashkëbisedim mes shkrimtarëve, që ndanë emocionet e tyre me të pranishmit, mbi letërsinë, kulturën dhe artin e kësaj zone. /atsh/ KultPlus.com
600 libra dhe harta origjinale të shtypura nga shtëpitë e para botuese, të krijuara më 1400 deri në 1800 në Venecia, ekspozohen për herë të parë në Bibliotekën Kombëtare.
Botime dedikuar historisë, letërësisë, e të tjera që shkojnë deri në 624 vjet të vjetra, nuk lënë jashtë foksut vendet fqinje, në këtë rast as Shqipërinë. Por pikërisht në Venecia që në atë kohë ishte kryeqendra e botës, mendohet të jetë shkruar, Meshari i Gjon Buzukut, historia e Skëndërbeut nga Marin Barleti, vepra të Bogdanit e Dhimitër Frangut.
Për drejtuesin e Bibliotekës së Kombëtare, Piro Misha, thotë se këto koleksione të vyera tregojnë që Shqipëria nuk ishte një vend i shkpëutur nga qytetërimi në atë periudhë, por krejt e kundërta.
Ekspozita “Koleksione Veneciane” vjen në bashkëpunim me Bibliotekën Kombëtare të Firences, Institutin Italian të Kulturës dhe do të qëndrojë e hapur deri më 4 Nëntor./tvklan/ KultPlus.com
Drejtoresha e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës, Dr. Blerina Rogova Gaxha është takuar sot me Dr. Ivanka Stričević, drejtoreshë e Bibliotekës Kombëtare dhe Universitare të Kroacisë. Në takimin e mbajtur në Zagreb, u diskutua për projekte, iniciativa dhe tema me interes të përbashkët.
Drejtoresha e BKK-së tha se ky takim krijon mundësinë për ta forcuar partneritetin ndërmjet Bibliotekës Kombëtare të Kosovës dhe Bibliotekës Kombëtare dhe Universitare të Kroacisë: “Është misioni ynë ta avancojmë kauzën e bibliotekës sonë kombëtare, duke punuar më mirë së bashku në shkëmbim të përvojave dhe duke arritur më shumë sesa mund të bëjmë vetëm.” Prof. Stričević ndërkaq pohoi se “Ne jemi entuziastë për mundësinë e bashkëpunimeve në të ardhmen dhe besojmë se vizita juaj do të jetë një hap kyç në thellimin e bashkëpunimit tonë në të ardhmen”.
Tutje, u diskutua për rëndësinë e bibliotekës si institucion lider i kujtesës dhe rolin e rëndësishëm që luan ajo në zhvillimin intelektual, arsimor, kulturor e social të vendit dhe komunitetit të cilit i shërben.
Biblioteka Kombëtare dhe Universitare në Zagreb, është biblioteka më e madhe kroate dhe funksionon si bibliotekë kombëtare e Kroacisë dhe si bibliotekë qendrore e Universitetit të Zagrebit. /Gazeta Express/ KultPlus.com
Zëvendëskryeministrja Belinda Balluku njëhersh drejtuese politike e qarkut të Dibrës, e shoqëruar nga ministrja për Rininë, Bora Muzhaqi dhe kryetari i bashkisë së Bulqizës, Rahmi Spahija vizituan sot bibliotekën në qytetin e Peshkopisë.
Zëvendëskryeministrja Balluku bëri të ditur se biblioteka është rikonstruktuar dhe se fondi i librave është i mirëmbajtur.
Tashmë, informoi ajo, kësaj biblioteka i është shtuar edhe salla e leximit, e cila mungonte deri sot.
Biblioteka e parë në qytetin e Peshkopisë daton në vitin 1945. Ajo u hap në një ambient privat të një mësuesi, i cili e kaloi pronën e tij në dispozicion të lexuesve.
Nga 1700 libra në vitet 1950, sot kjo bibliotekë ka arritur të ketë 74 mijë libra të të gjitha zhanreve dhe fushave në gjuhën shqipe dhe gjuhë të huaja. Po ashtu në këtë bibliotekë janë të ruajtura edhe gazetat që prej vitit 1904.
Ky fond ju shërben 5300 anëtarëve të resgjistruar./atsh/KultPlus.com
Drejtori i Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë, Piro Misha, nënshkroi sot, Memorandumin e Mirëkuptimit për Bashkëpunim me drejtorin e Bibliotekës Kombëtare dhe Universitare “St. Clement of Ohrid” të Republikës së Maqedonisë së Veriut, Rahmetula Kuqi.
Ky memorandum synon bashkëpunimin në fusha me interes të përbashkët në aspektin e kërkimit akademik dhe të përhapjes kulturore, bashkëpunimit shkencor në fushën e bibliotekonomisë, kërkimit shkencor dhe fushave të lidhura me to, si: bibliografisë, informacionit shkencor, koleksioneve të rralla etj.
Në kuadër të këtij memorandum, do të organizohen veprimtari të përbashkëta kulturore e shkencore, si: konferenca, ekspozita, botime të përbashkëta, shkëmbime e dhurime botimesh etj. Të dy drejtuesit e Bibliotekave Kombëtare e cilësuan si “shumë të rëndësishëm nënshkrimin e këtij Memorandumi, që hap udhën e bashkëpunimit të ngushtë dypalësh”./atsh/KultPlus.com
Një bibliotekë e re iu shtua Kamzës falë thirrjes së dytë për infrastrukturë rinore nga Agjencia Kombëtare e Rinisë.
Ministrja e Shtetit për Rininë dhe Fëmijët, Bora Muzhaqi, kryetarja e Kuvendit, Lindita Nikolla dhe kryetari i bashkisë Kamzë, Rakip Suli vizituan ambientet më të reja rinore, të pasuruara me mbi 1000 libra, për të shtuar dijet.
Pjesë e bibliotekës është edhe një sallë rinore bashkëkohore për të zhvilluar aktivitete që rrisin përfshirjen, zhvillimin dhe socializimin e të rinjve.
Kjo bibliotekë u mundësua falë thirrjes së dytë për projektpropozime rinore, të financuar me mbështetjen e qeverisë shqiptare, nëpërmjet AKR-së. Në bashkinë Kamzë përfitojnë nga përdorimi efikas i godinës, 16 379 të rinj.
Këtë vit, thirrja për projektpropozime rinore për njësitë e vetëqeverisjes vendore synoi rikonstruksionin, ndërtimin, rindërtimin dhe funksionin e objekteve publike, pjesë e infrastrukturës rinore si: qendra rinore, biblioteka dhe qendra rekreative për të rinjtë./atsh/KultPlus.com
Sot është hapur Biblioteka e parë shqipe, në qytetin e Alfabetit, në Manastir nga iniciativa e studentes Emira Selimi, përmes donacioneve të shumta shkruan KultPlus.
“Faleminderit Kombi im, ju e themeluat Bibliotekën e parë shqipe në Manastir. Kjo Bibliotekë sot u hap”, ka shkruar Selimi në facebook.
Kjo ceremoni e hapjes së kësaj biblioteke, u përcoll edhe nga Presidenti i Shqipërisë, Bajram Begaj, i cili ka thënë se ruajtja e gjuhës është thirrje për ruajtjen e identitetit kombëtar.
“Në 115 vjetorin e alfabetit shqip, në Manastirin e shenjtë të shqipes që bëri bashkë gegë e toskë, myslimanë dhe të krishterë për abecene që kemi sot. Ta ruash dhe të lëvrosh gjuhën amtare nuk është thjesht një thirrje për ruajtjen e një trashëgimie kulturore. Ajo është thirrje për të ruajtur identitetin kombëtar”, ka shkruar ai.
