Krijimtaria e letrare e poetit të shquar Dritëro Agolli është mjaft e pasur në gjini e lloje të ndryshme: poezi, poema, tregime, novela, romane, drama, skenarë filmash etj.
Dritëro Agolli hyri që në fillim në letërsinë shqiptare (vitet’ 60) si një protagonist i saj, duke i ndryshuar përmasën e së ardhmes. Agolli i bë poeti i tokës dhe i dashurisë për të, shkrimtari i filozofisë dhe i dhimbjes njerëzore.
Shkrimtar i madh i një “gjuhe të vogël”, ai është po aq i dashur prej lexuesve bashkëkombas, sa dhe në metropolet e kulturës botërore.
Dritëro Agolli dhe brezi i tij letrar (vitet ’60) nuk u paraqitën me ndonjë poetikë të re, sido që u diskutua mjaft edhe për rimën dhe ritmin, për vargun e lirë dhe vargun e rregullt, për “rreptësinë” e poezisë.
Agolli krijoi një model të ri vjershërimi në problematikë dhe në mjeshtërinë letrare, gërshetoi natyrshëm vlerat tradicionale të poezisë me mënyra të reja të shprehjes poetike.
Larmia e vargjeve të tij është e pafundme, por kemi përzgjedhur sot 5 poezi të Dritëro Agollit, që i kushtohen gruas.
1. GRATË PËR MUA Kam dashur çdo grua pa masë,
Në rrugë, në dhomë e kuzhinë,
Madje dhe lart në tarracë,
Ku ndejnë rroba e fshijnë.
Në zënka s’kam sharë asnjë grua,
S’kam shkruar keq në asnjë fletë.
Do vdes.
Do flasin gratë për mua:
“Ky ishte poet i vërtetë”.
2. MJELMA Yt shoq me një çifte një mjelmë vrau në liqen,
Mbaruan të gjitha gjërat që kishte shtëpia: Në oborr u tha në fillim një dardhë, U shterr dhe pusi i madh tek avllia Ku kishte koliben qeni i bardhë. Dhe vdiqën njëri pas tjetrit
Im atë, vëllezërit e tij, së fundi dhe nëna; Tani kam mbetur veç unë këtu nga të vjetrit Tek bulevardi zvarris këpucët e ngrëna. Kështu, më i vjetri nga fisi jam unë Gëzohem që rroj me miqtë e mi të hershëm të rrallë, Por ka edhe të tjerë, madje edhe shumë, Që thonë: “Ende ky gjallë”
Këta që vdekjen ma ndjellin janë poetët, Poetët me njëri-tjetrin nuk duhen kurrë! Kur gripi më zë i ngrenë veshët Dhë bëjnë sikur u vjen keq: “Vërtet i sëmurë”?/KultPlus.com
Qendra e Botimeve për Diasporën ka publikuar librin “Përmbledhje me poezi” nga Dritëro Agolli në pesë gjuhë të huaja, publikim që mund të shfletohet dhe shkarkohet online, shkruan KultPlus.
Ky publikim ka ardhë me rastin e 92 vjetorit të lindjes së Agollit, dhe gjuhët në të cilat është përkthyer janë: shqip-anglisht, shqip-italisht, shqip-frëngjisht, shqip-greqisht dhe shqip-gjermanisht.
Apartamenti në Rrugën e Dibrës, ku punoi dhe jetoi për shumë vite njeriu i madh i letrave shqipe, Dritëro Agolli, do të hapet së shpejti si muze për t’u vizituar nga qytetarët e Tiranës dhe turistët. Në të njëjtin pallat ndodhet edhe “Shtëpia Kadare”, shkrimtarit tjetër të madh shqiptar. Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj tha se “Shtëpia Agolli” do të jetë një lloj muzeu i së ardhmes, që jeton në ekosistemin e komunitetit.
“Shtëpia muze ndodhet brenda një pallati ku ende jetojnë njerëz. Kur dikush vjen të vizitojë muzeun, mund të shkëmbehet edhe me banorët në ashensor ose nëpër shkallë. Ndoshta, ky është muzeu i së ardhmes, një muze që jeton në ekosistemin e komunitetit. Kush vjen në këtë pallat mund të vizitojë shtëpitë e dy ikonave të letërsisë tonë, Dritëro Agollit dhe Ismail Kadaresë, që ndahen vetëm nga një kat”, tha Veliaj.
