Poezi nga Xhevdet Bajraj
Isha i shtrirë si trevjeçar
në livadhin pranë shtëpisë në Banjë
(herë të Malishevës e herë të Therandës)
kur i pashë për herë të parë
retë e stërmëdha
të bardha
që po lëviznin në qiell
dhe na kërcënonin të na përpijnë
e të vazhdojnë me ne tutje
apo së paku të bien mbi ne
mbi shtëpinë tonë që e kishim me qira
dhe të na rrafshojnë me tokë
Ishte frika ime e parë
e madhe
që ma fshive me buzëqeshje
duke më shpjeguar që ato sjellin paqe
ato ua shuajnë etjen luleve e grunajave
zogjve dhe kafshëve
tokës
Frikën e dytë të madhe e përjetova
derisa isha katër vjeç
po ashtu në fshatin Banjë
kur një ushtar gjerman
nën qiellin e hapur
nga ekrani i autokinemasë
nga të gjithë të pranishmit aty
më kishte zgjedhur mua
për të ma drejtuar automatikun
Filmi është si ëndërr e keqe më the
mos e lejo zogun e zi të zhgjëndrrës
të ndërtojë çerdhe
brenda kafazit tënd të gjoksit
as mbi sup
se do të ushqehej me ëndrrat tua
që do të duhej të të hapnin shtigje
kah e ardhmja
Mos lejo të vdesin ëndrrat e bukura
se kur ato vdesin
nuk shkojnë në parajsë
dhe pa ëndrrat tua
ti nuk do të jesh ti
por hija jote e dënuar të jetoj
pa shpirt
në shkallët e pendimit që nuk do ta çojnë lart
por do ta zbresin në honin e përroit të vdekur
që i vdekur ngutet
drejt detit
po ashtu të vdekur
Kur i bëra gjashtë vjet
iu gëzova çarshisë së Rahovecit
kinemasë
bibliotekës
librarisë
rrushit të Rahovecit iu gëzova
dhe derisa më merreshin mendtë nga bukuria
në prehrin tënd mbolla ëndrra
pastaj e blejtë një vresht me babanë
dhe e ndërtuat një shtëpi
unë nuk munda të kontribuoja në atë moshë
përveç që e stolisa shtëpinë nga brenda me libra
e nga jashtë
e mbulova me pëllumba të butë
që shkonin aq bukur me lulet e tua
Kur i mbusha të shtatëmbëdhjetat
një bajloz i zi doli nga balta e Rahovecit
më kafshoi në shpirt
dhe dita e nesërme me kësulë të vdekjes mbi kokë
e me kosë në duar
më priste
në shtegun ku kalonte dielli para se të lindte
Ishte natë e gjatë
e gjatë sa lufta
Mos lejo që të tjerët të jetojnë
të ushqehen
të majmen
nga frika jote
se të nxjerrin nga shtëpia
nga lëkura jote të nxjerrin
dili errësirës përpara
dhe kafshoje
ashtu si e kafshon kafsha e lidhur
litarin
se zemra kur të zvogëlohet nga frika
mërdhin
Mëso se poezia është mënyra më e mirë
për t’u përballur me jetën
dhe nëse dikush duhet të të vras
le të jetë kjo metafora jote
e dalë nga një imazh i gjallë i yti
i realizuar në mënyrë të përsosur
Dikur më lindën fëmijët
Librat
lindi apartheidi
erdhi lufta që kurrë nuk mbaroi
Gjeneralët e rrejshëm
filluan të jetojnë në librat e historisë sonë
që i shkruajnë me jetët e të rënëve
dhe gjakun tonë të përgjumur
Pak para se të vdesësh më the
nëse do të mbijetosh biri im
atëherë duhet të luftosh me gjithçka ke
se tek e fundit
nuk ka më vend në varre
A po e sheh këtë burrë
duke vrapuar për në askund
me fëmijën e tij të vrarë në duar
një herë ishin të varrosur
por nuk i mbajti varri
tash po kërkon varr të ri
për veten dhe për fëmijën e tij
në Kosovë
Se edhe Kosovën e kanë qëlluar me granata
me bomba me plumba me thika
krimbat e bardhë të mishit
nxjerrin kokën nga plagët e saj
por ajo nuk ka forcë për të jetuar
e as për të vdekur nuk ka forcë
Të rënët në luftë
janë të fundit të llojit tonë
që vdiqën si njerëz
Këtyre që kanë mbetur
vetëm gjuha u është rritur
duke u stërvitur çdo ditë
për të lëpirë
çdo gjë që nuk lëpihet te tjetri
përveç nëse je mizë e kalit
Nënë
e kam parë një lis të vdekur
një ujk të vdekur
një zog të vdekur
një lumë të vdekur
një qiell të vdekur
përveç dy-tri dashurive të vdekura
që akoma më dhembin shumë
edhe ty e babanë të vdekur
veç vdekja ime është tmerrësisht e gjallë
dhe po më afrohet ngadalë
“Kafe me nënën”, Armagedoni. / KultPlus.com
