Duni bëri një betim beqarie 35 vjet më parë dhe jeton vetëm në një vend të thatë për t’i qëndruar besnike betimit të saj. Pavarësisht 15 propozimeve për martesë, ajo e shijon jetën e saj si “Burrneshë”.
Një grua që është betuar se nuk do të bëjë kurrë seks është ende e virgjër në moshën 58-vjeçare dhe e do ‘lirinë’ e të jetuarit në një vend shkëmbor.
Pavarësisht se iu propozua 15 herë, Duni ka refuzuar të gjitha prej tyre pasi bëri një betim për të qëndruar beqare 35 vjet më parë. Duni ka premtuar se do të bëhet një “Burrneshë” siç njihen në Shqipëri dhe është një nga të fundit në llojin e saj.
Të qenit Burrneshë ose ‘virgjëresha e betuar’ do të thotë se ajo është gjithashtu e përkushtuar të “jetojë si burrë”, sipas traditës së lashtë ballkanike. Duni nuk identifikohet si transgjinore, por vesh rroba mashkullore dhe shkurton flokët për t’i qëndruar besnike betimit.
Duni e bëri këtë zotim kur ishte vetëm 23 vjeçe dhe çuditërisht, ajo kishte refuzuar tashmë 15 propozime deri në atë kohë, transmeton Express .
Duke jetuar në një shtëpi malore, ajo ka vetëm qenin e saj si shoqëri. “Kur babai im ndërroi jetë vëllai dhe motra ime ishin të vegjël, në atë kohë një vajzë ose një grua ishte gjithmonë dikush që shërbente. Kështu që unë kisha dy mundësi: të shërbeja në familjen e një burri ose të [bëhesha e virgjër e betuar dhe ] t’i shërbej familjes sime”, tha ajo.
Ajo pretendoi se donte të ndihej “e lirë” dhe “ndryshe” dhe ishte në gjendje të adoptonte këtë mënyrë jetese dhe të mbetej e pamartuar për shkak se babai i saj ishte “mendjehapur” ndërsa rritej. Arsyeja kryesore që ajo mori këtë rrugë është sepse i lejon gratë të bëhen të ashtuquajturat ‘ushqyesja e bukës’ për familjen – diçka që ajo dëshironte të bënte.
Një Burrnesha është një traditë e lashtë ballkanike dhe ajo është një nga virgjëreshat e fundit të betuara të Evropës ( Imazhi: Jonathan Buckmaster)
Duni është gjithashtu një tifoze e madhe e futbollit dhe ndjek nga afër kombëtaren italiane. Ajo gjithashtu tregoi se nëna e saj i ishte afruar me dy “kërkues” me të cilët mund të martohej – por ajo i kishte refuzuar.
Tradita në fshatrat shqiptare ishte që kur një burrë t’i afrohej një gruaje për martesë, babai i tij do të konsultohej me familjen e gruas, por Duni refuzonte çdo herë. Shumë njerëz u përpoqën ta bindin atë, por ishte personaliteti i saj “të mos ngatërrohet” që e lejoi atë t’i qëndronte besimit të saj Burrnesha.
Mirëpo, 58-vjeçarja nuk beson se femrat duhet të ndjekin një jetë beqarie për të qenë ‘të forta’ dhe shtoi: “Isha shumë e fortë, kështu që shumica e djemve kishin frikë për mua, edhe sot janë. Femrat në ditët e sotme janë shumë me fat sepse mund të jenë të pavarura dhe të bëjnë çfarë të duan, jam e lumtur kur shoh që një zonjë mund të jetë avokate, presidente ose drejtoreshë.”/mirror/KultPlus.com
Shfaqja “Burrnesha” e prodhuar nga Qendra Multimedia do të jetë pjesë e edicionit të gjashtë të festivalit të teatrit “Polis” i cili mbahet në Ravenna të Italisë ndërmjet datave 2-7 qershor, 2023.