Ai renditi disa nga rikonstruktimet që janë bërë në Tiranë, si “Shtëpia me Gjethe”, kinema “Maks Velo” apo “Shtëpia Kadaresë”, të cilat tashmë janë kthyer në pika të rëndësishme për vizitorët vendas dhe të huaj. “Më vjen mirë që kinemaja në Laprakë, e cila mban emrin e arkitektit Maks Velo, është kthyer në një akupunkturë për komunitetin. Ndaj, vërtet besoj se në një qytet të mirë ka vend për të gjithë. Ka vend për të ruajtur atë që është me vlerë, siç është ky pallat dhe këto dy shtëpi muze, siç edhe ka vend për kullat që janë në anën tjetër, të një qyteti që po rritet. Ato pak gjëra të vjetra që vërtet meritojnë të ruhen, siç është Shtëpia e Libohovitëve, që do të kthehet në muzeun “Besa” për të kujtuar mbrojtjen e hebrenjve nga shqiptarët apo Sarajet e Toptanëve, që do të kthehen në Muzeun Etnografik të Tiranës, janë realisht monumente kulture. I kemi dhënë një përgjigje shteruese të gjithë debatit, çfarë ruhet dhe çfarë nuk ruhet. Më vjen mirë gjithashtu që, godina e Radio Tiranës ka filluar të transformohet. Për të gjithë ata që janë në panik u them se ndërtesa do të ruhet siç është. Me leje të përbashkët të Ministrisë së Kulturës, Institutit të Monumenteve dhe të Bashkisë së Tiranës ne do të sjellim në funksionim”, vijoi Veliaj.
Ai tha se “Shtëpia Agolli” do jetë perla e radhës për Tiranën tonë. “Kjo është perla e radhës në një varëse rruazash të bukura të Tiranës sot. Edhe për këdo ka nevojë që të bëjmë një bilanc, kujtoj se nga viti 2015-të rikthyem Pazarin e Ri, rikthyem Kalanë e Tiranës, rikthyem kinemanë ‘Maks Velo’, këtë pallat, këto dy shtëpi muze, “Shtëpia me Gjethe”, “Bunk’Art”. Pra, sot Tirana ka shumë stacione. U rikthye më në fund edhe Hotel “Dajti” dhe besoj se bashkë me Guvernatorin do të kemi shumë shpejt një ekspozitë të Ibrahim Kodrës për ta hapur zyrtarisht, patjetër si seli e bankës, por më tepër si një aset për qytetin, me salla të ndryshme. Kur faktet flasin, besoj se shterojnë gjithë argumentet dhe gjithë zhurmat për çështjet e tjera”, u shpreh Veliaj./KultPlus.com
Poezia “Kur të jesh mërzitur shumë” është interpretuar nga shumë muzikantë të ndryshëm, por me një stil unik dhe të veçantë e ka bërë edhe Ardit Gjebrea, duke nderuar e kujtuar autorin e mirënjohur, Dritëro Agollin, i cili më 3 shkurt shënon përvjetorin e vdekjes, shkruan KultPlus.
Poezia e famshme e shkrimtarit të madh Dritëro Agolli.
Këtu s’do jem do jem larguar Në tokë i tretur si të tjerët Në kafenenë e preferuar Nuk do më shohin kamerierët
Dhe nëpër udhët ku kam ecur S’do ndihet kolla ime e thatë Mbi varrin tim do të rrijë i heshtur Një qipariz si murg i ngratë
Ti do trishtohesh atëherë Se s’do me kesh në dhome të gjallë Dhe kur në xham të fryje erë Do qash me erën dalëngadalë
Por kur të jesh mërzitur shumë Në raft të librave kërkomë Aty do jem i fshehur unë Në ndonjë fjalë a ndonjë shkronjë
Mjafton që librin pak ta heqësh Dhe unë do të zbres do t’vi pranë teje Ti si dikur me mall do qeshësh Si një blerim pas një rëkeje.
Në vijim gjeni edhe interpretimin e Ardit Gjebreas. /KultPlus.com
Naimi është fëminia e poezisë sonë. Koha kalon, poezia rritet e maturohet, por për të mbetet e bukur fëminia. Dhe megjithatë Naimi nuk është vetëm fëminia e poezisë sonë, ai ishte nga ustallarët e vërtetë që vuri gurin e parë të sigurt në themelet e saj. Për këtë gjithë brezat poetikë i kanë hequr dhe i heqin kapelën, se nga ai kanë patur ç’të mësojnë.
