Zgjohu! Shkundi ëndrrat nga floknaja jote vogëlushi im i dashur, më i miri im. Zgjidhe ditën dhe shenjën e saj, ajo, hyjnesha ditë, është gjëja e parë që do të shohësh.
Seç është një plazh i madh dhe i gjerë ku sipër tij rrëzëllen hëna e ftohtë si stoli, çiftet garojnë lakuriq aty poshtë qetë-qetë…
Ne ishim fëmijë të ndjeshëm paksa çmendarak me trurin mbështjellë nga pambuku i foshnjërisë, shumë zëra dhe muzikë rreth nesh…
Dalloji ata që keqkuptojnë të Lashtit koha ka ardhur përsëri, ata të zgjedhësh, po po, ata, nën dritën vezulluese të hënës afër një liqeni të lashtë..
Futu më pas në pyllin e ëmbël shtrihu brenda asaj ëndrre të ngrohtë, eja me ne pastaj të vallëzojmë kur gjithçka rreth nesh shpartallohet.
Indianët janë shpërndarë kudo, në ag autostrada pikon gjak fantazmat vijnë vërdallë vogëlushit në mendjen e brishtë të tij futen…
Aty brenda ka një emblemë ky është teatër antik dhe i çmendur që bën programimin e jetëve tona dhe ikën me shpejtësinë e me zhaurimën e dallgëve…
Barnat kanë mbaruar. Dritaret hapur rrinë është vetëm njëri ndër të tjerët që mund të kërcejë dhe të na shpëtojë. Duke përqeshur fjalët hyjnore muzika ndez temperamentin tonë.
O krijues i madh i qenieve pa na e dhuro një orë që ta ushtrojmë artin tonë, kështu t’i përsosim jetët tona. Kemi nevojë të bëjmë llogari të mëdha.
Kur mbretërit e vërtetë vriten xhelatët lirshëm vërdallosen janë një mijë magjistarë që lindin, e pra ku është ajo festa e premtuar?
Sapo jam pushuar nga puna
dhe qiranë më duhet ta paguaj,
kalamajtë e mi kanë nevojë
për këpucë të reja.
E, ç’duhet të ndërmarr?
Vajta në bankë
për të parë nëse mund të bëj diç,
ata më thanë: e po bir,
duket se fati i keq të ka kapluar…
Te vëllai im vajta më pas
të më ndihte sado pak shpresova,
ai tha se “do t’i pëlqente diçka e tillë
por s’qe në gjendje ta bënte”…
Ç’të bëja tjetër veçse atin tim
ta telefonoja,
po, atin tim e thirra dhe ai më tha:
“Paratë të shqetësojnë edhe kur veç i përmend,
ah, pa-ra-të, pa-ra-të,
mua mezi më del pensioni tim…”
Ne s’flasim gjë tjetër veç për para,
oh Zot eja dhe zbrit këtu poshtë
s’ke ç’të shohësh
sall vrapim pas monedhave…
Ato të shqetësojnë edhe kur veç i përmend,
pa-ra, pa-ra, pa-ra…
Ne veçse për para flasim
gjithë kohën e kohës,
por ç’bëjmë vërtet
kur në duar kemi ndonjë kacidhe?
Oh, pa-ra, pa-ra,
dinero…
Ndjen shqetësim po i përmende,
di-ne-ro, di-ne-ro,
ne s’flasim veçse për to,
për to…
për paratë…
Teksti i këngës nga: John Valentine & William Valentine/KultPlus.com
Seç ёshtё njё vit i mbrapshtё pёr tё cilin do tё flitet gjatё seç ёshtё njё vit pёr tё cilin tё paturpshmit servilёt judaistёt do tё heshtin kokёulur fuqia dita ditёs do t’i lёshojё
oh kjo tokё atёherё do t’i pёrpijё oh kjo tokё pёrherё do t’i mallkojё
Seç ёshtё njё vit qё nё mend do tё mbahet kur nё geto tё urtit punёtorёt veniteshin teksa kokёboshёt mbretёronin seç ёshtё njё vit qё nё mend do tё mbahet pёr qiellin e errёt tё egёrsuar qё nё vend tё shiut hekur pati lёshuar. / KultPlus.com
Nënë, jam shumë i lumtur sepse po kthehem tek ti, përmes tingujve të këngës sime të tregoj se kjo është dita më e bukur për mua, pse duhet të jetojmë ndaras më?
Nënë, vetëm për ty
kënga ime fluturon lartë,
nënë, këtu pranë meje do të rrish
vetëm nuk do të jesh asnjëherë,
oh, sa shumë të dua!
Këto fjalë dashurie
zemra ime po i pëshpërit për ty.
Nënë, vetëm për ty
lartë fluturon kënga ime,
të dua aq shumë.
Do të rrish me mua,
unë s’do të lë më vetëm.
Nënë, kënga ime më e bukur je ti,
gjithë jeta ime ti je,
pjesën e mbetur të jetës sime
pranë teje do ta kaloj,
vetëm nuk do të të lë.
Mund ta ndjej dorën tënde të lodhur nëpër kaçurrelat e mi të artë teksa kalon, oh, e dëgjoj, e dëgjoj aq mirë zërin tënd sikur pëshpëritje në një përgjumje, dhe koka jote tashmë e bardhë dua të qëndroj fortë brenda zemrës sime. /KultPlus.com
Dola këtu ta shoh detin përsëri rrezet e diellit bien mbi flokët e mi, dhe ëndrrat shpërndahen nëpër ajër… Pulëbardhat në qiell, sytë e mi blu magjia është kudo, edhe këtu…
Shikomë, jam këtu në këmbë
erdha përsëri
dhe rrezet e diellit më janë përmbi,
nuk ka nevojë për vrapim apo fshehje
jeta është e mrekullueshme!
Vërtet, jeta është e mrekullueshme!
Dielli pasqyrohet në sytë e tu
rrezet e tij t’i ngrohin flokët e butë,
ata mesa duket të urrejnë sepse je aty,
dhe unë, oh kam nevoj për një mik,
një mik që do të më lumturonte,
dhe unë mos të rrija këtu më, i vetëm.
Kam nevoj për një mik, oh, për një mik ndjej nevoj, për të më lumturuar dhe për ta shkrirë vetminë… /KultPlus.com
Ndër vite ka pasur shkrimtarë që nuk kanë dashur të ekspozohen në publik dhe t’i lënë krijimet e tyre të flasin. Bruno Traven është një nga ta. Emri dhe vendlindja e vërtetë nuk dihen. E gjithë biografia e tij është objekt diskutimi.
Romani “Anija fantazmë” është kryevepra e tij por kush ishte në të vërtetë Bruno Traven? Traven ishte vetëm njëri nga pseudonimet e shumta që përdorte ky autor misterioz, që ishte aventurier dhe revolucionar. Biografia e tij është shumë interesante. Ajo ka ngjallur dhe ngjallë vazhdimisht debate ndër historianë e studiues të cilët janë përpjekur ta zbulojnë sekretin që qëndron prapa identitetit të tij. Por, shumica pajtohen se Traven ishte Ret Marut, aktori dhe anarkisti i larguar nga Evropa.