Edicioni i sivjetëm i festivalit “POLIS”, i programuar mbi temën “Ballkani në fokus” dhe mbi idenë e artistit të njohur gjerman Ulay “Estetika pa etikë është thjesht kozmetikë”, synon të eksplorojë prodhimet më të fundit dhe provokative teatrore, me fokus në ato të Evropës Juglindore.
Ndër artistët që do të marrin pjesë në “POLIS 2023” janë Oliver Frljić, Branko Simić, Gemma Hansson Carbone, kolektivi francez Zone Poéme si dhe Žiga Divjak. / KultPlus.com
Ishte vjeshta e vitit 1995 kur personazhi kryesor Sose vendos të sakrifikojë veten e saj për të ndryshuar përgjithmonë rrugëtimin jetësor. Pas një vendimi të pakthyeshëm, Sose shndërrohet në një burrneshë e cila në çdo moment do të përballet me konceptin e lirisë dhe ajo do të ngërthehet përbrenda vorbullës së të qenurit një ‘burrë’ që përfiton disa nga privilegjet të cilat i gëzojnë vetëm ata. Në një dimension jashtëzakonisht të thellë që nuk është parë asnjëherë më parë, mbrëmë u shpalos premiera e shfaqjes “Burrnesha” nga regjisori Erson Zymberi, shkruan KultPlus.
Gjithçka nisi kur një numër i madh i të pranishmëve shkelën brenda skenës së Teatrit ‘Oda’ që dukshëm kishte ndërruar formë. Me një koncept ndryshe nga e zakonshmja, publiku pati rastin të shijojë shfaqjen në dy anë me ç’rast qysh në fillim shfaqja po sillte copëza kreativiteti. I ndarë në dy anë, publiku u mirëprit me një tym që kishte kapluar vendin në masë të duhur dhe po tregonte për një mjedis kulturor i cili i ngjasonte një të huaji.
Fotografia: Agon Ahmeti
Nën dritat e fikura të skenës dolën aktorët: Semira Latifi, Tringa Hasani dhe Kushtrim Qerimi, të cilët me lojën e tyre të mrekullueshme portretizuan realitetin e vërtetë të fenomenit të burrneshave, gra shqiptare të cilat për të mbrojtur nderin e familjes detyrohen të jetojnë si burra, duke hequr dorë përgjithmonë nga jeta e të qënurit një grua.
“Burrnesha” përplasi para të pranishmëve thelbin intim të personazhit kryesor, Sose që vjen nën aktrimin e pakrahasueshëm të Tringa Hasanit. Në veriun e Shqipërisë, njëra nga pak burrneshat e mbetura apo ndryshe të ashtuquajtura ‘virgjëreshat e Shqipërisë’, Sose, takohet me antropologen angleze, Edith (Semira Latifi) dhe të dyja udhëtojnë për në Londër për t’iu shpalosur studentëve në një universitet, dukurinë e burrneshës dhe procesin e shndërrimit të saj. Por gjatë kësaj vizite, gjërat duken se nuk po shkojnë dhe aq mirë për Sosen. Papritmas ajo e gjen veten brenda një performance queer që po përgatitet nga Julian që është një drag-queen e njohur e Londrës dhe ajo nëpërmjet historisë të Sose-s bën çmos që të sjell diçka të paparë më herët në Teatrin Soho të Londrës, në mënyrë që mos të humbasë punën e saj.
‘Julian’ që vjen nën interpretimin e mahnitshëm të aktorit Kushtrim Qerimi, vazhdimisht thumbon dhe ironizon me faktin që Sose nuk është një grua reale. Ajo para fytyrës së Sose-s i flet për një jetë të cilën ajo do të duhej ta kishte bërë qysh herët duke e shtyrë atë të përballet me kulturën e huaj të Londrës. Sose, e tronditur nga takimi me këtë kulturë, nis të shtrojë e rishtrojë pyetje ndaj vetvetes dhe shtyn që ajo të kuptojë diçka tjetër. Ajo kupton se koncepti i lirisë në fakt është një mos-liri në një shoqëri të ndërtuar mbi vlera të ndryshme, ndërsa në Shqipëri, nga mungesa e të drejtës së lirisë, gruaja detyrohet të shndërrohet në një burrë për të fituar lirinë e saj.