Hapja e kësaj Biblioteke u inicua nga studentja Selimi, e cila kohë më parë publikoi iniciativën për ta shpëtuar shqipen nga asimilimi në Manastirin e alfabetit shqip.
“Çfarë vendos Zoti, nuk e ndal dot njeriu. Faleminderit Zot që më mbrojte gjatë gjithë kësaj periudhe të vështirë,” ka shkruar Selimi në facebook./KultPlus.com
Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë, përmes një ekspozite “In memoriam”, përkujton akademikun Eqrem Çabej, në 115-vjetorin e tij të lindjes. Ekspozita sjell në vëmendje të publikut trashëgiminë e tij të jashtëzakonshme në shkencat shqiptare, si figura më përfaqësuese e vlerave të akademizmit shqiptar; protagonist e bashkëthemelues i saj, albanolog; me njohje të gjerë e vlerësim të lartë në të gjitha qendrat e studimeve shqiptare brenda dhe jashtë vendit.
Kjo ekspozitë sjell një pjesë modeste të krijimtarisë së tij, si: “Studime etimologjike në fushë të shqipes”; “Problemi i vendit të formimit të gjuhës shqipe”; “Studime gjuhësore”; “Studime për fonetikën historike të gjuhës shqipe”; “Studime shqiptare : vepra të zgjedhura”; “Shqiptarët midis Perëndimit dhe Lindjes”; “Për gjenezën e literaturës shqipe”; “Hyrje në indoevropianistikë : leksionet e Prishtinës”; “Vepra e Gjon Buzukut në vështrim gjuhësor historik”; “Hyrje në historinë e gjuhës shqipe”; “Në botën e arbëreshëve të Italisë : përmbledhje studimesh”; “Shumësi i singularizuar në gjuhën shqipe”; “Në tridhjetëvjetorin e vdekjes së Nobert Jokli” etj.
Eqrem Çabej bëri një punë të madhe sidomos për studimin e gjuhës së Gjon Buzukut, veprën e të cilit edhe e ribotoi të transliteruar dhe të traskribuar “Meshari i Gjon Buzukut (1955) botim kritik”.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur për publikun në Sallën Shkencore të BKSh-së./atsh/KultPlus.com
Mbi 20 vjet Biblioteka e Tetovës, po funksionon pa kushte elementare. Në një hapësirë prej vetëm 200 metra katrore, janë të vendosura në rafte mbi 83.000 libra mes të cilave mezi kalohet. Me tavane të ulëta, lagështi e dritë të tepërt që ndikon në shkatërrimin e librave.
Me dhjetëra herë, punëtorët e kësaj biblioteke përmes televizionit Alsat kanë alarmuar për kushtet e vështira, duke kërkuar një hapësirë më të madhe për të zhvilluar këtë veprimtari, por Ministria e Kulturës, asnjëherë nuk ndërmori masa për dislokimin e bibliotekës në një vend me sipërfaqe dhe kushte të duhura. Dhe sikur kjo të mos mjaftojë, ditë më parë, Ministria e Kulturës ka njoftuar organet e Shtëpisë së Kulturës ku është e vendosur edhe biblioteka, se e njëjta do të hiqet nga ai vend, dhe do të vendoset tek klasat e Fakultetit të Artit Muzikor, ku kushtet, sipas të punësuarve në bibliotekë, janë ende më të këqija.
“Faktikisht e gjitha është me kërkesë të Ministrisë së Kulturës pas çka Qeveria pritet të sjellë vendim që në hapësirat ku gjendet Biblioteka e Tetovës, do të vendoset Delegacioni i Bashkësisë Evropiane, kurse në pjesën tjetër do të kalojë Biblioteka e Tetovës. E njëjta do të kalojë aty ku aktualisht gjendet Fakulteti i Arteve të Universitetit të Tetovës”, tha Vullnet Fejzullahu, Shtëpia e Kulturës “Iljo Anteski Smok”.
Ky dislokim, sipas drejtoreshës së bibliotekës së Tetovës, nënkupton edhe mbylljen e këtij institucioni, sepse, vendi ku planifikohet të locohet biblioteka, nuk ka aspak kushte as për vendosjen e librave e as për numrin e madh të lexuesve që ka kjo bibliotekë, e që në numër janë mbi 5.000.
“Kjo nga ana jonë është pritur negativisht dhe punëtorët kanë frikë se ne gjithë kohës pra me vite kërkojmë kushte më të mira se në këto kushte mezi veprojmë, e neve duan t’na japin hapësirat e klasave të Fakultetit të Arteve Muzikore, që janë klasa të ngushta me tavane të ulëta nuk plotësojnë aspak kushtet për funksionim të bibliotekës. Me këtë dislokim gjysma e fondit të librave do dëmtohet dhe as që do mund të funksionojmë, aty thjesht do mund të funksionojmë si magazinë dhe kjo çon drejt mbylljes së bibliotekës”, u shpreh Rezearta Ismaili, Drejtoreshë e bibliotekës së Tetovës.
Përveç mungesës së hapësirës për vendosjen e gjithë fondit të librave në biblioteke, si pasojë e të cilës, mbi 50.000 tituj rinë nëpër depotë e Shtëpisë së Kulturës, në gjendje të mjerueshme janë edhe gazetat ditore të vendit, të cilët ruhen që nga viti 1944, por që në mungesë të kushteve, janë hedhur në nënkulmin e Shtëpisë së Kulturës. /alsat.mk/KultPlus.com
Pestalozzi Bibliothek Hardau është një nga bibliotekat më të frekuentuara në Cyrih dhe ajo udhëhiqet tashmë nëntë vjet nga drejtoresha Suela Jorgaqi.
E apasionuar pas gjuhëve dhe kulturave të ndryshme, Suela Jorgaqi studimet i përfundoi në Fakultetin për Gjuhë të Huaja, në Tiranë. Në vitin 2000 fati i saj ishte të takonte një çift zviceran, i cili do ta ndihmonte më pas për të studiuar në Chur. Studimet për shkencë informacioni i hapën dyert Suelës për të bërë punën që ajo kishte dashur gjithmonë, të jetë afër librave dhe afër njerëzve që i duan librat, sikurse ajo.
“Universiteti që kreva në Chur për shkencë informacioni më hapi dyert. Në fillim punova në sindikatën Unia, që ishte një punë jete, bëja aksione për barazinë gjinore, këshilloja punëtorët për ligjet e të drejtat e punës, flisja 5 gjuhë në ditë. Pastaj kur u hap biblioteka ndërkulturore ku jam tani, më kërkuan për të punuar në këtë projekt të ri ndërkulturor dhe meqë është diçka e re në Cyrih, thashë menjëherë po! Unë gjithmonë kam qenë e interesuar të punoj me njerëz që vijnë nga kultura të ndryshme. Si fillim më morën si zëvendësuese të drejtoreshës dhe që prej 9 vjetësh jam drejtoreshë e Pestalozzi – Bibliothek Hardau. Dashuri për librat po, por mbi të gjitha dashuri për njerëzit. Dhe kur i lidh njerëzit me librat, lindin projekte shumë të bukura”, thotë Suela në intervistën për albinfo.ch.
2000 libra shqip në “Pestalozzi”, sa kanë interes shqiptarët për të lexuar?
Në bibliotekën “Pestalozzi” gjenden libra në 13 gjuhë të ndryshme, përfshirë edhe shqipen. Rreth 2000 libra në shqip, në zhanre të ndryshme, ofrohen për mosha të ndryshme.
