Miratohet përfshirja e Ditës së Alfabetit në ditët e festave zyrtare

Komisioni për Politikën e Jashtme zhvilloi sot mbledhjen e radhës në platformën online “Zoom”.

Komisioni shqyrtoi Projektligjin “Për një shtesë në ligjin nr.7651, datë 21.12.1992 “Për festat zyrtare e ditët përkujtimore”, të ndryshuar”.

E ftuar për të prezantuar këtë projektligj ishte Zëvendësministrja për Evropën dhe Punët e Jashtme, Artemis Malo, e cila u shpreh se, kjo nismë ligjore ka të bejë me përfshirjen e datës 22 Nëntor, Dita e Alfabetit, në listën e festave zyrtare të Republikës së Shqipërisë.

“Kjo datë është përkujtimore, jo vetëm për Shqipërinë, Kosovën dhe Maqedoninë e Veriut, por edhe për Diasporën Shqiptare. Ishte pikërisht dita kur u mblodh Diaspora Shqiptare në samitin e saj të tretë nëntorin e vitit të kaluar ku u lançua edhe angazhimi i qeverisë shqiptare për ta përfshirë këtë ditë në listën e festave zyrtare të Republikës së Shqipërisë. Kjo është një nga datat më të mëdha të historisë tonë. Projektligji ka si synim shtimin e një pike në ligjin nr.7651, datë 21.12.1992 “Për festat zyrtare e ditët përkujtimore”, të ndryshuar” dhe konkretisht shtimin e datës 22 Nëntor si festë zyrtare. Ky projektligj nuk parashikon asnjë efekt financiar në buxhetin e shtetit”, u shpreh Malo.

Relatorja e çështjes, Etilda Gjonaj u shpreh se, kemi të bëjmë me një ndryshim që ka një rëndësi të madhe.

“Do të kemi një ditë tjetër që të përqafohet nga të gjithë trevat shqiptare, siç e ka Maqedonia e Veriut, tashmë edhe ne me alfabetin”, u shpreh Gjonaj, e cila ftoi kolegët të votojnë pro këtij projektligji.

Pas pyetjeve dhe diskutimeve, komisioni miratoi në parim, nen për nen dhe në tërësi projektligjin në fjalë. / atsh / KultPlus.com

Hasani: 22 nëntori, Dita e Alfabetit shpallet festë kombëtare

Këshilli i Ministrave miratoi sot një ndryshim në ligjin “Për festat kombëtare dhe ditët përkujtimore”, ku propozon shtimin e Ditës së Alfabetit si festë kombëtare.

Në një prononcim për medie pas mbledhjes së qeverisë, ministri për Europën dhe Punët e Jashtme, Igli Hasani u shpreh se kjo është një ditë me simbolikë të veçantë.

“22 Nëntori përfaqëson momentin më të madh unifikues të shqiptarëve, të cilët janë të shpërndarë në pothuajse të gjitha vendet e Ballkanit, janë të përfaqësuar në të gjitha fetë monoteiste. Por ajo që vërtetë i ka bashkuar dhe vazhdon t’i bashkojë është gjuha dhe fakti që në Kongresin e Manastirit zgjodhën të shkruajnë dhe të identifikohen me këtë gjuhë të bukur dhe të shenjtë në alfabetin latin”, u shpreh Hasani.

Ministri informoi se kjo iniciativë u bazua edhe në diskutimet që patëm pas Samitit të Diasporës.

“Kryeministri i Shqipërisë e njoftoi në prani të të gjithë përfaqësuesve të diasporës shqiptare, por duke pasur parasysh edhe faktin se ky vit, viti 2024, është një vit i rëndësishëm për të gjithë shqiptarët në rajon. Shqipëria shpreson që të ketë një rrugë sa më të qartë dhe sa më të shpejtë në procesin e integrimit në Bashkimin Europian por edhe shqiptarët e Maqedonisë së Veriut, ata të Kosovës, Preshevës apo Malit të Zi janë në procese të rëndësishme përfaqësuese dhe integruese”, tha Hasani.

Ai bëri të ditur se nga Ministria e Arsimit është përgatitur gjithashtu një kalendar shumë i rëndësishëm eventesh për vitin 2024 të lidhura me gjuhën shqipe.

“Ne do të vazhdojmë të kemi përfshirjen maksimale dhe investimin maksimal për ta bërë shqiptarinë dhe punën e shqiptarëve sa më të mirëpërfaqësuar dhe me sa më shumë evidente kudo ku ne jemi”, shtoi Hasani. / atsh / KultPlus.com

Sot shënohet Dita e Alfabetit të Gjuhës Shqipe

Sot në Maqedoni shqiptarët shënojnë 22 Nëntorin, Ditën e Alfabetit Shqip, i cili u unifikua 111 vjet më parë në Kongresin e Manastirit. Kjo festë është paralajmëruar të jetë tradicionale dhe sa më shumë të marrë jehonë në mbarë trevat shqiptare.

