Në 12-vjetorin e Pavarësisë së Kosovës,
Agjencia Shtetërore e Arkivave të Kosovës dhe Arkivi i Shqipërisë organizuan
ekspozitën “Kosova në arkivin e shtetit shqiptar”.
Në këtë ekspozitë u shfaqën dokumente origjinale që nga periudha e vitit
1912, dokumente me pjesëmarrës nga Kuvendi i Vlorës , të dhëna të
personaliteteve të ndryshme shqiptare dhe të dhëna për komunitetin Kombëtar për
mbrojtjen e Kosovës.
Bedri Zyberaj, kryeshef ekzekutiv i Agjencisë Shtetërore të Arkivave të
Kosovës, tha se dikur arkivat kanë qenë të paqasshme për qytetarët.
“Gëzuar 17 shkurti dita e Pavarësisë së Kosovës. Arkivat dikur kanë qenë
institucione pak sa mistike të paqasshsme për qytetarin e thjesht, por me
kalimin e kohës, ato tani i nënshtrohen një koncepti të ri, më i hapur”.
Zyberaj shtoi se në të ardhmen planifikojnë që këto dokumente t’i botojnë.
“Në të ardhmen planifikojmë këto dokumente t’i bëjmë botime të ofrohen
kushte që qytetarët të kenë qasje në këto të dhëna”, theksoi ai.
Elsa Saka, përfaqësuese nga Arkivi i Shqipërisë, tha se është e lumtur që
kanë sjellë nga arkivi i shtetit një shekull të ruajtës së memories së
përbashkët kombëtare, transmeton Klan Kosova.
“Jam e emocionuar që në këtë datë të shënuar për Kosovën dhe Shqipërinë
ndodhem para jush bashkëpunimin me arkivat e Kosovës është përhershëm e lumtur
që nga arkivi i shtetit kemi sjellë një shekull të ruajtës se memories tonë të
përbashkët. Të gjitha këto materiale mund t’i keni akses edhe nga Kosova nga
faqja jonë online”, tha ajo
Ndërsa, drejtori i Muzeut të Kosovës, Ajet Leci, tha se kjo ekspozitë është
domethënëse pasi paraqet rrugëtimin deri te ardhja e pavarësisë se Kosovës.
“Kjo ekspozitë paraqet rrugëtimi tonë të përbashkët për të ardhur nga deri të 17 shkurti i vitit 2008 kjo ekspozite domethënëse qe secili dokument ka rëndësi të veçantë për rrugëtimin tonë në kohë të ndryshme”, tha ai. / KultPlus.com
“Nëse e shkuara harrohet, mundësia për ta përsëritur atë është e madhe”. Në kuadër të Ditëve të Kujtesës” në këtë edicion të pestë të organizuar nga Instituti për Demokraci, Media dhe Kulturë (IDMC) është çelur në sheshin “Skënderbej” ekspozita “Totalitarizmi në Europë”. Të dhëna mbi komunizmin, nazizmin dhe fashizmin, të ilustruara edhe me fotografi përcjellin krimet e kryera gjatë regjimeve totalitare në më shumë se 7 dekada. Ndërsa, vizitorët më të interesuar që ndalin për ta parë ekspozitën janë të moshuarit, të cilët ndajnë këndvështrime të ndryshme përsa i përket leximit edhe interpretimit të regjimit socialist në vendin tonë
“Nazizmi dihet se është diçka jashtë normales, ndërsa për të shkuarën konceptet janë të ndryshme. Njeriu stabilizohet me çdo lloj sistemi, njëherë regjimi socialist, tani ai “demokratik”. Nuk ka sistem pa të këqija, edhe kapitalizmi ka të këqijat e saj. Socializmi i dha prioritet shoqërisë shqiptare, i bëri me shkollë, zhduku analfabetizmin, këto sot ne na duken si gjëra të vjetra. Atëherë kishte ligje, ai që thyente ligjin do të merrte përgjegjësinë. Unë kam këtë mendim, se atëherë kishte njerëz që dënoheshin për diçka, ndërsa sot ata që janë dënuar thonë që jam dënuar kot”.
Më pëlqen shumë ekspozita. Herë për herë duhet ta kujtojnë të shkuarën, se pa kujtuar të shkuarën nuk e ndërtojnë të ardhmen. Ne shkuam e mbaruam këtë punë, ndërsa brezi i ri se ka idenë, herë pas herë këto ekspozita duhet që ta shikojnë”.
“Unë jam nga Kanadaja. Jam duke parë, që të gjithë ata që e shikojnë këtë ekspozitë nuk janë të rinj, por janë të moshuar, por kjo është e shkuara juaj, nëse këta njerëz nuk e shikojnë të shkuarën e tyre, do ta jetojnë sërisht. E ardhmja do të jetë më e bukur edhe më e sigurt, vetëm duke kthyer kokën pas”.
Një student i historisë, pasi sheh me vëmendje faktet edhe të dhënat që ekspozohen në këtë ekspozitë mbi regjimet më të ashpër gjatë shekullit XX në vendet e ndryshme të Europës shprehet se:
“Më bën më shumë përshtypje, pjesa që i përket Shqipërisë, sepse ata i japin vetëm pikëpamjen që nuk ishte e mirë, ishte keqe, por e vërteta shkruhet në vitin 1991 nga fituesit. Vërtet ka pas të këqija, por ka pas edhe anët pozitive, deformimi është që i japin vetëm anët negative. Për brezin tim nuk do të thotë gjë, sepse janë vetëm disa fakte historike, por është shumë gjë e mirë që të ndërgjegjësohen të rinjtë, sepse çdo gjë që ka ndodh po ripërsëritet”.
Qëllimi i ekspozitës është që të kontribuojë në dënimin ndërkombëtar të të gjithë formave të totalitarizmit. /Shqiptarja /KultPlus.com
Në Galerinë e Arteve të Kosovës është mbajtur ekspozita “Open Onufri Remade” nga artistë prej të gjitha trojeve shqiptare, shkruan KultPlus.
Kjo ekspozitë është kuruar nga Ardian Isufi dhe Elton Koritari.
Është koha për të dalë nga rreshtat, është koha për të bërë zhurmë, për të bezdisur, për të reflektuar, për të dialoguar, për të krijuar hapësirë, për të zaptuar hapësirën e munguar. Është koha për të tentuar – kjo ishte edhe një nga synimet e kësaj ekspozite.
“Ne dëshirojmë të mbajmë gjallë një aktivitet, i cili prej 20 vjetësh ishte pjesa më e rëndësishme e aktiviteteve pamore, një konkurs ndërkombëtar si “Onufri” në Shqipëri është përkrahur nga kuratorë dhe artistë nga Kosova, Shqipëria, Mali i Zi, Maqedonia, Italia”, u shpreh Ardian Isufi, kuratori i kësaj ekspozite.
Isufi
tha se kjo ekspozitë është një analizë vizuale, që reflekton situatën politike,
problemet shoqërore, e cila filloi njëherë në nivelin lokal por që arriti të
zgjerohet nëpër botë.
Ndërkaq
kuratori tjetër Elton Koritari, deklaron se qëllimi i kësaj ekspozite është të
ngjallë kuriozitet te publiku.
“Është
gjithçka e ndërtuar posaçërisht për Galerinë Kombëtare dhe gjëja më e rëndësishme
është që të jemi kurioz dhe me mendje të hapur, arti në përgjithësi do të ngrejë
pyetje”, potencoi Koritari.
Ndërkaq, edhe Drejtoresha e Galerisë së Arteve të Kosovës Arta Agani thotë që këtij bashkëpunimi nuk është nevoja t’i japim ndonjë emër sepse është i natyrshëm dhe se ata janë gjithmonë të lumtur kur bashkëpunojnë me Shqipërinë.
Veprat e “Onufri Remade” ishin nga artistë të njohur ndërkombëtarisht si: Vladimir Myrtezai (Grosha) – Ergys Krisiko – Sadik Spahija – Eliza Hoxha – Fatos Lubonja – Albes Fusha – Yllka Gjollesha – Eugenio Tibaldi (Kuruar nga Ajola Xoxa) – Harri Aleksi – Olsi Qazimi – Ervin Bërxolli – Penelop’s ëebs (Beskida Kraja / Clioevi/ Petrova Margarita / Hanioti Dimitra) – Osman Demiri – Ylli Xhaferri – Florian Haxhihyseni – Altin Lika – Rubin Kadija – Elvis Dako – Edmond Gjikopulli – (Safo Marko / Ilia Terpini / Shyqyri Sako – Kuruar nga Genti Gjikola).