Një lloj intimiteti mes Sose-s dhe antropologes Edith që vjen nën një format tejet interesant dhe eksperimental, ku ofshamat dhe epshi bëhen bashkë në një lloj situate ku Sose tregon se burrëria e saj në fakt nuk është dhe aq fisnike dhe aq krenare sa pretendon të jetë. E kjo më së miri vërehet edhe atëherë kur në secilin muaj, Sose tradhton vetveten e saj për shkak të menstruacioneve. Andaj, monologu i aktores Tringa Hasani rreth kësaj çështjeje zgjoi admirimin dhe befasinë në publik. Interpretimi i atij niveli artistik u fut thellë brenda ndjenjave të secilit të pranishëm mbrëmë dhe dëshmoi edhe një herë se janë detajet ato të cilat krijojnë një shfaqje e cila do mbetet gjatë në kujtesën e secilit.
Ndërkaq, pa skenografinë nga Bekim Korça, muzikën nga Trimor Dhomi, koreografinë nga Gjergj Prevazi, kostumet nga Yllka Brada si dhe dritat nga Mursel Bekteshi, kjo shfaqje nuk do të kishte magjinë që e solli mbrëmë. Një magji që zbriti në Teatrin ‘Oda’ e që do të vazhdojë të mbetet e atillë.
Shfaqja “Burrnesha” me autor Jeton Neziraj shpalosi fenomenin e burrneshës që në fakt është shfrytëzuar dhe përdorur jashtëzakonisht shumë nga mediat ndërkombëtare e që është konsideruar si një ekspozim jo-përfitues që portretizon dukshëm shoqërinë patriarkale.
Për të treguar më shumë rreth shfaqjes dhe vështirësive të realizmit, për KultPlus foli regjisori Erson Zymberi.
“Ka qenë një proces intensiv i provave jo vetëm me aktorët por edhe me ekipin tjetër kreativ të shfaqjes. Në këtë proces, përveç idesë përmbajtjesore të konfigurimit të teatrit Oda si hapësirë, ideja e krijimit të shou-it ka qenë ajo që kemi dashur të trajtojmë sepse kjo vëmendje mediale që shpeshherë iu është dhënë personazheve të caktuara, në rastin tonë kemi fenomenin e burrneshave, ka qenë më shumë trivial e sipërfaqësorë sesa shpalosja e anës së brendshme të tyre”, shpalos Zymberi.
Sipas tij, ajo që është trajtuar është fakti që fenomeni i burrneshave vjen në një kohë kur sot debati mbi ligjin e martesave me gjininë e njëjtë është shumë aktual në Kosovë. Andaj, ai shpreson që përmes shfaqjes të nxitet ky debat sepse teatri konsiderohet ajo platformë ku duhet të ngritët zëri për çështje të kësaj natyre.
“Ka qenë pikërisht njëri prej monologëve të Burrneshës, në të cilën ajo flet për tradhtinë e saj sepse në një odë të burrave, në një shoqëri patriarkale, kur asaj i vinë menstruacionet, ‘burrëria’ e saj e tradhton. Kjo më ka lënë përshtypje shumë të veçantë se si dramaturgu Neziraj e ka shkruar në këtë nivel dhe është marrë me një detaj i cili më vonë bëhet shumë interesant”, thotë Zymberi.
Ndërsa, aktorja Tringa Hasani për KultPlus shpalosi vështirësitë për të portretizuar rolin e burrneshës.
