Sot shënohet 5 vjetori i vdekjes së shkrimtarit të njohur, Dritëro Agolli, shkruan KultPlus.
Në këtë ditë, vajza e tij, Elona Agolli, ka bërë shpërndarjen e disa fotografive në rrjetin e saj social “Facebook”.
“Ne vijojmë të bisedojmë…”, ka shkruar Elona, duke kujtuar babain e saj në përvjetorin e tij.
Më poshtë, KultPlus ju sjellë edhe fotografitë e publikuara.
Vepra e fundit e tij është libri me poezi “Prit edhe pak”, të cilin ia kushtoi bashkëshortes Sadijes. /KultPlus.com
Dritëro Agolli, kolosi i letrave shqipe mbylli sytë më 3 shkurt 2017 në moshën 86-vjeçare. Shkrimtar, publicist, gazetar dhe politikan që ka lënë pas një trashëgimi të pasur kulturore për vendin.
Presidenti i Shqipërisë, Ilir Meta ka reaguar përmes një statusi në rrjetin social, ku ka theksuar se Dritëroi ynë i madh, dritëron për jetë në çdo varg e libër që na la trashëgim të gjithëve.
‘Me rrënjët e thella në popull, shprehës i fuqishëm i shpirtit të shqiptarit të thjeshtë, të ndershëm, punëtor e patriot, Dritëroi do të jetë gjithmonë pranë nesh me idetë e tij të vyera në letërsi, art dhe politikë. Shumë mall për ty mik i shtrenjtë, që na mungon kaq shumë’, është shprehur tutje Meta.
Katër vite pas humbjes së tij, shtëpia e të madhit Dritëro do të kthehet në muze. Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj shprehet se gjithçka është në rrugë të mbarë për të hapur shtëpinë e tij në “Rrugën e Dibrës”, ku jetoi e shkroi veprat e paarritshme.
“Sot bëhen 4 vite pa Dritëroin e madh! Jemi në rrugë të mbarë për të hapur shtëpinë e tij në “Rrugën e Dibrës”, ku jetoi e shkroi veprat e paarritshme – aty, në ndonjë raft, do ta kërkojmë e rilexojmë”, u shpreh Veliaj.
Edhe vajza e tij, Elona, përmes një postimi në rrjetet sociale bën të ditur lajmin.
“Më 28 Janar 1974 përmes këtij Autorizimi , babit iu dha e drejta e strehimit në Pallatin 85 të Rrugës së Dibrës ( quajtur atëherë Rruga Bajram Curri) . Derisa mbylli sytë jetoi në këtë apartament . Tanimë, do të kthehet në shtëpi muze”, shprehet Elona Agolli. / KultPlus.com
Elona Agolli është e bija e shkrimtarit të madh të letërsisë shqiptare, Dritëro Agollit. Edhe pse ne mund të dim shumë të vërteta rreth figurave të mëdha përseri çdo herë zbulohet diçka e re, shkruan KultPlus.
Sot, Ismail Kadare një figurë tjetër më më rëndësi në letrat shqipe paska takuar të bijën e kolegut, por edhe të mikut të tij, Elonen. E në ketë takim u zbulua një detaj i rëndësishëm ku Kadare e paska pagëzuar të bijën e poetit me emrin ‘Elonë’, duke e përshkruar takimin e sotëm si një ripërseritje e kujtimeve të vjetra dhe si nostalgji për mikun e tij të nderuar.
‘M’u duk krejt si takimi asaj dite vjeshte me shi, shumë vjet më parë, kur po prisnim të vinte Dritëroi me Sadijen. Malli për mikun e dikurshëm ndihej gjithë kohën dhe këtë ia shkroi Elonës tek faqja e parë e veprës së tij të plotë: “Elonës, në shenjë përmallimi për të dhe kujtimin e bukur të Dritëro Agollit.” Apo duhej ta shkruaja zonjës Elona, u kujtua në fund Kadare. Shumë bukur, ju ma keni vënë emrin Elona, i tha bija e mikut të tij të vjetër dhe e përqafoi fort’.
Ndërsa edhe rrëfimi i Elona Agollit rreth takimit me mikun e babait dhe pagëzuesin e emrit të saj, është përtej emocionit të parashikuar dhe përballje me përmallimin për kohët e lumtura.
‘Pak pas mesditës, në kafenenë mes gjelbërimit, aty ku vite më parë babai im ishte takuar me mikun e tij të vjetër , Ismail Kadare , do të ulesha edhe unë, përballë tij, e mallëngjyer dhe jo me pak emocione .
“Zoti Kadare po ju priste, si rrallëherë ndodh me dikë .”- përsëriste botuesi dhe miku ynë Bujar Hudhri .