Kjo ekspozitë do të zgjasë deri më 25 shkurt. /KultPlus.com
Në kuadër të Konferencës të nivelit të lartë “Mbi Luftën kundër Antisemitizmit në rajonin e OSBE-së”, e cila shënon aktivitetin e parë të këtij lloji të Kryesisë Shqiptare, u inagurua edhe ekspozita “Shqipëria dhe shpëtimi i hebrenjve nga persekutimi dhe Holokausti” me pjesëmarrjen e Ministrit në Detyrë për Evropën dhe Punët e Jashtme, Gent Cakaj, delegacioneve zyrtare nga vendet pjesëmarrëse të OSBE-së, përfaqësuesve të organizatave ndërkombëtare dhe shoqërisë civile, etj.
Në fjalën e
tij përshëndetëse, Ministri në Detyrë për Evropën dhe Punët e Jashtme, Gent
Cakaj shprehu se kjo konferencë do të shërbejë për të konfirmuar zotimet tona
për angazhimin e pakompromis kundër të gjitha trajtave të antisemitizmit, punën
e pakursyer kundër gjuhës së urrejtjes e përpjekjen e pandalur për të forcuar
shoqëritë demokratike nëpërmes edukimit cilësor.
Gjithashtu
ai theksoi se edhe pas 75 vjet nga çlirimi i Aushvicit, antisemitizmi mbetet
prezent në mënyra të ndryshme dhe forma të fshehura në të gjithë Evropën. Ndaj
liderët botërorë duhet të dënojnë fuqishëm çdo akt të antisemitizmit dhe
krimeve të urrejtjes.
Kryediplomati Cakaj u ndal në kontributin shqiptar pёr shpëtimin e hebrenjve gjatë Luftës së Dytë Botërore, duke ju referuar vlerës së patjetërsueshme të shoqërisë shqiptare, tolerancës dhe bashkëjetesës së shkëlqyer fetare. Në mbyllje, Cakaj falënderoi kontribuesit që bënë të mundur realizimin e kësaj ekspozite. / KultPlus.com
Sot në mbarë botën shënohet Dita Ndërkombëtare e Përkujtimit të Holokaustit, ku përkujtohen miliona viktima të gjenocidit të Gjermanisë naziste gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ndërsa në Kosovë, më gjerësisht në hapësirat e “Roma Versitas Kosova” u organizua një gamë e gjerë aktivitetesh, me theks të veçantë Ekspozita nga Mirjeta Qehaja, shkruan KultPlus.
Ky angazhim i “Roma Versitas Kosova”, qoftë përmes diskutimeve ose përmës ekspozitës kishtë si qëllim për të kujtuar të gjitha viktimat e Përndjekjes Naziste dhe viktimat e të gjithë gjenocidit dhe ne e pranojmë se Holokausti është një fakt që na mëson se e keqja nuk fle kurrë dhe është një mësim për të gjithë ne për të luftuar të gjitha format e diskriminimit dhe persekutimeve në shoqëritë tona.
Artistja Mirjeta Qehaja tha se kjo ekspozitë është punuar në prill të vitit të kaluar, ndërsa kjo ide i ka ardhë si rezultat i disa krahasimeve duke filluar nga ajo se kush ka qenë targetgrupi i gjenocidit.
“Kjo ide më ka ardhë pasi kam zbuluar se kush ishte targetgrupi i gjenocidit, duke filluar nga: njerëzit që kishin ngjyrën e zezë, njerëzit me aftësi të kufizuar, komuniteti i LGBT dhe shumë komunitete të tjera. Janë pikërisht këto komunitete që edhe sot kanë probleme të ngjashme”.
Ajo gjithashtu tha se shoqëria jonë nuk mund të quhet e modenizuar derisa lë jashtë këto komunitete.
“Përderisa nuk ekziton paqja mas pari në zemrat tona dhe t’i pranojmë njerëzit sic janë, nuk mund të quhemi shoqëri e modernizuar”, përfundoi Qehaja.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri në fund të javës dhe të gjithë të interesuarit mund t’i shohin punimet e artistes, Mirjeta Qehaja. /KultPlus.com
Artisti Shkamb Jaka po vjen me ekspozitën e parë personale, shkruan KultPlus.
“DisDeKodim”
është emri me të cilin Jaka e ka emërtuar punën e tij që po e përmbledhë përmes
kësaj ekspozite.
Punimet e Jakës
janë një ndërthurje e asaj që është natyrale, virtuale dhe të stadeve të
ndryshme të mendjes. Me bashkimin e këtyre të triave, ai krijon disa rrugë të
koduara që mund t’ju dërgojnë juve, si shikues, në vendet ku ai ka qenë
mendërisht dhe fizikisht.
“I
përballuar me kaosin dhe të gjitha problemet sociale të pashmangshme,
inkorporimi i tyre është i pranishëm në punën time. Unë mundohem të eksploroj
sjellje të ndryshme njerëzore, mënyra të të menduarit, të eksperimentoj me
trurin dhe trupin, duke i thyer të gjitha këto në pjesë, duke i bërë ato të
përshtaten së bashku , e pastaj duke i krahasuar ato me botën virtuale. Duke
dematerializuar dhe rimaterializuar këto, vijnë vizualizimet se si do të duket
piktura dhe çfarë do të përmbajë”, tregon Jaka për KultPlus.
Sipas tij, aranzhimi
i objekteve abstrakte do ta fusë shikuesin në këtë hapësirë konfuzioni, kështu
që ata duhet të bëjnë një dekodim të veprës për të përjetuar auren e plotë pas
saj. E gjithë kjo deri më tani e ka shtyrë Jakën të mendoj se sa të ngjashëm
janë realiteti dhe virtualiteti, megjithatë duke qenë shumë kontradiktorë.
Ekspozita do të hapet sonte, më 13 janar, në ora 19:00, tek Menza Ramiz Sadiku. / KultPlus.com
E bartur nga brezi në brez dhe e mbrojtur nga koha dhe teknologjia moderne, trashëgimia e gjallë kulturore është një faktor kyç i diversitetit kulturor, shkruan KultPlus.
Përmes gjuhës dhe traditës gojore shprehen artet performuese, praktikat shoqërore, ritualet dhe festat, krijueshmëria, dija, aftësitë dhe shpirti i popullit nga i cili rrjedhin. Duke ushqyer dhe bartur këtë “trashëgimi të gjallë kulturore” ruhen kultura, historia dhe tradita, të cilat si rrjedhojë nxisin ndjenjën e identitetit dhe vazhdimësisë brenda një grupi njerëzish. Sot në Lapidariumin e Muzeut Kombëtar të Kosovës është hapur ekspozita artistike “Trashëgimia kulturore e gjallë e Kosovës: Festimi i trashëgimisë së paprekshme”.
Për të kuptuar dhe paraqitur më mirë këtë fushë kulturore, por edhe për të rritur vetëdijen shoqërore për vlerën dhe rëndësinë e trashëgimisë kulturore jomateriale, Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit ka përkrahur financiarisht projektin “Trashëgimia Kulturore Boshnjake” të implementuar nga Seila Redzepagic.
“Përmes manifestimeve, zejeve të vjetra, ritualeve dhe artit kjo trashëgimi ruhet sot e kësaj dite në Kosovë, megjithëse në masë të vogël. Promovimi dhe prezantimi i pamjaftueshëm, kushtet e dobëta të punës si dhe interesimi i ulët i njerëzve e kanë shtyrë trashëgiminë kulturore jomateriale kohëve të fundit në margjinat e shoqërisë”, është shprehur Seila Redzepagic për KultPlus.
Në ekspozitë ishin të vendosura edhe pikturat e artisteve Binela Karadolami dhe Aida Redzepagic.
Të gjitha punimet e ekspozuara gjithashtu ishin në shitje për vizitoret që duan të kenë diçka nga kjo ekspozitë.
Projekti përfshiu gjithashtu një workshop të titulluar “Fija që na bashkon”, i cili bëri bashkë 12 vajza të reja nga komunitete të ndryshme të Kosovës, të cilat nën udhëheqjen e dy mësueseve, arritën të mësojnë bazat e qëndisjes, thurjes me grep dhe thurjes me dorë, si dhe riciklimin e materialeve të punuara me dorë për përdorim në të ardhmen.