“Për mua nuk ka qenë fare i lehtë ky rol, në fillim kur e mora ta lexojë tekstin nuk kam besuar që mund t’ia dalë, por gjatë procesit me ndihmën e regjisorit dhe kolegëve arrita dhe sot jam ndjerë tepër mirë ngase e kam dhënë maksimumin tim. Ishte një energji shumë e mirë sonte dhe shpresoj se atë çfarë kam përçuar unë, publikut t’i ketë pëlqyer”, thotë Hasani.
Sipas saj, roli i Burrneshës është një rol shumë i vështirë sepse përderisa një femër vendos për të sakrifikuar vetën e për t’u shndërruar në burrneshë vetëm se në shtëpi janë katër motra dhe duhej të mbrohej nderi i shtëpisë, kjo tregon se sa e vështirë e po aq e dhimbshme ka qenë kjo dukuri.
Fotografia: Agon Ahmeti
Po ashtu, regjisori Fadil Hysaj për KultPlus në aspektin profesional tregoi rreth përshtypjeve të tij për këtë shfaqje.
“Shfaqje e cila me të vërtetë të bën të mendosh shumë për një problem që realisht nuk është trajtuar asnjëherë në një dimension kaq të thellë. Ka spektër antropologjik, psiko-analitik, sarkazëm, ironi, dramë, elemente tragjike dhe ka një ‘shou’ botërorë për një zonë të braktisur në Evropë. Pra, ka shumë dimensione që janë harmonizuar shumë bukur në shfaqje me një lojë të jashtëzakonshme të aktorëve dhe me një regjisor që është shumë mirë i komponuar me një dramaturgji cinike të Jeton Nezirajt, i cili me shumë sukses i drejton temat delikate”, thotë Hysaj.
Sipas tij, dramaturgjia e Nezirajt është një proces çlirimi nga makthet teknologjike, kulturore dhe konfrotues.
“Paragjykimet e paraqitura në shfaqje janë të shtresuara me shekuj dhe të ndërtuara nga miqtë e shqiptarëve që kryesisht portretizojnë kulturën arkaike që ka mbetur diku në bisht të Evropës. Por, ky lloj trajtimi sikur në të gjitha dramat e Jetonit, është një dramaturgji e ashpër e cila sulmon paragjykimin, skemën dhe gënjeshtrën institucionale, çfarëdo tematike qoftë ajo. Në vitet e 90-ta është punuar shumë në temën e burrneshave për t’i paraqitur diku atje në Shqipëri dhe është një ‘Afrikë e vogël’ ku femrat nuk kanë të drejta dhe për të fituar lirinë e tyre detyrohen të kthehen në mashkull. Këto propaganda të cilat kanë pasur një sistem janë bërë tema botërore”, shpalos ai.
Për Hysajn, artistët shqiptar janë shndërruar në instrumente për të bërë diçka që është realisht shumë kundër efektit, gjë kjo që ka dëmtuar shumë në aspektin kulturor.
“Ka femra që ndihen meshkuj, njashtu qysh ka meshkuj që ndihen femra. Sot, Kushtetua e Kosovës e lejon diçka të tillë qysh e lejon civilizimi bashkëkohor-perëndimor. Ata që duan të bëhen meshkuj, kanë të drejtë për të kaluar në proces biologjik të ndërrimit të gjinisë. Pra, diçka e tillë që sot shtetet demokratike insistojnë për të ndërtuar si të drejtë e njeriut, në traditën shqiptare ka ekzistuar si e drejtë shumë moti.”
Gjithashtu, për të treguar rreth sfidës së të luajturit rolin e Sose-s, për KultPlus foli aktorja Aurita Agushi.
Sipas saj, rolin e Burrneshës sonte Tringa e solli në mënyrë shumë të mirë. Si aktore, ajo i ka shtyrë limitet e saj përtej dhe e pashë një transformim të saj tejet të bukur.