Ai ka qenë, ndofta, punëtori zemërgjerë më i madh i gjithë poetëve shqiptarë. Me punën e tij të rëndë krijoi në Shqipërinë e kohës së vet poezinë moderne, vjershërimin modern që gjer atëherë mungonte. Hoqi nga fjalori poetik gjithë vjetërsirat që ia mernin frymën gjuhës së gjallë. Fjalën perlë e nxori nga pluhuri i kohës, e bëri të shkëlqejë me tërë bukurinë e saj dhe tregoi se ç’mundësi të pafundme kishte shqipja për të shprehur në art mendime të mëdha. Fjalën ai nuk e mbajti për të qëndisur stolira më vete, por e nxori në udhë të gjërë për t’i shërbyer idealit të tij të lartë, idealit të Shqipërisë së lirë. E çfarë s’bëri ai me atë fjalë! Shkroi poema e vjersha, shkroi këndime e punime pedagogjike, shkroi fjalë të urta dhe esse! Naimi është një det i gjerë. Ky det ka ujra të kulluara e të turbullta, ka valë të mëdha e valë të vogla, ka shkumë të bardhë e shkumë të murrme. Te Naimi mund të futesh si në një labirinth, në të cilin mund të ngatërrohesh po mos njohe kohën naimjane. Krahas vargjeve të shkëlqyera, do gjesh vargje naive gjer në bejte, krahas mendimeve më të përparuara të kohës së vet, do të gjesh edhe mendime qe nuk janë të denja për atë. Por i padiskutueshëm mbetet ideali i tij i madh: lufta për lirinë e Atdheut. Kësaj lufte ai i fali gjithçka: krijimin, mendjen, trupin. Unë gjithnjë e kam përfytyruar Naimin si një qiri që digjet për t’u ndritur të tjerëve. Shqipëria i thërriste: “ndrit”! dhe ai digjej e ndriste. Nuk kish kohë as të ruante veten, as të ruante përsosmërinë e artit të tij. Nuk kish kohë as të ruante veten. Shumë herë nga ky nxitim i madh, nga ky nxitim nën dorën e fuqishme të Shqipërisë që e shkundëte dhe i thoshte me ngut: “shkruaj”, Naimi sakrifikoi artin, gjënë më të shtrenjtë të tij. Ai ndofta linte përgjysmë një vjershë, që mund të bëhej e mrekullueshme, dhe shkruante një këndim për çunat analfabetë të Shqipërisë së robëruar. Vjershën e linte dhembje të madhe, por nuk kishte ç’të bënte. Vallë Naimi që ka bërë aq gjëra të mrekullueshme, nuk ishte i zoti të bënte lirika initme e peizazhe, e vjersha dashurie të përsosura, puro-art? Edhe këtë e bënte, por ai ishte militant dhe si militant kish një mision të lartë historik. Këtë militantizëm kanë mësuar poetët shqiptarë nga mësuesi i tyre i nderuar. Brez pas brezi kështu e kanë quajtur krijimtarinë poetike poetët tanë: punë militante. Ata që e kanë shkëputur krijimtarinë poetike nga nga misioni militant, nga shërbimi ndaj popullit, kanë dështuar si poetë edhe në se kanë patur talent. Në kohën kur jetonte ai, krijonte në Francë edhe Sharl Bodleri. Njëmbëdhjetë vjeç ishte Naimi, kur Bodleri botonte “Lulet e së keqes”. Mund t’i shkruante edhe ai “ Lulet e së keqes”, por këtë s’e bëri, shkroi “Lulet e Verës”, se kjo i duhej Shqipërisë. Ne poetët kemi mësuar e mësojmë nga militantizmi i Naimit, po edhe nga ëmbëlsia e gjuhës së tij, nga tingulli i fjalës së pastër. Fjalën naimjane të duket sikur e prek me dorë, të duket sikur dëgjon jehonën e saj tek ecën nëpër male. Dhe ti duke vërshëllyer e përsërit me vete. Kudo të ndjek ajo fjalë, se ai me punën e tij, do të thosha prej bualli, e pastroi nga ndryshku i huaj, e pastroi siç pastrojnë ustallarët mermerin për të shkëlqyer. Më kujtohet një shprehje e Rafaelit, afërsisht kështu: “kur gjithë bota qan, ti nuk duhet të qeshësh”. Kur Shqipëria qante, Naimi nuk qeshi me artin e vet, nuk u muar me cikërima dhe bëlbëzime poetike, por e vuri artin në shërbim të shoqërisë. Prandaj ne i heqim kapelën dhe themi: “punove mirë, usta”! / KultPlus.com
“Gabimi i një doktori varroset në tokë. Gabimi i një arkitekti bie në tokë, kurse gabimi i një mësuesi ecën nëpër tokë”.
“Vetëm gjuha e muzikës, verës dhe dashurisë nuk ka nevojë të përkthehet”.
“Nëse njeriu nuk ndjen as kënaqësi, as dhimbje; nëse nuk ndjen as gaz, as hidhërim, as shpresë, një gjë po jua them me ndershmëri dhe bindje, lëreni të vdesë”.
“Ka fjalë që qajnë dhe lotë që flasin”.
“Për të gjetur miqësinë e vërtetë kapërcehet lumi, për të gjetur dashurinë e vërtetë deti”.
“U zumë të dy aq shumë për punën Dhe s’flasim dhe s’vemë e s’vijmë! Eh, budalla! Edhe dhëmbët zihen me gjuhën, Zihen dhe bashkë rrinë”.
“Dashuria është një libër që e lexojnë të gjithë, por të paktë janë ata që arrijnë deri në faqen e fundit”.
“Duaje gruan edhe me gabime, ashtu siç do një libër të bukur edhe me gabime shtypi”.
“Dashuria nuk i dhuron, por i jep të gjitha. Ndofta kjo mund të mos jetë e përjetshme, por i përjetshëm mbetet çasti”.
