Një takim dramaturgësh, kritikësh e drejtuesish teatri nga Ballkani, Europa dhe SHBA, ka nxjerrë në pah problemet me të cilat përballet kjo gjini kudo. Takimi solli në Tiranë një dramaturg të njohur Britanik që sugjeron politika të tjera kulturore
Dramaturgu i njohur Britanik, Mark Ravenhill, ka mbajtur me dramaturgë të rinj shqiptarë punëtorinë mbi shkrimin teatror “Post, post communist baby“. I njohur në Britaninë e madhe për temat e mprehta që trajton në veprat e tij teatrore të përkthyera në disa vende, Shqipëria për të, kishte shijen e veprave të Kadaresë e Lea Ypit. Këshilla e tij për dramaturgët e rinj, është në fakt një politikë kulturore.
“Secili shkrimtar dhe secila kulturë duhet të gjejë mënyrën e vet për të bërë teatër. Unë u kërkova të reflektonin përvojat e tyre, disa i kishin shumë të dhimbshme përvojat me diktaturën. Njoha të rinj që duan të shkruajnë, por ju duhen trajnime. Mendoj se sistemi arsimor dhe universiteti duhet t’i ofrojnë. Edhe për të mbajtur njerëzit e talentuar këtu, edhe për të zhvilluar ekonominë, do të ishte me rëndësi”, tha Ravenhill.https://www.youtube.com/embed/sFs-3HxhR4c?feature=oembed
Ai ishte pjesë e Vitrinës teatrore, me 120 dramaturgë, kritikë dhe drejtues teatrosh nga Ballkani, Europa dhe SHBA-ja, që erdhën në Tiranë dhe mbajtën një sërë diskutimesh mbi temat dhe mënyrat si teatrot sot operojnë me të drejtat e njeriut, afrimin e publikut dhe sidomos shtresave të margjinalizuara. Vitrina erdhi si bashkëpunim i Teatrit Kombëtar, atij eksperimental, Mam dhe Qendra Multimedia në Prishtinë duke nxjerrë në pah edhe problemet e teatrit shqip.
“Dallojnë problemet që kemi këtu dhe ne Kosovë. Atje nuk kemi haspërira për shfaqje, këty nuk ka buxhet për shfaqje”, tha dramaturgu Jeton Neziraj.
Aktiviteti që u mbajt gjatë kësaj jave ndihmon njëherësh teatrin shqip të zgjerojë hartën e bashkëpunimeve./ (Balkanweb)/ KultPlus.com
Ambasadori gjerman në Kosovë Jorn Rohde, dhe ai britanik Jonathan Hargreaves janë ngjitur në majën malore në malet e Sharrit të quajtur Kobilica, e cila është e lartë 2 mijë e 528 metra.
Rohde ka ndarë fotot në X (ish-Twitter), përcjell Klankosova.tv.
“Një tjetër postim në Twitter nga maja e malit të shkallëzuar Kobilica, në lartësinë 2.528 m, me një grup të madh njerëzish! Falë klubit lokal të hiking, të gjithë alpinistëve dhe veçanërisht mikut dhe kolegut tim Jonathan Hargreaves”, shkroi ai.
Një 22-vjeçar i zgjedhur si deputet me një shumicë të vogël ka thënë se nuk dëshiron që mosha e tij të jetë fokusi teksa shkon në Westminster.
“Unë dua që ne të largohemi nga kjo mendësi e çuditshme ndaj moshës së të rinjve. Për sa më përket mua, ne jemi njësoj si çdokush tjetër. Unë thjesht dua të vazhdoj me punën”.
Sam Carling i laburistit ka të ngjarë të jetë “fëmija i Shtëpisë” – titulli jozyrtar që i është dhënë anëtarit më të ri të Dhomës së Komunave – pasi fitoi ngushtë në North West Cambridgeshire.
Studenti i diplomuar në Universitetin e Kembrixhit mundi veteranin deputetin konservator Shailesh Vara, me 39 vota për të marrë vendin.
Carling e quajti fitoren e tij një “tërmet politik” dhe tha se shpresonte që më shumë të rinj të konkurrojnë për poste publike.
“Atëherë ata do ta shohin veten të përfaqësuar, si në parlament ashtu edhe në këshillat vendorë. Kjo do të ndihmojë në trajtimin e apatisë”, tha ai.