Traven ishte tip që vazhdimisht
ikte nga ekspozimi, preferonte ta linte punën e tij, gjegjësisht romanet që të
flisnin dhe t’i shfaqnin idetë e tij. Dëshira e madhe që ai kishte për të
ruajtur privatësinë dhe anonimitetin dëshmohet edhe nga pseudonimet e shumta që
përdorte për ta maskuar identitetin. Disa nga to ishin: Ret Marut, Traven,
Torsvan e Hal Croves. Ret Marut që mishërohet me Travenin, ishte aktor gjerman
që më vonë do të përfshihet në politikat anarkiste, duke redaktuar po ashtu
revistën anarkiste “Der Ziegelbrenner”.
Disa thonë se vendlindja e tij është në qytetin Schwiebus në Poloninë e sotme. Bruno Traven është autor i dymbëdhjetë romaneve dhe disa tregimeve të shkurtra me subjekte aventureske dhe gjithmonë me qëndrimin kritik ndaj kapitalizmit.
Maruti mori pjesë aktive në
kryengritjen bavareze të vitit 1919 si censor i shtypit borgjez. Pas shkatërrimit
të Lëvizjes së Këshillit, Marut do të rishfaqet më vonë në Meksikë në fillim të
viteve ’20 ku me emrin Traven do të shkroi romanin “Anija fantazmë” i cili pa
asnjë dyshim është një ndër romanet më të mira që është shkruar ndonjëherë.
Libri u botua në vitin 1926 dhe u bë bestseller
ndërkombëtar, kurse më 1934 i botua edhe në versionin anglisht. Romanet e tij u
bënë të njohura edhe për shkak të biografisë së tij misterioze, dhe instinktit
të tij për të mbetur anonim. Një anarkist që iku nga situata politike në Evropë
dhe u vendos në Meksikë ku shkroi romanet e tij. Traven e konsideronte Marksin
radikal dhe përçmonte izolimin e sindikatave të punës. Sikurse viti i lindjes,
ashtu edhe ai i vdekjes nuk është i saktë. Disa thonë se Traven ka lindur më 23
shkurt të vitit 1882, disa të tjerë më 3 maj të vitit 1890, ndërsa vdekja e tij
mendohet të ketë ndodhur në vitin 1969 kur ai ishte 87-vjeç në Meksiko Siti.
Te romani “Anija fantazmë”, marinarit amerikan i duhet të përballet me zyrtarët, policët e konsujt që nuk kujdesen për punëtorët pa dokumente. Ai dëbohet vazhdimisht pa u marrë parasysh, dhe flaket tej si i padëshiruar.
“Historia më e mirë moderne e detit
që kam lexuar. Ishte e tmerrshme, fantastike dhe e vërtetë” shprehet shkrimtari
James Hanley, kurse Lincoln Colcord nga “New York Herald Tribune” thotë se “ky
libër nuk është vetëm histori deti, por është një sfidë në botën moderne”.
“Anijen fantazmë”, kritikët e vlerësojnë për fuqinë hipnotike, universalitetin dhe origjinalitetin e saj. Ata e krahasojnë letërsinë e Travenit edhe me Gorkin. Traven u botua dhe u lexua me entuziazëm e madje edhe u nominua për çmimin “Nobel” por anonimiteti i tij ishte gjithmonë problem, edhe pas vdekjes së tij. Si rrëfimtar, Traven është shumë i talentuar. Pikëpamjet e tij janë radikale, ai ishte anarkist, antikapitalist dhe antikomunist. Letërsia e tij hynë tek ato letërsi që nuk vdesin kurrë. Siç thotë historiani dhe gazetari Bruce Catton “romani i Travenit është befasues, paraqet tmerret që mund t’i ndodhin një burri në botën e pasluftës në Evropë… në një botë që është çmendur”.
“Anija fantazmë” ka një ambient të
mërzitshëm, ku servohet ushqim i varfër dhe ku Traven me humorin e tij të zymtë
përshkruan në detaje shqetësimet e marinarit amerikan. Secili në anije u bindet
rregullave të ashpra. Por, si u katandis marinari amerikan në këtë anije të
frikshme me emrin “Jorik”, e cila kishte origjinë të dyshimtë dhe pronarët e vërtetë
të saj mbeteshin të fshehur prapa certifikatave dhe provave false?
Marinari nga Orleansi i Ri që ka ardhur në Belgjikë me anijen “Tuskaluza” që bartte pambuk, ku punonte, mbetet në qytetin Anversë, pasi që kishte shëtitur qytetin dhe ishte futur në një pijetore ku e kishte zënë gjumi. Kalvari i tij fillon kur anija e tij niset pa të, dhe ai mbetet fillikat pa asnjë dokument. Megjithëse në fillim mendon se do t’ia dalë të futet në ndonjë anije tjetër dhe të kthehet në shtëpi, ai do të ndodhet para një xhandari belg i cili ia kërkon dokumentet. Këtu fillon rrugëtimi i vështirë i marinarit amerikan, i cili vërtitet sa në njërin shtet në tjetrin, duke u maltretuar e shfrytëzuar nga shoqëria kapitaliste, kundër së cilës ishte vendosmërisht Traveni. Përmes tragjedisë së këtij amerikani, në sfond shfaqet historia e mijëra punëtorëve që punonin në marinë dhe që shfrytëzoheshin egërsisht, midis asaj periudhe mes dy luftërave, duke u mashtruar dhe grabitur.
Nga Belgjika, marinari do të
rropatet në Francë, Gjermani, Holandë e Spanjë me rrezikun për ta burgosur çdoherë
afër, meqë ishte njeri pa dokumente, pa identitet. Për të shpëtuar ai do të
marr emra dhe kombësi të ndryshme. Ndërkohë kërkon të gjejë një punë për të
mbijetuar, dhe këtë e gjen te anija “Jorik”, kapiteni i së cilës i ofroi punë.
Nga marinar, ai bëhet kaldajist. Dhe këtu fillon tmerri i vërtet për të.
“Joriku” është anije e padëshiruar.
Ajo përbëhet nga makineritë e dështuara, nga ndryshku dhe ekuipazhi i saj është
çdoherë në zvogëlim sepse punëtorët e hidhen në det kur nuk mund ta përballojnë
më skllavërinë, ata nuk kanë dokumente, rrjedhimisht s’mund të gjejnë punë tjetër
kund sepse s’mund të dalin më nga “Joriku”. Pronarët nuk investojnë pothuajse
asgjë, megjithëse dikur kjo anije ishte krenare për produktet e rëndësishme që
bartte, tashmë ajo lundron për në brigjet e Lindjes së Mesme duke shkarkuar dhe
ngarkuar municione të paligjshme.
Vetëm penda e Travenit di t’i përshkruajë
aq detajisht vuajtjet dhe shfrytëzimin që u bëhej punëtorëve aty, dhe mes tyre
edhe marinarit i cili tashmë mban emrin e rremë Pipip. Pipipi do ta gjejë një
mik me të cilin do t’i ndajë vuajtjet bashkë, ai është Stanislavi nga Polonia.
Gjersa e shfletojmë librin dhe shohim apatinë e kapitenit të “Jorikut” i cili
s’i sheh si njerëz punëtorët e tij, rritet urrejtja ndaj personave të tillë dhe
shfrytëzimeve.
Fare lehtë vërehet edhe urrejtja e madhe e autorit ndaj kapitalizmit, të cilin e sheh si Qezarin modern. Përmes ironisë së tij të hollë ai shfaq haptas urrejtjen e tij kundër gjakpirësve kapitalistë.