“E vërtetë e pabesueshme E mbajta në krah tërë ditën Edhe zemër i dhashë: ‘Mbahu!’ Të nesërmen ne fshat kur arritëm, U tha te tjerëve: ‘Më rrahu!’”
“Jeta është e vështirë . Po vdekja ? Kur do të kthehet ndonjëri të na tregojë?”. / KultPlus.com
Vaçe Zela lindi më 7 prill 1939, në qytetin e vogël të Lushnjës. Padyshim mund të themi se ishte një këngëtare ikonë e skenës shqiptare.
Ajo e filloi karrierën e saj në moshë të re dhe në vitin 1962 ishte e para që fitoi Festivalin e Këngës. Me këngën Fëmija i parë, ajo dëshmoi se një idhull i muzikës po lindte atë mbrëmje të 26 dhjetorit të vitit 1962.
Repertori i saj është shumë i pasur; numërohen me dhjetëra këngë popullore, të lehta, kantata, balada, etj. Ajo ka dhënë një kontribut të rëndësishëm edhe në muzikën e filmit, ku ka interpretuar shumë këngë si pjesë e muzikës së filmave.
Fituese 12 herë e festivalit, Vaçja fitoi famë gjatë kohës komuniste dhe iu dha titulli ‘Artist i Merituar’ në vitin 1973 dhe ‘Artist i Popullit’ në vitin 1977.
Vaçe Zela është larguar përfundimisht prej skenës në vitin 1992.
Ajo është e vetmja femër shqiptare e nderuar në të gjallë me Urdhrin “Nderi i Kombit” më 24 dhjetor 2002 nga presidenti Alfred Moisiu me arsyen: “Për vlerat e rralla si Artiste e Shquar, me popullaritet të jashtëzakonshëm, për interpretimin mjeshtëror të këngës së muzikës së lehtë dhe asaj popullore, për pasurinë e vyer që krijoi në shkollën shqiptare të interpretimit muzikor”.
U nda nga jeta më 6 shkurt 2014, në Bazel të Zvicrës.
Në vijim mund të lexoni se çfarë mendonin Dritëro Agolli dhe Nexhmije Pagarusha për Vaçe Zelën:
Dritëro Agolli: “Unë mund të them pa asnjë lëkundje se Vaçe Zela, si artiste e madhe, hapi një epokë të re në të kënduarin e këngës shqiptare dhe u bë nismëtare e një kulture moderne në këtë fushë.”
Nexhmije Pagarusha: “Nuk kam parë shkëlqim më të bukur që del nga shpirti i njeriut se tek Vaçe Zela.” / KultPlus.com
Sot shënohet 6 -vjetori i ndarjes nga jeta të shkrimtarit të njohur Dritëro Agolli.
Në një postim në rrjetet sociale, kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj shprehet se, për nder të kolosit të letrave shqipe, këtë vit Tiranës i shtohet dhe Muzeu “Dritëro Agolli”.
“Dritëroi i paharruar! 6 vite pa kolosin e letrave shqipe, Dritëro Agollin! Shkrimtar, gazetar, politikan e publicist, i cili ka lënë një trashëgimi të madhe letrare për vendin. I lumtur që këtë vit i shtojmë Tiranës Muzeun “Dritëro Agolli”, si një kujtesë dhe trashëgimi e identitetit të qytetit”, nënvizoi Veliaj. /atsh/ KultPlus.com
“Mjegulli i dashurisë” është një ndër poezitë më të bukura kushtuar dashurisë nga poeti i njohur shqiptar Dritëro Agolli. Në këtë poezi, autori trajton afërsinë dhe largësinë, të dyja me emocionet e veta në njëlidhje. Largësia nxit mallin, ndërsa afërsia shton emocionet. Të dyja e trembin autorin, edhe pse shprehet vetëm për largësinë se e tremb, kurse për afërsinë shprehet se “i bëhet çark”, pasi afërsia i shton më shumë ndjenjat dhe emocionet.
“Mjegulli i dashurisë”
Kur ikja larg, drejt teje vija Kur vija afër, ikja larg Për dreq më trembte largësia Dhe afërsia bëhej çark.
As e kuptoja si të desha një mjegull pus një çmenduri, si një poet që shkruan vjersha dhe ndez një shkrepëse dhe i bën hi
dhe ndoshta kjo ish dashuria e çakërdisur kuturu… për dreq më trembte largësia dhe afërsia gjithashtu. /KultPlus.com
Më ndodh sikur s’jetoj në vendin tim Po në një vend të huaj dhe të largët Në një qytet me buba dhe me minj Mes mureve të rrjepur dhe të lagët. Çuditem pse kështu më duket shpesh
Kur s’ka njeri shtëpia, kur jam vetëm Kur shiu në dimër flluska ngre në shesh Dhe mua flluska flluska ma bën jetën Më ngjan sikur dhe strehët derdhin helm
Helmohemi çdo çast me njëri tjetrin s’e di nga vjen ky helm se s’kam ç’të them Veç shoh se rrobat tona helm na rrjedhin
Ky vend më duket do helmohet krejt Nga helmi rrjedhur vrimash në themelet Pastaj do tundet toka në termet Dhe Djalli i Madh do qesh e do zgërdheshët
I huaj jam në vendin tim mjerisht Dhe kur rreth meje ka me dhjetëra njerëz Kjo më lëndon dhe shpirtin ma gërrvish më bën të qaj si nxënës prapa derës. /KultPlus.com
Panairi Ndërkombëtar i Tiranës ka mbyllur maratonën e tij 4 ditore në Pallatin e Kongreseve me një seri eventesh kulturore, të cilat mblodhën dhjetëra vizitorë, përfshirë këtu personalitete të artit, kulturës e politikës.
