Sot festohet Dita Botërore e Çokollatës

Sot festohet Dita Botërore e Çokollatës.

Ajo është një festë globale e një prej ëmbëlsirave më të preferuara në botë – çokollatës. Pavarësisht nëse jeni adhurues i çokollatës së zezë, me qumësht, të bardhë ose vegane, kjo ditë ka të bëjë me shijet e ëmbla dhe të lezetshme që ofron çokollata. Le të zhytemi për të mësuar rreth historisë dhe rëndësisë së Ditës së Çokollatës dhe shumë më tepër.

Dita Botërore e Çokollatës festohet çdo vit më 7 korrik. Kjo datë shënon futjen e çokollatës në Evropë në vitin 1550, e cila kontribuoi ndjeshëm në popullaritetin e saj në mbarë botën. Në këtë ditë, dashamirësit e çokollatës anembanë globit mblidhen për të shijuar dhe vlerësuar historinë dhe shijen e pasur të saj.

Festimi në këtë datë i lejon të gjithëve të përkujtojnë udhëtimin e çokollatës nga origjina e saj e lashtë deri në statusin e saj modern si një ëmbëlsirë e dashur.

Historia e Ditës Botërore të Çokollatës daton në shekullin e 16-të kur eksploruesit spanjollë sollën për herë të parë çokollatën në Evropë nga Amerika. E konsumuar fillimisht si pije e hidhur nga Majat dhe Aztekët e lashtë, çokollata evoluoi në ëmbëlsirën që ne njohim sot përmes shtimit të sheqerit dhe qumështit.

Në shekullin e 19-të, çokollata ishte bërë një ëmbëlsirë popullore në Evropë, duke çuar në themelimin e Ditës Botërore të Çokollatës për të festuar këtë ushqim të dashur. Kjo ditë jo vetëm që njeh evolucionin kulinar të çokollatës, por gjithashtu nderon rëndësinë e saj kulturore dhe historike.

Dita Botërore e Çokollatës ka rëndësi jo vetëm për adhuruesit e çokollatës, por edhe për ndikimin kulturor dhe ekonomik të saj. Kjo ditë feston historinë e pasur të çokollatës, përdorimet e saj të ndryshme dhe rolin e saj në traditat e kuzhinës në mbarë botën.

Dita ndërkombëtare e çokollatës thekson gjithashtu rëndësinë e praktikave të tregtisë së ndershme në industrinë e çokollatës, duke promovuar metoda të qëndrueshme dhe etike të prodhimit. Festimi i kësaj dite inkurajon ndërgjegjësimin dhe vlerësimin për punën e fermerëve dhe prodhuesve që sjellin çokollatën nga fasulja në baret e pastiçeritë.

5 fakte interesante rreth çokollatës

Këtu janë disa fakte intriguese dhe magjepsëse rreth çokollatës që rrisin joshjen e saj dhe e bëjnë atë edhe më të këndshme për adhuruesit e çokollatës kudo që ndodhen:

Përfitimet shëndetësore: Çokollata e zezë njihet për përfitimet e saj shëndetësore, duke përfshirë përmirësimin e shëndetit të zemrës, rritjen e funksionit të trurit dhe sigurimin e antioksidantëve. Është gjithashtu një burim i mirë i hekurit, magnezit dhe fibrave.

Çokollata vegane: Me rritjen e veganizmit, shumë marka tani ofrojnë opsione vegane çokollate të bëra pa asnjë produkt shtazor. Këto çokollata janë bërë me përbërës si qumështi i bajames, qumështi i kokosit dhe soja, duke siguruar që të gjithë mund të shijojnë çokollatën pavarësisht nga preferencat dietike.

Monedha e lashtë: Në qytetërimet e lashta mezoamerikane, kokrrat e kakaos ishin aq të vlefshme saqë përdoreshin si monedhë. Aztekët, në veçanti, tregtonin kokrrat e kakaos për mallra dhe shërbime.

Pika e shkrirjes: Çokollata shkrihet rreth temperaturës së trupit (98°Fahrenhajt ose 37°Celsius), kjo është arsyeja pse shkrihet kaq lehtë në gojën tuaj. Kjo veti unike është për shkak të përmbajtjes së gjalpit të kakaos në çokollatë.