Kongresi i Manastirit u zhvillua mes 14-22 nëntorit të vitit 1908. Në të morën pjesë 50 delegatë nga 26 qytete të ndryshme, klube dhe shoqata. Në këtë Kongres u miratua vendimi që të pranohet alfabeti latin me disa ndryshime të shkronjave duke i adaptuar ato për gjuhën shqipe.

Në Manastir, në atë kohë, kanë marrë pjesë intelektualë shqiptarë nga të gjitha trojet shqiptare, pasi qyteti ka qenë qendër e konsujve dhe ishte më i sigurt për mbarëvajtjen e këtij procesi të rëndësishëm kombëtar.

Kryetar i Kongresit u zgjodh Mit’hat Frashëri, kurse nënkryetarë ishin Luigj Gurakuqi dhe Gjergji Qiriazi, ndërsa motra e tij Parashqevi Qiriazi, ishte gruaja e vetme në këtë Kongres.

Sipas numrit dhe rëndësisë së pjesëmarrësve, Kongresi i Manastirit ka qenë ngjarja më e rëndësishme e popullit shqiptar në fillimet e shekullit XX, ku si rezultat i kësaj pune më 28 Nëntor të vitit 1912 u shpall edhe pavarësia e Shqipërisë.

Për shqiptarët e Maqedonisë kjo ditë është ditë feste dhe nuk punohet, ndërsa në Manastir funksionon Muzeu i Alfabetit të Gjuhës Shqipe, në të cilin gjenden rreth 56 fotografi të pjesëmarrësve dhe 230 dokumente në formë digjitale dhe në letër.

Pjesëmarrësit e Kongresit të Manastirit:

Rreshti i parë (nga lart, nga e majta: Sami Pojani (delegat i Korçës), Zenel Glina(i Leskovikut), Leonidha Naçi (i Vlorës), Simon Shuteriqi (i Elbasanit), Dhimitër Bruda (i Elbasanit), Azis Starova (i Starovës), Adham Shkaba (i Sofjes), Mati Logoreci (i Shoqëri së “Agimi”).

Rreshti i dytë: Rrok Berisha Gjakova (i Shkupit), Bajo Topulli (i Gjirokastrës), Grigor Gilka (i Korçës), Sotir Peci (i Amerikës dhe i Bukureshtit), Shefqet Frashëri (i Korçës), Luigj Gurakuqi (i Shkodrës), Shahin Kolonja (i Kolonjës), Ahil Eftim Korça (i Konstancës), Hil Mosi (i Shkodrës).

Rreshti i tretë: Nyzhet Vrioni (i Beratit), Dhimitër Mole (i Filibesë – Bullgari), Gjergj Qiriazi (i Manastirit), At Gjergj Fishta (i Shoqërisë “Bashkimi”), Midhat Frashëri (i Klubit të Selenikut dhe Janinës), Don Nikollë Kaçori (i Durrësit), Don Ndre Mjeda (i Shoqërisë “Agimi”), Fehim Zavalani (i Manastirit).

Rreshti i katërt: Refik Toptani (i Tiranës), ÇerçizTopulli, Mihal Grameno (i Korçës). Anash janë dy patriotë jo delegatë.

Nga Mihal Gramenoja, në kujtimet e tij, përmenden si pjesëmarrës – por që mungojnë në këtë fotografi: Parashqevi Qiriazi (delegate e Shkollës së Çupave Korçë), Havez Ibr ahimi dhe Emin Beu (të Shkupit), Rauf Beu (i Gjirokastrës) dhe Selahedin Beu (i Manastirit)./ KultPlus.com

Muzeu kujton 112 vjetorin e “Ditës se Alfabetit”, Koçi: Duhet koordinim më i mirë

Shtëpia e gjuhës shqipe, Kongresi i Manastirit edhe në këtë 112 vjetor gjendet pa linjë muzeale. Megjithëse 5 vite më parë dy ministret e Kulturës Mirela Kumbaro dhe Elizabeta Milevska në Shqipëri firmosen një marrëveshje bashkëpunimi 5 vjeçare, vitet kaluan, por muzeu mbetet me këtë pllakë.

Drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dorian Koçi thotë se një koordinim më i mirë, mes institucioneve kulturore të Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut do mund ta finalizonte.

“E pranishme në këtë proces unë besoj se një kombinim më i mirë sidomos me shqiptarët e Maqedonisë së Veriut dhe me Ministrinë e Kulturës së Shqipërisë, do të bëjnë të mundur finalizimin e këtij procesi të krijuar që në vitin 2015”, tha ai.

Muzeu Historik Kombëtar edhe në këto ditë të vështira, realizoi një ekspozitë në nder të 112 vjetorit të Kongresit të Manastirit.

“Është prova gjenerale e shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë ku shqiptarët u bashkuan përmes identitetit më të rëndësishëm kulturor, Gjuhës Shqipe për të treguar që janë përtej ndasive që mund të keqen”, u shpreh ai.

Kongresi u mbajt prej shoqërisë “Bashkimi” në shtëpinë e Fehim Zavalanit, ku ishte edhe selia e shoqërisë.