Kjo ekspozitë është pjesë e projektit “Trashëgimia Kulturore Boshnjake” i cili është një grant individual nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës dhe zbatohet nga Šeila Redžepagić.
Ekspozita do të qëndrojë e hapur deri në orën 16:00. / KultPlus.com
“Çika e nanës, amanet për s’gjalli, runa ftyrën, nderin e derën”, ishte një pjesë që ishte shkruar në njërën nga punimet në ekspozitën “Mos” nga Ardhmerie Bregovina dhe Nora Potera dhe me kuratore Blerta Hoçia, ekspozitë kjo që është hapur dje në Galerinë e Arteve në Prishtinë dhe që ka për synim sfidimin e normave patriarkale në vendin tonë, shkruan KultPlus.com
Të rijnë të shumtë që kishin mbushur hapësirën
e galerisë formuan një rreth para të cilit dolën dy autoret e kësaj ekspozite,
të cilat nën fotografitë dhe duartrokitjet e vazhdueshme të të pranishmëve, me
shumë emocione shprehën falënderimet për ata që kanë kontribuar për këtë
organizim si dhe qëllimin e kësaj ekspozite.
Në një intervistë ekskluzive për
KultPlus, Ardhmerie Bregovina, fillimisht ka folur për tematikat që trajton kjo
ekspozitë.
“Mos” vjen si revoltë nga femrat për femrat, faktikisht kjo ka nisë
si frymëzim nga Kanuni i Lekë Dukagjinit. Kemi trajtuar vepra të ndryshme, kemi
trajtuar këngë që iu këndohen çikave në ditët e dasmës, kemi trajtuar atë
piramidën e famshme, mashkulli lartë kurse femra poshtë, gjithashtu kemi trajtuar
edhe pjesën e traumave të femrave nga këto tema”.
Tutje, Bregovina ka thënë se objektivi i
kësaj ekspozite është që të lënë gjurmë në këtë shoqëri por se duhet pritur për
rezultatet.
“Pikënisja dhe synimi jonë është që të kemi impakt në shoqëri përmes kësaj
ekspozite, tash na duhet të presim çfarë po rezulton”.
Në një intervistë për KultPlus, Nora
Potera, ka bërë një falënderim për të gjithë ata që i kanë ndihmuar në
realizimin e këtij projekti.
“Kisha dashur ta bëj një falënderim për organizatën CEL sepse e gjitha kjo
ekspozitë vjen në fakt si rrjedhojë e mbështetjes nga kjo organizatë dhe po
ashtu i jemi falënderues edhe të gjithë të tjerëve që na kanë ndihmuar, dhe siç
thuhet tek ne “ju kthefshim për të mirë”.
Edhe Potera ka thënë se shtylla kryesore
e ekspozitës ka qenë pozita e grave dhe vajzave në vend.
“Bazamenti i ekspozitës gjendet tek roli dhe pozita e grave dhe çikave në Kosovë. Kemi marrë disa elemente të ndryshme të kulturës tonë, duke filluar nga Kanuni dhe këngët popullore dhe të disa gjërave tjera që përbëjnë kulturën tonë. Jemi munduar që me pak punë me fol shumë”.
Ekspozita që është hapur dje do të jetë e hapur për publikun deri më 15 dhjetor. / KultPlus.com
Vendvarrimet e 6 mijë të ekzekutuarve pa gjyq në periudhën komuniste vazhdojnë të mbeten të paditura.
Përmes një ekspozite të veçantë Autoriteti i Dosjeve ka kërkuar të sensibilizojë autoritetet për zbulimin e tyre.
“E di se trupat nuk u ktheheshin familjeve për të mos u kthyer në pelegrinazh të nderimit.Është akoma një krim ia pashlyer.
Për kreun e Komisionit të Ligjeve, Ulsi Manja, është e nevojshme hapja e dosjeve.
“Duhet të hapen arkivat të gjithë, nuk ka person të zhdukur. Ka mungesë vullneti për të bashkëpunuar për ti gjetur këta persona”.
Hamza Kazazi prej vitesh është në kërkim të eshtrave të 7 anëtarëve të familjes së tij.
“Kërkoj të varros babain tim. I drejtohem shtetit shqiptar, presidentit, kryeministrit”.
Në ekspozitë u paraqitën shifra dhe të dhënat mbi viktimat e periudhës së diktaturës.
Ndër dokumentet e shfaqura veçohet ai i kampit të Tepelenës ku mendohet se kanë humbur jetën 300 fëmijë.
Në ceremoni, përfaqësuesit e të dënuarve politik, duke përfituar edhe nga pjesëmarrja e kryeprokurorit të ri Olsian Çela, kërkuan më shumë bashkëpunim për hetimin e ngjarjeve. Ora News.tv / KultPlus.com
Me gjithë mohimin e Serbisë për masakrën e Reçakut, janë faktet ato që dëshmojnë gjithçka. Disa nga këto fakte mbrëmë ishin vendosur në muret e Muzeut Kombëtar të Kosovës si një replikë ndaj Serbisë, shkruan KultPlus.
Ishte kjo ekspozita me fotografi e autorit Enver Hoxhën që
mbrëmë komunikoi me publikun e pranishëm ku tek secili mund të vëreje çfarë po
përjetonin deri sa po i shihnin ato fotografi që i quanin të tmerrshme.
Kjo ekspozitë simbolizon atë se çfarë gjenocidi u krye
tek populli shqiptar nga forcat paramilitare dhe ushtarake serbe, pikërisht
gjatë shekullit XX.
“Gjenocidi XX: Ta kujtojmë të kaluarën,
ta ndërtojmë të ardhmen”, kështu po e quan autori Hoxha ekspozitën me mbi
100 fotografi.
Enver Hoxha gjatë luftës ishte pjesë e stafit
mjekësor në zonën operative të Llapit. Ai punoi në spitalin ushtarak, por ishte
edhe në terren me ushtarët e UҪK-së dhe popullatën civile. Edhe pse ai kishte
një detyrë dhe mision tjetër, Enveri gjithë kohës ka mbajtur me vete
foto-aparatin e tij, me të cilin ka shkrepur fotografi në çdo moment dhe falë
tij, po e kujtojmë atë se me çka u përball populli kosovar.
Drejtori i Muzeut të Kosovës, Ajet Leci në
fjalimin hyrës të kësaj ngjarje tha se me kënaqësi është përkrahur kjo
ekspozitë nga muzeu. E sipas tij këto pamje tregojnë sakrificën dhe vuajtjen e popullit
të Kosovës.
Objekt i kësaj ekspozite janë rreth 100
fotografi të cilat përfshijnë vetëm pjesën e popullatës civile, ku paraqiten
shpërnguljet, vrasjet, masakrat e kryera nga forcat serbe në muajt mars dhe maj
të vitit 1999.
Profesori, Ismet Salihu tha se këto fotografi tregojnë
krimet e pushtetit serb ndaj popullatës të pafajshme shqiptare. “Në këtë
ekspozitë jemi tubuar për të rikujtuar tmerrin dhe gjenocidin e pushtetit serb
ndaj popullatës së pafajshme të Kosovës në vitet ’98- 99”, tha ai.
Qemail Minxhozi,
ambasadori i Shqipërisë në Kosovë tha se kjo ekspozitë pasqyron një luftë
makabre, që nuk e kap asnjë ndërgjegje njerëzore.
“Ndihem i shokuar tek shikoj këtë ekspozitë makabre, që
nuk e kap asnjë ndërgjegje njerëzore, se si në mesin e shek XX mund të ketë
ndodhur një katrahurë e madhe antihumane, jashtë çdo rregulli ndërkombëtar”,
shprehet ai.
Ambasadori gjithashtu tha se “sot nuk është koha për
hakmarrje, po për të reflektuar që gjëra të tilla të mos ndodhin më, në mënyrë
që të jetojmë si dy popuj kufitarë, si njerëz që duhet të marrin vesh njëri- tjetrin.”
Se në Kosovë është kryer gjenocid dhe janë kryer masakra
të shumta, e dëshmon edhe masakra e Reçakut, e cila u përkujtua dje. Për të folur
për këtë fakt, e pranishme ishte edhe e mbijetuara e kësaj masakre, Saranda
Bogujevci.