“Ne kemi libra në 13 gjuhë, një nga të cilat është edhe shqipja. Specifika e bibliotekës janë librat me temë ndërkulturore, për të mësuar gjermanisht, libra pedagogjikë, libra me tematikë midis botëve të ndryshme, libra për të pakësuar paragjykimet e për të mësuar më shumë për botët e ndryshme që na rrethojnë. Kemi një asortiment prej 2000 librash shqip që qarkullojnë vazhdimisht, sepse blejmë rregullisht libra të rinj. Jam me fat që jam në kontakt dhe me librin shqip, që është pjesë e pandashme imja. Dhe librat i kemi për moshën nga 0 deri 99 vjeç, në të gjitha zhanret e ndryshme”, ka sqaruar Suela.
Tutje, ajo thotë se veprat e autorëve shqiptarë që gjenden në bibliotekë nisin nga Ismajl Kadareja, Fatos Kongoli, e deri tek autorët e sotshëm: Shqipe Sylejmani, Lea Ypi, etj.
Kur flet për librin dhe shqiptarët, Suela thotë se shqiptarët duhet të frekuentojnë më shumë bibliotekat.
“E rëndësishme është të hapim sytë dhe të përfitojmë sa më shumë të jetë e mundur nga kulturat e tjera që i kemi kaq pranë. Kjo është e ndërsjellë, si për zviceranët ashtu edhe për nacionalitetet e tjera që na rrethojnë. Shqiptarët duhet të vijnë më shumë t’i vizitojnë bibliotekat, jo vetëm të blejnë libra kur janë me pushime. Me një kartë biblioteke mund të lexosh 1 milion libra, kjo është motoja jonë”, shton ajo.
Sfidat e menaxhimit të një biblioteke funksionale
E pyetur për sfidat në menaxhim, Suela përmend organizimin që duhet të ketë në mes të punëtorëve që shërbejnë në bibliotekë. Kualifikimi i duhur është ai që i bën kolegët e saj të jenë pjesë e një biblioteke funksionale, që ofron aktivitete nga më të ndryshmet.
“Po është e vështirë dhe interesante njëkohësisht. Sfidat e një biblioteke janë ta bësh stafin që të mendojë dhe funksionojë si unë. Koleget e mia janë shumë të kualifikuara, flasin disa gjuhë, zotërojnë aftësi të bëjnë disa aktivitete në të njëjtën kohë. Nuk është çudi që ne jemi bërë pikë organizimi dhe aktivitetesh për shumë komunitete, sidomos për atë shqiptar. Kështu tek ne ndodhin kurse gjermanishte, lexime në gjuhë të ndryshme, kurse për joga, animacione për fëmijë në shumë gjuhë, etj.”, ka thënë ajo.
Një nga arsyet që biblioteka vazhdon të jetë e frekuentuar, është përshtatja e saj në botën digjitale.
“Patjetër, sot lexohet ndryshe. Ne kemi integruar edhe shumë oferta për ebooks, sepse njerëzit që nga Korona janë bërë komodë, dmth duan çdo gjë në shtëpi. Në përgjithësi statistikat e librave në bibliotekat gjermanishtfolëse tregojnë që lexohet më pak ose më saktë huazohen më pak libra”, ka shtuar Suela.
Shqipëria, vendi ku i mbush bateritë
Edhe pse me shumë angazhime në drejtimin e bibliotekës, Suela e viziton shumë shpesh Tiranën. Atje, ajo kalon një kohe intensive duke takuar familjen dhe shoqërinë. Ajo thotë se pikërisht në Shqipëri, nën shoqërinë e njerëzve të afërt, ajo i mbush bateritë.
“Unë jam shumë e lidhur me Shqipërinë. Shkoj shpesh dhe i mbledh njerëzit e mi të dashur dhe dua t’i kem pranë. Shpesh më thonë dhe shoqet e mia që jetojnë në Tiranë nuk shihemi, por kur vjen ti, na mbledh të gjithëve. Sa herë që shkoj, është një kohë shumë intensive për mua, aty ku unë mbush bateritë dhe mundohem të takoj kaq shumë njerëz, familje, shoqe, saqë kur kthehem këtu “jam shumë e lodhur, por edhe e lumtur”, thotë Suela.
Orari i punës
Biblioteka Pestalozzi Hardau, e hapur nga e marta deri të premten nga ora 14.00 deri në 19.00 dhe të shtunave nga ora 10.00 deri në 16.00, në Norastrasse 20, 8004 Zyrih, afër Albisriedenplatz. Informacione të mëtejshme gjeni tek www.pbz.ch. / KultPlus.com
Edhe nëse nuk i përkushtoheni shumë librit dhe leximit, nuk mund ta mohoni madhështinë e këtyre 10 bibliotekave.
KultPlus ua sjell më poshtë, përzgjedhjen e bërë nga Google Art.
BIBLIOTEKA “GEORGE PEABODY”, BALTIMOR, SHBA
Biblioteka me pesë nivele konsiderohet aq e bukur sa që nganjëherë edhe martesat mbahen brenda atriumit neo-grek. Gjithçka aty është financuar nga një djalë i mirë i quajtur George Peabody.
BIBLIOTEKA E BIRMINGAMIT, ANGLI
Eksterieri u kompletua në vitin 2013, me 5,357 unaza të mbivendosura, si nderim për lagjen e bizhuterisë në qytet. Ajo u hap zyrtarisht nga aktivistja Malala Yousafzai.
BIBLIOTEKA “CLEMENTINUM”, PRAGË, ÇEKI
Ndërtesa e stilit barok u ndërtua nga jezuitët më 1622. Legjenda thotë se ndërtimi nisi me një libër, ndërsa përfundoi me 20 mijë.
“DHOMA MBRETËRORE PORTUGEZE E LEXIMIT”, RIO, BRAZIL
Me koleksionin më të madh të librave portugezë jashtë Portugalisë, biblioteka është themeluar nga 43 emigrantë politikë për të promovuar kulturën kombëtare në Brazil.
BIBLIOTEKA PUBLIKE, NJU-JORK, SHBA
Kjo është biblioteka më e njohur nga filmat, si nga “Day After Tomorrow” (2004) apo “Sex and the City” (2008).
BIBLIOTEKA E VJETËR E KOLEGJIT TË TRINISË, DUBLIN, IRLANDË
Është 61 metra e gjatë, e dekoruar me tavane të harkuar dhe buste mermeri të autorëve të famshëm. Vëllimi më i famshëm aty është “Libri i Kellsëve” – dorëshkrim në latinisht që përmban katër ungjijtë e Dhiatës së Re.
LIBRARIA E QYTETIT, SHTUTGART, GJERMANI
Gjithçka duket si piramidë e përmbysur. Panelet e kulmit emitojnë dritë të kaltër edhe natën, ndërsa një pjesë e koleksionit është e qasshme për 24 orë – në atë që quhet “Libraria e të pagjumëve”.
BIBLIOTEKA “ALEXANDRINA”, ALEKSANDRIA, EGJIPT
Dhomat e leximit priren kah deti si orë diellore. Muret e granitit janë të dekoruara me shkronjat e qindra gjuhëve.
BIBLIOTEKA “MARCIANA”, VENECIA, ITALI
Ndërtesa e kohës së Renesancës ka një nga koleksionet më të mëdha në botë të teksteve klasike. Pos 750 mijë librave, brenda mund të shihni edhe veprat e Titianit dhe Tintorettos.
BIBLIOTEKA PUBLIKE, TAIPEI, TAJVAN
Biblioteka me materiale ekologjike e pastron ujin, punon me panele diellore dhe ventilim natyral. Brenda janë mbi 20 mijë libra në gjuhën angleze dhe kineze.