“Gladiatorët e kohës së sotme po të përshëndesin, o Qezar, o kapitalizëm! Ne vdesim mu në mes të zhulit, aq të rraskapitur, sa nuk jemi në gjendje t’i hedhim as dhe një grusht ujë fytyrës. Ne ngordhim për bukë, sepse shoqëria duhet të kursejë për t’i bërë ballë konkurrencës. Vdesim në heshtje e në mjerim për ty, o Qezar. Ne s’jemi askush, po ama jemi më besnikët e tu, ata që ti s’ke nevojë t’u paguash pension”, shkruan Traven. /KultPlus.com
Imagjino sikur të mos ketë parajsë e thjeshtë ta provosh… As ferr poshtë nesh, vetëm qielli përmbi. Imagjino gjithë njerëzit ta jetojnë të sotmen…
Imagjino të mos ketë shtete s’është e vështirë ta bësh, asgjë për të cilën të vrasësh ose të vdesësh, dhe as religjione gjithashtu.. Imagjino gjithë njerëzimin në paqe të jetonte…
Ti… Ti mund të thuash jam një ëndërrimtar por nuk jam i vetmi. Shpresoj që një ditë të bashkohesh me ne, dhe bota të jetë një…
Imagjino të mos ketë zotërime, pyes veten nëse mundesh. Pa nevojë për lakmi apo uri, sall vëllazëria jonë njerëzore… Imagjino gjithë njerëzit ta ndajnë botën, dhe bota të jetë një… /KultPlus.com
Ajo i thërret burrit në rrugë
“Zotëri a mund të më ndihmosh?
Po bën ftohtë dhe nuk kam ku të fle,
ka ndonjë vend që mund të ma thoni?”
Ai ecën, prapa nuk shikon
dhe pretendon se s’po e dëgjon atë
duke fërshëllyer rrugës,
sikur të jetë i turpëruar që qe aty.
Oh, dy herë mendo sepse është një ditë tjetër
për mua dhe për ty në parajsë,
oh, mendoje dy herë këtë
një tjetër ditë në parajsë
për mua dhe për ty.
Mendo për këtë!
Ajo i thërret atij burri në rrugë,
ai mund t’ia sheh qartë lotët,
oh, thembrat i djegin asaj
dhe s’mund të ecë më, por përpiqet…
Oh, mendo dy herë,
është një ditë tjetër në parajsë
për mua dhe për ty,
mendo dy herë,
ti dhe unë në parajsë.
O Zot, a ka diç më shumë
që mund të bëhet?
A ka diçka që mund ta thuash, Zot?
Mund t’i vrojtosh vijat e fytyrës së saj,
mund ta shohësh se ajo ishte aty,
tani mesa duket është rropatur
në ndonjë tjetër vend,
oh, ajo s’mundi të futet atje…
Oh, mendo dy herë sepse është një tjetër ditë
në parajsë për mua dhe për ty.
Oh, është një tjetër ditë,
ti dhe unë tok në parajsë,
është një ditë tjetër për ty dhe për mua në parajsë. Vetëm mendoje këtë! /KultPlus.com
Ishte fundi i viteve ’50 kur Miles Davis doli në skenë me albumin e tij “Birth of the cool”, i cili përmbysi çdo skemë e model muzikor. Kështu, nisi t’i kushtohet vëmendje më shumë kësaj muzike, këtij zhanri të quajtur xhaz.
Jack
Kerouac, shkrimtari amerikan, është padyshim njëri ndër më meritorët që xhazi
shpërtheu duke u shtrirë anembanë botës. Është romani “On the road” i Kerouac-it,
i botuar në vitin ‘57, prej nga lindi edhe Beat Generation, pra ky roman u bë
manifest i kësaj lëvizjeje, artistët e së cilës në parim gjithçka kërkonin qe liria.
E, xhazi nuk është tjetër veçse një mënyrë krejt e lirë për t’u shprehur në një
instrument.
Në
këtë roman përshkruhen aq bukur ambientet e klubeve amerikane të asaj kohe ku
luhej xhaz gjer në agim, ata artistë, mes së cilëve edhe vetë Kerouac, ndiqnin
pareshtur lirinë, lirinë e të shprehurit në art. Të gjithë performuesit e
xhazit të asaj kohe, Kerouac, do t’i skalis në tekst, do t’i përjetësoi me stilin
e tij spontan. Miles Davis dhe performues të tjerë e pranojnë se ky roman
kishte arritur ta tërheq vëmendjen për xhazin. Stili i Kerouac-it u ndikua nga
muzika bop, bluz dhe xhaz, ndërsa edhe procesi i shkrimit të tij është krejt impulsiv
dhe intuitiv.
Xhazi,
si zhanër muzikor, përpos që është instiktiv, ka lindur si një largim apo ikje
nga realiteti. Pra, kur sheh disa muzikantë teksa performojnë xhaz, ata thjeshtë
ikin nga racionalja dhe nisen drejt spontanitetit, drejt shpërfaqjes së shpirtit
të lirë, pa shpengime, përmes tingujve.
Kosova,
duke qenë vend i vogël, ndër vite ka prodhuar instrumentistë të xhazit mjaft të
suksesshëm, madje të cilët kanë arritur të depërtojnë edhe në arenën ndërkombëtare.
Por,
si qëndron muzika xhaz brenda hapësirave shqiptare? A e ka një audiencë të
zgjedhur, pra, një target, apo interesimi për xhazin po rritet vazhdimisht?
“Prishtina Jazz Week” është festivali më i madh i xhazit në vendin tonë. Objektivi kryesor i këtij festivali është afirmimi i xhazit, gjegjësisht krijimi i një atmosfere xhaz në kryeqytetin kosovar përgjatë ditëve sa zgjatë.
Këtë
vit, ky festival po e mban edicionin e tretë, i cili siç shihet, është më i
pasuri, rrjedhimisht më i kompletuari nga dy të parët.
Nesim
Maxhuni, baterist xhazi dhe udhëheqës i festivalit, flet për gazetën KultPlus,
duke treguar për lexuesit mbarëvajtjen e festivalit, prurjet, mbështetjet, vështirësitë,
dhe vizionin e ardhshëm të festivalit.
“Jemi të kënaqur me ecurinë e festivalit. Sonte është nata e tretë me një bend nga Nju-Jorku, edhe në dy netët e mëhershme ka qenë publiku fantastik, biletat janë shitë të gjitha dhe tashmë veçse është krijuar njëfarë edukate. Publiku po qëndron deri në fund të koncertit, pra deri më tani gjithçka është perfekt”, shprehet Maxhuni për KultPlus.
“Prishtina
Jazz Week 2020” ka sjellë në Prishtinë disa nga emrat më të njohur të skenës
aktuale të xhazit. Në kuadër të festivalit, janë paraparë që sot të fillojnë
edhe punëtoritë për ata që duan të marrin mësim xhazi.
“Punëtoritë
do të fillojnë sot, do t’i kemi katër punëtori dhe presim që të shkojnë mirë
sikurse edhe herëve tjera”.
“Në
këtë edicion kemi vendos t’i mbajmë pesë koncerte në mënyrë që ta zgjerojmë
festivalin dhe të ketë sa më shumë punëtori dhe jam session, që muzikantë e
rinj të kenë sa më shumë kontakte, dhe mendojmë të arrijmë, pse jo, deri në
gjashtë koncerte”, thotë ai duke theksuar se nëse do të ketë përkrahje edhe nga
institucionet tjera përveç Komunës së Prishtinës, do ta përmbushin tërë javën
me xhaz.
“Nëse
do të kemi mbështetje nga institucionet tjera, përveç Komunës së Prishtinës,
pse mos ta shtojmë edhe një natë dhe ta përmbushim javën me xhaz”.