Eventi kulturor që kulmoi panairin e “Klik Ekspo Group”, u organizua nga Fondacioni Kulturor “Dritëro Agolli”, ndarja e çmimeve të Ekspozitës fotografike “Endem pa jetoj” që përmbyll projektin “Urban Perpetual Motion” me të njëjtin intensitet artistik dhe shumëngjyrësh siç Danci me Baladat, frymëzuar nga balada “Kali” e Dritëroit e inicioi.
Ekspozita fotografike e shfaqur në panair, përmblodhi shkrepje të cilat në fokus kanë motivin e lëvizjes, si shihet lëvizja në sytë e fotografëve për nga aspekti natyror, njerëzor, filozofik, psikologjik e social. Si lëvizja është kaq pranë nesh, pjesë e jona, dhe se asgjë dhe askush nuk i shpëton dot procesit të saj.
Përfaqësuesja e Fondacionit Eris Risto tha se, “Fondacioni Kulturor “Dritëro Agolli”, ka në fokus “trashëgiminë” në të gjitha format e saj, në letërsi, në art, në kulturë, histori e traditë, respektin për origjinën dhe vendlindjen, apo qoftë edhe gjakun dhe ndjenjën e përkatësisë, duke u mbështetur fort në frymën e veprës dhe jetës së Dritëro Agolli”.
“Fondacioni është një organizëm i ri, jemi vetëm në projektin e dytë të këtyre përmasave kombëtare e mbarëkombëtare, por miniprojekte me frekuencë të përditshme janë të vazhdueshme me kontakte të drejtpërdrejta me të rinj, studentë, shkrimtarë dhe artistë, apo qoftë edhe lexues dhe artdashës të thjeshtë e pa bujë, por që krijojnë bazat për vlera e rezultate si ky i sotmi”, u shpreh Risto.
Konkursi i Parë Kombëtar “Dritëro Agolli” organizuar ekskluzivisht vetëm për prurjet online, nuk kaloi vetëm “teknikisht” numrin e krijuesve që e përqafuan menjëherë, por edhe sikur vizatoi edhe njëherë një hartë të re të gjuhëtarëve dhe shkrimtarëve shqipfolës, dhe në të njëjtën mënyrë u ndanë edhe çmimet, Shqipëria, Diaspora e re dhe shqiptarët e Maqedonisë.
Ndërsa me “Urban Perpetual Motion”, u ravijëzua një tjetër hartëzim, ai i pakicave kulturore e shpirtërore, i trashëgimive etnike që janë pjesë e së tërës trashëgimi kombëtare e globale, e që prej të cilave vetë Dritëroi është frymëzuar e ua ka shpluhurosur motivet dhe gëzimet e jetës siç ndodhi me Baladen “Kali” me trokun e së cilës nisi Danc’ me Baladat apo ashtu si “Pelegrini i prejkoshëm në shtegtim…”, solli Ekspoziten Fotografike “Endem pa Jetoj”.
Dritëroi që i rikthehej episodeve nga rinia e tij si krijues, çmonte ndjesitë e të botuarit të poezisë së parë (Festa e vjershës sime të parë etj…) me levdata apo përkorje, çmonte çdo krijues të ri që i afrohej për këshillim a bekim; mbi 200 poetë dhe krijues të rinj, që qëndruan ose jo në shinat e letersisë, janë inkurajuar e mbështetur nga Driteroi … sepse të krijuarit, është proces i përjetshëm, është proces jete dhe jetesë … është lëvizja “perpetum mobile”… Risto shpjegoi se, e veçanta tjetër e nismës është se Projekti ndoqi një tjetër koncept driteroian, “I duam të rinjtë të luftojnë për demokracinë, por nuk i duam të drejtojnë demokracinë” … dhe demokracia e këtij projekti me temat, thyerjet dhe latimet konceptuale që pati, u arrit dhe u drejtua vetëm nga të rinjtë … Klea, Jola, Olsi, Lueli, Emili, Silvi, Endi etj …
“Së shpejti, projekti i radhës i Fondacionit, do t’i kushtohet shkrimtareve dhe sidomos personazheve autentike dhe “të krisur” të shkrimtareve të Ballkanit”, bëri të ditur Risto për të pranishmit.