Çokollata më e madhe në botë: Çokollata më e madhe në botë, e krijuar në Mbretërinë e Bashkuar në vitin 2011, peshonte 12,770 paund (5,792 kilogramë). Është bërë nga Thorntons për të festuar 100-vjetorin e tyre.

Në listë për t’u bërë pjesë e trashëgimisë botërore të UNESCO-s, ndërhyrje arkitekturore në Kalanë e Bashtovës

Kalaja e Bashtovës, një nga më të bukurat në Shqipëri prej disa vitesh ka hyrë në programin e restaurimit, si pjesë e projektit EU4Culture.

Ministri i Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit, Blendi Gonxhja bëri të ditur se po kryhen ndërhyrje arkitekturore për restaurimin dhe plotësimin i qemerëve të tullës, restaurimin e bedenave të dëmtuar, restaurimin e shkallëve të gurit, si dhe ndriçimin artistik të mureve të kalasë në pjesën e brendshme dhe të jashtme të tyre.

Po ashtu, theksoi ministri, po kruhet pajisja e një pjese të murit me parapet metalik, për të siguruar mbrojtjen e vizitorëve gjatë lëvizjes mbi mur, si dhe plotësimi i njërës prej kullave me strukturë dekorative metalike dhe mbyllja e aksesit në disa pjesë të murit ku ecja mund të jetë e rrezikshme.

“Bashkëpunimi me EU4Culture Albania dhe UNOPS Albania sjell rezultate të prekshme për ekonominë dhe komunitetet, turizmin dhe ruajtjen e pasurive të trashëgimisë kulturore e historike”, theksoi ministri Gonxhja.

Shpallur monument kulture i kategorisë së parë në vitin 1948, Kalaja e Bashtovës është gjithashtu në listën tentative të UNESCO-s si vend i trashëgimisë botërore.

Zona ku ndodhet kalaja ishte qendër tregtimi e përdorur nga venedikasit. Më pas, gjatë perandorisë omane, kalaja u kthye në port me funksion mbrojtjen e tregtisë bregdetare. Për këtë arsye, arkitektura veneciane dhe osmane ndërthuren bukur në strukturën e kalasë.

E ngritur pranë fshatit të Vilë-Bashtovës në një distancë prej 3-4 km, në veri të grykëderdhjes së lumit të Shkumbinit, kalaja haset për herë të parë në një hartë detare të vitit 1521./atsh/ KultPlus.com

Banka Botërore mbështet turizmin e Shqipërisë me 80 milionë dollarë

80 milionë dollarë është  shuma që do të financojë Banka Botërore në Shqipëri për të mbështetur sektorin e turizmit. Marrëveshja e financimit të projektit “Mjedis i pastër dhe i qëndrueshëm për Detin Blu” është nënshkruar nga ministri i Financave Ervin Mete dhe zv.presidentja e Bankës Botërore Antonella Basani.

Në fokus  të këtij investimi do të jetë mbrojtja e mjedisit dhe reduktimi i ndotjes në mjedisin ujor detra e lumenj në zonën jug perëndimore, në funksion të zhvillimit të qëndrueshëm të turizmit. Një pjesë e rëndësishme e fondit do të përdoret për  mbrojtjen e lumit Vjosa nga ndotja.

Pjesa e dytë e projektit synon uljen e ndotjes në  Lumin Vjosa, kjo edhe në kuadër të mbështetjes dhe mbrojtjes së mëtejshme të tij, pas akordimit të statusit “Park Kombëtar”, si lumi i fundit i egër në Europë. Projekti do të synojë zgjerimin e infrastrukturës së pastrimit, përmirësimin e mëtejshëm të saj, si edhe parandalimin e ndotjes.

Projekti është i ndarë në tre komponentë,  dhe në tërësi ka të bëjë me promovimin e një qasjeje për mbrojtjen e mjedisit dhe burimeve ujore ndërsa zbatimi  parashikohet të zgjasë deri në mars të vitit 2029./abcnews.al/KultPlus.com

Çmimet Botërore të Fotografisë së Natyrës 2024 (FOTO)

Janë zbuluar fituesit e çmimeve Botërore të Fotografisë së Natyrës!