Edicioni
i tretë filloi me xhaz vokalisten Nikoletta Szőke Quartet
& Kristóf Bacsó nga Hungaria, duke vazhduar me kompozitoren Elif
Çağlar dhe bendin e saj nga Turqia, ndërsa sonte dhe nesër mbrëma do të performojnë
Marcos Varela Trio dhe Broken Circles & Joel Ross. Për Maxhunin, veçantia e
këtij edicioni janë emrat që kanë zbarkuar në Prishtinë, si dhe laramania e
stileve.
“Ky edicion ka veçanti
emrat e mëdhenj botërorë dhe laramanitë e stileve të muzikës, ka xhaz me vokal,
pa vokal, free xhaz dhe në fund Big Band që është shumë i rëndësishëm dhe e
kompleton festivalin”, thotë ai, derisa flet për përshtypjen e artistëve të
huaj.
“Përshtypja e xhezerëve në Kosovë është shumë e mirë, ata e kanë një mikpritje të jashtëzakonshme këtu dhe shohin potencial te talentët e rinj me të cilët mund të bashkëpunojnë. Falë këtij festivali edhe unë kam arritur që të incizoj me muzikantë prej Nju-Jorkut dhe vendeve tjera të botës” tregon ai.
I pyetur se si e
sheh skenën xhaz brenda dhe jashtë hapësirave shqiptare, Maxhuni thotë se është
paksa mbrapa në krahasim me vendet tjera.
“Skenën e muzikës
xhaz, personalisht e shoh mbrapa në krahasim me vendet e rajonit, ndërsa në
krahasim me vendet e botës shumë më mbrapa. Megjithatë, në krahasim me dekadën
e kaluar jemi më mirë sepse janë bërë disa albume, vërehet se në dekadën e
fundit ka një përparim por nëse krahasohemi me këdo, jemi ende shumë mbrapa,
prandaj po përpiqemi që përmes festivaleve ta zhvillojmë dhe ta rrisim skenën”
shprehet ai duke potencuar se ka njerëz gjenial nëpër botë që po e ndryshojnë
xhazin.
“Nuk jam njeri
kompetent të krahasoj dhe të them se a ka njerëz si Dizzy Gillespie apo Charlie Parker sepse është vështirë
të ketë impakt të tillë në shoqëri tani, por mund të them se ka njerëz gjenialë
që janë duke e ndryshuar xhazin, e megjithatë s’jam kompetent që t’i krahasoj me ta”, përfundon
Maxhuni.
Edhe ky edicion i “Prishtina Jazz Week” ka arritur ta sjellë një atmosferë të këndshme në kryeqytet me tingujt xhaz, me zbarkimin e emrave të njohur botërorë të këtij zhanri si dhe me krijimin e mundësive për të mësuar xhaz gjeneratat e reja. /KultPlus.com
Ah, duke kaluar tallazeve të jetës
i kredhur në mendime të thella
përherë më kapte trishtimi,
misticizmin rrekesha ta kuptoja
kur ja, ashtu befas m’u shfaqe,
dhe trishtimin si me dorë ma hoqe.
Gjallëri i dhe shpirtit tim,
s’di si ta shpjegoj këtë mrekulli.
Nga vështrimet e shumë vajzave nuk më lëvizi fytyra, kur u afrove ti, më fole, thjesht mora pamje fëmijërore me dëshirën për të qarë…
O vajzë me thjeshtësi shenjtërore! Kur t’i ngula sytë dhe thellë të zhbirova e kuptova sakaq se ishe ajo vajza që gjithmonë e kam dashur, kam ëndërruar që ta takoj një si ti.
Kur t’i shoh ata sy, bukuroshe, nuk ma ka ëndja të sodis asgjë, as ndërtesat qindravjeçare italiane, as mrekullitë e Luvrit, madje as peizazhet zvicerane.
Fjalët që ti nxjerr nga goja rrjedhin si muzika e Bahut, edhe sot e kësaj dite kur më flet dhe fytyrën buzëqeshja ta ndriçon, unë e marr prapë atë pamje prej fëmije dhe lotin në majë të syrit prapë e kam gati të më shpërthej… /KultPlus.com
Nënë, thuamë, bombën a do ta hedhin?
Nënë, thuamë, këtë këngë a do e pëlqejnë?
Thuamë, nënë, a do të më shkërmoqin?
Oh, nënë, më thuaj a duhet murin ta ndërtoj?
Nënë, thuamë, a duhet të garoj për president?
Qeverisë a duhet t’i besoj, nënë?
Pa më thuaj moj nënë, a do të më pushkatojnë?
Apo e gjithë kjo s’është veçse humbje kohe?
Vogëlushi im, të qash nuk bën assesi, gjithë makthet tua e jotja nënë do t’i largojë tani, edhe frikën gjithashtu dhe do të të mbajë në krah, këtu. Nëna në krahun e saj do të të mbajë, të fluturosh nuk do të të lejojë, por t’ia thuash këngës ajo do të të lejojë. Nëna gjithmonë do të të mbajë të sigurtë dhe të ngrohtë…
Oh, i vogli im, vogëlushi im, oh,
natyrisht që nëna do të të ndihmojë
atë mur ta ndërtosh.
Nënë, thuamë, e gjithë kjo a është e mirë për mua? Nënë, thuamë, mos është tërë kjo e rrezikshme? Oh, nënë, kjo vogëlushin tënd a do ta dërmojë? Dhe, oh nënë, zemrën atij a do t’ia copëtojë?…
Eja tani vogëlush, thaji ata lotë, ëma jote gjithë të dashurat e tua do t’i kontrollojë asnjë të përdalë afër teje nuk do ta lejojë, nëna do të të pres gjersa të kthehesh, nëna gjithmonë do ta dijë se ku ke qenë, ty djalo, ajo gjithmonë do të të mbajë të shëndetshëm…
Oh, djali im i vogël, vogëlushi im,
po, ti gjithmonë për mua vogëlushi im do të mbetesh.
Federico Fellini është emër i madh në fushën e kinematografisë. Filmat e tij ishin përherë të gjallë, me imazhe interesante, bizare, që portretizonin gjendjen njerëzore. Gjenialiteti i tij bëri që katër filma t’i shpërblehen me çmimin “Oscar” për filmin më të mirë. Ishin “La Strada”, “The nights of Cabiria”, “8 1/2” dhe “Amarcord”, që u laureuan.
Karriera e tij është ndër më interesantet. E mbushur me shumë pasazhe ku shquhet vizioni i tij personal te i cili ai përqendrohej dhe madje edhe e vinte në krijimtarinë filmike. Fellini ishte antiklerik i prirur, e shpeshherë i shqetësuar brenda vetes. Preokupimi i tij bie te marrëdhëniet midis burrave dhe grave, gjegjësisht te seksi dhe dashuria.
Filmat e Fellinit përmbajnë maska, maskarada, cirk, fytyra të çuditshme, befasuese, rokoko, është prizmi nga i cili ai e shihte jetën. Konceptet e filmave të tij, e kanë bazën te mendja e Maestros, te e brendshmja e tij e pasur. Ëndrrat, fantazitë shumta, ai arrin t’i shkrijë në skenarë filmash.
Shpeshherë ishte protagonist i filmave të tij, e njohur është alter egoja Marcello Mastroianni në filmat “La Dolce Vita”, “8 8/2” dhe “City of women”.