Dubai njihet si vendi i shkëlqimit, ndërtesave gjigande, hoteleve luksoze dhe qendrave tregtare vezulluese, përshkrimi i botës së vërtetë kapitaliste.
Mes gjithë rrëmujës, gjendet një oaz i bukur qetësie, ku vizitorët mund të përfshihen brenda një libri, të hapin laptopët e tyre dhe të punojnë apo studiojnë, të mahniten pas dorëshkrimeve të rralla dhe botimeve të para në ekspozitën e katit të shtatë të BibIiotekës Mohammed Bin Rashid, e cila u hap në Qershor.
Hyrja në bibiliotekë është falas për të gjithë, vendas e turistë, me vende që duhet të rezervohen më parë. Bibilioteka mbart një etiketë çmimi tipike për Dubain sepse ndërtimi i saj kushtoi 1 miliardë Dihramë ose 272 milionë Dollarë. Emri u vendos në nder të sheikut Mohammed Bin Rashid Al Maktoum, drejtuesi i Dubait, i cili njoftoi për ndërtimin e saj në vitin 2016.
Mbi 1.1 milionë kopje të printuara dhe dixhitale ndodhen brenda kësaj ndërtese prej 54.000 metra katrorë, që pritet të mbledhin turmat e apasionuara pas kulturës dhe jo konsumit. Forma e bibiliotekës i përngjan një libri të hapur, në të vërtetë është frymëzuar nga një mbajtëse librash ku dikur vendosej Kurani i shenjtë.
9 biblioteka të dedikuara medias, arteve, biznesit, gazetave ndërkombëtare, hartave dhe atlaseve, librave për fëmijë e të rritur dhe një koleksion thesaresh të çmuara të arkivës ndodhen në këtë “shtëpi” gjigande.
Koleksioni vijon të zgjerohet, por që tani shifrat e tij janë mbresëlënëse. Përveç kopjeve të shtypura dhe dixhitale, vizitorët kanë akses në mbi 6 milionë kopje shkrimesh akademike, 73.000 partitura, 75.000 video, 35.000 gazeta ndërkombëtare dhe 5000 të përditshme historike që mbulojnë një periudhë 325-vjeçare.
Dhe kur nevojitet një pushim, ka edhe një kafene./tvklan.al/ KultPlus.com
Disa nga autorët më të famshëm në botë kanë shkruar dorëshkrime që nuk do të botohen për një shekull – pse?
Nga Richard Fisher
Në një pyll në veri të Oslos në Norvegji, më shumë se 200 njerëz u mblodhën për të parë një ceremoni. Ata kishin ecur në një kortezh – disa me qentë e të tjerë me fëmijët e tyre – përgjatë shtigjeve me zhavorr, të drejtuara nga shigjeta në tokë të bëra nga ashkla druri të spërkatura. Ajri mbante një aromë gjilpërash pishe, trungje të djegura dhe kafe të fortë norvegjeze.
Në destinacionin e tyre – një pyll i mbjellë së fundmi – njerëzit u ulën ose u përkulën në një shpat të mbushur me pemë bredh. Çdo pemë ishte ende vetëm rreth 1 metër (3 këmbë) e lartë, por një ditë, kur bredhi të jetë më shumë se 20-30 herë më i madh, ata do të japin letrën për një koleksion të veçantë librash. Të gjithë atje e dinin se nuk do të jetonin për ta parë këtë të ndodhte, as nuk do të arrinin t’i lexonin librat.
Kjo ishte ceremonia e Bibliotekës së Ardhshme 2022, një projekt arti 100-vjeçar i krijuar për të zgjeruar perspektivat e njerëzve për kohën dhe detyrën e tyre ndaj pasardhësve. Çdo vit që nga viti 2014, artistja skoceze Katie Paterson – së bashku me homologen e saj norvegjeze Anne Beate Hovind dhe një grup të besuarve – ka ftuar një shkrimtar të shquar të dorëzojë një dorëshkrim dhe komisionimi do të vazhdojë deri në vitin 2113. Më pas, një shekull pas projektit filloi, më në fund do të publikohen të gjitha.
Filloi me autoren Margaret Atwood, e cila shkroi një tregim të quajtur Scribbler Moon, dhe që atëherë biblioteka ka kërkuar parashtrime nga e gjithë bota, me vepra të romancierit anglez David Mitchell, poetit islandez Sjón, Elif Shafaktë Turqisë, Han Kang nga Koreja e Jugut dhe poeti vietnamezo-amerikan Ocean Vuong.
Këtë vit, autori zimbabvean Tsitsi Dangarembga dhe shkrimtari norvegjez Karl Ove Knausgaarderdhën në pyll për të dorëzuar tregimet e tyre (së bashku me autorët e kthyer Mitchell dhe Sjón). Të ndaluar nga zbulimi i përmbajtjes së veprës së tyre, ata mund të ndajnë vetëm titujt: Dangarembga e quajti të sajën Narini dhe Gomarin e saj – Narini rrjedh nga një fjalë zimbabveane për “pafundësi” – ndërsa Knausgaard paraqiti një titull më enigmatik, thjesht: Libri i verbër.
Të gjitha dorëshkrimet do të ruhen për gati një shekull brenda sirtarëve prej xhami të mbyllur në një cep të fshehur të bibliotekës kryesore publike të Oslos, brenda një depoje të vogël prej druri të quajtur Dhoma e Heshtjes. Në vitin 2114, sirtarët do të zhbllokohen dhe pemët do të copëtohen – dhe 100 histori të fshehura për një shekull do të publikohen më në fund me një hap.
Autorët – dhe të gjithë të tjerët që ishin në Oslo atë të dielë – e dinin se me siguri nuk do të jetonin për ta parë këtë të ndodhte. “Është një projekt që nuk po mendon vetëm për ne tani, por për ata që nuk kanë lindur”, shpjegon Paterson. Madje, shton ajo, “shumica e autorëve nuk kanë lindur ende”.
Pra, pse të ndërtohet një bibliotekë ku askush sot nuk mund t’i lexojë librat? Dhe çfarë mund të mësohet nga historia e saj deri tani?
Projekti “Biblioteka e së ardhmes” është një nga projektet e shumta artistike që kam hasur vitet e fundit dhe që synon të nxisë të menduarit afatgjatë. Gjatë viteve të fundit, unë kam shkruar librin tim të quajtur Pamja e gjatë, që është arsyeja pse bota duhet të transformojë perspektivën e saj të kohës. Gjatë rrugës, kam dëgjuar një kompozim muzikor që do të luajë për 1000 vjet, kam lexuar një poemë të pafund të ngulitur në një rrugë holandeze një shkronjë në një kohë dhe kam marrë një ftesë me kornizë për një festë në vitin 2269.
Kjo nuk do të thotë se Biblioteka e së Ardhmes duhet parë si një akt sakrifice. As nuk besohet, siç sugjeroi dikur një kritik, se është një kapsulë kohore elitare që përjashton njerëzit. Disa mund të argumentojnë se qëllimi kryesor i një biblioteke është vënia e librave në dispozicion për të gjithë, por projekti ofron përfitime të tjera të ndryshme për ata që merren me të në ditët e sotme.
Të zbulosh dhomën e heshtur është si të hasësh një portal në një botë tjetër. Pasi të keni ngritur një sërë shkallësh lëvizës në pesë kate – duke kaluar studentët që punojnë në tavolina dhe fëmijët duke shfletuar librat me figura – ju mbërrini në atë që duket si një shpellë prej druri, në një cep të qetë mes rafteve të librave. Pasi të keni hequr këpucët, mund të hyni.
