Etiketë: elva margaiti

Lazër Kodheli, fotografi i mbi 200 pozave të shkrepura në film

Posted on by Kult Plus

Në vijim të “Muajit të Fotografisë”, ministrja e Kulturës, Elva Margariti ka nxjerrë një tjetër element me vlerë nga fondi i Muzeut Marubi, një fotografi të Lazër Kodhelit, realizuar gjatë ndërtimit të hidrocentralit të Vaut të Dejës.

Fotografi Lazër Kodheli lindi më 1928, në Shkodër. Ai u arsimua pranë Kolegjit Jezuit në Shkodër dhe si pasojë e një gjendjeje ekonomike jo të mirë familjare, për pak kohë punoi si ndihmës në shtypshkronjën jezuite.

Më 1939 në moshën 10 vjeçare, i ati e dërgoi së bashku me vëllanë e madh për të mësuar mbi fotografinë, në studion fotografike të Gegë Marubit. Qëndroi aty deri në mbylljen e studios. Ishte bashkë me Marubin, Picin, Rraboshtën e më vonë Nenshatin e të tjerë fotografë edhe kur u hap Ndërmarrja e Artizanatit Shtetëror, ku punoi si fotograf.

Studioi edhe si teknik i laboratorit për zhvillimin e fotografisë dhe njihej si përdorues shumë i mirë i blicit. Më 1985 del në pension. Fondi i tij i ruajtur në muze numëron mbi 200 poza të shkrepura në film. Lazër Kodheli ndërroi jetë në vitin 2008./ atsh/ KultPlus.com

Ministrja Margariti: Menaxhimi i Butrintit, mbrojtje e vlerave të trashëgimisë kulturore

Posted on by Kult Plus

Komisioni për Politikën e Jashtme, në cilësinë e komisionit për dhënie mendimi, shqyrtoi projektligjin “Për miratimin e marrëveshjes për administrimin e nënzonave të trashëgimisë kulturore dhe peizazhit kulturor, pjesë e Parkut Kombëtar të Butrintit, ndërmjet Ministrisë së Kulturës dhe Fondacionit për Menaxhimin e Butrintit”.

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti, e pranishme në komision tha se lidhja e marrëveshjes së administrimit, ndërmjet Ministrisë së Kulturës të Republikës së Shqipërisë dhe Fondacionit për Menaxhimin e Butrintit, ka si qëllim administrimin efektiv, sipas një modeli administrimi, i cili synon konservimin, mbrojtjen dhe rritjen e vlerave të trashëgimisë kulturore të nënzonës së trashëgimisë dhe peizazhit kulturor të Parkut Kombëtar të Butrintit.

“Në bazë të kuadrit ligjor, ligji i njeh gjithë të drejtën Fondacionit që jo vetëm të menaxhojë këtë entitet të ri, por edhe mbi të gjitha të vazhdojë të kërkojë donatorë të tjerë dhe partnerë të tjerë në Fondacion”, theksoi Margariti. / KultPlus.com

Margariti: Andon Zako Çajupi, një prej personaliteteve të letrave shqipe

Posted on by Kult Plus

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti kujtoi sot Andon Zako Çajupin, në kuadër të “Muajit të Librit” me disa fjalë të mençura të thëna prej tij: “Me qiejt mos u mbani, se nuk mbahen gjëkundi”.

“Me këto fjalë të urta, thënë nga një prej personaliteteve të letrave shqipe, Andon Z. Çajupi, ju uroj një javë të mbarë”, tha Margariti.

Çajupi lindi më 27 mars të vitit 1866. Për hir të së vërtetës, quhej Andon Çako, ndonëse identifikohet gjerësisht si “Çajupi”. Me këtë emër mundi të mbarte në krijimtarinë e tij gjurmë të pashlyeshme të vendlindjes, Zagorisë, ku gjendet mali prej nga derivon pseudonimi i tij letrar.

Pas shkollimit bazë, do ta linte Zagorinë për t’iu bashkuar të atit, Harito Çakos, veprimtar në lëvizjen atdhetare. Atje do të ndiqte një kolegj francez, prej të cilit kultivoi njohuri të larmishme. I pajisur me botëkuptim evropian, do t’i drejtohej Gjenevës, ku në vitet 1887-1893, kreu studimet për drejtësi.

Më tej, u vendos në Kajro dhe nisi të ushtronte profesionin e avokatit. Do të hiqte dorë nga kjo detyrë për t’iu përkushtuar lëvizjes patriotike të shqiptarëve të ngulimeve të Egjiptit. U bë figurë protagoniste e shoqërisë atdhetare e kulturore të atjeshme, përmes përpjekjeve për të siguruar mbrojtjen e interesave të Shqipërisë dhe të popullit shqiptar.