I prirur për ta synuar dhe arritur perfeksionin, Fellini, përsëriste shumë skena madje në periudha të gjata kohore që kapnin vite. Studimi i hollësishëm që iu bënte filmave, e bëri njërin prej kineastëve më të mëdhenj të të gjitha kohëve.
Përveç
çmimeve “Oscar”, filmat e Fellinit fituan qindra çmime të tjera të rëndësishme,
duke përfshirë ato të festivaleve, si dhe pesë çmimet e para nga kritikët e
filmit në Nju-Jork.
Nuk ka se si mos të përmendet kryevepra felliniane “Fellini’s Casanova”, saga e jashtëzakonshme e Giacomo Casanovas, aventurierit dhe shkrimtarit të shekullit 18, të cilën ai e përshtati mjeshtërisht.
Mes viteve ’60, filmat e tij do të theksojnë imazhin surreal dhe grotesk. Me ëndrrat e tij që i shfaqeshin dhe të cilat më pas i hidhte në letër Fellini fascinoi gjithë botën. Ëndrrat e tij janë të përmbledhura në “Librin e ëndrrave”. Federico Fellini ishte poet i kinemasë, dhe puna e tij në masën më të madhe është autobiografike. /KultPlus.com
Muzika shqiptare gjegjësisht zhanret funk dhe rok nuk do ta kishin shkëlqimin që e kanë sikur mos të ishte grupi “Telex”.
“Telex” u formua në Shkup në vitin 1979 me vokalist Enver Bunjakun, kurse pas ardhje së Sejatit grupi u kompletua me formacionin: Shpend Ahmeti, Sejat Jakupi, Enver Bunjaku Ismet Shaini dhe Yll Ismaili.
Prirjet e tyre
shkonin më shumë kah ritmet funk duke pasur si parabazë këngëtarin e famshëm
Stevie Wonder, zëri i të cilit ngjason me atë të Sejat Jakupit.
Përmes teksteve të bukura dhe unike të gërshetuara me ritmet moderne evropiane ata arritën të futen dhe të mbesin me vite të dëgjuar dhe të kërkuar nga të gjitha gjenerata.
Grupi “Telex”
Shumë gjenerata u rritën me këngët e tyre legjendare si “Vetëm për ty”, “Ta gjen mami një sheik”, “Qeshu”, “Vetëm ti e din” e të tjera, të cilat të marrin me vete porsa i dëgjon. Zëri unik i Sejat Jakupit arrin t’i përjetësoi këngët dhe të ngjallë gjithmonë emocione tek dëgjuesit.
Në këtë intervistë ekskluzive për KultPlusin, këngëtari Jakupi, shpalos shumë gjëra interesante për lexuesit. Rrugëtimi i tij i gjatë artistik është i përcjellë me shumë momente të bukura nga shumë koncerte, festivale, e poashtu me plot sfida të cilave Sejati u bëri ballë me vendosmëri. Dhe për këtë ai i falet muzikës, e cila e ka ndihmuar në momente të vështira, për të cilën thotë se është feja e tij.
Sejat Jakupi
Ishte viti 2014 kur Sejati arriti ta mposhtë kancerin me të cilin përballej. Ai arriti të shërohet dhe kështu t’iu rikthehet prapë projekteve muzikore më i fortë se kurrë! Në këtë rrëfim, ai tregon se si ia doli mbanë kësaj sfide, çfarë projektesh realizoi dhe çfarë projektesh pritet të realizojë në të ardhmen. Sejati këshillon artistët e rinj derisa thotë se në jetë njeriu nuk duhet të dorëzohet lehtë.
KultPlus: çfarë do të thotë për ju grupi “Telex”?
Sejat Jakupi: Për mua “Telex-i” ka shumë rëndësi sepse më mundësoj që ta bëj muzikën që doja, dhe gjithashtu kalova një kohë të bukur.
KultPlus: Si e definoni muzikën funk dhe cila ka qenë tërheqja nga kjo lloj muzike që ju ka mbajtur kaq gjatë në skenë?
Sejat Jakupi: Funku është muzika që unë e ndiej, e dua dhe e bëj. Prej se dëgjova “Superstititon” të Stevie Wonder, e kam ditur që kjo është muzika ime. Funk është një muzikë që vjen nga zemra dhe shkon te këmbët. Unë gjithmonë kam shikuar njerëzit në koncerte që edhe luajnë. Kjo është shumë me rëndësi për mua. Me funkun e mirë të lodhen këmbët nga loja, edhe mbas koncertit je i lodhur, por i lumtur.
KultPlus: Përgjatë këtyre viteve në skenë, ç ‘marrëdhënie keni pasur me grupet tjera dhe a mendoni se ka pasur grupe të mira që kanë performuar krahas jush?
Sejat Jakupi: Vitet ’80 të shekullit të kaluar për mua ishin ndër më të mirat të skenës muzikore shqipe. Fatkeqësisht, kufiri me Shqipërinë ishte i mbyllur, dhe kjo lëvizje mbeti brenda Kosovës dhe Maqedonisë. Ka pasur shumë grupe dhe stile të ndryshme të muzikës. Çdo vit ishte Boom Festivali dhe Boro e Ramizi ishte gjithmonë i mbushur. Ishte një kohë fantastike. Ne bashkëpunuam me shumë grupe, edhe sot e kësaj dite kam kontakt me plot muzikantë të asaj kohe.
KultPlus: Siç dihet, në ato vite kur ju keni dalë në skenë, ishte kohë e artë për muzikën në përgjithësi, mes shumë grupeve dhe vokalistëve të mëdhenj, çilët ishin ata që iu inspiruan dhe që mbase edhe i ndoqët si model.
Sejat Jakupi: Unë jam i lumtur që u rrita me muzikë të vërtetë, domethënë muzikë e bërë me duar e jo me susta. Ajo ka qenë kohë e këngëtarëve të mirë si Stevie Wonder, Marvin Gaye, Donny Hathaway, Areta Franklin, Al Green, Earth Wind and Fire. Prej tyre kemi mësuar aq shumë, dhe dëshira të këndoj “përafërsisht” si ata, më ka shtyrë përpara.
KultPlus: Po tani, çfarë dëgjoni me ëndje nga grupet e huaja, të vjetra dhe të reja?
Sejat Jakupi: Unë nuk dëgjoj radio sepse muzika e sotme në pjesën më të madhe nuk ka aq shumë cilësi. I kam playlistat e mia, prej Blues-it deri te Jazz-i. Dëgjoj më së shumti Funkun e viteve 70-80, por edhe sot ka këngëtarë të mirë, p.sh. Bruno Mars apo P. J. Morton. Interesant është, edhe pse nuk jam fetar, e dua Gospel-in. Kjo muzikë më hyn drejt në zemër. Njerëzit me ngjyrë e dinë se çka është muzikë e mirë!
KultPlus: Edhe grupi “Telex” por edhe ju si artist solo, përveç muzikës, i kushtoni rëndësi edhe tekstit. Si e shihni nga perspektiva juaj tekstin dhe melodinë? A mendoni se funksionon teksti i mirë edhe pa muzikë dhe anasjelltas?
Sejat Jakupi: Kam pasur fat që si komponist ta kem Shpend Ahmetin si krijues të teksteve. Për mua si këngëtar është me rëndësi ta “ndiej” tekstin, sepse puna ime është që përmes këndimit ta tregoj një storie apo t’i shpreh ndjenjat. Teksti i mirë i ndihmon muzikës dhe anasjelltas. Por ka edhe tekste që nuk janë aq të mira por me një këngëtar me personalitet, tingëllojnë mirë.