“Puna e Enver Hoxhës është e jashtëzakonshme, e para se
ka qenë afër njerëzve në momentet më të vështira në këtë periudhë kohore dhe
tjetra për vetë faktin që ka arritur ta dokumentojë këtë rrugëtim. Të gjithë e
dini për mohimin që i është bërë Reçakut, në fakt është mirë që kjo ekspozitë u
hap në këtë kohë kaq të rëndësishme, duhet t’i mbledhim këto fotografi dhe
tregime, e t’ia përplasim në fytyrë Serbisë”, tha ajo.
Komandanti i zonës operative të Llapit, Rrustem Mustafa tha
se Kosova për njëzet vite nuk ka mundur të dokumentojë ato që kanë ndodhur atë
kohë e të cilat i di secili prej nesh, e këtë ka arritur ta bëjë Hoxha me
fotografitë që janë dokument i asaj periudhe.
Vetë autori i ekspozitës pa dashur të flas shumë tha: Nuk
ka nevojë për fjalë, sepse fotografitë flasin dhe dokumentojnë atë që Serbia po
mundohet ta mohojë, e të tilla mohime thotë se po i shërbejnë armiqësisë ndaj
Kosovës.”
Kjo ekspozitë do të qëndrojë e hapur deri më 15 dhjetor duke ju ofruar mundësin që të shihni fakte që flasin në mënyrën më të mirë për ndodhitë e vitit 1999. / KultPlus.com
Në vitet e 70′ në një fshat të Kosovës, një fotografe suedeze fokusoi punën e saj në jetesën e shqiptarëve, duke shkrepur kështu fotografi të cilat do të ekspozoheshin në Galerinë e Ministrisë së Kulturës, pothuajse 40 vjet pas realizimit të tyre, shkruan KultPlus.
Mbrëmë zyrtarisht u hap ekspozita ”Jeta në fshatin shqiptar. Isniq,
Kosovë 1976”, ekspozitë kjo që kishte për qëllim të vinte në pah mënyrën e
jetesës të shqiptarëve, e kryesisht të grave, në Kosovën e viteve të 70′.
50-të fotografi bardh e zi, kishin mbushur muret e galerisë, 50-të
jetë shpaloseshin para dashamirësve të fotografisë dhe jo vetëm. Në mesin e të
pranishmëve kishte edhe persona që kishin qenë protagonistë të fotografes Eek.
Fotografja Ann Christine Eek, për herë të parë vizitoi Kosovën në
vitin 1976 dhe qëndroi për gati shtatë javë në fshatin Isniq, bashkë me
antropologen Berit Backer. Këto dyja po punonin në një projekt që kishte për
bazë zhdukjen e jetës tradicionale në fshat, duke realizuar kështu disa mijëra
fotografi bardh e zi. Fokusuan punën e tyre në tregimet e pesë grave të
fshatit.
Në fotografitë e varura në muret e galerisë, vareshin jetët e shumë
grave shqiptare që ishin bërë protagoniste kryesore në punën e fotografes Eek.
Në fotografi gratë e fshatit Isniq, ishin kapur tek zienin, punonin me bagëti,
kujdeseshin për fëmijët, punonin në vek etj.
I pranishëm në ekspozitë ishte edhe Ramiz Spahiu, i cili është edhe
përkthyes i librit të fotografes që do të trajtojë më gjerësisht jetën e
fshatit në Isniq. Ai shprehej i nderuar që ishte pjesë e kësaj ngjarje, duke e konsideruar
shumë të rëndësishme.
”Ndjehem i nderuar të jem sonte këtu në këtë ngjarje dhe që kam pasur
rastin të përkthej librin e saj. Kjo mbrëmje më ktheu mbrapa në kohë, kur Berit
Backer ishte në Kosovë, me të cilin pata bërë një intervistë, sepse paraqiste
një kuriozitet të madh që një studiuese e re të vinte dhe të merrej me studimin
e jetës dhe traditës të një fshati shqiptar. Këto fotografi na kthejnë mbrapa
në kohën të cilën e kemi jetuar të gjithë, mirëpo është mirë pasiqë brezat e
rinj mund të shohin si kemi qenë dhe si po vazhdojmë tutje”, u shpreh ai para
të pranishmëve në ekspozitë.
E pranishme ishte edhe ambasadorja suedeze në Kosovë, Karin Hernmarck
Ahliny, e cila shprehej se përmes punës së Ann Christine Eek, na mundësohet që
të njohim më mirë edhe njerëzimin.
”Kur sheh fotografi të tilla, të jepet përshtypja që janë realizuar
100 vite më parë, por, nga ana tjetër sheh fytyra të njëjta sikur të miqve
tanë. Por, në të njëjtën kohë është një dokumentim tejet me rëndësi për një
kulturë specifike siç është kultura shqiptare. Një dokumentim i tillë i cili do
të na përcjellë edhe në të ardhmen është një kapitull shumë i rëndësishëm.
Ndihem shumë mirë që në këtë ekspozitë kanë ardhur shumë njerëz, sidomos
gjeneratat e reja, që në vitet e 70-ta, atëherë kur edhe janë realizuar këto
fotografi, ishin shumë të vogël ose nuk kishin lindur fare”, vazhdoi tutje
ajo.
Ambasadori norvegjez, Jens Erik Grondahl shprehej shumë i kënaqur me
punën e fotografes, duke thënë se edhe pse Christine Eek është nga Suedia, ajo
jeton në Norvegji dhe se gëzonte të drejtën të mburrej me sukseset e saj.
”Ajo çka Ann Christine ka kapur me aparatin e saj është mikpritja e
popullit të Kosovës, unë kam udhëtuar në shumë qytete të Kosovës dhe vazhdoj ta
shoh akoma këtë mikpritje nga qytetarët e Kosovës. Në Kosovë kanë ndryshuar
shumë gjëra mirëpo një gjë që nuk ndryshon kurrë është mikpritja e
kosovarëve”, deklaroi ai.
Në periudhën e viteve 69-79′, Ann Christine Eek, ishte pjesë e grupit
të fotografëve të pavarur SAFTRA, të cilët kryesisht merreshin me fotografi
gazetareske dhe dokumentare. Ky grup kishte mbledhur fotografë të angazhuar në
fotografinë e preokupuar me çështje politike dhe sociale, duke funksionuar si agjenci
fotografike jo-komerciale.
”Para se të vija në Kosovë kam bërë një studim për gratë që punojnë,
kryesisht gratë që edhe punojnë edhe mbajnë familjen, pra situata me të cilën
isha e preokupuar kishte të bënte me gratë në përgjithësi. Poashtu fillova të
fokusohem kryesisht në mënyrën e jetesës së grave pasiqë atë kohë kishin
filluar edhe grupe feministe që kërkonin të drejtat e tyre dhe dëshiroja të
informohesha se për çfarë e kishin fjalën më saktësisht”, potencoi fotografja
për KultPlus.
Jetët që shpaloseshin në fotografitë e realizuara, flisnin shumë për
gratë që kaluan jetën e tyre në fshatrat e Kosovës. Aty paraqiteshin kryesisht
gratë e fshatit Isniq, mirëpo këto fotografi në fakt paraqisnin jetesën e grave
në gjithë territorin e Kosovës. Gra që punonin pa kompromise, që sakrifikonin
shumë, që ushqimi dhe kujdesi për fëmijët ishte problemi më i vogël.
Ekspozita pritet të qëndroj e hapur për publikun deri më 13 janar 2020. / KultPlus.com
Në ambientet e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës, mbrëmë ka zënë vend ekspozita fotografike e titulluar “Kosovo-thin ice” e fotografit të njohur italian, Riccardo Venturi.
Kjo ekspozitë shpalosi para të pranishmëve situata gjatë luftës në Kosovë, në vitet 98-99 dhe gjithashtu situata e ditëve të sotme, pas njëzet vjetësh. Kjo cilësohet si një mundësi e mirë për të treguar përmes gjuhës së fotografisë historinë e kësaj ekspozite, shkruan KultPlus.
Pasi të pranishmit u njoftuan me punën e artistit, erdhi koha që me një
fjalë rasti, hapjen e kësaj ekspozite ta bëjë ambasadori italian në Kosovë Piero
Cristoforo Sardi. Ai falënderoi të gjithë të pranishmit për pjesëmarrje dhe tha
se ndihet shumë i nderuar që e kishin mundësinë të prezantojnë veprat e fotografit
Venturi.
Ai ekspozitën “Kosovo-thin ice” e cilësoi si një hap të mirë dhe një evolucion
pozitiv që ka ndodhur gjatë këtyre njëzet viteve në Kosovë.
