Emersoni u takua me Ellen Louisa Tucker më 1927, kur ishte dukë dhënë mësim në Concord, N.H. Ellen ishte shtatëmbëdhjetë vjeçe, shëndetligë dhe shumë e bukur. U martuan dy vjet më vonë, ndërsa ajo vdiq më 8 shkurt 1831.
Dhjetor 1828
I dashur Waldo,
Jam e vendosur sonte të të lë të shikosh vjedhurazi në thellësinë e zemrës sime që është fluskon me një mori mendimesh të reja të sapoardhrua secili duke bërë presion për një çlirim, por disa sosh më këmbëngulës se të tjerët do të më lodhin me ardhjen e tyre të vazhdueshme para se të mund t’i shpreh me kohë. Ah sa i prapë që je ti – s’do të më kursesh nga skuqja. A do të më bësh të rrëfej me aq shumë fjalë se të dua? Nëse po, a duhej ta bëja atë rrëfim pa ma kërkuar dhe pa u fshehur? Më mërzit fort fakti se ti mund të mendosh se unë jam e zonja ta shkurajoj vëmendjen tënde dashurore ndaj meje pa ndonjë arsye – do të ishte tallje e pandershme me ndjenjat më të thella të zemrës tënde. – Prapëseprapë, nëse ti ma kërkon dhe je i vendosur ta përulësh këtë shpirt krenar – atëherë unë do të pëshpëris diçka në veshin e zemrës tënde që do të të sigurojë se gjithçka është në rregull – Se ka ndodhur shumë kohë më parë teksa i lutesha Zotit në emër të mikut tim më të afërt dhe më të dashur që nuk mund të ndalesha derisa të kërkoja një bekim për t’u prehur në “atë që e doja”.
Oh kurrë s’e kisha menduar se do të më duhej ta tërhiqja kështu velin nga vendet e shenjta të shpirtit tim – por jam e lumtur që mund ta shkruaj këtë – dhe ti s’ke pse të shkosh me mendjen tash se jam skuqur, ngase faqet e mia janë të zbehta si letra mbi të cilën po shkruaj. Deri më tash në jetën time kam qenë kështu e vetmuar, po mendoj dikush që e respekton ndërveprimin me ata të moshës dhe gjendjes sime shoqërore – andaj nuk kam pasur gjë për të rrëfyer. Babai dhe nëna ime nuk hyjnë në shoqërinë time rinore dhe as te dashuritë e mia. Acari i moshës (Oh shkarravitjet e një vajze në adoleshencën e saj) e ka ftohur burimin që rrjedh rrëmbyeshëm e pasionit rinor – dhe ka lëshuar pe para rrjedhës më të ngadaltë të përkujdesjes prindërore. Vëllai dhe motra e kanë në zemrat e tyre atë që do t’iu përgjigjet secilit, një lloj ujdie simpatike. Motrat e mia kanë qenë gjithmonë larg meje – gjersa i injoronin gjërat të cilat nuk i hidhja në letër – dhe ato s’kanë qenë edhe aq – Pra ti e di tash sa fort ta vësh veten tënde në pushtetin tim dhe të mos besosh se një grua nuk është e zonja të mbajë sekrete. A mendon ndonjëherë për llojin e çuditshëm të përmbajtjes që ekziston mes nesh kur ti ishe këtu? Apo a ishe ti i vetëdijshëm për këtë – Sapo isha duke e bluar në mendje se vetëm për mua do të kishte qenë e sikletshme. Vetëm mund të llogaris në të në mënyrën si llogarisja në patundshmërinë e gjuhës sime në praninë tënde. Mendimet e mia, për shkak të veçimit të gjatë, janë bërë të druajtura – dhe sado që shpesh fluturojnë deri te buzët e mia, prapëseprapë kur hapet dera janë aq të alarmuara sa ia mbathin me të katra ta fshehin veten. Po ta kishe shikuar Waldon, do të kishe parë shpesh ato mendime të fluturojnë nga dera te dritarja, ose do të kishe kapur në befasi derisa përbironin jashtë (të shprehura shumë qartë).
Nëna jote – sa kohë që s’e kam parë. Do të jem krenare të them asaj se çfarë nëne të mirë më ka dhënë Zoti tashmë dhe lutem t’i pëlqej dhe të më dojë siç kam ndarë mendjen se duhet ta bëjë – sa e lumtur që do të isha. Ngase frymëmarrjet e zemrave kaq të afeksionuara nuk mund të dështojnë t’i largojnë të gjitha retë e jetës apo të paktën t’i prarojë nëse janë të palëvizshme – Shpresoj t’u përgjigjem pritjeve dhe dëshirave të saj – Jam e lumtur që i ke takuar motrat e mia – dhe s’kam frikë fare se do të të pëlqejnë edhe më shumë pasi t’i njohësh më mirë. Çfarë letre do të të tregojë Margaret? Dhe ai shënimi i shkurtër që nuk ishte paraparë për sytë e tu – Jam e lumtur që fola aq pak për ty se ti pate paturpësinë ta vjedhësh me sy.
