Etiketë: don kishoti

TKOB sjell kryeveprën botërore ‘Don Kishoti’

Posted on by Kult Plus

Kryevepra e baletit klasik “Don Kishoti”, bazuar në romanin e famshëm satirik me të njëjtin titull të Migel Servantesit, vjen në Teatrin Kombëtar të Operas e Baletit, si një shfaqje e vërtetë artistike, me një galeri figurash të realizuara mjeshtërisht.

TKOB është impenjuar maksimalisht për ta sjellë këtë kryevepër botërore  sa më pranë origjinales: me mullinjtë e erës, gruan “perfekte” Dylqinjën e Tobozës, pas të cilës një idealist si Don Kishoti ishte dashuruar marrëzisht.

TKOB premton për audiencën e tij besnike se “Aventurat e Don Kishotit”, do t’i përfishijnë  në botën magjike të artit. Ato do të vijnë me koreografi të mrekullueshme nga ikona evropiane e baletit, Giuseppe Picone, nën dirigjimin orkestral të maestros së mirënjohur italian, Jacopo Sipari, tashmë bashkëpunëtor me TKOB në disa shfaqje.

Idetë kostumografike janë të Dea Bejlerit, drejtuese e Trupës, Alisa Gjoni, shoqëruar nga Orkestra Simfonike e TKOB-së dhe ndjekur nga Solistët e Trupa jonë e Baletit, duke bashkëpunuar gushtë me nxënësit e Shkollës Kombëtare Koreografike.

Historinë e kalorësit legjendar që sfidon plot guxim mullinjtë e erës, TKOB do e sjellë javën e fundit të muajit maj./KultPlus.com

‘Don Kishoti dhe mullinjtë e erës’, fragment nga romani i Miguel de Cervantes

Posted on by Kult Plus

Fragment nga romani “Don Kishoti dhe mullinjtë e erës” nga Miguel de Cervantes:

Atje sipër, në një pllajë, ishin të shpërndarë tridhjet apo dyzet mullij me erë. Sapo i vuri re, Don Kishoti u kthye nga shërbëtori i tij dhe i tha:

– Fati po na ndihmon që të kryejmë punët tona më mirë se çdo ta dëshironim, sepse, ja miku im Sanço Pança, ku po na shfaqen përpara nja tridhjet apo pak më shumë gjigantë të shpërmasuar, me të cilët do të ndeshemi në një luftë të vërtetë, për t’i shërbyer perëndisë, duke shfarosur nga faqja e tokës këtë farë të keqe.

– Ç’gjigantë, mor zotëri? – pyet Sanço.
– Ata që shihen atje, larg, me gjymtyrë mjaft të gjata – e sqaron i zoti.
– Mor zotëri, ato që duken atje larg, nuk janë gjigantë, por mullij ere dhe ato që duken si duar, janë në fakt, krahët që duke u rrotulluar nga era, vënë në lëvizje gurët e mullirit.
– Siç po duket – përgjigjet Don Kishoti – ti nuk je shumë i dhënë pas aventurës: ata janë gjigantë, dhe nëse ti ke frikë mund dhe të tërhiqesh mënjanë e të fshihesh, ndërkohë që unë do të përfshihem në një betejë të furishme dhe të pabarabartë me ta.
Dhe, sapo tha këto fjalë, ai goditi me mamuze kalin e tij, Rosinantin, pa dëgjuar fare thirrjet e dëshpëruara të shërbëtorit të tij, Sanços, që përsëriste pa pushim se ato gjëra që ai po sulmonte, pa më të voglin dyshim ishin thjesht mullij me erë dhe jo gjigantë. Por ai ishte aq i thithur nga ideja se ata ishin gjigantë, saqë jo vetëm nuk dëgjonte më thirrjet e Sanços, por as nuk e pastroi më shikimin dhe kur ishte fare pranë tyre, por përkundrazi po ulëriste:
– Mos ja mbathni o frikacakë, o krijesa të poshtra, sepse ai që po ju sulmon është thjesht një kalorës i vetmuar.