“E pashë një punë të jashtëzakonshme të regjisorit dhe të aktorëve si dhe komplet ekipit. Tek ne në Kosovë nuk është se ka pas shumë burrnesha por kjo dukuri shfaqet më shumë në Malësinë e Shqipërisë dhe është shumë më e vështirë për ne kur e marrim për ta kuptuar dhe inskenuar si dukuri, sado që jemi të njoftuar me të. Është shumë sfiduese për regjisorin dhe aktorët për të trajtuar këtë dukuri, por ata e sollën në një dimension tjetër dhe ndryshe nga ajo që jemi mësuar ta shohim nëpër dokumentare apo filma”, thotë Agushi.
Ky është produksioni i parë në gjuhën shqipe i kësaj drame. Më herët ajo është vënë në skenë në gjermanisht, në Zvicër, si një bashkëprodhim i: Forever Productions, Schlachthaus Theater Bern, Theater Winkelwiese Zürich, Kleintheater Luzern dhe Kellertheater Winterthur.
Reprizat e shfaqjes “Burrnesha” vinë me datë 11 maj dhe 12 maj duke filluar nga ora 20:00 në Teatrin Oda. / KultPlus.com
Qendra Multimedia sjell sonte në Teatrin ODA premierën e shfaqjes “Burrnesha”, shkruar nga Jeton Neziraj, me regji të Erson Zymberit dhe aktorë: Tringa Hasani, Semira Latifi e Kushtrim Qerimi.
Premiera vjen sonte më datë 10 maj nga ora 20:00.
“Burrnesha” është shfaqje e cila flet për fenomenin e virgjëreshave të përbetuara të cilat pas një vendimi të pakthyeshëm, heqin dorë nga seksi dhe nga jeta e tyre si gra dhe fillojnë të jetojnë si burra. Shfaqja poashtu ironizon me mënyrën se si ky fenomen është eksploatuar gjerësisht sidomos nga hulumtues ndërkombëtarë të cilët burrneshat i kanë parë si diçka ‘ekzotike’ duke i zhveshur nga agjencia dhe intimiteti që atyre ua ka garantuar akti i të kthyerit në burrnesha. Ato shpesh janë portretuar si relikte të një shoqërie skajshmërisht patriarkale.
Në shfaqjen “Burrnesha”, antropologia angleze Edith, pas vizitës në veriun e Shqipërisë, takohet me Sose-n, njërën nga pak burrneshat e mbetura shqiptare. Të dyja, pastaj udhëtojnë në Londër, në një seri të prezentimeve publike në London University. Gjatë kësaj vizite, Sose bëhet pjesë e një queer performance që është duke u përgatitur nga Julian, që është një drag-queen e njohur e Londrës. Për Sose,-n takimi me një kulturë kaq të huaj bëhet çështje ekzistenciale.
“Burrnesha” trajton fenomenin e burrneshave, nën dritën edhe të debatit të tanishëm mbi çështjet gjinore, si dhe adreson konceptin e lirisë, respektivisht mos-lirisë në shoqëritë me vlera, koncepte e konstrukte të ndryshme shoqnore.
Për ata që nuk do të mund ta ndjekin shfaqjen në premierë, Qendra Multimedia do të sjellë edhe dy repriza më 11 dhe 12 maj nga ora 20:00 në Teatrin ODA. / KultPlus.com
Premiera “Burrnesha” do të jetë ndër ngjarjet më të rëndësishme këtë muaj në teatrin Oda. Pos kësaj një ngjarje tjetër me rëndësi është edhe organizimit i Festivalit Ndërkombëtar të Letërsisë, “Polip”.
“Burrnesha” e ka premierën të martën me 10 maj nga ora 20:00 ndërsa reprizën me 12 maj po ashtu nga ora 20:00.
Festivali ndërkombëtar i letërsisë “Polip” do të mbahet me datat 13-14 e 15 maj, është festival që organizohet çdo vit dhe mbledh shkrimtar nga shumë vende.