Nga një pamje drithëruese e dy zebrave që bien viktimë e ndjekjes së një gatopardi, te një kukapik lozonjare që po kthehet në shtëpi mbi një buall të egër, fotografitë shtrihen në të gjithë globin, duke shfaqur bukurinë dhe ashpërsinë e natyrës.

Tracey Lund nga Britania e Madhe fitoi çmimin kryesor, duke marrë një shpërblim në të holla prej 1000 dollarësh, për fotografinë e saj mahnitëse të dy xhaketave që gjuanin një peshk nën valët në brigjet e ishujve Shetland.

Sjellja – Zogjtë
Fituesja: Tracey Lund – ‘Underwater gannets’

Tracey Lund: 'Underwater gannets'

Portrete të kafshëve
Fituesi: Nicolas Remy – ‘Anger fish’

Nicolas Remy: Anger fish

Sjellja – Gjitarët
Fituesi: Alex Brackx – ‘Those last seconds’

Alex Brackx: Those last seconds

Nën ujë
Fituesi: Andy Schmid – ‘Crowd control’

Andy Schmid: Crowd control

Njerëzit dhe natyra
Fituesi: Pavlos Evangelidis –  ‘Catch of the day’

Pavlos Evangelidis: Catch of the day

Sjellja – Amfibët dhe zvarranikët
Fituesi: John Seager – ‘Head massage’

John Seager: Head masssage

Arti i natyrës
Fituesi: Miki Spitzer –  ‘Earth’s treasure’

Miki Spitzer: Blue watery veins, glacial braids and golden sediment

Jeta e egër urbane
Fituesi: Roy Wiesner -‘Dragon’s nest’

Roy Wiesner: Dragon's nest

E zeze dhe e bardhë
Fituesi: Richard Li – ‘Graceful turn’

Richard Li: Graceful turn

Peizazhet dhe mjediset e planetit Tokë
Fituesi: Ivan Pedretti – ‘Winter in Stokksnes’

Ivan Pedretti: Winter in Stokksnes

Fotogazetaria e natyrës
Fitues: Celia Kujala – ‘The Dangerous Toy’

Celia Kujala: The Dangerous Toy

Sjellja – Jovertebrorët
Vendi i dytë: Panagiotis Dalagiorgos –  ‘Not so silent hill’

Panagiotis Dalagiorgos: Not so silent hill

E zeze dhe e bardhë
Vendi i dytë: Tom Way – ‘Under a mother’s guidance’

Tom Way: Under a mother's guidance

Sjellja – Zogjtë
Vendi i dytë: Laskshitha Karunarathhna:  Oxpecker and water buffalo

Laskshitha Karunarathhna: Oxpecker and water buffalo

Kumbaro: Mediet botërore, jehonë Shqipërisë për titullin ‘Vend Nderi 2025’ në ITB Berlin

Mediet e huaja të njohura në fushën e turizmit dhe udhëtimeve i kanë kushtuar një vëmendje të veçantë Shqipërisë, që u nderua pak ditë më parë zyrtarisht me titullin “Vendi i Nderit” i ITB – Berlin 2025, që është panairi më i madh në botë për turizmin.

Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit, Mirela Kumbaro publikoi foto nga të shkrimeve nga këto medie, teksa shkroi se “mediet e njohura të turizmit dhe udhëtimeve kanë kanë qenë tërë sy e vesh nga Shqipëria duke i shtuar jehonën titullit që sapo morëm në Berlin si “Vendi i Nderit 2025”, për të theksuar rritjen turistike dhe modelin unik të mikpritjes shqiptare”.

Kumbaro e cilësoi jehonën e shtypit të huaj për vendin tonë, pjesë të promovimit të Shqipërisë turistike.

“Nis kështu promovimi 1-vjeçar i rrugëtimit tonë me panairin më të madh në botë të turizmit ITB Berlin”, tha ajo.

Në edicionin e këtij viti Shqipëria mori pjesë me një koncept të ri të promovimi, me një ekip prej 26 turoperatorësh dhe 7 bashkish turistike që prezantuan në mënyrë gjithëpërfshirëse nën sloganin “Albania All Senses” potencialet, atraksionet dhe tregun shqiptar të turizmit.