Në këtë kohë filloi të fryjë pak erë dhe krahët e mëdhenj të mullijve filluan të rrotulloheshin ngadalë. Duke parë një gjë të tillë Don Kishoti thirri:
– Ju mund të lëvizni edhe më shumë krahë se ai gjiganti njëqindkrahësh (Briarée), por ju do të paguani për këtë.
Dhe duke thënë këto fjalë, e gjithë qenia e tij u pushtua nga kujtimi për damën e tij, Dulqinën, me dëshirën-kërkesë për t’i qenë pranë si shpëtimtare ndaj këtij rreziku të madh. Dhe, duke u mbuluar me mburojë dhe me ushtën gati për luftim, ai u turr përpara me një galop të Rosinantit, për të arritur tek mulliri i parë, në njërin krah të të cilit nguli shtizën e tij. Por në këtë kohë era filloi të fryjë me aq forcë, sa që e bëri ushtën copë-copë, duke përplasur përtokë dhe kalorësin e kalin e tij.
Sanço Pança, i shushatur mbi gomar, shpejtoi për të ndihmuar të zotin dhe kur ishte pranë tij, konstatoi se goditja kishte qenë aq e fortë sa zotëria akoma nuk po arrinte të lëvizte.

– Më ndihmoftë perëndia – tha Sanço – a nuk ju thashë që të kishit mendjen në atë që po bënit, sepse që ata nuk ishin veçse mullij me erë, asnjeri nuk mund ta mohojë, me përjashtim të atij që në kokë i fryn erë tjetër.
– Hesht, miku im Sanço – u përgjigj Don Kishoti – objektet e luftës janë shpesh sende në një shndërrim të vazhdueshëm. Prandaj, unë mendoj, madje kjo është vetë e vërteta, që ai dijetari Freston, që më vodhi kabinetin dhe librat e mi, i transformoi ato gjigantë në mullij, për të më hequr nga dora lavdinë, pas një fitoreje të sigurtë. E tillë është dhe armiqësia e tij e madhe ndaj meje. Por, në fund të fundit, këto marifete të ndyra nuk mund të triumfojnë kundër mirësisë së shpatës sime.
– Perëndia bëftë për ne sa mundet – u përgjigj Sanço Pança dhe e ndihmoi atë t’i hypte Rosinantit që ishte dhe ai i përplasur përdhe… /KultPlus.com

Dy kopje unike të ‘Don Kishotit’ shiten për çmimin marramendës në ankand

Posted on by Kult Plus

Dy kopje unike të “Don Kishotit” të Miguel de Cervantes-it janë shitur për 504 mijë euro, në një ankand të organizuar nga Sotheby’s sot në Paris. Identiteti i blerësit të këtyre veprave të rralla nuk u bë i ditur. Njëra kopje ishte botimi i tretë i Librit 1 i shtypur në 1608 dhe tjetri botimi i parë i Librit 2, 1615.

I konsideruar si romani i parë modern, historia e zotërisë së varfër dhe të mirë që mendon se është një kalorës ishte një sukses i madh kur u botua në 1605. Në ekspozitën publike në nëntor në Sotheby’s në Londër, librat u blenë pothuajse një shekull më parë nga një diplomat bolivian.