U ula pranë , duke vëzhguar sytë e buzëqeshur, qëndrimin plot siguri , siguri që përcjell madhështia, gjeste e mimikë që transmetonin përmallim, pasi pranë tij qëndronte vajza e mikut, ( miqësi që të paktë e kanë kuptuar në ngjyra, thellësi e dimension);
“ Ky do të ishte lajm -,theu heshtjen me plotësinë e zërit të tij . Pasi unë kam qenë shumë mik i afërt me Dritëroin dhe madje shumë herët, që në Gjirokastër, mik i ngushtë…Atë çfarë unë ndaja me të , nuk e ndaja me askënd. Është punë tjetër çfarë serviret në skenarë të sajuar.”
Vijonte rrjedhshëm biseda dhe vetja herë më kthehej në fëmijë kur xhaxhi Ismailin e dëgjonim dhe e shihnim me kureshtje, pasi ai ishte figura magjike dhe mistike, dhe herë adoleshente kur dhurata e një këmishe të hollë , ngjyrë gjaku , më nxiste në rrugëtimin e vrasjemendjes të përse-ve dhe simbolikës së asaj dhurate .
U fol për shumëçka rreth asaj tavoline ; për Gorkin dhe letërsinë e realizmit socialist , për figurën e diktatorëve në anët e tyre mizore por dhe të vanitetit , vanitet që disa herë i lejonte të bënin edhe të mira; për Fishtën me hamendësimin “ a do të dinte në gjallje të tij kundërshtitë e krijuara falë veprës së tij “, për Lasgushin dhe librat e kujtimeve mbi të, për zhanrin e memoireve dhe sa i përhapur është në letërsinë e vendeve të ish -Lindjes ; hera – herës biseda ngjyrosej edhe nga ironia (sa e ngjashme me atë të babait tim! ).
Qëndruam gjatë dhe u fol gjatë , por “e padukshmja “, ajo çfarë shpirti përcillte, shprehej në dritën dhe përmallimin e hijshëm të syve.
Një flutur e murrme vringthi bëri një gjysëm rreth mbi tavolinën ku qëndronin gotat tona. Ndoshta vetëm unë e vura re , ndoshta veçse mua më ndjek në dhomat e trurit tim “ ëngjëllushja” flutur. Isha unë aty , ajo , bija , që përcjell mesazhet e shpirtit dhe rrekej të hapte portat e alkimisë së shpirtrave’.
Bar Juvenilja, Tiranë, 24 qershor 2019/KultPlus.com
Elona Agolli
Asnjë çast nuk e pranova që babai im nuk ishte më. E mendoja që do ta takoja pasditeve.
Do ja dëgjoja zërin e puthja duart. E megjithatë vinte dita e fundit e javës e unë shkrehesha në vaj, shkoja ta takoja aty, nën qetësinë e qiparisëve , aty ku duket që nuk ka fjalosje, por nuk është e vërtetë.
Unë llafosja e kuvendoja me atin tim.
Tani shfletoj ditarin tim , ato çka unë i kam quajtur Fletët e dhimbjes, thuajse nje vit më parë:
Shkurt 2017, Ditar
Një brengë e madhe më mbërthen shpirtin. Brenga e të moskuptuarit. Nuk arrija të zbërtheja fjalë e gjeste, lëvizje duarsh të babit 4 ditë para se ai të mbyllte sytë.
Kishte katër ditë me intubim për frymëmarrje të drejtuar, e thuajse tërë kohën ishte i përgjumur.
– Pse kështu?- pyesja doktoreshën.
-Po kështu na udhëzojnë protokollet mjekësore e gjithçka ndiqet sipas atyre protokolleve ndërkombëtare të rastit në fjalë. Dmth, duhet mbajtur në gjendje gjumi e qetësie derisa të normalizohen parametrat e të nisë të aktivizohet frymëmarrja.
Kështu që babi përgjatë 6 ditëve pas shtrimit nē reanimacion , thuajse nuk reagonte dhe ishte tërë kohën në gjumë. Unë erdha nga Italia të enjten pasdite, pas një përmirësimi të mërkurën pasdite të babit.
Tani , mē mori në telefon i entuziazmuar , duke më rrëfyer për organizmin e fortë të babit , që kapërcen çdo situatë të vështirë”. Këta mjekët nuk njohin fuqinë e babit . Ata thonë fjalën e keqe pa u menduar .”- vijonte vëllai im më tepër se optimist.
Tani më qetësoi disi, por një si tymnajë gri gjithsesi më pushtonte mendimet dhe gjendjen shpirtërore . Mezor prisja të kthehesha e të shkoja drejt e te babi .
Tani më tregonte sesi kur ishte përmendur pak babi, një ditë pas shtrimit, i kishin shkarë në faqe dy pika lot.
Kishte dëgjuar zërin e mamit dhe Tanit e ishte ndjerë i përmalluar.
Të enjten, nga ora 7 shkova në spital; babi flinte me atë tubin e tmerrshëm në gojë, të lidhur me ca fasho, me garza të vendosura në anën e djathtë të qafës, mesa duket tubat e frymëmarrjes. Sytë i kishte të mbyllur e sado unë e puthja duart e i fërkoja ballin , nuk reagonte . Infermieret këshillonin të mos i shkaktonim emocion e për këtë arsye duhej shumë kujdes. Pas 6 ditësh intubacion dhe pasi mesa duket nuk i kishin dhënë morfinë e ilaç gjumi, babi hapi sytë.