“Kuptimi që gjetëm në këtë ekspozitë është se së pari këtu shohim diferencën e fotografive në dy periudha të ndryshme të Kosovës, periudhën e luftës dhe periudhën e 20 viteve pas saj, që është një evolucion pozitiv për Kosovën. E dyta, konflikti që filloi në vitet ’90 ka prekur njerëz të të gjitha komuniteteve që jetojnë në Kosovë, por tash e shohim si të panevojshëm, sepse e ardhmja e popullit dhe gjeneratat e reja nuk duhen të ndikohen nga kjo”, ka thënë ambasadori, Sardi.
Ndërsa fotografi Riccardo Venturi, në hapje të ekspozitës përveç falënderimeve
nuk është zgjatur më shumë.
Por, ai për KultPlus ka treguar eksperiencën e tij gjatë këtyre vizitave në
vendin tonë.
“Për herë të parë në Kosovë kam
ardhur në vitin 1998, kohë lufte dhe tension i madh dhe ka qenë e vështirë për
mua si gazetar atëherë, sepse nuk na lejonin të hynim nëpër fshatra dhe të
shkonim në frontin e parë të luftës, sepse çdo rrugë kishte policë dhe kontrolla
të mëdha, puna e gazetarëve në atë kohë ka qenë shumë e vështirë”, ka thënë
fotografi, duke treguar tutje se një vit më vonë, më 1999, ka qenë vizita e tij
e dytë në Kosovë, ku fillimisht ka vizituar refugjatët në Maqedoni dhe Shqipëri,
e menjëherë pas përfundimit të luftës, në qershor ka hyrë në Kosovë së bashku me refugjatët që ktheheshin.
“Ka qenë një përvojë e jashtëzakonshme dhe e rrallë, të cilën jo shumë
njerëz e kanë përjetuar. T’i shohësh katër skena në të njëjtën kohë, trupat
serbe duke u larguar, trupat e Natos duke hyrë në Kosovë, refugjatët duke u
kthyer në vendlindjet e tyre dhe fshatrat duke u djegur, unë e konsideroj të
rrallë, sepse njeriut i ndodh shpesh të jetë prezent në një ndodhi, por shumë rrallë ose fare në katër.”
Fotografi Venturi e ka organizuar këtë ekspozitë në dy pjesë. Në njërën anë
kemi fotografi gjatë kohës së luftës dhe menjëherë pas përfundimit të saj,
fotografi të qyteteve e fshatrave dhe fotografi të njerëzve. Në anën tjetër
kemi fotografi të ditëve të sotme në Kosovë, që mund t’i marrim si një mesazh i
shpresës.
Fotografitë bardh e zi janë fotografitë që autori i ka bërë gjatë luftës, pra janë ngjarje të cilat i ka përjetuar si fotograf dhe gazetar i luftës. Ndërsa fotografitë me ngjyra i takojnë periudhës së kthimit të tij në Kosovë, pas 20 vitesh. / KultPlus.com
Piktori i mirënjohur Agim Sulaj, i cili trajton shpesh në veprat e tij temën e emigrimit, ka ftuar artistë nëpër botë të marrin pjesë në një ekspozitë me temë, tërmetin në Shqipëri. Mbi 100 karikaturistë të njohur në botë, janë përgjigjur me pjesëmarrjen e tyre.
Piktori dhe
karikaturisti shqiptar, Agim Sulaj, i cili në veprat e tij trajton shpesh temat
shoqërore, është solidarizuar me qytetarët e prekur nga tërmeti në Shqipëri dhe
ka marrë një iniciativë duke ftuar artistë nga e gjithë bota të marrin pjesë në
një ekspozitë me temën “Earthquake in Albania”, për tërmetin në
Shqipëri.
“Këto
ditë në Shqipëri ishte një tërmet me shumë viktima dhe dëme, me mirësi ju ftoj
të ndani kohën tuaj të çmuar dhe të më dërgoni një punim me këtë temë”,
kështu i ka ftuar ai artistët.
Kjo ftesë është
e hapur për të gjithë, si karikaturistë, ilustrues, piktorë e dizajnerë. Numri
i pjesëmarrësve nuk është i limituar.
Deri më tani
mbi 100 karikaturistë të njohur në botë, i janë përgjigjur ftesës për
pjesëmarrje në këtë ngjarje.
Afati për dorëzimin e veprave nga artistët është i hapur deri më 6 dhjetor 2019. / KultPlus.com
Në mbrëmjen e 28 Nëntorit në Muzeun Kombëtar të Kosovës u hap ekspozita “Ni zo i lirë” e Adem Demaçit, përcjellë KultPlus.
Në hapjen e
ekspozitës, Drejtori i Muzeut Kombëtar të Kosovës, Ajet Leci i përshëndeti të
pranishmit, theksoi se hapja e kësaj ekspozite për Bacin Adem nuk është
rastësisht në këtë datë, por 28 Nëntori është njëra ndër festat më të
rëndësishme kombëtare, Muzeu Kombëtar i Kosovës si institucion është mjaft i
nderuar që kjo ekspozitë organizohet në këtë shtëpi me vlera të mëdha
kombëtare.
Gjatë
përshkrimit të historikut të shkurtër për festat e nëntorit drejtori Ajet Leci
pati një kërkesë për familjen Demaçi, duke kërkuar që një pjesë të ekspozitës
ti dhurohet Muzeut që të mbetët në një kënd të Muzeut si pjesë e ekspozitës së
përhershme.
Gjësendet personale,
fotografitë e Adem Demaçit në periudha të ndryshme, mirënjohjet e dekoratat,
letrat nga burgu e gjëra të tjera janë pjesë e ekspozitës që është organizuar
nga familja.
Ekspozita është organizuar në bashkëpunim me Muzeun nga Shqiptar Demaçi dhe Gurec Jashari, do të jetë e hapur deri me 8 dhjetor 2019. / KultPlus.com
Më 6 dhjetor në Hamburg hapet ekspozita personale e radhës e Shuk Oranit. “EIDOS21” mban titullin kjo ekspozitë e artistit të shquar dhe shumë aktiv nga Kosova me qëndrim në Hamburg të Gjermanisë, përcjellë KultPlus.
Në vazhdim, teksti i historianes gjermane të artit, Julia Eckhardt lidhur
me këtë ekspozitë.
Vetëkonceptet, të cilat i japin formë rrugës jetësore, si pasojë e
zhvillimeve nga jashtë, ngatërrohen me lëndët. Personaliteti në ndryshim të
vazhdueshëm i zë rrugën vullnetit për qartësi. Nga mimika e pasur me modele të
ndryshme e gjallesave tjera, shfaqja jonë përpara vetes sonë dallohet për
synimin e saj të pangjyrë drejt llogarive. Por idetë e llojeve të ndryshme të
tonaliteteve ushtrojnë fuqi tërheqëse mbi ne. Sot këto, nesër të tjerat. A po
bëhemi më të pasigurt? Apo shfrytëzohet kjo? A përfiton para dikush nga kjo?
Edhe po të jetë kjo e paparashikueshme, ia vlen që thjesht, të zhytemi në
zhurmërimën e botës.
Në ekspozitën e re të Shuk Oranit, format njerëzore shpërfaqen të
shumëfishuara në lojën e ngjyrave të sipërfaqes së pikturës. Konturet e tyre
“ngrejnë kokën” nga shtresat e pikturës, shfaqen të tejdukshme ose trashen në
penelatat vargore përgjatë gjymtyrëve.
Imazhet e tij të trupave nuk mund të qëndrojnë vetë, thotë artisti, sepse
ata vetëm në shpërfaqjet e tyre të dyfishta e të trefishta janë në lartësinë e
ndryshimit të vazhdueshëm të identitetit të tyre.
(Teksti: Julia Eckhardt M.A. History of Art). Nga gjermanishtja në shqip përktheu dhe përshtati Blerim Shabani – Gazetar.
Muzeu britanik është në përgatitje e sipër, për t’i hapur një ekspozite shumë të veçantë për lashtësinë, nga qyteti antik i Trojës.
Ekspozita “Troja: Miti dhe Realiteti” përmban rreth 300 artefakte në një galeri speciale, nga 21 nëntori për të treguar historinë e qytetit.
Vazo, enë prej argjendi, armë bronzi, statuja dhe sarkofagë janë ndër artikujt që do të ekspozohen, shumica prej tyre huazuar nga Muzeu i Berlinit, Muzeu Ashmolean i Britanisë dhe Muzeu Kombëtar danez.