Jorge Ortiz Linares, një koleksionist i pasionuar, kishte vite që kërkonte botimin e parë të romanit. Në vitin 1930 ai shkoi në Londër, e cila atëherë ishte ndoshta qendra ndërkombëtare më e rëndësishme për blerjen dhe shitjen e librave të dorës së dytë, siç shpjegoi librashitësi Ed Maggs./abcnews.al/ KultPlus.com

Don Kishoti dhe mullijt e erës

Posted on by Kult Plus

Fragment nga romani i Miguel de Servantesit ”Don Kishoti i Mançës”

Atje sipër, në një pllajë, ishin të shpërndarë tridhjet apo dyzet mullij me erë. Sapo i vuri re, Don Kishoti u kthye nga shërbëtori i tij dhe i tha:
– Fati po na ndihmon që të kryejmë punët tona më mirë se çdo ta dëshironim, sepse, ja miku im Sanço Pança, ku po na shfaqen përpara nja tridhjet apo pak më shumë gjigantë të shpërmasuar, me të cilët do të ndeshemi në një luftë të vërtetë, për t’i shërbyer perëndisë, duke shfarosur nga faqja e tokës këtë farë të keqe.

– Ç’gjigantë, mor zotëri? – pyet Sanço.
– Ata që shihen atje, larg, me gjymtyrë mjaft të gjata – e sqaron i zoti.
– Mor zotëri, ato që duken atje larg, nuk janë gjigantë, por mullij ere dhe ato që duken si duar, janë në fakt, krahët që duke u rrotulluar nga era, vënë në lëvizje gurët e mullirit.
– Siç po duket – përgjigjet Don Kishoti – ti nuk je shumë i dhënë pas aventurës: ata janë gjigantë, dhe nëse ti ke frikë mund dhe të tërhiqesh mënjanë e të fshihesh, ndërkohë që unë do të përfshihem në një betejë të furishme dhe të pabarabartë me ta.
Dhe, sapo tha këto fjalë, ai goditi me mamuze kalin e tij, Rosinantin, pa dëgjuar fare thirrjet e dëshpëruara të shërbëtorit të tij, Sanços, që përsëriste pa pushim se ato gjëra që ai po sulmonte, pa më të voglin dyshim ishin thjesht mullij me erë dhe jo gjigantë. Por ai ishte aq i thithur nga ideja se ata ishin gjigantë, saqë jo vetëm nuk dëgjonte më thirrjet e Sanços, por as nuk e pastroi më shikimin dhe kur ishte fare pranë tyre, por përkundrazi po ulëriste:
– Mos ja mbathni o frikacakë, o krijesa të poshtra, sepse ai që po ju sulmon është thjesht një kalorës i vetmuar.

Në këtë kohë filloi të fryjë pak erë dhe krahët e mëdhenj të mullijve filluan të rrotulloheshin ngadalë. Duke parë një gjë të tillë Don Kishoti thirri:
– Ju mund të lëvizni edhe më shumë krahë se ai gjiganti njëqindkrahësh (Briarée), por ju do të paguani për këtë.
Dhe duke thënë këto fjalë, e gjithë qenia e tij u pushtua nga kujtimi për damën e tij, Dulqinën, me dëshirën-kërkesë për t’i qenë pranë si shpëtimtare ndaj këtij rreziku të madh. Dhe, duke u mbuluar me mburojë dhe me ushtën gati për luftim, ai u turr përpara me një galop të Rosinantit, për të arritur tek mulliri i parë, në njërin krah të të cilit nguli shtizën e tij. Por në këtë kohë era filloi të fryjë me aq forcë, sa që e bëri ushtën copë-copë, duke përplasur përtokë dhe kalorësin e kalin e tij.
Sanço Pança, i shushatur mbi gomar, shpejtoi për të ndihmuar të zotin dhe kur ishte pranë tij, konstatoi se goditja kishte qenë aq e fortë sa zotëria akoma nuk po arrinte të lëvizte.