Jola Tasellari, koordinatore për të rinjtë në Fondacionin Kulturor “Dritëro Agolli” më tej, shprehu bindjen se projekti i ekspozitës fotografike i ka plotësuar në vetvete qëllimet e hartimit dhe zbatimit të tij, duke krijuar ambiente të reja kulturore për të rinjtë, duke inkurajuar vazhdimisht ata për të qenë të lidhur me artin dhe mbi të gjitha, për të shtyrë artistët e rinj, artizanët të shpalosin kulturën e tyre, të mësuar apo trashëguar dhe ta përçojnë atë tek të tjerët, duke krijuar kështu një ambient multikulturor, ku kultura bashkëjeton me traditën dhe modernen.
Juria e përbërë nga: Profesor Albes Fusha, një ndër emrat më të rëndësishëm të skenës së artit pamor në vendin tonë. Aktualisht lektor në Universitetin e Arteve që jep kontributin e tij dhe në kurimin e ekspozitave brenda dhe jashtë vendit dhe gjithashtu, njohës shumë i mirë i historisë së artit dhe veçanërisht fotografisë shqiptare.
Profesor Ilir Butka, regjizor dhe producent filmi. Aktualisht shërben si Kryetar i Qendrës Kombëtare Shqiptare të Kinematografisë, institucioni zyrtar që përfaqëson kinemanë shqiptare, dhe njëkohësisht lektor në Universitetin e Arteve, Tiranë.
Petraq Papa, që prej më tepër se një dekade profesor Petraq Papa është realizuesi i imazheve të pullave të postës, monedhave dhe kartëmonedhave të lekut shqiptar. Njëkohësisht profesori është dhe lektor pranë Universitetit të Tiranës.
Me çmimin e parë u vlerësua: Endri Qenanaj
Në vend të dytë u rendit: Claudia Xhaja
Në vendin e tretë u rendit: Igli Uruçi
Ceremonia u shoqëruar nga një atmosferë festive nën tingujt muzikor. /atsh /KultPlus.com
Instituti Parlamentar ka organizuar në mjediset e Kryesisë Kuvendit promovimin e botimit “Dritëro Agolli – 10 vjet oratori dhe gazetari politike, 1990–2000”.
Në këtë takim ishin të pranishëm ish-kryetari i Kuvendit, Namik Dokle, deputetët Anila Denaj, Flutura Açka dhe Petro Koçi, vajza e Dritëro Agollit, Elona Agolli, nxënës dhe mësues të shkollës jopublike “Dritëro”.
Në fjalën e saj, Anila Denaj, anëtare e bordit të Institutit Parlamentar, vlerësoi figurën e Dritëro Agollit në shfaqjen e tij shumëdimensionale, e cila përbën një bazë dhe themel për përvojat e politikanëve të rinj.
Me mjaft interes u mirëprit fjala e ish-kryetarit të Kuvendit, Namik Dokle, i cili është dhe autori i parathënies së këtij botimi të titulluar “Vargmali Dritëro”.
Ai tha se e ka titulluar kështu këtë parathënie duke u nisur nga fakti që Dritëroi ishte mal në politikë, mal në publicistikë, mal në letërsi etj., duke formuar kështu një vargmal intelektual.
Ai ka veçuar se figura e të paharruarit Dritëro gjithherë do të shfaqet me madhështi.
“Ku qëndronte madhështia e tij e përhershme? Mendimi i parë që më vjen ndër mend për t’i dhënë përgjigje kësaj pyetjeje është ajo çka thoshte Tolstoi se e madhërishmja qëndron te thjeshtësia. Dritëroi ishte i thjeshtë nga flokët te thonjtë, siç ka shkruar për veten dikur, duke e krahasuar me një plis të fortë, që, edhe pse shkoi kudo në Europë apo brodhi nëpër Azi, mbeti gjithnjë devolli. Në çdo vepër, artikull, poezi, intervistë, diskutim parlamentar, në çdo fjalë e në çdo shkronjë ai mbeti përherë i njëjti, besnik i vetvetes, i dashuruar pas njeriut dhe njerëzimit, i shqetësuar dhe i pagjumë për rrokullisjet dhe përplasjet e kësaj bote dhe të kësaj Shqipërisë sonë të vogël. Ai ishte një poet i trishtuar, prozator ironik, gazetar i revoltuar dhe politikan rebel, që nuk futej as në grazhdin dhe as në kularin e partive apo të politikës në tërësi. Edhe botimi i këtij libri është një gur më shumë, që brezat e sotëm dhe të ardhshëm ta njohin në plotmëri Dritëroin tonë, Dritëroin e të gjithë shqiptarëve”, – shkruan Dokle në këtë parathënie, duke u përqendruar mes të tjerave në marrëdhëniet që politikani Dritëro Agolli kishte me deputetët e të gjitha forcave politike në sallën e parlamentit.
Ai gëzonte respektin e të gjithëve, sepse ishte gjithmonë konsekuent në qëndrimet e tij, që koha i vlerësonte si të drejta, edhe pse dilte kundër rrymës.