“Fëmija i Shtëpisë” i mëparshëm ishte i diplomuar në Universitetin e Oksfordit dhe deputeti i Partisë Laburiste Keir Mather, i cili fitoi zgjedhjet e parakohshme Selby dhe Ainsty në 2023.
Carling, i cili ka qenë këshilltar në Kembrixh, tha se shumë votues u befasuan kur zbuluan se ai po kandidonte për postin, por se “njerëzit në pragun e derës ishin shumë pozitivë”.
Ata thanë ”Kjo është mirë, ne kemi nevojë për më shumë të rinj’”.
“Ka shumë abuzime që synojnë të rinjtë në internet, por ballë për ballë, njerëzit përgjithësisht janë të emocionuar ta zbulojnë”.
Në këtë pikturë të vitit 1750, Hogarth na ofron një version të zhurmshëm, kaotik, humoristik të ngjarjeve nga rebelimi jakobit i vitit 1745, pesë vjet më parë. Në krye të Tottenham Court Road, skaji verior i Londrës, Gardistët po mblidhen në përgatitje për marshimin e tyre në kampin në Finchley Common. Zhurma e jetës në Londër intensifikohet nga lajmi se ushtria pushtuese jakobite e ‘Bonnie Prince Charlie’ ka arritur në Derbi dhe ushtarët duhet të jenë në vend për të mbrojtur Londrën.
Piktura është e ndarë në vija morale. E majta e kanavacës përfaqëson Britaninë e shëndoshë, patriotike, protestante, të mishëruar në pirjen e ale në tavernën Adam & Eve dhe boksin burrëror, ndërsa e djathta është një thirrje vesesh. E keqja kryesore e paraqitur është jakobitizmi, lëvizja për të rikthyer Shtëpinë Katolike të Stuartit në fronin britanik. Diku tjetër në të djathtë të pikturës, një ushtar i dehur zgjatet për xhin, shitësit ambulantë që thërrasin mallrat e tyre grabiten dhe sulmohen, ndërsa prostitutat thërrasin lutje dhe lamtumirë ushtarëve që po largohen nga dritaret e një bordelloje, poshtë maceve që qajnë.
Në qendër të Marshimit të Gardës drejt Finchley-t është një grenadier i regjimentit të 1-të të rojeve të këmbës, i kapur në një moment pavendosmërie midis dy palëve – e kaluara dhe e tashmja, jeta dhe vdekja, detyra dhe dezertimi. E varur në krahun e Grenadierit, është e dashura e tij shtatzënë, e cila këndon një nga baladat patriotike që shet. Duke e tërhequr në krahun tjetër është një grua katolike që bërtet dhe tund propagandën jakobite – ndoshta një ish, duke i kujtuar atij besnikërinë e mëparshme.
William Hogarth ishte një artist kryesor britanik i shekullit të tetëmbëdhjetë. Ai njihet më së shumti sot për serinë e tij të pikturave të njëpasnjëshme si The Rake’s Progress dhe Marriage-a-la-Mode, të cilat ai i riprodhoi dhe i shiti si gdhendje, të cilat ishin dhe mbeten jashtëzakonisht të njohura. Puna e Hogarth-it lidhej drejtpërdrejt me botën përreth tij, jo si regjistrime të mirëfillta të vendeve apo ngjarjeve, por si koment kompleks politik, social dhe moral. Ai u përpoq të rriste vlerësimin për Artin Britanik, kështu që ai gëzonte të njëjtin nivel vlerësimi që gëzonin në atë kohë artistët nga Evropa kontinentale.
Hogarth përdori krijimtarinë e tij për të sjellë ndryshime shoqërore dhe për të drejtuar ndërgjegjësimin për shkaqe dhe çështje të veçanta. Mbështetja e tij për Spitalin Foundling ishte e pakursyer dhe praktike, qoftë duke përdorur aftësitë e tij artistike apo duke mbikëqyrur infermierët e lagur që kujdesen për fëmijët për Spitalin në Chiswick dhe përreth tij, ku ai kishte një shtëpi./Liberale.al/KultPlus.com
Numri i sendeve të vjedhura apo të shkatërruara është më shumë se 1500 pothuajse 2000, raporton Telegrafi duke cituar burime brenda institucionit në raportin e tij mbi objektet me vlerë të vjedhura nga muzeu britanik.