– Më ndihmoftë perëndia – tha Sanço – a nuk ju thashë që të kishit mendjen në atë që po bënit, sepse që ata nuk ishin veçse mullij me erë, asnjeri nuk mund ta mohojë, me përjashtim të atij që në kokë i fryn erë tjetër.
– Hesht, miku im Sanço – u përgjigj Don Kishoti – objektet e luftës janë shpesh sende në një shndërrim të vazhdueshëm. Prandaj, unë mendoj, madje kjo është vetë e vërteta, që ai dijetari Freston, që më vodhi kabinetin dhe librat e mi, i transformoi ato gjigantë në mullij, për të më hequr nga dora lavdinë, pas një fitoreje të sigurtë. E tillë është dhe armiqësia e tij e madhe ndaj meje. Por, në fund të fundit, këto marifete të ndyra nuk mund të triumfojnë kundër mirësisë së shpatës sime.
– Perëndia bëftë për ne sa mundet – u përgjigj Sanço Pança dhe e ndihmoi atë t’i hypte Rosinantit që ishte dhe ai i përplasur përdhe… / KultPlus.com

“Don Kishoti dhe mullijt e erës”, fragment nga romani i Servantesit

Posted on by Kult Plus

Atje sipër, në një pllajë, ishin të shpërndarë tridhjet apo dyzet mullij me erë. Sapo i vuri re, Don Kishoti u kthye nga shërbëtori i tij dhe i tha:
– Fati po na ndihmon që të kryejmë punët tona më mirë se çdo ta dëshironim, sepse, ja miku im Sanço Pança, ku po na shfaqen përpara nja tridhjet apo pak më shumë gjigantë të shpërmasuar, me të cilët do të ndeshemi në një luftë të vërtetë, për t’i shërbyer perëndisë, duke shfarosur nga faqja e tokës këtë farë të keqe.

– Ç’gjigantë, mor zotëri? – pyet Sanço.
– Ata që shihen atje, larg, me gjymtyrë mjaft të gjata – e sqaron i zoti.
– Mor zotëri, ato që duken atje larg, nuk janë gjigantë, por mullij ere dhe ato që duken si duar, janë në fakt, krahët që duke u rrotulluar nga era, vënë në lëvizje gurët e mullirit.
– Siç po duket – përgjigjet Don Kishoti – ti nuk je shumë i dhënë pas aventurës: ata janë gjigantë, dhe nëse ti ke frikë mund dhe të tërhiqesh mënjanë e të fshihesh, ndërkohë që unë do të përfshihem në një betejë të furishme dhe të pabarabartë me ta.
Dhe, sapo tha këto fjalë, ai goditi me mamuze kalin e tij, Rosinantin, pa dëgjuar fare thirrjet e dëshpëruara të shërbëtorit të tij, Sanços, që përsëriste pa pushim se ato gjëra që ai po sulmonte, pa më të voglin dyshim ishin thjesht mullij me erë dhe jo gjigantë. Por ai ishte aq i thithur nga ideja se ata ishin gjigantë, saqë jo vetëm nuk dëgjonte më thirrjet e Sanços, por as nuk e pastroi më shikimin dhe kur ishte fare pranë tyre, por përkundrazi po ulëriste:
– Mos ja mbathni o frikacakë, o krijesa të poshtra, sepse ai që po ju sulmon është thjesht një kalorës i vetmuar.

Në këtë kohë filloi të fryjë pak erë dhe krahët e mëdhenj të mullijve filluan të rrotulloheshin ngadalë. Duke parë një gjë të tillë Don Kishoti thirri:
– Ju mund të lëvizni edhe më shumë krahë se ai gjiganti njëqindkrahësh (Briarée), por ju do të paguani për këtë.
Dhe duke thënë këto fjalë, e gjithë qenia e tij u pushtua nga kujtimi për damën e tij, Dulqinën, me dëshirën-kërkesë për t’i qenë pranë si shpëtimtare ndaj këtij rreziku të madh. Dhe, duke u mbuluar me mburojë dhe me ushtën gati për luftim, ai u turr përpara me një galop të Rosinantit, për të arritur tek mulliri i parë, në njërin krah të të cilit nguli shtizën e tij. Por në këtë kohë era filloi të fryjë me aq forcë, sa që e bëri ushtën copë-copë, duke përplasur përtokë dhe kalorësin e kalin e tij.
Sanço Pança, i shushatur mbi gomar, shpejtoi për të ndihmuar të zotin dhe kur ishte pranë tij, konstatoi se goditja kishte qenë aq e fortë sa zotëria akoma nuk po arrinte të lëvizte.