Brenda, kreshtat përgjatë mureve rrethojnë hapësirën e vogël me 100 sirtarë xhami të mbyllur, një për secilin prej dorëshkrimeve. “Ndihet si të jesh brenda një peme”, thotë Paterson. “Është mjaft magjike, sepse është shumë e vogël dhe intime: e rrethuar nga unaza pemësh, me dritë që shkëlqen nëpër sirtarët e dorëshkrimeve”.
Në fund të fundit, Biblioteka e së Ardhmes është një shprehje shprese – një deklaratë besimi në mundësitë që mund të kenë përpara fëmijët tanë për një kohë të gjatë.
Kur fola me Paterson, ajo vuri në dukje se ndërsa ajo vetë nuk do t’i lexonte kurrë librat, kishte të paktën një pjesëmarrës në ceremoni – djali i saj, i cili do të ishte në të 90-at në shekullin e 22-të. Gjatë fundjavës, ai nuk kishte asnjë ngurrim të endej me autorët e famshëm dhe t’u bënte atyre pyetje. Gjatë një momenti solemniteti të qetë, duke parë shkrimtarët që hynin në dhomën e heshtjes për të vendosur dorëshkrimet e tyre në sirtarë, ai bërtiti: “ÇFARË KA BRENDA?” (Në fakt kjo është ajo që të gjithë po mendonin.) Mitchell – ende me çorape pasi hoqi këpucët për të hyrë në dhomë – u ul pranë tij në dyshemenë e bibliotekës dhe i tregoi atë që kishte parë. Më pëlqen të imagjinoj se ai zbuloi edhe disa detaje rreth historisë së tij sekrete, por kjo sigurisht që do të ishte e ndaluar.
Më pas, Paterson kapi dorën e djalit të saj dhe e çoi brenda për ta parë nga afër. Ai nuk e dinte akoma, por ky vend, pylli dhe komuniteti që mblidhet këtu një herë në vit, do të ishin pjesë e jetës së tij dhe të nënës së tij për dekadat e ardhshme – një fije që përshkon jetët e të dyve, dhe ndoshta shumë përtej. /GSH / KultPlus.com
Libri i huazuar në vitin 1940 është kthyer tani në bibliotekën e Qarkut të Ann Arbor të Michiganit.
Tappan Rowland Fisher, një mësuese arti, kishte huazuar një libër të studimeve shoqërore, por në bibliotekë e ktheu nusja e saj, Kari Magill, pas më shumë se 70 vjetësh, shkruan Foxnews, përcjell KultPlus.
“Ju lutemi pranoni këtë kthim të vonuar të librit, ndoshta mund të hiqni dorë nga gjoba, pasi Maria vdiq në 1967?”, ka shkruar në një letër Magill kur e kishte dorëzuar librin.
Aktualisht, biblioteka për librat e vonuar ka një tarifë ditore prej 25 centëh, por familja Fisher ka arritur t’i shmanget kësaj tarife. / KultPlus.com
Nga sot të gjithë të apasionuarit dhe të interesuarit shkodran, për dokumentet që ruan dhe administron arkivi i shtetit nuk është më e nevojshme të paraqiten në sallën e studimit të Drejtorisë së Përgjithshme të Arkivave në Tiranë.
Këndi Arkivor është hapur në një nga sallat e Bibliotekës “Marlin Barleti” falë mbështetjes së Bashkisë Shkodër dhe Bibliotekës së qytetit.
Në çeljen e këtij Këndi Arkivor ishin kryetarja e Bashkisë Shkodër Voltana Ademi, drejtori i Drejtorisë së Inspektimit në DPA, Dr. Endrit Musaj dhe drejtori i Bibliotekës, Maxhid Cungu.
Gjatë këtij përurimi u bë dhe një demonstrim i këtij shërbimi nga specialisti i DPA, Myrteza Sharra.
Drejtori i Drejtorisë së Inspektimit në DPA Dr. Endrit Musaj tha se “ky kënd vlen vetëm për qëllime studimore, për dokumente të një karakteri tjerë me natyrë biografike apo pronësie, DPA këtë shërbim e ofron nëpërmjet Postës Shqiptare, ku çdo kërkesë merr përgjigje nëpërmjet këtij shërbimi”.
Në fjalën e saj kryetarja e bashkisë Shkodër, Voltana Ademi u shpreh se “në këtë projekt bashkia e Shkodrës ka marrë pjesë duke ofruar infrastrukturën e domosdoshme që lidhen me pajisjet kompjuterike, shërbimin e internetit dhe personelin që do të vihet në dispozicion, pikërisht për t’i shërbyer të gjithë atyre studiuesve që mund të jenë studentë, pedagogë e të tjerë, të cilët do të vijnë dhe do të asistohen për mënyrën se si mund të operojnë me këtë sistem”.
Procedurat, forma dhe të gjitha rregullat e këtij Këndi Arkivor funksionojnë njësoj si në Sallën e Studimit në Tiranë.
Ky kënd ka si qëllim për të qenë sa më pranë studentëve, akademikëve po dhe publikut të gjerë për të bërë kërkime në këtë hapësirë studimore.
Drejtoria e Përgjithshme e Arkivave me këtë iniciativë të saj ka si qëllim shtrirjen e Këndeve Arkivore në sa më shumë vende brenda dhe jashtë vendit, që kërkimi dhe hulumtimi mbi dokumente të jetë për të gjithë njësoj. /atsh/ KultPlus.com
Dita Ndërkombëtare e Librit dhe të drejtave autoriale është përzgjedhur të jetë 23 prilli, si datë me kuptim simbolik për letërsinë botërore. Në këtë datë të vitit 1616, kishin vdekur autorët Uilliam Shekspir nga Anglia dhe Miguel de Cervantes nga Spanja.
I pari konsiderohet si shkrimtari më i madh i të gjitha kohërave dhe vendeve, ndërsa i dyti është autori i veprës më të përkthyer në botë “Don Kishoti”. Kjo datë lidh edhe autorë tjerë në ditën e lindjes a vdekjes së tyre: Inca Garcilaso de la Vega, Maurice Druon, Halldór Kiljan Laxness, Vladimir Nabokov, Josep Pla dhe Manuel Mejia Vallejo.
Ndërkaq sot, KultPlus ju sjell një thënie tejet të njohur të Jorge Luis Borges e cila flet për rëndësinë e madhe të librit e bibliotekës:
”E kam imagjinuar gjithnjë parajsën si një lloj biblioteke”
Kjo datë shënohet në botë që nga viti 2003, ndërsa është pazgjedhur në vitin 1995 me qëllim të kontribuojë në mbarë botë për të drejtat e autorit duke inkurajuar të gjithë, e në veçanti të rinjtë për të zbuluar kënaqësinë e leximit. Kjo datë është edhe një thirrje për të rritur respektin për kontributet e pazëvendësueshme të autorëve dhe librit në progresin social dhe kulturor të njerëzimit. / KultPlus.com
Mundësi për kënde të reja të leximit, shfrytëzimit të një hapësire kulturore dhe zhvillimit të aktiviteteve të ndryshme po i shtohen Prishtinës, më saktësisht lagjes ‘Kodra e Trimave’, përmes një projekti tejet të nevojshëm për këtë pjesë, shkruan KultPlus.
Pikërisht sot, pas përfundimit të të gjitha procedurave dhe prokurimit, e po ashtu edhe nënshkrimit të kontratës, filluan punimet për ndërtimin e Qendrës Multifunksionale Kulturore me fokus Bibliotekën në lagjen ‘Kodra e Trimave’, ku për të përcjellë nga afër dhe për të hedhur gurë-themelin e parë, të pranishëm ishin edhe kryetari i Komunës së Prishtinës, Shpend Ahmeti dhe drejtori i Drejtorisë për Kulturë në Komunën e Prishtinës, Adrian Berisha.