Çdo ditë lexoj Charles e 5-të dhe më pëlqen shumë – është mundim për mua se ma ke rekomanduar ti – se sapo e marr në dorë dhe i ngul sytë në faqet e tij të gjata sa një hundë e gjatë e madhe (në të vërtetë si hija ime kur dielli është poshtë) paraqitet dhe e zbeh çdo përpjekje që bëj të mendoj vetëm për Charlesin e 5-të. I kam rikthyer në mendje disa fjalë të vjetra frënge. E kuptoj se nevoja për praktikë i ka vënë në gjumë, por prapë ecin përgjumshëm dhe dyshoj se do të arrij të kap idenë e çfarëdo gjëje që do të zgjedhësh të shkruash. Nëse kjo të merr më shumë nga koha jote e çmuar të shkruash në këtë mënyrë, atëherë s’do ta kërkoj më. Kyçet dhe çelësat formojnë një barrierë të padepërtueshme si veli galik – ende të pabesë – shkruaj dhe pasi ta kem gdhendur në tavoletën e gurtë të memories do ta hedh kopjen në flakë. Të tuat “rima tingëlluese” më pëlqen t’i lexoj – m’i shkruaj ca më shumë kur të mundesh. Muza ime është një zonjë e pabindur dhe s’ia ka ëndja të ftohtin, kështu që para një jave të mërkurën e fundit ajo buzëqeshi lehtë mbi mua – mbase një ditë do të shohësh rezultatin.
Gjithë ditën e lume e kam dëgjuar z.Cole – dhe kam ndier një kënaqësi të paparë në vetminë e dhomës sime të vogël. – Zoti ka qenë i mëshirshëm dhe i mirë me mua gjatë viteve të kaluara. Sa të prirur jemi, sado që vazhdimisht na e dhuron mirësinë e tij, të harrojmë dorën e matur dhe kujdesin e madh të Bariut të Mirë të shpirtrave tonë për t’i gëzuar kullosat e tij të ëmbla pa kurrfarë mirënjohjeje. Sa pak kemi duruar sa të pakëta kanë qenë vështirësitë tona në krahasim me disa që kanë qenë të detyruar të pijnë nga fundi i kupës së hidhërimit pa pasur asgjë për t’i gëzuar përveçse shkëndijes të herpashershme të “perlës së çmimit të madh” në fund (reflektime hijerënda). Me gjasë je lodhur nga mendimet e mia të shprehura në mënyrë të dobët – për çka kam frikë se po e humbin bukur fort butësinë e tyre.
Një gjë duhet të ta them – se shpirti pulsues i znj.Birch, i cili për një kohë aq të gjatë ka qenë në flatrat e tij, në fund ka ikur përgjithmonë. Westoni i shkretë po tretet përditë. Natën e mirë – po më thërrasin.
E hënë në mëngj – Mirëduita – mbrëmë më thirrën të shihja John Williamsin e vogël, i cili më ka shkaktuar brerje ndërgjegjeje të fortë duke më dhuruar një koka litografike të bukur të Pres Kirklandit, të cilin me gjasë ti e ke parë – njeriu i vogël grumbullon thëngjij të gjallë mbi kokën time – duke ma dhuruar vëmendjen e tij pas neglizhimit tim.
Njp javë pas të premtes së ardhshme është dita e caktuar për udhëtimin për në qytet – po shkoj me herët me shumë kënaqësi – dhe shpresoj se ajri i Bostonit dhe buzëqeshjet e urta të Bostonit do të bëjnë ndonjë mrekulli për nënën – e cila është pak më mirë se atëherë kur ti ishe këtu.
A do të më kujtosh ti vëllai i yt, Edwardi, dhe t’i thuash se do t’i marr mësimet e para të patinazhit të nesërmen që Dielli i Vjetër do ta tregojë fytyrën e tij të buzëqeshur me Mis Sparhawkun – mos u habit nëse dëgjon për ndonjë kokë të thyer.
Vëllai Edward, gruaj dhe loçka e tij tashmë janë me ne – Edwardi po ankohet se ka ardhur shumë vonë të të shoh dhe ma ka thënë shumë fjalë të mëdha për ty – talentin tënd poetik, gatishmërinë tënde të madhe, etj.
Më vjen keq që kam bërë aq shumë lëshime e gabime në këtë letër, se kështu do të të marrë më shumë kohë ta lexosh – e di se ishin të pashmangshme dhe nuk do të ishte në karakterin tim të të shkruaj një letër të patësharë.
Nuk e ke një libër të vogël me koprtinë të fortë të të them “Mos më harro”, por pastaj e ke një “Zhiton” dhe një “Hajmeli” në dashurinë e një zemre të besueshme.
Ellen T – ah fati nuk mundet, etj.
/The Letters of Ellen Louisa Tucker and Ralph Waldo Emerson”, Harward University Press, 1962
/Gazeta Express/ KultPlus.com