Me mjaft interes janë pritur pjesëzat e krijimtarisë së Agollit të shkruara gjatë zhvillimit të seancave plenare të viteve 1992–1993, të cilat Dokle i ruan në arkivin e tij prej shumë vitesh. Majde ai ruan si relikt edhe një stilograf të dhuruar nga Agolli.
Me emocione ka përshëndetur edhe shkrimtarja Flutura Açka, kryetare e Komisionit për Edukimin dhe Mjetet e Informimit Publik. Ajo ka rrëfyer për takimin e parë me Dritëro Agollin, dhurimin e një vëllimi të saj me poezi, por edhe mbështetjen që ai i ka dhënë në rrugën e formimit të saj si shkrimtare.
Mes emocioneve Elona Agolli ka përcjellë në fjalën e saj mendime të babait, shkrimtarit Dritëro Agolli, të cilat kanë vlerë për çdo kohë.
Nxënës të shkollës jopublike “Dritëro” sollën në sallën e leximit të bibliotekës së Kuvendit emocione të vargjeve dhe aforizmave të përfshira në këtë vëllim.
Duke falënderuar të pranishmit për bashkëbisedimin e zhvilluar, drejtuesja e Shërbimit të Botimeve dhe Bibliotekës Parlamentare, Lidra Bushati, e ka cilësuar këtë aktivitet si siparin e një serie aktivitetesh që Instituti Parlamentar dhe ky Shërbim do të realizojnë në të ardhmen.
Gjithashtu ajo falënderoi familjen Agolli për bashkëpunimin në realizmin e këtij botimi./atsh/ KultPlus.com
Ti në kanape tani dremit Ndofta gjumi ende s’të ka zënë, Abazhuri mbi qerpikë ndrit Libri nga gishtërinjtë të ka rënë.
Para teje ndal mendimi im: Jemi dashuruar edhe sharë Jemi ndarë shpesh në udhëtim, Por drejt njeri-tjetrit kemi ngarë.
Dhoma hesht e rruga larg gjëmon Ti sheh ëndrra kaltëroshe shumë Unë, ndonëse pi dhe mogadon,
Mezi fle, se jam njeri pa gjumë. Të kam pasur ëndërr çast e orë, Ëndërr të trishtuar dhe të mire Po të jem vërtetë një Pitagorë Ti je teorema më e vështirë… /KultPlus.com
Në nderim të dy figurave të mëdha të letërsisë shqiptare, Dritëro Agollit dhe Migjenit, Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit, do të organizoj sot mbrëmje poetike.
Në këtë datë, të dy shkrimtarët shënojnë ditën e lindjes. Dritëro Agolli lindi më 13 tetor 1931, ndërsa Migjeni lindi më 13 tetor 1911.
Nën interpretimin e Roza Anagnostit dhe Kastriot Çaushit, do të nderohet kujtimi për dy figurat më të rëndësishme të letrave shqipe, në kuadër të Tetorit të Librit.
Mbrëmja mbahet sot më fillim nga ora 18:00, në Hollin e Akademisë së Arteve në Shqipëri. / KultPlus.com
Dritëro Agolli lindi më 13 tetor 1931, ishte poet, prozator, publicist dhe politikan shqiptar. Kritik ndaj frymës tradicionaliste dhe patriotizmit retorik, Dritëro Agolli solli në poezi ndjeshmëri e figuracion të ri, duke e përtërirë sistemin e vjershërimit shqip, përcjell KultPlus.
Mësimet e para i kreu në vendlindje, vazhdoi gjimnazin e Gjirokastrës , një shkollë me mjaft traditë. Ai vazhdoi studimet e tij në Fakultetin e Arteve në Shën Petersburg. Ka punuar shumë kohë si gazetar në gazetën e përditshme “Zëri i popullit” dhe për shumë vjet ka qenë kryetar i ‘Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë’.
Krijimtaria e tij letrare është mjaft e pasur në gjini e lloje të ndryshme: poezi, poema, tregime, novela, romane, drama, skenarë filmash. Disa prej veprave më të rëndësishme të tij janë përkthyer në perëndim e në lindje. Dritëro Agolli hyri që në fillim në letërsinë shqiptare (vitet ’60) si një protagonist i saj, duke i ndryshuar përmasën e së ardhmes. Në veprën e tij, Agolli e vendosi veten si protagonist bujku dhe bariu, fshatari dhe studenti, malësori dhe fusharaku. Agolli u bë poeti i tokës dhe i dashurisë, shkrimtari i filozofisë dhe i dhimbjes njerëzore.