Shumica prej artefakteve janë sjellë kontrabandë nga Turqia, nga arkeologu dhe biznesmeni gjerman Heinrich Schliemann, në shekullin e 19-të.
Ekspozita do të paraqesë gjithashtu, kopje të dy pjesëve të shekullit të 19-të nga një pasuri bizhuterish prej ari, që po ashtu u kontrabanduan nga Troja dhe ekspozohen në Muzeun Pushkin të Moskës.
Artefaktet do të përfshijnë vepra nga epoka romake dhe më vonë, nga qyteti antik, ku zuri fill “lliada” dhe “Odiesa” e Homerit.
Lesley Fitton, kurator i ekspozitës, vuri në dukje shekljen me kontrabandën e artefakteve nga Troja në Greqi, kjo siç e theksuam më lart, nga gjermani Schliemann.
Duke folur për AA, Fitton tha se arkeologu gjerman asnjëherë nuk ka pasur leje të nxirrte artefaktet nga Turqia dhe ishte ndaluar të gërmonte në vend, por më vonë u lejua ta bënte përsëri pasi të paguante një gjobë.
Artefaktet ishin në Athinë, por ai të gjitha ato i dhuroi në Muzeun e Berlinit, tha ajo, duke shtuar disa copa ari siç janë bizhuteritë e Helenës dhe “Thesari i Priam” u dërguan në Rusi pas Luftës së Dytë Botërore dhe u zhdukën deri në vitet 1990.
“Këtu lindin pyetje mjaft komplekse etike, se ku duhet të jenë këto objekte me vlerë historike”, është shprehur ajo. Ekspozita do t’i presë vizitorët nga mbarë bota, deri më 8 mars të vitit 2020./ KultPlus.com
Muzeu Historik Kombëtar hapi sot ekspozitën “Miss Mary Edith Durham” me rastin e 75-vjetorit të vdekjes së “Mbretëreshës së Maleve” Mary Edith Durham (1863-1944), artiste, shkrimtare e shquar britanike që u bë e famshme për shkrimet e saj antroplogjike rreth jetës së Shqipërisë në fund të shek. XIX dhe fillim shekullit XX.
Ekspozita
përmban fotografi dhe skica të realizuara nga Edith Durhami gjatë udhëtimeve
nëpër viset shqiptare.
Në fjalën e
tij drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dorian Koçi u shpreh se kjo ekspozitë
me fotografi nderon figurën Edith Durham. Ai u ndal në veçanti në rolin dhe
kontributin e çmuar të Edith Durham në çështjen shqiptare dhe veprimtarinë e
saj të dendur në Shqipëri, ku ajo ndërmori rreth 7 udhëtime në vendin tonë duke
lënë pas një histori të tërë në pasqyrimin e jetës se shqiptarëve dhe rolit të
tyre në rajonin e Ballkanit dhe kjo ekspozitë është një pasqyrë e qartë e
kontributit të Miss Edith Durham si një pjesë e pandashme e historisë moderne
të kombit shqiptar.
“Mary Edith
Durham do të mbetet përgjithmonë një kujtim i bukur për shqiptarët, një
personalitet i nderuar dhe i dashur, sepse ajo nga dita që shkeli në tokën
shqiptare, u mrekullua jo vetëm nga natyra, por edhe nga shpirti e vlerat e
shqiptarëve. Ajo u tregua shqiptare me zemër e me shpirt. Kjo është arsyeja pse
ne e konsiderojmë atë si bijën tonë dhe i dhamë titullin e lartë “Mbretëresha e
Maleve”. Edith Durham është pjesë e historisë së Shqipërisë”, përfundoi
drejtori Koçi.
Kjo ekspozitë do të qëndrojë e hapur për publikun deri më datë 30 nëntor. / KultPlus.com
Fitore Berisha, artistja e cila njihet për stilin e saj të veçantë, po vjen me një ekspozitë të radhës, shkruan KultPlus.
Ekspozita do
të hapet nesër në ora 10:30 në Raiffaisen Gallery në Albi Mall.
Raiffeisen
Gallery në Albi Mall po rikthehet pas një pauzë me artistë dhe ekspozita
të reja.
Fitore
Berisha ka lindur në vitin 1971 në Prishtinë. Studioi në Akademinë e Arteve –
dega pikturë. Në vitin 2003 e themeloi organizatën Mural Art Group (MAG) ku me ekipin
e saj krijuan disa murale në qendër, poashtu projekte tjera të financuara.
Qëllimi i organizatës ka qenë të punojë me artistë të cilët janë të inspiruar
ta zbukurojnë qytetin e Prishtinës dhe të inspirojnë qytetet tjera.
Fitore Berisha në 2006 është shpërngulur në Islandë në kryeqytetin Reykjavik ku ajo jetoi 10 vite dhe krijimtaria e saj ka vazhduar në pikturë, teatër, vallëzim. Prej disa muajsh është kthyer në vendlindje dhe ka hapur një artstudio dhe vazhdon të merret me murale, graffiti, pikturë. / KultPlus.com
Ekspozita “Bienalja e Akuarelit edicioni 2-të” do të zërë vend në Muzeun Kombëtar të Kosovës ditën e hënë, shkruan KultPlus.
Kjo
ekspozitë sjellë vepra arti të artistëve nga 70 vende të botës me rreth 380
piktura. Ekspozita do të përcillet edhe me demonstrim të akuarelit në pikturë
nga artistët.
Hapja e ekspozitës bëhet më datë 18 nëntor në ora 19:00 në Muzeun Kombëtar të Kosovës. / KultPlus.com
Sërish këtë vit do të ringjallen pavionet e Panairit të Padovas për edicionin e 30-të të “Arte Padova”, njërën nga aktivitetet më të vjetra në botën e artit në Itali. Aktiviteti do të zhvillohet nga 15 deri më 18 nëntor 2019. Bëhet fjalë për Panairin vjetor të Artit Bashkëkohor Padova, një ekspozitë arti që u kushtohet artistëve, pronarëve të galerive, kritikëve, artdashësve dhe koleksionistëve.
Në këtë panair do të zbuloni vepra arti në pikturë, skulpturë, grafikë, fotografi, por gjithashtu do të ketë edhe konferenca dhe prezantime librash. Pjesëmarrja në Arte Padova përbën një hap të rëndësishëm jo vetëm për artistët e etabluar apo që aspirojnë, por edhe për talentet e reja që përfaqësohen në fushën e artit bashkëkohor.
Në qendër të këtij panairi të artit bashkëkohor është UFOFabrik Contemporary Art Gallery dhe Epsilon Art Gallery, e cila këtë vit do të prezantojë “The surprise of the relevant decline”, një ekspozitë të kuratuar nga Mauro Defrancesco, një galerist italian. Qëllimi i ekspozitës së tij është të transmetojë optimizëm për origjinën e artit, ndërsa në të njëjtën kohë të hapë horizonte të reja artistike për artistët, duke bërë të mundur që ata të përfshihen në dialog me publikun.
Kuratori do të prezantojë një grup të larmishëm artistësh, përfshirë këtu: Shuk Orani, Luciano Caggianello, Feofeo, Luana Segato dhe shumë të tjerë.
Si pjesë e kësaj ekspozite, ne jemi fokusuar veçanërisht te njëri prej artistëve, Shuk Orani. Artisti shqiptar nga Kosova, që nga viti 1993 jeton dhe punon në Hamburg, si artist i pavarur. Në artin e tij, Orani ballafaqon të renë me të vjetërën, shtron pyetje dhe tregohet i hapur për zhvillimin natyror.
Orani është një kritik i dezorientimit njerëzor dhe mungesës së gatishmërisë për të menduar në kontekste më të mëdha, pasi që (njeriu) ka mungesë kujtese, ndjenjash dhe intuite. Pasi që kjo ide nënkupton një reduktim të realitetit, artisti eksploron se si materia me ngjyrë mund të ndryshojë një strukturë fillimisht të mangët dhe të gjenerojë mundësi të reja perceptuese. Pasioni i tij për artin dhe letërsinë e shtyn çdo ditë drejt dëshirave dhe projekteve të reja artistike. Midis abstraksionit, neo-ekspresionizmit ose figuracionit, veprat e tij janë të gjalla, impulsive, dinamike dhe veçanërisht shprehëse.