KultPlus: Kohët moderne dhe zhvillimi i hovshëm i teknologjisë kanë krijuar kushte që skena të gëlojë nga artistët e rinj, si i shihni ju ata? Mendoni se mund të lënë pas vepra që do t’i rezistojnë kohës?
Sejat Jakupi: Sot ka praktikisht çdokush mundësi të bëj muzikë dhe kjo është shkaku që muzika e sotme nuk ka aq shumë cilësi. Sot popullarizohesh shumë shpejtë edhe me pak cilësi apo hiç. Vetëm fakti që Rap muzika aq vite dominon tregon se në çfarë krize kreative është muzika. Për mua është muzikë kur dikush këndon vërtetë dhe jo me Autotuone! Problemi tjetër është që ti pa eksperiencë jetësore, nuk mundesh të jesh artist i mirë. Nëse në jetë nuk ke pasur humbje, dhimbje, dashuri, nuk mundesh të bëhesh këngëtar i mirë.
KultPlus: A e ndieni veten të përmbushur artistikisht?
Sejat Jakupi: Definitivisht jo! Kam aq shumë muzikë brenda në kokë dhe kam dëshirë të provoj gjëra tjera si p.sh. Jazz apo Ethno muzikë, apo t’i përziej stilet që mua më pëlqejnë. Kohëve të fundit koncentrohem në kitarë, se shumica nuk e dinë që unë jam edhe kitarist.
KultPlus: Me cilin këngëtar të madh botëror do të doje ta realizoje një duet?
Sejat Jakupi: Me Stevie Wonderin, ata tjerët veçse kanë vdekur. (A. Franklin, Prince, All Jarreau)
KultPlus: Jashtë muzikës, me çfarë preferon të merret Sejati?
Sejat Jakupi: Jashtë muzikës, në kohë të lirë, shëtis gati çdo ditë në natyrë, dëgjoj muzikë, lexoj libra mbi astronomi apo mekanikën e kuanteve, apo veç shtrihem në divan (jetoj vet, për ata shtrihem sa të dua!)
KultPlus: Na tregoni çfarë mendimi keni për festivalet muzikore shqiptare në përgjithësi? Kanë dallim me ato që organizoheshin më herët?
Sejat Jakupi: Ky festivali që Dukagjin Lipa po e organizon në Prishtinë është i mirë. Këto festivalet në Shqipëri, shumica e tyre janë të tmerrshme. Jo vetëm veshët, por edhe sytë të dhembin. Kjo është normale për ta, sepse ata nuk kanë aq shumë traditë muzikore. Më vjen keq që sot nuk ka festivale si Boom-i.
KultPlus: A mendoni se një artisti të mirëfilltë i ruhet vendi i veçantë në shoqërinë tonë edhe pasi ai ta ketë përfunduar karrierën? Apo lihet anash?
Sejat Jakupi: Varet nga artisti. Dikush nuk e ka problem edhe me u lidh me politikën, dikush e ka. Ata që e kanë problem, lihen anash nga politika, dikur Bekim Fehmiu apo “Mbretëresha” jonë Nexhmija. Por kjo nuk domethënë që populli këta artistë i harron. Ata mbesin përgjithmonë në kujtimet tona!
KultPlus: Ju keni arritur ta fitoni luftën kundër sëmundjes, kështu jeni bërë model edhe për njerëzit e tjerë. Mund t’i ndani përvojat tuaja me lexuesit tanë?
Sejat Jakupi: Në vitin 2014 e fitova luftën kundër kancerit (Non-Hodgkins). Diagnoza e parë ishte momenti kur mendova: U kry bac! Por më vonë u korrigjua në një tjetër variant ku kisha shanse më të mëdha që të mbes në jetë. I bëra tetë terapi kimike, ishte një kohë e rëndë jo aq për mua, por për vajzat e mia, familjen dhe shoqërinë. Ia ndalova motrës që t’i tregojë nënës sime sepse ajo nuk e ka zemrën e fortë, kur fillova të shëndoshem i tregova unë. M’u deshën gati dy vite që të shëndoshem. Në vitin 2016 e gjetën rastësisht se kam Emboli në mushkëri. Mjeku më tha që edhe disa javë mund të jetoja. Kam pasur shumë fat në jetën time!
KultPlus: Si arritët të dilni fitimtar në këtë rrugëtim jo të lehtë? Ju ndihmoi muzika, leximi, shëtitja?
Sejat Jakupi: Unë jam nga natyra luftëtar dhe nuk dorëzohem aq lehtë. Në atë kohë më ndihmoi muzika shumë. Muzika është feja ime! Ajo në momentet më të rënda më ka dhënë fuqi dhe konfidencë. Ajo më kthen në ato kohëra kur isha i lumtur dhe nuk kisha brenga.
KultPlus: Dëgjuesit tuaj janë të shumtë në të gjitha trevat shqiptare. Pas tejkalimit të asaj faze, ju madje i jeni rikthyer prapë muzikës? Çfarë të dha forcë në këtë drejtim, dhe të shtyri që të vazhdoni tutje?
Sejat Jakupi: Shkaku kryesor është se mendoj që bëj muzikë të mirë, dhe dua që sa më shumë njerëz këtë muzikë ta dëgjojnë. Në moshën time popullariteti nuk është aq me rëndësi, unë e kam atë luks që nuk jam i varur nga muzika. E kam lirinë e plotë të bëj çfarë të dua, dhe nëse e rris nivelin atëherë jam i kënaqur!
KultPlus: Mund të na flisni më gjerësisht për projektet e reja? Me cilët artistë do të bashkëpunoni?
Sejat Jakupi: Në këtë moment koncentrohem në kanalin tim në Youtube. Bëj një lloj retrospektive, i tregoj të gjitha stacionet e krijimtarisë sime, në të njëjtën kohë incizojë këngë që kam pasur dëshirë t’i këndoj. p.sh. këngë popullore shqipe apo boshnjake (nënën e kam boshnjake) apo këngë të zhanrit soul. Në muajin mars do të incizoj një këngë të re në gjuhën shqipe dhe angleze. Këngën “Take it easy” që e incizova para disa kohe, mendoj ta bëj remix dhe t’ia bëj një video. Në prill do t’i mbledh disa muzikantë, si p.sh. Visar Kuçin, do t’i incizoj edhe dy këngë të reja. Aty kah fundi i muajit maj, do të vij në Prishtinë që t’i bëj disa “unplugged” koncert. Mezi po pres t’ia filloj. Sa i përket artistëve tjerë, e shohim.
KultPlus: Së fundmi keni realizuar një cover edhe në gjuhën boshnjake. Synoni që të depërtoni edhe në tregun e Bosnjës?
Sejat Jakupi: Unë Sevdahun e kam thellë në zemër. Shumica mendojnë se kjo është muzikë serbe, por janë gabim. Kjo është muzika e myslimanëve boshnjak, një lloj blues-i i tyre. Kur e dëgjoj apo këndoj Sevdahun, kthehem në fëmijërinë time, atëherë kur isha i lumtur dhe i lirë. Nëse do të kem mundësi me hy në tregun boshnjak, do ta bëja me kënaqësi sepse këtë muzikë e dua.
KultPlus: Filozofi i madh gjerman Fridrih Niçe kur flet për muzikën shprehet “Jeta pa muzikë do të ishte gabim”. A mendoni njëjtë dhe si e interpretoni këtë thënie të Niçes?