Si shkrimtar i madh i një ‘gjuhe të vogël’, ai është po aq i dashur prej lexuesve bashkëkombës, sa dhe në metropolet e kulturës botërore. Agolli krijoi një model të ri vjershërimi në problematikë dhe në mjeshtërinë letrare, ai gërshetoi natyrshëm vlerat tradicionale të poezisë me mënyra të reja të shprehjes poetike. Thjeshtësia e komunikimit, mesazhet universale dhe shprehja e hapur e ndjeshmërisë janë shtyllat e forta ku mbështetet poezia e tij. Në prozën e tij, Agolli solli risi vetëm në strukturën narrative, por dhe në galerinë e personazheve të veta. Ata janë sa të çuditshëm aq dhe të zakonshëm, sa tragjikë aq edhe komikë, sa të thjeshtë aq edhe madhështorë.
Vepra e tij poetike më e njohur është “Nënë Shqipëri”, ku krijohet figura e atdheut me traditat heroike, me vështirësitë e shumta me të cilat u përballen. Me vëllimet poetike “Pelegrini i vonuar”, “Lypësi i kohës”, “Fletorkat e mesnatës” autori shpall sfidën e tij të re të mjeshtërisë. Ne këto vëllime shpërfaqet poeti me ideal të tronditur, që duhet të gjejë vlerën dhe kuptimin e jetës së vet dhe të brezit që përfaqëson në kushtet e tronditjeve të mëdha të shoqërisë dhe të ndryshimeve rrënjësore të rrugës drejt së ardhmes së saj. Në prozë, bëri emër sidomos romani ‘Komisari Memo’, në të cilin pasqyrohet roli i madh edukues dhe drejtues në vitet e Luftës Nacional – Çlirimtare.
Në vitin 2011 Dritëro Agolli, është nderuar me titullin doktor Honoris Causa nga Universiteti Evropian i Tiranës. Në një ceremoni të veçantë, iu dha ky titull shkrimtarit të shquar “Për kontributin e madh dhe të rëndësishëm në krijimtarinë e tij letrare për më shumë se 60 vjet, si poet, prozatore, dramaturg përkthyes e eseist”. / KultPlus.com
Sa pak këndojmë për gratë tona! Për gratë E bukura e të mira, Që na përkëdhelin me duar të njoma Kur kthehemi nga rrugë të vështira.
Gabohemi shumë, Kur flasim e grijmë Rreth gotës me birrë, Rreth gotës me verë, Se gratë tona e humbën freskinë Se ishin të këndshme njëherë…
Jo, jo, s’humbet hijeshia e tyre, Mjafton të qëndrojnë pak në pasqyrë Dhe të duken prapë të njoma. E si të mos këndojmë Poetë, Për ato që kanë ditur në jetë Të lindin kreshnikë e peri, Jo në maternitet e në shtëpi Po edhe në korie e në arë, Duke prerë dru E duke hedhur farë?! / KultPlus.com
I humba të gjitha, po lypës s’u ktheva, S’ia zgjata dorën askujt dhe vetën e mbajta. C’u bënë vajzat më të bukura Drita, Maria dhe Eva? Atyre dorën me gaz mund t’ua mbaja.
Po të gjitha ato u plaken si unë Dhe bukurinë e dikurshme s’e kanë, Megjithatë drejt tyre synoj nganjëherë më shumë Sesa drejt guhakerve me qyrk e famë.
I humba të gjitha, më mbetën vetëm kujtimet dhe kockat, Më mbeti lekura dhe bebja e syrit tok me shkendijat. Tani përballë shtëpisë sime këndojnë bretkosat, Gëzohem se janë të gjitha të mijat. /KultPlus.com
“Gabimi i një doktori varroset në tokë. Gabimi i një arkitekti bie në tokë, kurse gabimi i një mësuesi ecën nëpër tokë”.
“Vetëm gjuha e muzikës, verës dhe dashurisë nuk ka nevojë të përkthehet”.
“Nëse njeriu nuk ndjen as kënaqësi, as dhimbje; nëse nuk ndjen as gaz, as hidhërim, as shpresë, një gjë po jua them me ndershmëri dhe bindje, lëreni të vdesë”.
“Ka fjalë që qajnë dhe lotë që flasin”.
“Për të gjetur miqësinë e vërtetë kapërcehet lumi, për të gjetur dashurinë e vërtetë deti”.
“U zumë të dy aq shumë për punën Dhe s’flasim dhe s’vemë e s’vijmë! Eh, budalla! Edhe dhëmbët zihen me gjuhën, Zihen dhe bashkë rrinë”.
“Dashuria është një libër që e lexojnë të gjithë, por të paktë janë ata që arrijnë deri në faqen e fundit”.
“Duaje gruan edhe me gabime, ashtu siç do një libër të bukur edhe me gabime shtypi”.
“Dashuria nuk i dhuron, por i jep të gjitha. Ndofta kjo mund të mos jetë e përjetshme, por i përjetshëm mbetet çasti”.
“E vërtetë e pabesueshme E mbajta në krah tërë ditën Edhe zemër i dhashë: ‘Mbahu!’ Të nesërmen ne fshat kur arritëm, U tha te tjerëve: ‘Më rrahu!’”
“Jeta është e vështirë . Po vdekja ? Kur do të kthehet ndonjëri të na tregojë?”. / KultPlus.com