Sidoqoftë, talentit të tij nuk i janë dashur vite për tu shpalosur, sepse Orani tashmë ka qenë i pranishëm ndërkombëtarisht, në ekspozita personale dhe grupore. Në institucione prestigjioze si Muzeu i Artit Bashkëkohor në Pekin, Muzeu i Luvrit si pjesë e një çmimi fotografie në Paris ose në Teatrin Kombëtar në qytetin e tij të lindjes në Kosovë.
Disa javë më parë ai u përfaqësua edhe në Panairin e fundit të Artit Bashkëkohor në Cyrih në vitin 2019.
Kjo është hera e dytë që ai prezanton veprën e tij në kontekstin e Arte Padova (2014 e fundit). Këtë vit artisti gjermano-kosovar paraqet katër nga portretet e tij spektakolare të grave. Në veprat e tij, ai zbulon ekskluzivisht portrete femrash të punuara në mënyrë të përpiktë me një linjë të zezë e të bukur, një ngjyrë të verdhë të veshur me të kuqe, të llojit “no finito”. Abstraksioni dhe ngjyrat e çliruara shërbejnë si koncepte imazhi që përcjellin të kapërcyeshmen, pafundësinë dhe ringjallin karakterin sakral të pikturës. Por, përkundër këtij sfondi, kompozimet piktorike janë veçanërisht tërheqëse përmes sensualitetit të tyre. / Albinfo.ch / KultPlus.com
Hapja e ekspozitës personale e autores Lumjetë Havolli, e titulluar “Is This Me… Or i Do it For You Only!?” do të bëhet këtë javë në Galerinë e Ministrisë së Kulturës, përcjellë KultPlus.
Artistja Lumjetë Havolli, përmes
një rrëfimi tejet personal, na ballafaqon me metafizikën e lebetisë, ku shpresa
dhe gëzimi marrin kuptimin e njëjtë, ku harmonia dhe çiltërsia, e bukura dhe e
brishta identifikohen me njëra tjetrën duke gjetur kuptimin utopik të jetës së pashpresë,
frikën nga ardhmëria dhe konfuzionin e botës njerëzore.
Ekspozita, e cila për kurator ka Genc Rezniqin, do të hapet më datë 15 nëntor në ora 19:00 dhe do të qëndroj e hapur deri më 2 dhjetor 2019. / KultPlus.com
Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor në Prishtinë hapi ekspozitën e finalistëve të çmimit “Artistët e së nesërmes” 2019.
Çmimi “Artistët e së nesërmes” është pjesë e programit që ndan çmimin për artistët e ri në fushën e arteve vizuele, pjesë e dhjetë çmimeve të ngjashme të organizuara në Evropën Qendrore dhe atë Lindore me qëllim të mbështetjes së shfaqjes dhe zhvillimit të artit bashkëkohor dhe shoqërisë civile.
Çmimin “Artistët e së nesërmes” për vitin 2019 e kanë marrë artistët Somer Şpat, Edona Kryeziu, Dion Zeqiri. Puna kuratoriale është realizuar nga Vala Osmani dhe Albert Heta. Juria e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2019, e përbërë nga Charles Esche, drejtor i Van Abbemuseum, Eindhoven, Qëndresë Deda – artiste, fituese e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2018, Adam Kleinman – Fondacionin Kadist Art, Sezgin Boynik – teoreticient dhe redaktor, Jelena Vesić – kuratore, shkrimtare, redaktore dhe ligjëruese, ka zgjedhur tre finalistët e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2019.
Somer Şpat është përzgjedhur në listën e ngushtë për projektin e tij të jashtëzakonshëm në lidhje me ngritjen dhe rënien e industrisë hekurudhore në Kosovë.
Qëllim i punës së Edona Kryeziu është të ekspozojë ndjenjat e zhvendosjes, ambivalencës së brendshme, vetë-mohimit dhe strategjive të mbijetesës që vijnë së bashku kur je subjekt diaspore.
Dion Zeqiri, i cili ka përfunduar studimet bachelor në dizajn enterier në Universitetin e Prishtinës, ka si praktikë pikënisjen e përvojës së tij personale. Ai ka punuar për të fuqizuar subjektet që përfshijnë emocione aktuale apo kushte fizike, duke hapur interpretime të reja rreth rrethanave dhe dukurive.
Çmimi “Artistët e së nesërmes” është një projekt unik që u ofron artistëve të arteve pamore nën moshën 35 vjeçare mundësinë të krijojnë vepra të reja, të jenë pjesë e një procesi specifik edukativ, të kenë takime dhe prezantime për një juri ndërkombëtare, mundësi që të marrin pjesë në një ekspozitë të përbashkët me finalistët e tjerë në Stacion – Qendrën për Art Bashkëkohor Prishtinë, por edhe të udhëtojnë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe të përjetojnë dinamikën e skenës artistike të New York-ut, për dy muaj qëndrimi në Residency Unlimited, dhe pas kthimit nga SHBA të kenë ekspozitë personale në Stacion- Qendra për Art Bashkëkohor në Prishtinë./21Media / KultPlus.com
Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë ka njoftuar për ekspozitën e finalistëve të çmimit “Artistët e së nesërmes” 2019.
Çmimi “Artistët e së nesërmes” është pjesë e programit që ndan çmimin për artistët e ri në fushën e arteve vizuele – YVAA (Young Visual Artists Aëards) – pjesë e dhjetë çmimeve të ngjashme të organizuara në Evropën Qendrore dhe atë Lindore me qëllim të mbështetjes së shfaqjes dhe zhvillimit të artit bashkëkohor dhe shoqërisë civile.
Çmimin “Artistët e së nesërmes” 2019 e kanë marrë artistët: Somer Şpat, Edona
Kryeziu, Dion Zeqiri. Ndërsa puna kuratoriale është realizuar nga Vala Osmani
dhe Albert Heta.
Ekspozita do të hapet më datë 6 nëntor në ora 20:00 te Klubi i Boksit. Ndërsa fituesi i çmimit “Artistët e së nesërmes” 2019 do të shpallet me 6 dhjetor 2019 në Klubin e Boksit në Prishtinë, në mbylljen e ekspozitës së finalistëve të “Artistët e së nesërmes” 2019.
Juria e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2019, e përbërë nga Charles Esche, drejtor i Van Abbemuseum, Eindhoven, Qëndresë Deda – artiste, fituese e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2018, Adam Kleinman – Fondacionin Kadist Art, Sezgin Boynik – teoreticient dhe redaktor, Jelena Vesić – kuratore, shkrimtare, redaktore dhe ligjëruese, ka zgjedhur tre finalistët e çmimit “Artistët e së nesërmes” 2019.
Somer Şpat është përzgjedhur në listën e ngushtë për projektin e tij të jashtëzakonshëm në lidhje me ngritjen dhe rënien e industrisë hekurudhore në Kosovë. Puna e tij tregon përpjekjet kolektive të modernizimit të Kosovës në kohën e Jugosllavisë si kontrast të tranzicionin shoqëror dhe mbetjet e strukturuarve të progresit industrial dhe si mbetjet e tyre janë të përfshira në jetën e përditshme kosovare, në një mënyrë të jashtëzakonshme.
Somer Şpat (1996, Prizren) ka përfunduar studimet bachelor në fotografi në Universitetin e Arteve të Bukura, Mimar Sinan. Interesimi i tij për artin filloi nga pasioni ndaj kinemasë që e shtyu atë të studionte fotografinë. Përmes studimit të fotografisë ai zhvilloi interes për artin bashkëkohor dhe gjeti mënyra eksperimentale të të menduarit dhe diskutimit rreth tij.
Somer nuk e konsideron veten të varur nga një medium specifik. Mediumi vjen përmes procesit të kërkimit të tij artistik. Me fjalë të tjera, përmes procesit, mediumi del dhe imponohet ndaj tij. Duke e perceptuar veten më shumë si një prodhues se sa krijues, ai përpiqet të ndërlikoj më tej çështjet e autorësisë në veprat e tij.
Punët e tij përqendrohen në çështje politike, si në kontekstin lokal ashtu edhe në atë ndërkombëtar. Në mënyrë retroaktive, veprat e tij të artit përpiqen të shtjellojnë format të ndryshme dhe përfaqësim të dhunës shtetërore. Kjo dhunë mund të jetë imponim i imazheve nga shteti; ose shkatërrimi i infrastrukturës publike nga pronat private. Ai i konsideron studimet arkivore si pjesë shumë të rëndësishme të produksionit të tij. Pasi kaloi kohë në arkiva për të gjetur materiale për projektin e tij “hekurudhor” në vazhdim, Somer zbuloi portretet e punëtorëve vullnetarë që ndërtuan linjat hekurudhore, dhe ky zbulim ndryshoi drejtimin e punës së tij dhe i dha asaj një tjetër ritëm.
