Dramaturgu Armand Bora, fitues i Çmimit Letrar ‘Kadare 2025’

“Ata që mbijetuan” është vepra fituese e Çmimit Kadare 2025 me autor Armand Borën. Kjo është hera e parë që fitues i këtij çmimi, i cili jepet për prozën shqipe, të shpallet një dorëshkrim në dramë. Gjatë një dekade të veprimtarisë, çmimi ka shkuar për dorëshkrime në zhanrin e romanit, tregimeve, novelës, nga autorë të njohur dhe të rinj në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni e Veriut dhe diasporë.

Risia e dytë këtij edicioni të njëmbëdhjetë ishte juria. Duke qenë se çmimi ka krijuar traditën e vet, fondin e tij të fituesve dhe veprave, juria erdhi me konceptin e ri që vlerësimi për dorëshkrimin më të mirë të bëhet nga fituesit e mëhershëm. Këtë vit pati përfaqësi nga tre breza shkrimtarësh, nga më i riu Dionis Prifti, te Loer Kume e Vera Bekteshi, e cila kryesoi punën e jurisë, nën asistencën këshilluese të kritikut letrar Ermir Nika dhe koordinimin e Suadela Balliut.

Çmimi Kadare 2025 pati gjithashtu prurje rekord dorëshkrimesh, me rreth 40 të tilla, me autorë nga të gjitha trojet ku flitet dhe shkruhet shqip, me një larmishmëri zhanresh dhe tematikash, disa të trajtuara për herë në letërsinë shqipe.

Pas një shqyrtimi të kujdesshëm, juria e këtij edicioni, përzgjodhi dhjetë dorëshkrimet më të mira, e më pas pesëshen finaliste të përbërë nga: Armand Bora me dramën Ata që mbijetuan; Enird Malil me tregimet Planeti leshtor; Gazmend Krasniqi me romanin Si shkruhet një roman dashurie; Mimoza Ahmeti me romanin I vogli; Stefan Çapaliku me romanin Saga e Sarajevës.

Mes këtyre alternativave jo të lehta, juria vendosi që: “Çmimi Kadare 2025 i jepet dramaturgut Armand Bora për veprën dramatike “Ata që mbijetuan”, për risi stilistikore dhe vlera të qëndrueshme estetike, ku me anë të ndërtimit të personazheve autentike, sjell evokimin e së kaluarës, duke përcjellë mesazhe në realitetin e sotëm”.

I diplomuar në Universitetin e Arteve, Armand Bora ka një karrierë të gjatë e të spikatur si autor i shumë produksioneve skenike, regjisor i disa produksioneve operistike, autor i disa teksteve në dramë, autor filmash, krahas së cilave ka vijuar punën si pedagog me të rinjtë në universitet.

Vlera totale Çmimit Kadare vlerësohet 10 mijë euro, ku krahas pjesës monetare, fituesit i sigurohet botimi i veprës nga shtëpia botuese UETPRESS dhe promovimi i saj përmes turesh e takimesh me lexuesit në të gjithë Shqipërinë.

Fituesit ndër vite kanë qenë emra të rinj e të njohur nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut e diaspora. I pari fitues i këtij çmimi u shpall shkrimtari Rudolf Marku me romanin e tij Tre divorcet e zotit Viktor N.; duke vijuar me Shkëlqim Çelën dhe përmbledhjen me tregime Embriologji; Virgjil Muçi me “Piramida e Shpirtrave”; autori nga Kosova Musa Ramadani me “Profeti nga Praga”; Loer Kume me “Amigdala Mandala”; Gani Mehmetaj po ashtu nga Kosova me romanin “Zogjtë e Qyqes”; shkrimtarja Vera Bekteshi me romanin “Pusulla të Verdha”; poetja e re nga Maqedonia e Veriut e cila debutoi me romanin “Duhet të jetë dashuri”; prozatori i ri Dionis Prifti me romanin “Dy javë nën balonë.