Libri “I verbri” nga Mitja Cander me përkthim të Nikollë Berishajt do të promovohet me 12 maj nga ora 18:00 dhe do të ketë diskutim mbi librin ndërmjet autorit e lexuesve.
“Pas’humbja” e “Inspektor Limi” vijnë si repriza edhe këtë muaj me datat 17 e 19 maj.
Programi i teatrit “Oda” mbyllet me 25 maj me një mbrëmje poetike të shoqëruar me muzikë. / KultPlus.com
Më datë 10 maj, nga ora 20:00, Qendra Multimedia sjell në Teatrin Oda në Prishtinë, premierën e re të shfaqjes “Burrnesha”, me regji të Erson Zymberit.
“Burrnesha” trajton fenomenin e burrneshave, nën dritën edhe të debatit të tanishëm mbi çështje gjinore, si dhe adreson konceptin e lirisë, respektivisht mos-lirisë në shoqëritë me vlera, koncepte e konstrukte të ndryshme shoqërore.
Në shfaqjen “Burrnesha”, antropologia angleze Edith, pas vizitës në veriun e Shqipërisë, takohet me Sose-n, njërën nga pak burrneshat e mbetura shqiptare. Të dyja, pastaj udhëtojnë në Londër, në një seri të prezantimeve publike në London University.
Gjatë kësaj vizite, Sose bëhet pjesë e një queer performance që është duke u përgatitur nga Julian, që është një drag-queen e njohur e Londrës. Për Sose,-n takimi me një kulturë kaq të huaj bëhet çështje ekzistenciale.
Reprizat e radhës janë paraparë për datat 11 dhe 12 maj, po në teatrin Oda në Prishtinë.
Ky është produksioni i parë në gjuhën shqipe i kësaj drame. Më herët ajo është vënë në skenë në gjermanisht, në Zvicër, si një bashkëprodhim i Forever productions, Schlachthaus Theater Bern, Theater Winkelwiese Zürich, Kleintheater Luzern dhe Kellertheater Winterthur.
Në shfaqje luajnë aktorët Tringa Hasani, Semira Latifi dhe Kushtrim Qerimi. /KultPlus.com
Qendra Multimedia sjellë në Teatrin Oda në Prishtinë, premierën e re të shfaqjes “Burrnesha”, regjinë e së cilës e ka bërë Erson Zymberi. E shkruar nga Jeton Neziraj, në shfaqje luajnë aktorët: Tringa Hasani, Semira Latifi dhe Kushtrim Qerimi.
Rreth shfaqjes
Burrneshat janë gra shqiptare që vendosin të jetojnë si burra. Mbas një vendimi të pakthyeshëm, ato heqin dorë nga seksi dhe nga jeta e tyre si gra dhe fillojnë të jetojnë si burra, duke përfituar kështu disa nga privilegjet që në ato anë i gëzojnë vetëm meshkujt. Perspektiva perëndimore e hulumtimit të fenomenit të burrneshave të përbetuara shqiptare ka qenë kryesisht ekzotike, pra, një shikim i “botës së civilizuar” ndaj asaj “të pacivilizuar”. Ka pasur poashtu njëlloj eksploatimi të llojit të vet që i është bërë këtij fenomeni dhe i cili është shfrytëzuar dhe përdorur nga të gjithë, veçanërisht nga mediat ndërkombëtare por edhe nga hulumtuesit e fushave të antropologjisë, sociologjisë, etnografisë e kështu me radhë. Një lloj intimiteti që këtyre burrneshave u ka garantuar akti i të kthyerit në burrneshë, krejt përnjëherë u është ekspozuar mediave dhe publikut, ekspozim i cili nuk u ka sjellë ndonjë përfitim burrneshave, përkundrazi, në shumë raste ato janë portretuar në dritën e primitivizmit dhe si ‘relikte’ të një shoqërie skajshmërish patriarkale. Por për shumë nga këto gra, të vishesh si burrë dhe të bëhesh burrneshë ka qenë një akt emancipues. Ato e lidhin këtë akt me idenë e “lirisë”. Dave King e ka quajtur këtë fenomen si “migrim gjinor”, duke e krahasuar me migrimin gjeografik.