– Më ndihmoftë perëndia – tha Sanço – a nuk ju thashë që të kishit mendjen në atë që po bënit, sepse që ata nuk ishin veçse mullij me erë, asnjeri nuk mund ta mohojë, me përjashtim të atij që në kokë i fryn erë tjetër.
– Hesht, miku im Sanço – u përgjigj Don Kishoti – objektet e luftës janë shpesh sende në një shndërrim të vazhdueshëm. Prandaj, unë mendoj, madje kjo është vetë e vërteta, që ai dijetari Freston, që më vodhi kabinetin dhe librat e mi, i transformoi ato gjigantë në mullij, për të më hequr nga dora lavdinë, pas një fitoreje të sigurtë. E tillë është dhe armiqësia e tij e madhe ndaj meje. Por, në fund të fundit, këto marifete të ndyra nuk mund të triumfojnë kundër mirësisë së shpatës sime.
– Perëndia bëftë për ne sa mundet – u përgjigj Sanço Pança dhe e ndihmoi atë t’i hypte Rosinantit që ishte dhe ai i përplasur përdhe… /KultPlus.com

“Dikur ishim skllevër të okupuar, tashmë jemi vetëm skllevër”

Posted on by Kult Plus

Para 3 muajsh në Teatrin Kombëtar të Kosovës, u dha premiera e shfaqjes ‘Aventurat e reja të Don Kishotit’ me regji të Dino Mustafic. Ky regjisor i cili sjellë gjithmonë inskenime interesante e mjaft të fuqishme, edhe atëherë në institucionin kulturor më të lartë në vend TKK, dha një premierë të fuqishme e cila ngriti publikun në këmbë nga tri monologët që kishin për detyrë t’i shkruanin vetë aktorët që kishin personazhet kryesore në këtë projekt.

Kësisoj sot aktori Armend Smajli, i cili kishte personazhin e Don Kishotit të mesëm, publikoi në rrjetin e tij social Facebook, monologun që kishte shkruar vetë për këtë shfaqje. Armendi, monologun se çfarë do të thoshte një ‘Don Kishot’ i zakonshëm i këtij vendi përveç që e ka shkruar me shumë emocion, ai edhe e pati interpretuar me po kaq emocion në dërrasat e Teatrit Kombëtar të Kosovës.

“Para 3 muajsh në Teatër Kombëtar kisha shfaqjen “Aventurat e reja të Don Kishotit”. Regjisori i shfaqjes Dino Mustafiç më dha për detyrë që ta shkruajë vetë një monolog se çfarë do të thoshte një “Don Kishot” i zakonshëm i këtij vendi. Për ata që nuk kanë pas dhe nuk kanë mundësi me e pa shfaqjen po e ndajë monologun këtu edhe me ju”, ka shkruar Smajli.

KultPlus, po e sjellë këtë monolog për lexuesit e vet, pa ndërhyrje në tekst të shkruar nga aktori:

…as edhe njē herë nuk dëgjuam njē shpërthim dashurie apo shpërthim humanizmi dreqi e marrtë, vetëm një bombë aty e shpërthim atje, krizë andej e luftë këndej. E dimë si është lufta. E kemi provuar edhe ne dikur. Na thonin që ishte luftë për liri, luftë për paqe por me kohë kuptuam se liria nuk qenka vetëm heqja e tytës.
Dikur ishim skllevër të okupuar, tashmë jemi vetëm skllevër.
Ndasi e madhe shoqërore, pabarazi, papunsi, shkelje e të drejtave të puntorëve, fëmijëve, grave. Shkollim e shendëtsi për faqe të zezë, krim e korrupsion, politizim i skajshëm për të gjetur një vend pune.
Shëmti në rrugë, shëmti në arkitekturë, shëmti në lumenjë, shëmti në parqe e shëmti në ajër. Turp, shëmti.