Pjesëmarrësit në kongres ishin figura të dalluara të jetës kulturore e politike mbarë shqiptare. U thirrën 50 delegatë, përfaqësues të njëzet e tre qyteteve të banuara nga shqiptarët, shoqërive kulturore e patriotike, tridhjetë e dy nga të cilët kishin të drejtë vote dhe tetëmbëdhjetë vëzhgues.

Ndër delegatët më të shquar qenë Gjergj Fishta, Mid’hat Frashëri, Sotir Peci, Ndre Mjeda, Shahin Kolonja, Bajo Topulli, Parashqevi Qiriazi, Fehim Zavalani.

Në qytetin e Manastirit, Shtëpia e Alfabetit është shndërruar në muze, por ende me probleme të pazgjidhura pronësore.

Dita në Shqipëri, Kosovë, Republikën e Maqedonisë dhe në diasporën shqiptare, e njohur si Dita e Alfabetit.

Përpara Kongresit, gjuha shqipe përfaqësohej prej gjashtë ose më shumë alfabetesh, pa llogaritur nënvariantet./abcnews.al/ KultPlus.com

Sot shënohet Dita e Alfabetit të Gjuhës Shqipe

Sot në Maqedoni shqiptarët shënojnë 22 Nëntorin, Ditën e Alfabetit Shqip, i cili u unifikua 107 vjet më parë në Kongresin e Manastirit. Kjo festë është paralajmëruar të jetë tradicionale dhe sa më shumë të marrë jehonë në mbarë trevat shqiptare.

Kongresi i Manastirit u zhvillua mes 14-22 nëntorit të vitit 1908. Në të morën pjesë 50 delegatë nga 26 qytete të ndryshme, klube dhe shoqata. Në këtë Kongres u miratua vendimi që të pranohet alfabeti latin me disa ndryshime të shkronjave duke i adaptuar ato për gjuhën shqipe.

Në Manastir, në atë kohë, kanë marrë pjesë intelektualë shqiptarë nga të gjitha trojet shqiptare, pasi qyteti ka qenë qendër e konsujve dhe ishte më i sigurt për mbarëvajtjen e këtij procesi të rëndësishëm kombëtar.

Kryetar i Kongresit u zgjodh Mit’hat Frashëri, kurse nënkryetarë ishin Luigj Gurakuqi dhe Gjergji Qiriazi, ndërsa motra e tij Parashqevi Qiriazi, ishte gruaja e vetme në këtë Kongres.

Sipas numrit dhe rëndësisë së pjesëmarrësve, Kongresi i Manastirit ka qenë ngjarja më e rëndësishme e popullit shqiptar në fillimet e shekullit XX, ku si rezultat i kësaj pune më 28 Nëntor të vitit 1912 u shpall edhe pavarësia e Shqipërisë.

Për shqiptarët e Maqedonisë kjo ditë është ditë feste dhe nuk punohet, ndërsa në Manastir funksionon Muzeu i Alfabetit të Gjuhës Shqipe, në të cilin gjenden rreth 56 fotografi të pjesëmarrësve dhe 230 dokumente në formë digjitale dhe në letër.

Pjesëmarrësit e Kongresit të Manastirit:

Rreshti i parë (nga lart, nga e majta: Sami Pojani (delegat i Korçës), Zenel Glina(i Leskovikut), Leonidha Naçi (i Vlorës), Simon Shuteriqi (i Elbasanit), Dhimitër Bruda (i Elbasanit), Azis Starova (i Starovës), Adham Shkaba (i Sofjes), Mati Logoreci (i Shoqëri së “Agimi”).

Rreshti i dytë: Rrok Berisha Gjakova (i Shkupit), Bajo Topulli (i Gjirokastrës), Grigor Gilka (i Korçës), Sotir Peci (i Amerikës dhe i Bukureshtit), Shefqet Frashëri (i Korçës), Luigj Gurakuqi (i Shkodrës), Shahin Kolonja (i Kolonjës), Ahil Eftim Korça (i Konstancës), Hil Mosi (i Shkodrës).

Rreshti i tretë: Nyzhet Vrioni (i Beratit), Dhimitër Mole (i Filibesë – Bullgari), Gjergj Qiriazi (i Manastirit), At Gjergj Fishta (i Shoqërisë “Bashkimi”), Midhat Frashëri (i Klubit të Selenikut dhe Janinës), Don Nikollë Kaçori (i Durrësit), Don Ndre Mjeda (i Shoqërisë “Agimi”), Fehim Zavalani (i Manastirit).

Rreshti i katërt: Refik Toptani (i Tiranës), ÇerçizTopulli, Mihal Grameno (i Korçës). Anash janë dy patriotë jo delegatë.

Nga Mihal Gramenoja, në kujtimet e tij, përmenden si pjesëmarrës – por që mungojnë në këtë fotografi: Parashqevi Qiriazi (delegate e Shkollës së Çupave Korçë), Havez Ibr ahimi dhe Emin Beu (të Shkupit), Rauf Beu (i Gjirokastrës) dhe Selahedin Beu (i Manastirit)./ KultPlus.com