Gjatë këtij edicioni të ITB-Berlin, ministrja Kumbaro dhe Sekretari i Përgjithshëm i Organizatës Botërore të Turizmit, Zurab Pololikashvili firmosën marrëveshjen e organizimit të mbledhjes së 70-të të Komisionit për Europën të UNWTO në Tiranë, në datat 7-9 prill.

UNWTO e renditi Shqipërinë të parën në Europë për rikuperimin e flukseve turistike gjatë vitit 2023, ndërsa gjatë dy muajve të parë të vitit 2024 vendi ynë u vizitua nga 1 milion vizitorë të huaj, sipas të dhënave të publikuara nga Ministria e Turizmit dhe Mjedisit./atsh/KultPlus.com

Dita Botërore e Ushqimit, FAO: Uji është jetë, uji është ushqim, mos lini askënd prapa

Sot është Dita Botërore e Ushqimit dhe kryefjala e këtij viti është uji.

Organizata Botërore e Ushqimit, FAO bëri publike temën e vitit 2023: “Uji është jetë, uji është ushqim, mos lini askënd prapa”.

Kjo temë nxjerr në pah gjendjen e 2.4 miliardë njerëzve që jetojnë në vende nën stres për pamjaftueshmërinë e ujit dhe ku mungesa e tij po bëhet shkak për rritjen e konflikteve.

Kombet e Bashkuara bëjnë thirrje për një mobilizim global për të transformuar sistemin agro-ushqimor, duke siguruar që ai të prodhojë më shumë ushqim për të gjithë, me më pak ujë.

Dita Botërore e Ushqimit festohet në më shumë se 150 vende. Kjo ngjarje është një pikë takimi për qeveritë, bizneset, organizatat e shoqërisë civile dhe publikun për të luftuar bashkarisht urinë dhe për të rritur ndërgjegjësimin për ndikimin e thellë të menaxhimit të përgjegjshëm të ujit në sistemet tona ushqimore dhe bujqësore.

Rreth 600 milionë njerëz varen nga sistemet ushqimore të bazuara kryesisht në ujë dhe që duhet të mbrojnë burimin e tyre primar të ushqimit nga ndotja, degradimi dhe ndikimet e ndryshimeve klimatike. Nga i gjithë uji në Tokë, vetëm 2.5% është i freskët dhe, nga kjo, pjesa më e madhe (72%) përdoret për bujqësi. “Si të gjitha burimet natyrore, uji i ëmbël nuk është i pafund”, thekson FAO dhe rritja e shpejtë e popullsisë, urbanizimi, zhvillimi ekonomik e ndryshimet klimatike po i vënë burimet ujore të planetit nën tkurrjen e vazhdueshme./atsh/KultPlus.com

Sot, Dita Botërore e Turizmit

Sot në botë shënohet Dita Botërore e Turizmit.

Turizmi është praktika, veprimi i marrë nga ata që udhëtojnë apo vizitojnë vende me qëllim zbavitjeje, njohurie dhe mësimi; sipas definicionit te Organizatës Botërore të Turizmit (World Tourism Organization, një nga departamentet e Kombeve te Bashkuara), turist quhet gjithkush që udhëton në vende të ndryshme nga ai në të cilin ka rezidencën aktuale, jashtë ambientit të përditshëm personal, për një periudhë prej minimumi një nate por jo më gjatë se sa një vit dhe qëllimi i tij i zakonshëm të mos jetë asnjë lloj veprimtarie nga e cila të përfitojë ekonomikisht.

 Në këtë term përfshihen të gjithë ata që udhëtojnë për: dëfrim, pushim dhe çlodhje; për të vizituar miq dhe të afërm; për motive pune dhe profesionale, për motive shëndeti, besimi/pelegrinazhi dhe tjetër.

Llojet e turizmit: Turizmi Bregdetar, Turizmi Kulturor, Eko Turizmi, Turizmi Elit, Turizmi Masiv, Turizmi Rural, Turizmi Nautik, Turizmi Kongresial, Turizmi Shëndetësor, Turizmi Fetar, Turizmi Seksual, Turizmi i Zi (Dark Tourism), Turizmi Dimëror.