Përmbledhja poetike “Baba Tomorri” (1902) që përfshin edhe komedinë “Katërmbëdhjetë vjeç dhëndër”, veçohet si vepra e tij kryesore. Në gjallje, u botuan “Përrallat e La Fontenit” (1921) përshtatur prej tij në shqip, “Lulet e Hindit” (1922), një sërë vjershash të letërsisë sanskrishte. Pena e tij u vlerësua edhe në rrafshin e publicistikës të kohës, sidomos me pamfletin “Klubi i Selanikut” (1909).

Ndërkaq, la në dorëshkrim pjesën më të madhe të veprave të tij, sikurse mund të përmendim poemën “Baba Musa lakuriq”, tragjedinë “Burri i dheut” dhe komedinë “Pas vdekjes”.

Çajupi ndërroi jetë në Kajro, më 11 korrik 1930. / KultPlus.com

Në kuadër të “Muajit të Librit” përkujtohet Mid’hat Frashëri

Posted on by Kult Plus

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti kujtoi sot Mid’hat Frashërin, në kuadër të “Muajit të Librit” me disa fjalë të mençura të thëna prej tij; “Në punë kije për lavdi të jesh shërbestar.Ji i lumtur kur bën një send të dobishëm, pa le të mos e dijë bota”.

“Me këto fjalë të mençura të një prej mendjeve më të ndritura të kulturës shqiptare, Mid’hat Frashërit, ju uroj një muaj të mbarë”, tha Margariti.

Mid’hat Frashëri ishte publicist, shkrimtar, përkthyes, albanolog, diplomat dhe veprimtar i çështjes kombëtare shqiptare. Lindi në Janinë më 1880 dhe ishte i biri i Abdyl Frashërit, patriotit të shquar shqiptar. Mid’hat Frashëri njihet edhe me pseudonimet “Lumo Skëndo” dhe “Mali Kokojka”. Mësimet e para i mori nga Naim dhe Sami Frashëri. Nën ndikimin e tyre, ai mori një kulturë të gjerë dhe zotëroi disa gjuhë të huaja. Në vitin 1908 themeloi gazetën “Liria” në Selanik. Nga viti 1897-1928 botoi me ndërprerje revistën “Kalendari Kombiar”. Në vitin 1909 botoi revistën “Diturija” në Selanik, në Konstancë dhe në Tiranë. Këto revista trajtuan çështje me rëndësi historike, gjuhësore, folkloristike dhe të traditave të popullit shqiptar.

Mid’hat Frashëri zhvilloi një veprimtari të gjerë letrare, kulturore dhe politike. Në Kongresin e Manastirit (1908) u zgjodh kryetar dhe u caktua në Komisionin e Alfabetit. Mori pjesë në Kuvendin Kombëtar të Vlorës, më 28 nëntor 1912.

U emërua ministër i Punëve Botore në Qeverinë e Përkohshme të Vlorës. Gjatë periudhës së Princ Vidit, u ngarkua me detyrën e ministrit të Postave dhe Punëve Botore. Gjatë viteve të Luftës së Parë Botërore qëndroi në vende të ndryshme të Evropës.

Në vitin 1918 u emërua ministër i qeverisë së Turhan pashë Përmetit dhe anëtar i delegacionit zyrtar shqiptar në Konferencën e Paqes në Paris. Në vitet 1923-1925, mbajti detyrën e ministrit fuqiplotë të Shqipërisë në Athinë.

Gjatë ushtrimit të kësaj detyre, Mid’hat Frashëri protestoi për shpërnguljen me dhunë të shqiptarëve myslimanë të Çamërisë nga qeveria greke. Në vitet 1926-1939 hapi librarinë “Lumo Skëndo” në Tiranë.

Gjatë Luftës së Dytë Botërore drejtoi organizatën e Ballit Kombëtar. Në përfundim të luftës, fillimisht shkoi në Itali dhe më pas në Londër, ku formoi Komitetin “Shqipëria e Lirë”.

Vdiq në Nju-Jork, më 3 tetor 1949. / KultPlus.com

Përkujtohet aktori i shkëlqyer, Agim Qirjaqi

Posted on by Kult Plus

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti përkujtoi sot aktorin Agim Qirjaqi, në kuadër të “Muajit të Teatrit”.

“Sot, në ditën e ndarjes së tij nga jeta, kujtojmë aktorin e shkëlqyer, Agim Qirjaqi”, tha Margariti.

Agim Qirjaqi lindi në Kolonjë në vitin 1950. Karrierën si aktor e filloi në Teatrin Kombëtar, pas mbarimit të studimeve në Akademinë e Arteve në Tiranë, më 1973. Shumë shpejt bëhet i njohur nëpërmjet filmave “Rrugë të bardha” i Viktor Gjikës (Profesori), “Lulëkuqet mbi mure” i Dhimitër Anagnostit (Drejtori i Shkollës) etj. Me këtë të fundit fitoi çmimin e parë në Festivalin e 2-të Filmit, më 1977.

Më pas punoi si regjisor në TVSH, ku realizon si regjisor e aktor shumë telefilma, mes të cilëve edhe filmin artistik “Dorina” (1980).