Edona Kryeziu (1994) ka lindur në një qytet të vogël gjerman afër kufirit francez. Ajo pjesën më të madhe të fëmijërisë dhe adoleshencës e kaloi në Koln, Gjermani. Atje, ajo u rrit në mesin e njerëzve të tjerë, prindërit e të cilëve nuk ishin nga Gjermania.
Vizita në një shkollë të mesme që ishte kryesisht gjermane dhe e krishterë, e bëri atë të mendojë për gjendjen e migrantëve, narracionin e famshëm ‘përplasje kulturore’, ndarjen urbane, privilegjin dhe pabarazinë. Në moshën 18 vjeç, ajo kaloi një vit në periferi të Buenos Aires, Argjentinë, ku punoi me qendrat e komunitetit lokal për të mbështetur të margjinalizuarit. Ishte aty ku ajo mësoi të vinte në pikëpyetje statusin quo, e cila e shtyu atë fillimisht drejt studimit të Shkencave Shoqnore në Maastricht dhe Universitetin e Stambollit, e pastaj Antropologjinë e Migracionit dhe Diasporën në Universitetin SOAS në Londër.
Përveç akademisë, Edona ka njohuri në teatër, aktrim dhe shkrim të skenarit, dhe i pëlqen të eksperimentojë me mediume të ndryshme si montazh filmi, fotografi, instalimet për të vënë në dyshim normalitetin.
Qëllimi i punës së saj është të ekspozojë ndjenjat e zhvendosjes, ambivalencës së brendshme, vetë-mohimit dhe strategjive të mbijetesës që vijnë së bashku kur je subjekt diaspore. Prandaj, ajo përdorë ndjenjat dhe mjedisin e saj personal si një burim për të vënë në pah natyrën e një identiteti të fragmentuar. Çdo vepër arti kontribuon në krijimin e një hapësire të tretë si një pikë qartë e shprehjes së saj, minoritetet në Gjermani dhe gjithë diasporën, të cilës mund të flasë puna e saj. Kjo është një ndërhyrje dhe krijim i diçkaje të re, të rrënjosur në pikëllim, hutim, zemërim dhe shpresë. Vetë procesi i krijimit të artit për të është rrugëtimi drejt shpërbërjes së ‘Tjetërsisë’ në ‘Vetveten’ e saj.
Dion Zeqiri (1996) ka përfunduar studimet bachelor në dizajn enterier në Universitetin e Prishtinës (2018). Ai punon në një kompani të dizajnit si përpilues i projekteve kreative. Dion Zeqiri ka filluar të pikturoj në shkollën fillore, në stile të ndryshme.
Zeqiri punon me mediume të ndryshme si: instalacion, skulpturë, video dhe objekte të gatshme të gjetura, që në vazhdimësi kërkon të vë në pyetje ato objekte të gjetura për përkthimin e tyre në komunikim, që e vendosë gjuhën në shkallë shoqërore. Ekspozita e parë e Dion Zeqirit ishte ekspozita personale “Rumination” (2018) e mbajtur në “Hapësira Motrat”, Prishtinë, Kosovë.
Praktika e Dion Zeqirit është pikënisje e përvojës së tij personale. Ai ka punuar për të fuqizuar subjektet që përfshijnë emocione aktuale apo kushte fizike, duke hapur interpretime të reja rreth rrethanave dhe dukurive.
Çmimi “Artistët e së nesërmes” është çmim kyç dhe i pavarur i organizuar në bashkëpunim me Residency Unlimited në New York, mbështetur nga The Trust for Mutual Understanding në Neë York.
Çmimi “Artistët e së nesërmes” është një projekt unik që u ofron artistëve të arteve pamore nën moshën 35 vjeçare mundësinë të krijojnë vepra të reja, të jenë pjesë e një procesi specifik edukativ, të kenë takime dhe prezantime për një juri ndërkombëtare, mundësi që të marrin pjesë në një ekspozitë të përbashkët me finalistët e tjerë në Stacion – Qendrën për Art Bashkëkohor Prishtinë, por edhe të udhëtojnë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe të përjetojnë dinamikën e skenës artistike të Nju Jork-ut, për dy muaj qëndrimi në Residency Unlimited, dhe pas kthimit nga SHBA të kenë ekspozitë personale në Stacion- Qendra për Art Bashkëkohor në Prishtinë.
Qëllimi i çmimit “Artistët e së nesërmes”, i organizuar në Kosovë nga Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë, është që të ofrojë mbështetje artistëve të rinj dhe të lehtësoj vazhdimin e punës së tyre duke i zhvendosur ata nga një rol margjinal në një rol qendror në shoqëri.
Çmimi “Artistët e së nesërmes” është pjesë e programit të çmimeve për artistët e rinj pamor – YVAA (Young Visual Artists Awards) – që është një rrjet i dhjetë çmimeve të ngjashme nga Evropa Qendrore dhe Lindore, dhe i cili u themelua në vitin 1989 në Çekosllovaki nga Kryetari Vaclav Havel, Wendy Luers dhe artistët disidentë, që kishin për qëllim përkrahjen e ngritjes dhe zhvillimit të artit bashkëkohor dhe shoqërisë civile.
Qëllimi i Kryetarit Havel, organizatorëve dhe themeluesve të Çmimeve YVAA ishte të shpërblejnë artistët e rinj me një rezidencë artistike në SHBA, dhe për t’i ekspozuar ata në botën jashtë vendeve të tyre dhe për të theksuar rolin e kulturës në demokratizimin e shoqërisë dhe rolin e kulturës në shoqërinë civile. Ata themeluan një garë transparente dhe të hapur vjetore, që vlerësohej nga juritë e pavarura dhe që ndërroheshin, pa nepotizëm dhe favorizim. Ky mision themelues dhe kjo kornizë programore, për të përkrahur artin bashkëkohor, për të njohur dhe shpërblyer ekselencën artistike, për të ngjizur shkëmbimin kulturor dhe për të ndërtuar kapacitetin e institucioneve të pavarura të artit dhe shoqërisë civile, janë edhe udhërrëfyes për Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë për organizmin e çmimit “Artistët e së nesërmes”.
Në vitin 2015, Residency Unlimited (RU) u angazhua si organizator i programit YVAA dhe nikoqir i programit rezidencial në Nju Jork. Në shtator të vitit 2015, Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë është ftuar për të marrë përsipër organizmin dhe udhëheqjen e çmimit “Artistët e së nesërmes” në Kosovë, duke filluar me edicionin e parë të vitit 2016.
Në vitin 2017, Bordi i the Trust for Mutual Understanding aprovoj kërkesën e Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë që çmimi “Artistët e së nesërmes” të kthehet në program që organizohet çdo vit në Kosovë. Në vitin 2014 organizatorët e programit YVAA kishin vendosur që çmimi Artistët e së nesërmes të organizohet çdo të dytin vit.
Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë synon të rrisë potencialin dhe ndikimin e çmimit “Artistët e së nesërmes” në zhvillimit e gjithmbarshme në artin bashkëkohor, në tërë territorin e Kosovës.
Çmimi “Artistët e së nesërmes” 2019 organizohet nga Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtinë. Mbështetësit kryesor të çmimit “Artistët e së nesërmes” 2019 janë: Ambasada e SHBA-së në Kosovë, Trust for Mutual Understanding (TMU), Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Republikës së Kosovës, Komuna e Prishtinës, Technomarket, x-print dhe DZG. / KultPlus.com
Për nder të Ditës Ndërkombëtare të Artit, Hoteli Garden do të organizojë një ekspozitë me artistët kosovarë ku do t’i prezantojnë punimet e tyre të vlerësuara në restorantin Garden Open Kitchen.
Ekspozita do të fillojë nga ora 12:00 deri në orën 18:00 dhe do të qëndrojë e hapur ditët në vijim.
Një pjesë e fitimeve nga shitjet do të shkojnë për bamirësi.
Artistët pjesmarës në këtë ekspozitë janë: Mjellma Goranci Zana Ramadaniq Shqipe Kamberi Blerta Surroi Eliza Hoxha Muhamet Ahmeti Visar Mulliqi Kushtrim Istref Hajrush Fazliu Musë Prelvukaj. /KultPlus.com