Në shfaqjen “Burrnesha”, antropologia angleze Edith, pas vizitës në veriun e Shqipërisë, takohet me Sose-n, njërën nga pak burrneshat e mbetura shqiptare. Të dyja, pastaj udhëtojnë në Londër, në një seri të prezentimeve publike në London University. Gjatë kësaj vizite, Sose bëhet pjesë e një queer performance që është duke u përgatitur nga Julian, që është një drag-queen e njohur e Londrës. Për Sose,-n takimi me një kulturë kaq të huaj bëhet çështje ekzistenciale.
“Burrnesha” trajton fenomenin e burrneshave, nën dritën edhe të debatit të tanishëm mbi cështjet gjinore, si dhe adreson konceptin e lirisë, respektivisht mos-lirisë në shoqëritë me vlera, koncepte e konstrukte të ndryshme shoqnore.
Premiera e shfaqjes vjen më datë 10 maj, nga ora 20:00.
Reprizat e radhës janë paraparë për datat 11 dhe 12 maj, po në teatrin Oda në Prishtinë. Skenografinë e shfaqjes e ka realizuar Bekim Korça, muzikën Trimor Dhomi, koreografinë Gjergj Prevazi, kostumet Yllka Brada, menaxhere e produksionit është Aurela Kadriu, dritat I ka realizuar Mursel Bekteshi, mbështetja teknike vjen nga Pajtim Krasniqi e Bujar Bekteshi, video nga Ilir Gjocaj, kurse assistente kostumografe është Flaka Rrustemi.
Ky është produksioni i parë në gjuhën shqipe i kësaj drame. Më herët ajo është vënë në skenë në gjermanisht, në Zvicër, si një bashkëprodhim i forever productions, Schlachthaus Theater Bern, Theater Ëinkelëiese Zürich, Kleintheater Luzern dhe Kellertheater Winterthur./ KultPlus.com
Ajo quhet Gjustina Grishaj, por askush nuk e njeh me këtë emër.
55-vjeçarja ka hequr dorë nga gjinia e saj e u betua për virgjëri të përjetshme kur ishte 23 vjeç e vendosi të merrte të gjithë veçoritë që karakterizon një burrë në një kohë patriarkale kur gruaja trajtohej si pronë e burrit.
E me dëshirën e saj ajo u kthye një burrneshë.
Ajo është burrnesha e vetme e mbetur në Malësi të Madhe dhe vazhdon beson te zgjedhja e saj.
As zemrën as mendjen nuk e ka sprovuar me ndjenjat e dashurisë për dikë të veçantë, por për të dashuria është më universale. Edhe pse familja për Dunin është më e rëndësishmja, ajo nuk preferoi ta krijojë vetë një familje të saj!
Bashkangjitur gjeni intervistën e plotë të realizuar nga Top Channel./ KultPlus.com
Një grua bëhet burrneshë duke u betuar me një betim të parevokueshëm, para dymbëdhjetë fshatrave ose pleqve fisnorë, për të praktikuar beqarinë.
Më pas ajo lejohet të jetojë si një burrë dhe mund të vishet me rroba mashkulli, të përdorë emrin mashkullor, të mbajë armë, të tymosë, të pijë alkool, të marrë punën e meshkujve, të veprojë si kreu i një familje (për shembull, të jetojë me një motër ose nënë), të luajë muzikë dhe të këndojë, të ulet dhe të flasë shoqërisht me burra, shkruan albinfo.ch.
Ky është njëri ndër definicionet për fenomenin e Virgjëreshave të Betuara – Burrneshave, e që si shfaqje teatrale pati premierën mbrëmë në “Schlachthaus Theater” të Bernës.