Duke pasur parasysh të gjitha investimet në infrastrukturë dhe aktiviteteve të ndryshme, Shpend Ahmeti potencoi se rëndësia e këtij objekti është në shërbim të leximit dhe funksioneve të tjera kulturore të cilat do të duhej të ishin pjesë e përditshme e çdo njeriu.
“Përkundër disa investimeve që janë zhvilluar në këtë lagje në vitet e fundit, duke përfshirë çerdhen më të madhe në Prishtinë dhe plotë rrugë tjera, megjithatë kjo lagje ka mbetur një prej lagjeve më të pabarabarta me lagjet e tjera”, tha Ahmeti.
Sipas Ahmetit, edhe nëse ata do të kishin shpenzuar të gjithë buxhetin e Prishtinës në lagjen ‘Kodra e Trimave’, përsëri do të nevojiteshin edhe 10 vite për tu barazuar me lagjet e tjera për shkak të mungesës së investimeve në këtë pjesë.
Tutje ai pohoi se kjo lagje tanimë është e favorizuar, “Por ende nuk kemi dalur në plus, prandaj edhe po mendojmë të sjellim sa më shumë projekte në këtë lagje”, potencon Ahmeti.
Projekti përfshin gjithsej 150 ditë punë duke filluar nga sot dhe ka një buxhet afro 141 mijë euro, dhe për rëndësinë e saj dhe vlerat kulturore foli edhe drejtori Adrian Berisha duke e konsideruar këtë projekt si të jashtëzakonshëm.
“Projekti është mjaft i rëndësishëm, veçanërisht për lagjen ‘Kodra e Trimave’, duke pasur parasysh se në tërë këtë lagje nuk ka as edhe një qendër të vetme kulturore të tillë, prandaj është edhe e jashtëzakonshme që ky projekt do të ndërtohet”, tha Berisha.
Shoqëria e cila është në mungesë të mundësive të shfrytëzimit të një biblioteke, ka pabarazuar qytetarët me komunitetet e tjera të cilat tashmë kanë një bibliotekë. Por edhe pse në mungesë të saj, disa qytetarë hasën në një problem të vogël ku nxënësit që kanë përdorur një rrugë për të hyrë në shkollën ‘Hilmi Rakovica’, tanimë është mbyllur për shkak të rreziqeve përgjatë punimeve.
Për këtë shqetësim të qytetarëve u kujdes edhe vetë drejtori i Drejtorisë për Kulturë, i cili tha se çdo kërkesë dhe sugjerim i banorëve do të trajtohet me shumë seriozitet.
“Qëllimi i Komunës së Prishtinës është një qëllim i mirë, për të rinjtë të cilët mund të kalojnë kohë duke u fokusuar në edukim dhe kulturë, prandaj edhe pas vendosjes së gurë themelit do të diskutohet për një gjuhë të përbashkët në mënyrë që nxënësit të kalojnë në një rrugë të përshtatshme, gjithmonë duke pasur parasysh që të mos rrezikohet jeta e askujt”, përfundon Berisha
Ky projekt u mundësua nga Komuna e Prishtinës në bashkëpunim me Universitetin UBT dhe Studio G+A Architects për donacionin e projektit kryesor, udhëhequr nga Arbër Sadiki dhe ideuar nga Rilind Sadiku. / KultPlus.com
Thonë, mos e gjyko një libër nga kopertina e tij. E njëjta gjë vlen për bibliotekat në të gjithë botën. Eshtë brendia ajo që mund ta krijojë një histori të bukur.
Më poshtë të rënditura gjeni 10 bibliotekat më të mrekullueshme në të gjithë botën.
1. Biblioteka dhe Muzeu “The Morgan”, New York, Shtetet e Bashkuara
Gjendet në zemër të New York-ut. “The Morgan” përfshin një bibliotekë, muze, salla shfaqjesh, dhe njëkohësisht është shtëpia e koleksionit privat të librave të financierit, JP Morgan. Ajo është gjithashtu shtëpia e një koleksioni të madh të shtypjeve, vizatimeve dhe librave të shtypur para vitit 1500 të artistëve evropianë si Leonardo, Michelangelo dhe Rembrandt. Në raftet e bronzta të bibliotekës gjenden dorëshkrimet origjinale të Sir Walter Scott dhe Honoré de Balzac.
2. Biblioteka e qytetit Stuttgart, Gjermani
Moderne, minimaliste dhe estetikisht e këndshme – këto janë vetëm disa fjalë për të përshkruar Bibliotekën e Qytetit të Stuttgartit. Biblioteka është hapur në vitin 2011, dhe i ngjan një piramide të përmbysur. Me hapësirën e tij të hapur dhe shkallët që lidhin bibliotekën shumëkatëshe, ofron një vend unik për të lexuar.
3. Biblioteka e Manastirit Strahov, Pragë, Çeki
E ndërtuar në vitin 1679, “Biblioteka e Manastirit Strahov” luajti një rol të rëndësishëm në historinë çeke dhe është “shtëpia” e mijëra shtypjeve të bëra midis shekujve 16 dhe 18. Po ashtu, është e njohur për afresket biblike që “të lënë pa frymë”. Biblioteka ka dy salla: sallën teologjike dhe sallën filozofike, të cilat janë të gjitha të dekoruara me shkëlqim.
4. Biblioteka Abbey Admont, Austri
Biblioteka e Abontit Admont është një nga manastiret më të vjetra dhe më të mëdha në botë. Eshtë shtëpia e 70,000 mijë vëllimeve. Ambientet e brendshme janë zbukuruar me afreske dhe skulptura nga dy artistë të mëdhenj të periudhës barok, Bartolomeo Altomonte dhe Joseph Stammel.
5. Biblioteka Tianjin Binhai, Kinë
E quajtur si “Syri” për shkak të sferës në mes të bibliotekës, si dhe pamjes së saj unike nga jashtë që i ngjan një syri gjigand, kjo bibliotekë me pesë nivele është projektuar nga firma arkitektonike Hollandeze. Kjo bibliotekë është shtëpia e 200,000 mijë librave.
6. Biblioteka Publike e Stokholmit, Suedi
Projektuar nga arkitekti i njohur suedez Gunnar Asplund dhe themeluar në vitin 1928, Biblioteka Publike e Stokholmit është ikona më e njohur e qytetit, për strukturën e saj cilindrike. Biblioteka publike është gjithashtu e para në Suedi me rafte të hapura që u jep vizitorëve lirinë e qasjes pa ndihmën e stafit, një koncept ky i frymëzuar nga bibliotekat amerikane.
7. Biblioteka e Kolegjit Trinity Dublin, Irlandë
Mban 200,000 mijë nga librat më të vjetër në raftet e saj prej lisi. Po ashtu ka edhe objekte historike dhe dorëshkrime, si Libri i Kells dhe Libri i Durrow ー prezantuar nga Henry Jones, Peshkopi i Meath etj.
8. Biblioteka Alexandrina, Egjipt
“Biblioteka Alexandrina” gjendet në bregun e Detit Mesdhe në Aleksandri, pranë një pishine të madhe reflektuese. Biblioteka e Aleksandrisë dikur konsiderohej një nga bibliotekat më të mëdha dhe më domethënëse të botës antike. Ajo ka hapësirë në raft për tetë milion libra dhe gjithashtu “strehon” një qendër konferencash, katër muze, katër galeri arti, 15 ekspozita të përhershme, një planetar dhe një laborator të restaurimit të dorëshkrimeve.