Sejat Jakupi: Jeta pa muzikë është e mundshme, por nuk është jetë e mirë!
KultPlus: Cili është mesazhi juaj për artistët e rinj të cilët janë në fillim të karrierës? Çfarë duhet të bëjnë ata në mënyrë që ta fitojnë simpatinë e publikun dhe të mbesin gjatë në skenë?
Sejat Jakupi: Nëse do të bësh muzikë cilësore, atëherë dëgjoje zemrën tënde! Bëje atë muzikë që ti do ta bësh! Sepse kur ti beson në muzikën tënde, herët ose vonë, do të fillojnë edhe të tjerët ta besojnë. Ndërsa ata që janë të interesuar në popullaritet pa cilësi, nuk kanë nevojë për këshillat e mia! /KultPlus.com
Unë e humbas kontrollin sepse je ti vogëlushe, po, e humbas tërësisht kontrollin kur ti më sodit ashtu. Seç ka diçka në sytë e tu që më flet sonte, nuk jam më fëmijë, jeta i hapi dyert për mua, një jetë krejt e re mbushur me emocione…
Kontrollin e humbas kur afër teje jam vogëlushe,
oh, mos më shih ashtu në atë mënyrë
sepse e kam vështirë të rezistoj,
kjo që reflekton në sytë e tu
a është vallë dashuri në shikim të parë?
Thjesht jeta dëshiron që ti ta dish,
krejt sekretet e saj t’i kuptosh
porsi një lule teksa e sheh që rritet…
Gjithçka është shkruar brenda zemrës tënde…
Ti dhe unë e kemi një ëndërr,
ta gjejmë një vend ku mund të fshihemi
dhe dashurinë njëri-tjetrit t’ia shfaqim.
Ti dhe unë jemi krijuar
njëri-tjetrin ta duam sot e përgjithmonë…
Koha qëndron dhe kalon edhe kur ditët e pafajshme shkrihen në net, unë të dua vogëlushe, do të të dua gjithmonë, betohem se do të jem këtu për ty deri në ditën kur do të ikë në amshim…
Unë e ti kemi një ëndërr, dashurinë tonë për ta gjetur në një vend ku jemi vetëm unë e ti ku nuk na sheh askush, jemi krijuar që ta duam njëri-tjetrin sot e përgjithmonë… /KultPlus.com
Kur një burrë dashuron një grua ai nuk mund të sjell në mendje gjëra tjera, po të mundte ai do ta ndryshonte botën për t’i gjetur gjërat e mira dhe për t’ia sjellur asaj.
Edhe nëse ajo nuk e trajton si duhet ai nuk do t’i shohë të metat e saj dhe do ta ruajë nga gabimet e do t’i qëndrojë çdoherë pranë.
Kur një burrë dashuron një grua do t’ia shtrojë asaj edhe darkën e fundit dhe do të përpiqet ta bëjë të ndihet sa më komode.
Kur një burrë dashuron një grua ai do ish i gatshëm të hiqte dorë nga të gjitha salltanetet dhe të flinte jashtë në shi, nëse një gjë të tillë do ta kërkonte ajo nga ai…
E pra, ky burrë të do ty grua, a s’e kupton? Të dha gjithçka kishte, andaj vogëlushe, të lutet, të përgjërohet, mos e trajto keq,
sepse kur një burrë dashuron një grua në skutat më të thella të shpirtit të tij mund të depërtojë mjerimi e dëshpërimi, nëse luan me të dhe për budalla e merr.
E megjithatë sytë e një të dashuruari nuk mund të shohin asgjë nga këto…
Kur një burrë dashuron një grua ai e ruan gjithmonë atë nga gabimet dhe po, nuk shikon asnjëherë rreth e rrotull për ndonjë vajzë tjetër.
E di saktësisht se si ndihet një burrë kur një grua dashuron: “Vogëlushe vogëlushe, ti je gjithë bota ime”, mërmërit.
Ja pra, kështu ndihet një burrë kur dashuron një grua… /KultPlus.com
Kur jam në krahët e tu
jam në fund të botës
kur jam në krahët e tu
nuk ekziston asgjë
përveç teje
nga trupat tanë
që afrohen dhe bashkohen
lind ekstazia brenda nesh
nga vdekja dhe dashuria.
Kur jam në krahët e tu
shpirti im bëhet rebel
në krahët tu kur jam
më kaplon zjarri
i zemrës tënde.
Bredh bredh i dehur
për ty ëndërroj
me sy gjysmë të mbyllur
kam nevoj të jetoj gjatë
kaq shumë dashuri ndjej brenda vetes.
Kur jam në krahët e tu
shkrihem nga kënaqësia
duke u dridhur si purtek
ëndërroj
e ti natën vonë
më thua në vesh
ato fjalë që ndryshojnë jetën time.
Jam krejt i pushueshëm
dhe i çlodhur
në krahët e tu
jeta pezullohet
dhe ikë nga toka
për në një tjetër planet.
Sikurse në ëndërr jetoj
kur jam në krahët e tu
nuk kam lodhje
as rraskapitje
buzëqesh
ngrohtësia jote më siguron
Zoti im jam aq mirë.
Të lumtur të lumtur në delirium nocionin e realitetit e humb jam midis lotëve dhe qeshjeve ti më bën ta zbuloj qiellin.
Në krahët e tu dua të jem derisa të agoi dita në krahët e tu dua të qëndroj për dashurinë tonë të thellë deri te fundi i botës deri atje ku nuk ka gjë tjetër përveç përjetësisë.
French-Armenian singer Charles Aznavour poses during a photo session in Paris on November 16, 2017. / AFP PHOTO / JOEL SAGET
Njerëz ejani dhe mblidhuni
kudo që jeni anembanë,
shihni se rreth jush ujërat
po pluskojnë
e kur së shpejti do të shpërthejnë
gjer në kocka do të lageni.
Për kohën tuaj duhet të luftoni
që ta shpëtoni
përndryshe do të fundoseni
porsi një gur
nëse nuk mësoni not
sepse kohët po ndryshojnë.
Shkrimtarë dhe kritikë që me pendë bëni profeci këtu ejani, bëni sytë katër sepse erdhi shansi juaj, fjalët që thoni matni mirë a nuk e shihni që bota po vërtitet dhe nuk dihet se në emrin e kujt do të ndalojë ai që ka humbur sot nesër do të fitojë sepse kohët po ndryshojnë?
Senatorë dhe kongresmenë
ju lus që ta dëgjoni këtë thirrje
aty tek dera mos qëndroni
kalimin tutje mos e bllokoni,
ai që sot lëndohet
nuk do të mund të shërohet,
atje jashtë seç ka një luftë
nga dridhjet dritaret do t’ua shkund
edhe muret do t’jua plasaritë
sepse siç e shihni
kohët po ndryshojnë.
E pra, nëna dhe baballarë
brenda vendit kudo që të jeni
ju lus që mos të kritikoni
atë që dot s’mund ta kuptoni,
siç e shihni bijtë dhe bijat tuaja
më nuk mund t’i komandoni
idetë tuaja të vjetra
ndjeshëm po dalin nga moda,
ju lus që këtë rrugë të re ta merrni
dhe të reflektoni
sepse kohët po ndryshojnë.