Turizmi eshte veprimtari ekonomike ,tretësore që lidh prodhimtarinë me konsumin./KultPlus.com

UNESCO nis zgjerimin e Listës së Trashëgimisë Botërore

UNESCO ka filluar të shpallë vendet e reja që do të shtohen në Listën e Trashëgimisë Botërore.

Lista e iniciativës së OKB-së është një përmbledhje e monumenteve me rëndësi të veçantë për racën njerëzore.

Qoftë nëpërmjet një kontributi të jashtëzakonshëm njerëzor apo mrekullisë së pastër të bukurisë natyrore, vendet e Trashëgimisë Botërore mbrohen për t’u siguruar që ato të ruhen për brezat e ardhshëm.

Këtë muaj, Komiteti i Trashëgimisë Botërore do të mblidhet në Riad, Arabinë Saudite, për të futur një grup të ri vendesh në listë. Përpara se të mblidhej komiteti, kishte 1157 vende të trashëgimisë botërore.

Lista tashmë është rritur dhe ka shpallur faqet e reja që nga 16 shtatori.

Këto janë disa nga vendet e reja më të dukshme të shpallura në të gjithë Evropën deri më tani.

Gordion – Turqi

I vendosur rreth 70 km në jugperëndim të Ankarasë, ky vend arkeologjik është ajo që ka mbetur nga Gordioni, kryeqyteti i Frigjisë. Qytetërimi i lashtë ishte bashkëkohës i grekëve të lashtë me mitet e mbretërve të tyre Gordias, Midas dhe të përshkruara në ‘Iliadën’ e Homerit.

Trashëgimia hebraike-mesjetare e Erfurt-it- Gjermani

I vendsour në mes të Gjermanisë, qyteti i Erfurtit ka një grup mbresëlënës të vendeve kulturore të ruajtura të Mesjetës. Daton nga shekulli 11-14, Sinagoga e Vjetër, Mikveh dhe Shtëpia e Gurit japin një pamje magjepsëse të jetës hebreje në Gjermani.

Kaunas moderniste: Arkitektura e Optimizmit, 1919-1939 – Lituani

Mes Luftës së Parë dhe të Dytë Botërore, kryeqyteti i Letonisë ishte Kaunas. Qyteti u rigjenerua tërësisht nga filozofia e arkitekturës së lëvizjes Moderne. Ende të pranishme sot, rrugët urbane të Kaunas janë një kujtesë e asaj epoke magjepsëse.

Qyteti i vjetër i Kuldīga – Letoni

Një shembull tjetër i një qyteti të shëtitshëm, rrugët e të cilit janë të mbushura me trashëgimi kulturore. Kuldīga u rrit nga një fshat i vogël mesjetar në shekullin e 16-të në një qytet të rëndësishëm artizanal dhe tregtar mbi 200 vjet. Ndryshimet në arkitekturë shihen edhe sot.

Vendet prehistorike të Menorca Talayotic – Spanjë

Që nga viti 1600 p.e.s, komunitetet kanë jetuar në ishullin Menorca të Spanjës. Strukturat, mjetet dhe vendet e varrimit sjellin njohuri për mënyrën se si njerëzit jetonin në Menorca, si dhe ritualet dhe zakonet e tyre mbi një mijëvjeçarë përpara se krishterimi të vinte në brigjet evropiane.

Kështjella e Unazës së Epokës Vikinge – Danimarkë

Në pesë vende të ndryshme, ka unaza monumentale në Danimarkë që shënojnë vendin ku dikur qëndronin kështjellat e Vikingëve. Të ndërtuara mes viteve 970 dhe 980 të erës sonë, Aggersborg, Fyrkat, Nonnebakken, Trelleborg dhe Borgring ishin të gjitha vendndodhje kyçe në Dinastinë Jelling të Perandorisë Vikinge.

Zhatec dhe peizazhi i Saaz Hops – Çeki

Shkoni në Žatec dhe ju garantohet një kohë e mirë nëse jeni adhurues i birrës. Fushat pjellore të  bimës së hopit pranë lumit Ohře i ofrojnë zonës bazën për industrinë e saj të shkëlqyer të birrës, e cila ka sjellë revolucion industrial në qytetin mesjetar./klankosova/KultPlus.com