9. Biblioteka Vasconcelos, Meksikë
Njihet gjithashtu si Megabiblioteca (mega-biblioteka) në Meksikë. Dizajni unik i rafteve dhe ballkoneve të grumbulluara në mënyrë asimetrike dhe muret transparente, nxjerrin iluzionin e librarive me levitim. Ndjenjës së saj të mrekullisë i shtohet një instalim i përhershëm arti nga Gabriel Orozco që është skeleti i një balene që qëndron mbi sallën qendrore të bibliotekës. Biblioteka është projektuar nga arkitektët meksikanë, Alberto Kalach dhe Juan Palomar
10. Biblioteka e Universitetit të Artit Tama, Japoni
Kjo bibliotekë njihet si një arritje arkitektonike për konceptin e saj. Është ndërtuar në vitin 2007 dhe që atherë dizajni i saj modern mbetet i përjetshëm, me harqe prej betoni, mure qelqi dhe mobilje minimaliste. /op/ KultPlus.com
Kjo është një histori në lidhje me një bibliotekë , e gjetur në Ankara, kryeqyteti i Turqisë.
Ajo që e bën atë të veçantë, është se nuk është një bibliotekë e zakonshme. Mbledhësit turq të plehrave marrin meritë për këtë ngjarje.
Ata kishin idenë për të mbledhur të gjithë librat që gjetën në rrugë. Kjo ndodhi sepse besojnë se librat nuk kanë datë skadence, kështu që ata filluan veprimin. Ata e çmuan vlerën e këtyre librave, kështu që në vend që t’i hiqnin qafe, vendosën t’i mbanin në bibliotekën e tyre, për të cilën nuk kishin ide se shumë shpejt do të bëhen kaq të popullarizuara.
Si filloi gjithçka?
Ata kanë mbledhur libra për muaj të tërë, por hap pas hapi numri i librave që zotëronte biblioteka u bë gjithnjë e më e madh. Ndërsa njerëzit dëgjuan për idenë, banorët filluan të dhurojnë libra direkt, në vend që t’i hidhnin tutje.
Ideja fillestare ishte të mirëmbahej biblioteka vetëm për nevojat e punonjësve dhe familjeve të tyre. Por ndërsa popullariteti po rritej gradualisht, ajo u hap për publikun në shtator të vitit të kaluar. Tani, biblioteka ka 6000 libra në zotërim.
Ndryshe, ekziston një seksion për fëmijë, i mbushur me libra komik dhe një seksion tjetër për kërkimin shkencor. Për më tepër, vizitorët dygjuhësh mund të gjejnë libra në anglisht dhe frëngjisht gjithashtu. / KultPlus.com
Pas suksesit me tetë bibliotekat e para, Bashkia e Tiranës do të hapë në kryeqytet edhe 6 të tjera.
Në buxhetin për vitin 2021, Bashkia e Tiranës ka parashikuar një fond të veçantë për bibliotekat e reja me qëllim nxitjen e leximit tek të rinjtë.
Krahas funksionit të tyre kryesor, atë të një “shtëpie” të librit dhe për leximin e shtypit të shkruar, bibliotekat e reja janë konceptuar nga Bashkia e Tiranës si një mjedis që mund të shfrytëzohen nga komuniteti i zonës edhe për takime dhe aktivitete të ndryshme shoqërore.
Investimi më i fundit në këto biblioteka është dhe “BiblioTech”, iniciativa e radhës së Bashkisë Tiranë dhe UNICEF Shqipëri, me qëllim krijimin e hapësirave të reja për fëmijë e të rinj me pasion Teknologjinë e Informacionit dhe Komunikimit. Nëpër “BiblioTech-a” herë pas here do të zhvillohen sesione informuese rreth sigurisë online, bullizmit kibernetik, mbrojtjes dhe reagimit të shpejtë në rast sulmesh online dhe abuzimesh ndaj të miturve.
Gjithashtu, një kalendar trajnimesh për fëmijë e të rinj për sigurinë online, kodim, web, robotikë, programim e shumëaftësit të reja që kanë lidhje me teknologjinë do të jenë fokusi i punës në BiblioTech.
Ekspertët më të mirë vendas do të orientojnë dhe udhëzojnë nxënës të 9-vjeçareve dhe gjimnazistë të shkollave teknike dhe të përgjithshme për të kuptuar gjithnjë e më shumë për TIK-un, për sigurinë dhe mbrojtjen online si dhe do të asistojnë në krijimin e produkteve të para teknologjike duke përdorur pajisjet moderne të instaluara pranë BiblioTech-ave.
Mjediset e BiblioTech-ave do të shfrytëzohen edhe për zhvillimin e sesioneve informuese dhe aktiviteteve nga më të ndryshme në dobi të komuniteteve, gjithnjë me synim trajtimin e temave mbi teknologjinë. /a.a/ KultPlus.com
Biblioteka “Hivzi Sulejmani” në Prishtinë ka njoftuar sot se nga data 9 nëntor e deri më datë 13 nëntor do të qëndrojë e mbyllur, përcjellë KultPlus.
Objekti i bibliotekës do të qëndrojë i mbyllur për shkak të punimeve që do të bëhen në objekt (renovimi i dyshemesë).
Ky vendim për mbyllje të objektit ka ardhur në bashkëveprim me drejtorinë e kulturës së komunës së Prishtinës, drejtorinë e bibliotekës, menaxherëve të projektit dhe operatorit punues. / KultPlus.com
Nga Eric Klinenberg, profesor i Sociologjisë në Universitetin e New Yorkut
Ky institucion vendimtar po shpërfillet pikërisht atëherë kur na nevojitet më shumë.
A është jashtë mode biblioteka publike?
Zëra të fuqishëm të shoqërisë duket se ndajnë këtë mendim. Vitet e fundit, rëniet drastike të qarkullimit të librave në disa rajone të vendit, bënë që kritikë të shquar të sillnin prova se tashmë bibliotekat nuk kryejnë më atë funksion të rëndësishëm të dikurshëm. Nëpunës të panumërt këmbëngulin se në shekullin e 21-të, kur kaq shumë libra janë digjitalizuar, kur në internet mund të gjesh kaq shumë kulturë dhe njerëzit rëndom ndërveprojnë virtualisht, nuk është e nevojshme ndihma që ofronte dikur biblioteka.
Aktualisht burimet e bibliotekave thuajse po shterojnë. Në disa qytete, edhe në qytete të begata si Atlanta, degë të tëra po shkojnë drejt mbylljes. Në San Jose, Kaliforni, aplikacionet “Facebook”, “Google” dhe “Apple”, kanë bërë që buxheti i bibliotekave publike të ngushtohet jashtëzakonisht shumë.
Mirëpo, problemi me të cilin po përballen bibliotekat në ditët e sotme nuk është i parëndësishëm. Në të vërtetë, në Nju Jork, por edhe në shumë qytete të tjera, tirazhi i librave të bibliotekës, frekuentimi i programeve dhe orët që shpenzohen mesatarisht në to, janë gjithnjë në rritje. Problemi i vërtetë me të cilin po ballafaqohen bibliotekat është se po frekuentohen nga shumë njerëz, për një shumëllojshmëri të gjerë qëllimesh, ngase sistemet e bibliotekave dhe punonjësit e tyre janë të mbingarkuar.
Bibliotekat po nënçmohen dhe braktisen pikërisht në momentin kur ato janë më të vlerësuara dhe të nevojshme. Përse kjo ndërprerje? Pjesërisht vjen për shkak të parimit themelor të bibliotekës publike – që të gjithë njerëzit meritojnë shërbim falas, një hyrje të lirë në kulturën dhe trashëgiminë tonë të përbashkët – çka nuk përputhet me logjikën e tregut që sundon shoqërinë tonë. Po ashtu, edhe për faktin se shumë pak njerëz me ndikim e kuptojnë funksionin e rëndësishëm që luajnë bibliotekat në komunitetet moderne.