Perdja ka rënë tashmë mallkimi ka dalë ai që sot është i shpejtë nesër do të shkojë fare ngadalë, e tashmja do të shkrihet të thërmohet të nesërmen veçse e shkuar do të bëhet, kjo hierarki po rrënohet e po shembet shpejtazi, ai që sot është i pari nesër krejt i fundit do të jetë sepse kohët, po, kohët po ndryshojnë… /KultPlus.com
“Kohët po ndryshojnë” është një prej këngëve më të njohura të Dilanit, kantautorit amerikan që fitoi Çmimin “Nobel” në Letërsi. Kënga u bë sidomos e famshme viteve të fundit, prej Steve Jobs, i cili në biografinë e tij e përmend si një prej frymëzimeve më të mëdha.
Shkrimtari dhe publicisti i njohur Gani Mehmetaj promovoi sot librin e tij më të ri me titull “Qytetet e Ilirisë”, shkruan KultPlus.
Në hapësirat e Bibliotekës Kombëtare “Pjetër Bogdani” u mblodhën profesorë, studiues, gazetarë e adhurues të fjalës së shkruar për ta promovuar librin më të ri të Mehmetajt.
Ish-redaktori Shaban Arifaj, njëherit redaktor i librit, hapi ngjarjen duke e cilësuar librin e Mehmetajt si të rëndësishëm për publicistikën shqiptare. “Përmbajtja dhe shtjellimi i veprës si dhe përshkrimet, Ganiu i bën me një kapërcim të fuqishëm historik duke u thelluar në përshkrimin e qyteteve dhe ngjarjeve që lidhen me periudhën e lavdishme të Ilirisë, poashtu duke i përshkruar në mënyrën më të fuqishme të mundshme”, tha redaktori Arifaj.
“Mehmetaj shquhet me stilin e tij të veçantë, ai trajton tema dhe probleme që janë të nxehta për opinionin. Mehmetaj shquhet për një qasje ndryshe, i tillë është ky libër që është i veçantë në publicistikën shqiptare”, potencoi Arifaj. Ai e vëri theksin tek pjesa e librit ku flitet për perandorin Justinian nga koha antike, i cili ndërtoi qytete të reja dhe meremetoi edhe shumë të tjera. Studiuesi dhe pastori Femi Cakolli që ishte në panel, prezantoi para të pranishmëve një analizë të thukët për librin “Qytetet e Ilirisë”. “Libri më i ri i Mehmetajt i takon zhanrit udhëpërshkrues, aty përshkruhen 23 qytete shqiptare, duke nisur nga Gjakova, Nishi, Pazari i Ri, Artana, Ulpiana, Prizreni, Shkupi e Shkodra, Plava e Gucia, Kruja, Lezha, Korça e Gjirokastra”, nisi ai.
“Autori këtë herë e lë fiksionin dhe bëhet një vizitator, një arkeolog ose ciceron për gjetjet më të fundit nëpër këto qytete ilire si pjesë e ekspeditave që i ka bërë”. “Mund të konstatoj se nga aspekti tematik, kjo vepër nuk ka ndonjë risi strukturore, veçantia e këtij teksti është arkeologjia e këtyre qyteteve dhe ideja për të përçuar një mesazh dhe kundërshtesë për këtë civilizim tonin”. “Autori zgjedh të kaluarën e largët, antikitetin ilir, të kaluarën e mesme, Mesjetën, të kaluarën e afërt, Rilindjen kombëtare, dhe të sotmen. Skema është thjeshtë, dje dhe sot. Në qendër të këtyre qyteteve gjendet perandori Justinian, i cili ndërton qytete, kala, foritifikata, etj. Perandori Justinian është ndërtuar si ide letrare në këtë vepër”, thotë ai.
Tutje, Cakolli shton se në të kaluarën kemi pasur skulptura e skulptor, piktura e piktorë, tempuj e kisha, vepra e shkrimtarë, për të cilat shkruan Mehmetaj dhe dëshiron që t’i përçojë tek lexuesi. “Autori porosit se ka një vazhdimësi dardane nëpër këto qytete, andaj ne duhet të shfaqim më shumë dashuri për historinë e vendit”, potencoi Cakolli.
Autori Mehmetaj tha se është i lumtur teksa sheh interesimin e lexuesve, ai premtoi se në të ardhmen do të sjellë edhe krijime të reja, qoftë nga letërsia apo publicistika. Në fund Mehmetaj diskutoi me të pranishmit rreth librit dhe interesimeve që ata shfaqën për veprën e tij.
“Qytetet e Ilirisë” është libër i tipit udhëpërshkrues, pasiqë autori ka shtegtuar nëpër këto qytete dhe krahina ka bërë edhe ilustrime të cilat janë brenda librit, poashtu ka rrëfime të vendasve e kronika të ndryshme.
Nga tani libri gjendet nëpër libraritë e kryeqytetit, në “Dukagjini”, “Artini”, “Buzuku” si dhe në kioskat e Sheshit “Nënë Tereza”. /KultPlus.com
Më pyesin se si ndihem
a është dashuria ime e pastër
dhe pse jam kaq i sigurtë
që do t’ia dal mbanë?
Ah, ata më shikojnë
dhe e ngrijnë shikimin,
nga ky vend duan të më flakin
vetëm e vetëm se unë
te ti kam besim.
Derën ma tregojnë dhe ma hapin këndej s’duan të më shohin më, unë nuk jam ashtu siç ata duan që të jem. Dal ecë tutje-tëhu me mijëra kilometra larg shtëpisë, por asnjëherë i vetëm nuk ndihem sepse besoj te ti.
Besoj te ti mespërmes ngashërimeve dhe qeshjeve, besoj te ti edhe pse jemi të ndarë, te ti do të besoj edhe pas këtij mëngjesi që do të zbardh. Ah, kur të afrohet agu, ah, kur nata nis të shkrihet e të zhduket ah, këto ndjenja janë ngulitur në zemrën time… /KultPlus.com
Kur një burrë dashuron një grua ai nuk mund të sjell në mendje gjëra tjera, po të mundte ai do ta ndryshonte botën për t’i gjetur gjërat e mira dhe për t’ia sjellur asaj.
Edhe nëse ajo nuk e trajton si duhet
ai nuk do t’i shohë të metat e saj
dhe do ta ruajë nga gabimet
e do t’i qëndrojë çdoherë pranë.
Kur një burrë dashuron një grua do t’ia shtrojë asaj edhe darkën e fundit dhe do të përpiqet ta bëjë të ndihet sa më komode.
Kur një burrë dashuron një grua
ai do ish i gatshëm të hiqte dorë
nga të gjitha salltanetet
dhe të flinte jashtë në shi,
nëse një gjë të tillë do ta kërkonte
ajo nga ai…
E pra, ky burrë të do ty grua, a s’e kupton? Të dha gjithçka kishte, andaj vogëlushe, të lutet, të përgjërohet, mos e trajto keq,
sepse kur një burrë dashuron një grua në skutat më të thella të shpirtit të tij mund të depërtojë mjerimi e dëshpërimi, nëse luan me të dhe për budalla e merr.
E megjithatë sytë e një të dashuruari
nuk mund të shohin asgjë nga këto…
Kur një burrë dashuron një grua ai e ruan gjithmonë atë nga gabimet dhe po, nuk shikon asnjëherë rreth e rrotull për ndonjë vajzë tjetër.
E di saktësisht se si ndihet një burrë kur një grua dashuron: “Vogëlushe vogëlushe, ti je gjithë bota ime”, mërmërit.
Ja pra, kështu ndihet një burrë kur dashuron një grua… /KultPlus.com