Një burim i muzeut i tha gjithashtu gazetës se trajtimi i çështjes nga menaxhmenti ishte “i pakujdesshëm dhe i papërshtatshëm” dhe se provat e paraqitura u injoruan nga nivelet më të larta. Ankesat për menaxhimin u bërën vite më parë kur u zbuluan disa monumente në shitje në faqen e eBay.
Muzeu nuk ka specifikuar se sa sende janë vjedhur apo cilat janë sendet që mungojnë, por ka thënë se janë kryesisht “objekte të vogla”, sende ari, gurë të çmuar dhe gjysmë të çmuar.
Artikujt specifikë që datojnë nga shekulli i 15-të. p.sh. deri në shekullin e 19-të pas Krishtit, nuk ishin ekspozuar kohët e fundit dhe mbaheshin në ruajtje kryesisht për qëllime akademike dhe kërkimore.
Numri i sendeve të vjedhura tani besohet të jetë “më shumë se 1000” dhe “afër 2000”, me vlerë “miliona paund”, transmeton Daily Telegraph.
Javën e kaluar, Muzeu Britanik njoftoi se objektet nga koleksioni i tij ishin gjetur se ishin “vjedhur ose dëmtuar”, duke bërë që një anëtar i stafit të pushohej nga puna.
Ky është 56-vjeçari, kurator i koleksioneve greke, skulpturës greke dhe periudhës helenistike në Muzeun Britanik Peter Higgs, i cili ka punuar për tre dekada në Muze dhe, sipas Sky News, konsiderohet një nga ekspertët kryesorë në Britani për sa i përket antikiteteve nga Greqia dhe Mesdheu.
Komanda kundër Krimit Ekonomik të Policisë Metropolitane po heton, megjithatë nuk është bërë asnjë arrestim dhe muzeu po kryen gjithashtu një hetim të pavarur.
FILE – Women stand by a marble statue of a naked youth thought to represent Greek god Dionysos, center, from the east pediment of the Parthenon, on display during a media photo opportunity to promote a forthcoming exhibition on the human body in ancient Greek art at the British Museum in London, Thursday, Jan. 8, 2015. The British Museum has pledged not to dismantle its collection following a report that the institution’s chairman has held secret talks with Greece’s prime minister over the return of the Parthenon Sculptures, also known as the Elgin Marbles. (AP Photo/Matt Dunham, File)
Një përkthyes, puna e së cilës u përdor nga Muzeu Britanik pa lejen e saj, pati një fitore këtë javë pasi arriti një marrëveshje me institucionin, pas dy muajsh negociatash dhe fushatash në internet – me pak ndihmë nga fansat e superyjeve të K-pop BTS.
Muzeu u vu nën kritika në qershor pasi raportet dolën se ai kishte përdorur përkthimet e shkrimtarit Yilin Wang, të poezive të shekullit të 19-të nga feministja dhe revolucionare Qiu Jin për ekspozitën e tij “Shekulli i fshehur i Kinës”.
Ajo nuk kishte kontaktuar Wang, e cila është me qendër në Vankuver, ose nuk i ishte ofruar ta paguante për përkthimet dhe ekspozita nuk përfshinte asnjë kredit për punën e saj.
Muzeu më vonë pranoi se i kishte lënë “pa dashje” këto hapa dhe kërkoi falje, duke hequr përkthimet e Wang dhe poezinë origjinale nga ekspozita. Këto veprime acaruan shumë vëzhgues të cilët argumentuan se duhej të kishte ofruar të paguante për përkthimet në vend të kësaj, në vend që ta bënte poezinë të paarritshme për vizitorët e muzeut.
Marrëveshja, e nënshkruar nga Wang dhe muzeu të premten e kaluar, do të rivendosë poezinë dhe përkthimet, këtë herë me kredinë dhe kompensimin e duhur, tha Wang për CNN në një intervistë telefonike. Ajo tha se ky ishte një hap i rëndësishëm në njohjen e punës shpesh të padukshme dhe komplekse të përkthyesve.
“Jam e lodhur, por jam e lehtësuar,” tha ajo. “Isha në gjendje të merrja gjithçka që doja, jam shumë i lumtur për këtë… (por) kam pak zhgënjim për sa kohë zgjati. Do të doja që të mos më duhej të kaloja gjithë këtë … në mënyrë që të trajtoja gjërat.”