E sa herë ua theme këto, cinikët më thonë; O Don Kishot ti je I çmendur, ëndërrimtar, desperados.
E si t’mos çmendëm kur shohë që gratë mendojnë a të bejnë fëmijë apo jo se skllavo pronari i saj e përjashton nga puna sapo të merr vesh që ajo është shtatzënë. Si të mos çmendēm kur shohë që edhe në paqe njerëzit ikin nga vendi i tyre për t’kërkuar një copë bukë e dinjitet.
Si të mos çmendem kur shohë që avancimet e profesorëve të universitetit bëhën me dyer tē mbyllura e më publikime të punimeve të tyre të rrejshme.
Si të mos çmendëm kur shohë kapadaiun që në mes të rrugës hapë xhamin e xhipit të zi dhe blen mallboro nga fëmiu që shetë duhan në rrugē gjersa femiu i tijë n’Xhip lozë me Iphone 10.
Si të mos çmendëm kur në shkollë mësuesi nuk jep mësim por rrahë e nxënësi në vend se të mesojë rrahë.
Sigurisht se çmendëm, çmendëm kur shohë që pleqtë e plakat mezi rrojnë me atë penzion t’mutit I cili s’ju del as për rrymë e ujë e lerë më për barna.
Si t’mos çmendëm kur vajzës 3 vjeç i shembët objekti mbi të dhe vdes!
Heeej vajza ka vdekë, ka vdekë vajza 3 vjeç. Ka vdekë Xheneta Gashi. Nuk është më.
E bashkë me të kemi vdekur edhe shumë prej nesh. Ne që nuk kemi kërkuar llogari por kemi vazhduar të pimë kafe e të vëzhgojme nga largë kur është kërkuar përgjegjësi nga të papërgjegjëshmit.

Vetëm pak…

Oh, cinikët vazhdimisht më përshpërisin diçka sa herë që revoltohëm.
Oh, po po, e di se ka edhe gjëra pozitive dhe të bukura në këtë vend. Sigurisht qē ka. Por ato as që kam ndër mend t’ua themë. Për gjërat e bukura flisni ju, ju që mbani fajin kryesorë për këto shëmtit që ua thash.

Pse mos ju erdhëm në shtëpitë e juaja për t’ju thënë; Ju lutëm zgjohuni, ejani na udhëhiqni, na qevërisni, na shërbeni? Jo, vetë u zgjuat e na thatë se po deshironi të jeni shërbetorē të mirë. Prandaj nga unë mos pritni lavde por shërbeni, shërbeni sepse vetë kështu kërkuat, shërbeni nanën ua qifsha.
Poo i çmendur jam. Unë duhet të jem i çmendur, se kjo botë nuk do të egzistonte po t’mos kishte njerëz të çmendur si unë e si disa prej jush. Ua them këto sepse e di që Don Kishot nuk jam vetëm unë ketu, jemi më shumë sesa dëgjohemi.

Miq të mi, aman mos zgjidhni heshtjën e frikën karrshi shtypësve, se heshtja, frika nga pasojat i frymëzon edhe më shumë cinikët dhe shtypësit, e kjo na shëndrron në skllevër të diciplinuar. Hiqeni nga mendja juaj heshtjën, frikēn nga pasojat e shtypësve.
Ky rrugëtim është i zorshëm, shpeshëherë edhe jo pragmatik, i kotë për cinikët.
Sigurisht se do të humbasim ndonjë round, ndoshta edhe mē shumë rounde, por mos refuzoni të perpiqeni, mos refuzoni të endërroni.

Kjo botë mbase është përjetësisht e pandreqshme, por i përjetshëm është edhe ideali për ta ndrequr atë!

(Foto nga shfaqja: Jetmir Idrizi)