Dekadën e dytë të fituesve e nis Armand Bora me dramën “Ata që mbijetuan”. /Liberale.al/ KultPlus.com

Bora zbukuron fshatin Tugjec të Kamenicës

Bora e parë ka mbuluar fshatin Tugjec të Komunës së Kamenicës, duke dhuruar një peisazh të mrekullueshëm të stinës së dimrit.

Ambasadori i Kosovës në Gjermani, Faruk Ajeti, ka publikuar një fotografi në të cilën shihet se bora ka mbuluar fshatin Tugjec, duke i dhënë vendit një pamje fantastike.

“Një fotografi e mrekullueshme, që pasqyron bukurinë e borës së parë në fshatin Tugjec të Kamenicës. Pamja kap qetësinë dhe hijeshinë natyrore të këtij peizazhi dimëror, duke sjellë një ndjesi të veçantë të lidhjes mes natyrës dhe artit të fotografisë. Një imazh që të fton të shijosh bukurinë dhe freskinë e natyrës në heshtjen e saj më të pastër. Përveç pasurisë natyrore, Tugjeci është habitat i një numri të madh kafshësh të egra që mbrohen me ligj, duke e bërë atë një vend të veçantë për ruajtjen e biodiversitetit”, ka shkruar ai në facebook./ KultPlus.com

Kur bora mbulonte Prishtinën në vitin 1981 (FOTO)

Ato që na bëjnë të ndjehemi nostlagjik për kohërat e mëhershme janë fotografitë, shkruan KultPlus.

Fotografitë janë dëshmi të periudhave të ndryshme kohore si dhe njëherit na ndihmojnë që të dallojmë ndryshimet e qyteteve.

Kjo vërehet edhe në kryeqytetin kosovar, në Prishtinë. Fotografia e cila ishte pjesë e një artikulli të një gazete të vjetër për dimrin e acartë e tregon këtë.

Kjo fotografi e qytetit pa lum është realizuar në vitin 1981./ KultPlus.com

Në mot të ftohtë, qytetarët e Turqisë presin në radhë për të blerë bukë (VIDEO)

Reshjet e vazhdueshme të borës në shtetin e Turqisë kanë ndikuar që shumë fluturime të pezullohen dhe rrjedhimisht edhe veturat private t’u ndalohet qarkullimi në qytet, shkruan KultPlus.

Për këtë gjë, radhë të gjata janë krijuar edhe për të blerë bukë në furrën më të lirë në Turqi, e cila shet bukën për vetëm 8-9 cent.

Istanbul Halk Ekmek, ose “Buka Publike”, shet një bagutë 250 g (8,8 oz) për 1,25 lira turke (0,09 dollarë), më lirë se në furrat e bukës aty pranë, ku çmimet fillojnë nga 2,50 lira (0,18 dollarë).

Në videon më poshtë shihen edhe radhët e gjata që janë krijuar për të blerë bukë në mot shumë të ftohtë. /KultPlus.com

Fshati në Rugovë mbulohet nga bora

Me uljen e temperaturave, në Kosovë kanë filluar edhe reshjet e borës.

Përderisa në ultësira po bie shi, në vendet malore kanë filluar edhe reshjet e borës. Një prej vendeve ku ka rënë borë është edhe fshati Drelaj i Rugovës Rugovës.

Reshje bore gjatë ditës së djeshme ka rënë edhe në pjesë të tjera të vendit. / KultPlus.com

Bora mbulon Bjeshkët e Rugovës (FOTO)

Në disa vise kodrinoro-malore të vendit tashmë kanë filluar edhe reshje të bores, përcjell KultPlus.

Pas Bajgorës, bora ka mbuluar edhe Rugovën. Fotografi nga bora e parë atje janë publikuar edhe në media.

Ndryshe, sot gjatë ditës pritet të ketë mot pjesërisht të vranët, derisa prej të premtes dhe përgjatë fundajës do të ketë kthjellime dhe pritet të jetë më ngrohtë, ka njoftuar Prishtina Weather, përcjell tutje KultPlus.