Pas stuhisë fillestare në internet në qershor, Wang nuk ishte i kënaqur me përgjigjen e muzeut dhe nisi një mbledhje fondesh në internet për të paguar për përfaqësimin ligjor. Pasoi një derdhje e mbështetjes nga kënde të ndryshme të internetit, nga komunitetet LGBTQ ku ajo ishte pjesë e grupeve akademike, kolegëve të përkthyesve dhe shkrimtarëve, madje edhe grupi superfans i BTS i njohur si ARMY (Përfaqësues i Adhurueshëm MC për të rinjtë) .
Një nga bashkëmoshatarët e Wang kishte punuar për të përkthyer librin zyrtar të BTS, duke e bërë atë të njohur në mesin e komunitetit, i cili ka një histori të gjatë të bashkimit për të mbështetur kauza si mbjellja e pemëve për nder të BTS dhe dhurimi për lëvizje si Black Lives Matter .
Miku përkthyes i Wang përhapi fjalën për mbledhjen e fondeve të saj – dhe ARMY u përgjigj. Fansat “patën një fushatë të tërë për mbledhjen e fondeve në vazhdim … duke e koordinuar dhe rritur atë në mediat sociale”, tha Wang. “Ata vërtet kujdesen për përkthyesit, gjë që unë e vlerësoj shumë.”
“Më tregoi me të vërtetë fuqinë kolektive, pasi komunitetet bashkohen për të kërkuar llogari nga institucionet,” shtoi ajo.
Mbledhja e fondeve nënkuptonte se Wang ishte në gjendje të merrte përfaqësim ligjor. Drejtori i Muzeut Britanik Hartwig Fischer kontaktoi menjëherë pas, tha ajo. Ajo e përshkroi mesazhin e Fischer si falje, duke nisur një muaj tjetër negociatash përpara se të arrinin zgjidhjen përfundimtare.
Sipas kushteve të marrëveshjes, të cilat CNN shikoi një kopje të redaktuar, muzeu do të rivendosë përkthimet e Wang në ekspozitë, me kredi dhe pagesë, deri në fund të kësaj jave. Ai gjithashtu do të krijojë një faqe në qendër të vëmendjes në faqen e internetit të muzeut që paraqet një poezi Qiu Jin dhe do të bëjë një donacion shtesë që përputhet me pagesën e tarifës së licencës për të mbështetur përkthyesit e poezisë kineze.
Dhe, mbase më e rëndësishmja, muzeu ra dakord të krijojë një proces pastrimi për përkthimet deri në fund të vitit – të cilin nuk e kishte më parë, tha Wang.
“Është një hap pozitiv për sa i përket inkurajimit të të gjithë muzeve të tjerë dhe institucioneve të ngjashme për t’u siguruar që ata të kenë gjithashtu një politikë të qartë dhe duke u siguruar që përkthyesit të paguhen dhe të kreditohen siç duhet,” tha Wang.
Në një njoftim për shtyp në fillim të kësaj jave, Muzeu Britanik i kërkoi sërish falje Wang-ut për atë që e përshkroi si një “parashikim”.
“Muzeu aktualisht nuk ka një politikë që adreson në mënyrë specifike zhdoganimin e përkthimeve dhe, si pjesë e rishikimit të tij, do të sigurojë që përkthimet të trajtohen në mënyrë specifike në politikat e tij të zhdoganimeve dhe që përkthyesit të kreditohen siç duhet në të ardhmen,” tha ai.
“Muzeu Britanik e merr seriozisht lejen e të drejtës së autorit dhe njeh rëndësinë e rolit të përkthyesve dhe vlerën e punës së tyre, e cila në shumë raste ndihmon për të çuar më tej kërkimin e muzeut dhe për të zgjeruar aksesin e publikut nëpërmjet ekspozimit,” shtoi ai.
Wang tha se një pjesë e rëndësisë së fitores ishte se do t’u mundësonte më shumë njerëzve të mësonin për Qiu Jin dhe poezinë e saj.
“Ajo ishte një poete feministe queer, puna e së cilës është anashkaluar në përkthim,” tha Wang. “Fillova ta përkthej sepse ndjeja se puna e saj ishte shumë në kohën e duhur dhe dua që ajo të lexohet nga një audiencë më e gjerë… dhe të trajtohet me respektin që meriton.”/cnn/KultPlus.com