Gjatë kësaj kohe vazhdoi të punojë intensivisht në filma, duke qenë i preferuar nga shumica e regjisorëve tanë. Gjithashtu filloi të japë mësim, mjeshtërinë e aktorit, në Akademinë e Arteve, përvojë të cilën e vazhdoi edhe pas rikthimit në Teatrin Kombëtar, më 1981. Në vitet ’80 interpretoi rregullisht në teatër dhe në film, duke qenë njësoj i suksesshëm, si në role dramatikë, ashtu edhe në ata komikë.

Më 1989 largohet për herë të dytë nga Teatri Kombëtar, këtë herë për një trajnim 2-vjeçar pranë të famshmit Xhiorxhio Strehler (Giorgio Strehler) në Teatrin Pikolo (Il Picolo Teatro) të Milanos dhe pastaj në Teatrin Elizeo (Eliseo) të Romës. U rikthye në Teatrin Kombëtar më 1991 këtë herë më i dhënë pas regjisë. Lista filloi me “Rikardi III” të Shekspirit (1992) dhe vazhdon me “Fando e Lis” të Arrabalit, me të cilën fiton Çmimin “Aleksandër Moisiu” në Festivalin e vitit 1994, “Marrëzia e madhështisë” të Vangjel Kozma, “Këngëtarja tullace” të Ioneskos dhe mbaron me “Armiku i popullit” të Ibsenit.

Krahas krijimtarisë, angazhohet edhe në veprimtaritë ‘jashtë skene’, si përkthyes dramash (“Fando e Lis” dhe “Këngëtarja tullace”), bashkëpunëtor dhe anëtar i Këshillit Botues të buletinit Teatër, anëtar i bordeve të Studios Alba Film dhe Akademisë së Arteve, bashkëthemelues dhe kryetar i parë i Shoqatës Mbarëkombëtare të Artistëve të Teatrit (1992). Më 1996 fitoi titullin “Asistent Profesor”. Në sezonin 2002-2003 ka qenë drejtor i Teatrit Kombëtar.

Qirjaqi u nda nga jeta më 28 mars 2010 në moshën 59-vjeçare, pas një sëmundjeje të rëndë. / KultPlus.com

Ministrja Margariti uron Ditën Botërore të Poezisë me fotografinë e rrallë

Posted on by Kult Plus

Ministrja e Kulturës, Elva Margariti uroi sot Ditën Botërore të Poezisë me një fotografi të rrallë të poetëve të njohur shqiptarë.

“Me këtë fotografi të rrallë, që bën bashkë majat poezisë shqipe: Poradeci, Koliqi, Fishta e Asdreni, ju uroj: Gëzuar Ditën Botërore të Poezisë”, tha Margariti.

Që nga viti 1999, 21 marsi përkujtohet si Dita Botërore e Poezisë, hyjneshës së fjalës. Qëllimi kryesor i Ditës Ndërkombëtare të Poezisë ishte të vinte në pah rëndësinë e madhe që letërsia luan në jetën kulturore.

E praktikuar gjatë historisë – në çdo kulturë dhe në çdo kontinent – poezia flet për njerëzimin tonë të përbashkët dhe vlerat tona të përbashkëta, duke e shndërruar poezinë më të thjeshtë në një katalizator të fuqishëm për dialogun dhe paqen.

UNESCO miratoi për herë të parë 21 Marsin si Ditën Botërore të Poezisë gjatë Konferencës së saj të Përgjithshme të 30-të në Paris në vitin 1999, me synimin për të mbështetur diversitetin gjuhësor përmes shprehjes poetike dhe për të rritur mundësinë që gjuhët e rrezikuara të dëgjohen.

Dita Botërore e Poezisë është rasti për të nderuar poetët, për të promovuar leximin, shkrimin dhe mësimin e poezisë, për të nxitur konvergjencën midis poezisë dhe arteve të tjera si teatri, vallëzimi, muzika dhe piktura. Ndërsa poezia vazhdon të bashkojë njerëzit nëpër kontinente, të gjithë janë të ftuar të bashkohen.

“E renditur me fjalë, e ngjyrosur me imazhe, e goditur me metër të duhur, fuqia e poezisë nuk ka asnjë ndeshje. Si një formë intime e të shprehurit që u hap dyert të tjerëve, poezia pasuron dialogun që katalizon gjithë përparimin njerëzor dhe është më i nevojshëm se ndonjëherë në kohë të turbullta”, ka thënë Audrey Azoulay, drejtoreshë e Përgjithshme e UNESCO-s, me rastin e Ditës Botërore të Poezisë 2022.

Para caktimit të 21 marsit, si dita botërore e poezisë, ishte 15 tetori që kremtohej në të gjithë botën me aktivitete të larmishme letrare, pasi përkonte me datëlindjen e poetit epik romak, Virgjil. Në disa vende kjo traditë e të festuarit në muajin tetor vazhdon të ruhet ende. / KultPlus.com