Me skenar të autorit dhe regjisorit kosovar, Jeton Neziraj, e me regji të Johannes Magger, në këtë shfaqje si kryeprotagoniste vjen edhe aktorja shqiptare që jeton në Zvicër, Albana Agaj, e cila paraqitet në rolin e Burrneshës Sose.
Duke qenë se në vitin 2016 ka takuar dhe ka zhvilluar një intervistë me një burrneshë të vërtetë, Albana, gjatë prezantimit të projektit producentëve dhe disa nga protagonistëve të kësaj shfaqjeje, ata kanë qenë të habitur e mjaft mosbesues me këtë fenomen, se si një femër vendos të bëhet mashkull vetëm për të trashëguar shtëpinë apo tokën e prindërve, në mungesë të meshkujve në shtëpi.
“Fascinuese dhe shumë ekzotike”, i konsideron Burrneshat dhe aktin e tyre regjisori i shfaqjes, Johannes Magger. Ai me këtë rast e cilëson si një rast shumë të rrallë, ku femrat nga të bërit një burrneshë heqin dorë nga individualiteti i tyre, thjesht të ndikuara nga rrethanat, të cilat i imponohen.
Ndërsa autori i shfaqjes, Jeton Neziraj, e kundërshton paksa atë qasjen ku Burrneshat cilësohen ende si ekzotike nga bota perëndimore, sepse sipas tij, ato shpeshherë janë quajtur me cinizëm si një fenomen i një bote të pacivilizuar e patriarkale. Pra eksploatimi i fenomenit të Burrneshave nga ana e studiuesve perëndimore më shumë iu ka shërbyer atyre se sa vetë Burrneshave, transmeton tutje albinfo.ch.
Ndërsa në një sallë të stërmbushur, e me publik me shumicë zvicerane, tek shikuesit shfaqja zgjoi një interesim mjaft të madh, ku nuk munguan reagimet e shumta e herë-herë edhe qeshjet nga situatat nganjëherë komike.
Me pak fjalë ky ishte subjekti i shfaqjes: Zonja Durham, një angleze blogiste me gjendje te mirë, ndodhet në një udhëtim eksplorues në Shqipëri, ku përpiqet të hulumtojë rolet e gjinive në sfondin e kushtëzimeve me bazë kulturore. Në këtë e sipër ajo takon një Burrneshë të re, e cila jeton në një fshat malor të Shqipërisë dhe në komunitetin e atjeshëm ushtron funksionin e një burri. Ndërkohë paraqitet Julian Wood, një burrë transvestit dhe regjisor ambicioz teatri. Ai është në kërkim të aktorëve të përshtatshëm të performancës së tij, me të cilën dëshiron të bëjë revolucion në skenat teatrore të Londrës. Ai është fascinuar nga ajo që ka parë në tekstet e zonjës Durham dhe dëshiron të angazhojë patjetër një burrneshë në shfaqjen e tij. Por ngjarja fatkeqësisht nuk rrjedh sipas skenarit të përgatitur nga ai… Sworn Virgins: Idee & Konzept: Forever Productions Stuecktext: Jeton Neziraj Regie: Johannes Mager Spiel: Albana Agaj, Gunther Kaindl, Johanna Dähler . (Yoshiko Kusano)
Pos premierës, më 3,4,5 dhe 8 maj, po në “Schlachthaus Theater” do të shfaqen edhe reprizat e radhës së kësaj shfaqjeje. Për të vazhduar më pas në fundin e vitit dhe vitin tjetër me reprizat e tjera në Luzern, Winterthur dhe Zürich.
Me idenë dhe konceptin e Forever Production, Burrnesha – Sworn Virgin, është një bashkëprodhim i kësaj të parës me “Schlachthaus Theater” Bern, “Theater Winkelwiese”, Zürich, “Kleintheater”, Luzern dhe “Kellertheater”, Winterthur./ KultPlus.com