Të premtën në mëngjes parashihet mot më i ftohtë, e gjatë ditës më ngrohtë, duke vazhduar edhe në fundjavë. 

Edhe ditën e hënë vazhdon të mbajë mot kryesisht me diell, e orëve të mbrëmjes me shtim të vransirave.

Indeksi i cilësisë së ajrit do të jetë kryesisht në vlera të pranueshme./ KultPlus.com

Bora befason banorët e Afrikës së Jugut

Një i ftohtë i pazakontë ka befasuar banorët e Afrikës se Jugut, e përveç erërave të forta që merrnin gjithçka para vetes, ishte bora ajo që mbuloi vendin.

Fillimisht të reshurat ishin koncentruar në zonat malore, por më vonë edhe në ato urbane. E një prej atraksioneve më të mëdha turistike Ceres, rreth 180 kilometra larg Cape Town, mori ngjyrën e bardhë, transmeton KultPlus

Në këtë rajon ka pasur reshje bore me një trashësi prej rreth 10 centimetra, e në tokë kishte mjaftueshëm borë që fëmijët të fillojnë t’i bëjnë dordolecët.

Lajmi për dordolecët në Ceres u përhap me shpejtësi në rrjetet sociale, kurse kolonat e veturave ishin me kilometra të gjata për shkak të interesimit të madh për ta parë borën. / KultPlus.com

Valbona nën magjinë e dëborës (FOTO)

Lugina e Valbonës këto ditë të para të 2021, të magjeps me bukurinë e bardhësisë së ofruar nga flokët e dëborës që kanë zbardhur malet e larta dhe pishat.

E kthyer në një oaz çlodhës dhe përkëdhelës për të gjithë, në lartësinë e 800 metrave mbi nivelin e detit, në këto ditë dimri Valbona ka pritur vizitorët e parë që  po shijojnë pamjen që ajo ofron.

Ky park kombëtar nuk njeh stinë, pasi vizitorë të shumtë e zgjedhin atë. Tashmë dëshira për të kaluar pushime nuk mbetet vetëm në sezonin veror, por edhe atë të dimrit. Ndërkohë që turizmi malor duket se është shndërruar në një nga tendencat më të pëlqyera të shqiptarëve.

Parku Kombëtar i Valbonës është një kompleksitet bukurish interesante, ashtu siç janë vetë Alpet Shqiptare.

Këtu bukuritë e natyrës marrin formën e majave shkëmbore të larta e imponuese me faqe të veshura me pyje mes të cilave shtrihen e ndihet rrjedha e përrenjve edhe e lumit të Valbonës.

E parë nga lart të ofron imazhin e një krateri gjigand të zbukuruar mrekullisht me të gjitha ngjyrat e natyrës së gjallë. Në hyrje të kufirit lindorë, në afërsi të Shoshanit, të impresionon një peizazh i rrallë për nga bukuria.

Lugina e Valbonës është shpallur Park Kombëtar në janar të 1996. Ky park ka një sipërfaqe prej 8000 hektarësh. Konsiderohet si mrekullia e Alpeve. Ndodhet 25-30 km në veri – perëndim të qytetit Bajram Curri, qendra e rrethit të Tropojës.

Kufizohet me Parkun Kombëtar të Thethit dhe zonën natyrore të mbrojtur”Lumi i Gashit”. Territori i tij përshkohet nga rruga automobilistike Bajram Curri-Dragobi-Valbone e Çerem.

Ka maja të larta e të thepisura dhe për çdo stinë ndërron koloritin e ngjyrave dhe duke paraqitur një dinamikë të jashtëzakonshme imazhesh në kushtet e një lugine plot të papritura e me shumë labirinte. /atsh/ KultPlus.com

Brezovica mbulohet nga bora

Temperaturat kanë filluar të bien dhe bora e parë është shfaqur në disa prej vendeve të Kosovës, shkruan KultPlus.