Bibliotekat janë shembulli i asaj çfarë unë e quaj “infrastrukturë sociale”: hapësirat fizike dhe organizimet, të cilat modelojnë mënyrën se si bashkëveprojnë njerëzit. Bibliotekat jo vetëm që sigurojnë qasje të lirë tek librat dhe materialet e tjera kulturore, por ofrojnë gjithashtu edhe shërbime të tilla, si shoqëri të reja për të rriturit, de fakto shërbim për fëmijët e prindërve të punësuar, mësimdhënie për emigrantët dhe hapësira publike në shërbim të të varfërve, të pastrehëve dhe të rinjve.
Së fundmi kalova gati një vit duke bërë hulumtime etnografike në bibliotekat e qytetit të Nju Jorkut. Gjithnjë më sillej ndërmend, se sa të rëndësishme janë bibliotekat, jo vetëm sa i përket gjallërisë në lagje, por edhe për ndihmesën në trajtimin e gjithfarëlloj problemesh personale. Për të moshuarit, sidomos vejushave, vejanëve dhe ata që jetojnë vetëm, bibliotekat janë hapësira për kulturë dhe shoqëri, përmes klubeve të librit, netëve të filmave, kurset e qepjes dhe klasave të artit, ngjarjeve aktuale dhe informatikë. Për shumë njerëz biblioteka është vendi kryesor ku ata ndërveprojnë me persona të brezave të tjerë.
Për fëmijët dhe adoleshentët, bibliotekat ndihmojnë në rrënjosjen e etikës së përgjegjësisë, për veten dhe fqinjët e tyre, duke u mësuar se ç’do të thotë të marrësh hua dhe të kujdesesh për diçka publike, mandej ta rikthesh atë në mënyrë që ta marrin edhe të tjerë pas teje. Për prindërit e rinj, gjyshërit dhe kujdestarët që ndihen të tensionuar, kur shikojnë një të mitur ose një foshnjë pranë vetes, bibliotekat janë një dhuratë hyjnore.
Në shumë lagje, veçanërisht në ato ku të rinjtë nuk janë të listuar në programe zyrtare pas-shkollore, bibliotekat janë tejet të kërkuara nga të rinjtë dhe adoleshentët që duan të kalojnë kohë me moshatarë të tyre. Një prej arsyeve mbetet fakti, se ato qëndrojnë hapur, mund ta përdorë kushdo dhe falas. Arsyeja tjetër është se anëtarët e stafit të bibliotekës i mirëpresin; madje në shumë degë caktojnë hapësira të veçanta që adoleshentët të rrinë me njëri-tjetrin.
Për të vlerësuar rëndësinë e mirëfilltë të bibliotekave, mjafton të krahasoni hapësirën shoqërore të bibliotekës me hapësirën shoqërore të qendrave tregtare. Vërtet janë pjesë të vlefshme të infrastrukturës sociale, por jo gjithkush mund t’ia lejoj vetes frekuentimin e tyre dhe jo të gjithë klientët që paguajnë janë të mirëpritur të qëndrojnë për një kohë të gjatë.
Të moshuarit dhe të varfrit shpesh do t’i shmangin absolutisht qendrat tregtare, sepse ushqimi është tepër i shtrenjtë dhe u duket sikur nuk i përkasin atij ambienti. Frekuentuesit e kahmotshëm të bibliotekave që njoha në Nju Jork më kumtuan, se po ashtu nuk ndjeheshin të mirëpritur në kafenetë e reja në modë, bare dhe restorante që janë kaq të zakonshme në lagjet e mëdha të qytetit. Të varfrit dhe të pastrehët dashamirës të librit, as që u vete në mendje të futen në këto vende. Përvoja u ka mësuar se thjesht qëndrimi jashtë një restoranti luksoz mund të nxisë menaxherët të thërrasin policinë. Gjithsesi, rrallëherë shohim një oficer policie të futet në një bibliotekë.
Kjo nuk nënkupton që bibliotekat janë gjithmonë vende të paqta dhe të qeta. Gjatë rrugëtimit të kërkimit tim, përjetova një sërë debatesh të nxehta, përplasje fizike dhe situata të tjera të pakëndshme, ndonjëherë përfshiheshin persona me probleme mendore ose nën ndikimin e drogës.
Mirëpo, probleme të tilla janë të pashmangshme në një institucion publik, për më tepër kur lejohet hyrja për të gjithë, veçanërisht kur klinikat e drogës, strehët e të pastrehëve dhe bankat e ushqimit u largohen vazhdimisht – dhe shpesh i referohen bibliotekës! – këta kanë më shumë nevojë për ndihmë. Të mrekullon fakti se sa rrallë ndodhin këto ndërprerje, se si menaxhohen në mënyrë civile dhe sa shpejt e rimerr tempin e saj biblioteka.
Çiltërsia dhe shumëllojshmëria që demonstrohet në bibliotekat e lagjes, dikur konsiderohej si shenjë dalluese e kulturës urbane. Por kjo ka ndryshuar. Edhe pse qytetet amerikanë po rriten gjithnjë e më shumë etnikisht, nga pikëpamja racore dhe nga ana kulturore, rëndom mbeten të ndara dhe të pabarabarta, me disa lagje që po i largohen ndryshimit – nganjëherë qëllimisht, nganjëherë vetëm për shkak të rritjes së shpenzimeve – veçanërisht kur bëhet fjalë për racën dhe klasën sociale.
Bibliotekat janë llojet e vendeve ku njerëzit me prejardhje, pasione dhe interesa të ndryshme mund të përfshihen në gëlimin e kulturës demokratike. Ato janë vendet ku sektorët publikë, privatë dhe filantropikë mund të punojnë së bashku, për të arritur diçka më shumë sesa linja e kuqe.
Këtë verë, revista “Forbes” botoi një artikull, ku argumentonte se bibliotekat nuk kishin një qëllim të përcaktuar dhe nuk meritonin mbështetje publike. Autori, një ekonomist, sugjeronte që “Amazon” të zëvendësonte bibliotekat me dyqanet e shitjes me pakicë dhe pretendonte se shumica e amerikanëve do të preferonin një opsion të tregut të lirë. Përgjigja e publikut, veçanërisht nga bibliotekarët, por edhe nga zyrtarë publikë dhe qytetarët e zakonshëm, u kundërshtua kaq fort saqë “Forbes” e fshiu artikullin nga faqja e internetit.
Duhet të kemi kujdes. Sot, si qytetet, ashtu edhe rrethinat po vazhdojnë të ripërtërijnë veten, kërkesa e tyre cinike pohon se qeveria nuk ka asgjë të mirë për të kontribuar në këtë proces, si rrjedhojë është e rëndësishme që institucionet si bibliotekat të marrin vlerësimin që meritojnë. Vlen të përmendet, se “liber”, rrënja e fjalës nga latinishtja “bibliotekë” nënkupton njëherazi “libër” dhe “të lirë”. Bibliotekat përfaqësojnë dhe shërbejnë si shembulli i diçkaje që i lypet mbrojtje: institucionet publike që – madje edhe në epokën e atomizmit, polarizimit dhe pabarazisë – shërbejnë si shtylla të shoqërisë civile.
Nëse kemi ndonjë shans për të ristrukturuar një shoqëri më të mirë, biblioteka si infrastrukturë sociale është pikërisht ajo që na nevojitet. / KultPlus.com