Bënte lëvizje me duar sikur kërkonte të shkruante. I dhamë një dosje e një fletë të bardhë së bashku me stilolapsin. Dora i dridhej e nuk shkruante dot . Hodhi në letër ca si firma , pa mundur të deshifroheshin dot. Gjithsesi dukej që reagonte mirë. Po atë ditë ja hoqën tubat dhe babi dukej më i qetë. Buzëqeshi kur i shkova te krevati e më tha që ” nuk flisja dot , më kishin vënë në gojë diçka .” Ndjehej si i lehtësuar.
Në hundë kishte tubat e hollë të oksigjenit, njëlloj si ato që mbante në shtëpi. Gjatë dy ditëve ishte pak i acaruar , kërkonte të çohej e të ikte. Mesa duket kërkonte shtëpinë. Infermieret i bërtisjin dhe ai paçka se burrë autoritar dhe i fortë, bindej e nuk bëzante , porsi një fëmijë i urtë.
Por herë pas here , e sidomos kur shkonim ne , reagonte duke kërkuar të çohej . Mami përpiqej ta qetësonte , duke i krehur flokët e bukura ,duke e përkëdhelur e i folur në vesh. I thoshte: – Rri edhe pak Dritëro , se do ikim në shtëpi , sa të bëhesh më mirë. Ja qetësohu, fli pak.
E babi ngrinte sytë lart , sikur fliste me zogjtë e me perëndinë . Herë – herë i dridhej mjekra ,lëvizte duart sikur trembte djajtë, mblidhte buzët e merrte një pamje sikur vajtonte . E kam në sy pamjen e Atit tim autoritar , e tashmë i mpakur e i pamundur nga afrimi i zuzkës , shtrigës Meremje.
Oh babushi im, sa mall kam tani që shkruaj. Pse të lashë aty , në atë krevat hekuri , i rrethuar nga tubat , në atë pavion vdekje. Ti kërkoje ndihmë , doje t’i shpëtoje atij burgu të zi e prandaj më thoje shpesh: “çfarë është ai hu atje , ajo copë hekuri “; kur ula kokën një ditë për të puthur , më kape flokët e m’i tërhiqje. Nuk e kuptova çfarë doje babushi im. Kur të shërbenin infermieret, inatoseshe e madje njërën e quaje police, kurse ato që donin të ndërronin u thoje : Kokëmisër, hiq duart nga aty ku më prek vetëm Sadija ime.
Si namuzqar, nuk mund të pranoje nënshtrimin e kujdesin e të tjerëve për ty , varësinë nga të tjerë njerëz e jo nga Sadija.
Mesa duket, kur e pe që duhej të nështroheshe , kur e pe që përpjekja për të ikur nga sytë këmbët nga ai pavion i vdekjes , ishte e kotë , vendose të mos frymëmarrësh .
Sapo pive pak lëng kivi , të përgatitur nga unë , na hidhje sytë herë mua herë mamit , i largoje më pas , e i ngrije sipër . Flisje me shpirtra e zot , i bukuri im . Pas dy orësh na u dha lajmi i kobshëm : Arrest kardiak . Ora 4 pasdite dt 3 shkurt , dite e premte . Fytyra të ngrira , pa shprehje , të ftohta . Dritëroi, zemra e tij ndaloi.
– Mos , mos më thuaj . Babi , nuk do të shoh më. Ati im , duart e mia , flokët e bukura , nuk jetoj dot pa ty. O zot pse nuk më more mua. Tmerr , babi i ftohtë , me bluzën e leshtë të veshur, me buzëqeshje , i bukur .
Babushi im, po shkruaj tani me stilolapsin tënd . Aq për zemër i kishe sa përherë doje të vetmen dhuratë: parker , stilolaps , apo stilograf . Sot mbushen plot dyjavë babush që po fle vetëm , në tokën e ftohtë ; të lamë vetëm babush e vetmia është vrastare. E ndjeje babushi im që edhe pak kohë të kishte mbetur për të qëndruar bashkë e prandaj atë pasdite kur të telefonova zëri yt buçiste , kishte ankth , alarm , dashuri , përgjërim : Lona, kur do vish ?
E unë mjeranja që nuk e kuptoja thirrjen tënde . Ti i jepje fuqi vetes për të artikuluar fjalët e fjalitë e unë dëgjoja zërin buçitës e kurrë nuk ma merrte mendja që do të gjeja në spital , në atë gjendje të tmerrshme , me tuba e të përgjumur siç të gjeta .
Babushi im , nuk më njohe tërësisht kur të qëndroja afër krevatit , pasi nuk më komunikonin sytë e tu . Ishe lodhur duke mē pritur , e kur unë erdha ishte tepër vonë./ KultPlus.com