Teksa Instituti Hidrometeorologjik i Kosovës njofton se mbi vendin tonë sot do të mbajë mot i ndryshueshëm, i vranët dhe me intervale me diell, vendet malore si Brezovica kanë marrë një pamje tjetër, duke u mbuluar nga bardhësia e borës

Sipas këtij Instituti temperaturat minimale do të lëvizin ndërmjet -2 deri 2 gradë Celsius, ndërsa maksimalet e ditës parashihen të lëvizin ndërmjet 4-6 gradë Celsius. Do të fryjë erë nga veriu me shpejtësi 1-6m/s. / KultPlus.com

Poezi dëshprimi

Kreshnik Berisha

Asgjë s’është si në fillim, në fakt

As ky arabi nazist, i frikshëm, s’duket si ditën e parë

Teksa gërhatë në qoshen tjetër të qelisë

Midis Bernit.

Unë prap kam me ia lëshu mërrolat me indiferencë

Se ai prap nesër ka m’u endë si budallë

Në këto metra katrorë, gardianët

Kanë me qeshë me të prap

Ai ka m’i marrë barnat, ka m’i shty teposhtë me ujin në tas

Dhe ata kanë me ma mbyllë derën e hekurt f’tyrës pa të keq

Që t’ha bukë me të prap

Në një tavolinë…

Unë në lajme të pashë, Arian

Të pash prap në lajme paaak sekonda

Eh, ç ’të duhen tani ato fjalë…

Të pash më vonë prap, të nesërmen

Teksa babai të vendoste lulet mbi varrë

Ti borën e doje

Por kush borës dorë i dha?

Ata, nga të cilët kërkove të mbroheshe

Apo ata që mbrojtjen s’ta dhanë?

Epo, s’ke pse me u mërzitë tash për

Dukjen para kamerave

As për komunikimin me gazetarë

As të kërkosh ndihmë nga rreziku

Rreziku tashmë të ka vrarë…

Ej, edhe mu, nga qelia e midis Bernit

Asgjë s’më duket si ditën e parë…

As ky arabi nazist

I frikshëm

Budallë

Njëzetvjeçarë…/Kultplus.com

                                                                                                                                         

Bora ia shton bukurinë Prizrenit (FOTO)

Bora këto ditë ka mbuluar të gjitha skutat e qyteteve të Kosovës. Një pamje të mahnitshme i ka dhënë qytetit të bukur të Prizrenit, shkruan KultPlus.

KultPlus ju sjellë një fotografi të Mergim Fanaj, e cila është shkrepur afër urës së gurit në Prizren, ndërsa lart shihet edhe Kalaja e Prizrenit. Tashmë shkallët e kësaj pjesë dhe kulmet e shtëpive të bardha janë mbuluar me ngjyrën e bardhë të dëborës.

Po ashtu e sjellim edhe një fotografi të Enis Tabak, që është shkrepur gjatë kësaj stine ku tregon rrugët e këtij qyteti të ndriçuara gjatë mbrëmjes./ KultPlus.com

Shkodra më e bukur se kurrë në borë dhe biçikleta (FOTO)

Qyteti i bukur i Shkodres është mbuluar nga bora duke i dhënë kështu një pamje të mahnitshme qytetit më të madh verior, shkruan KultPlus.

Shkodra që njihet edhe si qyteti i biçikletave, ka marr një pamje përrallore të rrugëve të mbuluara me dëborë ndërsa qytetarët vazhdojnë të qarkullojnë edhe me biçikleta në këto ditë të ftohta.

KultPlus ju sjellë disa fotografi të këtij qyteti, të postuara nga Eko Mendje./ KultPlus.com

Bora mbulon Ulqinin (FOTO)

Temperaturat e ulëta që kanë mbretëruar këtë javë, kanë qenë surprizuese për disa vende.

Nga dita e diele, bora ka zbardhur qytete të ndryshme, e kësaj here nuk ka lënë pa e veshur me petkun e bardhë edhe Malin e Zi, dhe qytetet e tij bregdetare.

Sipas fotove të siguruara nga rrjetet sociale Ulqini është mbuluar me borë, gjë kjo e jashtëzakonshme për një vend bregdetar./ KultPlus.com